JAEGER
WEC0
MAARDEN
RADIO
FAAM
DE BILT's
Utonlna&ujteau
Hef verwarmen der huizen.
Oude Jenever
1 N.V. JAGER GERUGS
FA. WED. SWAANSWIJK
UITVERKOOP
yyiNTFpjA/rcN
DAM - SCHAAK
TRIKTRAK.
ANTON BOSSE, Barteljorisstraat 12.
qedêmpbe ^ouctenxacnr
1 fflawdem
10 Reclame Dekendagen in
Kuijpers Deken- en Matrassenhuis
„ALB A"
f 3.25
RAAKS 32 - 36 - 38 TELEFOON 15186
NIEUWSTE MODELLEN 9
RAAKS 32-36-38 TEL. 15186
ULSTERS
42.50
N.V.A. PRINSEN
Manufacturenmagazijn
FILMPJES
7.75
J. A. M. Koehorst
ONDERGOEDEREN
(Ook EXTRA MATEN)
TOESTELLEN EN
VERSTERKERS
HET RADIOHUIS
P. SCHEEFHALS
Semi soft Boorden
v.a. 25 ct, 3 stuks 65 ct
H. SCHINDELER
W. C. Lasschuit
HAAR DEN HUIS
E. H. BELKEGA
REG EN KLEEDING
SHAWLS
vanaf 95 ct
H. SCHINDELER
K LE EDINGM AG AZIJN
PRES. STEIJNSTRAAT 1
b. d. Kloppersingelkerk.
Deze klassieke SPELEN en vele
GEZELSCHAPSSPELEN
rijn een GOEDKOOP VERMAAK en verhoogen het
INTIEME FAMILIELEVEN.
WELK SPEL PREFEREERT U?
Onze collectie is zeer uitgebreid, de prijzen zijn overeenkomstig
de tijdsomstandigheden.
pjjrWüxnïiM -JCL+pcfoekmiJcouxtuts
Groote Houtitraat No. 116, Telefoon 14089
EXTRA KOOPJES DEKENS
Effen wollen Dekens 150X200 thans 2,95. Fantasie wollen
Dekens 140X180 3,50, in 150X200 nu 4,60. Pracht fantasie
Dekensin 160X210, thans 6,90. Lits-junieau Dekens 180X
230 spotprijs, thans 6,25. Zwaardere qualiteit in dezelfde
maat 8,25. Satinet dekens 2,90. Damassé dekens, prima
qualiteit nu 8,75.
Wit Ledikant met Spiraal
matras 5,90
2 persoons Wit Ledikant
met spiraal9,75
Opklapbcd met Ketting
matras 7,90
2 persoons 3 deelig Ma-
trasstel18,50
2 persoons massief p p.
Ledikant 13,90
Divan bed met net matras
8,90
Bijpassende matras 6,90
E. M. JAARSMA v.a. f 97.50
JAN JAARSMA
INVINCIBLE
BECKERS
FABER
ULFTSCHE
85.—
97.50
80.-
85.—
95.—
Compl. geplaatst. Vraagt prijs en conditiën
Tel. 15426, Spaarnwouderstr. 98, Spiegelstr.29
Hoe dit vroeger en tegenwoordig geschiedde.
per liter kelderflesch
llliÉ
pil
SPAARNE 86 - TELEFOON 10112
Evenals met het licht heeft ook met de
verwarming in den loop der eeuwen een
geweldige evolutie plaats gehad. Ook hier
is men van de primitiefste tot de modernste
vormen gekomen.
Het primitiefste was wel de methode, die
door de Germanen in hun vroegsten tijd
werd toegepast. Zij bouwden hun vaste wo
ningen van hout en dekten dit met stroo, rfet
of planken. De woning bevatte slechts een
enkel vertrek, waarvan de wanden hier en
daar beschilderd waren. In dit vertrek
woonde, kookte en sliep men. De manier om
het vertrek te verwarmen, was ook heel een
voudig. In het midden van den vloer was een
groot gat, dat met hout en andere brandbare
dingen gevuld werd. Dit werd dan in brand
gestoken. Over den rook, die daarbij ver
spreid werd, bekommerde men zich blijkbaar
niet!
Op dit vuur werd ook de pot gekookt,
meestal vleesch van tamme of wilde dieren,
of brei, van graan bereid.
Dit alies ging dus wqI heel primitief!
Maar de verbeteringen lieten niet op zich
wachten. In de elfde en twaalfde eeuw wer
den de ridderzalen in de kastelen met een
groot houtvuur in open haarden verwarmd.
Het werd in de huizen steeds geriefelijker. Er
kwamen schoorsteenen op de huizen en vet
kaarsen dienden tot verlichting. Men zag
vensters van glas, inplaats van perkament
of geolied linnen. De vloer werd met steenen
bedekt, zooals men kan zien op onderstaande
afbeelding, die wij reproduceeren uit M.
Haas' „Geïllustreerde Geschiedenis van het
Vaderland":
Interieur uit het jaar 1450.
Na de open. haarden kwamen de kachels
in al hun verschillende soorten en modellen,
zooals bijvoorbeeld pot-, vul- mantelkachels.
Alleen de kachels met volkomen gesloten
vuurplaats geven voor een goede warmtege-
leiding de noodige luchtstrooming. Men kan
deze kachels in twee hoofdgroepen verdeelen,
afhangende van de vulling. Deze kan voort
durend plaats hebben of bij tusschenpoozen.
Als kachelmaterïaal wordt voornamelijk ijzer
of gebrande klei (aluminium silicaat! ge
bruikt. Gebrande klei neemt, daar het een
slechte warmtegeleidster Is, slechts langzaam
de warmte op en keeft ze daarom ook lang
zaam aan de omringende ruimte af. Zulke
kachels verwarmen een vertrek dan ook
eerst na eenige uren, maar blijven dit ook
geruimen tijd doen, nadat het vuur al is
uitgegaan. Het geleidingsvermogen van ijzer,
en wel speciaal gietijzer, is ongeveer 33 maal
zoo groot als dat van gebrande klei. De
ijzeren kachels geven de opgenomen warmte
veel sneller af, dan die van gebrande klei,
maar zij zijn ook veel spoediger afgekoeld.
Bij kachels, die zoowel voor verwarming-
als voor koken dienst moeten doen, moet
een mantel aanwezig zijn om den gevormden
waterdamp op te vangen en weg te voeren.
Wanneer de kachel precies is uitgevonden,
is ons niet bekend. De kachel is een Duitsche
uitvinding van vrij oude dagteekening. In
1619 sprak men reeds over verbetering er
van. De kachel uit metaal of porcelein en
van een ijzeren pijp voorzien, Ls het zuinig
ste verwarmingstoestel, want zij benut 85 a
90 procent van de ontwikkelde warmte. Het
omhulsel onzer gewone kachels biedt slechts
twee openingen aan, namelijk één om de
brandstof in te doen en één om den rook
uit te laten. Deze beide openingen zijn zeer
nauw in vergelijking met de openingen, die
men daarvoor in de gewone schoorsteen
haarden aantreft. De kachels hebben het
nadeel, dat zij de lucht uitdrogen en dat
de kamer dus met lucht vervuld blijft, die
allen waterdamp mist. En de dampkring be
vat altijd een zekere hoeveelheid waterdamp,
die noodzakelijk voor ons, waaraan wij
gewend zijn en die onder den invloed staat
van verschillende oorzaken. De lucht neemt
grooter hoeveelheden water op. naarmate
haar temperatuur stijgt. Wanneer de lucht
van een vertrek, waarin men zijn verblijf
houdt, den waterdamp mist, dien zij ge
woonlijk bevat en die voor onze gezondheid
noodzakelijk is, heeft zij de neiging om aan
de lichamen, die zij aanraakt, water te ont
trekken, aldus lezen we in „Wonderen dei-
Wetenschap" door Louis Figuier.
Ook petroleumkachels bewezen vroeger en
ook tegenwoordig nog hun diensten, maar
die zijn minder doelmatig', omdat niet ge
zorgd wordt voor voldoenden afvoer van de
verbranidingsstoffen. In kamers, waar een
petroleumkachel brandt, hangt, als er ten-
min iste niet goed. geventileerd wordt, meestal
een zeer onaangename atmosfeer.
In 1815 werd de eerste gegoten kachel door
Godin in Frankrijk ingevoerd.
Na de kachels kwamen de haarden met
circulatie, die veel doelmatiger waren dan de
open vuurhaarden.
De Chineezen zijn ons in vele opzichten
ver vooruit geweest. Zij, die bijvoorbeeld nu
van een gaskachel voor verwarming gebruik
maken, zullen niet vermoeden, dat de Chi
neezen sedert onheugelijke tijden hun ver
trekken verwarmden met een brandbaar
gas, uit petroleumdampen en dubbelkool-
waterstofgas samengesteld, dat uit de spleten
van den bodem opsteeg. De Chineezen leid
den deze ontvlambare dampen tot binnen
hun huizen door middel van kunstig aange
legde bamboe-pijpen. Eerst in 1835 vond een
Engelsch geleerde, Robinson, het middel uit
om lichtgas zoodanig te branden, dat het
noch stank, noch rook verspreidde.
De evolutie, dïe immers nooit stilstaat,
bracht tenslotte de modernste verwarming,
Deze begint intusschen ook al een respecta
belen leeftijd te krijgen. De methode, om
huizen centraal door middel van warm
water te verwarmen, werd reeds in 1880 in
ons land ingevoerd; fn Duitschland in 1860
en in Frankrijk al in 1840. Engeland spant in
deze echter de kroon, want daar werd al
1817 van centrale verwarming gebruik ge
maakt.
Het was James Watt. de uitvinder van den
stoom, die in 1770 op de gedachte kwam om
zijn huis door stoom te verwarmen.
Tenslotte zijn er sinds ongeveer 25 jaar
nog de electrische kachels, maar die worden
waarschijnlijk omdat zij in het gebruik duur
zijn, lang niet algemeen gebruikt. Meestal
worden ze gebruikt voor kleine kantoortjes
of wachtkamers bij doctoren.
Verreweg het beste en meest gesorteerde adres hier ter
stede, voor uw;
WASCHMANDEN in diverse maten.
WIEGEN, in pitriet en gewoon, bekleed of onbekleed.
SERREMEUBELEN, LEUNSTOELEN, RIETEN STOELEN, rond
model) enz. enz.
PRACHT COLLECTIE: NAAI. en BREIGARNITUREN.
SCHEMERLAMPJES, Poppenwiegen, Poppenwagens, bekleed
en onbekleed.
Een rijke sorteering:
THEEMANDJES. Enorme keuze in werkmandjes en werktafels,
bekleed en onbekleed in de nieuwste kleuren.
LINNENBAKKEN, bespottelijk goedkoop, pracht kleuren.
ALLE ARTIKELEN kunnen thans reeds voor bestelling tegen
ST. NICOLAAS opgegeven worden.
Te voldoen bij levering van de artikelen.
ALLE REPARATIëN AAN RIET- EN MANDENWERK
(desgewenscht in 1 dag retour).
BEZICHTIGT VRIJBLIJVEND ONZE T00NKAMERS!
Alléén Gevestigd:
o?S<^
VAN
PRIMA ENG. STOFFEN
EERSTE KLAS COUPE
PRIJZEN VANAF
HOEDEN EN HEEREN
MODE-ARTIKELEN
80 GR. H0UTSTR. - TEL. 10703
KINDERJEKKERS
Goede kwal. blauw
ratiné. met anker
knoopen, geheel ge
voerd. Reclame
prijs: leeftijd 3 jr.
2.50
25 ct. stijging p.maat
Prima kwaliteit
blauw ratiné
Gegarand. kl. echt,
met ankerknoopen,
geheel met k. zijde
gevoerd leeft. 3 j.
6.75
50 ct. stijging p. m.
Bruin ratiné
in zeer mooie kwal.
geheel met k. zijde
gevoerd. Leeft. 3 jr
50ct.stijgingp.maat
Onze SUPRA kwa
liteit ratiné. In d.
blauw en zeer mooie
tint bruin. Geheel
m. k zijde gevoerd,
leelt. 3 j.
9.75
50 ct. stijging p. m.
Zichtzend. tel.10401
KRUISWEG 54
voor DAMES en HEEREN
VRAAGT TEVREDENHEIDS-
BETUIGINGEN
KROCHT 14, TEL. 10864, HAARLEM
Gen. Cronjéstr.l, Tel. 16045
Specialiteit in Heeren Modeartikelen
KM M ASTRA AT 36 - Tel. 10201
Lood- en Zinkwerkers
Gas- en eleclr. installaties
Speciale koperslagerij
Werkplaats: EMMAKADE 23
HAARDKACHELS
GROOTSTE SORTEERING
met en zonder circulatie
GED. OUDE GRACHT 19
TELEFOON 14811
Voortzetting van onzen
grootcn Uitverkoop in
voor DAMES, till:KEN en
KINDEKEN.
MOTORJEKKERS en
JASSEN
0LIEKLEEDING
RUBBER LAARZEN
Spec, ruimen wij op onze afd,
VAKKLEEDING
HET AMERIKAANSCHE
HUIS
24 Barteljorisstraat 24
Telef. 13439 - v.h. Spaarne 60
JACK MORRIS.
Gen. Cronjéitr. 1, Tel. 16045
Specialiteit in Heeren Modeartikelen
