Een verrassing voor de Jeugd
en voor de ouders
Hoofdeinde.
V
Het Belangrijkste.
50e Jaargang No. 15157
Verschijnt dagelijks, Behalve op Zon- en Feestdagen.
Dinsdag 22 November 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
HoofdrccUctevr: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0-25, per maand Llö, per 3 maanden
ÜP3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 irmd. 0.©, frahco per post 0.72}-£.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNj5 regels ƒ1.75, elke regel meer 0-35. Reclames
ƒ0.60 per regd. Rcdtictic bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim v 250Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïil. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—, Verlies Duim f75—. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 22 November.
De Kunst van Bezuinigen.
Morgen begint de Haarlemsche gemeente
raad met de behandeling der begrooting
Wijsheid zij het college toegewenscht. Het zal
zich voornamelijk hebben te wijden aan de
Kunst van Bezuinigen, en dit is een zeer
moeilijke kunst, zooals al gebleken is uit de
voorstellen van B. en W. Onder aanvoering
van den wethouder van financiën, mr.
Slingenberg, gaan zij zeer ver, en naai* mijn
meening in verscheidene gevallen te ver.
Vooropgesteld zij de erkenning, dat de taak
van den wethouder van financiën, nooit een
zeer aangename, in de huidige omstandighe
den moeilijker en ondankbaarder is dan ooit.
Voor hem staat de voorwaarde voorop, dat
hij zijn begrooting sluitend moet maken.
Daarbij verkeert hij in de onplezierige om
standigheid, dat sinds vele jaren de rollen
zijn omgekeerd. Er is een tijd geweest waarin
de gemeenteraden op post stonden om de
schatkist te beveiligen tegen eventueel-roeke-
looze wethouders. Tegenwoordig voelen de
wethouders zich waakhond bij de schatkist,
en waarschuwen uit den treure de huns in
ziens vaak-roekelooze gemeenteraden. Mr.
Slingenberg is in dit opzicht geen uit
zondering. Bijna al zijn collega^ spelen de
zelfde rol. Inmiddels is de financieel© doolhof
zoo veel ingewikkelder geworden, dat behalve
de wethouder er gewoonlijk zeer weinig raads
leden zijn die er eenigszins den weg in weten.
Hetgeen ertoe leidt dat wethouders van
financiën, zich nu eenmaal in de bedreigde
positie van dien aangevallen waakhond
voelend, er hunnerzijds .toe geneigd zijn in de
bezuinigings-ric'hting te overdrijven, en hun
pessimisme in het zwartste zwart- te schilde
ren. Terwijl hun functie ertoe leidt, de zaken
in de eerste plaats uit het oogpunt van directe
inkomsten en directe "uitgaven te beschouwen.
Dit kan tot gevaarlijke consequenties lei
den. Bezuinigen is een zeer moeilijke kunst,
zooals gezegd, en er zijn bezuinigingen, die in
directe cijfers uitgedrukt een zeer bevredi
gend aspect hebben maar in werkelijkheid
alleen de bespaarde uitgaven naar een an
der hoofdstuk verschuiven, zoodat zij heele-
maal niet bespaard worden.
Een typisch voorbeeld daarvan is het be
kende voorstel tot verlaging van de H.O.V. -
subsidie van f 27000 tot f 15000. Dit is m.i.
totaal mis, In andere gemeenten heeft men
de zaak beter ingezien, en de plaatselijke or
kesten, die toch alle ook al lijden onder ver
mindering van inkomsten, niet in levensge
vaar willen brengen met het (alleen zuiver-
zakelijk beschouwid) fatale resultaat, dat het
grootste deel der musici ten laste van den
dienst van Maatschappelijk Hulpbetoon zou
komen, m.a.w. het leger der werkloozen ver-
grooten en de uitgaven alleen naar een ander
hoofdstuk verplaatsen.
Op de andere aspecten van de H. O. V.-
kwestie kom ik nog wél eens extra terug. Dat
in enkele dagen tijds reeds vijftienduizend
kiezers het adres aan den Raad, om de sub
sidie te handhaven, hebben onderteekend be
wijst wel hoezeer dit voorstel van B. en W.
strijdig is met de openbare meening.
Er zijn meer bezuinigingsposten die men
bezwaarlijk als werkelijke bezuiniging kan
aanmerken. In het algemeen zou ik er twee
willen aanduiden: le alles wat niet absoluut
onvermijdelijk is in de bezuiniging op perso
neel; 2e alle bezuiniging op onderhoudswer
ken, die tengevolge heeft dat het gemeente-
bezit sneller in waarde daalt. Groep 1 heeft
directe verergering van de werkloosheid, ver
mindering van belastingopbrengst, stijging
van uitgaven voor steun en daling der alge-
meene koopkracht ten gevolge.
Groep 2 is het bekende trekken van een
wissel op het nageslacht, dat met de gevol
gen zal hebben te kampen en de rekening
voor verwaarloosde gebouwen, straten en
pleinen zal moeten betalen. In het- particu
liere bedrijf, dat een nog veel moeilijker tijd
dan het overheidsbedrijf doormaakt, omdat
het zijn bestaan, direct bedreigd ziet,
pleegt men zich vaak te verbazen over de
zonderlinge bezuinigings-methoden die
overheidslichamen toepassen. Hoewel de
onmiddellijke gevaren voor het particuliere
bedrijf grooter zijn, wacht dit zich er wel
voor zijn economisch beleid te baseeren op
één jaar, en stelt- wel degelijk voorop dat
zijin bezit niet in waarde moet verminderen
en geen nieuwe verzwaarde uitgaven voor de
toekomst veroorzaakt moeten worden.
Sinds de oorspronkelijke indiening der
ontwerp-begrooting van de gemeente Haar
lem zijn twee nieuwe lichtpunten in de duis
ternis komen gloren. Twee zeer zakelijke en
reëel© verbeteringen in den toestand. Ten
eerste heeft het Rijk een belangrijk deel van
de steunuitgaven (betreffende de bouwvak
arbeiders) overgenomen. Ten tweede hebben
wij op gezag van den hoofdinspecteur der be
lastingen een nogal bemoedigende verklaring
betreffende het kohier 1932-1933 kunnen pu-
bliceeren. Het kohier zal zeker niet- tegenval
len, na de geraamde daling met 30 Het
zal zelfs waarschijnlijk iet-s meevallen.
In verband met het vorenstaande achten
wij het toch wel onzen plicht hierop te wij
zen. De directe belangen van vele personen,
en in algemeenen zin ons aller belangen, zijn
met deze begrootings-behandeling gemoeid.
R. P.
BEKRONINGEN.
Onze stadgenoot II. Vos behaalde op de
10e Nationale Tentoonstelling voor pluimvee
te Zaandam met zijn Buff-Wyaodotiés 2
eerste prijzen en nvt gestreepte Plymout-h-
Roek's 1 eersten en 1 tweeden prijs. Verder
met deze zelfde inzending 4 eere-prijzen.
ONTPLOFFING TE ROTTERDAM
GEHEEL OPGEHELDERD.
Gewonde politieman brengt
verslag uit.
DE MAJOORS HADDEN' EEN' RAAM
GEOPEND.
Uit 'n verhoor dat men thans den bij de gas
ontploffing te Rotterdam gewonden majoor
van politie Boelhouwer heeft kunnen afne
men is gebleken, dat de beide majoors ge
poogd hebben, toen zij in het huis geen
vuur zagen, aan de achterzijde een raam
open te schuivenJDaar dit zeer moeilijk ging,
heeft majoor Hagoort zijn sabel onder het
raam geschoven, Waarna dit 3 c.M. opgescho
ven kon worden. Op hetzelfde oogenblik stak
de krantenbezorger aan de voorzijde de krant
in de bus, er ontstond tocht in het huis,
de gasmassa raakte in beweging, er trad zuur
stof toe, en het gas ontplofte door de door
kortsluiting in de kabels veroorzaakte von
ken.
De theorie der deskundigen is hiermee vol
komen bevestigd. Ook is verklaard, dat de
telefoon op het bovenhuis niet meer werkte,
daar de telefoonkabel eveneens doorgebrand
is, en dat het licht uitging. De kabels vertoo-
nen de verschijnselen van kortsluiting.
Bij de ontploffing werden de beide agen
ten met een geweldige kracht achteruit ge
slingerd. Boelhouwer kwam achter in den
tuin terecht, maar Hagoort werd bedolven
onder den neerstortenden gevel, waardoor hij
zooveel zwaarder gekwetst werd dan zijn
collega, en aan de gevolgen overleden is.
MINIATUURGEMEENTEN
GEHANDHAAFD.
MINISTER ZAL DE INDEELING NIET
WIJZIGEN.
Minister Ruys de Berenbrouck deelt in zijn
Memorie van Antwoord mede, dat van hem
voorloopig geen voorstel is te verwachten tot
grondige herziening van de gemeentelijke
indeeling.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Moet U op de kleintjes passen?
Stook dan zuinig in Uw haard.
Neem van Hoenderdos Uw brandstof
Want haar kwaliteit bespaart.
(De brand van de P. C. Hoojt
is thans practisch ajgeloop en.
De Johan de Witt is Jclaar om
te vertrekken)
De P. C. Hooft is uitgewoed,
Een eind is aan 't gevaar,
Zij is dan wel niet uit den brand,
De brand is wel uit haar.
Het hoofd bleef boven water nog,
Maar 't leed is niet gedaan.
Het zwaarst hangt haar nog boven 't hoofd
't Hoofdbrekend werk vangt aan.
De haven van de hoofdstad wordt,
Onthoofd nu binnenkort.
AjIs 't moede hoofd haar rustplaats vindt,
Op wat haar hoofdeind wordt.
Het warhoofd kwam per slof tot rust,
Het heethoofd is gedoofd.
Een leeghoofd rest er grootendeels,
De rest is waterhoofd.
Maar „Nederland" is 't hoofd niet kwijt
Na 't droef P(rendre) C(ongé)
De jongens van Johan de Witt
Die kiezen alweer zee.
P. GASUS.
STUCADOORSSTAKING.
Maandag waren ongeveer veertig men-
schen aan het posten in de Jan Haring-
straat, waar eenige stucadoors aan het sta
ken zijn gegaan. De politie heeft drie gezel
len na afloop van den arbeid naar het sta
tion en één naar zijn woning alhier ge
bracht.
Bouwplaten van Haarlemss Dagblad
ele lezers zullen zich ongetwijfeld nog wel herinneren, dat Haarlem's Dagblad
twee weken voor Sint Nicolaas in 1929 tegen zeer lagen prijs een Spel-Boek en een
Puzzle-Boek ter beschikking zijner abonnés stelde, bij uitstek geschikt als
geschenken op het feest van den goeden Sint. Het succes overtrof onze stoutste
verwachtingen. Tot driemaal toe moesten nieuwe oplagen gemaakt worden tot een
totaal van meer dan 5100 en tenslotte moesten wij. opnieuw uitverkocht, een dag
voor Sint Nicolaas, nog velen teleurstellen, omdat nog weer een nieuwe oplaag
niet tijdig gereed kon zijn.
Met dit voorbeeld voor oogen hebben wij besloten dit jaar opnieuw onze abonnés
in dit opzicht te gerieven, omdat wij nu weer iets zeer aantrekkelijks kunnen
aanbieden.
Ditmaal geen boeken, maar platen. Geen gewone platen nochtans, maar bouw
platen. En wel met negen verschillende onderwerpen. Uw jongens en meisjes
kunnen van deze platen respectievelijk bouwen:
1.
Een molen.
2.
Een auto met kraan.
3.
Een auto.
4.
Een ophaalbrug.
5.
Een spoorweg commandobrug.
6.
Een zandgrijper.
7.
Een katrol, handkar en steekwagen.
8.
Een locomotief.
9.
Twee wagons.
De platen zijn aantrekkelijk gekleurd, de omtrekken der kartonnen onderdeden
zijn zoo diep ingesneden in de plaat, dat zij er niet uitgeknipt behoeven tc worden,
maar met de vingers eenvoudig worden uitgedrukt. Als de voorwerpen gemaakt
zijn, dienen zij verder als speelgoed. De verbindingen worden niet gelijmd, maar
gemaakt met stokjes, die gratis in voldoende hoeveelheid worden bijgeleverd.
De bouwplaten zullen le verkrijgen zijn aan onze Tijdingzaal, Groote Houtstraat 93.
van DONDERDAG 24 NOVEMBER, des ochtends 8 uur af.
En nu de condities.
Het is niet noodzakelijk, dat men de geheele serie compleet koopt. Men kan één
exemplaar koopen, of zelfgekozen sorteeringen van 3 of 6 platen.
De prijzen zijn zeer laag en als volgt:
Enkele plaat: 15 cent. Serie van 3 platen: 42% cent. Serie van 6 platen:
80 cent. Complete serie van 9 platen: 1.05.
Dc platen kunnen in onze Tijdingzaal bezichtigd en naar eigen smaak uitgekozen
worden. Er is ruime voorraad, doch het is natuurlijk mogelijk, dat een bepaalde
plaat zoozeer in den smaak valt, dat die serie spoedig geheel verkocht is.
Daarom doet men verstandig, niet te lang met de keuze tc wachten, ook al is
Sint Nicolaas nog meer dan een week in het verschiet.
Geeft uw eigen kinderen onze bouwplaten.
Stuurt ze den kinderen van uwe vrienden.
DIRECTIE HAARLEM S DAGBLAD.
BRAND IN DE „P. C. HOOFT"
GEBLUSCHT!
Schuiminstallatie deed het
laatste.
NA ACHT DAGEN VAN VUUR.
Maandag, den achtsten dag van den brand
op de ..P. C. Hooft" is de Amsterdamschc
brandweer het vuur meester geworden.
Onder leiding van den commandant den
heer Gordijn en van den ingenieur Van Th iel
heeft zij met de schuiminstallatie het laatste
vuur bestreden. Een laatste vuurhaard onder
een wit gloeiend staanden ventilatiekoker.
werd gedoofd door den koker stuk te stooter.
met een „rammeipijp", een stalen buis. die
tot twaalf meter verlengd werd, waarna wa
ter in den koker gestort werd. Tijdens dit
werk kwam nog eens een stroom borrelende
en kokende oliie te voorschijn, die de brand
weerlieden tot terugtrekken noopte.
Te half zes kon echter de brand definitief
als gebluscht beschouwd worden.
Men zal nu nog het schip doorzoeken om
eventueele vuurhaarden nog te dooven.
De P. C. Hooft is thans zoover gezakt,
dat beide dienstpeorten het water raken.
DE INSLUIPING AAN DE
KOEDIEFSLAAN.
DE DAMESTASSCHEN GEVONDEN.
In ons vorig nummer is medegedeeld, dat
iemand Zaterdagmorgen in de woning van
den heer V. van Z. aan de Koediefslaan te
Heemstede was geslopen en twee damestas-
schen en een portemonnaie had meegeno
men.
Zondag vond een 57-jarige hovenier in den
Hout twee damestasschen. Hij bracht die
naar het Politiebureau. Bij onderzoek bleek
dat deze tasschen bij bovengenoemde inslui
ping zijn ontvreemd.
De politie te Heemstede zal de zaak verder
onderzoeken.
VAN ANDERE MEENING DAN
DE MINISTER.
STRAFFEN VOOR VERKEERSONGELUKKEN
TE LAAG GEACHT.
De procureur-generaal bij den Hoogen Raad
mr. Tak, heeft conclusie nemende in een
aanrijdingszaak. waarbij iemand op zooda
nige roekelooze wijze met een auto gereden
had onder de gemeente Staphorst, dat hij een
voetgangster aanreed, die een blijvende ver
lamming heeft gekregen, waarvoor ver
dachte ïn hooger beroep door het Gerechts
hof te Arnhem tot 1 maand hechtenis ver
oordeeld is. als zijn oordeel uitgesproken, dat
niet alleen deze straf veel te licht Is, maar
dat de rechterlijke macht in dergelijke ge
vallen in het algemeen niet zwaar genoeg
straft.
RICHARD TAUBER ONVINDBAAR
Weggebleven van de voor
stelling.
MOEILIJKHEDEN MET DEN IMFRESSARIO.
In den Hollandschen Schouwburg zou
Maandagavond Richard Tauber optreden in
„Dreimaedlerhaus". De zanger is echter niet
verschenen, zoodat dc voorstelling niet kon
doorgaan.
De directie van den Hollandschen Schouw
burg deelde mede. dat zij dc redenen niet
kent. waarom de heer Richard Tauber niet
gekomen is. De zaal zou uitstekend zijn bezet
want er was veel besproken.
Er zijn echter door een paar deurwaarders
en ook door advocaten beslagen gelegd in
don schouwburg, naar het schijnt wegens
verplichtingen, die de impressario van den
zanger, dc heer dr. Eckhardt op zich had ge
nomen en niet zou zijn nagekomen.
In het Amstel Hotel, waar de zanger logeert
deelde men mede, dat de heer Tauber, noch
diens impressario aanwezig waren.
DE DRIE DAGEN WERKEN.
MINISTER SPREEKT NOG GEEN
OORDEEL UIT.
Op vragen in het Voorloopig Verslag op de
begrooting van Binnenlandsche Zaken ant
woordt. minister Ruys de Eeercnbrouck dat,
wat het in Haarlem toegepaste systeem be
treft, de ervaring nog over een te kort tijd
vak loopt, om een gegrond oordeel uit te
spreken. Slechts hierop zij de aandacht ge
vestigd, dat tc Haarlem normale werken op
normale wijze worden uitgevoerd. Subsidie in
de kosten van deze werken kan niet worden
verleend. Burgemeester en Wethouders van
Haarlem hebben dan ook geen steun ten deze
gevraagd.
Dc politieke toestand in Duiischland. Hin
denburg stelt voorwaarden aan een kabinet
Hitler.
(2e blad, le pag.X
Het centrum van dc aardbeving in Oostelijk
Noord-Brabant gelegen. Nog meer schokken,
tc wachten?
(2e blad. 3e pag.);
Ons plan voor icerkverschafjina. Bij dc gc-
dachtenivisseling in den Haarlemschcn
Raad.
(3e blad, 2e pag.)
De Zcsdaagsche tc Amsterdam. Piet van
Kempen en Pijnenburg nog steeds aan
den kop.
(3e blad, 3e pag.)'
Brand op de P. C. Hoojt thans gebluscht.
(lc blad, lc pag.)'
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De kunst van bezuinigen.
(lo blad, le pag.)'
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Uitvoer van groenten
en fruit in October.
(2e blad, 2e pag.)
ONZE GRATIS ONGEVALLEN
VERZEKERING VOOR WEEK- EN
MAANDABONNéS.
UITKEERING VAN ƒ100.—.
Aan den heer L. A. LUIKEL, Dorreboom
straat 15, te Haarlem, hebben wij heden een
bedrag van HONDERD GULDEN uitgekeerd,
wegens een hem overkomen ongeval, waarbij
hij een been heeft gebroken.
DE ADMINISTRATIE.
DE H.O.V. ADRESSEERT
OPNIEUW.
Liquidatie onvermijdelijk
als het voorstel van B. en
W. aanvaard wordt.
Het H.O.V.-bestuur heeft zich thans op
nieuw tot den gemeenteraad gewencl, met
hel volgende adres:
„Ter aanvulling van ons verzoekschrift van
15 September jl., waarin wij uwen Raad het
verzoek deden de door Burgemeester cn Wet
houders voorgestelde subsidieverlaging voor
de H.O.V. niet te aanvaarden, maar dc sub
sidie voor 1933 op f 27000 te handhaven, zij
het ons vergund u mede tc deelen. dat thans
het. bestuur der Nederlandsche Christelijke
Radio-Vereeniging ons bericht heeft dc over
eenkomst met onze vereenlglng niet te ver
lengen, zoodat een verlaging der subsidie,
zooals die werd voorgesteld, onvermijdelijk
tot liquidatie van het orkest zou moeten lei
den.
Wellicht ten overvloede wijzen wij er op.
dat in geen enkele plaats waar orkesten met
gemeentesubsidie werkzaam zijn, voorstellen
tot subsidieverlaging het bestaan dier in
stellingen bedreigen. Wij vcrmcencn. dat de
gemeente Haarlem behoed moet worden voor
het verlies van een orkest, dat thans reeds
150 jaren zij het vroeger in eenigszins an
deren vorm bestaat en zich in den laat-
sten tijd heeft ontwikkeld tot een der beste
orkesten in Nederland.
Wij dringen er nogmaals ernstig op aan
het voorstel van Burgemeester cn Wethou
ders van de hand te wijzen en dc subsidie
voor 1933 ten bate van onze vereeniglng op
f 27000 vast te stellen".
KERK EN VREDE
Wij vermeldden In ons nummer van Maan
dag dat Ds. Leendertz de laatste openbare
bijeenkomst van Kerk en Vrede, waar do heer
Tjalsma uit Leiden sprak, geleid had. Zij die
den avond bijwoonden, weten dat niet de 1ste
voorzitter, doch de 2e voorzitter, Ds. A. Trouw
dezen avond leidde.
DE AARDSCHOK.
Een abonné kwam ons als oen merkwaar
digheid :n?dedeelen dat op het oogenblik,
waarop de aardschok Zondagavond plaats
had. de vogels in zijn volière alle zeer on
rustig werden.
Uit Zandvoort schrijft men ons:
Ook te Zandvoort werd Zondagavond ©ven
na twaalf uur een aardschok gevoeld, die niet
langer dan 3 seconden aam hi ld. Opmerkelijk
is dat dat bijna niemand die zich op den
genoemden tijd in de beneden-verdieping
\an een woning ophield. Iets van den schok
geveeld h?eft. terwij! versoheiden menschcn
die hun slaapkamers boven hebben, duidelijk
voelden, dat zij In hun bed heen cn weer
werden geschud.
Zelfs voorwerpen aan den wand hingen
daar te schudden. Toilet-garnituren stonden
t: rammelen op toilettafels en vaste wasch-
tafels.
Op den beganen grond constateerde, zoo
ver wij konden nagaan, slechts één inwoner
de aardbeving. Dit was een garagehouder. De
hooggebouwde garage schudde zoodanig, dat
hij w r'xelijk bang wa.s. dat er een ernstig
ongeluk zou gebeuren. Liep goed af. Ner
gens hoor oen v,«r van eenige schade.
