Hoe de werkloosheid te bestrijden?
0
postgirodienst
W ij verzoeken onzen abonnés
die gewoon zijn per postgiro
hun abonnementsgeld te vol
doen vriendelijk, dit niet uit
te stellen tot het nieuwe
kwartaal is aangevangen. Zij
besparen zichzelf daardoor
den last van het aanbieden
der kwitanties en ons de
moeite van het incasseeren.
DE ADMINISTRATIE
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD.
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1932
Wij bespraken dit plan met den wet
houder voor de Werkloosheidsbestrij
ding. De heer W. J. B. van Liemt
verklaarde ons: ..Een zij het nog
slechts oppervlakkige kennisneming
van dit plan geeft mij de overtuiging,
dat het alleszins gewenscht is het in
nadere studie te nemen".
Later gaven wij op verzoek van den
wethouder een uiteenzetting van het
plan aan den directeur van den Gem.
dienst voor de Werkloosheids
bestrijdin g.
Wij vernemen daarna van den wet
houder, dat de meening van den direc
teur over het plan ook gunstig was.
e werkloozen-uitkeeringen eischen, nu
de werkloosheid zulke enorme af
metingen heeft aangenomen, ont
zettende bedragen uit de kassen
der overheid. En het ontmoedigende
daarbij is. dat de gesteunden slechts aan de
soberste levenseischen kunnen voldoen, ter
wijl de gedwongen ledigheid en de trooste-
looze vooruitzichten het moreel der arbeiders
ernstig dreigt te schokken.
Daarom zou het van veel belang zijn als
bereikt kan worden, dat een groot deel der
arbeiders aan het werk gezet kon worden
zonder dat er zwaardere lasten op de ge
meenschap gelegd behoevep te worden.
Dit doel wordt hierbij voor oogeh gesteld.
Nu worden er tonnen gouds uitgegeven ter
wijl er geen arbeid tegenover staat. Er moet
een weg gevonden worden om dit geld pro
ductief te maken.
In die richting is wel wat te doen. Wij tzijn
nu al eenige jaren bezig om de maatschap
pelijke verhoudingen als een eerst geknoopt
touw uit elkaar te rafelen.
Als de eene vezel losgemaakt wordt, is het
onafwijsbare gevolg, dat er daardoor nóg
meer vezels loslaten. Indien er om slechts
een voorbeeld te noemen honderd bouw
vakarbeiders ontslagen worden, hebben die
ook geen geld om iets door een kleermaker
of schoenmaker te laten verdienen.
De losse vezels van het uit elkaar gerafel
de touw hebben geen draagkracht meer.
Daarom moeten wij die uitgerafelde stukjes
weer (zij het dan ook gedeeltelijk kunstma
tig) in elkaar draaien.
Stel dat het de bedoeling is om 1000 arbei
ders weer aan het werk te zetten dan zou de
volgende weg genomen kunnen worden:
Die 1000 arbeiders worden opgenomen in
een personeelsreserve. Hun loon wordt be
paald op f 30 per week of zooveel minder als
voor de branche geldend is bij contract of
overeenkomst. Alleen worden bij het beste
den van het geld beperkende bepalingen op
gelegd die uitsluitend tot doel hebben om
daardoor ook andere arbeiders aan het werk
te kunnen zetten. Zichzelf en anderen dus te
helpen!
Aan die 1000 man wordt nu als steun uit
gegeven ongeveer f 15.000 per week.
Het juiste steunbedrag is niet op te geven,
omdat het voor een deel afhankelijk is van
de grootte van het gezin, toeslag voor wo-
ninghuur, enz.
Die f 15.000 zijn dus te besteden zon
der dat er extra financieele lasten op de
overheden (gemeente en rijk) gelegd wor
den.
De aangenomenenbij ,de arbeidsreserve
moeten, ten gunste van de door de gemeente
beheerde organisatie der arbeidsreserve, af
stand doen van de uitkeering van de werk-
loozenkas. Van de zijde der arbeiders is daar
tegen natuurlijk geen bezwaar, want zij zijn
dan practisch niet meer werkloos. Maar met
het rijk moet overeengekomen worden, dat
zij theoretisch nog wel als werkloozen aan
gemerkt worden, want het is om de uitkee
ring te doen. Het rijk kan daartegen geen
bezwaar hebben, want als de arbeidsreserve
niet zou werken waren en bleven de men-
schen werkloos en dus trekbaar. Bovendien
er is een precedent. De Minister van Arbeid
heeft namelijk onlangs goed gevonden,
dat de kasuitkeeringen doorgaan aan eerst
werklooze arbeiders uit de diamant-industrie
die bij een door de werkgevers georganiseerde
werkverschaffing worden aangenomen (het
zoogenaamde plan Douwes).
Als men zonder meer die f 15.000 zou laten
verwerken zouden er niet veel meer dan 500
man aan het werk gezet kunnen worden.
Daarom moet bereikt worden dat door den
een ook de ander aan het werk komt.
De gemeente moet van die 1000 man 600
man aan groote werken zetten die anders in
de tegenwoordige omstandigheden niet uit
gevoerd zouden worden.
Een nieuw gebouw voor de Meisjes HB.S.
Een brandweerkazerne.
De brug over het Zuider Buiten Spaarne.
Een nieuw gebouw voor den Geneeskundi
gen dienst.
Bouw van goedkoope arbeiderswoningen.
Uitbreiding van het Openbaar Slachthuis.
Een nieuwe Lange Brug.
Normalisatie van den Zijlweg.
Verschillende asphalteeringswerken.
Het verbouwen van de Janskerk tot ge
meente-archief.
De verbouwing van het Stadhuis.
De volledige aanleg van de nieuwe begraaf
plaats aan den Vergierdenweg. (Thans
wordt slechts een- klein gedeelte van dit plan
uitgevoerd).
Als de gemeente een brug zou laten bouwen
zou het ijzerwerk op een Haarlemsche fabriek
gemaakt moeten worden door werklieden die
ook deel uitmaken van de arbeidersreserve,
die daartoe in dienst zouden treden van be
doelde fabriek.
De gemeente zou op deze wijze in deze
crisisjaren groote werken krijgen.
Het lijstje van werken der gemeente zal
ongetwijfeld lang genoeg zijn voor de crisis
jaren.
Als de crisis eenmaal voorbij is zal de ge
meente zich als werkverschaffer in het groot
i kunnen terugtrekken. In dezen crisistijd is
van meer dan een zijde het betoog gehoord,
dat het de taak van de overheid is om in tij
den van malaise te zorgen voor objecten voor
werk. In den normalen tijd zou de overheid
alleen de op dat moment nog noodzakelijke
werken kunnen laten uitvoeren.
Die 600 man die op deze wijze te werk ge
steld zouden worden zijn natuurlijk meest
bouwvakarbeiders, grondwerkers, enzoovoort.
Het is niet de bedoeling dat de gemeente
(een enkel misschien uitgezonderd) in eigen
beheer zou nemen. De gewone weg van een
aanbesteding kan gevolgd worden Alleen
moeten de aannemers hun werklieden kiezen
uit de ingeschrevenen van de Haarlemsche
Arbeidsbeurs die voor een opneming in de
arbeidsreserve in aanmerking komen. Er zijn
zooveel ingeschrevenen dat een vrije keuze
mogelijk zal zijn, ook al zou daarbij wel re
kening gehouden kunnen worden met bij
zondere wenschen van eenige voorkeur voor
werkloozen die het langst zonder werk ge
weest zijn.
Doordat de gemeente eenige groote wer
ken laat uitvoeren zullen in de neven-bedrij
ven ook vele arbeiders werk kunnen krijgen.
De gemeente moet alle opdrachten als dit
eenigszins mogelijk is aan Haarlemsche be
drijven gunnen. Die bedrijven moeten dan
op zich nemen om een aantal arbeiders aan
te nemen die noodig zijn om de bedoelde op
drachten uit te voeren. Die werklieden wor
den dan ook opgenomen in de arbeidsreserve.
Zij staan wel geheel onder de verantwoorde
lijkheid van die particuliere werkgevers,
maar moeten zich de beperkende bepalingen
omtrent loon getroosten die voor alle arbei
ders der arbeidsreserve gelden.
Op die manier kunnen naar schatting de
volgende drbeiders in de nevenbedrijven aan
gesteld worden:
Transport van steenen. dakpannen enz. van
de fabriek naar Haarlem 10 man. In de stad:
10 man.
Houtleverantie (zagen inbegrepen): 10 man
Meubel-fabricage (banken voor scholen,
enz.)10 man.
Glasleverantie 4 man.
Verffabricage: 5 man.
Vervoer van zand, kalk, enz.: 5 man.
Maken van klein ijzerwerk: 5 man.
Loodpletten: 2 man.
Tegelfabricagc (trottoirtegels): 2 •man.
Totaal "3 man.
Natuurlijk is een juiste raming moeilijk te
maken. Het betreft hier dan ook slechts een
schatting. Voor het eene bedrag kan het iets
meer zijn, voor de andere wat minder.
De mannen die bij de Arbeidsreserve wer
ken moeten een gedeelte van het verdiende
geld op een aangewezeïi manier besteden, om
daardoor ook andere werkloozen in staat te
stellen aan het werk te gaan.
Per week moet besteed worden:
f 0.75 voor den schoenmaker. Opbrengst
per 1000 man f 750 in de week. Werk voot 15
Schoenmakers.
f i.voor den kleermaker. Opbrengst f 1000
Werk voor 20 kleermakers. Het behoeft niet
alles nieuw werk te zijn; keeren en herstellen
valt daaronder ook.
f 0.50 voor sigaren. Opbrengst f 500. Werk
voor 10 sigarenmakers.
f 0.50 voor behanger en stoffeerder. Op
brengst f 500. Werk voor 10 behangers en
stoffeerders. (Ook opknappen van oude meu
belen).
f 1.— voor den bleeker. Opbrengst f 1000.
Werk voor 20 man.
Totaal 75 man.
Ook hier geven wij slechts een schatting.
Het is niet onmogelijk, dat bij een nadere
bestudeering het geld voor een gedeelte beter
op een andere manier besteed kan worden.
Het gaat evenwel van het beginsel, dat
door een zeker aantal arbeiders werk te ge
ven de mogelijkheid bestaat, dat daardoor
ook anderen aan het werk komen.
Het zou vooral nader onderzocht moeten
worden of het geld voor de bleekerijen pro
ductief gehoeg besteed zou worden, omdat
wij vernamen, dat geen vaklui uit die bran
che zonder werk zijn. Het zou evenwel mo
gelijk zijn dat door die werkverruiming in
het bedrijf toch nieuw personeel kan worden
aangesteld als helper of voor het halen en
brengen van de wasschen.
Het is duidelijk, dat het ook bij deze werk
verruiming niet de bedoeling is om de be
staande werkgevers uit te sluiten. De bestel
ling en de aanneming van nieuwe werkkrach
ten moet zich aanpassen bij den bestaanden
toestand. Natuurlijk is een uitzondering te
maken voor afzonderlijk werkende kleerma
kers. schoenmakers, enz.
Hoe de verplichte besteding van deze gel
den geregeld zou moeten worden zal een na
dere studie vereischen. Het is evenwel mo
gelijk een goede oplossing te vinden. Ook al
zal er wat administratie voor noodig zijn om
dit goed te regelen. Voor die administratie
kan evenwel gebruik gemaakt worden van
thans werkloozen.
Door het instellen van deze arbeidsreserve
zijn de 1000 vroegere werkloozen in staat om
hun huur te betalen. De arbeidsreserve ga
randeert aan de huiseigenaars de huur in
den een of anderen vorm. De huiseigenaars
moeten daarentegen op zich nemen om ge
durende den tijd dat een huurder opgeno
men is in de arbeidersreserve 1 '5 van de ont
vangen huur te besteden aan het onderhoud
en de verbetering der huizen. Huur geschat
op f 5 per week. Opbrengst dus f 1000 per
week. Daarvoor kunnen 20 a 25 man van de
arbeidsreserve aan het werk gezet worden.
Meest schilders metselaars, loodgieters, enz.
De huiseigenaars besteden dit- geld dus
aan hun eigen huizen.
Aan de huizen waarin werkloozen woon
den is. omdat in alle gevallen met de volle I
huur betaald werd. Ls den laatsten tijd niet
veel aan het onderhoud gedaan. Het zal dus
Een plan om een groot aantal werkloozen aan den arbeid te zetten
zonder zwaardere financieele lasten op de overheden te leggen.
geen toer zijn om de eerste jaren f 50 aan elk
huis te laten verbeteren.
Voorts moeten de menschen van de Ai
beidsreserve een groot deel van hun verdien
sten bij Haarlemsche leveranciers besteden.
Stel f 12 per week. De winkeliers en hande
laars die voor die leverantie in aanmerking
willen komen, moeten 10 pet. van den ver
koop in de kas van de arbeidsreserve stor
ten. Er is geen gedwongen koop want ieder
kan koopen bij eiken winkelier die een biljet
aan zijn raam hangt: „hier worden bonnen
der arbeidsreserve in betaling genomen"
Door de arbeidsreserve stijgt de koopkracht
van die 1000 man en dus de omzet der win
keiiers. zoodat het billijk is. dat de winkeliers
een deel van hun winst afstaan
Opbrengst per 1D00 man f 1200 per week.
De gemeente zegt aan Haarlemsche indus-
trieele ondernemingen voor het aanvaarden
van opdrachten die anders naar het buiten
land zouden gaan f 10 per man en per week
toe. Als op die manier 220 man aangesteld
worden, is de uitgaaf per week f 2200 Ver
moedelijk is dit bedrag veel te hoog. Het zal
in de practijk wel lager gesteld kunnen
worden.
Voor de controle en uitvoering der arbeids
reserve zijn ongeveer 7 man noodig.
Dan zijn dus alle 100 man der arbeidsre
serve aan het werk gezet.
De rekening wordt dan aldus:
Thans wordt aan die 1000 man aan steun
uitgegeven f 15.000 per week.
Van de 600 man die de gemeente aan de
uitvoering van werken zet wordt 14 van het
arbeidsloon op den kapitaaldienst geschre
ven.
Uit den kapitaaldienst wordt dus per week
voor de arbeidsreserve beschikbaar gesteld
600 maal f 7.50 is f 4500.
Inkomsten van de 10 pet. van- den verkoop
van winkeliers f 1200.
Totaal inkomsten dus f 20.700.
Ten laste der arbeidsreserve komen:
600 maal f 30 voor de werklieden f 18.000
7 man controle a f 30 f 210
220 man steun industrie a f 10 f 2.200
Totaal f 20.410
Als dus inderdaad f 10 voor steun aan de
industrie moet worden uitgegeven is er een
reserve van f 290 per week.
Hoe staat het nu evenwel met den kapitaal
dienst.
Die 600 man zullen aan loon per jaar
f 936.000 verwerken. Het is dus aan te nemen
dat f 465.000 aan materialen verwerkt zullen
worden.
Van deskundige gemeente-autoriteiten
werd namelijk verzekerd, dat ongeveer het
derde deel van een groot bouwwerk bestaat
uit kosten voor materialen. 2/3 is namelijk
arbeidsloon.
In dat jaar zullen dus ten laste van den
kapitaaldienst komen f 465.000 1 '4 van
f 930.000 loon) f 242.500 loon is rond f 700.000
Aan rente en afschrijving zal dus per jaar
noodig zijn f 50.000. Namelijk 5 pet. rente en
2 pet. afschrijving. Misschien zou het zelfs
mogelijk zijn de afschrijving der eerste jaren
uit te stellen tot later.
Daartegenover staat evenwel, dat de ge
meente een belangrijke hoogere belasting
ontvangst heeft. Per arbeider is die wellicht
te stellen op f 40. zoodat door die hoogere be
lastingontvangst de hoogere kapitaals-uit
gaven vrijwel gedekt worden. Bovendien is
aan te nemen, dat deze 1000 menschen meer
gas en electriciteit gebruiken. Als die ver
hooging van omzet op f 10.— per jaar
per arbeider gesteld wordt, is dat al f 10.000
per jaar. Daarbij komt dan nog de meerdere
ontvangst van schoolgeld, ziekenverpleging,
enz. die moeilijk onder cijfers te brengen
zijn.
In elk geval is zeker, dat door het te werk
stellen van 1000 arbeiders de gemeentefinan-
ciën met meer dan f 50.000 gunstig beinvloed
worden.
Daarnaast nog de invloed van de vermin
dering van het aantal werkloozen, dat op de
geheele stad uitwerking zal hebben. Ook in
de belasting-ontvangst van anderen.
Voor het tweede jaar zou de kapitaalsdienst.
verzwaard worden, maar dan is de toestand
opnieuw onder de oogen te zien.
Voor de financiering van den kapitaal
dienst zou het noodig zijn een belangrijke
geldleening te sluiten.
Betaling Abonnementsgeld
per
Vermoedelijk zou het rijk in deze willen
.medeweiken ais voor 2 3 van het :e leenen
geld de Nederlandsche industrie ge
steund wordt door het betrekken van Neder-
landsche materialen.
Bovendien heeft het rijk ook nog het voor
deel van de vermeerderde belastingontvangst.
De gemeente zou desnoods van het loon
der menschen der arbeidsreserve meteen de
beasting kunnen inhouden, om daardoor de
financiering gemakkelijk te maken.
Als deze methode van werken gekozen
wordt is het voordeel, dat dc gemeente voor
weinig extra geld werken krijgt die in of na
de crisis toch noodig zouden zijn en dan maar
voor ongeveer de helft van de normale kosten.
3 4 van het verwerkte arbeidsloon wordt im
mers niet ten laste van de rekening gebracht.
Indien de gemeente op deze wijze o:k
eenige woningcomplexen zou bouwen, zou de
exploitatie-rekening zoo laag kunnen zijn,
dat de huizen slechts lage huren behoefden
op te brengen. De gemeente heeft behoefte
aan woningen met lage huren.
Natuurlijk zou het rijk voor werken die
in en om Haarlem zouden kunnen worden
uitgevoerd voor rijkswege, van het goed
koope werken van de arbeidsreserve kunnen
profiteeren. Di; zouden vanzelf ook objecten
moeten zijn die anders in dezen crisistijd niet
uitgevoerd worden, want door de werking van
de arbeidsreserve mag de hoeveelheid nor
maal werk die aan de markt komt niet
verminderen. Het zou evenwel mogelijk zijn
eenige werken te kiezen die voorloopig naar
de toekomst verschoven zijn. Op het program
ma van het rijk staat bijvoorbeeld het bouwen
van een brug over het Noorder Buiten
Spaarne en een over het Zuider Buiten
Spaarne (veel zuidelijker dan de brug die de
gemeente zou bouwen bij de Rustenburger-
laan). Verder aanleg van verschillende rijks-
en provinciale wegen in de omgeving van
Haarlem, de bouw van een brug met viaduct
bij de Liede in den rijksweg HaarlemAm
sterdam.
Het allergrootste voordeel is, dat de werk
loozen aan het werk gezet worden.
Zij ontvangen dan f 30, waarvan f 12 be
steed moet worden voor nuttige dingen in
winkels (levensmiddelen daaronder be
grepen). Verder voor schoenmaker, kleer
maker, sigarenmaker, bellanger en stoffeer
der en bleeker f 3.75. Voor huur zal f 5
noodig zijn en voor belasting f 1, zoodat
iemand voor zijn andere uitgaven nog f 8.25
overhoudt. Daarmede zal hij heel wat meer
kunnen doen, dan nu van het overblijvende
van zijn steun na aftrek der noodzakelijkste
dingen.
Het contractueele loon voor verschil lende
arbeiders is meer dan f 30 per week. Voor
dien dat geldt, moet zooveel uur werken dat
hij aan een loon van f 30 komt.
Het loon wordt gedeeltelijk in baar geld en
gedeeltelijk in bonnen uitbetaald. Feitelijk
gemeentelijk papieren geld.
Dit schema geldt voor een arbefdsreservc
van 1000 man, maar is ook voor vergrooting
of verkleining vatbaar.
Als de toestanden normaler worden kan de
arbeidsreserve automatisch uitsterven, want
de arbeiders zullen als het mogelijk is na
tuurlijk zoo gauw mogelijk naar de vrije
arbeidsmarkt overgaan.
Mocht de regeering niet, willen medewer
ken voor zoover het betreft de erkenning
dat de arbeiders die opgenomen worden in
de arbeidsreserve geen werkloozen zijn en
nog recht hebben op een uitkeering, dan
komt de zaak anders te staan, maar blijft de
uitvoering van het plan toch nog mogelijk.
De rekening wordt dan aldus:
De gemeente moet het geheele loonbedrag
van de 600 arbeiders aan groote werken
voor haar rekening nemen.
Dat wordt per jaar 52 x 600 X f 30 -
f 936.000. Aan materiaal komt daarbij
f 470.000. Te zamen f 1.406.000. Dit geeft een
jaarlij kschen rentelast van ongeveer f 100.000
Met. de uitkeeringen die van de winkeliers
ontvangen worden (f 60.000 per jaar) moet
volstaan worden om steun te verieenen aan
de Haarlemsche industrie. Voor rekening der
gemeente blijven dan nog de kosten voor
controle. Die zouden dan zoo laag mogelijk
gehouden moeten worden. Desnoods zou
■met f 10.000 per jaar volstaan moeten wor
den. wat mogelijk zou zijn als gedeeltelijk
over bestaande diensten werd beschikt.
De rekening wordt dan aldus:
Jaarlijksche lasten voor de gemeente over
het eerste jaar f 110.000.
Aan belasting, grooteren omzet van elec
triciteit, gas. enz., wordt I 50.000 terugont
vangen. Blijft f 60.000.
De gemeente spaart evenwel ln dat geval
een groot bedrag dat nu aan die 1000 arbei
ders als steun wordt uitgegeven. Hoeveel dit
is valt moeilijk met zekerheid te zeggen, om
dat het lastig is te berekenen hoeveel van
den steun van een werklooze voor rekening
van hei rijk en van de gemeente kom:. Bo
vendien is het voor de verschillende groepen
arbeiders verschillend.
Als wij evenwel ramen, dat van die f 15
steun f 8 ten laste van de gemeente komt.
wordt door de gemeente aan die 1000 ar
beiders per jaar uit de gemeentekas f 416.000
steun uitgegeven.
Het eerste jaar zou dit voor de gemeen
tekas per 1000 arbeiders die bij dc arbeids
reserve aangesteld worden een bezuiniging
van f 356.000 beteekencn.
Voor het tweede jaar staat het dan iets
minder gunstig. Dan zijn de kapitaalslastcn
f 200.000 plus f 10.000 voor controle ls
f 210.000.
Daartegenover staan f 50.000 baten, zoodat
de lasten f 160.000 worden.
Het tweede jaar wordt dus op de gemeente-
uitgaven f 256.000 bezuinigd.
Wat een econoom, raadsleden van
uiteenloopende politieke richtingen
en leiders nan verschillende vak
organisaties .over dit plan ver
klaarden:
Wij bespraken mot eenige invloedrij
ke stadger.ooten dit plan.
Hun verklaringen volgen hier:
J h r. D r. J. C. M o 11 e r u s, secreta
ris van de Kamer van Koophandel voor
Haarlem en omstreken:
Met belangstelling nam ik van dit
plan kennis. Ik vind de gedachte vin
dingrijk. Als de medewerking van de
Kamer van Koophandel gevraagd zou
worden zal zij daarvan ben ik over
tuigd alle steun verieenen.
P. J. M. van Tetering. voorzitter
der Middenstandscentrale voor Haar
lem en omstreken:
Ik ben overtuigd, dat voor zoover de
Haarlemsche winkeliers zouden moeten
helpen om dit breed opgezette plan te
doen slagen, zij volledige medewerking
zullen verieenen. omdat dit niet alleen
in het belang der stad, maar ook in hun
eigeh belang is.
C. van der Winden. Alg. secreta
ris van den Alg. Ned. Metaalbewerkers-
bond en bestuurder van den Haarlem-
schen Bestuurdersbond:
Het hierbij ontvouwde plan tot be
strijding der werkloosheid acht ik zeer
goed uitvoerbaar. Het brengt de slin
ger in het uurwerk dat nu vrijwel stil
staat.
M r. D r. F. A. B ij v o e t raadslid
Het plan ls oen aandachtige studie
alleszins waard.
H. J. L. Klein Schiphorst, raads
lid en aannemer:
Het beste zal zijn dit plan. waarin ik
veel goeds zie. aan een commissie ter
bestudeering te geven.
J. Ph. Castricu m, raadslid en be
stuurder van R.-K. vakorganisaties:
Ik vind de sociale gedachte die ln dit
plan zit zeer aanlokkelijk. Er moet ge
tracht worden om tot uitvoering daar
van te komen.
G. Wolzak Hzn.. raadslid
Het plan Ls waard nader bestudeerd
te worden. Het kan de brug zijn om tot
normale toestanden te komen.
Joh. Visser, raadslid en bestuur
der van den Christ. Natlonalen Werk
mansbond:
Dc groote gedachte van dit plan: hoe
de renteloos liggende werkkracht, der
arbeiders weer productief te maken en
tevens de stagnatie in het tot stand-
komen van nuttige en noodige werken
op te heffen op een wijze. dat. verschil
lende groepen der stedelijke bevolking
daarbij belang hebben en medewerking
kunnen bieden, schijnt mij zeer aan
trekkelijk toe. Daarom Ls m.i. nadere
bestudeering van dit schema ten zeer
ste aanbevelenswaardig.
M. L. A. Klein, raadslid:
Er moet ernstig naar gestreefd wor
den dat dit, plan uitgevoerd zal worden.
A. Mars, raadslid en voorzitter van
den Haarlemsohen Bestuurdersbond:
Ik begroet dit plan met sympathie.
Van arbeiderszijde ls het toe te juichen,
ook zie ik er een gemeenschapsbelang
in Voorts sluit ik mij aan bij de verkla
ring van den heer Van der Winden.
Mr. W. de Rijke, raadslid: Hoewel
ik deze materie niet voldoende be
ll eersch. komt het mij voor dat het plan
in groote trekken juist ls en zeker een
ernstige en onverwijlde bestudeering
verdient.
Tegen enkele bijzonderheden heb ik
bedenkingen, maar dat is van later
zorg.
M. de Braai, raadslid:
Het plan lijkt mij de bestudeering
overwaard, niet het minst door hen die
dagelijks worstelen met het werkloos
heidsprobleem en die geroepen zijn da-
d«n te doen ter beteugeling.
Voorloopig twijfel ik niet aan de prac-
tlsche uitvoering als er een ernstige wil
aanwezig is cn blijft.
Het derde jaar bedraagt dc bezuiniging
f 156.000.
Het vierde jaar f 56.000.
Eerst in het vijfde jaar zou f 44.000 meer
uitgegeven moeten worden, voor het bedrag
van f 821.000 die in de vorige vier jaren min
der in contanten werden besteed.
Wij zouden dus al 5 of 6 jaar crisis moeten
doormaken in dezelfde mate voor den kapi
taaldienst meer geld zou kasten dan nu per
jaar aan steun wordt uitgegeven.
Bovendien zou het dan billijk zUn. dat het
rijk de gemeente financieel tegemoet kwam,
want in dat geval bespaart de gemeente
voor 't rijk aan steun per 1000 arbeiders die
opgenomen worden in de arbcidsccntrale
gedurende elk jaar f 361.000.
In dit laatste systeem komt eenigszins
het idee van een crisLsleening naar voren,
want een gedeelte van de crisLslasten worden
naar latere Jaren verschoven. Maar daarte
genover staat, dat ln die latere Jaren anders
die gelden uitgegeven zouden moeten worden
voor de uitvoering der werken die nu in den
crisistijd zijn gebouwd.
De gemeente zou als deze wijze van finan
ciering gevolgd zou worden van het rijk een
subsidie voor eiken arbeider kunnen vragen
die door middel van de arbeidsreserve ie
werk gesteld zou worden. Elke arbeider wil
zeggen een besparing van ongeveer f 7
steun per week voor het rijk. Met de uit
keering der kassen zou namelijk dan geen
rekening gehouden behoeven te werden, om
dat men alleen te werk zou kunnen ste'.len
de arbeiders die van de kas uitgetrokken
zijn.
Indien het rijk per arbeider van de reserve
f 3 steun aan de gemeente zou geven, zou
dit voor de gemeente een inkomst beteekencn
