ZIJDEN SCHOENEN
verven in elke gewensch-
te kleur.
J. LOTTCERINC
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAC
TWEEDE BLAD
24 DECEMBER 1932
LETTEREN EN KUNST
(Zie ook elders in dit nummer).
HET TOONEEL
GELOOF EN WETENSCHAP.
Ver. Rotterdamsch-Hofstad Tooneel.
BIJ HEERNONKEL.
Het bestuur van Geloof en Wetenschap be
hoeft er wel niet aan te twijfelen, of de le
den niet tevreden waren met de keuze van
het stuk ..Bij Heernonkel", dat Het Ver.
Rotterdamsch Hofstad Tooneel gisteren heeft
gespeeld. Het uitbundig succes van dit Vlaam-
sche blijspel bewijst- weer. dat een groot
deel van het publiek in dezen „modernen"
tijd nog altijd ae voorkeur geeft aan het ou-
derwetsche en onschuldige stuk van den lach
en e traan.
Dit blijspel van Jac. Ballings maakt sterk
den indruk uit een dorpsnovelle getrokken te
zijn. Een dramatisch conflict zal men er te
vergeefs in zoeken en zelfs van een eigenlijke
intrige kan men moeilijk spreken. Wij vreezen
zelfs, dat wanneer Baas Blom. de herbergier,
er niet geweest was. de schrijver zijn stuk
niet had kunnen vullen. Maar laten wij dank
baar zijn: Baas Blom was er en wat voor Baas
Blom! Hij kreeg van Johan Elsensohn zoo
veel leven mee. dat hij het tweede bedrijf
geheel vulde ondanks de leegte om hem heen.
Deze Baas Blom is een prachtige rol van El
sensohn. die hem zoo sappig en volbloedig
speelt, dat hij de overigens vrij zwakke
tweede-acte met vlag en wimpel naar het
succes draagt. Hij is de man, die Fonneken
aan haar Max Marleenen helpt, ondanks alle
praatjes, die er van den heereboer in het dorp
rondloopen. Baas Blom weet de menschen-
harten te peilen, evenals trouwens ..Heernon
kel'. de brave pastoor, die Max Marleene in
zijn pastorie haalt, hoewel de menschen
uit het dorp hem voor den „anti-christ"
schelden. Wat Max Marleene in werkelijkheid
voor een man is. hebben wij in het stuk niet
gezien, want hij is maar heel vaagjes ge-
teekend en blijft erg schimmig, maar wij gun
den hem volkomen aan de lieve Fonneke,
omdat wij al evenmin iets kwaads in hem
konden ontdekken als Baas Blom en Heer
nonkel.
Er is nog "n tweede paar in dit blijspel, dat
aan het slot „vereend" wordt, maar daarop
had Baas Blom het minder voorzien en bij
die twee ging de kogel dan ook door de kerk
ondanks den herbergier-huwelijksmakelaar.
Hiervoor zoi'gde Heernonkel, die zijn zuster
graag gelukkig zag en Gradus, den „kerkmees
ter" nog zoo'n slechte partij niet voor haar
vond, wat zoo verkeerd nog niet gezien was,
omdat Dina volkomen bleek te passen bij den
uitgestreken koster.
De eenige, die het in dit gemoedelijke blij
spel moest afleggen, was Judith, de jongabe
zuster van den pastoor. Zij zorgde voor de
ernstige noot in dit stuk, maar wij hadden
haar toch niet gaarne willen missen, omdat
zij voor een sterk gespeelde scène zorgde.
Mien Duymaer en Roemer gaven krachtig
spel in dat tooneel, dat dramatisch wel het
beste deel van het stuk was.
Een groot deel van het succes was trou
wens aan het spel te danken. Johan Elsen
sohn roemde ik reeds, maar niet minder goed
was Anton Roemer, di'e van den pastoor
wel een zeer sympathieke figuur maakte. De
ze brave, gemoedelijke „Heernonkel" lééfde in
de creatie van Roemer.
Een lieve en gevoelige Fonneke was
Ceesje Speenhoff, die wij voor het eerst
in een groote rol zagen. Het was wel wat zoe
tig. maar dit paste volkomen in dit Vlaamsche
stuk. Jos Liesting heeft zeker typeertalent.
Hij had veel pleizier van zijn verliefden kerk
meester, die stevige carrïcatuur, maar dan
ook vermakelijke en flink volgehouden carri-
catuur was. Dora Haus ging niet zoo ver als
Jos Liesting. maar was daarom als de trouw
lustige Dina niet minder goed. Jan van Ees
had een vrij ondankbare rol in den ..heere
boer" en wij nemen het hem niét kwalijk, dat
hij er maar weinig teekening aan wist te
geven. Johan van der Linden speelde Oom
Matthias, zooals hij 9 van de 10 aan hem
opgedragen rollen speelt.
Wij schreven reeds, dat di't absoluut preten-
tielooze blijspelletje zeer in den smaak is ge
vallen bij het publiek, dat de zaal geheel vul
de. Vooral het tweede bedrijf werd een succes,
wat te danken was aan Johan Elsensohn, die
wij in tijden niet zoo prachtig op dreef hebben
gezien als gisteravond. Cor van der Lugt Mel-
sert wist wel. wat hij deed, toen hij dezen
knappen ras-acteur aan zijn gezelschap ver
bond.
Aan de actrices werden aan het slot onder
luiden bijval van het publiek bloemen aange
boden.
J. B. SCHUIL.
SCHILDERKUNST.
Inhef Jeugdhuiste Bloemendaal
In het Jeugdhuis te Bloemendaal exposeert
de heer J. H. Oostendorp een collectie werken
in olieverf en pastel, die, al staan ze met
kunst in een zeer licht verband, voor velen
aantrekkelijk kunnen zijn door de voorstel
ling: Indische landschapoen. schepen en
stranden. De brandende ..P. C. Hooft"
heeft den schilder tot een aantal werken ge-
inspireer d, die misschien historische beteeke-
nis kunnen krijgen. Zulk een brand is een
buitenkansje; zelfs een Aert van der Neer
vond in vroeger eeuwen geen dergelijke vuur
zee onr te vereeuwigen. Het is een invallende
gedachte nu ik over branden op oude schil
derijen spreek. Zou er binnenkort niet eens
iemand promoveeren tot doctor in de kunst
geschiedenis op een proefschrift: „De Brand
in de beeldende Kunst". De titel dan niet als
strijdkreet op te vatten, alstublieft. Hoeveel ik
ook daarvoor als het morgen geen Kerstmis
was vandaag wel wat voelen zou.
DEBS.
HET BLOEMBOLLENBEDRIJF.
HET SANEERINGS- EN STEUNPLAN.
Zooals bekend, heeft het Hoofdbestuur der
Alg. Vereen, voor Bloembollencultuur bij de
Regeering een Saneerings- en Steunplan voor
het bloembollenbedrijf ingediend.
Het Weekblad voor Bloembollencultuur
deelt thans dit plan in bijzonderheden mede.
Wij ontleenen er het volgende aan.
Grondslag van het plan zou moeten vormen
een regeeringsbesluit. tot het verstrekken van
een renteloos voorschot van f 600.000 voor het
opkoopen van leverbare bollen met de daar
mee overeenkomende hoeveelheden plant
goed, volgens de regelen door den minister
vast te stellen, na overleg met een te benoe
men regeeringscom missie.
Bij een bloembollenuitvoerwet wordt be
paald ,dat de uitvoer van bloembollen ge
bonden wordt aan regelen, vast te stellen
door den minister, en dat vergunning tot uit
voer uitsluitend zal worden verstrekt aan per
sonen, die zich contractueel verbonden heb
ben om die regelen in acht te nemen,
De bedragen, welke ter bestrijding van de
kosten aan de uitvoering en controle, die
daaraan zijn verbonden, alsmede die, welke
benoodigd zijn voor de geleidelijke terugbe
taling van het voorschot, worden in rekening
gebracht aan de exporteurs in den vorm van
een heffing op de exportwaarde. Dit percen
tage zal niet meer bedragen dan 5 pet.
De plantenziektekundige dienst zal geen
geleidebiljetten en (of) uitvoerings-vergun-
ningen mogen afgeven aan hen, die het uit-
voercontract niet geteekend hebben.
Strafbepalingen worden voorgesteld voor
hen, die opzettelijk bloembollen uitvoeren
zonder deze vergunningen of zonder inacht
neming van de bepalingen in de bloem-
bollenuitvoer-wet.
De verantwoordelijkheid voor de uitvoering
van deze wet berust bij de regeeringscommis-
sie, welke zou worden moeten samengesteld
uit de voorzitters van de Alg. Ver. voor Bloem
bollencultuur ,den Bond van Bloembollen
handelaren en den voorzitter van het H.B.G.
Deze commissie wordt bijgestaan door een
„inkoop-commissie", gepresideerd door den
voorzitter van het H. B. G., en een „uitvoer-
commissie", met als voorzitter, die van den
Bond van Bloembollenhandelaren.
Opgekocht worden alle in Nederland ge
teelde leverbare bollen van hyacinthen, tulpen
narcissen en erocsusen, welke na 1 September
en tot 1 December van eenig jaar volgens een
door de inkoop-commissie vast te stellen
schema, zullen worden aangeboden. De vast
stelling der inkoopsprijzen zal geschieden
vóór 15 Januari daaraan voorafgaande. Deze
moeten zooveeel mogelijk den productieprijs
benaderen. De hoeveelheid plantgoed (en de
vergoeding daarvoor), welke te zamen met het
leverbare surplus bollen zal ingekocht worden
wordt vastgesteld vóór 1 Augustus.
De commissie zal voorschotten kunnen ver
strekken, mits door de personen die voor
schot verlangen, voldoende zekerheid gesteld
kan worden door verpanding van de op-
VERVERIJ EN CHEM. WASSCHERIJ
Groote Houtstraat 5 a Telef. 10771
brengst hunner bloembollenkraam. welke aan
de door de commissie te stellen voorwaar
den moet voldoen.
Tevens kan de commissie voorschotten
weigeren aan personen, die reeds uit andere
hoofde regeeringssteun ontvangen.
De verkoopwaarden gebruikelijk bij den
bona fide bollenhandel en exportprijzen,
zullen vóór 15 Januari van eenig jaar wor
den vastgesteld in overleg met de inkoop-
commissie.
NED. PROT. BOND HAARLEM-N.
In het gebouw van den Ned. Prot. Bond
Haarlem-Noord aan de Berkenstraat, is een
kerkorgel geplaatst, dat bij den Godsdienst
oefening op den le Kerstdag, (morgen) in
gebruik genomen zal worden.
JUBILEUM BIJ DE N.Z.H.T.M.
De heer A. F. Slebos. conducteur bij de
N.Z.H.T.M. alhier, zal op 5 Januari zijn 25-
jarig ambtsjubileum vieren.
PERSONALIA.
Tot lid van de afvaardiging van Nederland
naar de voorbereidende conferentie over de
verkorting van den arbeidstijd welke op 10
Januari 1933 te Genéve bijeenkomt. is
o.a. benoemd dr. ir. B. Bölger. adjunct-secre
taris van centraal overleg in arbeidszaken
voor werkgeversbonden.
Aan onzen oud-stadgenoot L. W. Bierens de
Haan is de gouden medaille verleend van de
Entente Nazionale per le Industrie Turistiche
wegens de verdiensten, die hij jegens Italië
heeft door zijn reisbeschrijvingen over dat
land en Lybië in Nederlandsche bladen.
Mej. M. W. van Heumen, geboren te Bloe
mendaal, is te Leiden, geslaagd voor het
practisch apothekers-examen 1ste gedeelte.
IIET VERKEER IN DE DAMSTRAAT
B. en W„ overwegende dat het wegens de
plaats gehad hebbende verbreeding van de
Damstraat niet meer noodzakelijk is, die
straat voor verkeer met motorrijtuigen, rij
wielen en andere voertuigen af te sluiten in
de richting Klokhuisplein naar het Spaarne,
hebben besloten de gesloten-verklaring van
de Damstraat voor het verkeer met alle mo
torrijtuigen en rijwielen en andere voertuigen
in de richting van het Klokhuisplein naar het
Spaarne in te trekken met ingang van 24
December
CRISISCOMITé.
Van H. S. F. ontvingen wij heden een be
drag van f 100 waarvan f 50 voor het Haar-
lemsche Crisiscomité en f 50 voor het lande
lijk crisiscomité.
JUBILEUM J J. VAN HUEP.
Vrijdag herdacht de heer J. J. van
Huep het feit dat hij voor 25 jaar bij het
G. E. B. in dienst trad.
De heer v. Huep is tegenwoordig mon
teur-bankwerker. Hij is door den burgemees
ter ten stadhuize ontvangen waar hem een
zilveren horloge met inscriptie werd aange
boden.
Van de ambtenaren ontving hij een mand
met bloemen en van ambtenaren en werk
lieden een boekenkast.
De heer J. J. van Huep heeft zich aan een
officieele huldiging onttrokken en zijn ju
bileum verder in huislijken kring gevierd.
UITVOER VAN BLOEMBOLLEN ENZ.
De Minister van Economische Zaken en Ar
beid heeft, gezien het K.B. tot regeling van
den uitvoer naar Frankrijk zijn beschikkingen
van 18 October j.l. tot regeling van den uit
voer van bloembollen, boomkweekerij-produc
ten en kasplanten ingetrokken.
DIERENIIULP
Was de eerste avond van Dierenhulp een fi-
nancieele tegenvaller, de andere avonden ga
ven schitterende uitkomsten. De derde feest
avond gaf een voordeel van 105, terwijl het
batig saldo van den vierden avond zelfs 224
was. In totaal is er in de propagandakas van
Dierenhulp 341.
AANDRANG OP DE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE.
De secretaris der afd. Haarlem en Omstr.
der Vereeniging voor Volkenbond en Vrede
deelt ons het navolgende mede:
„Teneinde uitvoering te geven aan het dooi
de alg. vergadering der Vor. voor Volkenbond
en Vrede, op voorstel van de afdeeling Haar
lem genomen besluit, om ditmaal van de
zijde der afdeelingen aandrang uit te oefe
nen op de Ontwapeningsconferentie te Ge
néve, heeft de afdeeling Haarlem dezer da
gen tot den voorzitter der conferentie. Ar
thur Henderson, een telegram van volgen
den inhoud gericht:
„De overeenkomst tusschen de vijf groote
mogendheden en dc terugkeer van Duitsch-
land ter Ontwapeningsconferentie versterken
ons in onze hoop, dat onder uw bekwame lei
ding binnenkort tot aanzienlijke verminde
ring der internationale bewapeningen beslo
ten zal worden. Wij zijn ervan overtuigd, dat
de bestaande moeilijkheden met betrekking
tot het probleem der oorlogsschulden er toe
zullen bijdragen, dat men den eenigen moge-
lijken uitweg zal kiezen, die is: internationale
ontwapening op de grootst mogelijke schaal.
HERNIEUWING RESTAURANT BRINKMAN
Heden. Zaterdagavond wordt op den hoek van
het Plein en de Tempeliersstraat het geheel
vernieuwde café-restaurant Brinkman her
opend.
De zaal heeft drie keer de grootte van
vroeger, doordat een naastliggend huis bij de
caféruimte is bijgetrokken.
Op de verhoogde vloer bevindt zich de bil
jartzaal en het burfet, daaronder de ruimte
voor de machines, de centrale verwarming,
de provisie- en wijnkelders.
Het buffet wordt clectrisch gekoeld en
staat in verbinding door middel van elektri
sche liften met de kolders en met dc op de
eerste verdieping gelegen keukens.
Het gebouw heeft- zijn eigen watervoorzie
ning d.w.z. betrekt het water van een eigen
wel.
De zaal maakt een aangenamen indruk,
waar de rustige binten en de artistieke
glas in loodvensters veel toe bijdragen.
Wij wenschen de zaak veel succes!
BIJ HET SPELEN GEVALLEN.
Vrijdagmiddag is de 4-jarige Corric S. bij
het spelen op den Burgwal gevallen, liij
kreeg een lichte hersenschudding en werd
na voorloopig geholpen te zijn door een lid
van den Ongevallendienst. per ziekenauto
naar hét St.-Èiisabethsgasthuis gebracht.
FIETSEN GESTOLEN.
Weer zijn rijwielen gestolen, ditmaal oen
uit de Jansstraat en een van de Emmakade.
VOOR EEN KERSTMAAL?
Uit een hok in een tuin aan de Thomson-
laan werden twee konijnen gestolen.
GEREFORMEERDE KERK.
KERKBOUW IN HAARLEM-NOORD.
De Gereformeerde Kerk houdt thans
Godsdienstoefeningen in Haarlem-Noord in
het gymnastiekgebouw van de school in de
Ambachtstraat.
In verband met een belangrijke gift die
bij den kerkeraad voor dit doel is ingekomen
worden thans plannen overwogen om tot
het bouwen van een kerk in I-Iaarlein-Noord
te komen.
IIET KERSTFEEST IN HET PARKHER-
STELLINGSOORD.
Het comité uit de afdeeling Haarlem van
het Nederlandsche Roode Kruis hoeft, als
vorige jaren, aan de verpleegden in het Park
herstellingsoord de zoogenaamde fcestkist
doen toekomen, bevattend allerlei verster
kingen, versnaperingen, enz.
Zóó heeft dus het Roode Kruis er dit jaar
weer voor gezorgd, dat er ook in het Park
herstellingsoord kerstvreugde zal kunnen
heerschen.
MOTORDIENST.
Bij Koninklijk besluit zijn met ingang van
l Januari 1933 benoemd tot reserve-le-lui-
tenant bij de Schoolcompagnie van den
Motordienst de reserve 2e luitenants L. R.
Schreinemacher, A. J. Oosterhuis. B. Seij-
monsbergen, F. C. J. Dingemans, M. L. Zeian
der. M. Dekker, J. Nienhuijs, A. F. G. Avis, P
J. Denekamp, H. J. J. van Werkhoven, L.
Aronstein, W. Duijts, en P. H. A. Hoffmann.
DE GEMEENTEREINIGING
Wegens den 2en Kerstdag zal de gemeente
reiniging te Haarlem de volgende week het
huisvuil daar, waar het volgens den regel
's Maandags wordt opgehaald, den volgenden
dag ophalen.
Overigens blijft de regeling voor het vuil-
ophalen ongewijzigd. Waar dus b.v. Dinsdags
vuil wordt opgehaald geschiedt dit ook de vol
gende week op Dinsdag.
COMMISSIE VAN TOEZICHT OP HET L.O.
Vrijdagavond vergaderde In de oude
Raadszaal ten Stadhuize de Commissie van
Toezicht op het L. O., onder leiding van haar
voorzitter, den heer Th. Lancéo.
Bij het punt „Opmerkingen voor het- ver
slag" deelde de heer M. L A. Klein. mede. een
schoolvergadering tc hebben bijgewoond,
waar gezegd werd, dat de overplaatsing van
kinderen, zooals die met September heeft
plaats gehad, het onderwijs had bemoeilijkt
en opgehouden.
De heer Speller stelde voor. in dezen
zin een onderzoek te doen aan alle scho
len. waarnaar kinderen zijn overgeplaatst.
De heer Scholl meende dat het door
den heer Klein aangevoerde nog eens de
aandacht vestigde op het gevaar van over
plaatsing.
De heer Meilink gelooft niet. dat een
bepaalde enquête noodig is. Spr. weet wel
zeker dat alle betrokken hoofden en onder
wijzers den verkeerden invloed der over
plaatsing hebben ondervonden.
Besloten werd, het onderzoek tc doen ge
schieden.
Aan de beurt van aftreding waren mevr.
C. E. Ras—Söhnlein en de hoeren Dr. C. L. W.
Ruys. L. Brockhnuizen, C. Overboek en E. J.
Jonckbloedt.
Verder werden in de vacaturen, ontstaan
door het bedanken van mej. M. W. G. Hcy-
inen en de heeren P. de Vries. Bloeker en Ls
van der Have als no. l aangewezen mej. D.
Iskolsheimer en de heeren Dr. J. H. R. do
Smit. Dr. F. P. van der Voorde en H. van
Leeuwen.
De voorzitter sprak een woord van dank
tot dc aftredende leden, in het bijzonder tot
den heer Bleeker. die ook als bestuurslid tier
commissie verdienstelijk werk heeft verricht.
AGENDA.
ZATERDAG 24 DECEMBER
•Luxor Sound Theater: Dc zoon van den
Radjah (Ramon Novarro) en Trouwe Ka
meraden (Stan Laurel en Hardy) 2.30 en
8.15 uur.
Cinema Palace: Melodie der Liebe «Tau-
ber>. Op het tooneel: Novelty act Junetros
en Elsic. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: Movie Crazy (Harold
Llo.vdOp het tooneel: Brioni Sisters. Mels-
scner Porcclcinbecldcn. 2.30. 7 en 9.15 uur.
Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve s Maan
dags, toegang vrij.
ZONDAG 25 DECEMBER
Leger des Heils: 6 uur "s morgens: Kerst-
nachtdienst: 10 uur: Helliglngsdienst: 3 uur;
Demonstratie: 7.30 uur: Samenkomst.
Geen Bioscoopvoorstellingen.
MAANDAG 26 DECEMBER
Stadsschouwburg: 2 uur: De ring van
den Hertog. Ncderl. Kindertooneel.
8.15 uur: Louis Davids met zijn gezel
schap.
Schouwburg Jansweg: 10 uur: Bijeenkomst
van de Vrijdcnkersvereeniglng „De Dage
raad".
8.15 uur: H. Ileyermans' Kamertjeszonde,
bewerkt door Jan Nooy.
Gem, Concertzaal: 2.30 uur: Haarl. Ge
mengd Koor. Weihnuchtsoratorium van J.
S. Bach.
8 uur: Rooie Sicn. drama van M. Spree.
Leger des Heils: Kerstbijeenkomst met too
neel en zang. 8 uur.
Hotel de Prins: Dansen, 7.30 uur.
Bioscoopvoorstellingen van 2 uur af.
DINSDAG 27 DECEMBER
Stadsschouwburg: Louis Davids met zijn
gezelschap. 8.15 uur.
Buitengewone algemeene aandeelhouders
vergadering van de N.V. Oprechte Haarlem-
meroliefabriek. li uur, ten kantore.
„De Kroon": Algemeene aandeelhouders
vergadering der N.V. Cuprea 11 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
APOTHEKEN (AVOND-, NACHT- EN
FEESTD AGENDIENST
24 December en le Kerstdag tot 's avonds
8 uur;
C. G. Loomeyer en Zn., Barteljorisstraat 11
Tel. 10175.
iHark-Apotheck, Kleverparkweg 13. Tel.
11793.
le Kerstdag van 8 uur 's avonds af cn vol
gende dagen-
P. Th. A. van Rijn. KI. Houtweg 15. Tel.
10539.
C. G. Loomeyer en Zn., ZIJlweg 34. Tel.
12495.
Schoterbosch-Apotheek, Rijksstraatweg 19
Tel. 12711
VCHt 6
De nieuive besmetting met uni-
formitishet schoolvrije en de
officiersdas voor leger en vloot.
Met de herinnering aan een waar
lijk groot man.
Een vader verzoekt mij. eens iets te schrij
ven over de nieuwe gekleurde uniform-schooi-
petjes. Hij heeft veel vertrouwen in mij. Hij
rekent erop dat ik „dat weer zal weten te
doen zonder iemand te kwetsen". Nu. 'k ben
er lang niet zeker van dat het lukt. In dezen
tijd zijn de menschen blijkbaar zóó prikkel
baar. dat het zelfs met de beste bedoe'ingen
ter wereld, en de vriendelijkste termen die on
ze taa! kent. haast niet meer moge.;.,x schijnt
een bladzij vol te schrijven zonder dat ge
verscheidene lieden boos maakt. Er zijn er
zelfs die zich zeer gekwetst voelen omdat gc
iets niet schrijft. Onlangs was er nog een die
als abonné bedankte omdat wij geen partij
hebben gekozen in het geschil over de plaats
van het Hildebrand-monument. En dat was
toch alleen maar voorzichtigheid. Wij moeten
het n.l. eerst zien eer wij gelooven dat het
inderdaad van legende tot werkehjkheid is
geworden. Als u eens even bedenkt dat ik de
allereerste secretaris ben geweest van dat be
jaarde instituut: het Hildebrand-Comitè. en
dat ik mij de bekroning van het ontwerp des
heeren Bronner. gevolgd door zijn benoeming
tot professor, slechts vagelijk herinner als
een dier dartele illusies uit mijn prille jeugd,
welker verwezenlijking sinds lang is opge
geven
Enfin, laat ik terugkeeren tot den mij-ver
trouwenden vader, en het er maar weer op
wagen dat ik niet teveel menschen in hun
teerste uniform-gevoelens kwets. De vader
heeft een schoolgaanden zoon. De directeur
van die school is pro-petje, en de vadei
contra-petje. De vader getuigt van den direc
teur dat hij „een beste, brave man is" ik
hoop dat dit geen van de andere directeuren
van wie hij het. niet uitdrukkelijk zegt. moge
kwetsen maar hij bemoeit zich liever niet
met de zaak. uit vrees dat dit zijn zoon zou
kunnen schaden. Hij zegt niet waann. maai
we begrijpen het allemaal. In zijn rapport, oi
bij zijn eerstvolgend overgangsexamen. Nu, ik
ken dien directeur ook en geloof geenszins dat
dit gevaar bestaat, maar kan mij niettemin
voorstellen dat ook vaders voorzichtig wor
den en het kwetsgevaar liever afwentelen op
den breeden rug van H. M. de Koningin der
Aarde (wat zeg ik nou!kwets ik hiermee
niet rijen van louter vaders?.... we zullen
er 't beste maar van hopen).
Nu aan. ik vind die schoolpetjes niet mooi.
Als het andere tijden waren, zou ik zeggen:
Ieelijk, en nu weet u tenminste dat ik het
denk. Ze doen me bovendien hïnderlijk-
Duitsc'n aan. Ik heb niets tegen de Duitschers,
maar wel tegen naapen. En we apen al zoo
veel na. Amerika vooral, Engeland ook erg,
en nu weer Duitschland. Het zou veel leuker
zijn eens een eigen idéé te hebben, maar dat
kost blijkbaar erge moeite. Ook heb ik iets
tegen uniformitis, zich uitend in distinctieven
van rangen, klassen of anderszins op een mo-
del-kleeöingstuk. Het komt mij nog altijd voor
dat de waarde van den mensch niet bepaald
wordt door uiterlijke ken teekenen, en dat het
bizonderlijk verkeerd is de jeugd in zulk een
waan te brengen. Waarbij komt dat mijn er
varing omtrent mannen, die zich sterk op
uiterlijkheden toeleggen, niet van de beste is.
Heel vaak schijnt die uiterlijke volheid te
moeten dienen om dc innerlijke leegte te
maskeeren. En bij nadenken over die man
nen, voor wier persoonlijkheid ik groo.. respect
heb hetgeen ik vaak en gaarne doe. lot
stijving van mijn optimisme valt mij
altijd weer op hoe eenvoudig, ja sober zij zier
uiterlijk voordoen. Laat 'k even herinneren
aan een der waarlijk-grootste, nobelste en
tegelijk eenvoudigste menschen die wij ooit
in ons midden hebben gehadprofessor
Lorentz. Jongens, wat jammer dat jullie hem
niet gekend hebben! Hij zou voor jullie een
vriendelijk woord hebben gehad zooals hij dat
had voor ieder, die hem sprak. Hij zou jullie,
evenals ons. tol nederigheid gestemd hebber,
door zijn eigen volkomen-natuurlijke, stille
bescheidenheid. En die man was een wereld
beroemdheid. ondanks zijn eigen eenvoud.,
ondanks zijn doodgewone jas, cn doodgewonen
slappen hoed, en stille bescheiden gezicht, en
gewoonte om mei ieder te praten op een ma
nier. die den aldus-bevoorrechte het zonder
linge gevoel gaf dat het net was alsof hij
Lorentz. van den ander wat leeren wou
Ook dat was geen pose. Hij was een zoo groot
man, dat hij wist hoe weinig een mensch nog
v/eet al heeft hij het hoogste in zijn vak be
reikt. en dat hij nog steeds kan leeren in de
school van het leven
Ik word geestdriftig als ik aan een man
als Lorentz terugdenk, en herinner mij ook de
ontroering die ons alien beving op den dag
van zijn uitvaart, toen wij bij duizenden.
blootshoofds, in de straten van Haarlem ge
schaard stonden terwijl die kleine zwarte
stoetsober en in uitersten eenvoud, zoo
als hijzelf geweest wasvoorbijtrok. Dat
was inderdaad een dag van groot verlies,, vooi
ons allen.
Nu jongens, kun je je niet voorstellen dat ik
het rondweg belachelijk vind. als ik aan zoo'ii
man denk, dat jullie een distinctief op een
opvallende uniformpet moet hebben als je
in de derde klas zit, en een nog mooier als je
naar de vierde bent overgegaan? Laten we nu
wel wezen: wat is dat nou? Wat heeft zoo'n
examentje voor beteekenis? Een waterdruppel
in den oceaan van kennis en karakter en per
soonlijkheid. die een man als Lorentz bezat!
Neen. ik voel niet voor de petjes, en betuig
mijn instemming met dc jongens van het
gymnasium te Amersfoort, die hebben uitge
maakt dat zij ze niet willen hebben. Goed
zoo! Dat is karakter, dat tegen een overbo
dige, malle, nageaapte mode durlt ingaan:
Dit zal wei weer sommigen kwetsen, maar ik
ben hier niet om zoete broodjes te bakken.
Een verdachte verwantschap met de school
petjes zie ik in de ..officiersdassen voor leger
en vloot", gelanceerd door een winkelier wiens
onderneming vijftig jaar bestaat. Natuurlijk is
hel een Haégsche winkelier, die op het gran
dioze denkbeeld is gekomen dat een officiei
ook van het vulgus profanum onderscheiden
moet zijn als hij „in burger" loopt.
Het snobisme van de aankondiging dezei
nieuwigheid vervult mij toch wel met vreugde.
Het is al te grappig. Niet dat 'k het den win
kelier kwalijk neem die doet het alleen om
wat meer geld te verdienen in een moeilijken
tijd. kent zijn Haégsche Pappenheimers en
lacht er wellicht zelf om. achter zijn hand.
Hij noemt zijn dassen „Jubileumserie". Ze
zijn. volgens de circulaire, „alléén bestemd
voor actieve, reserve- en oud-officieren" 'dit
laatste is slim. want als ik mij de mobilisatie
herinner moet dat het gezelschap met ver
scheidene tienduizenden uitbreiden).
„Alle slreepcombinaties zijn verkregen uit
de uniformkleuren van het betreffende wa
pen en in overleg met officieren samenge
steld".
Aèhaè!
„Deze dassen worden uitsluitend op legiti
matie verkocht, of rechtstreeks aan den be-
treffenden officier toegezonden, zoodat van
onze zijde" <dit zegt de winkelier) „is uitge
sloten, dat deze in onbevoegde handen ge
raken".
Gij moogt er niet aan denken: onbevoegde
handen
„Wij verzoeken dan ook, de eventueel uit
gebruik genomen dassen te willen vernie
tigen".
Nactuurlljk. naètuurlijk! Die man in dien
winkel heelt, dat aèrdig voorbereid. Als nu
toch maer niet de een of andere proleet, die
misschien niet eens wéét wat regimentskleu-
ren zijn
Is het niet treffend als voorbeeld van de
vele dingen, waarin ook een groote tijd klein
kan zijn?
Do officiersdas is ook weer geen Hollandsch
d -nkbeeld. Het is zuiver Engelsche import,
even onvervalscht als de Kerstmiskaart die
ik vanmorgen van een Rotterdammer ont
vang. Hij duidt zichzelf en zijn vrouw er op
aan als „Mr. and Mrsofschoon geen
van beiden, bij mijn weten, een druppel Eii-
gelsch bloed door d'aad'ren vloeit en de fami
lienaam onmiskenbaar Hollandsch is. Ik ben
hem dankba&r voor de attentie, maar waarom
zijn hij. cn mevrouw, nu ineens mister and
mistress geworden?
Hopelijk zal het allemaal wel weer over
gaan. Dit soort dingen duurt niet lang, even
min als pingpong, yo-yo en het systeem-
Culbertson. Maar ik sta aan de zijde van den
vader, wiens brief aanleiding tot deze Ont
boezeming gaf. en van den vriend, die mij
na luid gelach-over-de-telefoon die dassen-
circulaire toezond, omdat hij 't ding zoo ma!
vond en ook hij vertrouwde dat ik wel, zon
der iemand te kwetsen
Nu, nu, moge het gelukt zijn.
OPTIMIST.
