Het ijs in Haarlem en
Omgeving.
GEVAARLIJK IJS.
IJs verwarmt...
OED NIEUWS
Het Belangrijkste.
TWEE UITKEERINGEN VAN
HONDERD GULDEN.
50e Jaargang No. 15214
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 28 Januari 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Krecfe: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOUBENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR ROBERT PEEREBOOM.
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
ABONNEMENTENper weck 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0 65. franco per post 0-72
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: I5 regels ƒ1.75, elke regel meer 0-35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iedcrcn dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonnés op het Gelll. Zondagsblad: Levenslange ongesch
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-. Wijsvinger f 1 50—, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
iktheid f2000.-. Overlijden f 600-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400... Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75... Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER EN TWINTIC BLADZIJDEN.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
DE STILLEGGING DER FORD
FABRIEKEN.
HAARLEM, 28 Januari
Het Snelle Ding.
Vandaag geven wij weer eens een Rai-
hummer. In twee jaar het genoegen niet ge
had.
Natuurlijk heeft het uw volle belangstelling.
Daar behoef ik geen beroep op te doen. In
onverminderde mate wordt onze tijd nog
steeds gekenmerkt door de verheerlijking van
Het Snelle Ding. En het woord Rai past er
prachtig bij. Rai! Rai! Klinkt het niet als de
rauwe klaxon-kreet, die op het oogenblik dat
ik dit schrijf veelvoudig door de Groote Hout
straat weergalmt, en met gemak doordringt
in mijn allesbehalve-rustig werkvertrek
reeds vervuld van herhaaldelijk telefoongebel,
haastig-binnensnellende trawanten en den
regelmatig-terugkeerenden kopyjongen?
Rai! Rai! Meneer Chiappe, de Parijsche
politieprefect, had gelijk. We moeten iets wel-
luidenders voor ons ongetemde klaxonge-
krijsch in de plaats stellen. Als hij het in
Parijs voor elkaar kon krijgen, waarom zou
den wij in Nederland dan niet? Het is te
slecht voor onze trommelvliezen.
Wat de auto's zelf betreft: alle deskundigen
verzekeren dat het kleine, compacte, goed-
koope model op de Rai! overweegt. I-Ieel be
grijpelijk. De tijden, nietwaar? En het is be
wonderenswaardig hoe die fabrikanten erin
geslaagd zijn een vierpersoons auto van sier--
lijken vorm te kweeken, waarin zelfs vier
dikzakken nog net passen. Gij stelt u onwil
lekeurig zoo voor dat zij elk de vier dikste
leden van hun personeel bij elkaar hebben
gezet, twee aan twee, en daar een wagen
omheen gebouwd. Het is meesterlijk.
Natuurlijk is het niet dadelijk gelukt. Daar
om sprak ik zooeven van „kweeken". De
eerste kleine wagentjes, door achtelooze lie
den als boulevard-luis en door meer-verfijnde
naturen als „luis de boulevard" aangeduid,
waarbij dan het eerste woord ook op z'n
Fransch werd uitgesproken, waren te klein
voor de dikkerds. Wie op middelbaren leeftijd
kwam moest zich met kamergymnastiek en
hardloopen in conditie houden, anders kon
hij niet meer in z'n wagen. Dat is nu niet
meer noodig.
Dat de kleine kar thans overweegt is ook
feen goed ding voor het verkeer, en vooral
voor de voetgangers, die als zij er eenmaal
onder raken een betere kans op lijfsbehoud
hebben. Langzamer dan het groote Snelle
Ding gaat het kleine niet. Het huppelt slechts
wat meer, hetgeen evenwel door geniaal-
gevonden schokbrekers steeds minder hinder
lijk wordt.
De groote wagen wordt blijkbaar bïzonder-
Kjk vertegenwoordigd door het exemplaar
de-grande-luxe, dat voor de filmster Lilian
Harvey is bestemd. Ook dit moge gelden als
kenmerkend voor onzen tijd. Het kapitaal
vliedt overal weg in deze dagen, maar aan de
welgevormde voetjes van de welgevonnde
film-ster wordt het nog steeds neergelegd, en
zet zich vlot om in een grooten wagen, een
kostelijk collier dat straks in Naam der Re
clame gestolen zal worden, en vele andere
dure dingen.
Rai! Rai!
Wij snellen verder. De crisis heeft de chas
sis verkort en de carrosserieën doen inkrim
pen, maar we gaan nog even hard. Eén fa
brikant, wiens naam geen vermelding meer
behoeft, beroept zich op de gunstige mee
ningen van vijfentwintig millioen bezitters
van zijn Snelle Ding. En hij is geenszins uit
gepraat.
De groote veroveringstocht zet zich voort,
de kilometers worden gevreten bij millioenen,
de fiscus gnuift en ziet zijn inkomsten uit
de nieuw aangeboorde bron steeds meer
toenemen. Waar zal het ooit eindigen? In de
lucht, als het vliegtuig eindelijk zoo ver is
dat de lucht-luis („luis d'horizon") voor iedere
beurs is aangekweekt. Eerder niet.
Tot zoolang: Rai!.... Rai!....
R. P.
GEEN EXTRA-KOLENBON VOOR
WERKLOOZEN.
OOK NIET VOOR GEMEENTEEEKENING.
Wij meldden, dat B. en W. van Haarlem na
het weigerend antwoord der regeering op het
verzoek om een kolentoeslag voor werkloozen,
afwachtten, wat de minister zou antwoorden
op het verzoek van Amsterdam, om deze
extra-bon dan voor eigen rekening te mogen
nemen. Gelijk elders in dit nummer te lezen
staat, heeft de minister ook dit geweigerd,
zoodat een verzoek in dien geest door B. en
W. van Haarlem niet meer gedaan behoeft
te worden.
HERDENKING VAN DEN
ZWIJGER TE DELFT.
DR. HENRI POLAK TREKT ZICH TERUG.
Bij de Volkshulde aan de nagedachtenis
van Willem den Zwijger in April te Delft, zou
aanvankelijk dr. Henri Polak spreken over de
beteekenis van den prins als revolutionair.
Daar echter ook fascisten zijn uitgenoodigd
tot de herdenking heeft de heer Polak zich
teruggetrokken, omdat hij in hun gezelschap
niet wil verkeeren.
In plaats van den heer Polak zal thans
spreken drs. H. Brugmans over „Prins en
Volk". In plaats van dr. De Smets zal een
ander gezaghebbend Katholiek het woord
yoeren.
Voorzichtigheid geboden.
Wij hebben ons tot heden onthouden van
aanbevelingen voor het maken van tochten
over het ijs in de omgeving van Haarlem, om
dat de overtuiging bestaat, dat het ijs over
al nog niet voldoende betrouwbaar is. zoodat
wij aanraden, alleen op die plaatsen te gaan
rijden, waar banen in orde zijn gemaakt.
Elders in dit nummer kan men ook een
waarschuwing van den Commissaris van Poli
tie lezen.
Een waarschuwing.
De Haarlemsche politie verzoekt ons
mede te deelen, dat het ijs op het Noorder
Buitenspaarne en op de Mooie Nel zeer
gevaarlijk is.
Het betreft hier bovendien diep water,
zoodat als het ijs bezwijkt de ernstigste on
gelukken te vreezen zijn.
Het moet daarom ontraden worden op die
plaatsen te gaan schaatsenrijden.
TE HAARLEM.
Het bestuur der afdeeling IJsbond van de
IJsvereeniging Haarlem en Omstreken ver
strekt ons de volgende mededeelingen:
Leidsche Vaart niet mooi.
Rondom Warmond betrouwbaar.
Katwijk-bereikbaar over den Rijn.
Rondom Sassenheim betrouwbaar.
Kagerplassen en Brasemermeer betrouw
baar (oppassen voor bootenslop),
Haarlemmermeer gevaarlijk wegens malen.
Amsterdamschevaart berijdbaar
Zijkanaal B, berijdbaar, oppassen.
Alkmaarder Meer ihooi.
Hoorn naar Edam en Purmerend goed.
Amsterdam naar Marken in orde.
TE HALFWEG.
Zondag 29 Januari organiseert de voetbal
vereniging „Halfweg", een estafette-wed
strijd voor voetbal-vereenigingen, aangeslo
ten bij den H. V. B. Een aardig idee van die
vereeniging om eikaars krachten eens te me
ten op de schaats, vooral omdat het nu om
het kampioenschap gaat. Inschrijvingen tot
en met Zondag 29 Januari te één uur bij den
secretaris en café Greve, alwaar de loting
zal plaats vinden. Aanvang 2 uur. De wed
strijden hebben plaats op de kom bij de Sui
kerfabriek.
IJSCLUB VOOR HAARLEM
EN OMSTREKEN.
BANEN HEDENAVOND OPEN.
De banen van de IJsclub voor Haarlem en
Omstreken aan de Kleverlaan zullen ook
hedenavond geopend zijn.
ERNSTIG ONGELUK.
Een knecht van den heer v. W. had aan
den Ringdijk nabij de Cruquius het ongeluk
zoodanig door een omvallenden stapel zakken
met graan te worden getroffen, dat hij er
onder geraakte. Met een gebroken been werd
hij opgenomen en onder geneeskundige be
handeling gesteld.
WARMTEBRON.
Zóó laag kan 't kwik niet dalen gaan,
Zóó hard kan het niet vriezen,
Dat men met KOLEN HOENDERDOS
Over de kou zal kniezen
Het is een zeer merkwaardig feit.
Dat ijs, bedoeld toch voor verkoelen,
Bij menschen zoo veelvuldig leidt
Tot inzet van een warm gevoelen.
En sterker, als op een moment
Het ijs op eenmaal is gebroken.
Dan wordt de kou niet penei-rent
Maar juist het vuur pas goed ontstoken.
Men loopt er warm, men rijdt met vuur
(En speelt met vuur, maar dat 's een
tweede,)
Vreemd blijft: de koelheid der natuur
Werkt vaak tot grooter warmte mede.
Een smeltend blikje toont .zijn kracht
Vooral op 't ijs, verbreekt de dammen
Van de conventie en verzacht
Het hart, ja, doet het zelfs ontvlammen.
Maar denk er aan ijs conserveert,
Doch kort slechts, ijs blijft niet behouden
En iemand, die dit feit negeert,
Is voor zijn leven somsverkouden.
P. GASUS.
DE LOONSVERLAGING BIJ DE
SPOORWEGEN.
CHR. BOND ER OOK VOOR.
Na zeer langdurige besprekingen heeft, naar
het Handelsblad méldt., de Protestantsch-
Christeliike Bond van Spoor- en Tramwegper
soneel zich Vrijdagmiddag met de voorstellen
der directie tot loonsverlaging vereenigd.
Slechts twee afdeelingen verklaarden zich te
gen n.l. Eindhoven en Apeldoorn. Met 80 stem
men werd- het voorstel aanvaard.
OP DE SCHAATS NAAR MARKEN.
NIET ALLE IJS IS GOED.
Het ijsbericht voor den tocht Amsterdam
Marken luidt volgens de Tel.:
Eerst loopen tot Nieuwendam. tot Zunder-
dorp en Broek goed ijs, met veel scheuren
Om naar Monnikendam te komen in Broek
afbinden en loopen naar binnenslooten, daar
de trekvaart onberijdbaar is. De binnensloo
ten zijn slecht wegens kroos en zacht ijs.
Men moet hier vele malen overstappen. Naar
Marken is het ijs slecht. Het eerste deel van
Monnikendam af is goed, hobbelig ijs, dan
komt een gedeelte met hobbelig ijs, dat slecht
berijdbaar is, dan komt schotsenijs, dan be
rijdbaar hobbelig ijs en tot slot bij Marken
een zeer goed stuk.
Van Monnikendam naar Zuiderwoude, Holy-
sloot en Ransdorp is het ijs prachtig, naar
Nieuwendam goed.
De vaart SchouwBroek, in Waterland
MonnikendamEdam is opengebroken en on
betrouwbaar.
Van Volendam naar Marken is de baan in
orde gemaakt en goed.
Bij Alkmaar is het ijs slecht, op het Alk-
maardermeer echter goed. Men kan dus naar
Akersloot gaan.
Het Noord-Hollandsch Kanaal is onberijd
baar.
DOOR ACTIE VAN CONCURRENTEN
BEWERKSTELLIGD?
In een telefonisch onderhoud met ..Eve
ning Standard" heeft Henry Ford verklaard,
dat de sluiting van zijn bedrijving te Detroit
verband houdt met de machinaties van ze
kere bankiers, die trachten de controle te
krijgen op het Ford-concern. Zekere concur
renten zouden, door deze bankiers gesteund
tegen hem manocuvreeren. ten einde te ver
hinderen, dat ook nog slechts een wagen zijn
fabriek zal verlaten. Ford 'weet dat en hij
weet ook wat hem te doen staat. Hun succes
zal slechts enkele uren duren. Ford zal zijn
vijanden bestrijden en bewijzen, dat de fa
bricatie van Ford-wagens niet kan worden
stopgezet. Dit zal veel geld kosten, doch daar
aan zal niets te veranderen zijn. Voorts ver
klaarde Ford. dat het de grootste verrassing
van zijn leven is geweest, toen hij Donder
dag hoorde, dat 6000 werklieden der Briggs-
Cy, welke de koetswerken voor de Fordfabrie
ken vervaardigt, de werkplaatsen hadden ver
laten zonder daarvoor een bijzonderen reden
op te geven,. Ford laakt deze werklieden niet.
want zij hebben willen werken. Hij gelooft
ook niet dat getracht zal worden, hem te
dwingen zijn carrosserieën bij andere firma's
te laten maken. Wat zijn eigen arbeiders be
treft, onder hen bevindt zich geen enkele
die wil staken. Het feit. dat zij op het oogen
blik niet kunnen werken, beteekent niet dat
zij staken. De toestanden bij de Fordbedrijven
zijn op het oogenblik ten volle bevredigend.
Berichten dat de fabrieken door de politie
worden bewaakt, zijn geheel onjuist.
NEW YORK, 27 Januari (V.D.) Omtrent
het stilleggen van Ford-fabrieken wordt na
der uit Detroit gemeld, dat hierdoor in totaal
150.00Q arbeiders worden getroffen.
Loonsverlagingen ingetrokken.
NEW YORK, 27 Jan. (V.D.) De leiding der
Briggs Manufacturing Cy in Detroit maakt
bekend, dat zij de loonsverlagingen, die tot
de staking hebben geleid, weer heeft opge
heven en de stakende arbeiders weer in
dienst heeft genomen, teneinde aan de sta
king een einde te maken. Deze maatregelen
zijn genomen na persoonlijke stappen van
Henry Ford bij de directie der Briggs fa
brieken.
20 MINUTEN IN EEN WAK
GEZETEN.
ZOON MET LEVENSGEVAAR DOOR ZIJN
VADER GERED.
De 18-jarige J. O., wonende aan den Lange
Muiderweg te Weesp, wilde met zijn te Am
sterdam wonenden zwager J. de H. 's avonds
half acht de Vecht oversteken, om naar de
verlichte banen van de Weesper ijsclub op de
Vest te gaan. Ter hoogte van de gasfabriek
reden de beide schaatsenrijders in een wak.
J. de H. was er vlug uit, waarop zijn zwager
hem toeriep, aan den anderen kant van het
wak te komen, ten einde hem te helpen. De
Amsterdammer was echter zoo door schrik
bevangen, dat hij gillende wegliep, om hulp
te gaan halen, en zijn zwager in het wak
achterliet. Deze, die een goed zwemmer is,
wist zich boven water te houden, doch zag
geen kans op het ijs te komen. Hij kon
eenigszins met de armen op het ijs steunende
blijven.
Inmiddels had de reeds bejaarde vader in
zijn woning het gillen gehoord, dat op de
Vecht in de stille winterlucht angstig op
klonk. Hij begaf zich naar buiten en op dat
oogenblik passeerde een boer per fiets. De, in
groote angst verkeerenden vader v. d. dren
keling verzocht den fietsrijder dringend, met
hem mede te gaan, om zoodoende den zoon
hulp te bieden, doch de boer durfde dat niet,
waarop de vader met een lantaarn en een
langen stok zich op de dichtgevroren Vecht
begaf. Daar ontmoette hij zijn schoonzoon,
die geheel overstuur was. Van dezen hoorde
hij, waar zijn zoon zich bevond. Gelukkig
wist de oude heer O. nauwkeurig waar het
wak in de Vecht was.
Hij begaf er zich zoo vlug mogelijk heen,
doch in het avonddonker kon hij niet zien
waar de drenkeling was. Op zijn luidkeels
roepen: „Jacob, waar zit je?" klonk het ant
woord van den zoon, en nu kon de vader den
bijna verstijfden drenkeling den langen stok
toesteken. Doch op het laatste oogenblik zou
de redding nog dreigen te mislukken, want
de zoon riep: „Vader, mijn handen zijn te
koud, ik kan den stok niet meer vasthou
denDe oude man gaf den moed nog niet
op. om zijn zoon te redden. Hij kroop op z'n
buik over het ijs. tot hij zijn zoon bereiken
kon. die nu spoedig uit zijn benarde positie
verlost was. Ongeveer twintig minuten had
J. O. in het wak gezeten. Toen hij tenslotte
thuiskwam verloor hij het bewustzijn, waarna
medische hulp verleend werd.
SANTIAGO DE CHILI, 27 Januari (Reuter)
De regeering heeft besloten de invoerrechten
op suiker met ingang van 1 Mei af te schaf
fen.
Zal Von Schleicher heden den Duitschen
Rijksdag ontbinden?
(3e blad, lo. pag.)
Anti-Russische rede van Japanschcn minister
verwekt verontwaardiging in Moskou.
(3e blad, le pag.)
Het Franschc kabinet Paul Boncour afge
treden.
(le blad. 3e pag.)
Smokkelauiomobiiisten aan de grens opge
spoord.
(2c blad. Ie pag.)
De psychopathénasyls le Leiden en Eindhoven,
opgeheven.
(2e blad, le pag.)
Evenredige vrachtverdeeling in de binnen
scheepvaart.
(2e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.; Het snelle diiig.
(lc blad, le pag.)
Ontboezemingen van een Optimist.
(2e blad, le pag.)
Henry A. Th. LesturgeonHet geheime rap
port. over de scheepsbranden.
(3e blad, le pag.)
Jlu. dr. J. C. Mollerus 07is handelsverkeer in
1932.
(2e blad, 2e pag.)
C. G. B. De pet.
(4e blad, le pag.)
Wladimir Bielkine: H. D. Vertelling. Moord-
historie.
(4e blad, le pag.)
J. KOver de jeugd. Kleine hecrschers.
(4e blad, le pag.)
Willy van der Tak: Een reisje van een ceuio
geleden.
(4e blad, 2e pag.)
J. H. de Bois: Kantteckeniv.gcn.
(4e blad, 3e pag.)
Willy van der Tak: De mensch en z{jn huis.
Vtc moeder.
(2e blad, 3e pag.)
J. B. Schuil: Het ballet Kurt. Jooss.
(le blad. 3e pag.)
Karei de Jong: Radiomuzick der Weck. Een
voorbespreking.
(4e blad. 3e pag.)
Het Haarlemsche StadsbeeldDe Raakstorcns
(4c blad. 2e pag.)
Dc geschiedenis van het geluld. Hoe wordt
een sprekende film gemaakt?
(4e blad, 2e pag.)
AAN ONS BLAD VAN HEDEN IS IN VER
BAND MET DE R. A. I. EEN SPECIAAL
AUTONUMMER TOEGEVOEGD.
ONZE GRATIS ONGEVALLENVER
ZEKERING VOOR WEEK- EN
MAAND-ABONNéS.
Aan twee onzer abonnés. n.l. de Hceren
1'. STEFFENS Jr.. Jan Nieuwenhulzonstraat 18,
te Haarlem en C. GROEN, Gen. Bothastraat
31, tc Haarlem-Noord, keerden wij elk een
bedrag van HONDERD GULDEN uit, beide
wegens armbreuk.
DE ADMINISTRATIE.
POLITIE MOET MILITAIREN
BEDWINGEN.
VERGADERINGEN VERBODEN.
SOERABAJA. 28 Januari (Aneta). Na af
loop van de bijeenkomst van korporaals en
minderen welke werd gehouden ter bespre
king van de korting, verspreidden zich 150
man op zoodanige wijze, dat de politie hen
moest manen rekening te houden met het
verkeer. Terwijl een patrouille gewapende
mariniers eveneens toezicht uitoefende. Bot
singen konden echter worden vermeden.
De voor hedenochtend vastgestelde verga
dering van marinepersoneel is niet doorge
gaan, aangezien de Commandant van de
Zeemacht in Nederl.-Indië alle vergaderingen
va nmarineschepelingen, zoowel van onder
officieren, korporaals als minderen heeft
verboden.
Dc Commandant der Zeemacht in Neder-
landsch-Indië riep gistermiddag de besturen
van de betrokken vereenigingen op, en deelde
hen mede dat aangezien de manschappen na
afloop van de vergadering op 27 Januari
tegen de krijgstucht hebben gehandeld, aUe
verdere bijeenkomsten zijn verboden.
TEGEN HOOGSPANNING
GEVLOGEN.
HET VLIEGTUIG KON DOORVLIEGEN.
Aneta seint uit Bandoeng: Een militair
Fokkervüegtuig, bestuurd door den luitenant-
vlieger A. L. C. Dufour, met aLs passagier den
luitenant-vlieger W. F. Boot, is tusschen
Tjlmahi en Padalarang tegen een hoogspan
ningsleiding opgevlogen. Een zware bliksem-
afleidingsdraad van deze leiding is doorge-
knapt, terwijl een ijzeren masttop is afge
broken en een andere is omgebogen. De sto
ring in de electriclteitsvoorziening was spoe
dig opgeheven.
Het vliegtuig is naar Andir doorgevlogen
en daar geland. De schroef en het onderstel
werden beschadigd.
Voor de geïsoleerde oorden is het thans een groote moeilijkheid hoe men zich van al het
noodige kan voorzien. Het vliegtuig is het aangewezen hulpmiddel voor hulpverleening.
Hoe een vliegmachine voor proviandeering van den vuurtoren van Warnemünde zorgt.
