ees nu en in de volgende dagen
onze Advertentiekolommen
met meer dan gewone aandacht
Het Plan tot Werkloosheidsbestrijding.
Het Belangrijkste.
P R I T ID S
Hij komt, hij komt...
50e Jaargang No. 15160
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 25 November 1932
HAARLEM S DAGBLAD
IMrectie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM-
ABONNEMEN TENper week 025, p-cr maand 1.10, per 3 maanden
f325, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 072Vz.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 O Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTF.NTIëNI5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iedcren dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim v 250.-, Wijsvinger f 1 50.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvingei f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIERENTWINTIG BLADZIJDEN.
HAARLEM, 25 November.
Ten Prinsenhove.
Wethouder mr. Slingenberg houdt
zijn begrootingsrede.
Er is een leegte in den Raad, veroorzaakt
door ae afwezigheid van den heer Joosten.
Het gemis wordt algemeen geveeld. Hij. de
traditioneele opposant tegen het financiëele
beleid van B. en W.. heeft altijd een voorna
me rol in de begrootingsdebatten gespeeld,
en hij wordt ook door zijn politieke tegen
standers gewaardeerd. Niet alleen als een
eerlijk strijder voor zijn beginselen en als
een der bekwaamste leden van den Raad,
maar ook als een bereidwillig collega, die in
het commissie-werk. dat in stilte gedaan
wordt, vaak veel arbeid in het gemeente
belang op zijn schouders heeft genomen.
Toen eerst de nestor, de heer De Braai, en
later wethouder mr. Slingenberg hartelijke
woorden aan hem wijdden en hem een spoe
dig herstel van zijn ernstige ziekte toe-
wenschten, stemde de Raad daar dan ook
beide malen door krachtig applaus mee in.
Ook wij richten gaarne en van harte onze
beste wenschen tot den heer Joosten.
Op dezen tweeden begrootingsdag heeft
mr. Slingenberg zijn begrootingsrede gehou
den. Na hem sprak de wethouder van Open
bare Werken, mr. J. Gerrit-sz. Deze heeft op
zonderlinge wijze uitgeweid over het plan tot
werkloosheidsbestrijding van den heer C- J.
van Tilburg, redacteur aan ons blad. Zonder
ling, omdat de wethouder de zaak blijkbaar
op verscheidene punten nog steeds niet be
grepen heeft. Zijn betoog wordt elders in dit
nummer door den heer Van Tilburg beant
woord. Daarbij zou het dezerzijds kunnen
blijven, ware het niet dat mr. Gerritsz zich
de volgende uitlating heeft veroorloofd;
„Er is op meer waardeering van B. en
W. voor het plan aangedrongen, maar
B. en W. hebben er geen persoonlijke
quaestie in gezien en alleen een zaak
beoordeeld. Het is of sommige sprekers
in den Raad hebben willen zeggen: „Be
handel de dieren met zachtheid, spaar
de vogels".
A3 dus de toon van.... de' overheid! Wij
beleven Inderdaad vreemde tijden. Het is
onwaar dat de bewuste raadsleden er „een
persoonlijke quaestie" in zouden hebben ge
zien. De wethouder zelf verklaart dat zij „op
meer waardeering voor het plan" hebben
aangedrongen. Zij hebben gevraagd om een
serieuze beoordeeiing, en die is uitgebleven.
Niet om vriendelijkheden. Wij evenmin. Plas
dankjes hebben wij niet noodig; ze laten ons
koud. Maar dat de wethouder aan zijn diver
se onjuistheden de opmerking toevoegt: „Het
is of sommige sprekers in den Raad willen
zeggen: - Behandel de dieren met zacht
heid, spaar de vogels dat beschouw ik
als een grove onhebbelijkheid. Een dergelij
ke ongepastheid, en dat tegenover een man
die geheel belangeloos, met een enthousias
me dat velen tot voorbeeld kan strekken,
maandenlang extra-arbeid verricht heeft om
iets te pogen bij te dragen tot leniging var-
den nood der tijden, nemen wij den wet
houder ten zeerste kwalijk. Het is grof en
onbehoorlijk. Tegenover de bescheidenheid,
waarmee dit plan is ingediend door den
voorsteller, tegenover de vraag om het door
opbouwende critiek, door mogelijke verbete
ring, tot de mogelijkheid van uitvoering te
brengen, staat dit in schrille tegenstelling.
Van velen, van de zijde van zeer kundige
menschen heeft de voorsteller opbouwende
critiek op zijn plan gekregen. Ook van partij-
genooten van wethouder Gerritsz, en die cri
tiek is zeer gewaardeerd. Wij zijn er dan ook
van overtuigd dat zijn uitlating evenmin de
gevoelens van den Raad als die van de S. D.
A. P. tegenover het werk van den heer Van
Tilburg weergeeft. Deze woorden komen
voor rekening van den wethouder persoon
lijk. Wij weten nu welk onthaal iemand te
wachten staat, die een eerlijke poging doet
om iets bij te dragen aan het werk, waar
voor deze overheidspersoon verantwoorde
lijk is, en zullen daar voortaan rekening mee
houden.
Wethouder mr. Slingenberg heeft in den
aanvang van zijn rede het recht der regee-
ringsbemoeiïng met de gemeentelijke finan
ciën en de plicht der gemeentebesturen tot
saneering dier financiën erkend, en erop ge
wezen dat de gemeenten alleen geen aan
spraak op een welwillende beoordeeling der
regeering hebben, als zij die plicht niet na
komen. Het logische standpunt. De gemeente
is geen autonoom staatje in den staat-, maar
een onderdeel ervan, dat aan z-ekere alge-
meene voorwaarden heeft te voldoen om in
zijn belangrijke uitvoerende taak vrijheid te
behouden.
Omtrent de leeningspolitiek der gemeente
gaf de wethouder den heer Reinalda een uit
eenzetting. waarin het hoofdpunt was dat de
raadsbesluiten, om bepaalde werken voor
werkverruiming uit te voeren, door Gedepu
teerde Staten goedgekeurd moeten zijn eer
ervoor geleend kan worden. Wij blijven zeer
belangstellend op dit punt. nu grooter be
reidheid in Den Haag is gebleken. Zullen de
1.700.000, op de begrooting uitgetrokken, er
in i933 voor besteed kunnen worden?
Ten aanzien van de reserves van het
Grondbedrijf en in het fonds voor bijzondere
doeleinden liet de wethouder zich bemoedi
gender uit dan wij, eerlijk gezegd, verwacht
hadden. Hij gelooft bovendien dat niet het
geheele gereserveerde bedrag van 312.000
noodig zal zijn voor het betelen van de scha
deloosstelling aan Heemstede. Hetgeen te
hopen is.
Mr. Slingenberg bevestigde de reeds m ons
nummer van Maandag gepubliceerde verkla
ring van den hoofdinspecteur der Rijksbelas
Zij geven het antwoord op de Si. Nicolaas wenschen van Uw gezin
tingen, dat het kohier voor l932-'33 na de
raming in Mei (die een vermindering van
30 pCt. voorzag) eenigszins meevalt. Hij
voegde er evenwel aan toe „dat B. en W. dit
reeds vermoedden bij het opstellen der be
grooting in Augustus", hetgeen ons verwon
dert, want toen deelden zij mede, dat zij pas
bij de Memorie van Antwoord iets daarom
trent zouden weten. En het werd nog later.
Alleen inde uiterste noodzaak
zullen zij in Mei met een nieuw voorstel tot
belastingverhooging komen. B. en W. zijn
overtuigd dat de belastingen feitelijk hun
maximum bereikt hebben, maar als nieuwe
verhooging vermeden zal worden moet naar
versobering en beperking gestreefd worden.
En dan hangt het sluiten van deze begroo
ting nog af van het verder verloop der eco
nomische crisis. Met de hulp van den Raad
hopen B. en W. op den goeden weg te kun
nen blijven, en zij zullen ernaar streven zoo
veel mogelijk werken uit te voeren tot ver
lichting der werkloosheids-ellende.
De rede van mr. Slingenberg, met applaus
ontvangen, werd zeer rustig voorgedragen
geheel voorgelezen, ïn tegenstelling met vo
rige jaren en was gelukkig niet te zeer
in mineur. Zelfvertrouwen in het gevoerde
voorzichtige beleid en in het crediet der ge
meente sprak er zeker uit. De bereidheids
verklaring inzake werkverruiming bewijst
dat de wethouder niet voor een verstarring
van den huidigen toestand is, en wel tot Ini
tiatief bereid. Hetgeen zeker noodig is.
Aan het slot van de zitting ging wethou
der mr. GeiTitsz zich in politieke beschou
wingen begeven, naar aanleiding van de rede
die mr. Van Dam (.V.D-)' gehouden had. en
raakte in een dispuut met mr. Bijvoet *R.K.)
verzeild, waarin hij deze plotseling de merk
waardige woorden toevoegde: „gij zult toch
nooit leider der rechtsche raadsfractie wor
den".
Waarop de heer Baas (A.R.) interrum
peerde: „Wij zullen daarover uw meening
niet vragen".
Dit lijkt inderdaad niet waarschijnlijk. Be
langstellenden in de altercatie verwijs ik
naar ons verslag. Aan de orde is overigens
nog steeds de begrooting voor 1933.
R. P.
VAN ZIJN BED GELICHT EN ER
UIT GEZET
HOE MEN ONZE MUSICI IN DUITSCHLAND
BEHANDELT.
De Nederlandsche Toonkunstenaarsbond
heeft bij het Ministerie van Buitenlandsche
Zaken de zaak aanhangig gemaakt van den
Nederlandschen violist J. J. Gijp, die door de
politie te Bremen van zijn bed gelicht is en
uitgewezen, omdat hij zonder middel van be
staan was. De heer Gijp was reeds 26 jaar
als violist in Duitschland werkzaam, en was
slechts den laatsten tijd werkloos, voor de
verzekering waartegen hij premie betaald
had- Hij ontving dan ook geruimen tijd uit-
keering van de Duitsche overheid.
Plotseling werd hij, zonder in de gelegen
heid te zijn om zich met den consul in ver
binding te stellen, naar Nieuweschans ge
bracht.
Onze gezant te Berlijn heeft opdracht ge
kregen om deze merkwaardige zaak te onder
zoeken.
Merkwaardig des te meer, omdat er in ons
land nog altijd gelegenheden zijn, waar 100
pet. der musici uit het buitenland niet het
minst uit Duitschland komt!
Een antwoord aan mr. Gerritsz.
Ik meen reden te hebben om aanmerking
te maken op de manier waarop Mr. J. Ger
ritsz, wethouder van Openbare Werken, ge
tracht heeft ons plan tot werkloosheidsbe
strijding af te maken.
Het gebruik van de uitdrukking „spaar de
vogels, behandel de dieren met zachtheid" is
zeer zonderling. Niet alleen jegens ons. De
heer Gerritsz richt zich daarmee tevens te
gen de vele personen die zich voor het plan
geïnteresseerd hebben. Onder de „vogels" en
„dieren" zijn dan immers ook de minister
van binnenlandsche zaken, de secretaris van
de Kamer van Koophandel, vele raadsleden,
eenige leiders van vakcentrales en zijn col
lega-wethouder de heer Van Liemt.
Het zal ons verwonderen of de heer Van
Liemt nog iets over deze aangelegenheid zal
zeggen.
Werkelijk de gang van zaken verwondert
ons buitengewoon. Toen wij in eerste in
stantie het plan met den heer Van Liemt. den
wethouder voor de werkloosheidsbestrijding
en armenzorg, bespraken, zag hij daarin
zooveel aantrekkei.j^v, dat hij op publicatie-
aandrong. Nadat de vergaderingen der afdee-
lingen gehouden waren, sprak ik den heer
Van Liemt op het raadhuis. Hij verklaar
de mij toen: ..B. en W. zullen ongetwijfeld
aan het verzoek der afdeelingen voldoen en
ernstige aandacht aan het plan wijden. Als
het zoover is zal ik u eerst nog eens uitnoo-
digen om het nog eens van alle kanten te
•bekijken. Daarna zal natuurlijk ook de heer
Gerritsz zich met de zaak bemoeien, want
het is ook voor den wethouder voor de werk
verruiming."
Van die bespreking is evenwel nooit iets
gekomen, hoewel ik den heer Van Liemt
eenige dagen later nog mededeelde, dat ik
uitgenoodigd was voor een bespreking op het
departement, waaruit hij dus kon afleiden,
dan men in Den Haag het plan niet negeer
de.
Nog voor de memorie van antwoord ver
schenen was, heb ik den heer Van Liemt in
kennis gesteld van de toezegging, die mij na
mens de regeering gedaan was, dat men wil
de medewerken om den werkloozensteun te
bestemmen voor werk. Ik vertelde hem er
bij dat er tusschen den heer Meijer de Vries
en mij verschil van opvatting was over de
vraag, of dit gedaan kon worden in werk-
objecten waarbij ook de normale hoeveelheid
materiaal betrokken is. of dat gezocht moet
worden naar objecten met weinig mate
riaal. Over dat punt zou er een nadere ge-
dachtenwisseling plaats hebben.
De hegr Van Liemt zei toen: „dat is bui
tengewoon belangrijk: het verheugt mij, dat
er in den Haag belangstelling voor de zaak
bestaat, want- wil er iets van komen, dan
moet het nationaal aangepakt worden."
Vijf dagen na dit gesprek verscheen de me
morie van antwoord, waarin namens het col
lege van B. en W. het plan werd afgemaakt
en op grond dat het alleen plaatselijk niet is
uit te voeren en dat de regeering nooit zou
willen medewerken om den werkloozensteun
te gebruiken voor het laten uitvoeren van
normale werken.
Blijkbaar komt de memorie van Antwoord
voor dit deel alleen voor rekening van den
heer Gerritsz.
In den raad is van vele kanten aanmer-
Welk een ontzaglijke venooestingen de jongste storm op Cuba aanrichtte, toont
bovenstaande foto, die een beeld geeft van de vernietigde stad Vera Cruz. In
deze plaats alleen eischte de catastrofe 1700 dooden.
king gemaakt op dc manier waarop de
quaestie in de memorie van antwoord be
handeld is.
Daarom heeft het. mij verwonderd dat do
heer Gerritsz bij zijn antwoord in den raad
het plan weer op onjuiste gronden heeft
willen afmaker.. Het. is zoo sterk, dat hij
zelfs verward heeft wat hij in de memorie
van antwoord geschreven heeft en wat in
mijn plan stond.
Dc heer Gerritsz zei namelijk: ..De opzet
in het plan van Tilburg was, de Haar-
lemsche werkloozen in een arbeidsreserve op
te nemen. Die werkten zouden f 30 krijgen,
die niet werkten 75 pet. van dit loon".
Wij merken op dat wij dit laatste nooit ge
schreven hebben, liet. is een passage uit de
memorie van antwoord, die wij reeds bij onze
aant-eekeningen over die memorie onjuist
hebben genoemd.
De heer Gerritsz doet het nu voorkomen
alsof de gedachte dat het plan nationaal be
doeld was. alleen van den laatsten tijd is.
Wij wijzen er evenwel op, dat wij in hetzelf
de nummer waarin het plan gepubliceerd
werd daarop duidelijk dc aandacht geves
tigd hebben. Daarna hebben wij in bijna elk
stuk op dien nationalen kant gewezen.
Wanneer wij het hebben over het plan wil
dat zegge'n alles wat daarover in ons blad
gepubliceerd is. Het is onredelijk alleen het
eerste stuk, waarin de groote lijnen aange
geven werden met details als illustratie in
het geding te brengen. Nog meer om dit op
te vatten als een bestek en dit met een
duimstek te gaan nameten.
De heer Gerritsz zei, dat „de regeering er
niets voor voelt om subsidies te geven om
normale werken te laten uitvoeren".
Maar ons plan is gebaseerd op het laten
uitvoeren van werken die anders in dezen
crisistijd niet uitgevoerd kunnen worden.
Dat- zijn dan immers geen normale werken
meer te noemen.
De heer Gerritsz heeft verder gezegd, dat
het niet mogelijk zou zijn om werkloozenuit-
keering van de kassen te gebruiken voor het
uitvoeren van werken.
Heeft hij evenwel niet opgemerkt dat in
de verklaring van den heer Meyer de Vries
staat: „de regeering wil niets liever dan me
dewerking om het geld, dat thans door de
overheid (rijk en gemeenten) aan werkloo
zensteun wordt uitgegeven, te gebruiken om
de werkloozen aan den arbeid te zetten".
Met opzet zijn natuurlijk de uitkeeringen
der kassen niet genoemd.
Het is niet waar dat wij zelf alles in ons
plan ..foetsie, onder tafel, hebben gewerkt",
zooals mr. Gerritsz het uitdrukt, uitgezon
derd de gedachte aan werkverruiming. De
heer Gerritsz heeft de publicaties blijkbaar
slecht gevolgd. Ons geheele plan ligt nog op
tafel. Wel hebben wij in ons nummer van
22 en 23 November alleen beschouwingen
gegeven over de verhouding arbeidsloon-ma
teriaal, maar dit was omdat dit deel van het
plan nader bekeken moest worden ln ver
band met het Haagsche bezwaar. Wij hebben
er evenwel duidelijk doen uitkomen, dat als
over dit voorname punt de bezwaren onder
vangen konden worden, de détails nader be
keken konden worden.
Maar dat is toch geen onder tafel stoppen!
Als de heer Gerritsz zegt, dat er van ons
plan alleen de gedachte aan werkverruiming
overgebleven is. spreken wij dit tegen.
Wat is toch de quaestie:
De heer Gerritsz heeft in dezelfde rede in
den raad gewezen op de onzekerheid of het
mogelijk zal zijn het geld te krijgen om de
werken uit te voeren die B. en W. voor 1933
op hun lijstje hebben gezet.
Dit komt natuurlijk omdat de begrooting
nu zoo verzwaard is door de uitgaven voor de
werkloozen.
Onze opzet is nu immers juist om het geld
van dezen steun aan te wenden om daarmee
werken te laten uitvoeren waardoor de kos
ten, die daardoor ten laste van den kapitaal-
dienst komen veel lichter en dus dragelijker
worden. Temeer als het mogelijk is om zooals
in ons plan uiteengezet is. te bereiken, dat
door den een ook de ander weer aan het
werk komt.
De heer Oversteegen heeft nog gezegd, dat
de communisten tegen het plan zijn, omdat
dit tornt aan de normale loonen. Dit is even
wel onjuist. In het plan is het normale uur
loon onaangetast gelaten alleen zouden ar
beiders die meer dan f 30 verdienen een klei
ner aantal uren werken om daardoor tc be
reiken. dat- zooveel mogelijk arbeiders aan 't
werk gezet zouden kunnen worden.
C. TVT.
Hitler's tegenooorstc] door Hindenburg afge
wezen. Prelaat Kaas tracht een kabinet
van nationale concentratie tc vormen.
(2e blad, lc pag.)
Het plan tot werkloosheidsbestrijding. Een
antwoord van Mr. Gerritsz.
(lc blad, lc pag.)
Uit Haarlem's gemeenteraad: Voortzetting
van de behandeling der gcmecntcbcgroo-
ling.
(4e blad, lc pag.)
Tieeede KamerDc haringvisscherij wordt
gesteund.
(3e blad. Ie pag.)
Dc Zesdaagschc tc Amsterdam. Piet van
Kempen en Pijnenburg winnen.
(3e blad. Ie pag.)
Arrondissementsrechtbank: Dc doodelijkc
aanrijding op den Wagenweg. Zes maanden
gecischt.
(3e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Ten Prinsenhove.
(Ie blad, le pag.)
H. L. Warnier: Lichamelijke opvoeding.
(2c blad, 2e pag.)
De Haarlemsche straten en hun oorsprong.
Dc Groote Markt
(3e blad, 2e pag.)
INGEZONDEN MED EDE KLINGEN
s
■■jon op Zoo.m-Do.tr.
SINT NICOLAAS EN DE
WINKELSLUITING.
KEGELING VOOR DE WERKDAGEN.
Op de werkdagen In hot tijdvak van 25
November tot en met 5 December, dus in
gaande heden, mogen alle winkels tot tien
uur des namiddags voor het. publiek geopend
zijn.
Voor wat de Zondagen in deze periode be
treft kon dc politie ons nog alleen medc-
deelen, dat op Zondag 27 November voor alle
winkels de gewone Zondagsregeling geldt
AAN FIETSEN NIET GENOEG!
NU OOK EEN MOTORRIJWIEL GESTOLEN.
Het stelen van rijwielen in deze gemeente
houdt maar niet op. Donderdag zijn er hier
weer drie ontvreemd, namelijk een dames
fiets van de Groentemarkt, een hoerenfiets
uit en pand aan het Spaarne en een heeren-
fiets. staande voor een winkel op den Kruis
weg.
Nu is ook Donderdag aangifte bij de politie
gedaan, dat een motorrijwiel, staande voor
een perceel aan de Molijnstraat, gestolen is.
't Lied van Sinterklaas kapoentje,
Voorspel van het heerlijk feest,
Speelt weer door den crisisvrijen,
Zorgeloozen kindergeest.
Zie ginds komt, (ook thans), de
stoomboot
Van den gullen goeden Sint,
Met. zijn j aarlijksche verrassing
Voor het Nederlandsche kind.
Schoentjes staan weer voor den
schoorsteen
Met een plukje hooi of brood.
Lekkernij- en speelgoeddroomen
Kleuren kinderwangen rood.
Sinterklaas is weer in aantocht,
Die liefst allen kindren geeft.
Uit de stoomboot vol geschenken.
Die hij ook dit jaar weer heeft.
Laat hem niet uw deur voorbijgaan
En beneem niet aan het kind,
Het poëtische vertrouwen
In zijn ouden gullen vrind.
Als hij op uw dak geweest is
En hij wil weer verder gaan.
Wijs hem dan nog wat adressen
Van de allerarmsten aan.
Sinterklaas is weer ln aantocht,
Jongens, meisjes, is dat fijn.
Vinden wij 't niet allen heerlijk.
Even kinderlijk te zijn?
Babies, kleuters en scholieren
En dan wij, dat grootste soort,
Laat ons allen samen zingen,
Sinterklaas komt straks van boord
Kom we moeten hem ontvangen
Met een vroolijk stemgeluid,
Laat ons even goed er in zijn.
Dan zijn w'aLlen „er" eens uit.
P. GASUS.
