Het Belangrijkste.
TOT REDDING VAN
DE H. O. V.
Hard tegen hard.
Met de „Graf Zeppelin" over den Oceaan
50e Jaargang No. 15187 v
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 28 December 1932
LEM'S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEEKE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNKMEIN I EN per wcck 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post ;'0.72}Z.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTlëN 1—5 regels 1.75, elke regel ineer 0.35. Reclames
Ü.6U per regei Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. On/e Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-. Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 1 00.-,
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 28 December.
Een slecht jaar.
1932 is voor de wereld een slecht jaar ge
weest; en zij zal er straks zonder droefheid
afscheid van nemen. De groote vraag is: zal
1933 beter worden? Dit lijkt een noodzaak,
wil de ellende niet nog veel grooter worden.
Waarbij ik als „de ellende" niet het passee-
ren van lallooze dividenden vooropstel, maar
het feit dal er dertig millioen werkloozen in
de wereld zijn. Dit toont in veel schriller
licht dan eenig ander feit, hoe het maat
schappelijk bestel ontwricht is. Het bewijst,
dat er groote veranderingen moeten komen,
die niet door nationale grenzen in vakjes ver
deeld kunnen zijn. Internationale samenwer
king blijft de groote noodzakelijkheid, een
voudig omdat hetgeen ontwricht is niet een
reeks nationale toestanden, maar een uit
zichzelf gegroeid internationaal economisch
bestel is. Juist de krampachtige pogingen om
door tolmuren en andere tarief maatregelen
den toestand in verschillende landen te ver
beteren, pogingen die de algemeene situatie
verslechterd hebben, toonen aan dat alleen in
internationaal beleid de oplossing gezocht
kan worden. Waarbij de matelooze dwaasheid
der enorme uitgaven voor bewapening de
groote rem is gebleven. Want het internatio
nale wantrouwen blijft daardoor in leven, en
het onzinnige „vraagstuk" der oorlogsschul
den blijft er onoplosbaar door. Men smijt met
geld voor nieuwe oorlogsvoorbereiding en kan
daardoor zijn oude oorlogsschulden niet be
talen. Een erger beeld van den vicieusen cir
kel dan 1932 ons vertoond heeft zullen wij
hopelijk nooit meer te zien krijgen.
Dit is het beste dat men van het bijna af-
geloopen jaar kan hopen: dat het de wereld
geleerd zal hebben dat het zóó niet gaat.
Duitschland heeft wel eenige hoop op de
toekomst geopend. Van alle vervaarlijkheden,
die ten aanzien van dit land door velerlei
profeten in den loop van 1932 voorspeld zijn,
is niets gekomen. Het herstel van het Duit-
sche keizerschap, vooral in Engeland luid
keels geproclameerd, is niet alleen uitgeble
ven maar schijnt thans verder verwijderd
dan ooit. Hitler's zegetocht is tot staan geko
men. De dictator der Nazi's heeft het oogen-
blik voor den machtsgreep laten voorbij
gaan es» is van de stijgende in de dalende
lijn geraakt. Dc Duitsche diplomatie, die niet
bepaald op historische vermaardheid kan bo
gen, heeft de wereld een weldaad bewezen
toen zij weigerde langer ter Ontwapenings
conferentie te verschijnen als niet eerst
Duitschland's rechtsgelijkheid met andere
landen werd aanvaard. Dat is inderdaad, ter
Vijfmogendheden-conferentie, geschied, met
aanvaarding van het principe der algemeene
vermindering-van-bewapening als doel dei-
Ontwapeningsconferentie. Zoodat dan ook
onjuist was wat Litwinof verklaarde: ..We zijn
nu weer even ver als tien maanden geleden".
Het tegendeel is waar. De onhoudbaarste be
paling in het Verdrag van Versailles is einde
lijk gefnuikt. Het principe der vermindering
is eindelijk aanvaard. Misschien zal de histo
rie later aantoonen dat dit, voor één jaar
tijds. een geweldige stap vooruit is geweest.
Maar wij beleven het allemaal, wij hebben
haast, wij wenschen eindelijk daden te zien
die de wereldcrisis daadwerkelijk verminde
ren zullen. Het is nu pas zoover gekomen dat
erkend wordt dat de internationale ontwape
ning de eerste voorwaarde daarvoor is.
1933 zal op dit besef voort moeten werken.
En snel. Er is een nieuwe president (Roose
velt) in Amerika benoemd, die afbraak van
tolmuren op zijn program heeft staan. Er is
een nieuwe premier in Frankrijk aangewezen
<Paul-Boncour) die een krachtiger figuur is
dan zijn onmiddellijke voorganger. In
Frankrijk is trouwens een vooruitstrevender
geest ontwaakt. Er is een nieuwe Duitsche
Rijkskanselier (von Schleicher) wiens daden
men met belangstelling afwacht. Het Engel-
sche initiatief, in de laatste jaren voorname
lijk opvallend door zijn afwezigheid, heeft
zich bij de Vijfmogendheden-conferentie ein
delijk weer eens doen gelden.
Dus zijn er wel hoopvolle teekenen. Meer
niet. Het is wel zeer hard noodig dat er spoe
dig daden volgen. Want wat de daden betreft
is 1932, het derde crisisjaar, een voorbeeld ge
weest van internationale machteloosheid: een
slecht jaar.
R. P.
De mijnramp in Illinois. Reeds 39 lijken ge
borgen.
(2e blad, le pag.)
Groote brand in Buitenzorg. Vijfhonderd per
sonen dakloos.
(3e blad. 2e pag.)
Horman Davis als bemiddelaar tusschen
Hoover en Roosevelt.
(2e blad, le pag.)
De laatste zitting van het Haarlemsche Bur
gerlijk Armbestuur.
(3e blad, 3e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een slecht jaar.
(le blad, le pag.)
Henri IlegenerMet de „Graf Zeppelinover
den Oceaan.
(le blad, le pag.)
Van den AbeeleVan wereldvluchten en
luchtschepen.
(2e blad, le .pag.)
Jhr. dr. J. C. Mnllerus: Wollen stof jen en
contingenteering.
(2e blad, 3e pag.)
i7, K.: Opvoeding en Straf.
(3e blad, 2e pag.).
Mevr. M. C. H.
R.
N. N.
Mej. T. de J.
Mej. C. de V.
J. V.
W. M. P.
Mevr. E. P" M. S.v. T.
P. B.
J. K.
V. H.
D. G. S
2.50
1.00
2.50
1.00
1.00
5.00
5.00
2.00
0.50
0.50
1.00
5.00
Vorige opgaaf 974.25
Totaal 1001.25
VERIJDELDE INBRAAK.
TWEE MANNEN GEARRESTEERD.
Dinsdagavond was de werfbaas H. bezig
om de opslagplaats van bouwmaterialen dei-
firma Filippo aan den Spaarndammerweg te
controleeren. Plotseling zag hij daar twee
mannen wegvluchten. Een onbekend geble
ven heer, die een rijwiel bij zich had, heeft
één dezer vluchtelingen gegrepen. Het
bleek de 22-jarige los-werkman S. tc zijn.
alhier wonende. De wielrijder gaf hem ter
verdere bewaking aan den werfbaas over.
Toen er een politie-agent naderde werd S.
blijkbaar angstig. Hij wist opnieuw te vluch
ten. maar had daarbij het ongeluk uit te
glijden en te vallen; hij kwam met het hoofd
op de straat terecht, zoodat hij 'n bloedende
wond kreeg. De man kon nu gemakkelijk
worden gegrepen, waarna hij naar het poli
tiebureau aan de Smedestraat gebracht werd
waar hij door een lid van den Ongevallen-
dienst voorloopig verbonden werd. Later is de
wond in het St.-Elisabeths Gasthuis gehecht.
S. bekende aan de politie, dat het de be
doeling was geweest.om met zijn kameraad,
den 22-jarigen smid Van D., eveneens alhier
wonende, in te breken, in de kockfabriek van
de firma Van Dijk aan de Paul Kruger-
kade.
In verband met deze bekentenis heeft de
politie ook den smid Van D. aangehouden.
Deze ontkent echter.
S. bleek in het bezit te zijn van wegenbelas-
tingkaarten en een nummerbewijs in bruin-
lederen-étui ten name van een inwoner van
Lisse. De aangehoudene beweert, deze din
gen gevonden te hebben.
Beide mannen zijn voor een nader onder
zoek in verzekerde bewaring gesteld.
Nader vernemen wij van de politie te Lisse,
dat die wegenbelastingkaarten en een num
merbewijs niet door S. gevonden zijn. maar
gestolen uit de ongesloten -auto van den heer
J. de Vos, uit Lisse. die zijn wagen op 17 De
cember op de Ged. Oude Gracht te Haarlem
geparkeerd had.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Onze NIEUWJAARS-ETALAGES zijn gereed
U beleefd tot een bezoek uitnoodigend
BLOEMENHAAG. TETTERODE
B SANTPOORTERSTRAAT
Wie brandstof stookt van HOENDERDOS
stookt met gezond verstand.
Want kwaliteit en spaarzaamheid
gaan daarbij hand aan hand.
(De Ned. Spoorivegen zullen op
drukke trajecten korte treinen
inleggendie tot 120 K.M. per
uur rijden.)
Juist hebben wij vernomen, dat
De spoor haar prijzen gaat verlagen,
Of zij komt voor een verder plan
Opnieuw ons aller aandacht vragen.
't Zal niet alleen goedkooper gaan.
Maar tevens sneller en dus beter.
Men kondigt nu een snelheid aan
Van honderdtwintig kilometer.
De auto is de concurrent,
Die tot die vaart weet op te drijven.
De trein, bevreesd voor 't rendement.
Wil niet traineerend achterblijven.
Nurks vindt het ook van groot belang
Voor den gehaasten man van zaken.
Die. wat hij aan minuten wint.
Weer heeft, om meer verlies te maken.
Maar Nurks is van de oude doos
En kan dit dus niet apprecieeren.
Wij zijn verheugd, want deze tijd
Kan ons nooit snel genoeg verkeeren.
Hard tegen hard in 't snelverkeer.
Er is misschien maar één ding tegen,
Wij rillen nog een beetje meer
Bij onbewaakte overwegen.
Wie stil blijft staan gaat achteruit.
Dus spoed is ook het spoorweg-streven,
Dat dienen moet om het bedrijf
Weer, als vanoudsentrain te geven.
P. GASUS
door HENRI HEGENER.
(Slot.)
Wolkenzee boven den Atlantischcn Oceaan.
Een start in het duister. We
maken een tusschenlanding te
Sevilla. Via Portugal en over
Frankrijk naar huis.
Zondagavond, 30 October.
Het essentieele verschil van een Zeppelin-
tocht bij nacht, tegenover een vertrek bij
dag, is voox-nameliik wel dit, dat veel hetgeen
je overdag ziet. je in het eerstgenoemde
geval niet ziet. Toch was ook dat late vertrek
een bijzondere belëVënis. Als een schim-
menprocessie kwamen daar tegen half
tien de in heldere Zondagsche linnen pakjes
gestoken zwarte en donker-bruine hulpman
schappen aangemarchecrd. Wat hadden ze
een schik. Misschien wel vanwege het blijde
vooruitzicht op de 4 milreis, ca. 60 Holland-
sche centen, die ze per hoofd voor hun bij
landing of start verleenden bijstand krijgen.
Direct vertrekken konden we echter nog
niet, want de „Graaf" slikte nog maar steeds
groote quantiteiten draaggas en stookgas.
die hem van den top van den meermast af
door groote slurven werden toegevoerd. Eerst
over tien vonden ze 't blijkbaar welletjes en
kwamen we los van den mast.
Toen was het spoedig gebeurd. Op eerbie
digen afstand van den mast werd het schip
omhoog geduwd, en-weer opgevangen. Nog
eerst gulpte water, toen snerpte een fluitje
enlos waren we weer, verhief het hemel
schip zich onder het „adé, adé"-geroep der
goedhartige negers uit den schoot van Zuid-
Amerika en zweefden we den roetzwarten
luchtoceaan tegemoet. Even later lag Zuid-
Amerika al weer achter ons en klotste be
neden de Atlantische Oceaan.
Volgens de passagierslijst zijn er 18 reizi
gers aan boord, waaronder een familie van
vijf personen, waarvan de jongste, Gabriele,
twee lente's telt. Achttien passagiers! Dat
beteekent mét de 44 man bemanning, 62
monden, die onze kok Joseph Scheuer, vier
maal per dag moet laven en spijzen. We heb
ben dien stillen werker van achter de cou
lissen den volgenden morgen in zijn klein
keukentje eens opgezocht. Met een bakje op
zijn schoot, was hij juist bezig aardappelen
te jassen. En terwijl hij telkens de punt van
zijn mes in zoo'n blauwpitter stak en er een
oogje uitpikte, vertelde Herr Scheuer, die in
Friedrichshafen de functie van kok van het
Kurgarten Hotel vervult, hoe op de eerste
trans-atlantische reizen hoofdzakelijk op
conserven werd geleefd, doch hoe men al
spoedig geheel ingericht raakte op de berei
ding van versch eten. En dat gaat thans
best. Voor de uitreis wordt voor den eersten
dag nog zooveel mogelijk in het Kurgarten
Hotel klaar gemaakt, maar verder is men
natuurlijk aangewezen op het keukentje,
waar twee electrische kookplaten en twee
dito oventjes, ter beschikking staan. Er is
voedsel aan boord voor 4 dagen, plus 1 dag
noodrantsoen. Het eten wordt bewaard op
vier verschillende plaatsen boven in het
schip.
Voor het eerst hebben we op onze Zep-
pelinreis ..hoog" gevaren. Hoog altijd voor
luchtschip-doen. Op 800 meter zweefden we.
omdat daar tien mijl per uur meer snelheid
kon worden gemaakt dan laag boven zee.
Een practisch middel om je vaarhoogte te be
palen. van welke eenvoudige methode men
zich nu en dan op de brug pleegt te bedienen
is het afwerpen van een Apollinaris-fleschje.
Kubis. onze steward, vulde er een half met
water. Toen ging ie over boord. Het fleschje
natuurlijk. Het ding viel. viel dieper, werd
steeds kleiner. Als een rookpluïmpje stoof het
water boven den hals van het fleschje er
achter aan_ De door een der passagiers met
een stophorloge gemeten valt-ijd. gaf als
uitkomst circa 850 meter. Of de tijd juist was
weten we niet. want eerlijk gezegd was voor
ons het arme fleschje bereids in het verticale
verschiet verdwenen vóór het den Ocaaan kon
bereikt hebben.
Op den avond van den tweeden reisdag
werden we verrast op muziek, door kapi
tein Lehmann, die opeens met zijn geliefde
„trekpiano" een groote Hohner harmonica,
in den salon verscheen en daar, heel verdien
stelijk, klassieke en moderne nummert jes ten
beste gaf. De passagiers bleken het wel te
apprecieeren en zongen dapper mee. Beter
dan geleerde betoogen typeerde dat vroolijKe
tooneeltje, hoe rustig en veilig het er op
zoo n Oceaan-luchtvaart aan toe gaat.
Wat ons op deze luchtreis vooral getroffen
heeft, is de onderlinge verhouding der be
manning en hun ijver. De geheele bezetting
weet. dat zij in dienst staat van een groot
Duitsch cultureel belang en dat van een
ieder veel inspanning en toewijding wordt
gevraagd. Vooral ook toewijding. Ook is er
een uitgesproken wederzfjdsch vertrouwen,
zonder hetwelk een bedrijf als het varen met
een apparaat, gelijk de Zeppelin, niet moge
lijk zou zijn. Dit verklaart ook, meenen we,
het streven, om rangverschillen niet te ac-
centueeren. Er heerscht een sfeer van
broederlijke samenwerking. Behoorlijk, maar
zonder hakkengekletter en stram in de hou
ding springen, is de omgang van een mindere
met zijn meerdere. Geen der officieren wordt
„Kapitein" genoemd, doch eenvoudig aan
gesproken met „I-Ierr". Alleen voor Dr. Ecke-
ner is de aanspreking „Her Doklor".Een sterk
bewijs voor de opvatting, dat men eikaars
medewerker is, noemen is het gemis van dis
tinctieven bij de officieren. Van hoog tot
lag draagt een donkerblauw colbertpak.
zonder eenige onderscheiding. Het eenige
kenmerk dat echter weer voor allen gelijk is,
is de pet. waarop in een medaillon de letters
L. Z. prijken.
2 November.
Een rustige zeereis hebben we gehad. Geen
bootje hebben we gezien in de drie en *n hal
ven dag. Ook geen eilandje. Alleen maar wa
ter, heel veel water. En ook heel veel wolken.
Maar vanmiddag zagen we land. De eerste
voorboden waren de zeemeeuwen, die als
vlinders zoo klein, 'n 800 meter onder ons
fladderden.
Totdat kort daarop aan bakboord het flau
we beeld van een kust opdoemde, de antieke
stranden van Lusitanië. Voor den boeg werd
de Spaansche kust zichtbaar. Net even over
drieën was het, toen het land onder den
„Graf" wegschoof. Dat was bij San Antonio.
We varen over Spanje, omdat we een tus-
schenlanding gaan maken in Sevilla. in ver
band met de plannen, om Sevilla te bestem
men als tusschenhaven voor den dienst op
Zuid-Amerika.
Fijn! We zien weer land. Doen weer aan
„sight seeing". We varen over' olijfboomen.
En sinaasappelboomen. De fel witte stadjes
en dorpjes teekenen zich scherp af tegen het
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
DAT IS VOORDEEL, wanneer U 's avonds bij
het afsluiten van Uw haard of kachel, twee of
drie BRUINKOOLBRIKETTEN, in oen vochtige
krant op het vuur legt. inplaats van Uw haard
of kachel bij te vullen met Anlhraclet, die veel
meer kost. Ook overdag bij zacht weer kunt
U zulks toepassen.
BRUINKOOLBRIKETTEN zijn thans laag in
prijs, per 100 stuks ƒ0.90. per 100 K.G. circa
310 stuks slechts 2.40. franco thuis Dezorgd.
Voor keukenfornuis zijn BRUINKOOL
BRIKETTEN onmisbaar.
Eischt echter BRUINKOOLBRIKETTEN, ge
merkt met de letters G. R„ De Beste.
N.V. STEENKOLENHANDEL
Voorheen FIRMA J. H. KRUL Jr.
Telcf. 11617, OVERVEEN. Telcf. 11106.
donker-groene en somber-bruine land. De
wegen zijn breed en zanderig.
Als we aan stuurboord, aan de breedc mon
ding van de Odiel, het stadje Huelva passee-
ren, raken we even aan 't retrospectief medl-
teeren. Want daar bij Ileulva stuk in Aug.
1492 Columbus met drie kuravellen van wal,
en ving de groote reis aan. die resulteerde
in de ontdekking van Amerika, "t Verkeer
heeft zich wel ontwikkeld in den loop der
tijden, bepeinzen we.
Dc „Graf" zwemt verder. Als zwaar ver
roest is het troebele water van de Guadal
quivir. Daar opeens vliegt dwars over ons
schip, een drie-motorige Fokker. En er ach
ter een Moth. En onder ons zien we al dc
eerste huizen van Andalusic's hoofdstad, het
schoone Sevilla. Sterk behccrscht dc impo
sante Gothische dom, annex het Alcazar, dat
Moorsche gewrocht van subtiele fijnheid, het
stadsbeeld. Vlak onder de eZp gaapt 'n leege
arena. De hemel die boven dit alles spant, is
doortinteld van een magisch licht, dat wer
kelijke wonderlijke lichteffecten toovert.
Daar hangen we nu op 200 meter, met af
gestelde motoren, 't Is toch telkens weer in
drukwekkend en grootsch, die plotselinge
stilte na dagenlang varen, dat moment, als
de gaskolos daar roerloos in dc lucht hangt,
't Is en blijft, vinden we. een der machtigste
oogenblikken van de Zeppelin-vaart.
We liggen nu vlak voor de haven, vóór het
Tablada-aerodrome, een keurig lapje vlieg-
weide van 1000 a 1300 meter. Ah ki,jk ze
eens keurig opgesteld staan, de landings
manschappen. Maar we kennen het al. Het
opstellen is nieks. het straks moeten aanpak
ken alles. We landen echter nog niet. Va
ren nog eerst een kapitale ronde. Zijn dan
weer terug.
Daar klinkt 't geroep .Achtung".en tui
melen de zich onder hot vallen omrollende
landingstouwen omlaag. Een soldaat krijgt
een der kluwtjes bijna op z'n hoofd, schrikt
zich blijkbaar een aap, maakt althans een
wilden, koddigen zijsprong. Een meneer in
'n jacquet holt, om het goede voorbeeld te
geven, op een der touwen toe. en gaat er aan
trekken, er aan hangen Heel dapper Is dat.
Maar 's mans goede bedoeling sorteert niet
het minste effect, 't Is alsof ons luchtbeest
uit zijn drie-hoekige oogen naar beneden
kijkt en zegt: „Mug. wat wil je?"
De meneer die alras beseft dat hij niet dc
Zepp, maar de Zepp hém heeft, laat weer los.
juist als anderen toeschieten, 'n Heel klutje
hangt nu aan het touw. De „Graf" heeft
blijkbaar nog niet den waren zin, richt zich
althans nog 'n metertje op. zoodat drie man,
die ineens hun dierbaren Spaanschen grond
onder hun voeten kwijtraken, ijlings losla
ten. en op de anderen vallen. Maar toch is
de „Graf" gewillig, loopt niet weg. doch blijft
drijven, op de plaats rust. Massaal vallen de
soldaten nu aan. Daar loopen de touwen al
door de blokken van dc spinnen en trekken
ze het gevaarte naar den grond.
De ontvangst was warm en bruisend. Ter
wijl een paar huzaren te paard quasl-serleusc
pogingen deden, om het enthousiaste volk
dat op het luchtschip toeholde, tegen te hou
den. kwam daar achter de massa, met veel
geluid, een muziekcorps op de Zepp afgemar
cheerd, de bocmketel voorop. Dc Sevillianen
bleven uitbundig doen en klapten in dc han
den. Een klein geëxalteerd doend heertje,
schreeuwde herhaaldelijk „Viva la Repubii-
ca", terwijl meer nuchtere patriotten een wit,