Het Belangrijkste. TOT REDDING VAN DE H. O. V. Hard tegen hard. Met de „Graf Zeppelin" over den Oceaan 50e Jaargang No. 15187 v Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 28 December 1932 LEM'S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEEKE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNKMEIN I EN per wcck 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post ;'0.72}Z. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTlëN 1—5 regels 1.75, elke regel ineer 0.35. Reclames Ü.6U per regei Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. On/e Groentjes (iederen dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-. Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 1 00.-, Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 28 December. Een slecht jaar. 1932 is voor de wereld een slecht jaar ge weest; en zij zal er straks zonder droefheid afscheid van nemen. De groote vraag is: zal 1933 beter worden? Dit lijkt een noodzaak, wil de ellende niet nog veel grooter worden. Waarbij ik als „de ellende" niet het passee- ren van lallooze dividenden vooropstel, maar het feit dal er dertig millioen werkloozen in de wereld zijn. Dit toont in veel schriller licht dan eenig ander feit, hoe het maat schappelijk bestel ontwricht is. Het bewijst, dat er groote veranderingen moeten komen, die niet door nationale grenzen in vakjes ver deeld kunnen zijn. Internationale samenwer king blijft de groote noodzakelijkheid, een voudig omdat hetgeen ontwricht is niet een reeks nationale toestanden, maar een uit zichzelf gegroeid internationaal economisch bestel is. Juist de krampachtige pogingen om door tolmuren en andere tarief maatregelen den toestand in verschillende landen te ver beteren, pogingen die de algemeene situatie verslechterd hebben, toonen aan dat alleen in internationaal beleid de oplossing gezocht kan worden. Waarbij de matelooze dwaasheid der enorme uitgaven voor bewapening de groote rem is gebleven. Want het internatio nale wantrouwen blijft daardoor in leven, en het onzinnige „vraagstuk" der oorlogsschul den blijft er onoplosbaar door. Men smijt met geld voor nieuwe oorlogsvoorbereiding en kan daardoor zijn oude oorlogsschulden niet be talen. Een erger beeld van den vicieusen cir kel dan 1932 ons vertoond heeft zullen wij hopelijk nooit meer te zien krijgen. Dit is het beste dat men van het bijna af- geloopen jaar kan hopen: dat het de wereld geleerd zal hebben dat het zóó niet gaat. Duitschland heeft wel eenige hoop op de toekomst geopend. Van alle vervaarlijkheden, die ten aanzien van dit land door velerlei profeten in den loop van 1932 voorspeld zijn, is niets gekomen. Het herstel van het Duit- sche keizerschap, vooral in Engeland luid keels geproclameerd, is niet alleen uitgeble ven maar schijnt thans verder verwijderd dan ooit. Hitler's zegetocht is tot staan geko men. De dictator der Nazi's heeft het oogen- blik voor den machtsgreep laten voorbij gaan es» is van de stijgende in de dalende lijn geraakt. Dc Duitsche diplomatie, die niet bepaald op historische vermaardheid kan bo gen, heeft de wereld een weldaad bewezen toen zij weigerde langer ter Ontwapenings conferentie te verschijnen als niet eerst Duitschland's rechtsgelijkheid met andere landen werd aanvaard. Dat is inderdaad, ter Vijfmogendheden-conferentie, geschied, met aanvaarding van het principe der algemeene vermindering-van-bewapening als doel dei- Ontwapeningsconferentie. Zoodat dan ook onjuist was wat Litwinof verklaarde: ..We zijn nu weer even ver als tien maanden geleden". Het tegendeel is waar. De onhoudbaarste be paling in het Verdrag van Versailles is einde lijk gefnuikt. Het principe der vermindering is eindelijk aanvaard. Misschien zal de histo rie later aantoonen dat dit, voor één jaar tijds. een geweldige stap vooruit is geweest. Maar wij beleven het allemaal, wij hebben haast, wij wenschen eindelijk daden te zien die de wereldcrisis daadwerkelijk verminde ren zullen. Het is nu pas zoover gekomen dat erkend wordt dat de internationale ontwape ning de eerste voorwaarde daarvoor is. 1933 zal op dit besef voort moeten werken. En snel. Er is een nieuwe president (Roose velt) in Amerika benoemd, die afbraak van tolmuren op zijn program heeft staan. Er is een nieuwe premier in Frankrijk aangewezen <Paul-Boncour) die een krachtiger figuur is dan zijn onmiddellijke voorganger. In Frankrijk is trouwens een vooruitstrevender geest ontwaakt. Er is een nieuwe Duitsche Rijkskanselier (von Schleicher) wiens daden men met belangstelling afwacht. Het Engel- sche initiatief, in de laatste jaren voorname lijk opvallend door zijn afwezigheid, heeft zich bij de Vijfmogendheden-conferentie ein delijk weer eens doen gelden. Dus zijn er wel hoopvolle teekenen. Meer niet. Het is wel zeer hard noodig dat er spoe dig daden volgen. Want wat de daden betreft is 1932, het derde crisisjaar, een voorbeeld ge weest van internationale machteloosheid: een slecht jaar. R. P. De mijnramp in Illinois. Reeds 39 lijken ge borgen. (2e blad, le pag.) Groote brand in Buitenzorg. Vijfhonderd per sonen dakloos. (3e blad. 2e pag.) Horman Davis als bemiddelaar tusschen Hoover en Roosevelt. (2e blad, le pag.) De laatste zitting van het Haarlemsche Bur gerlijk Armbestuur. (3e blad, 3e pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Een slecht jaar. (le blad, le pag.) Henri IlegenerMet de „Graf Zeppelinover den Oceaan. (le blad, le pag.) Van den AbeeleVan wereldvluchten en luchtschepen. (2e blad, le .pag.) Jhr. dr. J. C. Mnllerus: Wollen stof jen en contingenteering. (2e blad, 3e pag.) i7, K.: Opvoeding en Straf. (3e blad, 2e pag.). Mevr. M. C. H. R. N. N. Mej. T. de J. Mej. C. de V. J. V. W. M. P. Mevr. E. P" M. S.v. T. P. B. J. K. V. H. D. G. S 2.50 1.00 2.50 1.00 1.00 5.00 5.00 2.00 0.50 0.50 1.00 5.00 Vorige opgaaf 974.25 Totaal 1001.25 VERIJDELDE INBRAAK. TWEE MANNEN GEARRESTEERD. Dinsdagavond was de werfbaas H. bezig om de opslagplaats van bouwmaterialen dei- firma Filippo aan den Spaarndammerweg te controleeren. Plotseling zag hij daar twee mannen wegvluchten. Een onbekend geble ven heer, die een rijwiel bij zich had, heeft één dezer vluchtelingen gegrepen. Het bleek de 22-jarige los-werkman S. tc zijn. alhier wonende. De wielrijder gaf hem ter verdere bewaking aan den werfbaas over. Toen er een politie-agent naderde werd S. blijkbaar angstig. Hij wist opnieuw te vluch ten. maar had daarbij het ongeluk uit te glijden en te vallen; hij kwam met het hoofd op de straat terecht, zoodat hij 'n bloedende wond kreeg. De man kon nu gemakkelijk worden gegrepen, waarna hij naar het poli tiebureau aan de Smedestraat gebracht werd waar hij door een lid van den Ongevallen- dienst voorloopig verbonden werd. Later is de wond in het St.-Elisabeths Gasthuis gehecht. S. bekende aan de politie, dat het de be doeling was geweest.om met zijn kameraad, den 22-jarigen smid Van D., eveneens alhier wonende, in te breken, in de kockfabriek van de firma Van Dijk aan de Paul Kruger- kade. In verband met deze bekentenis heeft de politie ook den smid Van D. aangehouden. Deze ontkent echter. S. bleek in het bezit te zijn van wegenbelas- tingkaarten en een nummerbewijs in bruin- lederen-étui ten name van een inwoner van Lisse. De aangehoudene beweert, deze din gen gevonden te hebben. Beide mannen zijn voor een nader onder zoek in verzekerde bewaring gesteld. Nader vernemen wij van de politie te Lisse, dat die wegenbelastingkaarten en een num merbewijs niet door S. gevonden zijn. maar gestolen uit de ongesloten -auto van den heer J. de Vos, uit Lisse. die zijn wagen op 17 De cember op de Ged. Oude Gracht te Haarlem geparkeerd had. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN Onze NIEUWJAARS-ETALAGES zijn gereed U beleefd tot een bezoek uitnoodigend BLOEMENHAAG. TETTERODE B SANTPOORTERSTRAAT Wie brandstof stookt van HOENDERDOS stookt met gezond verstand. Want kwaliteit en spaarzaamheid gaan daarbij hand aan hand. (De Ned. Spoorivegen zullen op drukke trajecten korte treinen inleggendie tot 120 K.M. per uur rijden.) Juist hebben wij vernomen, dat De spoor haar prijzen gaat verlagen, Of zij komt voor een verder plan Opnieuw ons aller aandacht vragen. 't Zal niet alleen goedkooper gaan. Maar tevens sneller en dus beter. Men kondigt nu een snelheid aan Van honderdtwintig kilometer. De auto is de concurrent, Die tot die vaart weet op te drijven. De trein, bevreesd voor 't rendement. Wil niet traineerend achterblijven. Nurks vindt het ook van groot belang Voor den gehaasten man van zaken. Die. wat hij aan minuten wint. Weer heeft, om meer verlies te maken. Maar Nurks is van de oude doos En kan dit dus niet apprecieeren. Wij zijn verheugd, want deze tijd Kan ons nooit snel genoeg verkeeren. Hard tegen hard in 't snelverkeer. Er is misschien maar één ding tegen, Wij rillen nog een beetje meer Bij onbewaakte overwegen. Wie stil blijft staan gaat achteruit. Dus spoed is ook het spoorweg-streven, Dat dienen moet om het bedrijf Weer, als vanoudsentrain te geven. P. GASUS door HENRI HEGENER. (Slot.) Wolkenzee boven den Atlantischcn Oceaan. Een start in het duister. We maken een tusschenlanding te Sevilla. Via Portugal en over Frankrijk naar huis. Zondagavond, 30 October. Het essentieele verschil van een Zeppelin- tocht bij nacht, tegenover een vertrek bij dag, is voox-nameliik wel dit, dat veel hetgeen je overdag ziet. je in het eerstgenoemde geval niet ziet. Toch was ook dat late vertrek een bijzondere belëVënis. Als een schim- menprocessie kwamen daar tegen half tien de in heldere Zondagsche linnen pakjes gestoken zwarte en donker-bruine hulpman schappen aangemarchecrd. Wat hadden ze een schik. Misschien wel vanwege het blijde vooruitzicht op de 4 milreis, ca. 60 Holland- sche centen, die ze per hoofd voor hun bij landing of start verleenden bijstand krijgen. Direct vertrekken konden we echter nog niet, want de „Graaf" slikte nog maar steeds groote quantiteiten draaggas en stookgas. die hem van den top van den meermast af door groote slurven werden toegevoerd. Eerst over tien vonden ze 't blijkbaar welletjes en kwamen we los van den mast. Toen was het spoedig gebeurd. Op eerbie digen afstand van den mast werd het schip omhoog geduwd, en-weer opgevangen. Nog eerst gulpte water, toen snerpte een fluitje enlos waren we weer, verhief het hemel schip zich onder het „adé, adé"-geroep der goedhartige negers uit den schoot van Zuid- Amerika en zweefden we den roetzwarten luchtoceaan tegemoet. Even later lag Zuid- Amerika al weer achter ons en klotste be neden de Atlantische Oceaan. Volgens de passagierslijst zijn er 18 reizi gers aan boord, waaronder een familie van vijf personen, waarvan de jongste, Gabriele, twee lente's telt. Achttien passagiers! Dat beteekent mét de 44 man bemanning, 62 monden, die onze kok Joseph Scheuer, vier maal per dag moet laven en spijzen. We heb ben dien stillen werker van achter de cou lissen den volgenden morgen in zijn klein keukentje eens opgezocht. Met een bakje op zijn schoot, was hij juist bezig aardappelen te jassen. En terwijl hij telkens de punt van zijn mes in zoo'n blauwpitter stak en er een oogje uitpikte, vertelde Herr Scheuer, die in Friedrichshafen de functie van kok van het Kurgarten Hotel vervult, hoe op de eerste trans-atlantische reizen hoofdzakelijk op conserven werd geleefd, doch hoe men al spoedig geheel ingericht raakte op de berei ding van versch eten. En dat gaat thans best. Voor de uitreis wordt voor den eersten dag nog zooveel mogelijk in het Kurgarten Hotel klaar gemaakt, maar verder is men natuurlijk aangewezen op het keukentje, waar twee electrische kookplaten en twee dito oventjes, ter beschikking staan. Er is voedsel aan boord voor 4 dagen, plus 1 dag noodrantsoen. Het eten wordt bewaard op vier verschillende plaatsen boven in het schip. Voor het eerst hebben we op onze Zep- pelinreis ..hoog" gevaren. Hoog altijd voor luchtschip-doen. Op 800 meter zweefden we. omdat daar tien mijl per uur meer snelheid kon worden gemaakt dan laag boven zee. Een practisch middel om je vaarhoogte te be palen. van welke eenvoudige methode men zich nu en dan op de brug pleegt te bedienen is het afwerpen van een Apollinaris-fleschje. Kubis. onze steward, vulde er een half met water. Toen ging ie over boord. Het fleschje natuurlijk. Het ding viel. viel dieper, werd steeds kleiner. Als een rookpluïmpje stoof het water boven den hals van het fleschje er achter aan_ De door een der passagiers met een stophorloge gemeten valt-ijd. gaf als uitkomst circa 850 meter. Of de tijd juist was weten we niet. want eerlijk gezegd was voor ons het arme fleschje bereids in het verticale verschiet verdwenen vóór het den Ocaaan kon bereikt hebben. Op den avond van den tweeden reisdag werden we verrast op muziek, door kapi tein Lehmann, die opeens met zijn geliefde „trekpiano" een groote Hohner harmonica, in den salon verscheen en daar, heel verdien stelijk, klassieke en moderne nummert jes ten beste gaf. De passagiers bleken het wel te apprecieeren en zongen dapper mee. Beter dan geleerde betoogen typeerde dat vroolijKe tooneeltje, hoe rustig en veilig het er op zoo n Oceaan-luchtvaart aan toe gaat. Wat ons op deze luchtreis vooral getroffen heeft, is de onderlinge verhouding der be manning en hun ijver. De geheele bezetting weet. dat zij in dienst staat van een groot Duitsch cultureel belang en dat van een ieder veel inspanning en toewijding wordt gevraagd. Vooral ook toewijding. Ook is er een uitgesproken wederzfjdsch vertrouwen, zonder hetwelk een bedrijf als het varen met een apparaat, gelijk de Zeppelin, niet moge lijk zou zijn. Dit verklaart ook, meenen we, het streven, om rangverschillen niet te ac- centueeren. Er heerscht een sfeer van broederlijke samenwerking. Behoorlijk, maar zonder hakkengekletter en stram in de hou ding springen, is de omgang van een mindere met zijn meerdere. Geen der officieren wordt „Kapitein" genoemd, doch eenvoudig aan gesproken met „I-Ierr". Alleen voor Dr. Ecke- ner is de aanspreking „Her Doklor".Een sterk bewijs voor de opvatting, dat men eikaars medewerker is, noemen is het gemis van dis tinctieven bij de officieren. Van hoog tot lag draagt een donkerblauw colbertpak. zonder eenige onderscheiding. Het eenige kenmerk dat echter weer voor allen gelijk is, is de pet. waarop in een medaillon de letters L. Z. prijken. 2 November. Een rustige zeereis hebben we gehad. Geen bootje hebben we gezien in de drie en *n hal ven dag. Ook geen eilandje. Alleen maar wa ter, heel veel water. En ook heel veel wolken. Maar vanmiddag zagen we land. De eerste voorboden waren de zeemeeuwen, die als vlinders zoo klein, 'n 800 meter onder ons fladderden. Totdat kort daarop aan bakboord het flau we beeld van een kust opdoemde, de antieke stranden van Lusitanië. Voor den boeg werd de Spaansche kust zichtbaar. Net even over drieën was het, toen het land onder den „Graf" wegschoof. Dat was bij San Antonio. We varen over Spanje, omdat we een tus- schenlanding gaan maken in Sevilla. in ver band met de plannen, om Sevilla te bestem men als tusschenhaven voor den dienst op Zuid-Amerika. Fijn! We zien weer land. Doen weer aan „sight seeing". We varen over' olijfboomen. En sinaasappelboomen. De fel witte stadjes en dorpjes teekenen zich scherp af tegen het INGEZONDEN MEDEDEELINGEN DAT IS VOORDEEL, wanneer U 's avonds bij het afsluiten van Uw haard of kachel, twee of drie BRUINKOOLBRIKETTEN, in oen vochtige krant op het vuur legt. inplaats van Uw haard of kachel bij te vullen met Anlhraclet, die veel meer kost. Ook overdag bij zacht weer kunt U zulks toepassen. BRUINKOOLBRIKETTEN zijn thans laag in prijs, per 100 stuks ƒ0.90. per 100 K.G. circa 310 stuks slechts 2.40. franco thuis Dezorgd. Voor keukenfornuis zijn BRUINKOOL BRIKETTEN onmisbaar. Eischt echter BRUINKOOLBRIKETTEN, ge merkt met de letters G. R„ De Beste. N.V. STEENKOLENHANDEL Voorheen FIRMA J. H. KRUL Jr. Telcf. 11617, OVERVEEN. Telcf. 11106. donker-groene en somber-bruine land. De wegen zijn breed en zanderig. Als we aan stuurboord, aan de breedc mon ding van de Odiel, het stadje Huelva passee- ren, raken we even aan 't retrospectief medl- teeren. Want daar bij Ileulva stuk in Aug. 1492 Columbus met drie kuravellen van wal, en ving de groote reis aan. die resulteerde in de ontdekking van Amerika, "t Verkeer heeft zich wel ontwikkeld in den loop der tijden, bepeinzen we. Dc „Graf" zwemt verder. Als zwaar ver roest is het troebele water van de Guadal quivir. Daar opeens vliegt dwars over ons schip, een drie-motorige Fokker. En er ach ter een Moth. En onder ons zien we al dc eerste huizen van Andalusic's hoofdstad, het schoone Sevilla. Sterk behccrscht dc impo sante Gothische dom, annex het Alcazar, dat Moorsche gewrocht van subtiele fijnheid, het stadsbeeld. Vlak onder de eZp gaapt 'n leege arena. De hemel die boven dit alles spant, is doortinteld van een magisch licht, dat wer kelijke wonderlijke lichteffecten toovert. Daar hangen we nu op 200 meter, met af gestelde motoren, 't Is toch telkens weer in drukwekkend en grootsch, die plotselinge stilte na dagenlang varen, dat moment, als de gaskolos daar roerloos in dc lucht hangt, 't Is en blijft, vinden we. een der machtigste oogenblikken van de Zeppelin-vaart. We liggen nu vlak voor de haven, vóór het Tablada-aerodrome, een keurig lapje vlieg- weide van 1000 a 1300 meter. Ah ki,jk ze eens keurig opgesteld staan, de landings manschappen. Maar we kennen het al. Het opstellen is nieks. het straks moeten aanpak ken alles. We landen echter nog niet. Va ren nog eerst een kapitale ronde. Zijn dan weer terug. Daar klinkt 't geroep .Achtung".en tui melen de zich onder hot vallen omrollende landingstouwen omlaag. Een soldaat krijgt een der kluwtjes bijna op z'n hoofd, schrikt zich blijkbaar een aap, maakt althans een wilden, koddigen zijsprong. Een meneer in 'n jacquet holt, om het goede voorbeeld te geven, op een der touwen toe. en gaat er aan trekken, er aan hangen Heel dapper Is dat. Maar 's mans goede bedoeling sorteert niet het minste effect, 't Is alsof ons luchtbeest uit zijn drie-hoekige oogen naar beneden kijkt en zegt: „Mug. wat wil je?" De meneer die alras beseft dat hij niet dc Zepp, maar de Zepp hém heeft, laat weer los. juist als anderen toeschieten, 'n Heel klutje hangt nu aan het touw. De „Graf" heeft blijkbaar nog niet den waren zin, richt zich althans nog 'n metertje op. zoodat drie man, die ineens hun dierbaren Spaanschen grond onder hun voeten kwijtraken, ijlings losla ten. en op de anderen vallen. Maar toch is de „Graf" gewillig, loopt niet weg. doch blijft drijven, op de plaats rust. Massaal vallen de soldaten nu aan. Daar loopen de touwen al door de blokken van dc spinnen en trekken ze het gevaarte naar den grond. De ontvangst was warm en bruisend. Ter wijl een paar huzaren te paard quasl-serleusc pogingen deden, om het enthousiaste volk dat op het luchtschip toeholde, tegen te hou den. kwam daar achter de massa, met veel geluid, een muziekcorps op de Zepp afgemar cheerd, de bocmketel voorop. Dc Sevillianen bleven uitbundig doen en klapten in dc han den. Een klein geëxalteerd doend heertje, schreeuwde herhaaldelijk „Viva la Repubii- ca", terwijl meer nuchtere patriotten een wit,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 1