Vliegende Hollanders. Het Belangrijkste. 50e Jaargang No. 15207 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrijdag 20 Januari 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR DnDrBT nrpDpnnnM en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEtRtBüUM. ABONNEMENTENper weck 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0-65. franco per post 0 72}^. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 O Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames O-óO per regel. Reductie bij abonnement. Vraag cn aanbod 14 regels 0-60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentjes (icdcrcn dag) 1—3 regels 0.30, elke regel meer O-lO, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange Idem voor Abonnés op het Geïll. ZondagsbladLevenslange ongesch ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-. iktheid f2000—. Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400—, Verlies Duim f75—. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f 30—. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 20 Januari De vrije man Het is u bekend dat op het moment lang duren die dingen nooit een zekere generaal von Schleicher als rijkskanselier aan het hoofd der Duit'sche regeering staat. Deze oudé ijzervreter, omgeven door de stokoude ijzer vreters von Hindenburg, von Mackensen en aanverwante zielen, heeft in een bijeenkomst van den Rijksstrijdersbond Kyffhauser ge zegd: ..In Duitschland geldt sinds oeroude tij den het recht, een wapen te dragen, als het recht van den vrijen manIk beschouw den algemeenen dienstplicht als het belangrijk ste te bereiken doelOnder de bescher ming van het leger heeft Duitschland een reeks van gelukkige vredesjaren beleefd". Ik heb deze drie zinnen met aandoening gelezen, en ben erover gaan nadenken. Waar voor ik mijn excuses maak. De kracht der overtuiging van de meeste menschen is im mers juist gebaseerd op het feit, dat zij zorg vuldig nalaten over zulke redevoeringen na te denken. Het is zoo onaangenaam. Aange zien zij niet 'nadenken, regeeren over hen de generaals von Schleicher. Nu. ik misdroeg mij dan weer, en dacht na, beginnend met den eersten zin. Tot en met 1916 heb ik nimmer een wapen ge dragen. Het is verboden voor een burger, hetgeen u als een vrijheidsbelemmering kunt beschouwen. Maar ik deed dat niet. Ik voelde geenerlei behoefte aan het dragen van een wapen, en verlangde er nimmer naar. Ande ren schenen dit evenmin te doen. In 1916 beval de Nederlandsche staat mij, in dienst te gaan, en stond mij tegelijkertijd toe, een wapen te dragen. Volgens generaal von Schleicher werd ik dus op dat oogenblik pas een vrij man. Het duurde twee jaar en vier maanden, en was een wonderlijke erva ring, uit vrijheids-oogpunt bezien. Ik mocht niet meer mijn beroep uitoefenen, ik mocht niet meer opstaan, eten, uit wandelen gaan, op een fiets stappen, naar bed gaan en eeni- ge duizenden andere dingen doen, wanneer ik dat verkoos. Men beval mij daarentegen in de houding te gaan staan en te salueeren voor allerlei lieden. Men beval mij te cxerceeren, te schieten en op de maat van een oempas orkest zwijgend urenlang te marcheeren. Men beval mij voortdurend en allerlei. Tenslotte beval men mij, anderen te bevelen. Teneinde mijn schleicheriaansche vrijheid afdoende te symboliseeren, gaf men mij op een goeden dag kamerarrest. Enzoovoorts. Het wonderlijke is. dat ik in dien tijd geen oogenblik besefte dat ik, door het mij gege ven recht een wapen te dragen, een vrij man was geworden. Integendeel wilde het mij voor komen. dat het tegendeel het geval was. Ook in die jaren verviel ik namelijk reeds in de hinderlijke fout, zelf na te denken. Thans leert mij generaal von Schleicher, dat ik alleen in die twee jaar en vier maanden een vrij man ben geweest. Want toen ik op 11 November 1918 werd losgelaten uit de vrijheid, mocht ik geen wapen meer dragen. Het had, in zijn goedigsten vorm (de salon-sabel) mij altijd gehinderd in het loopen, en ik was zeer verheugd ervan verlost te zijn. Mijn lotge- nooten schenen er net zoo over te denken. Zoo ziet u maar weer, tot welke gruwelijke misverstanden het nadenken leidt. Toen wij de Vrijheid verlieten waren wij blij, en dach ten dat het de Dwang was geweest! Hoesgos- mogelijk. Generaal von Schleicher weet het beter, daarom koppelt hij den „vrijen man" uit zijn eerste zin dan ook direct aan den „algemee nen dienstplicht" in zijn tweede, na herin nerd te hebben aan „oeroude tijden". Zooals u weet werd de dienstplicht omstreeks 1800 pas uitgevonden en voor het eerst toege past, en niet eens in Duitschland, maar in Frankrijk, door Napoleon I. Gij zoudt dus zoo zeggen, nietwaarhalt meneerfFas op, of u gaat ook nadenken, en dat is niet de bedoeling. Niet denken, meneer. Hoera, me neer! Hoera, en nog eens hoera. Da's genoeg. Immer feste druf! Iemand die denkt, dat isnou ja, da's een .idealist". En dit woord wordt door de meeste menschen als een leelijk scheldwoord beschouwd min stens: als een hoon. Niettemin weer vervallend in mijn hard nekkige fout, herlees ik des ijzervreters derde zin en schiet in den lach. Onder de bescher ming van zijn leger heeft Duitschland een reeks van gelukkige vredesjaren beleefd". Precies. Wat zegt de eenvoudige burger daar op: „Nou is dat leger er niet meer, en kijk het nou 'es een ellendige boel wezen. Dus moeten we weer zoo'n leger hebben, en we moeten er allmaal in, elk met een wapen, dus als vrij man" Wat zeg ik daarentegen? „Onder de „bescherming" van zijn leger is Duitschland in de oorlogsellende geraakt, millioenen van zijn flinkste jonge kerels zijn afgeslacht, millioenen voor het leven verminkt, honderdduizenden in krankzinni gengestichten beland, en de huidige janboel in de wereld is het gevolg van al die „be scherming" van „vrije mannen". Zoo ziet u de nare gevolgen van nadenken. Ge wordt het oneens met niemand minder dan generaal von Schleicher. Rijkskanselier van Duitschland! Wacht er u dus voor. Moge rnijn droef voorbeeld u een leering zijn. Ik snak niet eens meer. naar het wapen (in dezen tijd liefst een gasbommet je, of een ba- cillencultuurtje-in-étui) dat mij tot een vrij man zou maken, in het kader van den oerouden algemeenen dienstplicht De Franschen en de Engelschen schijnen nogal boos te zijn over generaal von Schlei cher's rede. Dat komt van al dat nadenken. Net. bederft je goede humeur ook. Waar be moeien we ons mee? Straks worden we alle maal als vrije mannen afgeslacht. Hoera! Leve clt oertijd, het nieuwe ideaal! R. P, DE DRANKWET. EEN ADRES VAN „NIENEBOKOS' De Haarlemsche afdeeling van den Nieu wen Ned. Bond van Koffiehuishouders en Slijters (NIENEBOKOS) deelt ons mede. dat door het hoofdbestuur van dien bond een adres gezonden is aan den Minister van Bin- nenlanasche Zaken en Landbouw, naar aan leiding van het door Mr. Boon in de Tweede Kamer gedane verzoek om den termijn be doeld in art. 79. Ie lid der Drankwet met het oog op de crisis te verlengen. Het bestuur van ..NIENEBOKOS" merkt op. dat weliswaar vele vergunningen nog niet zijn overgeschreven, doch dat dit te wijten is aan de vergunninghouders, die of van de pachters te hooge prijzen vragen, of niet be reid zijn tot .overschrijving, omdat zij mee- nén, dat er nog wel een weg gevonden zal worden, om de vergunning zelf te exploitee- ren en de* voordeelen blijvend te behouden. „Nienebokos" meent, dat. dit wel niet. mo gelijk zal zijn. doch dat bovendien een ver lenging van den termijn, alleen ten voor- deele van de verpachtende vergunninghou ders zou komen; immers zij zullen weder vrijelijk hun vergunning een of meer jaren kunnen verpachten, om dan bij een even- tueele opleving van den economïschen toe stand, voor de overschrijving der vergun ning grootere bedragen te kunnen bedingen, terwijl bij overlijden van den vergunning houder in den termijn der verlenging ook de pachter weder gedupeerd zou zijn. Het hoofdbestuur verwacht, dat naax-mate de fatale datum van 1 April 1933 nadert, de overeenstemming tusschen vergunninghou der en -pachter gemakkelijker bereikt zal worden, waarom den Minister di-ingend wordt verzocht de termijn bedoeld in art. 79 in geen geval te verlengen. Wel zou- de vereeniging het toejuichen, in dien de vergunninghouder, wiens vervanger of pachter na 1 Mei 1931 is overleden of het bedrijf heeft verlaten, zijn vergunning als- nol; zal kunnen overschrijven ten name van hein, die na dien -datum de vergunning ex- ploiteei-de en nog exploiteert en indien ver der den vergunninghouder die op 1 Mei 1931 de—vergunning zelf exploiteerde, toegestaan werd, zijn vergunning op een natuurlijk per soon over te schrijven. AUTO TEGEN AUTOBUS GEVLOGEN. MAN, VROUW EN KIND GEWOND. Donderdagmiddag is op den Rijksweg EnschedeHengelo oixder de gemeente Lon- neker een ernstig auto-ongeluk gebeurd. Ir. Ghert. wonende te Drieixe gemeente Lonne- ker kwam met zijn luxe-auto uit de richting Enschedé. Tegelijkertijd naderde uit Hengelo een autobus, waarin een reisgezelschap uit Almelo was gezeten. Voorts bevond zich daar ter plaatse op den weg een met een paard bespannen wagen. Om een aanrijding te voorkomen remde de heer Ghert krachtig, doch zijn auto slipte en botste tegen de autobus. De schok was zoo hevig dat de bumpers van de autobus verbrijzeld werd. De luxe-auto werd totaal vernield. De bestuurder bekwam een zeer ernstige hoofdwonde, benevens verscheidene andere bloedende verwondingen. Zijn toestand is zeer ernstig. Zijn vrouw, liep een beenfrac tuur op. Een kindje van tien weken, dat zich ook in den luxe-wageia bevond, brak een beentje. Van de passagiers van de autobus liep één een ïxïet-ernstige hoofdwonde op. De gewonden zijn naar het ziekenhuis Ziekenzorg te Enschedé vervoerd. (Het echtpaar v. d. Leeuw, dat per sportvliegtuig naar Afrika is geweest, zal waarschijnlijk Zondag a.s. op Waalhaven terugkeer en.) Ach, ik zou ook willen vliegen Door de lucht naar Afrika. Onze vogels die op trek zijn En de zonne achterna Hoog boven het aardsch gewriemel, Zweven door de reine lucht, Alle i-uzïe. nood en zorgen Onze mierexxhoop ontvlucht. Naar het heerlijk zoele Zuiden, Ver van kaal en kleffig grauw, Naar een onbewolkten hemel Van een stralend, glanzend blauw. Ach. ook ik zou willen ijlen Door de stille wijde sfeer. Stijgend, dalend naar believen Zonder zorg voor het verkeer. Maar wanneer ik voor zoo'n reize In mijn eigen vliegtuig klom, Dat kan ik u wel bezwei'en Kwam ik niet zoo gauw weerom. IJSBERICHTEN. IJSBAAN KLEVERLAAN. De banen van de IJsclub voor Haarlem en Omstreken aan de Kleverlaan zouden heden van tien tot drie uur geopend zijn. Vanavond blijven de banen gesloten. HET IJS OM HAARLEM GEVAARLIJK. Het bestuur der afdeeling IJsbond van de IJsvereeniging HaaUem en Omstreken deelt ons mede. dat het ijè om Haarlem gevaarlijk is. Men zij dus gewaarschuwd HULP BIJ IJSONGEVALLEN. DE TAAK DER POLITIE. De heer A. J. Meijerink heeft Donderdag in het Politiebureau aan de Smedestraat voor het politiepei'soneel een lezing gehouden over hulpverleening bij ijsongevallen. Zijn lezing werd met lantaarnplaatjes toegelicht. Zij vond een aandachtig gehoor. IIET IJSONGELUK OP DE JAN GIJZEN- VAART. In verband met het ongeluk op de Jan Gij zenvaart, waarbij een zevenjai'ig meisje is verdronken, vernxeldden wij dat de achttien jarige Willem de Boode uit een xxabij gele gen opslagplaats van booten een kano weg nam, wat „de oppasser aanvankelijk niet toe stond". Deze zinsnede zou den indruk kunnen wekken, alsof de oppasser, weteixde dat er een ongeluk gebeurd was, geen boot ter red ding wilde afstaan. Men zal echter begrepen hebben, dta dit geenszins het geval was. doch dat de oppasser uit onbekendheid met het gebeurde oxxgeval den redder een boot wei- gei-de. wat immers ajs oppasser van booten zijn taak is. Toen hij enkele oogenblikken later vernam waarom men een boot wenschte heeft hij zelf op hulpvaardige wijze een boot aangebo den, wat toen echter niet meer noodig was, daar Willem de Boode de kano x-eeds had ge nomen. De ontevreden elementen roeren zich in Spanje. Bomaanslagen en daden van sabotage zijn aan de orde van den dag. Een der laatste wandaden was het in brand steken van het beroemde Jezuïtcnklooster in Burgos. DE HEER JOH. A. LAAN OVERLEDEN. Op „De Elshof" te Bloemendaal is op 68- jarigen leeftijd overleden de heer Joh. A. Laan, sedert 1913 president-directeur der N.V. Wessanen's Kon. Fabrieken Wormerveer, Ridder in de Orde van den Ned. Leeuw en Officier in de Orde van Oranje Nassau. De heer Laan was een ook in het buiten land zeer bekend en gezien groot-industrieel die hei'haaldelijk de regeering van advies diende op het gebied van de malerij en pel lerij. In den ooi'logstijd had hij een groot aandeel in de regeling der distributie. Ook over zaken, buiten zijn eigenlijk bedrijf staande, werd dikwijls zijn advies gevraagd. Onder zijn leiding en met medewerking van verschillende familieleden heeft dc zaak te Wormerveer, die door zijn vader werd op gericht. een enorme uitbreiding ondergaan. De overledene had zitting in de commis sie tot uitvoering van het maal- en meng- gebod. was vice-president van den Raad van Toezicht der Amsterdamsche Bank en be stuurslid van het Verbond van Ned. Werk gevers. Een jaar geleden vierde de heer Laan het feit, dat hij 50 jaar aan de fabrieken te Wormerveer (aanvankelijk de firma Wessa- nen en Laan) werkzaam was. De teraardebestelling zal plaats hebben op Maandag 23 Januari a.s. te 11.15 uur op de Nieuwe Algemeene Begraafplaats te Bloe mendaal. HERHALINGSOEFENINGEN. DE OPKOMST IN 1933. In 1933 komen of blijven voor herhalings oefeningen in wex-kelijkexx dienst de gewon dienstplichtigen, behoorende tot de lichtingen en onderdeelen als hieronder vermeld. Lichtingen 1927 en 1929 van: Regimenten Infanterie (hieronder begrepen het Regiment Grenadiers en het Regiment Jagers; Regiment Wielrijders: Schoolcompagnie van den Motor- dienst; Regiment Huzaren, met uitzondering van de postduivenverzorgers en de paarden- verzorgers, die de eerste oefening hebben ver vuld bij het Remonte Depot; Regimenten veldartillerie; Korps rijdende artillerie; Trein- afdeelingen der artilleriebrigades: Regimenten onbereden artillerie; Regiment kustartillerie: Korps luchtdoelartillerie; Regiment genie troepen; Schoolcompagnie pontonniers, voo: zoover betreft de dienstplichtigen, die ten aanzien van de eerste oefening behoorden t" de eerste en tweede ploeg; Schoolcompagn: '.orpedisten; Compagnie intendancetroepen T.ichting 1927 van: Compagnieën hospitaalsr' daten, met uitzondering van de ziekenverple gers. Lichting 1929 van: Compagnieën hosp'. taaisoldaten. Lichting 1928 van: Schoolcom pagnie pontonniei-s. voorzoover betreft d. dienstplichtigen, die ten aanzien van de eerste oefening behoorden tot de derde ploeg. „ZANG EN VRIENDSCHAP". JUBILEUM J. E. VOET. Op 17 dezer was het 25 jaar geleden, dat de heer J. E. Voet als jonge man aan de Kon. Liedertafel „Zang en Vriendschap" kwam. Bestuur, directeur en vele leden kwamen hem dien dag reeds gelukwenschen. De eigenlijke huldiging had echter op de repetitie van Donderdagavond plaats, toen hem bij monde van den voorzitter, Dr. Broese van Groenou, de hangmedaille met inscriptie werd aan geboden. Deze noemde hem een man uit één stuk, die pal stond voor zijn ideeën en op wien men staat kan maken. Een man van groote energie, waaraan de Liedertafel veel tc danken had en waarvan zij nog veel ver wachten kan. De leden bekrachtigden deze woorden met den toast van Van Poppel en langdurig applaus. De heer Voet bracht den hem gebrachten lof over op de stoere werkers, met wie hij zooveel jaren, ook als bestuurslid, samen ge werkt had. R.-K. KAMERCENTRALE „HAARLEM". CANDIDATES VOOR DE ÏWEEDE KAMER. In de kiesveveenigingen. ressorteex-ende on der de R.-K. Kamercentrale „Haarlem" zijn naar wij van het bestuur vernemen, voor de Tweede Kamer de volgende candidaten ge steld: Voor den omschreven zetel middenstand: Ch. v. d. Bilt, H. E. v. d. Brule, mr. Van Hellenberg-Hubar. J. F. Kamphuis, Dr. Kor- tenhorst. E. Lockefeer. E. Stumpel. Voor de vrije zetels: Pater Mr. Beaufort, Ch. v. d. Bilt, Mr. J. B. Bomans. Rector J. F. A. Bots. G. Bulten, H. E. v. d. Brule, Ph Cas- tricum, Dr. Féron, Jac. Groen. P. Hielker, Mr. v. Hellenberg-Hubar, W. Hezelaar, Mr. R. E. A. Hermans, Dr. M. J. W. Hillen, H. Hom J. F. Kamphuys, G. W. Kampschröer, J. Klae- renbeek, Dr. Kortenhorst, M. Kropman, M. Krijgsman, H. J. Kuiper, E. Lockefeer, A. J. Loerakker, Zaanenstraat 14, Mr. J. H. van Maarseveen, C. P. Maas, mej. A. Meyer, J. P. Nyssen, Dr. A. J. B. Oomen, Dr. H. A. Poels. Max van Poll. K. L. A. v. d. Put. Mr. C. P. M. Romme, G. v. Slinger-land, W. Stcinmetz, Pa tor Dr. G. Vrijmoed, J. H. Waterborg. P. G. v. Wees, A. c. A. Deerenberg. Uit Parijs: Aftreden van den Franschen minister Chèron? (2e blad, le pag.) Ernstig mijnongeluk in Luxemburg. Zes arbeiders bedolven. (2e blad. le pag.) De vlicgster Lady Bailey terecht: thans wordt captain Hope weer verniist. (le blad, 2e pag.) Weer twee scheepsbranden. (2e blad, le pag.) Het werkprogramma der economische wereld conferentie vastgesteld. (2e blad, le pag.) Schade bij den brand in Rotterdam bedraagt een millioen. (le blad. 3e nag.) Van de Arrondissc RechtbankNa de Haagschc kraar. ..s de Haarlemsche blaffende honden. (2e blad. 3e pag.) De heer Joh. A. Laan te Bloemendaal over leden. (le blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: De vrije man. (le blad, le pag.) Van onzen Londenschen Correspondent Financiecle moeilijkheden bij dc Engclschs spoorwegen. (2e blad, le pag.) C. J. Groothoff: De tiende wedstrijd tegen Zwitserland. (3e blad. 2e oag.) Willy van der Tak: De mensch en zijn huis. Dc reiziger. (2e blad, 3e pag.) BTNNF^DRT DADEN VAN ROOSEVELT? DAVIS ZOU BUITENÏANDSCIIE ZAKEN KRIJGEN. WASHINGTON. 20 Januari 1 Reuten. In den trein welke Roosevelt naar Wash ington bracht, bevonden zich ook Norman Davis en andere intieme raadgevers met wie de nieuw gekozen president in een speciaal ■^alonrijtuig een conferentie hield. De pro fessoren M'Olev en Tugwell zijn in Roo-evelts gezelschap als econnm:-che adviseurs. Roose velt heeft medeged-nid, dat nrof Moley bij z;:n onderhoud met Hoover tegenwoordig zou zijn. WASHINGTON. 20 Januari (Reuter). Roosevelt werd bij zijn aankomst te Wash ington door een groote menigte hartelijk toe gejuicht. Tegen den avond had hij in zijn hotel een onderhoud met Stimson. Volgens een medc- deeling vaix Roosevelt, waren buitcnland- sche aangelegenheden de hoofd-punten van zijn gesprek met Stimson. WASHINGTON, 20 Januari (Reuter). Senator Husy Long heeft een langdurig on- dex-houd gehad met Roosevelt over dc oor logsschulden. Het feit, dat Stimson en Norman Davis wederom een bespx-eking hebben gevoerd, versterkt de meening. dat Davis minister van buitenlandsche zaken wordt onder Roose velt Het schijnt, dat Roosevelt voornemens is binnenkort handelend op te treden in de buitenlandsche politiek. DE N. C. R. V. EN DE H. O. V. WORDT DE OVEREENKOMST NIET VERNIEUWD? De Tel. vermeldt het volgende: „Wij vernemen, dat tusschen het bestuur der Arnhcmsche Orkest Vereeniging en het bestuur der Ned. Chr. Radio Vereeniging mo menteel onderhandelingen worden gevoerd, welke reeds in een vegevorderd stadium zijn, ten einde te bereiken, dat de A.O.V. in vast contx-act voor deze radiovereeniging in de toekomst zal gaan concerteeren. Het loopende contract der N.C.R.V. met de Haarlemsche Orkestvereeniging, dat 1 Fe- bruax-1 a.s. afloopt, zal niet vernieuwd wor den. Als voorloopig resultaat van dc met de A.O.V. gevoerde besprekingen is reeds een aaxxtal concerten voor dc radio in de maaxx- den Februari en Maart vastgelegd. Deze con- certexx zullen in Arnhem, doch niet als open bare uitvoering gegeven worden". Tot zoover de Tel. Wij teekenen hierbij aan, dat het contract tusschen de N.C.R.V.. en de H.O.V. slechts een overeenkomst in los verband is. omdat de N.C.R.V. het nooit geteekend had. Deze overeenkomst is eenigen tijd geleden al opgezegd. Wij stelden ons nader in verbinding mot den secretaris der N.C.R.V., die ons zeide: „Wij zijn in contact met de Amhemsche Orkest Vereeniging, maar dit wil niet zeg gen, dat er reeds ee novereenkomst is ge sloten en zal worden gesloten. Evenzeer zijn wij nog steeds in contact met dc H.O.V., waarvan wij ook nog uitzendingen hebben, maar er is nog geen besluit genomen, over al dan niet verlenging der overeenkomst met de H.O.V.welke overeenkomst met 1 Januax-i jl. was. geëindigd".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1