Uit het Buitenland.
DE PARIJSCHE AUTOMOBIELSALON.
HAARLEM'S DAGBLAD MAAND AC 17 OCTOBER 1932
TWEEDE BLAD.
Weer een rede van den Duitschen Rijkskanselier
Von Papen. Crediteuren zullen Duitsche waren
als betalingsmiddelen moeten aanvaarden.
Japan's antwoord op het Lytton-rapport.
Einde van
het Belgische
Kabinet Renkin?
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
DUITSCHLAND.
Meer dan 6000 personen waren Zondagmid
dag aanwezig toen Rijkskanselier Von Papen
op een congres van de Vereenigde Econo-
nomische Organisaties voor Paderborn en
omgeving het woord voerde.
De Rijkskanselier zette allereerst het
Economische plan der Rijksregeering en
Ihet doel der Economische politiek uiteen. Ar
beid en brood te verschaffen en vrij baan te
maken voor het herstel van het bedrijfsleven
is het voornaamste doel.
De Rijkskanselier besprak vervolgens de
kwestie der werkverschaffing, waarbij hij er
den nadruk op legde dat de regeering be
reid is plannen voor werkverschaffing te
overwegen.
De werkzaamheden zullen productief moe
ten zijn en mogen valuta en c red iet niet op
het spel zetten. Al zou het aantal opdrach
ten voor openbare werken nog zoo worden
uitgebreid, het zou niettemin nimmer werk
kunnen verschaffen en een productie kun
nen leveren als vereischt wordt voor de be
strijding der werkloosheid.
Sinds de maatregelen van economisch-poli-
t ie ken aai'd zijn bekend gemaakt, is de
koers van waardepapieren, welke ter beurze
verhandeld worden, met ongeveer 2 1/4 mil
liard Mark gestegen. Daarbij gaat het niet
om speculatieve, doch om beleggingsaankoo-
pen, waardoor de credietbasis van het Duit
sche bedrijfsleven aanmerkelijk is verbreed.
Door den beteren toestand van de bedrijven
en de arbeidsmarkt heeft de Rijksminister
van Financiën reeds thans kunnen besluiten
de maandelijksehe bijdrage in de crisissteun-
verleening aan de gemeenten in October te
verhoogen van 50 tot 60 millioen Mark, ter
wijl in November dit bedrag met nog 5 mil
lioen zal worden verhoogd.
Overgaande tot de z.g. verordening inzake
loonsverlaging dd. 5 September verklaarde
de Rijkskanselier dat de moeilijkheden die
on den beginnen ontstaan zijn door het sa
menwerken van ondernemers en werkne
mers reeds grootendeels zijn overwonnen, zoo
dat niet meer gevreesd behoeft te worden
voor een in gevaar brengen van den econo-
mischen vrede.
De Rijkskanselier behandelde vervolgens
handelspolitieke kwesties.
Tegenover de critiek op de regeling van
den invoer van zekere landbouwproducten,
schilderde von Papen den ernstigen nood
toestand van den landbouw, welke er toe
leidt den invoer van zekere levensmiddelen
aan een regeling te onderwerpen. Juist de
contingenteering van den invoer treft de
consumenten het minste en beschermt de
nationale productie.
Ten aanzien van den tegenstand van het
buitenland tegen de contingenteerings-
plamnen sprak de Rijkskanselier de verwach
ting uit dat de huidige moeilijkheden spoe
dig zullen zijn overwonnen en wel des te snel
ler naar mate onze partners bij de onder
handelingen zullen inzien, dat hier sprake
is van noodmaatregelen tot redding van den
Duitschen landbouw en dat onze maatregelen
urgent zijn. Nadrukkelijk sprak de Rijkskan
selier de geruchten tegen dat de contingen
teer ingspolitiek mogelijk de valuta in gevaar
zou kunnen brengen.
De Rijkskanselier behandelde uitvoerig de
kwestie der buiteniandsche schulden. Al is
het, aldus Von Papen, ook gelukt in korten
tijd meer dan vijf milliard R.M. op buiten
iandsche leeningen terug te betalen, zoo is
het niet mogelijk thans nog eens kaïpitaal
naar het buitenland te laten gaan. Daarom
moet verwacht worden dat boven het be
staan van het Stillhalteverdrag het buiten
land het bedrag der aan Duitschland ge
leende gelden zal consolideeren. De Rijks
kanselier wees er daarbij op dat Duitschland
ter economische wereldconferentie het
standpunt zal innemen dat de schuldenaar
zijn verbintenissen slechts kan nakomen
door een betaling in waren.. De crediteur-
landen kunnen derhalve slechts dan rekenen
op de betaling der Duitsche 'buiteniandsche
schulden indien zij bereid' zijn Dudtsche waren
als betalingsmiddelen te aanvaarden. Dat
houdt als voorwaarde in dat het buitenland
zijn grenzen opent voor onze producten.
Resumeerend legde de Rijkskanselier er
den nadruk op dat de samenwerking van alle
goedwillende Duitsche mannen uit alle be
roepen en alle klassen der maatschappij in
den zin van een echte volksgemeenschap
noodzakelijk is voor de opheffing der crisis.
Tot slot gaf de Rijkskanselier een kort over
zicht van den politieken toestand. Een krach
tig staatsbestuur is noodig om de factoren
Van onzekerheid zoo mogelijk terzijde te
stellen en het volk het gevoel te geven dat
het wordt geleid.
Uit dien hoofde heeft de Rijksregeering.
wat de buiteniandsche politiek betreft, den
strijd moeten opnemen voor het recht en de
vrijheid van Duitschland. Wij willen niet
bewapening tot den stand van wapening
van onze buren, doch ontwapening van ge
heel Europa en de geheele wereld; gelijk
reoht en gelijke veiligheid.
Von Papen heeft Zondagmiddag te Dort
mund een redevoering gehouden, welke onge
veer den zelfden inhoud heeft als de rede
voering welke hij desmorgens te Paderborn
had uitgesproken. De Rijkskanselier wees er
op dat te Dortmund 72 per 1000 hoofden der
bevolking crisiswerkloos zijn. terwijl de ver
houding in het Rijk gemiddeld 33 per 1000
bedraagt.
BELGIë.
De Brussel sche correspondent van de Tel.
meldt aan zijn blad:
Met het oog op den Maandag te houden ka
binetsraad hebben de liberaie ministers Zater
dagavond ten huize van een hunner een par
ticuliere vergadering gehouden, om den poli-
Jtieken toestand te onderzoeken. Zijn wij goed
ingelicht, dan zullen de liberale ministers he
den Maandag den premier Renkin voorstellen
de huidige Kamers, welker zittingsperiode ten
einde loopt, niet meer over de financieele
plannen te laten stemmen, zooals in de be
doeling van den premier lag. De liberalen re
deneeren, dat over een verzwaring der fiscale
lasten de openbare meening zich eerst moet
uitspreken. De liberale ministers geven er
daarom de voorkeur aan dat de Kamer ont
bonden wordt en dat nieuwe verkiezingen
worden uitgeschreven.
Deze beslissing beteekent zoo goed als zeker
het einde van het bestaan der regeering-
Re nkin.
De berichtgever zet voorts uiteen dat een
aftreden van Van Cauwelaert als premier niet
te vernachten is, vooral nu in de „Standaart"
een verklaring van hem is verschenen, waarin
hij zegt, zijn functie van burgemeester van
Antwerpen onder de huidige omstandighedn
niet wil verlaten
JAPAN.
Naar verluidt, is het Japansche antwoord op
het Yyttonrapport thans gereed. Het zal wor
den toegezonden aan de leden van den Volken
bond en aan de regeeringen van de Vereenig
de Staten en van de Sovjet-Unie.
In dit antwoord wordt o.a. geconstateerd:
1 Het Lyttonrapport vertoont op verschil
lende punen een anti-Japansche strekking.
2. Door het ingrijpen van de Japansche
trcecen is het gelukt, orde en rust in Mands-
joerije te herstellen.
3. In China bestaat geen geordende staat.
Er heerscht veeleer anarchie.
4. De Chineesche regeering dra> de ver
antwoordelijkheid voor de anti-Japansche be
weging, in het bijzonder voor den handels
boycot.
5. De Volkenbondscommissie hee'ft r'et de
juiste oorzaak van het Japansch-Chineesch
conflict geconstateerd. Wanneer men de aan
leiding van het Japansche ingrijpen in Mands-
ioerije had begrepen, dan had men de schuld
niet op Japan ge'schoven.
6. De bommen, die in het begin van Decem
ber 1931 op den Zuid-Mandsioerijschen spoor
weg zijn geworpen, waren de eerste aanlei
ding van het Japansche ingrijpen.
7. De afwijzende houding van de Volken
bondscommissie inzake de erkenning van den
Mandsjoerijschen staat is te verklaren uit een
niet kennen van de politieke situatie.
8. De Japansche regeering wijst een onder
internationale controle stelling van Mandsjoe-
rije af. daar deze oplossing onder alle om
standigheden onuitvoerbaar is.
9. De Volkenbondseommïssie heeft haar
conclusies getrokken op grond van ongeveer
1500 brieven, die zij heeft ontvangen van anti-
Jananschgezinde particulieren.
Het volledige Japansche antwoord zal eind
October te Genève en te Tokio worden gepu
bliceerd.
D-uifseTiInnrl.
Francois Poncet zal waarschijnlijk Beaumar-
chais, den ambassadeur te Rome, die op non
activiteit wordt gesteld, vervangen.
De ambassadeursplaats te Berlijn zal waar
schijnlijk door den ambassadeur van Frank
rijk te Madrid, Herbette, worden bezet, doch
ook wordt de naam genoemd van Corbin.
den Franschen gezant te Brussel.
België.
Liberaal-socialistische coalitie
te Antwerpen?
De algemeene verrassing was Zaterdag, al
dus wordt aan de Tel. gemeld, dat de nieuw-
gekozen liberale gemeenteraadsleden te Ant
werpen een gemeenschappelijk schrijven aan
de socialisten hebben gericht om hun voor te
stellen samen het bestuur van Antwerpen
waar te nemen. De liberalen willen een libe
raal-socialistische coalitie in het leven roe
pen, waarin de socialisten vier wethouders en
den burgemeester zouden aanwijzen en de
liberalen drie wethouderszetels zouden krij
gen. Oud-minister Kam iel Huysmans wordt
als burgemeester voorgesteld. Verder zou de
subsidieering aan de bijzondere scholen, die
hoofdzakelijk Roomsch-Katholieke scholen
zijn, afgeschaft worden. De volledige afschaf
fing zou in vier jaar voltrokken worden.
In de katholiek-socialistische coalitie had
den de socalisten vier wethouderszetels. In
de socialistische partij te Antwerpen is een
sterke fractie, die op aanvaarding van deze
aanlokkelijk genoemde voorstellen zal aan
sturen.
Engeland,
Overeenstemming met de
spinners in Lancashire.
Na een langdurige ochtendzitting van den
vertegenwoordiger van het ministerie van
Arbeid met de vertegenwoordigers der ka-
teenspinners en fabrikanten, werd volgens
Reuter officieel verklaard, dat beide par
tijen er in beginsel in hebben toegestemd,
dat in de spinnerijen weer de normale werk
week van 48 uur wordt ingevoerd.
Noe geen beslissing inzake het
spoorwegconflict.
De onderhandelingen over loonsverlaging
busschen de directies der spoorwegmaat
schappijen en de drie vakorganisaties van
spoorwegpersoneel zijn naar men weet op
het doode punt gekomen. Er wordt echter
geen onmiddellijke crisis verwacht en het is
niet zeker dat er een defintieve beslissing
valt voor Kerstmis, aldus meldt Reuter uit
Lenden.
Den Haag en Lausanne
genoemd met betrekking tot de
irier-mogendhedenconferentie.
Reuter meldt uit Londen, dat het overleg
met de Duitsche regeering over de viermo-
gendheden-conferentie naarstig wordt voort
gezet.
Den Haag en Lausanne zijn in-officieel
genoemd als plaatsen waar de conferentie
zou kunnen bijeenkomen.
Men hoopt evenwel nog dat Duitschland
de keuze van Genève alsnog zal aanvaarden.
Britsch-Iersche onderhande
lingen opnieuw mislukt.
Volgens Reuter zijn de Engelsch-Iersche
onderhandelingen te Londen mislukt. De toe
stand blijft dus zooals deze tevoren was
Genève.
herhaalde telefonische gesprekken met Pa
rijs. Rome. Londen en Berlijn overeenstem
ming bereikt, waarbij is toegegeven aan de
Duitsche eisch betreffende de verdeeling der
belangrijke functies in het secretariaat.
De Volkenbondsraad is bijeengeroepen
voor een streng geheime zitting, waarin ce
verkiezing van een nieuwe secretaris-gene
raal zou worden besproken. De tegenwoordige
plaatsvervangende secretaris-generaal, de
Franschman Avenol, is de een:ge candidaat.
Van Duitsche zijde wordt er op gewezen, dat
de beslissing nu bij de Rijksregeering ligt.
De secretaris-generaal zal voor tien jaar
worden benoemd, de plaatsvervangende se
cretarissen voor acht en de ondersecretaris
sen voor zeven jaar.
HOE PAUL KRUGER ZIJN LAND
AAN CREDIETEN HIELP.
HET MYSTERIE DER „VERBORGEN
MILLIOENEN".
PRETORLA, 15 Otcober (Reuter). Paul
Kruger is. zooals bekend, in 1920 met. een
Nederlandsen oorlogsschip uit Zuid-Afrika
vertrokken. Dit vertrek was zoo overhaast,
dat hij geen gelegenheid had zijn bezittin
gen in veiligheid te brengen en daarom
belastte hij den Boerer.commandant Mein-
dert Noome met de behartiging zijner be
langen. Hij droeg hem op ervoor te zorgen
cat het goudbezit veilig over de grens van
Transvaal naar Lorenzo Marques, de Por-
tugeesche havenstad zou worden gebracht.
Sedert dien deden voortdurend verhalen de
ronde over de verborgen schatten van
Paul Kruger.
Noome, die een van Krugers intieme vrien
den was, noteerde alles, wat verband hield
met de overbrenging van dit bezit in twee
notitieboekjes en toen na den Boerenoorlog
schatgravers nasporingen wilden doen naar
verborgen goud, wilde Noome hen weerhou
den. doch zijn notities bleken verdwenen
te zijn en hij kon hen niet overtuigen. Aan
zijn familieleden heeft Noome echter steeds
gezegd, dat de bezittingen van Kruger veilig
naar Lorenzo Marques waren overgebracht
en afgeleverd aan de firma Wilken
Achermann aldaar.
Steeds herhaalde Noome, dat de verhalen
over verborgen millioenen verzonnen waren,
doch de schatgravers lieten zich niet ont
moedigen. Naar thans bekend wordt, is na
Noome's dood door een van zijn zoons ineen
rommelkamer een dagboekje gevonden met
de a anteeken in gen over de verzending.
Uit de keurig met ir.kt geschreven aantee-
keningen blijkt, dat de schat van „Oom Paul"
uit 62 kisten goudstaven bestond. Van
Nelspruint zijn de kisten per trein naar de
Delagoa Baai verzonden en hierover zegt
een met rooden inkt onderstreepte notitie:
30 Augustus: Van Nelspruit vertrokken
naar de Delagoa Baai.
31 Augustus: Het goud wordt afgeleverd
aan Wilken Ackermann.
3 September: Ben weer bezig met het goud.
Verdere notities toonen aan dat toen het
goud aan Wilken Ackermann was over
gedaan, de Boeren-republiek credieten kreeg
voor het goud, alsmede groote hoeveelheden
levensmiddelen, o.a. 44.000 zakken meel.
Er werden schepen gecharterd en be
langrijke sommen werden ter beschikking ge
steld om de Boeren die in Europa een toe
vlucht hadden gezocht te steunen.
De legende van de begraven „Paul Krugers
millioenen is nu voor goed de wereld uit.
Treedt Francois Poncet af?
„Paris Soir" meent uit absoluut betrouw
bare bron te hebben vernomen, dat Francois
Poncet, de Fransche ambassadeur te Berlijn,
thans toch zijn post te Berlijn zal verlaten
Avenol secretaris-generaal van
den Volkenbond?
In de geheime zitting van de Commissie
van veertien voor de hervorming van het
Volkenbondssecretariaat is Zaterdagmiddag
na ongewoon moeilijke onderhandelingen en
TWEE BRITSCHE MEISJES IN OOST-
AFRIKA OMGEKOMEN.
NAIROBI, 15 October. (Reuter) Een
week geleden had miss Stevenson uit Glas
gow in Oost-Afrika een uitstapje gemaakt
met haar verloofde, Ross. en haar vriendin
miss Kennedy, waarvan de twee meisjes niet
terugkeerden, doch alleen de verloofde.
Eenige dagen geleden werd het lijk van de
vriendin gevonden en vandaag is niet ver van
het ouderlijk huis ook het stoffelijk over
schot van miss Stevenson opgespoord. Het
meisje is blijkbaar doodgeschoten en het
reeds in staat van ontbinding verkeerende
lijk was met bladeren en gras bedekt.
Wereldcrisis drijft naar bezuiniging.
(Van onzen Parijschen correspondent)
Het zou werkelijk grappig zijn om bij deze
gelegenheid eens de technische verslagen van
het vorig jaar op te snorren en die te repro-
duceeren. Immers, bij de opening van den vo-
rïgsn .Salon waren alle groote bonzen, alle
kenners, het er over eens dat de Salon nu
niet meer anders was dan een voortzetting
van een oude gewoonte om eens per jaar te
exposeeren, maar dat het eigenlijke nut- er
van twijfelachtig was, waar de Automobiel
thans volmaakt was. De technici die aldus
oordeelden, hadden echter niet gerekend met
zooiets als een wereldcrisis, die ook op dit ge
bied dwingt naar bezuiniging te zoeken. De
fabrikanten echter hebben begrepen dat
..pompen of verdrinken" het wachtwoord was
geworden. Het is dit harde besef dat geleid
heeft tot twee groote veranderingen, welke
dadelijk bij een bezoek opvallen: aanzienlijke
prijsverlaging en ten tweede: constructie
van kleine en economische wagens. Enkele
Amerikanen, met de hun eigen onderne
mingsgeest eneigenwijsheid mogen nu
wel trachten om de Europeesche markten te
overvoeren met groote luxemodellen, maar
de Europeanen daarentegen leggen zich meer
en meer toe op het bouwen van kleine en
economische wagens. Of ze het geheel goed
schiks deden, dat is een andere kwestie, maar
ook hier geldt het oude gezegdenood leert
bidden, en op stuk van zaken, wanneer we
ons als ideaal stellen dat iedereen ook in
Europa zijn eigen wagentje moet hebben,
wanneer we ons zoo de ontwikkeling van het
automobilisme voorstellen, dan kunnen we
niet anders dan onze tevredenheid betuigen
over deze wending, welke in de „branche" is
gekomen.
Wanneer we nu even tot de groote, zwaar
dere modellen terugkeeren, dan zien we hoe
onhoudbaar de onderlinge strijd ook is ge
worden. We praten nu nog niet eens van de
groote luxe-modellen, zooals Rolls en Hispano
of Packard, maar van de „t-usschenklasse"
{zooals b.v. Hotchkiss, Delage, Mercedes)
waarin zelfs een oer-oude bekende, zooals
Voisin, van deelneming heeft afgezien. Ty
pisch verschijnsel. Tweede categorie die na
genoeg geheel verdween: de grand-sport-
modellen. Derde groep die sneuvelde: het ge
drochtelijk kleine en uiterst goedkoope wa
gentjedat ten slotte in het verbruik toch
zoo schrikbarend duur werd en dat als ..ar
ticle d'occasion" alle waarde had. verloren.
Vierde groep, ten slotte, het dwaas drie-wielig
gepruts dat men in de gouden jaren (1925-26)
zoo in overvloed vond op den Parijschen
Salon.
Salon-van-de-schoonmaak, zoo zouden we
de expositie van thans in het Grand Palais
kunnen noemen: de crisis heeft bepaald zui
verend gewerkt. En toch hebben de zoo tal
rijke 6 en 8 en 10 P.K.'s niets van hun ele
gance verloren: integendeel, de fabrikanten
legden zich toe op nog steeds meer soigneuse
afwerking. Wanneer men zich alleen maar
bepaalt tot een bezoek aan de stand van de
drie grootste Fransche merken <of althans de
meest verpreide) Renault, Citroen en Peugeot
die elkaar het meest ter zijde komen, dan
krijgt men wel een hoogen dunk van de Euro
peesche fabricatie. Technisch nadert men de
volmaking, gezien de geweldige prijzen,
vooral in Frankrijk (90 cent per 5 Liter) van
benzine is de constructie er toegespitst, en de
Amerikanen hebben nooit kunnen wedijve
ren met het Europeesche koetswerk (al moe
ten we toegeven dat de nieuwe Ford een ju
weeltje is). En ook als men eens verder gaat
kijken, bij wat minder bezochte, maar 'niet
minder interessante stands, zooals Cottin-
Desgoutes, zooals Berliet, of La Tricorne, dan
wordt men telkens weer getroffen door de
fraaie lijnen, de mooie zachte tinten en het
enorme comfort dat vooral de Fransche car-
rossier ook aan een goedkooperen wagen
heeft kunnen geven. In dat opzicht, zonder
eenige twijfel, staat Frankrijk nog altijd aan
de spits en niets wijst er op dat men deze
eerste plaats zal hoeven afstaan. Zelfs niet
aan Italië dat toch, en vooral met eenige
buitengewoon mooie kleine Fiats (Waarvan
de technische afwerking onverbeterlijk is)
menig andere automobiel-bouwende natie
verre voorbijstreeft.
De hierboven genoemde chroniquers van
vorige jaren hadden ook ongelijk, toen ze
beweerden dat technische verbeteringen on
mogelijk werden, omdat de auto haar vol
maaktheid had bereikt. Het zijn dan mis
schien geen groote sensationeele verbete
ringen. maar juist zulke, welke in veelvul
digheid tot de perfectie voeren. We hebben
hier b.v. op het oog de radiatoren met cou
lissen, welke bij groote koude de afschuwelij
ke en omslachtige radiator-beschermers ver
vangen. Eén enkele beweging van het dash-
bord af en het gevaar voor bevriezen of al
thans al te groote afkoeling is voorkomen.
Een verbetering ook achten we die welke wc
bij menige conduite-intérieure aantroffen
het. portier opent juist aan den tegenoverge-
stelden kant van dien van den bestuurder.
Vooral bij kleinere wagens, waar het in- en
uitstappen altijd eenigszins „wringend" moest
geschieden, is dit heele open-draaien van een
zijwand zeer doelmatig.
Hot hoeft wel geen betoog, dat de groote
principes van de laatste jaren thans op na
genoeg alle kleinere wagens worden toegepast
en we hoeven dus niet in details te treden,
zoomin als we hier afzonderlijk de namen
van alle exposanten hoeven op te noemen.
Wat ons wel trof: dat zelfs Rosengarth, die
zijn opkomst en vlucht had te danken aan
zijn minieme-prijzen, ook nu is moeten over
gaan tot het vervaardigen van wagens welke
in de klasse van de Fransche nationale drie
eenheid vallen. Waaruit ten duidelijkste blijk
dat er ook in dat opzicht een limiet is waai
men niet beneden kan gaan. En dit enkele
voorbeeld resumeert eigenlijk het best onzen
indruk van den Parijschen Salon: de toe
komst is voor den kleinen, economischen wa
gen; de auto van de toekomst is geen luxe
maar een gebruiksartikel. Eenvoudige, zoo
min mogelijk gecompliceerde motoren, ge
perfectioneerde suspantie, eenvoud ook
uiterlijk, lijn en kleur, doelmatigheid «ook in
de accessoires, zooals koffers, anti-verblin
dende verlichting) dat is de richting welke
we meer en meer moeten volgen.dat is d1
goede weg welke de huidige Paifljsche Salon
ons aanwees. De enkele héél groot-en, die in
dat opzicht ook het Amerikaansche stan
daard-systeem volgen zullen de eenige zijn
die het onder den druk der omstandigheden
kunnen volhouden. Jammer voor de anderen,
maar het Automobilisme en duswij, als
verbruikers, zijn er mede gediend. Die ge
weldige versnippering van krachten en van
energie (en nog is het angstwekkend, wan
neer men daar in de enorme hall van het
Grand Palais enkele honderden diverse mer
ken ziet tentoongesteld) heeft nimmer tot
iets goeds geleid. Het is dwaas om den koo
per van een splinternieuw en wagen een
maand later voor de pijnlijke verrassing te
stellen een „oer-verouderd" model te bezit
ten: het is dwaas ook (en we waren toeval
lig twee maal getuige ervan) om een kooper
v/eg te jagen met de verklaring dat hij eerst
over twee maanden op de levering van een
bestelling kan rekenen. In dat opzicht kan
men in Europa nog heel wat van de methodes
van een Ford leeren. Maar anders: een mooi:-
interessante en vooral sympathieke tentoon
stelling. welke haar invloed zal doen gelden
op de volgende, in Londen, Brussel en Am
sterdam.
HENRY A. TH. LESTURGEON
Een Van Gogh-Tenloonstelling
in Manchester.
(Van onzen Lonöensohen
correspondent)
In het Kunstmuseum te Manchester is
vorige week een tentoonstelling van werken
van Vincent van Gogh geopend. Veel van
de doeken zijn afkomstig van het Stedelijk
Museum te Amsterdam. Het- geheel geeft
een voortreffelijk beeld van de wat meteori-
sche ontwikkeitog van Van Gogh's onge
woon talent.
De Manchester Gunrdin wijdt twee kolom
men bespreking aan deze kunst-gebeurtenis in
een stad. die zich in een opgewekt kunstleven
verheugt en me: succes met Londen wed
ijvert in belangwekkende overzichtelijke ten
toonstellingen van bekende oude en nieuwe
kunstenaars en perioden. Afgesoheiden van
de uitvoerige bespreking is er ook nog een
hoofdartikel aan het evenement gewijd.
Daarin word', gezegd dat de bezoeker van
de tentoonstelling haast niet zal kunnen *re-
'coven dat zulk levendig, vrooüjk en stra
lend schilderwerk, zulk «ren distillatie op
doek van den zonneschijn en Ar 'es geen
tikje populaire erkenning kreeg toen de
kunstenaar nog voor zijn bestaan streed en
jaren later leed aan overdreven lof van
enkelen en afkeer van de menigte. En ver
der: Een aanschouwing van de wanden in
Mosley Street (waar het. museum is) een
krachtige herinnering aan het verlies dat de
wereld leed toen zijn dood een einde maakte
aan zijn veel te korte bijdrage tot de blij
heid in kunst.
In de beschouwing over de tentoonstelling
welke de M. G. geeft, worden do invloeden
nagegaan, welke Van Gogh hebben geleld
die van de impressionisten Monet en Seurat,
..wier theorieën hij verwierp maar wier
schildertrant hem aantrok" .die van Ja
pansche gekleurde prenten. De schrijver
maakt dan u.t dat Van Gogh tegen den tijd
dat hij 't evenwicht van zijn latere jaren had
bereik: als voornaamste toerusting bezat een
Oostersch gebruik van kleur en vorm en een
Westersch en zuiver persoonlijk gebruik van
verf.
.Andere groote schilders zijn geroerd
geworden door de wereld waarin zij ver
keerden: Rembrandt bijv. door rijpe mensch-
'neid, Terborgh door satijn. Blake. door god
delijkheid. Maar Van Gogh's prikkel was ten
slotte verf zelf.' Een stof die uit een tube
kon worden geperst in kleine zich verwrin
gende linten en nog wringend kon worden
vastgelegd op het doek; een stof. die in zich
zelf aanbiddellijk was, die men kon laten
sutteren en verblinden en flikkeren als vlam
men Voeg daarbij een magnifiek gevoel van
kleur vooral in het gebruik van geel en
oranje, de kleuren van den zonneschijn en
de korenvelden van Provence en gij hebt
Van Gogh's voornaamste bijdrage t-ot de
moderne kunst".
Aldus de schrijver in den M. G.
Het blad reproduceert drie stalen van Van
Gogh's werk; de Berceuse, Irissen en de Op
haalbrug.
STAKING VAN DUITSCHE BINNEN
SCHIPPERS.
BREMEN. 15 October (VD.) De bin
nenschippers op den Wever zijn gisteren
in staking gegaan, gevolg gevende aan de
oproeping der communisten, die hiertoe het
parool uitgaven, nadat door de werkgevers
de loonelschen waren afgewezen.
Vannacht werden door de communisten
posten uitgezet, om te verhinderen. dat
beoten met werkwilligen zouden vertrekken
Door de politie werd de orde (hersteld.
Ook uit 1-Iamelen. Minden en andere
plaatsen aan boven- en middel-Wezer wordt
gemeld dat de bemanning der scüiepen in
staking is gegaan.
MARTIN INSULL WORDT VERVOLGD.
BARRIE (Ontario), 14 October (Reuter)
Martin Insull zal voor de rechtbank ver
schijnen. De zaak is uitgesteld tot 4 Novem
ber: dan zal de behandeling van het ver
zoek om uitlevering beginnen. In den tus-
sc hen tijd. zal Martin Insull tegen het storten
van een cautie van 50.000 dollar op vrije
voeten blijven.
AGENDA
Heden:
MAANDAG 17 OCTOBER
Stadsschouwburg: Mij. tot Bevordering
der Toonkunst. Ledenconcert. Solist: Nathan
Milstein, viool.
Schouwburg Jansweg: Centraal Tooncel:
„Mademoiselle". 8.15 uur.
Rem. Kerk. Lezing Henr. Roland Holst.
8.15 uur.
„Polygraph". Buitcngew. vergad. van aan-
dcelh. Ten kantore dor vennootschap.- 8 u.
Luxor Sound Theater: „De vrouw zonder
Naam" en ..De Wreker". 8.15 uur.
Palace: „Hoera, 'n jongen!" Op het too-
neel: The Brlons, flegmatiek acrobaten.
7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Madchen zum Hei
raten". Op liet tooneel: Brownings in hun
komische scène: „Een flirt op de fiets".
7 en 9.15 uur.
La Gaité. Raaks 1—3, Cabaret dancing
8—12 uur.
Kunstzaal Reeker. Wagenweg 102. Tentoon
stelling van werken van Haarlemsche beel
dende kunstenaars. 107.30 uur.
Frans Halsmuseum. Tentoonstelling „Kunst
zij ons Doel". 104 uur.
Tevler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
DINSDAG 18 OCTOBER
Stadsschouwburg: Italiaansclie Opera. ,RI-
goletto". 8 uur.
H. O. V. Ledenconcert. Soliste Annie Woud
8.15 uur.
B ioscoopvoors tellin gen
Gebouw „Salem", Bakenessergracht. Zen-
dings- en Evangelisatiesamenkomst. 8 uux.
Raakskerk: Ds. A. M. Berkho'ff over „Het
beest uit de zee". 8 uur.
Frans Halsmuseum. Tentoonstelling „Kunst
zij ons Doel". 104 uur.
La Gaité. Raaks l3, Cabaret dancing
812 uur.
Kunstzaal Reeker, Wagenweg 102, Tentoon
stelling van werken van Haarlemsche beel
dende kunstenaars. 107.30 uur.
APOTHEKEN (AVOND- EN NACHTDIENST)
Firma C. G. Loomeijer en Zn., Barteljoris-
straat 11. Tel. 10175.
Park-Apotheek, Kleverparkweg 13. Tel.
11793.
