Hervatting.
Het Belangrijkste.
50e Jaargang No. 15090
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Maandag 5 September 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per weck 0 25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
f325, franco per post 3Ö5, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 rrmd. 0.65franco per post 0.72j<$.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j5 rcccjs 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele pri.i*. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 150.-, Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Gelll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75-, Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 5 September.
Hoe zij schrijven
De Franschman G. Charensol heeft in een
boekje onder dezen titel beschreven hoe vijf
tig Fransche romanschrijvers en -schrijfsters
hun werk verrichten. Hoe zij schrijven. De
omstandigheden en de voorliefden blijken
nogal uiteenloopend, hetgeen nauwelijks ver
wonderlijk mag heeten. Wordt er niet een
beetje teveel gezanikt over de persoonlijke
eigenaardigheden van auteurs? Als ik lees
dat Germaine Beaumont een Chineesche
inktpot, rose en bleek groen papier en de
nabijheid van een kerk noodig heeft om te
kunnen schrijven, dan beneemt mij dat met
een alle lust om mij in haar werken te ver
diepen, want die dame lijkt mij een aan
stelster. Max Jacob gaat bij voorkeur naar
een postkantoor en krabbelt de hem invallen
de geniale gedachten op telegram-formulie
ren. hetgeen ook erg naar Amerikaansche
reclame - anno 1932 riekt. Paul Léautaud
schrijft nog met een ganzenveder, en altijd
in de grootste stilte, hetgeen een prestatie is
want waar heeft hij die in het tegenwoordige
West-Europa gevonden? Louis Roubaud seint
uit verre landen zijn boeken telegrafisch
over. De hemel weet waarom. Misschien kent
hij ze een zeer kort leven toe, en wil-ie
iedere minuut daarvan te baat nemen. In elk
geval bezit die man teveel geld, maar hij
compenseert voor de P. T. T. het verlies dat
zij lijden door het matelooze en onbehoor
lijke formulieren-gebruik van Max Jacob
Lucien Dcscaves schrijft staande voor een
lessenaar. Hij is erg pessimistisch, hetgeen ik
verklaar uit zijn rare gewoonte om bij voor
keur onmiddellijk na zijn maaltijden te
schrijven. Dit is ongezond Er wordt dan, als
ik het wel heb, teveel bloed aan de hersenen
onttrokken, of zooiets. Hij zou beter eerst
een dutje kunnen doen voor-ie ging schrij
ven. Het zou zijn litteratuur minder zwart
gallig en zijn gezondheid beter maken.
Sommigen schrijven „zoomaar ineens'' hun
gedachten neer en corrigeeren er latei-
haast niets meer in. Anderen zwoegen tijden
over een paar zinnen en overdekken later de
drukproeven weer met verbeteringen. Dit is
niet bepaald nieuw. Wij hebben het altijd
geweten. Het is ook niet onverklaarbaar.
Tusschen die twee uitersten in vindt men
alle denkbare overgangsvormen.
De gravin de Noailles, die blijkbaar de bc-
scheidenste van het lieele gezelschap is, heeft
nederig verklaard: „Ik werk niet. Mijn boe
ken komen uit zichzelf tot stand". Zij be
schouwt zich dus slechts als de nederige
dienaresse van haar talent, en zou het
devies ,,Ich dien" in haar familiewapen kun
nen voeren als dit niet reeds in het wapen
van de Engelèche kroonprinsen stond.
Mij treft het dat meneer Charensol blijk
baar heelemaal niet gemerkt heeft, dat de
ze eigenaardigheden van schrijvers niets bij
zonders zijn. Als hij vijftig metselaars, vijf
tig leeraren, vijftig pianisten, vijftig politie
ke redenaars en vijftig huisvrouwen geïnter
viewd had, zou heb de openbaring zijn ge
worden dat zij telkens op vijftig verschillen
de manieren metselden, les gaven, piano
speelden, redevoeringen hielden en het huis
houden deden. Merkwaardig zou zijn boekje
pas zijn als hij ook maar twee lit-terators had
kunnen vinden die op precies dezelfde ma
nier aanteekeningen maakten, hun opzet
ontwierpen, die uitwerkten, correcties aan
brachten, dezelfde omgeving en omstandig
heden verkozenkortom, gelijkelijk dach
ten en voelden. De twee menschen die iden
tiek denken en voelen moeten nog ontdekt
worden in deze wereld. Zelfs bij tweelingen
komt het niet voor.
Wat al die rare bizondere gewoontetjes be
treft, zou ik tenslotte de aandacht willen
vragen voor een bij de romanschrijvers in
't algemeen min of meer gehate groep: de
journalisten. Hoe zij schrijven? Men
zou beter kunnen vragen: Hoe schrijven
zij niet? Op een druk redactiebureau, temid
den van telefoongesprekken en zelf daar
door bij herhaling in hun werk onderbroken.
In een voortsnellenden trein, zwaar schok
kend over wissels In een vliegtuig, achter
een razenden motor. Op een kerkhof, min of
meer verscholen om de sfeer niet te versto
ren met hun potlood-gekras op een bloc
nootje. In een stormachtige raadszitting, ter
wijl de politie bezig is de communistische
claque eruit te werken. In een menigte, met
de blocnote op den rug van den weiwillen
den meneer vóór hem. Op een telegraafkan
toor. in een queue. In een telefooncel, zonder
licht desnoods en met één hand half vrij om
zich te bewegen, aangezien die hand meteen
het papier moet vasthouden In een auto, in
volle vaart op weg naar 't bureau van de
krant. Enzoovoorts.
Tenslotte ook wel eens 's avonds thuis, in
een rustige werkkamer. Maar dat gebeurt
niet vaak. want de meeste dingen moeten
heet-van-den-naald tot stand komen. Ge
meenlijk is er een kopyjongen die elk kwar
tier een volgeschreven velletje komt weg
halen, zooals ook het geval is met dit stukje.
Hoe schrijft, u? vraagt gij misschien,
aangenomen dat u een dergelijke belangstel
ling even voelt opkomen. Nu hoor. overal
waar het noodig blijkt. Met een vulpen, op
wit papier. Ik houd niet van rose of bleek
groen papier, zooals Germaine Beaumont.
Dit is een van mijn interessante eigenaar
digheden. Doorhalingen maak ik niet veel,
voornamelijk omdat er geen tijd voor is. en
het nalezen van de drukproeven moet ik ge
meenlijk wel aan de correctoren overlaten.
In tegenstelling met de gravin de Noailles
werk ik wel. Mijn artikelen maken zichzelf
nooit, hetgeen mij overigens af en toe wel
eens aangenaam zou zijn. Maar meestal niet
Ik houd veel van werken. Als maar niemand
vergt dat ik zulke belangrijke boekjes schep
als dat van mijnheer de Charensol.
Hoe regeeren ministers?
Hoe werken onze burgemeesters?
Hoe exerceeren soldaten?
Hoe praten „Orangs Zendbek"?
Hoe timmeren timmerlieden?
Hoe tuinieren tuinlieden?
Allemaal onderwerpen voor zulke hoekjes.
Er zijn er nog 7.483.937 méér. R. P.
Openstelling van de
Heemsteedsche Dreef.
De Commissaris der Koningin, Jhr. Mr. Dr.
A. Róeil, knipt het lint door. Rechts van hem
de burgemeester van Heemstede,
Jhr. J. P. W. van Doorn.
Zaterdagmiddag om kwart voor vier vond
de officieele openstelling van de Heemsteed
sche Dreef plaats, aan welke plechtigheid
een samenkomst voor genoodigden vooraf
ging, in de O.L. School aan het Julianaplein.
Aanwezig waren o.a. Jhr. Mr. Dr. A Röell,
commissaris der Koningin in Noord-Holland,
Jhr. Mr. D. E. van Lennep, oud-burgemees-
ter van Heemstede; Jhr. J. P. W. van Doorn,
burgemeester, de geheele raad en hoofden
der takken "van openbaren dienst.
Het weer was buitengewoon slecht, en men
kon soms gerust van een wolkbreuk spreken.
Er was echter een aanzienlijk aantal belang
stellenden op de been.
De burgemeester opende de bijeenkomst,
hij dankte de aanwezigen voor de getoonde
belangstelling en sprak tevens zijn erkente
lijkheid uit voor de groote ijver, die alle
medewerkers aan dit grootsche werk, had
den betoond.
Vervolgens gaf hij het woord aan Dr. E. A.
M. Droog, den wethouder van Openbare
Werken, die uitvoerig schetste hoe de Heem
steedsche dreef tot stand kwam.
Reeds 20 jaar geleden is men met de
plannen begonnen, en vele moeilijkheden
waren to overwinnen. In October 1931 werd
het laatste terrein aangekocht en kon wor
den begonnen met het 5de en resteerende
gedeelte van den weg.
Met recht zei Dr. Droog:
„Dit werk heeft ons veel hoofdbrekens ge
kost, maar het Is een groote voldoening ge
worden".
Inderdaad. Heemstede kan trotsch zijn op
deze prachtige verkeersader, die niet alleen
voor groot belang is voor het interlocale-
maar ook voor het interprovinciale verkeer,
daar men hoopt de Heerenweg te ontlasten.
Men rekent dat de weg zich in den loop
der jaren productief zal maken, doch ook
wanneer dit niet geheel het geval zou zijn,
dan kan Heemstede zich toch gelukkig achten
zoo'n mooie „boulevard" te bezitten.
De weg is aangelegd door de N.V. De Ge-
ruischlooze Weg, en bezit twee banen: voor
op- en afgaand verkeer. Het wegdek is van
een hard en stroef materiaal, zoodat het aan
een minimum slijtage onderhevig is en ook
de slipkans voor motorrijtuigen zeer ver
minderd is.
Spr. vergeleek de Dreef met het lichaam
van een vlinder. Ter weerszijde strekken zich
de mooie vleugels uit, maar in het lichaam
moeten zich verschillende processen afspelen.
Zoo ook met de nieuwe Dreef. Ze is niet
alleen voor belang voor het verkeer boven
den grond, maar ookvoor het verkeer
onder den grond. Een belangrijk buizennet
voor de noleering ligt onder de mooie plant
soenen die beide banen scheidt.
Voor Heemstede meer in 't bijzonder zag
spr. de Dreef den boulevard waar de nijvere
bevolking op mooie dagen zich gaat ver
treden, en genieten van Holland's vermaarde
luchten, groene gazons en kleurrijke bloem
tapijten, bloeiende heesters en verre bosch
gezichten die de Hout biedt
De heer J. C. Reinders Folmer, N. Vos en
Van Stugen werd bijzonderen dank gebracht
voor hun medewerking.
Ten slotte noodigde Dr. Droog de aan
wezigen om tegenwoordig te zijn bij het door
knippen van het lint-
De burgemeester zei tenslotte, dat men wel
durf moest hebben de aanwezigen bij zulk
weer tot een wandeling naar buiten te invi
teeren. maar ondanks de stroomende regen
was Jhr. Röell toch bereid het lint door te
knippen.
Onder geweldige watermassa's en de tonen
van het Wilhelmus geschiedde de plechtig
heid waarmee de Heemsteedsche Dreef offi
cieel In het wegennet der gemeente was op
genomen.
Na een korte rondwandeling kwamen de
genoodigden weer bijeen in de O.L. School,
en enkelen beklommen zelfs den toren, om
van daar uit te genieten van het prachtige
panorama, waarin de nieuwe Dreef, als
hoofdverkeersweg duidelijk is te onder=o>-*j
den.
Op kantoren en fabrieken
Is nog wel een plaatsje leeg.
Van den enkling onder velen,
Die wat laat vacantie kreeg.
Maar die vormen nog ten hoogste
Een heel kleine minderheid,
't Is September, dat beteekent.
Eind van den vacantietijd
Allen die nog mogen werken
Zijn t' arbeid weergekeerd.
Alle scholen zijn weer open.
Er wordt weer met vlijt geleerd.
Wel blijft soms het werk eens liggen
En een oog dwaalt door de lucht.,
Dan vindt even de memorie
Uiting in een diepe zucht;
Maar, we zijn weer aan den arbeid
Met wat meer of minder lust,
D'ongedurigheid is over,
Er !s weer regelmaat en rust.
Gratis Ongevallenverzekering
voor abonnés van
Haarlem's Dagblad.
Wij betaalden lieden aan onzen abonné
T C. SLOOTEN, Spaarnwoudcrweg 965. tc Vijf
huizen, het bedrag uit van
HONDERD GULDEN
wegens een hem op 24 Augustus j.l. overkomen
ongeval, dat breuk van een zijner beenen ten
gevolge had.
ADM. HAARLEM's DAGBLAD.
NIEUWE VOORSTELLEN IN HET
SCHEEPVAARTCONFLICT.
(Zie ook elders in dit nummer.)
Het Volk vernam wan den heer Brautigam.
voorzitter van de contactcommissie, dat deze
commissie het voorstel van de reeders, over
gebracht door den Rijksbemiddelaar, heeft,
afgewezen. Tegenover steun aan de lijnvaart
staat de regeering afwijzend en daarom is de
contactcommissie, die onderhandelingen over
regee'ringssteun wenscht, tegen het betrek
ken van de lijnvaart in besprekingen over de
vrachtvaart.
JUBILEUM H. SEEGERS.
Heden, Maandag, herdenkt de heer H.
Seegers, graveur op de afdeeling geldswaar
dig matrieel bij de firma Joh. Enschedé en
Zonen. N.V. den dag waarop hij vóór 40 jaar
bij genoemde_ firma in dienst trad.
Hij Is thans sedert 1923 chef der
af deeling.
Hedenmorgen werd hij in tegenwoordig
heid van het personeel der afdeel ing. de hoof
den van de afdeeling administratie en ae
onderchefs der zaak waardeerend toegespro
ken door den heer J J. Warnaar, die de vlijt
en ce plichtsbetrachting van den jubilaris
prees en hem een geschenk in plateel en een
fruitmand aanbood.
Namens de hoofden van de afdeeling ad
ministratie en de onderschap prees de heer
B J With alt den heer Seegers als een uitste
kend vakman en bood hem een Smyrnatapijt
en een vaas bloemen aan. Van de N.V. Gra
fische Inrichting Joh. Enschedé en Zonen
ontving hij een fraaie bloemenmand
Nog sprak de chef van de controle der
P T. T. den heer Seegers toe.
Te 11 uur werd de jubilaris door de directie
onr.vangen. Bij verhindering van mr H J. D.
D. Enschedé sprak Mr. Joh. Enschedé Jen
heer Seegers toe en bood hem. na een waar-
deerende toespraak, een radio-installatie
aan.
De heer Seegers bracht verder den dag in
den huiselijken kring door.
VERZET ONDER DE BEMANNING
VAN DE „ROTTERDAM".
Poging der directie om het
schip varende te houden.
VAN BOULOGNE NAAR NEW-YORK TERUG?
Het ss. „Rotterdam" van de Holland—
Amerika Lijn was met het oog op de staking
der zeelieden naar Boulogne sur Mer gediri
geerd, waar o.a. de Nederlandsche Olympi
sche ploeg ontscheept werd. Het schip was
daar gebleven en niet naar Rotterdam opge
varen.
Thans blijkt. dat de Holland-Amerika Lijn
het schip terug wil zenden naar Southamp
ton. waar het de passagiers, die met de Vo-
lendam zouden zijn vertrokken, doch die nu
met de Batavier moesten oversteken, aan
boord zou kunnen nemen. Het schip zou
daarna naar New York varen.
Onder de bemanning schijnt tegen dit
plan verzet te zijn gerezen. Zij is echter vol
gens den monsterrol verplicht weer mee te
gaan. De bemanning monstert n.l. voor een
reis van Rotterdam naar New York en terug
naar Rotterdam of naar een andere haven,
aan te wijzen door den kapitein. De Contact
commissie uit- den Centralen Bond van
Transportarbeiders en de Centrale van Ge
zagvoerders heeft aan de bemanning geseind
dat zij diende mee te gaan.
Naar de heer J. Brautigam aan V. D me
dedeelde. hebben echter alle schepelingen
van dek. machinekamer en civiel personeel
besloten in geen geval mee terug te gaan
naar New York.
In Het Volk lezen wij. dat in een vergade
ring van het. personeel zich van de 105 sto
kers 104 uitspraken tegen voortzetting der
reis, naar New York. van de 33 matrozen 32
en van de 185 man civiel personeel 172 tegen
de voortzetting. De officieren verklaarden
achter de bemanning te staan.
De Rotterdam is intusschen uit Boulogne
in Noordelijke richting vertrokken. De -a-
diostations konden over de route geen in
lichtingen geven. Radio-Schevenir.gcn stond
wel in verbinding met de „Rotterdam" maar
had kennelijk opdracht gekregen te zwijgen,
aldus het blad.
De Daily Herald meldt nog. dat zoodra het
schip uit Boulogne vertrokken was leden der
bemanning den kapitein cr opmerkzaam op
maakten, dat de „Rotterdam" niet naar Hol
land stoomde, maar in de tegenovergestelde
richting. Zij eischten onmiddellijk uitlegging
van deze zaak.
De officieren hielden besprekingen met de
bemanning, die weigerde eenig werk te ver
richten voordat de kapitein haar de plaats
van bestemming zou hebben meegedeeld.
Toen de manschappen hoorden, dat het
schip op weg was naar Southampton stel
den zij een ultimatum. Ze weigerden werk
te verrichten voordat het schip opnieuw naar
Holland zou vertrekken.
De kapitein moest toegeven en de „Rot
terdam" wendde den steven naar Holland.
Verder weet Het Volk nog te melden, dat,
Zondagavond laat 25 mariniers onder bevel
van een luitenant in zeven taxi's vervoerd
zijn naar Hoek van Holland, waar zij zich
zouden inschepen op de loodsboot ..Frans
Naerebout". Eerst onderweg zou hun meege
deeld worden, waarheen de „Frans Naere
bout" zou vertrekken.
Later Ls gebleken, dat zij naar het vuur
schip „Noord-Hinder" zijn gebracht.
Over het conflict aan boord van de ..Rot
terdam" seint het Haagsch correspondentie-
bureau nog:
Een der stoomloodsvaartuigen van Rotter
dam is Zondagavond vertrokken met 30 ma
riniers. onder bevel van een officier, ten
einde zoo noodig de werkwilligen aan boord
van het s.s. Rotterdam tc beschermen.
De directie der Holland-Amerika Lijn had
deze bescherming ingeroepen.
PERSONALIA.
Door het bestuur van den kring Hoofddorp
van de afdeeling Haarlemmermeer van de
N.H. Vereeniging het Witte Kruis, is in de
plaats van den heer S. Silver, tot secretaris
van deze afdeeling benoemd de heer J. F.
Jansonius, gemeentesecretaris alhier.
Ticec snapshots van den DulUchcn StahlhclmdagOp de afbeelding links twee
leiders van deze beweging, nJ. Seldt en Duesterbcrg (v.l.n.r.)
De Mcdikaatische president Ortiz Rit bio af
getreden.
(2e blad. Ie pag.)
Haar het etnde der Belgische tnijnwerkers-
staking?
(2e blad. Ie pag.)
De Duitschc nota in den Franschcn minister
raad. Eenstemmigheid over de te bepalen
houding.
(2e blad. Ie pag.)
De uitvaart van kardinaal Van Rossurn.
(2e blad. 2e pag.)
Ernstig ongeluk op den Muiderstraatueg b{f
Diemen. Motorrijder en duo-rijdster ver
ongelukt.
(4e blad. Ie pag.)
Het scheepvaartconflict. Verzet onder de be
manning van de „Rotterdam".
(Ie blad. lc pag.)
Openstelling ran de Heemsteedsche Dreef
(Ie blad le pag.)
Federatie van Haarlemschc muziekcorpsen.
Het festival.
(le blad. 3e pag.)
Karei de Jong: Prins Joachim van Pruisen.
(le blad, 3c pag.)
ARTIKELENENZ.
R. P. Hoe zij schrijven.
(lc blad. le pag.)
Van onzen Rcrlijnschcn Corespondent:
Brieven uit Berlijn.
(2e blad. le pag.)
A. ten Ca te: Per sleepboot van IJ mui den
naar Danzig.
(4e blad. 2c pag.)
Ton Ruygrok: Langs dc Straat. Edelmoedig
heid.
(4e blad, le pag.)
DE OPLEVING.
OOK IN HET V1SSCHER1JBEDRIJF TE
IJMUIDEN.
Er valt in het visscherij bed rijf te IJmulden
een kieine opleving te constateeren. Naar
wij vernamen, zullen zes trawlers van d"
„Marezaten" worden klaar gemaakt, terwijl
de Limburgia a_s. Dinsdag naar zee zal ver
trekken.
BRAND IN HET UTRECHTSCHE
„MODERN".
HET CABARET GEDEELTELIJK
UITGEBRAND.
In den nacht van Zondag op Maandag,
omstreeks middernacht heeft brand gowoed
in het cabaret „Modern", gelegen aan den
Steenweg tc Utrecht. Toen de brand tesen
half een werd ontdekt, woedde het vuur
reeds vrij hevig in de bovenzaal Er was op
dat oogenblik niemand in hei gebouw aan
wezig. De brandweer die spoedig «ter plaatse
was heeft het vuur met een achttal stra
len aangevat en :s er in gesaagd. door hard
werken de brand te localiseeren. Zij kon
echter niet verhoeden dat de bovenzaal ge
heel uitbrandde. Het gevaar voor uitbreiding
tot andere gebouwen was zeer groot.
De oorzaak is onbekend. Verzekering dekt
de schade.
TAXI TEGEN EEN BOOM
GEREDEN.
ALLE INZITTENDEN GEWOND.
Zondagavond keerden enkele feestgangers
van de sportclub EDO. per taxi naar huls.
Op den Gasthuissingel Ls de auto tegen een
boom gereden. Als oorzaak wordt geme'.dt
dat de chauffeur een raampje wilde sluiten.
Alle inzittenden kregen sntjwonden en wer
den voor'.oopig door O. D. verbonden. Eén
dame had dc arm gebroken. Zij zijn naar
het Elisabeths Gasthuis vervoerd, waar bij
2 person enoperatief moest worden Ingegre
pen.
De wagen werd zwaar beschadigd.
Tegen den chauffeur Is proces verbaal op
gemaakt.
DE GASHANDGRANAAT.
DE OCTROOI-AANVRAGE INGETROKKEN.
In Mei 1.1. werd melding gemaakt van
een bezwaarschrift, door Mr. L G van Dam
advocaat te Haarlem, als gemachtigde van
den Alg. Ned. Vrouwen Vrede B nd. inge
diend bij den Octrooiraad tegen de verlee-
ning van een octrooi voor een ga handgra
naat aan R. Ostermeycr te Hamburg
Onlangs werd door den octrootge-
machtigde van Ostermeyer Ir. Daendeis een
verweer tegen dit bezwaarschrift aan den
Octrooiraad gezonden, terwijl de monde
linge behandel..nr van h"t bezwaarschrift
werd bepaald op 23 September a.s.
Heden ontving Mr van Dam echter be
richt van den Octroolrraad dat de octrooi
aanvrage door den gemachtigde
van het bezwaarschrift overbodig is
geworden.
