TOT REDDING VAN
DE H. O. V.
Veilige vaart.
Nieuwjaars-etalages
Het Belangrijkste.
50e Jaargang No. 15189
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 30 December 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT EN: Wcck ƒ025, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0-72j^.
UITGAVE LOÜRENS COSTEIl -MAATSCHAPPIJ VOOR.
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarnc 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN j.5 regels 1.75, elke regel meer 0-JÖ. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(icderen dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250,-, Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonncs op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75-, Verlies Wijsvinger f75—, Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN.
DE ZIEKENFONDSEN.
CRISISMAATREGELEN VOOR STEUN-
TREKKENDEN.
Men schrijft ons:
Sinds geruimen tijd was bij de te Haarlem
werkende ziekenfondsen iHaarlemsch Zie
kenfonds, Amsterdamsch Ziekenfonds. Ne-
derlandsch Algemeen Ziekenfonds, Rotter-
damsch Ziekenfonds en Ziekenzorg 1 in stu
die het vraagstuk, hoe het mogelijk zou zijn,
om aan her, tegemoet te komen, die door
tijdsomstandigheden in financieele moeilijk
heden waren geraakt en tenslotte hun zie
kenfondspremie niet meer konden betalen.
Jarenlang waren zij lid geweest van hun
ziekenfonds en hadden als zoodanig vrij ge
kozen den dokter en den apotheker, waaraan
zij hun vertrouwen wilden schenken. Hun
huisdokter vertelden zij al hun lief en leed,
waardoor deze op de hoogte was van al hun
omstandigheden, Nu echter is daaraan in
eens een einde gekomen en wanneer zij door
ziekte hulp van dokter of apotheker noodig
hebben, zijn zij aangewezen op het Maat
schappelijk Hulpbetoon. Natuurlijk is deze
hulp ook goed, maar het behoeft geen be-
betoog, dat dit voor velen een der meest
wrange gevolgen is van den toestand waarin
zij zijn gekomen.
Een behoorlijke verlaging van de premie
bcteekent, wanneer dit loopt over een be
langrijk aantal personen, voor de zieken
fondsen een groote vermindering van inkom
sten Allereerst hebben de ziekenfondsen zich
daarom gewend tot de vereenigingen van
dokters en van apothekers, met de vraag of
deze genegen waren met de ziekenfondsen de
lasten van een eventueele premieverlaging te
willen dragen Zeer tot hunne voldoening ont
vingen zij van beide groepen spoedig een toe
stemmend antwoord.
Was hiermede een belangrijke stap voor
waarts gedaan, daarna reeds de moeilijke
vraag, hoe of gecontroleerd zou moeten wor
den, dat geen misbruik zou worden gemaakt
van de gelegenheid om verlaging van zieken
fondspremie te krijgen. Om deze controle zoo
goed mogelijk te doen zijn, werd de hulp in
geroepen van de gemeente. Immers de ge
meente beschikt over een volledige admi
nistratie betreffende alle personen die op
eenigerlei wijze steun genieten. Op hun ver
zoek" kregen de ziekenfondsen ten antwoord,
dat de gemeente bij bovenbedoelde controle
gaarne hare medewerking zou verleenen.
Deze controle zal in het kort daarin bestaan,
dat, alle bij de ziekenfondsen inkomende
aanvragen tot tijdelijke verlaging van pre
mie, door de hiervoor van gemeentewege in
gestelde af deeling, zullen worden nagegaan.
Voor vermindering van premiebetaling zul
len in aanmerking kunnen komen, allen die
minstens één vol jaar lid zijn van hun zie
kenfonds en sinds 1 October 1932 bij voort
during steuntrekkend waren. Eveneens zullen
zij. die op 1 September 1932 gedurende één
vol jaar lid waren van een ziekenfonds, doch
nadien om financieele redenen daarvoor
moesten bedanken, meteen weer als lid van
dat zelfde ziekenfonds kunnen worden aan
genomen tegen de tijdelijk verlaagde premie,
mits zij sinds 1 October voortdurend steun
trekkend zijn geweest. Als steuntrekkenden
worden ook aangemerkt de zoogenaamde
„drie dagen werkers". Ook degenen die. na
drie maanden werkloos te zijn geweest, we
derom kasuitkeering genieten, vallen onder
deze regeling.
Voor al deze gevallen zal de fondspremie
verlaagd worden tot op 16 cent per lid per
week. De premie voor ziekenhuisverpleging
staat geheel hier buiten en blijft dus onver
anderd.
Het zal wel duidelijk zijn, dat het noodza
kelijk was om eenige beperkende bepalingen
te maken. Vandaar de eisch van lidmaat
schap gedurende minstens één jaar en het
reeds onafgebroken genieten van steun ge
durende drie maanden. Overigens ligt het in
de bedoeling, dat, wanneer iemand eenmaal
voor verminderde premie is aangenomen,
deze vermindering ook zal blijven gelden,
wanneer men nadien tijdelijk tot een maxi
mum van veertien dagen aan het werk is
geweest. Is deze arbeidsgelegenheid van lan
ger duur, dan wordt automatisch de normale
premie weer verschuldigd. Wordt de betrok
ken persoon echter na eenigen tijd opnieuw
door gemeente of kas gesteund, dan zal hij
opnieuw een aanvraag tot vermindering van
premie bij zijn ziekenfonds moeten indienen.
Daar de gevolgen van deze regeling voor
alsnog niet zijn te overzien, besloten de zie
kenfondsen deze regeling bij wijze van proef
te doen gelden tot 30 Juni 1933.
AARDVERSCHUIVING IN HET KANAAL VAN
CORÏNTHE.
ATHENE. 30 December (VJ5.) Tengevolge
van een aardverschuiving is de scheepvaart
in het kanaal van Corinthe gestremd.
ANARCHISTISCH COMPLOT IN BARCELONA
BARCELONA. 30 December (Reuter). De
toevallige ontdekking van duizend bommen
in een huis, waar een hevige ontploffing
heeft plats gehad, heeft de politie op het
spoor gebracht van een anarchistisch complot
In eveneens gevonden geschriften worden de
namen genoemd van 54 samenzweerdei's. De
politie heeft reeds drie personen gearresteerd
Dondei'dagavond zijn 15 gewapende mannen
een groot meubelmagazijn alhier binnenge
drongen en hebben den geheelen inventaris
vernield. De aangei'ichte schade wordt ge
kaamd op 300.000 peseta's.
A. W. S.-ten K.
K.
E. M.
nxej. T. F.
A. L. de J.
Familie B.
Familie R
Familie v. L.
A. B.
P. H.
N. N.
W. v. E.
Vorige opgaaf
f 5.—
4.—
0.50
2.50
5
5—
2.50
2.—
1
10.—
2.—
1-—
f 1083.75
Totaal f 1124.25
TENTOONSTELLING IN ONZE
TIJDINGZAAL
TEEKENINGEN VAN DEN HEER
IV ES SEEING
Morgen Zaterdag begint in onze Tij
dingzaal een tentoonstelling van de fraaie
teekeningen van den kunstschilder H. J.
Wesseling. Het betreft hier vele teekeningen,
waarvan afbeeldingen in ons blad hebben
gestaan als illustraties bij Oud-Haai'lem. wat
gespaard bleef. Het zal voor velen een ge
noegen zijn om nu ook de origineele teeke-
ilingen tentooixgesteld te zien. De tentoon
stelling zal gehouden worden tot en met Za
terdag volgende week.
NA LANGEN TIJD GEARRESTEERD.
KANTOORBEDIENDE VERDACHT VAN
ROOFOVERVAL.
AMSTERDAM, 30 Dec. Op 2 Maart jl. werd
op een banklooper van de Associatie Cassa op
den Singel iix de nabijheid van de Raadhuis
straat een overval gepleegd. De man droeg
onder zijn arm geklemd een actetascli met
65.000 gulden. Hij werd op het juiste oogen-
blik ontzet, zonder dat hij zijn geld had af
gegeven. De daders ontkwamen in een auto.
Heden is door de Centrale Recherche de
waarschijnlijke dader, een 24-jarige kantoor
bediende gearresteerd.
Hij is in het Huis van Bewariixg opgesloten.
RUSSISCHE INVLOED BIJ CHINEESCHE
RE GEERINGS AMBTENAAR
SJANGHAI. 30 December (Reuter'. De
Chineesche centrale regeering heeft bepaald,
dat Chineesche studenten, die in Rusland hun
opleiding hebben genoten in Chïna geen re-
geeringsbetrekkingen kunnen bekleeden. De
regeering heeft n.l. ontdekt, dat zulke op com-
muixistische wijze opgeleide studenten, wan
neer zij regeeringsposten bekleeden, daar
communistische practijken toepassen.
HOOVER NEEMT EINDELIJK VACANTIE
WASHINGTON, 30 Decaember (Reuter)
President Hoover, die zich op 't oogenblik in
Florida bevindt, zal waax-schijnüjk niet de
traditioneele Nieuw jaarsi-eceptie op het
Witte Huis houden. Hoover, die in bijna twee
jaar geen vacantie heeft g-enomen, is niet
voox-nemens, voor 3 Januari te Washington
terug te keeren.
Te Barcelona is naar wij gemeld hebben het grootste warenhuis van deze stad afgebrand.
Veertienhonderd personen zijn hierdoor werkloos geioorden. Een blik op liet bran
dende dak van het gebouw.
INGEZONDEN MEDEDEELINC.EN
Och! daar heb ik wat vergeten.
Morgeix oliebollexx etexx!
En geen kolen voor 't foxnuis.
HOENDERDOS! Hij brexxgt ze thuis!
(Volgens een wereldstatistiek be
treffende verlies van vien-
schenlcvens op zee, heeft
Nederland van alle landeji den
gunstigsten veiligheids factor.)
Kijk, dat is een statistiek je
Dat ik wel vernielden mag,
Men vaart wel en zelfs het welste.
Onder Nedeiiandsclxe vlag.
Op" de rood-wit-blauwe schepen
Is de grootste veiligheid.
Dank zij reddingapparaten
E11 het zeebestuursbeleid.
Zulk een nuchter statistiekje
Wannt toch het wienneei'landschbloed,
Het flatteert wel. zulk een pluimpje
Op den Nederlandschen hoed.
En de heele wereldmenschheid
Krijgt er dit advies van mee:
Als gij wei-vaart wilt genieten.
Ga met Nederland in zee.
En dan nog, ons aller schuitje
Worstelt voor door storm en nood.
Onze reis naar kalmer water
Is niet van gevaar ontbloot.
Maar dit kleine statistiekje,
(En dat kan ook lang geen kwaad)
Geeft ons weer wat meer vertrouwen
In ons Neerland's Schip van Staat.
P. GASUS.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Bezichtigt U vooral de
van Bloemenmag. „Tetterode", Santpoorterstr.
In het Beiersche dorpje Mittenwalclbekend om zijn houtsnijwerk is gisteren de traditio
neele „dwaze Donderdag" gehouden. De bewoners trekken ieder jaar op den Donder
dag tusschen Kerstmis en Oudejaar in de meest uiteenloopendc costuums door de
straten, dikwijls voorzien van attributen uit houtsnijwerk vervaardigd.
DE VIERDE BROCKWAY-STADSLIJN
GAAT WAARSCHIJNLIJK 8 JANUARI
RIJDEN.
Naar wij vernemen is hedenmoi-gen de of-
ficieele vergunning afgekomen voor de 4e
Brockway-stadslijn.
Er is zeer veel kans dat deze lijn op 8
Januari a.s. in exploitatie zal worden ge
nomen. Zij zal de volgende route nemen:
Graafschapstraat, Slachthuisstraat, Kruis-
tochtstraat, Nagtzaamplein, en -straat, Am-
sterdaxxxsche Vaart, Spaanxwoudex-straat.
Hoogstraat. Melkbrxig, Spaarne, Ged. Oude
Gracht, Verwulft, Ged. Oude Gracht. Raaks,
Raaksbrug, Leidschevaart, \yestex-brug. Emma
plein, Karei van Maxxderstraat, Vaxx Oosten
de Bruinstraat, Schouwtjesbrug. Princesse-
kade, Prixxcessestraat.
Hier is het eindpunt.
Het begin vair de terugroute is: Princesse-
straat, Oraixjeplein, Bex-kenrodestraat,
Schouwtjesbrug.
Verder de zooevengenoeixide weg,
De lijn zal een kwarbierdienst worden en
eexx geel koplicht voeren.
Wij vernemen verder dat de beslissing be
treffende de aangevraagde coxxcessie voor een
Brockwaybuslijn Haax-lemBenixebroek op 9
Jaxxuari a.s. zal vallen.
NOG ALTIJD ZIEKTE VAN WEIL.
In de week van 18 tot en met 24 December
kwam in Nederlaxxd wederom een geval van
ziekte vaxx Weil voor, en wel weer te Dor
drecht. Er kwamen 6 gevallexx voor van
meningitis cerebrospinalïs epidenxica en vier
van poliomyelitis anterior acuta. Encephalitis
na inenting werd ter kennis van het
staatstoezicht op de volksgezondheid gebracht.
UITBREIDINGSPLAN ZUID-WEST
VOOR EEN CCDEMISSIE VAN
GEDEPUTEERDEN.
Een commissie uit Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland heeft in verband met de
ixxgebrachle bezwareix tegen het besluit van
den Raad der gemeexxte Haarlem van 13 April
1932. strekkende tot vaststellixxg van een uit
breidingsplan, Detail 12, van Zuid-West. voor
het gedeelte der gemeente gelegen ten Noor
den van de grens der gexxxeente Heemstede,
ten Oosten van de Leidschevaart. ten Zuiden
van de Eindenhoustraat en ten Westen van
den Wagenweg, op Vrijdagmorgen ter plaatse
een onderzoek ingesteld, waarna door die
Commissie een opexxbarc zitting is gehouden
in het gebouw der Provinciale Griffie. Hier
koxxdcix de ixxgebrachte schriftelijke bezwa
ren mondeling worden toegelicht.
Mx*. J. H. J. Simons en ïxxr. J. Deenik traden
op voor eenige gedupeerde eigenaren. Zij
achten het gevolg van hel bestemmen van
den grond voor groen terrein dat dat terrein
zeer inwaarde vermindert- Onteigening dooi
de gemeente zou juister zijn. Het is luxe en
luxe moet betaald worden door lienx. die ze
geniet, in dit geval dus door de gemeente, niet
door axxderen i.e. de eigenaren van den
grond.
De voorzitter van de commissie, de heer
A. W. Michels zeidc. dat dit plan in wezen niet
veel wijzigt in het oude plan Heemstede van
1927. Een grondeigenaar komt zelfs In een
betere positie.
De heer van Abs. voor Haarlem optredende,
ixxex-ktc op, dat door de eigenaren in 1927
het plan is goedgekeurd op enkelen 11a, die
bezwaar maakten. Het is aangenomen. Nu,
bij eeix wijziging, komen ze xxxet bezwaren die
in 1926 van pas geweest zouden zijn.
Mr. Deenik legde nog eens den nadruk op
de gewijzigde tijdsomstandigheden exx op het
feit, dat het voor 10 jaar goedgekeurde plan
Heemstede (1926) spoediger veranderd kan
worden dan een voor denzelfden tijd aange
gaan nieuw plan Haarlem.
De Gedeputeerde Staten zullen later, hun
beslissing nemen.
Een meerderheid in de Fransche Kamer voor
Paul Boncour. Garanticlcening aan Oosicn-
rijk toegestaan.
(2c blad, lc pag.)
Eerste Kamer: Laatste zitting van het jaar
noodwet-Terpstra aanvaard.
(3c blad, lc pag.)
De electrische tram HaarlemLeiden. Dc
openingsplechtigheid.
(Ie blad, 2c pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
Van onzen Berlijnschen CorrespondentHoe
Kerstmis in dc Bcrlijnschc hoofdstad was.
(2e blad. lc pag.)
K. Pk.: Esbjcrg, dc concurrent van IJmuidcn.
(2e blad. 3e pag.)
Dc laatste dag van dc stoomtram Haarlem
Leiden. Een en ander uit haar geschiede
nis.
(3e blad, le pag.)
H. L. Warnier: Lichamelijke Opvoeding.
Lichaamsoefeningen en militaire, belangen.
(2e blad. 2e pag.)
DE GOUDEN STANDAARD
IN ZUID-AFRIKA.
(Van onzen Loixdenschen correspondent.)
Zuid Afrika verkeert in andere omstandig-
heden dan andere landen met betrekking Lot
den goudeix staxxdaard. want het is het
voornaamste land van goudproductie en
goud-export. In de berichten over de finan
cieele ïxxaatregelen, welke Herzog's x-cgeering
heeft genomen, is aanvankelijk wat ver
warring geweest. Maar wel bleek dat Zuid-
Afrika voor de wereld niet wenschte te be
kennen dat het goud als standaard-waarde
meter voor zijxx geld had prijsgegeven. De
jongste exx thans als officieel erkende voor
stelling is dat de regeering niet formeel het
verlaten van den gouden standaard heeft
aangekondigd. Een andere zaak is dat m
financieel deskundige kringen de opvatting
overheerscht dat Zuld-Afrika gedwongen is
geworden goud te verlaten zooals Engeland
indertijd gedwoxxgen werd het te doen.
Maar voor Zuid-Afrika is de positie toch
heel anders. Om die posit ie te begrijpen nxoel
de politieke toestand van het land eveneens
worden bezien. Tlelman Roos. tot voor kort
beschouwd als een aanhanger van Hertzog
en eens een van dc vurigste nationalistische
leiders in Zuid-Afrika (die thans wel zou
kuxxnexx wenschen dat zijn redevoeringen
van voorheen in een zee van vergetelheid
waren verdx-onkexx), heeft naar bekend een
hoogen en veiligexx post in de rechtspraak
van zijn laxxd verlaten om zich aan het hoofd
te stellen van eexi actie, gericht op de
waardevermindering van het Zuid-Afri-
kaansch pond sterling. Tevoren had liet ge
schenen alsof de regeering. die van Septem
ber 1931 af had geweierd een verlaging van
de wisselwaarde vaxx het pond te overwegen,
veilig zou zijn tot de verkiezingen van 1934.
Maar het bleek al gauw dat Tielman Roos
genoeg bekeerlingen had gemaakt in de re-
geeringspartjj .of partijen, indien Labour er
nog bij mag worden gerekend) om de re
geering nxet een nederlaag in het parlement
te kunnen bedreigen. Dit feit heeft stout
moedige speculanten en financiers in paniek
stemming er toe gebracht hun geld om le
zetten in buitenlandsche waarden, hetzij
door rcchtstreeksche aankoop van zulke
waarden, hetzij door verscheping van goud.
De maatregelen der regeering moeten ex-
dus op gericht zijn zoowel de aanhangers
van Tielman Roos terug te winnen door ge
lijksoortige maatregelen als Roos voorstelt,
als het effect teniet te doen van het voor
uitzicht van een landsbestuur met Tielman
Roos als hoofd. Vei-bod van gouduitvoer en
controle van de wisselmarkt twee van
de door de regeerixxg aangekondigde maat
regelen zijn bedoeld als voorbehoedmid
delen tegen speculatie en paniek. Andere
maatregelen moeten worden gezien als een
compromis voor de financieele politiek van
Herzog's nieuwen rivaal uit het eigen kamp,
als een aanwijzing voor de financieele voor
nemens der regeering.
Als voornaamste goud-produceercnd land
van de wereld heeft Zuid-Afrika er belang
bij dat goud zijn betcckcnis als internatio
naal betaalmiddel behoudt. De regeering
heeft daarom gezegd dat ze den gouden
standaard niet wil prijsgeven. Zij wil het aan
tal landen, waar goud is verlaten niet ver-
hoogen, want dat zou slechts een stap ver
der zijn naar den ondergang van een vitaal
exportbedrijf. De goudmijnbezitters zelf den
ken er anders over. Zij zijn niet zoo zeer op
xxationaal belang als op eigenbelang bedacht
cn beseffen dat zij meer dan 30 percent mcer
Zuid-Afrikaanschc ponden voor hun goud
zouden ontvangen indien het pond van zijn
gouden voetstuk werd gestootcn. De land
bouwers denken er ook zoo over. Met uit
zondering van Canada (waar dc dollar trou
wens ook flink gedeprimeerd isi hebben de
staten van het Britsche Rijk goud prijsge
ven en de Zuid-Alrikaanschc boer, die met
die staten op de levensmiddelenmarkt van
Groot Britlannië concurreert, vindt die con
currentie moeilijk, omdat hij in zijn positie
ongeveer een derde meer ponden sterling
voor zijxx producten moet vragen dan zijn
concurrenten in andere deelen van het Brit
sche Rijk.
De kans dat Tielxxoan Roos zich van het
landsbestuur zal nxeestermaken en dan zijn
nieuwe geldpolitiek voor depreciatie van hot
Zuid-Afrikaansche pond zal doorzetten heeft
dus geleid tot een vlucht voor dit poixd. Axx-
dere factoren, die b.v. sterk golden voor En
geland ixx September 1931, zijn er niet. Van
een zoogenaamd ongunstige handelsbalans
is geen sprake. Integendeel, het exportsurplus
is vrij aanzienlijk en wordt geschat op een
JL 15.000.000 per jaar
