LIPPITS
Door niet fe koopen verergert gij den crisis
Het Plan—Van Tilburg.
Groote uitslaande brand in
het Wilhelminapark.
met een ELECTRISCHE KLOK
Het Belangrijkste.
Een Rookbonze.
IN PETTO.
N.S.F. of PHILIPS RADIOTOESTEL
50e Jaargang No. 15162
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 28 November 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Keectie-. P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN per week <125, per maand 1.10, per 3 maanden
f 5.25, franco per post 3.55, losse ars. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 rnncL ƒ0.65. franco per post ƒ.0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNj.5 regels f 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag cn aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(ïederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer 0.10, nitsluitcnd a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonnés op het Geïll. ZondagsbladLevenslange ongesch
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim vc 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
iktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75—, Verlies andere vinger f ^0.-.
DIJ NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
Ons slotwoord.
Wij publiceeren heden, op zijn verzoek, een
verklaring' van den heer Meyer de Vries.
Hoofdinspecteur van de Werkverschaffing,
ambtenaar aan het departement van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw, betreffen
de het plan-Van Tilburg. Zooals men weet
hebben wij op 22 September dit natio
nale plan gepubliceerd ter beoordeeling
voor de regeering, tegelijkertijd vragend om
de deskundige adviezen van gemeentebestu
ren en aandringend op serieus onderzoek,
waarop de minister van Binnenlandsche Za
ken ons onmiddellijk schriftelijk toezegde,
dat hij zijn aandacht aan de zaak zou ge
ven.
Eveneens op 22 September publiceerden wij
een aantal verklaringen van deskundigen,
waaruit gleek dat bij alle partijen belang
stelling voor de zaak bestond, terwijl sommi
gen reeds hun instemming met het plan
betuigden, o.a. de heer C. van der Winden,
Alg. Secretaris van den Alg. Ned. Metaalbe-
werkersbond en de heer A. Mars, voorzitter
van den Haarlemschen Bestuurdersbond.
Uit de houding, later door wethouder mr.
Gerritsz en thans ook door den heer Meyer
de Vries aangenomen kunnen wij niet anders
'dan de conclusie "trekken dat andere dan
zuiver-zakelijke factoren zich bij de beoor
deeling van de zaak door deze beide heeren
doen gelden. Wij hebben dat niet voorzien en
het nimmer gewenscht. De wethouder heeft
zelfs de portefeuillekwestie gesteld in een
antwoord op een motie voor een commissie
van onderzoek, door eenige raadsleden inge
diend. Wij hebben Zaterdag reeds medege
deeld, dat' wij met dezen loop van zaken
niet instemmen.
Thans, na het schrijven van den heer
Meyer de Vries, hebben wij er grondig ge
noeg van.
In de huidige omstandigheden trekt Haar
lem's Dagblad zich uit deze zaak terug'. Het
zelfde doet zijn redacteur, de heer C. J. van
Tilburg, voor zich persoonlijk. Dit beteekent
dus dat wij. en ook de heer Van Tilburg per
soonlijk. ons niet meer beschikbaar stellen
voor verdere gedachtenwisseling over de
zaak, en dat wij niet meer aandringen op
verder onderzoek.
Omtrent dé waarde van de grondgedachten
in het plan blijven wij onze meening hand
haven'. Mocht er ooit nog eens kans komen
op een algemeen zakelijke behandeling, dan
zullen "wij dadelijk bereid zijn opnieuw onze
aandacht aan de zaak te geven. Dat mo
ment zullen wij dan zelf wel vaststellen.
Dat tegen de zwart-op-wit staande feiten
in, door de heeren Gerritsz en Meyer de
Vries wordt betoogd dat wij geen nationaal
plan hebben ingediend, doet voor ons de deur
dicht. Dit lijkt niet meer op een zakelijke
behandeling van feiten.
Onze lezers weten dat wij deze zaak vol
komen loyaal, als een poging in het algemeen
belang, en niet meer dan' een poging, met
belangstelling van alle partijen, hebben
aangepakt. Wij hebben er geen seconde be
rouw van.
En dit is ons laatste woord.
R. P.
HOOFDINSPECTIE OF
INSPECTIE?
VRAAG OVER DEN HAARLEMSCHEN
BELASTINGDIENST.
Uit het Voorlooplg Verslag der Tweede
Kamer op de begrooting van het Departe
ment van Financiën blijkt, dat een der leden
dc vraag stelde, waarom de inspectie der
directe belastingen te Haarlem geen hoofd
inspectie is of wordt.
Hij meende, dat deze inspectie volstrekt
niet minder bealngrijk was dan sommige
andere hoofdinspecties. Voorts gaf hij in
overweging, aan dc inspecteurs, die den
graad van meester in de rechten bezitten, een
toelage te geven (zooals geschiedt ten op
zichte van leeraren bij het middelbaar on
derwijs, die den doctorstitel verwerven) of
hun een extra aantal dienstjaren toe te
kennen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
v.v.
<S\\EGj
uur
Heerenhuis bijna geheel
uitgebrand.
Met moeite de belendende perceelen
behouden.
ULD
De juiste tijd
In elke kleur en eiken vorm
Laat U niet al te zeer beïnvloeden door
de tijdsomstandigheden.
Zondagavond omstreeks half negen brak
brand uit in het perceel Wilhelminapark 19
waar dia heer Tneisen een pension heeft. Het
vuur, dat in een achterkamer op de eerste
verdieping was ontstaan, werd door den ster
ken Oostenwind flink aangewakkerd en reeds
spoedig stond niet alleen de eerste verdieping
maar ook de bovenste étage in lichtelaaie.
De 'brandweer dis door de politiepost Bosch
en Vaart en door buren werd gewaarschuwd
was spoedig met de groote motorspuit en
den motormateriaaliwagen ter plaatse en
greep het vuur direct met een tiental stralen
op de waterleiding krachtig aan. Met den
schuifladder konden twee brandweerlieden
het uur van boven af bestrijden .terwijl men
ook slangen door perceel no. 18 had gelegd
om het vuur aan den zijkant van het huis
aan te tasten en bovendien via de Schouwtjes
laan naar de achterzijde.
Na korten tijd bleek echter dat het ge
vaar dat de aangrenzende huizen eveneens
vlam zouden vatten niet denkbeeldig was en
een burger en vrijwilliger brachten een oude
dame die bedlegerig was en die het perceel
no. 13 bewoonde, bij buren in veiligheid.
Om kwart over negen breidde het vuur zich
dan ook inderdaad uit tot de bovenver
dieping van perceel no. 18 en kort daarna ook
tot perceel 20, dat door de familie H. Koster
wordt bewoond, waar dichte rookwolken door
alle kieren heendrongen.
Wij hebben gepoogd om tot de bovenste
verdieping door te dringen, dooli moesten
reeds spoedig onverrichter zake terugkeer en
daar de verstikkende rookmassa's elke po
ging verijdelde.
Óp No. 18, waar de familie van der Weijde
een pension heeft, is de vliering' totaal
uitgebrand; op de tweede étage is in de voor
kamer groote schade aangericht. De plafonds
dropen van het water, en ook in andere ka
mers Is daardoor het meubilair beschadigd.
Op no. 20 is de waterschade nog ernstiger;
in alle kamers die aan de voorzijde zijn ge
legen lagen plassen water terwijl op enkele
plaatsen de muren zwart zijn aangeslagen
door de groote hitte.
Tegen 10 uur was de brandweer den brand
volkomen meester en werd een aanvang ge
maakt die gedeelten te sloopen welke ge
vaar voor instorting opleverden. Het huis
waar de brand is ontstaan is nagenoeg ge
heel uitgebrand.
Mej. Ré Koster, operazangeres, die perceel
no. 20 bewoont vertelde ons nog het volgen
de:
„Ongeveer half negen was ik bezig te st-u-
deeren. toen ik plotseling een hevig gebonk
hoorde. Aanvankelijk dacht ik aan een aard
beving, maar toen ik in den tuin keek zag
ik daar een feil; vuurgloed. Onmiddellijk
waarschuwde ik de brandweer, doch die bleek
reeds kort. tevoren te zijn gealarmeerd. Wij
liepen natuurlijk direct naar buiten, doch
mijn eerste werk was om d? mij zeer kost
bare manuscripten, die ik voor mijn optreden
de volgende maand in Oostenrijk noodig heb.
in veiligheid te brengen. Het spreekt van
zelf dat wij allen zeer zijn geschrokken".
D; heer Theisen. bewoner van het geheel
verbrande perceel kon ons omtrent de ver-
moeaelijken oorzaak niets vertellen.
Later vernamen wij van de an
dere zijtje. dat waarschijnlijk een defect aan
do kachel den brand tot gevolg heeft gehad.
Daar dc bewoners echter niet thuis waren,
valt er uiteraard weinig met zekerheid ovei
te zeggen.
Mej. van der Weijde, die op no. 18 woont
zeide eveneens een knal te hebben gehoord
en kort daarop een f llen vuurgloed te heb
ben waargenomen. Ook zij was natuurlijk
era geschrokken.
Vele belangstellenden sloegen bet werk van
de brandweer gade. doch de politie had voor
een behoorlijke afzetting der directe omge
ving gezorgd, zoodat de brandweerlieden in
hun bezigheden niet werden gehinderd.
Behalve de geheele staf der brandweer was
ook wethouder Slingenberg aanwezig.
Het duurde nog eenieen tijd voor men
zeker was dat nergens meer vuur te bespeuren
was en alle doelen die gevaar opleverden
waren omgehakt,
i In hoeverre verzekering dc schade dekt
kon ons gisteravond nog niet worden
medegedeeld.
Bij nadere inf onna tie hedenmorgen ver
namen wij nog het volgende:
In het nagenoeg geheel uitgebrande per
ceel no. 19 bewoonde de heer C. C. M. van
Hees, directeur van den Stadsschouwburg,
op de eerste verdieping de achterkamer. De
heer van Hees vertelde ons dat er van zijn
bezittingen totaal niets is overgebleven. Be
halve in genoemde kamer had de heer van
Hees ook langs de trappen en op andere
plaatsen in het huis eigendommen van groote
persoonlijke waarde. Zoo zijn o.a. vele schil
derijen w.o. een geschilderd portret van de
overleden eohtgenoote van den heer van Hees
en een geschilderd portret van hemzelf totaal
verwoest. Het geheele meubilair, waar onder
enkele kostbare fauteuils en schrijftafels, de
geheele garderob; en vele waardevolle do
cumenten zijn verloren gegaan. Het is dan
ook een troostelooze aanblik om waf eens
voorwerpen waren waaraan men dierbare
berinneringen heeft geshad, in zoo korten tijd
tot een woestenij te zien herschapen.
De heer Theisen vertelde ons nog heb vol
gende:
Omstreeks kwart na acht is mevrouw
Theisen van no. 22 uit, dat ook door hen
wordt bewoond, daar in perceel no. 19 nie
mand thuis was, eens een kijkje gaan nemen
of alles in orde was. Bij het openen van een
deur op de bovenverdieping sloegen plotse
ling de vlammen haar in het gelaat waar
door zij brandwonden aan het gelaat opliep
en haar haar verschroeide. Bij het afgaan
van de trap is zij toen gevallen, waarbij zij
zich wondde aan been, hand en gelaat.
De bewoners van het pension vonden ge
durende den nacht bij kennissen onderdak
Een gedeelte der bewoners van no. 18 waar
eveneens een pension is gevestigd kon den
nacht aldaar doorbrengen, enkelen, vonden
onderdak in het Dianonessenhuis waar ook
de 86-jarige mevrouw van der Weijde is op
genomen die reeds sedert een jaar bedlegerig
is.
Zooals gemeld is, waren de bewoners van
het verbrande perceel niet thuis toen de
brand uitbrak. Een zoon van mevrouw Bosveld
Heinsius, een der inwoners van het pension
op no. 19, was toevalligerwijze juist bij den
commandant van de brandweer aan het.
kaarten, toen hij vernam dat er brand uit
gebroken was.
Alle perceelen waren tegen brand- en water
schade verzekerd; de schade loopt in de dui
zenden.
Aanwezig bij het blusschingswerk waren
ook nog de burgemeester C. Maarschalk, en
de Commissaris van Politie de heer E. II.
Tenckink.
JONGE DAMES IN UNIFORM.
Wegens overvloed van kopij moet de
plaatsing van de critiek over de opvoering
van Jonge Dames in Uniform tot morgen
worden uitgesteld.
EEN ONTSLAGQUAESTIE.
In het stukje over .,een ontslagquaestie" in
ons nummer van Woensdag staat, dat na het
ontslag van den heer Dc Zwart nog enkele
ongeliuwden werden aangenomen bij het
G.E.B. De heer De Zwart verzoekt ons, mede
te deelen dat de zaak iets anders staat. Niet
na zijn ontslag, maar na zijn aanstelling,
werden bij het G.E.B. nog enkele ongchuw-
den aangenomen, die ongeveer 3 maanden
geleden fdus in Aug. j.l.) hun vaste aanstel
ling ontvingen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Wie levert hier in Haarlem
De beste Anthraciet?
- vroeg Sinterklaas - O, Hoenderdos
- zei dadlijk Zwarte Piet. -
FransenRussisch non-agrcssic en arbitrage
pact gesloten.
(2e blad, lc pag.)
Winst voor katholieken en socialisten bij de
Belgische parlemcnts-verkiczingen. Verlies
voor dc liberalen. Vele ongeregeldheden
(2e blad. lc pag.)
Program der R.K. Staatspartij aangenomen.
Na amendementen van vergadering le
Haarlem.
(2e blad. 2o pag.)
Het plan Van Tilburg. Brief van den heer
Meijer dc Vries.
(4e blad, le pag.)
Groote brand in het Wilhelminapark te
Haarlem. Heerenhuis bijna geheel afge
brand.
(lc blad. le pag.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
(Tc Alphen a.d. Rijn worden
reeds geruimen tijd weggewor
pen doosjes vol sigaretten ge
vonden, ivaarin echter de
cadeau-bons ontbreken.)
Te Alphen vraagt men zich verbijsterd af,
Welk zonderling daar tegenwoordig
rond mag loopen,
't Moet iemand zijn, die niéts om
rooken gaf,
En toch niet laten kop zijn
sigaret te koopen.
Hij strooit maai' doosjes overal in
't rond,
Gevuld en wel, in straten, tuinen, zelfs
in schuren;
Waar Alphen's jeugd ze bij dozijnen vond,
En heimelijk wel wenscht, dat dit
nog wat mag duren.
Men dacht aan diefstal en men
heeft gespeurd.
Maar nergens hoort men, dat er iets
had ontbroken
't Blijft onbegrijpelijk wat daar gebeurt,
Behalve sigaretten is niets opgestoken,
't Verbijstert Alphen zei ik
maar niet ons,
Die onbekende wenscht op 't evenwicht
te letten,
De sigaretten gaven hem de bons.
Waarna hij weer de bons geeft aan
de sigaretten.
P. GASUS.
HERDENKING VAN WILLEM
VAN ORANJE.
Het bestu'U.r van hi-t Algemeen Neder-
iandsoh Verbond, afaeeling Haarlem en Om
streken schrijft ons:
Het. volgend jaar herdenkt het Nederland-
sehe volk den geboortedag van den eersten
Oranjeprins, van Willem den Zwijgef, die in
de geschiedenis van ons vaderland zal blijven
leven ais de Vader des Vao--rlaiids.
In tijden van groote beroering, van ver
nietiging en beschadiging van groote en on
misbare geestelijke waarden, in een tijd van
schier algeh'eele ontwrichting van heel net
nationale leven, wordt, ons volk in hot jaar
1933 de gelegenheid geboden tot bezinning
tc komen. Wanneer wij, Nederlanders, straks
den geboortedag van den Vacrir des Vader
lands herdenken, wanneer wij ons dan in
denken wat dc beteekenis van den grooten
Oranjeprins voor ons volksleven is geweest,
zullen wij tot het bcs:f komen. dat. welke
verschillen in wereld- en levensbeschouwing
ons Nederlanders ook mogen scheiden, wij
als volk in de volken-samenleving één ge
heel vormen en vormen mo;ten.
Het jaar 1933 kan ons brengen tot be-
In dc Amerikaansche bicrbrouiocrijcn worden thans de flesschen geïnspecteerd en gereinigd
ter voorbereiding van het „natte tijdperk.".
Uniformpetten voor H.B.S. Gym
nasia, Lycea, Kweekschool, ctc.
worden geleverd door
HOE DENMAGAZIJNEN
AFDEELINC FABRICAGE
VRAAGT PRIJS EN BROCHURE.
zinning, kan ons sterken in de overtuiging
dat de groote daad van Prins Willem, het
brengen van eenheid van willen, eenheid
van handelen in de volksgroepen die haar
lot hadden toevertrouwd aan Oranje in dagen
van grooten nood, haar herhaling noociig
heeft.
Neerland's toekomst hangt al' ook van den
wil van 'het volk ln al zijn geledingen een
te zijn. een te will n. een te handelen
Hierin ligt naar de meening van het
bestuur der afdeeling Haarlem een omstre
ken van het Algemeen N; derland-ch Ver
bond de beteekens van de herdenking van
Willem van Oranje's geboortcda vierhon
derd jaren geleden.
Dit bes.uur heeft daarom gem-tend maat
regelen te moeten treffen, die een groc:-
sche en ernstige viering van dezen
dag mogelijk maken. De secretary Mr. C. M.
J. de Jongh, v. Hogendorpsctraat 2. Haarlem»
is gaarne bereid nadere inlichtingen te ver
strekken aan de besturen van die vereeni-
gingen hier ter stïde, die willen medewer
ken aan het hierboven gestelde doel.
Samenwerking van alle nationale vereeni-
gingen is voorwaarde van 'slagen.
Onze Jaarlijksche tentoonstelling
van
De Jeugd-Rubriek.
Dinsdag 29 November van 2—9 cn Woens
dag 30 November van 10—9 zal onze Tijding
zaal weer herschapen zijn in een Kinder-
Paradijs. Daar liggen weer ln de geïmpro
viseerde wiegjes de zell-aangekleede popjes.
Daar zijn de poppenkamers. keukens en stal
len. Voor eenige weken waren 't nog sinaas-
appelkistcn cn dc meubeltjes garcnklossen
en lucifersdoosjes. Daar ziet u weer stapels
boeken, dre van nieuwe omslagen of hoeken
voorzien zijn, spellen in opnieuw gecarton-
ncerdc doozon. 't Moet er alles keurig uitzien,
want 't Is immers een feestgave.
Ja. een feest-gave voor de groole schare
onbekende kinderen, die daar op 6 December
in de kinderzalen van onze Ziekenhuizen
liggen, of die verpleegd worden in Brederodo
duin of door moeder dagelijks gebracht
worden naar de Kinder-Bewaarplaats. Ook
de Licht-Hoevc-kinderen en die van dc
Zusters van 't Maatschanpelijk werk zullen
blij gemaakt worden. Dus alom kinder
vreugde. Gelooft u maar, dat dit alles met
groote vreugde is vervaardigd cn thans met
vreugde wordt afgestaan.
Door uw komst kunt U ook een steentje
bijdragen ter vermeerdering van kindergeluk,
want de minimum entree-prijs Ss lö ets. Deze
gelden worden geheel afgedragen aan de
Afd. Haarlem ter Bestrijding der Tubercu
lose.
Ik voorspel U, dat U van uw bezoek een
stukje vreugde mee naar huis neemt.
W. B. Z.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
"v-
■.^CP01A
Een geschenk van blijvende waarde is een
