LETTEREN EN KUNST
Radiomuziek der week.
EEN VOORBESPREKING
KANTTEEKENINGEN.
BIOSCOOP.
Litteraire Fragmenten.
door KA REL DE JONG.
De uitzending eener Bachcantate door
Königswusterhausen vindt eiken Zondag
geregeld plaats en is dus op zichzelve niets
bijzonder merkwaardigs. Indien ik er ditmaal
de aandacht op vestigen en ze met enkele
woorden bespreken wil, is het omdat zij ge
legenheid biedt om Bach geweldige muzikale
bouwkunst ook eens in een ander werk dan
de zeer bekende te kennen en bewonderen.
De cantate „Ein feste Burg" bestaat uit vijf
nummers, waarvan het eerste en laatste
koraalbewerkingen zijn. Solozangen of duet
ten 'vormen de overige drie. Het eerste koor
nu brengt de bekende koraalmelodie, melo
disch gewijzigd, als thema eener vierstem
mige fuga. Terwijl deze kunstvoorm in de
vier zangstemmen ontwikkeld en doorge
voerd wordt doen de hobos en de bassen een
canon hooren, d.w.z. zij spelen dezelfde melo
die. doch de eene stem begint een bepaalde
tijd later dan de andere, zoodat een voort
durend imitatorisch spel ontstaat. Een een
voudige canon te maken is geen heksentoer,
maar er een te bouwen op een fuga van
vier andere stemmen is niet ieders werk.
Het trotsche bouwsel worc>: door Bach dan
nog bekroond met trompetfanfare. In het
slotkoor zingen de stemmen unisono, dus
gelijk of op octaafafstand van elkaar; het
orkest is hier het kleur- en karakter-gevende
element. Kretschnar vergelijkt dit deel met
een tooneel uit de volksverhuizing. In het
duet (No. 2) brengt de sopraan het koraal;
de baspartij stelt aan het uithoudingsver
mogen geweldige eischen. Het duet no. 4 is
veel eenvoudiger van bouw.
Walter Gieseking, die Donderdagavond
met het Concertgebouworkest het Concert in
C. gr. t. van Mozart (Köcheis Veraefchnis
467) zal spelen, kan men Zondagavond in
hetzelfde werk via Londen Reg. hooren. Noo-
dig ter betere voorbereiding is dat niet, want
Mozarts concert biedt den luisteraar geener-
lei problemen. Zijn muziek is helder .als
kristal; al kan ik de voorkeur van sommigen
voor dit werk niet deelen en er het geweldige
dat er door een commentator in geroemd
wordt, niet in voelen, toch ben ïk overtuigd
dat de vertolking door den eminenten pianist
een bijzonder genot zal opleveren.
In ons land roert Delft zich den laatsten
tijd meer en meer. Van ouds beroemd was
zijn aardewerk, later kwamen grasboter en
slaolie, gist en spritus er bij om zijn naam
dóór de wereld te verbreiden. Van den jong-
sten tijd is de roem van het Delftsche voet
bal. nu D.H.C., pas in de eerste klasse der
K.N.V.B. opgenomen, een naar het schijnt
onbedwingbare stormloop naar het kam
pioenschap onderneemt. En nu komt daar
nog bij het Delftsche Trio, dat dus van den
allerjongsten tijd ïs, en dat zich in het
Huizer radioprogramma van Woensdag aan
kondigt met een uitgebreid en aantrekkelijk
programma. Waar we de pianiste van het
Delftsche Trio dezen zomer als een bekwame
en consciëntieuze artiste hebben leeren
kennen, kunnen we den luisteraars aanbe
velen met de praestaties van het ensemble
kennis te maken.
Over de Vierde Symphonie van Mahler, die
Donderdagavond weer eens in het Concert
gebouw uitgevoerd wordt, heb ik vroeger al
wel eens een en ander geschreven. Er is
indertijd over den aard en strekking dezer
muziek heel wat strijd geweest. Terwijl som
mige beoordeelaars er de uiting van kin
derlij k-naieve geloofsovertuiging in vonden,
konden anderen er slechts sarcasme en be
spotting in zien.
Het verst in dit laatste opzicht ging mis
schien wel de musicoloog Kret-schmar, waar
hij schreef: „Het uiterste, wat in symphoni-
schen vorm aan parodie, aan hoon en spot
mogelijk schijnt biedt Mahler's vierde Sym
phonie Haar object is de ontwikkelde philis-
ter, wiens, wezen en gedrag de componist in
vier tafer'eelen schildert. Het eerste hoofd
deel begint terstond met een karikatuur, n.l.
harmonisch verkeerd en met motieven van
de platste genoegelijkheid, die spoedig door
een goedkoopen sentimentaliteit afgewisseld
wordt. Reeds me't het tweede thema is het
ouderwetsch-brave mengelmoes van platte
vroolijkheid en gekunstelde sentimentaliteit
bij de volslagen belachelijkheid aangekomen.
Mahler laat" echter uit zijn themas telkens
van nieuwe vroolijke kanten zien. deels door
grappige instrumenteerïng. deels door incon
sequenties in de ontwikkeling der gedach
tenHet hoogtepunt in dat opzicht komt
in do doorwerking waar uit een korte maar
pompeuze orgelpunt een straatdeun .ont
springt. Trots haar lengte blijft de composi
tie tot. het eind toe amusant. Het tweede
hoofddeelheeft, onbeholpen bewegelijk
heid in een eng kringetje tot kenmerk
Het Trio. heeft in de violen een eenvou
dige gemoedelijke melodie, welker werking
door een babbelzuchtige klarinet opzettelijk
bedorven wordt. In het derde deel doet de
componist aanvankelijk een masker voor
in het verdere verloop komt de schalk weer
boven In het vierde hoofddeel nadert, de
naïevete't. tot belachelijkheidMen kan
er nauwelijks veel tegen inbrengen, wanneer
voorzichtige dirigenten deze finale weglaten".
Ik heb slechts enkele in 't oogvallende bewe
ringen uit deze beoordeeling geciteerd. Ik
zou er de hymneachtige lofwiizlngen van een
Richard Specht tegenover kunnen stellen.
Doch een strijd als dezó behoort nu wel tot
hef verleden Aan de eerlijkheid van
Mahler's bedoelingen wordt tegenwoordig
weinig getwijfeld. al zeggen sommige deskun
digen dat Mahler's verlangen naar naieve-
teit eigenlijk niet in overeenstemming met
zijn karakter was en dat zijr kinderlijkheid
dus e'genlijk meer gezochf. dan natuurlijk
was. En er zullen wel weinig dirigenten ge
vonden worden, die de Vierde vrijwillig zon
der de finale uitvoeren. Sarcastisch kon
Mahler in honee mate ziin. doch de uitingen
van ziin wreeden snot vindt men in andere
svmnhonieën en daar wordt hun aard en be
doeling door niemand betwijfeld. Wii zullen
dus maar het be='e doen. door de schildering
van ..Das himmlische Leben" in ziin 4de
Svmnhome als bewuste en goed bedoelde
naïevete't on te vatten. Ook uit dit oogpunt
gezien, of bofor gezegd: met dit oor gehoord
is ze genoeglijk en amusant.
T VDDENSTO^ «TV-TITVTOOVSTELLING IN
THTJSSE'S HOF.
De jaarlijksche paddenstoelen-tentoon
stelling in Thijssens's Hof. zal dit jaar ge
houden worden op Zaterdag 29, Zondag 30
en Maandag 31 October a.s.
Doctor Dolittle op de Maan,
door Hugh Lofting.
Nijgn en Van Ditmar's U. M.,
Rotterdam.
Een nieuw deel in deze amusante Dolittle-
serie. Weer een geschiedenis van den kleinen
Doctor met der. cnafscheidelijkeh hoogen
hoed, die met zijn secretaris, zijn aap Tsjie-
Tsjie en zijn papegaai Polynesia steeds weer
nieuwe en wonderen werelden betreedt. Dit
maal is het niets meer of minder dan de
maan. waar hij en zijn gezelschap op den rug
van een reuzen-mot heenreizen en waar ze
de eigenaardigste avonturen beleven. Zelfs op
dit afgelegen hemellichaam is des doctor's
roem als kundig medicus en hartstochtelijk
planten- en dierenvriend doorgedrongen en
hij werkt ook hier in het zweet zijns aan-
schijns, om de jichtknobbels van den maan
man en een aantal sprinkhanen te verzor
gen. Zijn kennis van de planten- en dieren-
taal is phenomenaal; hij leert ons hoe-we
conserveeren kunnen met een kat of een ge
ranium door middel van tong-geklakker of
handgewuif. Probeer het eens. lezer! Mij lukt
het niet. Mijn kleine zwarte poes zit onbe
wegelijk voor de kachel en knijpt haar oogen
tot strakke spleetjes, en mijn groote grijze
kater converseert alleen zeer duidelijk in
Maart.
Het oordeel over de Dolittle-boeken is zeer
verschillend. Er zijn menschen die ze flauw
en vervelend, en anderen die ze buitenge
woon aardig vinden. Quaestie van smaak en
aanleg. Dit laatste boek doet, vooral in het
begin, even denken aan de „Vreemde We
reld" van Conan Doyle hoewel de fantasie
van Lofting veel argeloozer is. De illustraties
zijn in al hun onbeholpenheid wel grappig,
hoewel die der eerste boeken misschien be
ter waren. Vaak zijn in zulke' serie-werken de
eerste deelen de beste. Maar Hugh Lofting,
de vader van Dolittle does not do little; hij
heeft den smaak van het schrijven beet. Ik
voorspel nog meerdere vervolgen, en zeg, met
den hond Jip op de laatste pagina van het
boek, als de doctor nog steeds op de maan
zit: „Niet tobben Tommy. Hij komt terug.
Vast en zeker komt hij terug".
J. H. DE BOLS.
LUXOR THEATER.
Indiaansche liefde, met Warner
Baxter en Lupe Velez-
En als het laatste
beeldje van deze
film verdwenen is, 't
beeldje dat Jim
toont met zijn In
diaansche vrouw Na-
turich in zijn armen
die dit leven vrijwil
lig vaarwel zegde,
omdat ze scheiden
moest van haar
van hun beider
zoontje, als dat beeld
je is verdwenen, dan
staat men op. ge
roerd door de aangrijpende geschiedenis en
het sterke spel in deze uitstekende speelfilm.
Henry, gehuwd met lady Diana, heeft met
gelden uit het weldadigheidsfonds, dat hij
met Jim beheert, gespeculeerd en een groot
gedeelte er van verloren. Jim en Diana be
kennen elkander op den avond, dat dat
fonds ter hand gesteld zal worden aan de
bevoegde personen, hun liefde. Doch om eer
lijk te blijven, besluit. Jim weg te gaan. Dien
zelfden avond vertrekt hij. waardoor hij den
schijn op zich laadt, de fraude gepleegd te
hebben.
Hij vestigt zich in Arizona en redt daar
een Indiaansch meisje Naturich uit de han
den van een rancheigenaar. Naturich redt
hem tenslotte weer. als deze farmer zich
wreken zal, doch dit met een schot uit Na-
turich's revolver moet bekoopen.
Zeven jaren gaan voorbij. Henry, van een
paard gevallen, biecht voor rijn dood de
ware toedracht der zaak op, waardoor de
naam van Jim weer geheel gezuiverd is.
Diana gaat uit op zoek naar hem en vindt
hem. getrouwd met Naturich. en met een
zoontje. Daar dat jongetje toch de stamhou
der is, kan het niet opgevoed worden als In
diaan. doch moet naar Engeland gezonden,
waarheen Diana het meeneemt.
Naturich. die bovendien nu pas vervolgd
wordt wegens het dooden van den rancher,
wil het vertrek van haar kind niet overleven
en slaat de hand aan zichzelf.
Deze romantische geschiedenis, die eigen
lijk ietwat „te" is. met een te heldhaftige
Jim. en te slappe Henry, een te opofferende
Naturich, is door Cecil B de Mille geregis
seerd en door ziin knappe regie tot een vol
komen aannemelijke en. als gezegd, soms
ontroerende film gemaakt. De Mille heeft-
zich ditmaal gelukkig niet laten verleiden
tot massaregie en geweldige bouwwerken,
doch is sober gebleven en daarin ligt de
kracht van deze film.
Sober en daardoor zoo treffend, bijv. als
de farmer zich op Jim wil wreken, als Na
turich weer haar plaats in een afgelegen
hoekje inneemt na den rancher gedood te
hebben, als Jim haar op het eind vindt-, ont
zield.
Aangrijpend is het geheele laatste gedeelte,
van de komst van Diana in Arizona af. met
een climax aan het slot. Zeer sober is het
spel van Lupe Velez (Naturich), en juist
daardoor zoo fel en ontroerend.
Ook Warner Baxter als Jim geeft krachtig
spel. Sommige bijrollen zijn minder goed be
zet. al doen ze ook geen afbreuk aan het ge
heel. De fotographie is uitmuntend. Een
extra woord van lof komt aan den jeugdigen
vertolker van de joneensrol toe. Alleraardigst
is dat.
Het voorprogramma biedt een geluldstee-
kenfilmpje van den bekenden Flip. den Kik
ker. en een komische tweeacter gespeeld door
de Bov Friends. Het Orion-Profilti nieuws
geeft Emil Ludwig, een cross-country te
paard bij Vorden. een betrouwbaarheldsrit-
per motor, de verkeersoptocht met vehikels
Van allerlei soort en tijd te Amsterdam, enz.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
HAARDEN
op zeer Toordeelige cond. Bezoekt onze ihowroom
J. J. CORNELISSEN
KAMPERVEST 1 hoek KI. Hout.treat
CINEMA PALACE.
Samen in een auto.
Een man en een meisje, die langs den
meer en meer gebruikelijken weg samen een
toertje van eenige dagen en nachten in een
auto gaan maken, in weelderige hotels logee-
ren en in het diepe duister van een berg
woud parkeeren. het schijnt een gewaagd
onderwerp. Maar hier in deze film van Joe
May blijft alles in 't fatsoenlijke. Beste be
wijs: toegang voor eiken leeftijd.
De man ls. hoe kan het anders, een schat
rijke Engelsche lord en het meisje, hoe kan
het anders, een straat-arme winkeljuffrouw.
Wat- beiden ondanks de economische tegen
stelling gemeen hebben, is. nogmaals hoe
kan het anders een onbedorven hart en
een reine, oprechte liefde. Dat ze moeilijkhe
den moeten overwinnen, aleer ze elkander
die liefde kunnen schenken, spreekt eveneens
vanzelf, want hoe zou er anders een film van
te maken zijn?
Inderdaad gebeurt- er heel wat. voordat het
eenvoudige winkelmeisje Lisa Krueger tot
Lady Kingsdale is gepromoveerd. Dat „heel
wat" is ditmaal van vermakelijken aard en
loopt zonder veel sensatie af. Wat meer zegt:
de onmisbare sentimentaliteit wordt in een
zoo verdund extract toegediend, dat een ge
zonde maag ze verdragen kan. En de sensa
tie blijft eveneens door een zuiver-komïsche
toepassing de juiste maat in het mengsel
houden.
Zoodat we in het genre een werkelijk aar
dige film krijgen, wel niet verbluffend door
nieuwe vondsten noch ontstellend door sterk
en oorspronkelijk spel. maar juist door het
onpretentieuze en gemoedelijk vlakke toch
blük gevend van stijl.
Het begin, waarin de regisseur de moge
lijkheden. welke een warenhuis voor de film
biedt, aantoont- zonder ze overmatig te ge
bruiken. is veelbelovend. Het hoekje, waar
een verkoopster gramofoonplaten demon
streert. geeft een ongezochte aanleiding voor
muzikale illustratie en ook de muziek blijft
het- heele werk door in overeenstemming met
het beeld: ietwat schuchter, beminnelijk een
voudig en nergens opdringerig.
Het verkoopstertje wekt door haar aantrek
kelijkheid voor de klanten de jaloezie oo van
een aan de zaak verbonden musicus, die haar
als ze hem ontglipt met een vreemden me
neer, in een doldriftige woede achtervolgt.
moet het, dan zelfs tot de uiteinden dei-
aarde.
In Monte Carlo zien wij hem weer. waar
heen de minnenijd hem gedreven heeft om
als jazz-virtuoos een oogje ln 't zeil te hou
den. Want ook Lisa, het lieve verkoopstertje,
door Magda Schneider in allen eenvoud ge
speeld. is naar de Riviera gereisd en wel in
de auto, die den titel aan 't stuk heeft ge
geven-
Deze reis met de auto ls wel het beste deel
van do film; men krijgt als mede-passagier
kostelijke en mooi opgenomen stukjes natuur
te aanschouwen. De onverwachtsche aan
komst door den tunnel aan zee wekt bij het
meisje begrijpelijke ontroering: ook de stille
getuigen, die van deze pracht slechts de weer
gave op het doek te aanschouwen krijgen,
nemen dee'l aan de verrukking over dit- ver
rassende uitzicht. De fotograaf is, ook in het
laatste bedrijf, waarin wij met het tweetal in
de auto na een regenachtigen nacht do mor
genzon uit de nevelen van het woud zien ver
rijzen, bijzonder gelukkig geweest met den
val van het licht.
Hoe Lord Kingsdale en niet de chef-boek
houder Broesecke de reisgenoot van het ver
koopstertje is geworden, openbaart ons de
scène, die van alle verdere gebeurtenissen het
uitgangspunt is. Broesecke, de potsierlijke
held van het verhaal, die door den acteur
Richard Romanowsky met zijn dwaze uit
monstering en dwaas autootje niet onver
dienstelijk wordt gespeeld, vertelt in de hal
van het hotel. dat. hij op een advertentie een
reisgehoote heeft gekregen en dat deze hem
hier zal ontmoeten. Herkenningsteeken: een
autohoorn in de hand.
Als het toeval de aspirant-relsgenoote met
Lord Kingsdale inplaats van met den steller
van de advertentie in aanraking brengt,
heeft de lord er niet het minste bezwaar te
gen. voor Broesecke door te gaan. De verwik
kelingen. door het gelijktijdig verschijnen
van de echte en de pseudo-Broesecke aan do
Rivièra ontstaan, verschaffen de stof tot het
vermaak, dat begrijpelijkerwijze ten koste
van den echten Broesecke gaat. die aan het
slot met den jaloerschen musicus boven een
bergspleet aan een tak van een boom ben
gelt. terwijl het jonge bruidspaar het voor
vaderlijk kasteel binnentreedt.
„Muziek en gratie" schenken ter inleiding
van deze film The Harvey Sisters, die op haar
beurt worden voorafgegaan door een driele
dige film-courant, welke zoowel het buiten
landse he als het Hollandsche nieuws van de
week in levende beelden aanschouwelijk
maakt.
H. G. CANNEGIETER.
REMBRANDT THEATER
„Een verwoest Leven".
Voor deze week heeft Rembrandt Theater
op zijn programma genomen een dramati
sche Paramountfilm „Een verwoest Leven"
met Wynne Gibson in de hoofdrol. Deze hier
weinig bekende actrice toont in deze film,
dat zij over veel dramatisch talent beschikt.
Er zijn eenige hoogst aangrijpende momen
ten in ..Een verwoest Leven". In het duistere
van de zaal zijn veel stille tranen onzicht
baar weggewischt en vele zakdoeken hoor
baar gebruikt, vooral het afscheid van Clara
van haar dochtertje Nancv, dat is heel aan
doenlijk. Het scenario is het volgende: Clara
(Wynne Gibson) is voor het modehuis Hera-
man en Co. langen tijd mode-ontwerpster
geweest, tot groote tevredenheid van haar
patroon. Even voor het huwelijk tusschen
haar en Frank Deane (Pat O'Brien) voltrok
ken zal worden komt een rechercheur met
een bevel tot inhechtenisneming van Frank
de kerk binnen. Clara gelooft in Frank en
ze wil het huwelijk doen doorgaan. Op het
politiebureau gelukt het Clara de zaak voor
Frank in orde te maken. Frank belooft Clara,
dat hij voortaan beter op zal passen, hij'is
echter een zwakkeling, die steeds weer zich
laat verleiden tot het slechte. Hij heeft altijd
geld noodig, het kan hem niet schelen, hoe
hij er aan komt. Clara probeert het huis
houdentje nog staande te houden, vooral ook
voor het kleine dochtertje Nancy.
Maar 't loopt spaak met Frank en hij wordt ge
arresteerd, Clara wordt beschuldigd van
medeplichtigheid en beiden worden tot der
tig jaar gevangenisstraf veroordeeld. Nancy
wordt door een familie geadopteerd.
Na vijftien jaar krijgt Clara gratie. Ze
wordt weer door haar oude firma aangeno
men. Haar eenige wensch is er achter te ko
men. waar haar dochtertje is gebleven. Ein
delijk slaagt zij er in Nancy te ontdekken. Ze
is geadopteerd door een inspecteur, en staat
op het punt in het huwelijk te treden met
den zoon van een milllonalr.
In dezen tijd heeft ook Frank gratie ge
kregen. Hij is achter het adres van Clara
gekomen en hoewel ze niets meer met hem
te maken wil hebben, wil hij zich toch in-
stalleeren bij Clara. Door een toeval komt
ook hij achter het adres van Nancy. Als hij
hoort dat zijn dochtertje gaat trouwen met
een millionairszoon. ziet hij daarin een kans
om door chantage aan geld te komen.
Clara wil tot eiken prijs verhinderen, dat
Frank het leven van Nancy op deze manier
zou kunnen bederven. Zij gaat hem na. en
als hij zijn plan wil volvoeren en het jonge
paar aan wil gaar spreken, schiet Clara hem
dood, om te voorkomen, dat Nancy het ge
heim van haar ouders zal te weten komen.
Het einde van de film komt met Nancy als
het gelukkige bruidje, dat. gekleed wordt
door de eerste coupeuse van het modehuis
Heraman. Clara.
Het tooneelnummer brengt drie Japan
ners op het tooneel. die door hun prachtige
prestaties de bewondering van het publiek
hebben.
HET TOONEEL
Amsferdamsche Tooneelvereeniging
DE COMEDIE VAN HET GELUK.
Het doek was gisteren na de laatste acte
van De Comedïe van het Geluk in onzen
Stadsschouwburg nauwelijks neer. of het pu
bliek stond spontaan als één man op en
bracht den spelers een ovatie, even warm en
geestdriftig, als toen dit stuk hier drie jaar
geleden voor de eerste maal door Het Oost-
Nederlandsch Tooneel was gegeven. Haar
lemmers zijn geen Franschen of Italianen en
zij zijn altijd wat bang om zich te laten gaan.
maar gisteren kwamen zij toch los en klon
ken er luide bra vos door de zaai. Telkens en
telkens weer moest het doek omhoog. Er
was slechts één roep over deze prachtige
voorstelling, een bewondering, die algemeen
was. Waarom ik dat hier, nu deze voorstel
ling toch een reprise is. met zooveel nadruk
schrijf? Omdat Van Dalsum Woensdag met
De Comedie van het Geluk nog eens in
Haarlem terugkomt en het dan niet weer
mag gebeuren, dat onze schouwburg zooals
gisteren dien avond maar half vol zal zijn.
Liefhebbei-s van het tooneel. laat u deze ge
legenheid nu eens niet voorbijgaan! Ik durf
u de verzekering geven, dat de opvoering van
De Comedie van het- Geluk tot het beste, het
mooiste behoort, dat- er in de laatste Jaren
in ons land ten tooneele is gebracht.
Belangrijk is de voorstelling van De Come
die van het Geluk èn door het spel èn door
het stuk. De Rus Evreïnoff is een schrijver,
die wat te zeggen heeft en hij is bovendien
op en top theaterman. Daarom is zijn stuk
boelend van het begin tot het eind, is het
„tooneel" ln den besten zin van het woord.
Ik heb indertijd De Comedie van het Ge
luk uitvoerig in ons blad besproken, maar
wil hier ter opwekking voor de velen, die
de voorstelling nog niet zagen in het kort
herhalen, wat ik toen schreef.
Ibsen, die aldoor streed voor de waarheid
in het leven, heeft eenmaal toch getwijfeld
en in zijn „Wilde Eend" kwam hij tot de er
kenning, dat de illusie, ja zelfs de leugen
voor het geluk der menschen soms meer
waard kan zijn dan de werkelijkheid en de
waarheid. Dit is ook de slotsom, waar Evrei-
noff in De Comedie van het Geluk toe komt,
maar de Rus gaat nog verder.
„Omdat ik de waarheid weet. daarom lieg
ik altijd!" laat hij Dr. Fregoli zeggen. De il
lusie, de droom is bijna altijd mooier dan de
realiteit. Wanneer de illusie werkelijkheid
wordt, spat het gedroomde geluk dikwijls als
een zeepbel uiteen. De fabel is bijna altijd
schooner dan het leven zelf.
Een fabel is Evreinoff's stuk, maar een
fabel met de waarheid als ondergrond. Het
valt ons soms moeilijk schijn en werkelijk
heid in deze comedie van elkaar te onder
scheiden, wij verwarren er nu en dan ln.
precies als dikwijls in het- werkelijke leven.
„Wie weet, of de droom niet echt, is," zegt Dr.
Fregoli. „Als je maar gelooft in de schoon
heid van den droom dan hebt ge het geluk."
De schoonheid van den droom ls -het; welke
Dr. Fregoli. die in de vermomming van een
waarzegster de menschen tot in het dieps'
van 'hun harten weet te peilen zijn cliënten
schenkt. Dat hij hun deze droomen evenals
Pirandello het doet in zijn „Zes Personen op
zoek naar een schrijver" laat beleven door
de aanvullende rollen te laten spelen door
gehuurde komedianten, geeft aan zijn Co
medie van het Geluk vooral het karakter
van de fabel en maakt het tot zoo boeiend
tooneel. Het leelijke meisje, dat hunkert naar
een oogenblik van liefde, schenkt hij de illusie
aangebeden te worden. Fedja de levensmoede
student, krijgt door de jeugd en de
coauett^rie van de danseres die terwille van
hem de rol van een dienstmeisje speelt,
zijn levensvreugde weer. Zij weten niet, dat
het louter spel is. maar zij geloovc-n in den
droom en zijn gelukkig. Totdat de spelers
zich in nun rollen verwarren en de illusie
werkelijkheid wordt. Dan blijkt hun alien,
dat de droom schooner is dan de realiteit
De bezetting is in de hoofdrollen nog
precies gelijk als bij de eerste voorstellingen
door Het Oost-Nederlandseh Tooneel cn wie
de opvo?ring toen hebben bijgewoond,
zullen zich ook herinneren hoe prachtig
deze was. Die van gisteren had de
zelfde kwaliteiten, ja zij stond nog hooger,
omdat de spelers nog meer op elkaar zijn
ingespeeld en tot een ensembi ziin gegroeid
Van Dalsum's Fregoli is. in zijn drievou
dige vermomming, een staal van verbluffend,
virtuoos ïooneelspel. boelend en vol fanta
sie. Charlotte Kohier is ontroerend als he:
leelijke meisje, dat één oogenblik in haar
leven het wonder der liefde beleeft; La Cha-
pelle maakt iets zeer fijns van een ouden,
door het leven gedesillusionneerd ambtenaar
Willy Haak is verrukkelijk geestig in de rol
van de danseres. Nel Knoop treft door haar
scherp, zuiver spel als de hoofdonderwijze
res. Jules Verstraeten geeft al zijn sappig,
rijk talent aan de rol van den komiek. Ben
Rovaards is voortreffelijk als de jeune
premier. G. Groenier als de levensmoede stu
dent. Cruys Voorberg leidt als de ..regis
seur" de tooneelscène met entrain on verve
wat had het publiek een plezier in heel
dat amusante tooneel op tooneel! Jos
Stemheim maakt van een klein rolletje
een electriciën een juweeltje... wij zouden
heel de lange spelerslijst zoo af kunnen
schrijven en aanvullen met woorden van
enkel lof. Ik herhaal wat ik ir. het begin
schreef: het is een prachtige voorstelling,
die heel tooneel!levend Haarlem moet gaan
zien. Want zulke avonden geven het ver
trouwen- in het tooneel weer terug.
J. B. SCHUIL.
L'it „Mux llavciaar" duor
Multatuli.
Er was een man, die steenen hieuw uit de
rots. Zijn arbeid was zeer zwaar, cn hU ar
beidde veel, doch zijn loon was gering, en te
vreden was hij niet.
Hij zuchtte, omdat zijn arbeid zwaar was.
en hij riep: och. dat Ik rijk ware. om te rus
ten op een baleh-baleh met klamboe van
roode zijde.
En er kwam een engel uit den hemel, die
zeide. u zij gelijk gij gezegd hebt.
En hij was rijk. En hij rustte op een baleh-
baleh. cn de klamboe was van roode zijde.
En de koning des lands toog voorbij, met
ruiters voor zijn wagen. En ook achter den
wagen waren ruiters, en men hield den gou
den pajor.g boven het hoofd van den koning.
En als de rijke man dit zag verdroot het
hem dat er geen gouden pajong word gehou
den boven zijn hoofd, en tevreden was hij
niet.
HU zuchtte, en riep: Ik wenschte koning
te zUn.
En er kwm een engel uit den hemel, die
zeide: u zU. gelUk gU gezegd hebt.
En hU was koning En voor rijn wagen re
den vele ruiters, en ook waren er ruiters
achter zUn wagen, en boven zUn hoofd hield
men den gouden pajong.
En de zon scheen met heet-e stralen, en
verbrandde de aarde, zoodat de grasscheut er
dor van werd.
En de koning klaagde, dat de zon hem
schroeide in het gelaat en macht had boven
hem. En tevreden was hU niet.
HU zuchtte, en riep: ik wenschte de zon
te zijn.
En er kwam een engel uit den hemel, die
zeide: u zU gelUk gU gezegd hebt.
En hU was de zon En hU zond zUn stralen
naar boven, naar beneden, naar de rechter-
zUde en naar de linkeraUde en alom.
En hU verschroeide den grasscheut op het
aardrUk en het gelaat der vorsten, die op de
aarde waren.
En een wolk stelde zich tusschen de aarde
en hem. en de stralen der zon stuitten daar
op terug.
En hU werd toornig dat zijner macht weer
staan werd. en hij klaagde, dat. die wolk
machtig was boven hem. en tevreden was
hU niet.
HU wilde de wolk zUn. die zoo machtig
was.
En er kwam een engel uit den hemel, die
zeide: u zU gelUk gij gezegd hebt.
En hU werdi een wolk. en plaatste zich tus
schen de zon en de aarde en ving de stralen
op. zoodat het gras groen werd.
En de wolk regende in groote druooen op
het aardrUk en deed de rivieren zwellen en
bajlrs voerden de kudden weg.
En hU verwoestte door veel waters het
veld.
En hU viel neer op een rots. die niet week.
En hij klaterde in groote stroomen. maar de
rots week niet.
En hij werd toornig, omdat de rots niet
wUken wilde, cn omdat de sterkte van zijn
stroomen Udel was. En tevreden was hU niet.
HU riep: aan die rot* is macht gegeven
boven mij. Ik wenschte die rots te zUn.
En er kwam een engel uit dpn hemel, die
zeide: u zU gelUk gij gezegd hebt.
En hij word een rots en bewoog niet als de
zon scheen cn niet als het regende.
En daar kwam een man met houweel, en
met puntige beitel cn mei zwaren hamer, die
steenen uithieuw in de rots.
En de rots zeide: wat ls dit, dat die man
macht geeft boven mij. en steenen houwt uit
mijnen schoot? En tevreden was hU niet.
HU riep: ik ben zwakker dan deze.... ik
wenschte die man te z.Un.
En er kwam een engel uil den hemel, die
zeide: u zU geiUk gij gezegd hebt,
En hij was een steenhouwer. En hij hieuw
steenen uit de rots. met zwaren arbeid, en
hij arbeidde zeer zwaar voor weinig loon, en
hij was tevreden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. nor re»rel.
DE KLOKKEN LUIDEN.
VrUdagavond werd ln de groote zaal van
het Gemeentelijk Concertgebouw de propa
ganda-film „De klokken luiden" van de Ned.
Christ. Radio-Verecniglng vertoond.
De belangstelling hiervoor was zóó groot,
dat zoowel de groote zaal als de galerij bUna
geheel gevuld was. Het dreigde zelfs een
oogenblik spaak te loopen; een aantal be
zoekers zag do door hen besproken plaatsen
door anderen ingenomen, maar tenslotte
werd toch iedereen tevreden gesteld.
Ds. C. J. van Paassen opende de voorstel
ling met gebed, waarna hij een kort wel
komstwoord sprak. Hij noemde het een ver
heugend verschynsel, dat dank zij dc Ned.
Christ Radio-Vereeniging ook het evangelie
door den aether gebracht kan worden aan
menschen. die door ziekte of andere oorza
ken niet ter kerke kunnen gaan. Ook deze
vcreeniging wil van dc uitvindingen van
dezen tijd voor dit doel een dankbaar ge
bruik maken. Spreker hoopte, dat het Ko
ninkrijk Gods komen mag ln deze wereld
van wanorde en wanklanken cn wenschte
tenslotte den aanwezigen een gez.cgenden
avond toe.
Hierna werd met de vertooning van de be
kende propaganda-film, vervaardigd door
Polygoon, een begin gemaakt. Wü kunnen
volstaan met mede te deelen. dat de aanwe
zigen ook nu weer geboeid werden door wat
hun te zien en te hooren werd gegeven, al
deed het ietwat vreemd aan. in den kerk
dienst te Griftdaal de menschen wel te
zien, maar niet te hooren zingen en den
propagandist van de N.C.R.V.. den heer D.
Pereboom. met klem van redenenziet
spreken. Maar de zinnen, die op het witte
doek te lezen worden gegeven, vergeten veel.
In de pauze werden door een bestuurslid
van de N.C.R.V. dc aanwezigen opgewekt om
zich aan deze vcreeniging aan te sluiten.
Deze filmvoorstelling had een büzonder
groot succes.
Aan het eln<Je nam Ds. Van Paassen nog
eens het woord. HU dankte dc belangstel
lenden voor hun groote opkomst en sprak
tenslotte een warm propagandistisch woord.
Ds. Van Paassen beval de collecte aan. die bij
den uitgang zou worden gehouden voor het
fonds, waaruit de N.C.R.V. wc! eens aan een
behoeftige een radiotoestel verstrekt. Hij
sloot de bijeenkomst op de gebruikelijke wijze.
