DE RAI IS OPEN!
AUTOMOBIELRACES
Ofosjo.
Er is vee! nieuws.
Zie, ze staan er weer te pronken
Voor het drentelend publiek,
Wonderen van elegance
En een glorie van techniek.
Zie ze kleurig, weeldeglanzend,
Vreedzaam bij elkander staan.
Klaar om met een ieder onzer
Feestelijk aan den rol te gaan.
Stuk voor stuk een grootsche schepping
Van een meesterbrein en -hand,
Ondanks alle „stands'verschillen
Bindt hen die onzichtbre band.
Snelheid spreekt uit al hun lijnen,
Snelheid en verborgen kracht,
Arbeidsvaardigheid verschuilt zich
Achter "t uiterlijk van pracht.
Aan dit toonbeeld van vooruitgang
Breng 'k eerbiediglijk mijn groet,
En dan ga ik maar gelaten
Weer naar huis nog steeds te voet.
P. GASU6.
INHOUD:
K. Pk.: De R.A.J. is open.
(5e blad, le pag.)
Bert Prinsen Geerligs: Automobiel-
races.
(5e blad, lc pag.)
A. BerentsenDe auto en het verkeer.
Gezien van het standpunt der politie.
(5c blad, 3e pag.)
Het verhaal van de stoomficts.
(6e blad, le pag.)
De Jeugd en de auto.
(6e blad, lc pag.)
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Amerikaansche
automobiel)abricagc.
(6c blad, le pag.)
Herman Levy. De automobiel van 1933.
(6e blad, 2e pag.)
D. Z.: Hoe rijd ik goedkoop auto?
(5c blad, 2e pag.)
Toegangswegen tot den afsluitdijk.
(5c blad, 2c pag.)
A. J. C. VI.: Langs den iveg. De oude
auto.
(5e blad, 2e pag.)
De eerste „Amerikaan".
(5e blad, 4c pag.)
J. Heringa: Ervaringen van een pionier.
(5e blad, 4e pag.)
De auto. het meest benutte voertuig.
Bijzonderheden uit de historie.
(6c blad, 4c pag.)
Als nieuw verschijnsel byzonder in het oog
loopend is de uitgebreide industrie van trai
lers. de opleggers, die gekoppeld worden
achter een tractor. In Holland zijn behalve
carosseriefabrieken ook verscheidene fabrie
ken van trailers, waaronder Beynes in Haar
lem niet onvermeld mag blijven. De Konink
lijke Fabriek van Rijtuigen en Spoorwagens
heeft het systeem van electrisch lasschen
overgebracht van de spoorr ij tuigen op de
opleggers. Een andere specialiteit zijn haar
veerende koppelingen tusschen tractor en
trailer.
De lengte van die trailers en aanhang
wagens wordt werkelijk formidabel, men
vraagt zich af. hoe dit nog te rijmen valt met
de afmetingen van de meeste Hollandsche
wegen, vooral in de steden en de dorpskom
men. In scherpe bochten moet dat toch tot
bezwaren leiden. Wij zagen een aanhang
wagen uit Roermond, die een goederen
wagen van de spoorwegen in afmetingen
overtreft. Het aantal wielen van zulke wa
gens schijnt evenzeer onbeperkt te worden.
Ook de bussen, wij zeiden het reeds, wor
den langer en langer. Maar daar heeft men
al iets op gevonden. Men spaarde in lengte
door den motor naast den bestuurder in den
wagen te bouwen. Zoo ontstond de trambus,
de Amerikaansche „twin-coach"', die in Ne
derland nog niet in gebruik is. Een tram
wagen op wielen, wat log om te zien. maar
toch blijkbaar even handelbaar als een auto
„met een motor". De Chevrolet-Bedfort ex
poseert er een. ook staat er een, die zelfs op
derde klasse wegen is toegelaten. Ook de Ne-
derlandsche Brockwaybus Maatschappij,
directeur de heer M. C. van der Wal uit
Heemstede, heeft zoo'n trambus uit Amerika
laten komen. Iets voor den I-Iaarlemschen
stadsdienst? Dit kon men ons nog niet
zeggen.
Wel zagen wij de nieuwe Brockwaybus
voor 45 personen, die zooals wij reeds hebben
meegedeeld, op de stadslijnen komen te rij
den. Het is een prachtige groote roodc bus,
streng van lijnen. ruim van binnen, met
deuren voor en achter, die door den bestuur
der pneumatisch geopend en gesloten
wórden-
In den bijhal staan nog overstelpend fraaie
bussen en reiswagens, imponeerend door om
vang en luxe. Men verzuimt vooral niet dc:en
hal binnen te gaan.
Tenslotte, wat de motorfietsen betreft,
merken wij nog op. dat er transportcarreers
in alle maten en snelheden zijn. bakfietsen in
overvloed, voorts, dat de zijspanwagen min
der dan ooit populair is cn dat ge ook minder
fietsen met hulpmotor ziet. dan ge zoudt
verwachten.
Daarmee is wel het bezienswaardigste van
deze RAI geschetst, al zijn wij nog zeer on
volledig geweest, uiteraard. Het beste, wat
wij u kunnen raden is: ga zelf naar de ten
toonstelling der Rijwiel- en Automobiel
industrie. verzadig u aan den zeldzamen
pracht, die een ver gevorderde techniek zoo
weergaloos wist te scheppen. Het loont de
moeite.
Toch er is nog één wencsh, die wij voor u
doen willen. In uw belang, maar ook in dat
van het voortbestaan dezer weldadige tech
niek zelve.
Dat ge naar hier terug moge komen met
een wagentje!
Want dat is: Als een zeer gelukkig mensch.
K. Pk.
Feest van lijn. vorm en elegance is de RAI
leder jaar, maar zeker nu, nadat het vorig
jaar is overgeslagen en de automobielbouw
sindsdien groote veranderingen heeft onder
gaan. Veranderingen, die het aspect van
icderen wagen zoo grondig wijzigden, als wel
in jaren niet het geval is geweest.
In het jaaj', dat er geen RAI was, werd de
puntradi'ateur algemeen, de stroomlijn tot het
uiterste doorgetrokken, het ventilatiesysteem
gewijzigd door op zij uitslaande ramen, be
halve al de technische verbeteringen, die zijn
aangebracht, gelijk de valstroomcarburateur,
de synchro mesh en de free wheel. Breeder
werden de deuren in het algemeen, de voor
ruit werd schuin achterover geplaatst zonder
luifelconstructies, de spatborden werden
verder door- en zijdelings omgebogen.
Wat de een uitvond deed de ander na. De
Nash kwam met de „gestroomlijnde" achter
wand in den vorm van den staart van een
bever; alle Amerikanen namen dit over. De
„auto als een stroomlijn" ontstond, welker
excessen zoo men wil, ge gedemonstreerd ziet
aan meer dan één wagen. De gestroomlijnde
Willys 77 is van de heele show in dit opzicht
wellicht het merkwaardigste voorbeeld.
Het was moeilijk om perfecties te beden
ken, die de concurrent niet had en toch
vindt ge ze in onwillekeurig welken wagen.
Er bleven genoeg verschillen van principe en
uitvoering om ieder der tientallen merken
eigen karakter en eigen cachet, zooals de?°
steunt op een jarenlang verkregen inzicht, en
reputatie te doen behouden.
De luxewagën wordt kleiner en nog eens
kleiner. En de vrachtwagens en de bussen al
maar grooter en langer.
Dat is de tendenz, die de huidige automo
bielindustrie richting geeft.
Een sportief wagentje heeft een magneti
sche aantrekkingskracht op een groot deel
van het publiek, en de fabrikanten spaarden
geen moeite om die wagentjes aantrekkelijk
te maken, tot het weelderige toe. Sober van
inrichting zijn ze zelden, uiterst verfijnd
geven zij in klein bestek alles wat een groote
wagen in comfort en technische volmaking
siert. Daar is bijvoorbeeld de Hillman Aero
Minx van de HillmanHumber fabrieken.
Een autotje met een gepousseerden motor-
kop, een specialen valstroomcarburateur en
een doorgebogen chassis. Men kijkt er met
gemak over heen, aan het portier staande,
maar een snelheid van 120 tot 150 kilometer
haalt het ding zeker en iemand heeft er 8000
Mijl door Australië mee gereden. Bijzonder
duur is het niet eens.
Humber staat onder de bijzondere protectie
van den Prins van Wales, die zelf het merk
rijdt, geen wonder, dat het naar toonaan
gevende constructies streeft op sportgebied.
Het is wel echt Engelsch. die roodgelakte
vlotte wagentjes. De Singer laat er ook een
zien, waarin men, (wij hebben het ervaren)
op de platte luchtkussens bij ontbreken van
een bank vrijwel op den grond zit. de beenen
heerlijk lang uitgestrekt. Er ïs een groote
race-spéedometer op die wagens; tweezitter-
tjes voor jongelui zijn het zouden wij zeggen.
De Swallow, waarover wij reeds schreven,
maakt door quasi-racewagenbouw een vlot
ten. snellen indruk.
Tegenover deze beperktheid nu. staat de
breed uitgespreide luxe van den zeer duren
wagen. Iedere beschrijving zou hier vrijwel te
kort schieten en cijfers spreken het best van
den royalen rijkdom dezer pompeuze rij
tuigen.
door BERT PRINSEN GEERLIGS
Hoe de camera een ongeluk tijdens een race vasthield. De bestuurster werd
zwaar gewond, haar passagier, tevens haar vader, werd dood opgenomen.
e racewagen van heden, is de sport
wagen van morgen. En van dien
sportwagen bouwt men overmorgen
een toerwagen!
Nou ja, zóó vlug gaat het wel niet, maar
het is toch een voldongen feit, dat er onder
den motorkap van een doodgewoon
standaard-Sedannetje of standaard-cou-
pétje heel wat constructie-details schuilen,
welke enkel en alleen ter wereld gekomen
zijn dank zij de ervaring, opgedaan in
automobielraces.
Aan de geregelde groote Internationale
wedstrijden hebben wij het hoofdzakelijk te
danken, dat onze hedendaagsche automo
bielmotoren zoo snel, zoo bedrijfszeker en
zoo economisch zijn. En het zijn niet alleen
de constructeurs van de automobielen zelf,
die munt geslagen hebben uit de kostbare
lessen, welke de races hun leerden; ook ban
denfabrikanten, olie- en benzineleveran
ciers, bougie-constructeurs en instrument
makers profiteerden hiervan. Aan het ma
teriaal van een modernen renwagen, die
gedurende zeven a acht uren achtereen zijn
top-prestatie moet leveren en die op rech
te stukken zoo tegen de 250 K.M. per uur
moet tippelen, wordt een dusdanige hooge
eisch gesteld, dat alleen het beste de vuur
proef kan doorstaan. En het beste moet in
dit geval tevens het geringste gewicht heb
ben, vandaar het veelvuldig gebruik van
aluminium. „Le poids c'est l'ennemi" luidt
het devies van den renwagen-constructeur.
En wanneer hij er eindelijk in geslaagd is
een auto te bouwen, die zoo min mogelijk
dood-gewicht heeft, terwijl de wagen toch
met formidabele snelheid om hairpins ge
jaagd kan worden zonder ernstig slipgevaar,
dan is de automobiel-industrie al weer een
stap gevorderd.
Alleen degene, die een wagen bezit, welke
in alle opzichten prima in orde is, die de
capaciteiten van zijn motor door en door
kent en die volkomen op de hoogte is van
alle knepen van het wedstrijd-circuit, heeft
kans op overwinning. Vandaar, dat een se
rieuze voorbereiding en een langdurige,
ernstige training van het grootste belang
zijn. Iedere wedstrijd heeft zijn eigen ka
rakter en stelt dus zijn eigen eischen aan
bestuurder, wagen en banden. Een Targa
Florio, welke op het ge-accidenteerde ter
rein van Sicilië verreden wordt, verschilt
in wezen hemelsbreed met een Grand Prix
de Monaco, waarvan het circuit dwars door
de stad loopt. Een race op het grauwe ce
ment van Brooklands vraagt een heel an
dere overbrenging dan een Gaisberg- of
een Klausenpas-wedstrijd.
En wanneer de winnaar van de Avus-
rennen zijn zegekar zonder e enige wijziging
op den Nürburgring liet starten, zou hij een
pover figuur slaan.
Ernstig voorbereiden! Uit den treure
oefenrondjes draaien. Steeds weer banden-
proeven nemen. Misschien geeft een ander
profiel den wagen een betere ligging op
den weg. Brandstof-proeven
nemen. Precies weten, wanneer
er geravitailleerd moet wor
den. Niets aan het toeval over
laten. Tijdens den wedstrijd ge
beuren uit den aard der zaak
reeds zooveel toevalligheden,
waar men onmogelijk rekening
mee kon houden. En 's avonds:
krijgsraad. Babbelen met de
collega's. Leeren uit hun ver
halen, welke natuurlijk ..cum
grano salis" genomen moeten
worden.
Het spreekt vanzelf, dat er
aan automobielraces slechts
twee categarieën lieden kun
nen deelnemen: ten eerste de
genen, die over een zeer groot
kapitaal beschikken en ten
tweede: degenen, die door de
automobielfabrikanten ge
steund worden. En deze laat
ste groep is weer te splitsen in
officieele fabrieksrijders, die
dus in dienst van den fabri
kant zijn en onafhankelijken.
De groep pur-sang amateurs
slinkt onrustbarend en de tijd.
dat de Duitsche adel. Fürst
Hohenlohe Jagstfeld, Graf Kal-
nein. e. a. met hun daverende
witte Mercedes SSK-wagens
den eerlijken strijd aanbonden
tegen Baron de Rothschildt uit
Parijs, Lord Howe uit London
en een paar oolijke Italiaan-
sche Graven, is helaas reeds
lang voorbij.
Er zijn heden ten dage
slechts weinig gelukkigen, die
zich de weelde kunnen veroor
loven om ieder oogenblik nieu
teeren. om aan alle wedstrijden deel te ne
men en om eenige kundige ren-monteurs in
dienst te hebben.
Een jaar of drie geleden was het Fran-
sche merk Bugatti bijna alleenheerschend
op de Internationale renbanen. Vooral het
type 2.3 Liter compressor was. voor dien
tijd qlthans, uiterst snel. Ettore Bugatti be
schikte verder over een uitmuntend fa-
brieksteam, bestaande uit Louis Chiron.
Achille Varzi, Albert Divo en Guy Bouriat.
Dit quartet was bijna niet te kloppen, waar
bij nog kwam. dat een keurcorps amateurs
de Bugatti-kleuren op eigen kosten verde
digden. Zoo reed Earl Howe, neef van den
koning van Engeland, een Bugatti. de Fran-
sche industrleëlen Lehoux en Etancelin
kwamen eveneens op een wagen van dit merk
uit. onze landgenoot van Hulzen, Prinz zit
Leiningen. wijlen von Morgen en de Berlij-
ner Bruggaller, allen kochten een 2.3 Liter
Bugatti-racer en eindigden in de eerste ge
lederen. Totdat plotseling een ommekeer
kwam. De Italiaansche ingenieur Jano, ver
bonden aan de Alfa Romeo-fabrieken te
Milaan slaagde erin een renwagen te con-
strueeren, welke een klasse op zichzelf was
en waardoor in één slag een einde kwam
aan de hegemonie van Bugatti. De chef
coureur van Alfa Romeo, Tazio Nuvolari
sleepte bijna alle overwinningen in den
wacht, terwijl zijn stalgenooten Rudolphe
Caracciola en Umberto Borzacchini dicht
achter hem eindigden. Gewoonlijk was de
uitslag: eerste, tweede en derde prijs: Alfa
Romeo. De eclatante overwinningen van dit
■merk. dat flink gesubsidieerd werd, maak
ten goede propaganda voor de Italiaansche
automobielindustrie in het algemeen. Voor
het komende seizoen wordt een andere
Italiaansche fabriek financieel gesteund
n.l. Maserati, Bologna. In de werkplaatsen
van deze fabriek staat momenteel een 4
cyl. renwagen met voorwiel-aandrijving ge
reed, welke binnenkort op Monza zal wor
den ingereden. Helaas is een poging om het
wereldrecord te breken met een 16-cyl.
Maserati geëindigd met een doodelijk onge
val op Monthléry, waarbij Amedeo Ruggeri
om het leven kwam.
Nazarro, Bordino. Sivocci, Ascari, Brilli
Peri Lockhardt Zborovsky, von Morgen en
Dunfee om slechts eenige van de meest be
kende coureurs te noemen, zijn slachtoffer
geworden van het duivelsche tempo.
Zij hebben niet voor niets geleefd!
Een zeer suggestieve teekening van een autorace. De
teekenaar laat ons als het ware de emotie der race zelf
we racebanden te laten mon- meeleven naast den bestuurder van den achtersten wagen.
Feest van techniek en luxe.
Teekeningen van Wladimir Bielkine.
Natriumlicht zet het voorplein in daghel
deren schijn, auto's rollen af en aan over het
breede plein, de deuren draaien open en
dicht, het licht plents nog overvloediger naar
buiten, de RAI is begonnen.
Het proces, dat zich de laatste dagen
zenuwachtig snel ontwikkelde in de stands,
en dat Donderdag op een hoogtepunt kwam,
heeft in die climax de crisis doorstaan, rust
is gekomen. Rust, althans binnen de afge
schoten perken van de stand-vierkanten,
waar dagenlang hamers klopten en verfkwas
ten streken langs nieuwe banden. Daar strui
kelde men over lakpotten en emballage en
rommel, maar nu is het proces omgekeerd, in
de stands is het opgeruimd en keurig, en in
de hal, de garderobes en de gangen druk van_
menschen.
„De auto van Lilian Harvey", de Mercedes
Benz, bijna een en al motor, met een kleine
cabine voor twee personen er achter, die de
aspiraties van de filmster voorloopig bevre
digt kost 32.000. De 16-cylinder Cadillac,
waarvan er, juist als van precieuse gedich
ten, een beperkt aantal in den handel is (vrij
hoorden 400kost 18.000 en de Lincoln V 12
16.000. Van de Horch 8 en den Maybach-
Zeppelin, den wagen van dr. Eckener, van
den Mercedes-Nürburg en de Alfa Romeo
mochten wij nog geen prijzen vernemen.
Van al de afdeelingen is zeker die der
vrachtwagens en bussen niet de minst inte
ressante.
Het opmerkelijkste bij de vrachtwagens is
dan de komst van den dieselmotor. Tal van
Duitsche merken rijden er mee en dan is er
ook de Gardner-dieselmotor van Kromhout,
een zescylinder, te zien.
