UIT HET BUITENLAND
DE PROFEET VAN WALES IN ACTIE.
PUROL er op!
RAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD
DINSDAG 24 JANUARI 1933.
De Engelsch-Amerikaansche conferentie voor de
oorlogsschulden in Maart. Ook economische
kwesties aan de orde. - Constitutioneele wijziging
in de Vereenigde Staten. Vervroegde in
functietreding van den president. Uit Genève:
Nederlandsche gedelegeerden over de veerfig-
urige werkweek. Q
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
AMERIKA
Te Londen werd Maandag officieel mede
gedeeld dat de Amerikaansche staatssecreta
ris Stimson den Engelschen ambassadeur te
.Washington, Lindsay, Vrijdag j.l. een „aide
mémoire" heeft overhandigd, waarin ver
klaard wordt dat Roosevelt zich er over zou
verheugen, indien hij begin Maart den ver
tegenwoordiger van Engeland te Washington
zou kunnen ontvangen voor een bespreking
over de Engelsche oorlogsschulden.
Roosevelt wenscht er evenwel de aandacht
bp te vestigen, dat de besprekingen dei-
kwestie van de oorlogsschulden afhankelijk
Is van onderhandelingen over economische
kwesties en dat derhalve ook economische
experts moeten worden afgevaardigd om te
onderhandelen over de methodes ter ver
betering van den toestand.
Dit „aide mémoire" is tegen de verwach
ting in Maandag niet in de bijeenkomst van
het Engelsche kabinet besproken. Het groote
succes van Engeland bestaat hierin, dat de
voorstellen van Roosevelt vér uitgaan boven
de oorspronkelijke. Aangenomen wordt dat
de Engelsche ambassadeur te Washington op
dracht zal krijgen vast te stellen, welke eco
nomische kwesties Roosevelt ter conferentie
zal willen behandelen.
In de Vereenigde Staten Is thans een In
grijpende constitutlonneele wijziging inge
voerd, welke van groote beteekenïs is voor het
politieke leven.
De Staat Missouri heeft als 36ste van de
48 staten het 20ste amendement op de
grondwet" aangenomen, waardoor de ver-
eischte 3 4 meerderheid verzekerd is. Bij dit
amendement wordt voorgesteld dat het con-
grens ieder jaar op 3 Jan. bijeenkomt en dat
een nieuwgekozen president niet. zooals tot
nu toe in Maart, doch reeds op 20 Januari
zijn functie aanvaardt.
Voorts wordt bepaald, dat, indien een nieuw
gekozen pres. voor de aanvaarding van zijn
functie overlijdt de eveneens nieuwgekozen
vice-president de bevoegdheden van den
president overneemt, tot het congres een
nieuwen president zal hebben gekozen. Daar
de grondwetswijziging pas op 15 October 1933
van kracht wordt, blijft het in het geval
Roosevelt zooals het was.
m «e
GENèVE.
Op 'de technische conferentie voor de 40-
tirige werkweek te Genève was de vraag aan
de orde, of conform het voorstel van het In
ternationaal Ai'beidsbureau de kleine bedrij
ven beneden de tien arbeiders buiten de in
ternationale regeling moeten worden gelaten
De directeur-generaal van het Nederland
sche departement van Arbeid, ir. Hacke, aldus
lezen wij in de Tel., heeft over dit onder
werp een rede gehouden, waarin hij een
aantal bezwaren besprak. De heer Hacke was
van meening, dat men bij het aanleggen
van een criterium der kleine bedrijven geheel
anders te werk moet gaan. Het kan bijv.
gebeuren, dat toepassing van de 40-uren-
week ifi kleine bedrijven met bijv. vijf ar
beiders mogelijk is, zooals in een slagerij of
schoenmakerij, terwijl daarentegen deze ver
korting van den arbeidstijd niet mogelijk
is in bedrijven van 15 a 20 arbeiders, waar
de arbeidsverdeeling aeer sterk is ontwik
keld.
Sluit men van de conventie, aldus de heer
Hacke, bepaalde bedrijven uit, die den
grooteren ondernemingen concurrentie aan
doen, dan wijzigt men de tegenwoordige con-
currentie-mogelijkheden der bedrijven. Het
zal dan kunnen voorkomen, dat een groot
bedrijf zich splitst in verschillende kleine
ondernemingen om aan de werktijdverkorting
te ontkomen. Wel neemt men als regel aan,
dat de groote ondernemingen beter tegen de
concurrentie zijn opgewassen dan de kleinere
maar deze veronderstelling is niet altijd juist.
De heer Hacke wees in dit verband op het
bakkerijbedx-ij f
Hij ziet op het oogenblik nog geen bevre
digende en aannemelijke oplossing voor deze
moeilijkheden.
De Nederlandsche arbeidersgedelegeerde
de heer E. Kupers, toont aan de hand van
tal van cijfers aan, dat, indien de bedrijven
met minder dan tien arbeiders buiten de
conventie zouden vallen, een belangrijk
aantal arbeiders niet van de verkorting van
den werktijd zou profiteeren. In Nederland
zouden 30 pet. d.w.z. ongeveer 280.000 arbei
ders, buiten de regeling blijven. De heer
Kupers vreest, evenals de heer Hacke, de
concurrentie der kleine bedrijven. Ook voor
de seizoensbedrijven zou de voorgestelde be
paling op groote moeilijkheden stuiten, waar
bij ook de loonfactor onoverkomelijke moei
lijkheden zou opleveren. Spr. -acht het uit
gesloten, verschillende loonen te bepalen,
naar gelang van het effectief der arbeiders
en concludeert, dat de conventie van toepas
sing moet zijn op alle bedrijven, onverschil
lig hun belangrijkheid.
Een besluit over deze kwestie is nog niet ge
nomen. Aan de regeeringen zal verzocht wor
den, haar standpunten ten opzichte van dit
vraagstuk uiteen te zetten.
Genève.
Controle op de naleving van
het ontwapeningsverdrag.
Het presidium van de Ontwapeningsconfe
rentie, waarin 18 regeeringen zijn vertegen
woordigd, is Maandag na een vrij langdurige
onderbreking weer bijeen gekomen, om de
hervatting der werkzaamheden van de Ont
wapeningsconferentie voor te bereiden. De
Duitsche regeering wordt vertegenwoordigd
door ambassadeur Nadolny. Begonnen werd
met een bespreking betreffende het verdrag
voor de wapeningscontrole. Bij dit verdrag
wordt voorzien in de samenstelling van een
internationale commissie de ten uitvoerleg
ging van het a.s.ontwapéningsverdrag, terwijl
een onderzoek zal kunnen worden ingesteld,
wanneer een staat het verdrag schendt of
dreigt te schenden.
Voorts zal de commissie tot taak hebben
het ontwapeningsverdrag te herzien, zoo
mede de verdere etappes van het verdrag
voor te bereiden.
Rusland.
Concessies voor de
geestelijken te Moskou.
Bij het dezer dagen ingevoerde passenstel-
sel om de steden te zuiveren vaxi onge-
wenschte elementen worden volgens Reuter
aanmerkelijke concessies gedaan aan de gees
telijken. Alle geestelijken, die actief hun
functies uitoefenen, zal het toegestaan zijn,
hun diensten als gewoon te blijven uitoefe
nen in de honderden kei-ken, die te Moskou
nog steeds open zijn, in weerwil van hun op
positie tegen de regeeringspolitiek met be
trekking tot den godsdienst.
Duifschlamd.
118 arrestaties in Berlijn.
Het Berlijnsche politiepresidium deelt me
de, dat Zondag te Berlijn 118 personen zijn
gearresteerd, waarvan 108 communisten en
de overige tien nationaal-socialisten en leden
van andere partijen. De meeste gearresteer
den werden in den loop van den afgeloopen
nacht weer vrijgelaten. In bewaring bevin
den zich nog 52 communisten, die zich te ver
antwoorden zullen hebben wegens het on
bevoegd dragen van wapens, het vormen van
verboden demonstraties en het verstoren van
de openbare orde en veiligheid.
Schleicher principieel tegen
partij demonstraties.
Van welingelichte zijde verneemt V.D. dat
Rijkskanselier von Schleicher van meening is,
dat opmarschen als die der nationaal-socia
listen op Zondag principieel ongewenscht
zijn.
Nadat evenwel tal van bedreigingen van
Communistische zijde waren geuit, heeft de
Rijkskanselier in het belang van de autoriteit
van den staat zich niet willen laten beïnvloe
den door communistischen druk en den reeds
toegestanen opmarscli niet willen verbieden.
Wat betreft de geruchten dat Strasser Vrij
dag een onderhoud met von Schleicher zou
hebben gehad, wordt van toonaangevende
zijde verklaard, dat aldaar van een dergelijke
bespreking niets bekend is.
N. S. D. A. P. sterker dan ooit,
volgens Hitier.
Het Rijksbureau der N.SD.A.P. deelt
mede: Maandag heeft te Berlijn in aan
wezigheid van Adolf Hitler te Bei-lijn in aan-
leiders-bijeenkomst plaats gevonden. Hitier
heeft een breedvoerig overzicht gegeven van
den polifcieken toestand en de daaruit voort
vloeiende conclusies uiteengezet. In zijn
redevoering, welke twee uren Maandag heeft
geduurd, heeft Hittler uiteengezet, dat naar
alle aanwezig zijnde voorteekenen de politieke
situatie voor de beweging thans zeer gunstig
is te noemen. Na de gebeurtenissen in de
afgeloopen maand staat de nationaal socia
listische partij er beter en sterker voor dan
ooit te voren. De NSDAP en niet in het
minst het optreden van het geheele leiders
corps hebben de hoop van onze tegenstanders
te schande gemaakt.
De leider besloot zijn toespraak met te
wijzen op de groote historische taak. waar
voor de SA en SS als politieke soldaten der
Duitsche volksbeweging geplaatst zijn.
Griekenland.
Het parlement ontbonden.
Op verlangen van den Griekschen staats
president Zaimis kwam Maandagmiddag
naar V. D. uit Athene meldt de senaat bijeen
met het doel tot ontbinding van de Griek-
sche Kamer te besluiten en nieuwe verkie
zingen onder leiding van Venizelos te doeix
uitschrijven. De nieuwe verkiezingen zullen
naar alle waarschijnlijkheid op 5 Maart
worden gehouden. De oppositie beschouwt
het optreden van Venizelos als revolution -
nair en in strijd met de grondwet. Er wordt
zelfs gesproken van een politieken staats
greep.
Meer dan. een derde der afgevaardigden
van de oppositie, met inbegrip van Tsaldaris
en Metaxas, heeft een voorstel ingediend,
waarbij geëischt wordt den staatspresident
wegens openlijke schending van de grondwet
voor een speciale rechtbank te dagen.
Tsaldaris veroordeelt de politiek van Veni
zelos en verklaart deze politiek der bevolking
onwaardig.
Nader wordt gemeld:
De op verlangen van staatspresieent Zaimis
bijeengeroepen senaat heeft met 72 tegen 20
stemmen besloten tot ontbinding van de ka
mer. De nieuwe verkiezingen zijn vastgesteld
op 5 Maart.
Spanje.
Nuttelooze vlucht van
monarchisten.
Reuter meldt uit Madrid dat de uit Villa
Cisneros ontvluchte gedeporteerde monar
chisten, die door Portugal werden uitgeleverd,
te Cadix zijn aangekomen. Zij zullen thans
te Madrid worden berecht.
TsjeebtvSlowafeije.
Oud-generaal Gajda bij de
putsch van Bruenn betrokken?
Oud-generaal Gajda, die te Sjasjtin in
Slowakije voor een vergadering een rede had
gehouden, is aldaar gearresteerd en onder
sterke bewaking naar Brünn overgebracht.
Bij het verhoor te Brünn verklaarde Gajda,
dat hij den overval op de kazerne beschouwde
als een particuliere onderneming van den
door de justitie gezochten onruststoker Kob-
zinek, en dat hij de daad ten zeerste ver
oordeelde. Iets dergelijks kon slechts door
een waanzinnige ondernomen worden en de
partij van Gajda had er niets mee te maken.
Kobzinek en de neef van Gajda. Geidel,
zijn per auto naar Bruen gevlucht. Daar
hebben zij een apotheker bij wien Geldel
vroeger in dienst is geweest een groote som
gelds afgeperst, waarna zij naar de Oostcn-
rijksche grens zijn gereden. Dr politie neemt,
aan dat zij reeds in Oostenrijk zijn aange
komen.
Japan.
Overval beraamd op Ameri
kaansche consulaat te
Yokohama.
De Amerikaansche ambassadeur tc Tokio
heeft het staatsdepartement telegrafisch
medegedeeld, dat de anti-Amerikaansche
stemming in Japansche arbeiderskringen van
Yokohama een zoodanigen omvang heelt
aangenomen, dat de vrouwen der consulaire
ambtenaren Zaterdag Yokohama hebben
moeten verlaten.
De Japansche politie heeft- het consulaat er
van op de hoogte gesteld, dat de arbeiders
der stad een aanslag op het Amerikaansche
consulaat beraamden. De politie is er in ge
slaagd den overval te verhinderen. 145 per
sonen zijn gearresteerd.
China.
Geen aanslag op den premier
van Mandsjoekwo.
De Japansche Mmister van Buitenland-
sche Zaken Oetsjida ontving een telegram
van den Japanschen buitengewonen gezant te
Tsjangtsjoen, generaal Moeto, waarin deze
verklaart dat de berichten omtrent reen
aanslag op zijn persoon of op den Mandsjoe-
rijschen Minister-President onjuist zijn.
DE „MALYGIN" HERSTELD?
MOSKOU, 23 Januari (V. D.) Volgens een
te Leningrad ontvangen radio-bericht heeft,
de ijsbreker „Malygin" medegedeeld, dat zijn
machinekamer vrij is van water en ijs.
Het reparatiewerk onder de waterlijn zal
door het machinepersoneel van de Malygin
zelf worden hersteld.
JIMMY WALKER HUURT EEN VILLA IN
CANNES.
NICE, 23 Januari (V. D.) De gewezen bur
gemeester van New-York, die in de afgeloo
pen weken verblijf heeft gehouden in een
hotel in Cap d'Antibes, heeft thans te Can
nes een villa gehuurd voor den tijd van een
jaar.
Van den nationaal-socialistischen hoogtijdag in Berlijn. Adolf Hitler voert het woord aan
het graf van Horst Wessel.
„1932 was een jaar van dwergen."
CVan onzen correspondent).
Lloyd George.
LONDEN, Januari.
Lloyd George heeft zijn 71ste jaar ingezet
met een politieke redevoering van ongemee-
ne kracht voor de kudde van Noord Wales,
waar zijn district is en waar hij geloofd, ver
trouwd en aangebeden wordt nu al bijna
een halve eeuw lang zooals nooit een poli
ticus is geloofd, vertrouwd en aangebeden.
Meer dan 7000 menschen, moeders en kinde
ren inbegrepen, hebben volgens de kranten
naar hem geluisterd. Lezen hetgeen Lloyd
George heeft gezegd Is als een hartverster
king, die zooveel beter smaakt dan het lauwe
water dat de huidige regeering als God's
water over God's akker laat stroomen. Lloyd
George heeft in zijn late dagen zelf akker
bouw ter hand genomen en hij heeft zoo goed
leeren beseffen dat de akker niets voort
brengt wanneer hij wordt behandeld of liever
aan zijn lot wordt overgelaten in de hoor» dat
een wonder het kostelijk gewas als vanzelf
zal doen ontspruiten. In zijn kritiek op de re
geering was het vooral dat gebrek aan door
tastendheid en die afwachtende houding,
welke Lloyd George veroordeelde in zijn
ouden, onverbeterlijken stijl en met zijn rijk
dom van beeldspraak, veelal ontleend aan
den Bijbel. Balwin had gevraagd, zeide hij.
om drie jaar proeftijd voor tarieven. Kon
Baldwin het dood kloppertje bewegen deze
drie jaren lang niet door de balken te boren?
Hij herinnerde er aan dat MacDonald om
10.000 had gevraagd om werk te brengen
voor 3.000.000 werkloozen. Van die som zou
het graafschap Caernarvon 30 ontvangen,
een zeer toepasselijk cijfer. Want waren 30
zilverstukken niet 2000 jaar lang de stan
daardprijs geweest voor elk verraad? Dat
was MacDonald's bijdrage voor het vraag
stuk der werkloosheid. Ze kwam van don
man die nog slechts eenige jaren geleden
verantwoordelijk was voor het Labour-
program dat werk had mosten verschaffen
op groote schaal met nlanncn voor nationale
outillage en ontwikkeling. Dit program was
nu geschrapt door den man. die op hetgeen
het beloofde naar den voornaamsten zetel dei-
macht was geheschen. Nu bespot hij het en
veroordeelt hij grimmig hen die er ^ooi-
pleiten.
Loyd George zeide niet voornemens te zijn
op pensioen te gaan nu hij den 70-jarigen
leeftijd heeft bereikt. En zijn beeld kiezend
voor een gehoor dat grootendeels uit men
schen van het land bestond verklaarde hij te
zullen blijven werken op den grond in de
hoop wat van den oogst te zullen binnen.-
halen en te kunnen toezien dat hij belandde
in de schuren van de bevolking van alle klas
sen en niet alleen in de kelders der weinigen.
Van 1932 verklaarde hij dat het een jaar van
kleine mannen was geweest, dwergen die in
alle landen druk bezig waren geweest de za
ken van de wereld in het honderd te sturen.
En 1933 zou worden wat men er van maakte.
De regeering kenschetste hij als een hond,
die oude beenderen opgroef en ze smakelijker
vond naarmate ze ouder en rotter waren. Het
was een regeering die zich liet bezielen door
de mislukkingen van het verleden in plaats
van door de idealen van de toekomst. Nooit
ook was het verschil tusschen woord en daad
zoo groot geweest als in het geval van de
tegenwoordige regeering. Baldwin had goede
bedoelingen- Zijn instinct bedroog hem zel
den. Maar het bleef onvruchtbaar bij zijn
gebrek aan activiteit. Met MacDonald had
hij gemeen en het verklaarde wellicht hun
vriendschap de gedachte dal gevoelens,
uitgesproken in hoogdravende taal, het P.ljk
der Hemelen nader zouden brengen en dat er
verder niets behoefde te worden gedaan om
zijn komst te verzekeren.
De liberale afdeeling van het district, waar
Lloyd George heeft gesproken, heeft het idee
dat deze niet langer voor leiderschap be
schikbaar is als ondenkbaar van de hand ge
wezen. Ze heeft het initiatief genomen voor
hereeniging der liberale machten ln het land
tegenover de regeering. De profeet van Wales
behoeft maar even den mond te openen om
zulk een beweging aan den gang te zetten. Er
is geen twijfel aan dat de meeste andere af-
deellngen in het land van harte mee willen
doen. Men moet afwachten hoe Sir Herbert
Samuel en zijn groep in het Lagerhuis dc be
weging zullen begroeten.
A. K. VAN R.
ZEVEN DOODEN BIJ
DIJKDOORBRAAK.
DRAMA IN SYDNEY.
SYDNEY, 23 Januari (V. DJ Bij een hevige
onweersbui, welke Maandagochtend dc om
geving van Sydney heeft geteisterd, rijn ze
ven personen om het leven gekomen. Dc
storm heeft een dijkdoorbraak veroorzaakt
bij Sydney. Menschen die een uitstapje maak
ten werden verrast, waarbij een uit vijf per
sonen bestaande familie en drie jongens door
den stroom werden meegesleurd. Met uit
zondering van een 16-jarig meisje zijn allen
om het leven gekomen.
DE TRAANGASAANSLAG IN HET
WEENSCHE WARENHUIS.
OOSTENRIJKSCHE NAZI'S GEARRESTEERD
WEENEN. 23 Januari. (Reuter!De politic
is er ln geslaagd een aantal nationaal-socia
listen te arresteeren, die er van verdacht
worden op 19 December jl. don traangas
aanslag te hebben gepleegd in hot. warenhuis
Gerngross alhier, waardoor groote verwar
ring was ontstaan en de hulp van dc brand
weer moest worden ingeroepen om het ge
bouw te zuiveren.
De verdenking was reeds terstond op dc
Oostenrljkschc nazi's gevallen, daar deze een
uitgebreide actie waren begonnen om Jood-
sclie winkels tc boycotten.
AUTOBUSSTAKING IN LONDEN
OPGEHEVEN.
LONDEN. 23 Januari (Reuter). Het auto-
buspersoneel, dat als protest tegen een nieu
we dienstregeling een wilde staking was be
gonnen. heeft hedenavond besloten morgen
het werk te hervatten. Hedenmorgen waren
reeds eenige honderden personen weer aan
den arbeid gegaan.
OPENING DER HEILIGE DEUR IN ROME.
ROME, 21 Januari (Reuter). De Paus
zal persoonlijk de Heilige Dour in de Si.
Pieter aan den vooravond van het Heilige
Jaar. dat op l April a.s. aanvangt, op plech
tige wijze openen.
In de andere drie patriarchale basilieken
zal de Heilige Deur door pauselijke legaten
op denzelfdcn dag geopend worden.
GALSWORTHY.
ZIJN TOESTAND ZWAKKER.
LONDEN. 23 Januari (Reuter). Galsworthy
van wiens ziekte reeds melding is gemaakt,
was hedenavond zwakker. Zijn toestand wekt
ernstige bezorgdheid.
ANTI-ENGELSCHE STEMMING IN EGYPTE.
CAIRO, 22 Januari (Reuter). Onder den
dienst in de Hoessein-moskee riepen de ge-
loovigen op verzoek van oud-premier Nahas
Pasja in koor „God bevrijde ons van de Im
perialistische Britten". Bij het einde van de
gebeden stond Nahas Pasja op on riep met
luider stem: Gij allen, die in God gelooft,
herhaalt met mij nog op dezen laatsten dag
van Ramadan de verzuchting, dat God ons
van de Engelschen moge bevrijden.
VIER GELEERDEN BIJ EXPLOSIE
GEDOOD.
GEHEIMZINNIG ONGELUK IN MOSKOU.
MOSKOU. 21 Jan. (V.D.) Vrijdag zijn in
Moskou de 4 geleerden, n.l. Kurnecow, Gor-
boenow, Grebensjikow en Popow ter aarde
besteld, die bij experimenten met electricl-
teit om het leven zijn gekomen. Behalve deze
vier geleerden zou nog een groep van 6 ar
beiders, die aan de experimenten hadden
deelgenomen, zijn omgekomen. Van officieele
ziide wordt geen enkele medcdceling gedaan
over de oorzaak van hun dood. Volgens par
ticuliere mededeelingen zou een explosie ont
staan zijn bij proefnemingen betreffende een
uitvinding op militair gebied.
Een bevestiging van deze mededeelingen
van officieele zijde kon niet worden ver
kregen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
Als Uw Handen ruw zijn of gesprongen
en Uw Lippen schraal en pijnlijk: maar
vooral ook bij brand- en snijwonden.
ontvellingen en allerlei huidverwondingen
Het verzacht eri geneest.
AGENDA.
Heden:
DINSDAG 24 JANUARI
Stadsschouwburg: Gem. Volksvoorstelling
Amor in de pastorie. 3 uur.
Luxor Sound Theater: Mata-Hari, gepro
longeerd. 8.15 uur.
Cinema Palace: „De zwarte Huzaar". Op
het tooneel: Marion and Irma. plastische
gymnastiek. 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Das Schone Aben-
teuer". i")p het tooneel: Maximiliaan Truzzi,
koning der jongleurs. 7 en 9.15 uur.
WOENSDAG 25 JANUARI
Stadsschouwburg: Het Schouwtooneel „De
Doofpot" 8 uur.
Bioscoopvoorstellengen 's middags en des
avonds.
Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur. behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
APOTHEKEN (AVOND- EN NACHTDIENST)
C. G. Loomeyer en Zoon, Barteljorisstr. 11.
Tel. 10175.
Park-Apotheek, Kleverparkweg 13. Tel.
11793.
