Met de „Graf Zeppelin" over den Oceaan. Slipgevaar! Het Belangrijkste. ASFALTWEGEN 50e Jaargang No. 15170 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 7 December 1932 HAARLEM S DAGBLAD Dictie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOUEENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR „„RFROOM. en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGE.MEENE DRUKKERIJ N.V. HooIdr™fcrt~r! ROBERT Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE L O UK ENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMKENE DRUKKERIJ N.V. HoofdretUclnr: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week Q25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post f 335, losse rrrs. 0j06. Geïllustreerd Zondagsblad per week ƒ0.00, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post ƒ0.7254. Bureaus:: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nor. Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëNl5 regels 1.75, elke regel meer 0-35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag cn aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onrc Groentjes (iedcrcn dag) 1—3 regels 030, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongesch ongeschiktheid en Overlijden f 600-Vedies van Hand, Voet of Oog f400- Duim.'250-Wijsvinger f 150- Elke andere vinger f 50-, Arm-of Beenbreuk f 100.-. iktheid f2000... Overlijden f 600- Verlies van Hand. Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75- Verlies Wijsvinger f75- Verlies andere vinger f30- Een laatste poging. WEG? door HENRI HEGENER. DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN. Breed brandingsfront aan de Braziliaansohe kust. HAARLEM, 7 December. Woensdagavond, na de pauze in het leden concert van de H. O. V. dat druk bezocht was, dat weer een nieuw werk bracht en groot succes oogstte heeft de secretaris, de heer J. Tideman, het publiek toegespro ken. Uit zijn korte rede, die veel indruk maakte, is gebleken dat het bestuur in een of anderen vorm een beroep op het publiek zal doen om het orkest van den ondergang te redden. De tijden van de weinigen die veel gaven zijn voorbij, nu moeten de velen elk het weinige geven om het bedrag te bereiken, voor redding vereischt. Zoo drukte de heer Tideman het uit, en zoo is het zonder twijfel. De laatste kans voor de H. O. V. ligt hier. Het publiek zal moeten bewijzen dat het daadwerkelijk wil helpen om een onmisbare cultuur-instelling voor dit district te behouden. Want dit geldt niet alleen voor Haarlem, maar ook voor de omliggende gemeenten, die er evenzeer van profiteeren. Morgenavond vergadert het bestuur en zal een beslissing nemen omtrent de te volgen gedragslijn, waarna ongetwijfeld meteen handelend zal worden opgetreden. Dat men niet tot onmiddellijke liquidatie besluit, zelfs na de opzegging van de losse overeenkomst met de N. C. R. V. (die in een jaar 21000 opleverde), de verlaging van de Haarlemsche subsidie met 7000 en de voorstellen van B. en W. van Heemstede en Bloemendaal om de subsidies dier gemeenten met resp. 500 en f 1000 te verminderen, is zeer eenvoudig te verklaren. Het lot dat de musici bedreigt dwingt het bestuur tot een laatste poging. Wij hopen van harte dat die succes zal hebben, en verklaren bij voorbaat dat wij onzerzijds dit beroep op het publiek krachtig zullen steunen. Het is in elk geval een hoop voller zaak dan een beroep op den Haarlem- schèn gemeenteraad. Meer dan twintigduizend menschen heb ben het verzoek aan den Raad, om de sub sidie te handhaven, onderteekend. Er zouden er nog veel meer geweest zijn als men langer dan vier dagen met het adres had kunnen colporteeren. De wethouder van financiën heeft zoo ongeveer gezegd: laten zij ieder een gulden geven, dan zij t gij er. Dit zou de H. O. V. weinig baten. Het zou slechts helpen voor één jaar. en men kan een dergelijke beweging niet ieder jaar op touw zetten. Duidelijk is dat een of andere vorm van steunvereeniging of steunafdeeling van de H. O. V., met een jaarlijksche lage con tributie, georganiseerd zal moeten worden. Alleen de schepping van een nieuwe vaste bron van inkomsten, zal de H. O. V. werke lijk kunnen baten en haar een nieuwe levens kans kunnen geven. Het helpt niets met moeizaam pogen de situatie nog een jaar te rekken. Natuurlijk zullen van bestuurszijde tevens alle denkbare pogingen gedaan wor den om nieuwe engagementen voor het or kest te verkrijgen, maar van den steun van het publiek hangt alles af. Niet alleen om het geld dat daarmee verkregen wordt, maar ook omdat orkest, leider en bestuur daarmee de machtige moreele zekerheid zullen ver krijgen dat het publiek achter de H. O. V. staat ook als het gemeentebestuur de ver- eeniging in totaal onvoldoende mate steunt, en zijn orkest in elk geval wil behouden. Mocht deze laatste poging niet slagen, dan is de zaak hopeloos. Op zeer korten termijn zal dit beroep op het publiek een groot succes moeten opleveren, anders zal het toch op liquidatie uitdraaien. Per 1 Februari a.s. ein digen de contracten van de musici, zoodat duidelijk is dat vóór 15 Januari zal moeten blijken dat het publiek de H. O. V. door zijn steun heeft gered. Het wordt dus nu: erop of eronder. Omtrent de plannen van het bestuur ho pen wij Vrijdag al uitvoerige mededeelingen te kunnen doen. R. P. EEN NIEUW WATERPAVILJOEN TE AMSTERDAM. Verschenen is een voordracht van B. en W. van Amsterdam om grond en water in erf pacht te geven voor de stichting van een res taurant met gelegenheid voor watersport aan de Leidschekade te Amsterdam, te ex- plóiteeren door de firma Winkels. DOOR GASVERSTIKKING OMGEKOMEN. MOEDER MET TWEE KINDEREN IN DE KEUKEN GEVONDEN. In een perceel aan de Louis Bothastraat. in Amsterdam-Oost zijn Dinsdagavond drie per sonen op tragische wijze door gasverstikkiug om het leven gekomen. Het zijn een 32-jarige vrouw met haar éénjarig dochtertje en haar tweejarig zoontje. Toen de man om zeven uur van zijn werk thuis kwam vond hij de drie ongelukkigen in de met gas gevulde keu ken. Een zevenjarig zoontje vertoefde op dat tijdstip bij familie in de buurt. De man waarschuwde onmiddellijk den Geneeskundigen Dienst. die spoedig ter plaatse was en met behulp van een zuurstof apparaat de levensgeesten trachtte op te wekken. Ook de bx-andweer werd gealarmeerd om met een zuurstof toestel assistentie te veideenen. Deze pogingen mochten echter niet baten. De drie slachtoffers bleken reeds te zijn overleden en werden naar het Neder- landsch-Isi-aëlietisch Ziekenhuis overge- bi-acht. Ook de commandant van de brandweer, de heer Gordijn, was op de plaats van de ramp aanwezig. POLITIEK UIT DEN AETHER MINISTER REYMER ZAL HET INITIATIEF NEMEN. In den afgeloopen nacht heeft minister Reijmer in de Tweede Kamer medegedeeld, dat hij het initatief nemen zal tot een zooda nige herziening van de Radiowet, dat de po litiek voortaan uit den aether geweerd zal woi-den. Hij zal over deze kwestie het advies inwinnen van den Radioraad. WERKVERRUIMING TE AMSTERDAM. B. en W. van Amsterdam stellen voor cre- dieten ter beschikking te stellen voor een achttal beplantingswerken, die in de nabije toekomst toch moeten worden verricht en die kunnen dienen voor werkverruiming. HET PROVINCIAAL WEGENNET. DE WEGENAANLEG EN WERK VERSCHAFFING. In -liet Algemeen Verslag der Afdeelingen van de Pi-ovinciale Staten van Noordholland betreffende de rekening over 1931 en de be grooting voor 1933 van het Wegenfonds lezen wij: Het voorstel van Gedeputeerde Staten om over 1933 in plaats van f 1.000.000 een be drag van- f 500.000 uit de gewone middelen der Provincie ten behoeve van het Wegen fonds ter beschikking te stellen, gaf aanlei ding tot uitvoerige beschouwingen. Gevreesd werd, dat het bekende 5 jarenplan voor verbetei-ing der wegen in gevaar zou komen. Andere leden wezen er op. dat de finan ciering -der uitvoei-ing van het wegenplan is opgezet aan de hand van berekeningen, welke gemaakt zijn in een geheel anderen tijd dan men nu leeft. Zij hadden den in druk. dat die berekeningen thans niet meer als juist kunnen worden erkend, en vroegen of ae omstaxidigheden thans niet zóó liggen, dat er aanleiding bestaat de betreffende be rekeningen geheel te herzien. Aan de eventueele toepassing van hand kracht bij de uitvoering van het wegenplan werden enkele beschouwingen gewijd. Eenige leden wai-en van oordeel, dat. indien de vex-vanging van machinale kracht door handkracht tot gevolg zou hebben, dat de wegen in werkverschaffing zouden worden uitgevoerd, daarmede verband zou houden, dat de loonen werden gebracht op het lage peil. bij werkverschaffing geldend. Deze leden hadden hiertegen bezwaar. Zij meenden, dat het geld voor de uitvoering van het wegen plan beschikbaar is en dat daarbij dus nor male loonen moeten worden betaald. Vele leden zagen met belangstelling de uit komsten tegemoet van het overleg met de Regeering en de organisaties van aannemers en wei-klieden ten aanzien van het gebruik van handkracht bij de vei'dere uitvoering van het wegenplan. Een aantal hunner juichte een snelleire uitvoei-ing van het wc- genplan toe, hetgeen Gedeputeerde Staten in den brief, waarbij zij de begrooting voor het Wegenfonds voor 1933 aanbieden, in het voox-uitzicht stellen. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN Naar bed met voeten koud als ijs En afgevroren teenen! Neem anthraciet van Hoenderdos De troost voor zulke beenen! Automobil is telingen Waarde stuurlui aan den wal. Uw verkeer in deze dagen Ts een vrij riskant geval. Denk eraan dat onze wegen, Buiten zooals in de stad. 's Ochtends vroeg cn in den avond Onbetrouwbaar zijn en glad. Met een auto slippers maken. Kwam al velen duur te staan, Met een auto kunt u beter Niet uit baantje glijden gaan. Hou uw roer recht bij het rijden Rem uzelf in snelheid wel. Maar. wanneer u nog te snel gaat, Rem vooral dan niet te snel. Kies de veilige, verkeering, Houd uw wagen in uw nxacht En de teugels goed in handen Van uw inmaak-paardekracht. Jakker voort cn kom te slippen. Rijd voorzichtig cn ontkom, Wie te snel een hoekje omgaat, Gaat te snel het hoekje om. Hoe gehaast om er te komen In uw menscheiijk gezwoeg. Gij bereikt het eind van te leven Altijd toch nog veel te vx'oeg. P. GASUS. 28 October. We starten naar Rio. Een Herinnering aan Piet Hein. Avondstemming op de brug. ,.Patienca - patienea", zuchtte vanochtend vroeg de boekhouder van 't hotel in Permam- buco, toen 10 Zeppelin-passag iers om de reke- nhvg stonden te bedelen. Rustig schrref de man vertier, terwijl hij nu en dan van zijn wex-.k opkeek en de steecus luider, steeds drin gender soebattende d&rigeable-gasten met zijn goeig, donkere oogen aankeek, at;of hij zeg gen wiide: Menschenkiaxö, waarom zooveel haast? In Maar;. 1933 vaart er wéér een Zeppelin naar Rio!" Patienea, patienea! Maar geef ons niaar tempo, tempo. D; chauffeur, die ons in eexx open Amerikaan naar de Zeppelin-weide reed- was gelukkig voor „tempo gaf flink gas en «heelhuids arri veerden we, ondanks de gevaren, die den auto •mobi'list op de deplorabele via dolorosa, die naar het Campo Zeppelme voert, bedreigen., te bestemder plaatse. Van Tijen, die aan boord had overnacht, stond al op di .n uitkijk en had, •den weg kennende, bereids aan de mogelijk heid van een panne of 'ai capotage ge dacht. We waren mxets te vroeg. Want misteen al werd de groots ..statietrap" afgebroken en het kleine duralumin laddertje als laatste verbin ding uitgeslagen. De bruine en zwarte man schappen stonden op post. Een Europeaan gaf door 'n scheepsroep: r bevelen. Daar plenst© wmterballast. De betonnen suikerbrooden en pyramiden. die hier de ge bruikelijke zakken zandballast varvangen, werden van den gond:l gehaakt en op den groxid geworpen en meteen waren we ook al los van den mast. Nu werden we naar het midden geschoven, weg van den mast. Een fluitsignaaleven lieten de zwarten los. om direct weer, als één xnan op 'n volgend signaal de kolos te pakken. Wie waren gauw afgewogen .Want ineens klonk het ..los!" en schoten we de lucht iax. te Was twaalf voor zeven. Een der zwarten bleef nog even, uit pure bravoure, aan den gondel hangen. Eén secon de slechts, en strekte toen, grijnslachend de handen. De dwaas!.... de idioot!'n Volgend maal zal hij even te lang vasthouden, vóór hij te zich realiseert, op tien, vijftien meter hoogte bengelenniet meer durven los latendan, op veertig, vijftig meter 't niet meer kunnen houdenen ter aarde ploffen.... Om niet weer op te Staan. Breed, majestueus boort, de ,.Graf Zeppelin" zich met op volgas brullende motoren <le Bra ziliaansohe lucht in, om op 200 meter hoogte vlak te gaan liggen. We varen over de stad zien op ;xx binnenplaats 'n school zou je zoo zeggen wild wuivende jongens, dan hangen we al boven den Oceaan, varen we langs de kust en boven uitgestrekte riffen. 't Salon is. sterk bezet, zoo ook di? beide compartimenten daarachter, die vannacht samen vier hutten zuilen vormen. Drie cn twintig passagiers heeft ae Zepp. thans aan boord, zoodat ze op de brug wel het bordje ..vod" mogen uithangen. We zien allemaal gezichten. Zuidelijke gezichten, bruingetint. „De oude familie is uit elkaar gevallen" meent Herr Sarassani. dii? in „zijn hoekje" een paar gezellige praters mist. Aan stuurboord trekt een heerlijk kust- décor langs ons weg. Rechtlijnig strand, da. den gouden zoom van oen eeuwigheid van palmen vormt, wordt afgewisseld door heer lijke lagunen, prachtige inhammen en met trotscho palmen en wuivende klappers be groeide landtongen. Nu en dan wordt de kust even woest geformeerd door ge scheurde exx gespirten kalkrots-formaties, maar waarboven weer het pal-menbosch troont. Over 't algemeen is en blijft de kust laag. Hooge bergen zie: men hier niet, al leen in 't verre' varschiet. Heir en daar staan 'n heel eind buiten de kust, visschexs in het water. Of 't ook ondiep is. Ook veel fuiken eigenaardig gebouwdia vi sob vallen zien we. Onder ons schuimen met twee man bemande jangadas, inlandsche zeil vaar tuigen gemaakt van vijf a zes naast elkaar gebonden boomstammen, dwars door de branding. Stoera jongens zijn liet, die vis- schers, die zich op hun. zeïiviotten wel 100 K.M. ver op zee wagen en söms wel 'xx week lang buiten blijven. Te 9 uur bromt de Zep pelin langs Maceio. voor walks strand oen heele rij pieren of steigers in zee steek... Hoort die negers eens joelen en schreeuwen! 'n Heel stelletje zwarte kindertjes ploetert lustig in zee. Voor afleiding gaan we maar weer eexis op de brug kijkien en genieten op de bank voor "t groote open venster in het kaartenhuis. Want daar is het werkelijk fijn. Eigenlijk is dit territoir verboden terrein, want alleen bij uitzondering mogen de passagiers eens komen kijken. Maar kapitein Lobmann en zijn of ficieren zijn beminnelijke menschen, die be grijpen. dat een luchtvaart-scribent toch eigenlijk geen mensch is om den géhcelen dag zo:t in te salon te blijven plakken. Pas zitten we in te knusse stuurboord- hoekje. of de koers roerganger keert zich om en roept: ,.een vliegtuig"! Inderdaad, teen vliegtuig! Een watervlieg tuig! Aan bakboord schiet het ding voorbij. Akelig snel! Maar opeens is ie terug, nu aan stuurboord en hangt op nog geen twintig meter afstand naast ons, vliegt gelijk met ons op. PBCAP staat op zijn romp geschil derd- te Blijkt 'n Junkers W. 34 met 500 paards Hom te-motor te zijn. een kist van het Condor Syndicaat, 'n Duitsche onderneming die tusschen Natal en Port© A'.egro vliegt. Uit het deurraampje van het avioen hangt iemand mi.te beide armen te wuiven. Ook op den bok van 't vliegtuig wordt gewuifd. Na tuurlijk groeten we armzwaaiend terug. In eens schiet de Junkers, die wel zoo iets van bij dir 130 a 190 K.M. topsnelheid moet hebben volgas vooruit, neem; een duik over zijn linkervleugel vóór onder den ..Graf" door, en verdwijnt langs bakboord, richting Recife. Terecht hebben zich mirt luchtlijn-exploi tatie occupeerende koppen Ingezien, dat Zuid- Amerika met zijn slechte verbindingen en enorme afstanden, een dorado is voor het luchtverkeer. En er wordt daar dan ook braaf gewerkt. Langs de kuststrook die -tegen den Atlantischen Oceaan aanleunt, ond .i'hou- den niet minder dan vier verschillende on- rii.rnemingen het verkeer.'Eerstens is er net genoemde Condor Syndicaat, cat met Jun kers F. 13, W. 34 en G. 24 drijver-water vliegtuigen, mitsgaders ..Dornier Wal" vlieg - booten werkt. Tweedens heeft men er de Fransche Compagnie Aéropostale, die eerst de post van Toxxlouse naar Dakar aan Afrika's westkust vliegt, die post dan met kleine, snelle schepen over den Oceaan vex"voert cn Hoover's jaarlijksche boodschap aan het Amerikaansche Congres. I>rastischc bezuini ging aangekondigd. (2c blad. lc pag.) Duitsche Rijksdag geopend. Coering her benoemd tot president. (2c blad. 3e pag.) Het Ambtenarenreglement. Waf B. en W. over de voorstellen van het Overleg zeggen. (2e blad. 3e pag.) Aardbevingen in Nederland. K. N. M, I. publiceert onderzoekingsresuitaten. (2c blad. 2c pag.) De begrooting van Noord-Holland. (2c blad. 3o pag.) De bezuiniging bij de rechtspraak. (3c blad, 2e pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Een laatste poging. (Ie blad. Ie pag.) Henri Hegèner: Met de ..Craj Zeppelin over den Oceaan. (Ie blad, lc pag.) Politiek uit den aether. Minister Reymer zal het initiatie) nemen. (Ie blad. Ie pag.) Jhr. dr. J. c. Mollerus: Onze Rozcncul- tuur. (3e blad. 2e pag.) INGEZONDEN MEDEDEELINGEN Dubbel passen asfaltwegen In het kader van den tijd; Zég daar nu maar eens wat tegen: 't Is genot en zuinigheid. haar v;rder weer van Natal met landvlieg- tuigen tot Buenos Aires expedleert. Als d-:r:ie lid is er do Zeppelin, die nu negen of tien maal per jaar tot Rio zal gaan. en last not least., als vterde. de groote Amerikaan - sche Pan American Airways, die met groote vlieg boo ton werk;. '21 Toevallige blik op de .Prail Anaedger" boven den hcogtjroerganger, toont ons. dat 'M- daar boven in den luchtreus in de draag- gascclien iets aan 't handje i.s dat te gas zich ..dik" maakt, niet van nijd. maar vanwege de warmte. Want voor bijna alle ruitjes van dien gasdrukmeter zijn nu witte schijf jes zichtbaar, die even wegvallen, dan w.er trillend te voorschijn komen. Ze zijn het be wijs dat alle gascellen „vol" zijxx en e.r door de zelfwerkende ov:rdrukven tieten gas ont wijkt. te Is te begrijpen! De Tel brandende tropenzon heeft al den lieelen morgen met zijn verzengenden stralen op den luchtreus gestaan, zoodat .het gas w.rd verwarmd cn is gaan uitzetten. Nu zoekt het een uitweg'. En vindt ook gelukkig een uitwe g Stel je voor. als die ventielen er eens niet waren. Do zaak zou barsten! Dan zitten we weer in het stuurboord- hoekje met het grijze open venster, waaruit de ramen geheel zijn weggenomen. We varen nu boven land. snijden heele mooten Brazilië af. Rechts ond.r ons. worden we een ruiter gewaar, die dwars door de pahncnweelde galoppeert. De man kijkt niet op of om. 't Ls alsof zijxx paard door het geronk van het luchtgevaarte dat boven 'm hangt, de sporen heeft gekivgen. Wat rent, wat holt dat paai-d We varen nu op een fel witte stad af. üio tegen den Oceaan leunend, scherp afsteekt tusschen hef groen dier palmen. Ar.icajü heet die stad, de hoofdstad van het suikerstaatje Sergipe. Eex'st komt nog een broede rivier, dan Ara cajü. dat letterlijk drijft, van de zon. Leeg zijn er de straten, 'n Prachtig park. wat wuivende menschen en 't sprookje is alweer voorbij, om plaats te maken voor andere sprookjes. Wat een zalige dag toch. Links, onder een strak azuren hemel de onmetelijke Oceaan met bollende horizon, aan stuurboord het in zonneschijn zwelgende land van Brazilië.. Dit ls aardrijkskunde leerexx op de meest verhe ven manier. Als de schooljeugd zóó eens dc kaart van Zuid-Amerika koix loeren. We s toornen nu weer langs de kust, die een wonderlijke geformeerde branding toont. In vijf. zes zeven rijen ach ter elkaar rolt de branding hier schuimkop- pend naar het strand. Dc heel lage. duin achtige verhevenheden, die we hier en daar gewaar worden, zijn nu cn dam. sneeuwwit. 'f Moet door <ic zee achtergelaten zout zijn, want voor sneeuw is dc temperatuur heuseh te warm. Dan weer volgt een heel stuk kust van een verharde uitgedroogde substantie, welke het aanzien heeft van groote blokken zwaar verweerd steen. De ..eetzaal" was vanmiddag zoo vol, dat we met Van Tijen in onze hut hebben ge luncht. van Tijen gezeten op een op z'fi kant geplaatsten koffer cn schrijver dezes op den rand van te benedenste bed. Wc praatteu wat over aviatlsche koetjes cn kalfjes, toen we ineens de stoomfluit van boot hoorden blazen, driemaal! Een snelle blik door oen der raampjes en net nog zagen we een brok achterschip. En op dat achterschip de Hol- landsche vlag. 't Bleek de „Flandria" te zijn, van don Ko ninklijken Hollandschen Lloyd, varend© huistoe. Ze hebben het daar aan boord na tuurlijk niet gezien, dat moderne Jan Steen tafereeltje. daarboven, de geïmproviseerde eterij van twee Hollanders, happende in za lige ananas. Jammer dat we die boot niet van dc brug af hebben gezien. Na onze servetten netjes in 't papieren mapje mot „Graf Zeppelin" er op bedrukt, t©

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 1