VOOR DE H.O.V. De GROOTE RAMP IN FINLAND. Het Belangrijkste. IN MEMORIAM 50e Jaargang No. 15198 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 10 Januari 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENpcr week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden f3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post O-72'A. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: J5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iedercn dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM/10 Januari De Slag bij Schiebroek. Vanmorgen bereikte ons het bericht dat Frenk, voetballer van Xerxes, een aanklacht heeft ingediend tegen van der Geest, voetbal ler van Sparta. Zooals u weet, of in elk geval behoorde te weten, heeft Zondag na afloop van den wedstrijd Xerxes-Sparta (43) ge zegde Van der Geest opgemelden Frenk eeni- ge scheldwoorden plus een trap en naar het schijnt ook eenige klappen toegediend. Dit leidde tot den veldslag bij Schiebroek. Eenige honderden toeschouwers wierpen zich met geestdrift in een groote „knokpartij', die tenslotte door de politie van Schiebroek, die „den blanken sabel trok" (nooit trekken po litiemannen roestige sabels) beslecht moest worden. De aanleiding tot het conflict Frenk-van der Geest was de stand 4-3. 1-Iet was eerst 4-2 geweest. Toen het 4-3 werd, en er nog maar een minuut of zoo te spelen was, terwijl Sparta verwoed aanviel, ging Frenk tijd win nen door eiken bal, die binnen zijn bereik kwam, uit het veld te trappen. Dit middel is wel niet sportief, maar het wordt zeer veel toegepast, sinds vele jaren, als zulke spannen de situaties zich voordoen. Het wekte evenwel den toorn van Van der Geest in zulk een mate, dat hij den slag van Schiebroek ontke tende. Gelukkig maar dat niet iedere voetbal ler van een verliezende tegenpartij zoo heftig reageert op het tijdwinnen-door-uittrappen an ders leverde iedere stad en ieder dorp in onfc land eiken Zondag minstens één veldslag op. De politierechter zal nu verder als scheids rechter tusschen Sparta en Xerxes moeten op treden, en als man van klassieke opvoeding zal het hem wel even wonderlijk aandoen dat hij aldus de Oudheid in zijn rechtszaal ziet herleven. Xerxes, koning van Perzië, die over dit land regeerde van 485 v. Chr. tot 465 v. Chr., smoorde oproeren in Egypte en in Baby- Ion en maakte zich daarna op omGrie kenland te gaan veroveren. In 481 trok hij ten strijde aan het hoofd van zijn legioenen, on derwierp Thracië en Macedonië, rukte op naar Athene maar leed een zware nederlaag bij Salamis. Deze verloren uitwedstrijd zat hem zoo dwars, dat het daarna heelemaal met hem misliep. Hij verslaafde zich aan zin genot, pleegde geweldenarijen van de érgste soort en het liep tenslotte leelijk met hem" af. Iu 465 werd hij. samen met zijn oudsten zoon, door den bevelhebber van zijn eigen lijfwacht. Artabanus, vermoord. Wat dc Grieksche stad Sparta betreft zij had in den Perzischen oorlog geen grooten roem verworven. (Wat een dankbare opmer king voor den Officier als hij zijn requisitoir tegen van der Geest houdt). Als gevolg daar van ging de hegemonie ter zee aan de Athe- ners over. Binnenlandsche onlusten kwamen erbij. Toch had bij den aanvang van den Per zischen oorlog geheel Griekenland zich om Sparta geschaard. Maar de schepping van een groote Helleensche gemeenschap stemde niet overeen met bekrompen, op isolement be rekende staatsregeling der Spartanen Genoeg. Is het duidelijk of niet dat de Po litierechter en de Officier beiden een pracht- gelegenheid krijgen om hun argumenten met klassieke eruditie te staven, en dat de verde diger van Van der Geest verstandig zal doen als-ie die dingen ook nog eens eventjes na kijkt? Voor het overige leven wij niet meer in de Oudheid, maar in 1933. Het heeft wat lang geduurd goed geteld 2413 jaar eer Xerxes zijn revanche kreeg van den uitwed strijd bij Salamis. Hij heeft hem nu gehad, met 43, en blijkens dat uittrappen in de laatste minuut heeft het heel wat moeite ge kost. Netjes was dat uittrappen ook niet, maar we weten uit de geschiedenis dat er 2413 jaar geleden erger dingen met hem gebeurd zijn. Sparta had dit waardig behooren te slikken. Maar zooals de Politierechter nauwelijks zal kunnen nalaten te zeggen reeds in dat oude Sparta placht physieke kracht in hoo- ger aanzien te staan dan de Geest. Opnieuw wordt dit bewaarheid, in zoo ontstellenden vorm zelfs, dat de Geest van Sparta hier wegens lichamelijke geweldenarij terecht staat. De historie heeft hem deswege veroor deeld, en ik zal het opnieuw moeten doen... 25 subs- 25 dagen. R. P. MEER TOEZICHT OP HET VERKEER NOODIG. VOORAL TEN PLATTELANDE. Volgens het Handelsblad is ingevolge een verzoek van den minister van Justitie aan de procureurs-generaal tot de burgemees ters een brief gericht om de ambtenaren van politie en gemeenteveldwachters tot een meer intensief toezicht op het rijverkeer '.en plattelande aan te sporen, zij het dan met betrekking tot de meer eenvoudige doch cm haar gevolgen dikwijls niet minder ernstige overtredingen. Met name wordt de aandacht gevestigd op het in gevaar brengen van de verkeersvei ligheid door minder goed werkende reflec tors aan motorrijtuigen en rijwielen, gebrek kige richtingaanwijzers, het parkeeren langs de verkeerswegen en het gebruik ma ken door wielrijders van de voor snelverkeer aangewezen weggedeelten. DE INZAMELING VAN HAARLEM S DAGBLAD. Zestiende lijst. Mej. H. f H. M. Mevr. do wed B. 1 Vorige opgaaf 1373 Totaal f 1381.08 ,DE CRUQUIUS" IN GEVAAR? Nog geen medewerking van Monumentenzorgvoor het behoud. Nu door de uitbreiding van de Leeghwater en eenige andere maatregelen de bemaling van den Haarlemmer polder belangrijk ver beterd wordt, zal een beslissing over het lot van het nabij Heemstede staande stoomge maal „de Cruquius" dat alsdan vrijwel overbodig zal worden wel niet lang meer kunnen uitblijven. Het zou naar velen meenen toe te juichen zijn wanneer het Polderbestuur eenparig kon besluiten om „de Cruquius", die nog geheel in z'n oorspronkelijken toestand werd gela ten, voor het nageslacht als historisch mo nument en als een herinnering aan de droog making van het Haarlemmermeer te behou den. Maar zoover is het nog niet, omdat reeds meermalen in poldervergaderingen bij het ter sprake brengen van deze aangelegenheid is gebleken, dat sommige leden bezwaren hebben tegen de jaarlijks terugkeerende on derhoudskosten. In verband hiermede werd inmiddels een beroep gedaan op de medewerking van „Mo numentenzorg". doch de voor het behoud van de machine gevraagde steun kon van die zijde nog niet worden verkregen. Gehoopt wordt, dat een hernieuwd ver zoek een beter onthaal zal vinden en de ver der aan te wenden pogingen om ook van andere corporaties de noodige medewerking te verkrijgen, met gunstig resultaat zullen worden bekroond. NIEUWE ONRUST IN SJANHAIKWAN. VOORBEREIDING VOOR GROOTEN STRIJD SJANGHAI. 10 Jan. <V.D) De Chineesch pers meldt uit Sjanhaikwan dat zich daar op het. oogenblik 6900 man Japansche troepen bevinden. De Japansche bevelhebber heeft opdracht gegeven in de omgeving der stad versterkingen op te richten. Van Chineesche zijde vonden voortdurend schermutselingen plaats tusschen Japansche troepen en Chi neesche guerilla-benden ten Westen van Sjanhaikwan. Binnen het gebied van den Grooten Muur heerscht echter volslagen rust. Beide partijen schijnen hun stellingen te versterken FINSCH SCHIP BIJ AMELAND GESTRAND. Bemanning door Insulinde afgehaald. HET SCHIP WRAK GESLAGEN. In den nacht van Zondag op Maandag is op het Bornerif bij Hollum onder Ameland een zeeschip vastgeloopen. Het bleek te zijn het Finsche stoomschip „Alexa", thuisbehoo- rend te Bilborg. Het schip was onderweg met een lading hout, komende van de Oostzee, met onbekende bestemming. Bij het gestran de schip stond 8 voet water, terwijl het schip zelf 16 voet diep lag. De branding sloeg over het schip heen. zoodat de positie zeer gevaarlijk was. De roersteven en het roer zijn reeds spoedig door de golven weggeslagen. Er bevonden zich ongeveer 16 man aan boord, die het schip aanvankelijk niet wilden ver laten. De sleepboot ..Holland" van de firma Doeksen van Terschelling kwam tot op on geveer 2 K.M. van de „Alexa". De reddingboot Insulinde van Oostmahorn heeft Maandagmiddag te omstreeks 3 uur 13 personen aan boord genomen. De kapi tein van de „Alexa" wenschte zijn schip nog niet te verlaten. Dc „Insulinde" bleef daarna in de nabijheid. De sleepbooten „Texel" en „Stortemelk" bevonden zich eveneens bij het schip. De „Holland" van de firma Doeksen en Dros heeft verbinding met de „Alexa" ge maakt. Het weer was zeer ruw. Er woei een zware Noorden wind. Het schip zat gevaar lijk. De reddingsboot „Insulinde" van Oostma horn heeft \s middags te omstreeks half vijf den kapitein van boord gehaald Daarmede is de geheele bemanning welke bestond uit veertien personen, waaronder drie vrouwen, gered. De reddingboot is naar Oostmahorn teruggekeerd. Bij hoog water, te zes uur zou men trach ten het schip vlot te brengen, maar de kans. dat dit zou gelukken, was niet groot. De hooge branding liep "s middags over het schip heen. Nader meldt men ons uit Hollum, dat de deklast van het schip is weggeslagen. De sloepen aan boord zijn vernield. Een red dingsboei is aangespoeld. De sleepboot „Hol land" tracht het schip vlot te trekken. „ALEXA" NU GEHEEL ONDER WATER. HOLLUM. 10 Januari Het Finsche stoom schip „Alexa", dat gisteren op het Bornrif is gestrand, staat nu geheel onder water en wordt al^ verloren beschouwd. De deklast is gedeeltelijk op het Zuiderstrand van Hollum aangespoeld en wordt door de strandvonderij egborgen. (De minister van Arbeid heeft het voorstel gedaan om de cl te doen verdwijnen Onze schelling is verdwenen. Met den duim en met den voet En het schijnt, dat nu tenslotte Ook de el verdwijnen moet. Een van onze beste maatjes, Wordt maar weer ten dood gewijd. Een der weinige, gebleven Uit den goeden ouden tijd. Geen traditie blijft in eere, Alles waar men nog naar ziet, Is de nuchtre overweging: Is iets practisch, al dan niet. En we hebben nu een meter, Dus wat doen we met die el, Ze is bij de meeste menschen Toch bij voorkeur niet in tel. Ze brengt nog meer ingewikkelds In 't gecompliceerd bestaan, Neen, de el is bovenmatig En ze moet nu maar eens gaan. Straks verdwijnt er weer een stukje Uit onze geschiedenis. En men voelt weer dat ons landje Niet meer el dorado is. P. GASUS. NOODKREET VAN AMBTENAREN TELEGRAM AAN DE KONINGIN. BATAVIA, 9 Januari (Aneta. De hoofd besturen van het Indi-Europeesch Verbond. Indisch Katholieke Partij, Christelijke On- derwijzersvereeniging. Secretariaat van R.K. ambtenaren en particuliere werknemers er. het Comité tot behartiging van de belangen van ambtenaarsgezinnen hebben het volgen de telegram gezonden aan de Koningin: „Vestigen eerbiedig Uwe hooge aandacht" op den ondragelijken nood der -groote ambt- naarsgezinnen door de salariskortingen per 1 Januari 1933, zonder voldoende kindertoe lagen'. DE NIEUWE LOONVOORSTELLEN BIJ DE SPOORWEGEN. ORGANISATIEBESTUREN VOOR AAN NEMING BUITENGEWOON CONGRES VAN DE NED. VER. Over de jongste voorstellen van de directie der Nederlandsche Spoorwegen aan den per- soneelraad tot een loonsverlaging van 8 pet heeft de Crt. zich gewend tot het hoofd bestuur van de Ned. Vereeniging van Spoor- cn Tramwegpersoneel te Utrecht. De vertegenwoordigers van de vijf orga nisaties van spoorwegpersoneel, aldus zeide men, hebben zich tegenover deze voorstellen geheel vrij gehouden, al zijn zij van oordeel dat onder de gegeven omstandigheden dient te worden geadviseerd, zich hierbij neer te leggen. Dit zelfde oordeel heeft ook den ver- eenigingsraad met algemeene stemmen uit gesproken Op Dinsdag 24 Januari zal de Nederland sche Vereeniging in het N.V. Huis te Utrecht een buitengewoon Congres houden, waar de leden zich zullen kunnen uitspreken over het oordeel en advies van hun hoofdbestuur De vereenigingsraad adviseert inmiddels den leden zich bij deze voorstellen van de directie neer te leggen. Een fort in de lucht gevlogen. HELSINGFORS. 10 Jan. (Reuter). De aan Finland bchoorende ..zeevesting" Mac Elliot, is hedenochtend m de lucht gevlogen. In de vesting is brand uitgebroken, welke oversloeg op het munitie-depot, waar het opgeslagen materiaal ontplofte. Van Helsingfors zijn onmiddellijk schepen met bluschmateriaal uitgevaren, doch dc schepen worden door den hevigen sneeuwstorm belemmerd. De vesting ligt op een eiland, ongeveer 30 K.M. van Helsingfors verwijderd. Van het vasteland af ziet men voortdurend een rook kolom opstijgen, en hoort men het donderend geraas van ontploffingen. Zeven kazernes en een groot deel van de vestingwerken moe ten vernield zijn. Men spreekt van een groot verlies aan menschenlevens. ONRUST EN VERBITTERING GEWEKT? DOOR DE STRENGE MAATREGELEN IN INDIë. Het Tweede Kamerlid Cramer (S.D.) heeft den minster van koloniën gevraagd of hij bereid is. mede te deelen, welke uitlatingen aanleiding hebben gegeven tot de in preven tieve hechtenisstelling van twee afgevaardig den naar het Kerstcongres van het N.I.O.G.' te bevorderen, dat deze twee afgevaardig den onmiddellijk in vrijheid worden gesteld; bereid mede te deelen, wat aanleiding heeft gegeven tot het opleggen van straffen aan bestuurders van de onderofficiersvereeniging Ons Aller Belang en de intrekking van deze straffen te bevorderen?; mede te deelen. op grond waarvan het af deelingsbestuur der P.N.I. te Soerabaja is aangehouden?: te bevorderen dat dit bestuur onmiddellijk in vrijheid wordt gesteld?: Is civ minister niet van oordeel, dat maat regel* n. als in bovenstaande vragen genoemd, slechts onrust en verbittering verwekken?; is de minister niet van meening, dat het doelmatiger zou zijn en meer In het belang van een goede betrekking tusschen de re geering en de inheemsche bevolking en de burgerlijke en militaire landsdienaren in dien. in stede van maatregelen als hooger- bedoeld te nemen, de grieven van genoemde groepen ernstig werden overwogen? PER MOTORFIETS VAN NED.-INDIë NAAR NEDERLAND. EEN TOCIIT VAN TWEE HAARLEMMERS. De héeren B. Herweyer en A. Aukes. twee jonge Haarlemmers die eenigen tijd in Ned Indië werkzaam zijn geweest, maken den terugtocht naar Nederland per motorfiets met zijspanwagen. Maandag ontvingen wij van dit onderne mende tweetal een telegram uit Quetta (een stad in Afghanistan, het eindpunt van den spoorweg van Voor-Indie naar Beloetsjistan) met dc mededeeling dat zij daar aangekomen waren. Zij hadden hun weg gekozen over den Khyber, den overgang over den Hindoe- Koesj. Een belangrijk stuk van den avontuurlijken tocht is dus reeds volbracht SOLISTENCONCOURS „UTILE DULCI". In onze opgave betreffende den uitslag van het Solistenconcours van ..Utile Dulcï is een fout geslopen. In de tweede-afdeeling. op Zondag. be haalde het duo Chr. Cobelens (niet. trompet, zooals gemeld, maar trombone) en Cor Jas- perse (niet trombone, maar trompet), van .Voorwaarts", te Haarlem niet een tweeden, maar een cérsten prijs. Duizend Nederlandsche Graalmeisjcs hebben, naar gemeld, in Berlijn een massale op voering van ccn mysteriespel gegeven, lticr boven d>- stoet met vlaggen voorop, in'de. straten der Duitsche hoofdstad Finsch schip bij Ameland gestrand. Beman ning door de „Insulinde" gered. (Ie blad, le pag\) Ernstige syndicalistische onlusten in Spanje, Aanslagen en botsingen. (2e blad, le pag.) Haarlemschc vent verordening door den Hoo- gen Raad nietig verklaard. (2c blad, 3e pag.) Dc nieuwe loonsvoorstellen bij dc spoor wegen. Organisatiebcsturcn voor aun- neming. (le blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: De slag bij Schiebroek. (le blad. le pag.) Hartley Withers: De economische wereld conferentie. Wat kan zij doen? (2e blad, le pag.) K. Pk.: Langs de straat. Zeehond op de Hcy- plaal. (le blad, 2e pag.) PROFESSOR DR. B. J. KOUWER Van ons is heengegaan een man met zulke kenmerkende eigenschappen, met zulke groote gaven van hoofd en hart, dat het ons zwaar valt te beseffen dat hij er niet meer is en wij voor goed verstoken zullen zijn van de warmte, de vriendschap, de trouw, de voor lichting, die van hem uitgingen. Behalve zijn groot wetenschappelijk kunnen en ken nen. bewonderden wij in hem den stoeren werker. den onvermoeiden zoeker naar nieu we wegen, den ingetogen mensch. Humani teit. zelfs daar waar vaak diep moest worden ingegrepen, was de drijfveer van zijn han delen. was het kenmerk zijner overwegingen en daden en daaraan paarde hij een eenvoud en een toegankelijkheid voor denkbeelden van anderen, zooals slechts groote menschen dit kunnen. Als candidaat arts reeds, had ik het voorrecht hem te leeren kennen, toen ik in de groote vacanties bij hem ln het St. Eli sabeth s Gasthuis, onder zijn hooge leiding de praktische zijde der chirurgie en gynae cologie leerde kennen en hoewel mijn eigen lijke leermeesters aan de Amsterdamsehc Universiteit zetelden, kan ik gerust verkla ren dat Kouwer mijn leermeester was in dc verloskunde, immers bij mijn artsexamen kon ik het getuigschrift van hem overleg gen, dat ik onder zijn leiding tachtig ge wone en twintig buitengewone verlossingen had verricht, een lijst, voor dien tijd een uni cum, Na mijn artsexamen had ik het voor recht zijn eerste inwonende assistent te wor den en het is juist in dien tijd dat ik zijn groote vriendschap verwierf, maar tegelijker tijd zijn groote werkkracht en onvermoeid heid leerde waardeeren. zijn groote onzelf zuchtige belangstelling in leder onderwerp, dat hem de moeite der overdenking waard was. Een leermeester, gesneden uit het beste hout waaruit zoo een gesneden had kunnen worden, door zijn voorbeeld als het ware zijn medewerkers meesleependc hem op den weg van wetenschap en arbeid tc volgen en hen daarbij de hoofdgedachte der menschclijk- heid, de verantwoordelijkheid van medicus tot patlentm e n s ch in te prenten en het bewaren van het decorum in de meest kieschc gevallen. Met deze eigenschappen bezield, is het inderdaad geen wonder dat hij een eigen school stichtte, de school van Kouwer, die door zijn leerlingen steeds hoog zal worden gehouden. Maar niet alleen in het werk. ook in het gezin had hij diezelfde eigenschappen. Ik was een vriend van den huize geworden en genoot ook daar van de warmte, die van het gezin uitging, en leerde ook daar zijn groote gaven des harten waardeeren en als ik dan weer in liet ziekenhuis terugkwam,was het of de ijver om met hem samen te mogen werken nog grooter geworden was cn tot meer daden in zijn geest prikkelde. En zoo heb ik het voorrecht gehad een man te ontmoeten, die, ik heb het hem eens ge zegd. zich als hoofdphilosoof gekozen had den Prediker, die zelde: „doet. wat uwe hand tc doen vindt, met alle kracht en alle macht, want er Is noch wetenschap, noch kunst noch ervaringen in het kille graf waarin wij henen gaan." En zoo inderdaad was heel zijn lpven. Met hart en ziel. met lichaam en geest heeft hij zich geworpen op alle vraagstukken van dit zoo uitgebreide terrein der medische weten schap en op die ondcrdcelcn vooral, die zijn specialisme vormden. Maar niet alleen op dit hoofdterrein, ook op ander gebied heeft Kouwer zich met hart en ziel geworpen. Als men dacht dat hij aan het eind was gekomen vond hij steeds weer andere nevengebieden zuigelingenzorg, inoedercursussen, zieken verpleging. maatschappij-belangen, te veel eigenlijk dan dat ik chronologisch zijn ar beid kan catalogisecrcn. Maar altijd werkte liij. altijd gaf hij zich steeds trachtend veel voor anderen tc zijn. zich zelf vaak climi- necrende om te geven het beste dat in hem was ten nutte van het algemeen. Hij heeft gewerkt cn gearbeid bij dag onde bij nacht en zelfs op zijn ziekbed, wetende wat hij had. met heldenmoed dragende zijn pijnen en lasten, was hij nog omringd door allerlei pa pieren en werkte hij nog steeds door, ook toen zelfs afleiding zoekende in arbeid. Ziedaar een kenmerk van grootheid, van waarachtige zielenadel. En zoo hem kennende, is er geen nader betoog noodig om te doen beseffen de groote leegte, die achterblijft, niet alleen in zijn gezin, maar ook bij zijn vrienden, zijn leerlingen cn medewerkers, ja 111 ganseh Ne derland en daarbuiten. M. JESSURUN.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1