HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 14 FEBRUARI 19331
„PINKSTERZEGEN".
JOSEPHINE BUTLER-
VEREENIGING.
DE HEER HARTENDORF OVER DE
DANSGELEGENHEDEN.
In de jaarvergadering van de afdeeling
Haarlem der Josephine Butler-Vereenlging,
die Maandagmiddag in het gebouw Caecilia
gehouden werd, trad de heer P. P. Plartendorf
de leider der Middernachtzending alhier, als
spreker op over het onderwerp: „hevel:en
de openbare dansgelegenheden in Haarlem
zedelijke gevaren op?" Hij herinnerde aan
den strijd die nu al zooveel jaren tegen de
openbare dansgelegenheden gevoerd wordt
en aan de installatie van de bekende Com
missie De Bie, die van de resultaten van haar
onderzoek rapport aan de regeering moest
uitbrengen. In dit rapport wordt over de
openbare dansgelegenheid niets goeds ge
zegd en volgens spreker terecht. De heele
sfeer in deze inrichtingen is onzuiver, ook
omdat er meisjes en jongens van verschil
lenden stand er hun vermaak zoeken. En
die gevaren mogen waarlijk niet worden on
derschat, aldus spreker. De moderne dansen
dragen daar niet weinig toe bij. Vooral de
omgang van zoogenaamd beter gesitueerde
jonge mannen met meisjes uit den arbeiders
stand heeft vaak heel noodlottige gevolgen.
De Federatie van Jeugdwerk-organisaties
had eens aan den Haarlemschen Kinder
rechter Mr. Pasteur naar zijn ervaringen met
betrekking tot de openbare dansgelegenhe
den gevraagd. Mr. Pasteur was ook tot de
conclusie gekomen, dat die inrichtingen voor
het zedelijk leven van de rijpere jeugd
groot gevaar opleveren, niet alleen door den
aard van de muziek, maar rook door de om
geving en door de lang niet onschuldige
dranken, die daar gebruikt worden. Ook
Mr. Pasteur was daarom een voorstander
van verbod aan jonge menschen tot een
bepaalden leeftijd van het bezoeken van
dergelijke inrichtingen. Dezelfde vragen had
den die organisaties ook gericht tot den
Commissaris van Politie, die geantwoord had.
dat de openbare dansgelegenheden geen aan
leiding tot excessen hadden gegeven. In ge
lijken geest had ook burgemeester Maar
schalk namens het gemeentebestuur geant
woord. Spreker herinnerde aan het voorstel
van den burgemeester, om aan een zekere
dansgelegenheid te dezer plaatse permissie
te geven om de zaak tot 's nachts drie uur
open te houden. „Gelukkig wees de raad dit
voorstel af", aldus spreker. „De uiting van
den burgemeester was niet in overeenstem
ming met de waarheid. Zij was te mooi ge
kleurd. Zeker, de excessen gebeuren niet in
de openbare dansgelegenheden zelf: daar
gaat het alles netjes aan toe. Die gebeuren
na het sluiten van die inrichtingen, wanneer
de argelooze meisjes, verhit van het dansen
en van het drankgebruik, door autobezitters
mee naar buiten worden genomen".
De heer Hartendorf deelde mede. dat hij
in zijn jarenlange werkzaamheid op het ter
rein der middernachtzending niet minder dan
1300 zaken van ongehuwde moeders had be
handeld. En de vaders hadden voor het
grootste gedeelte altijd „onoverkomelijke be
zwaren" om de bedrogen meisjes, die zulke
mannen in openbare dansgelegenheden had
den leeren kennen, te trouwen. Vele meisjes
zouden niet tot dezen toestand gekomen
zijn, wanneer zij niet op dezen gladden
dansvloer terecht waren -gekomen. Behalve
van eigen lichtzinnigheid zijn die meisjes
het slachtoffer van de misdadige onverant
woordelijkheid van vele jongemannen.
Spreker concludeerde dus, dat van de open
bare dansgelegenheden een verderfelijke in
vloed op de moraliteit uitgaat. Hij wekte
de aanwezigen op, den strijd tegen deze in
richtingen met Gods hulp krachtig voort te
zetten in het belang van de jonge men
schen, die niet de kracht hebben om daar
vandaan te blijven.
De rede van den heer Hartendorf maakte
een diepen indruk.
Mevrouw Van Spenkelink, inspectrice bij
Bouw- en Woningtoezicht te Amsterdam,
deed hierna uitvoerige mededeelingen over
haar werk. Zij schetste de ellendige wo
ningtoestanden, die zij nu al zooveel jaren
lang in de hoofdstad heeft aangetroffen,
en op de treurige gevolgen daarvan op maat
schappelijk en zedelijk gebied. Zij heeft op
haar inspectietochten dingen gezien en ge
hoord. die elke beschrijving tarten. Gelukkig
zijn die toestanden sinds de inwerkingtre
ding van de Woningwet al veel verbeterd. Er
zijn al heel wat krotten, die menschonwaar-
dig waren, opgeruimd. Onder groote aan
dacht schetste zij de toestanden in de Jor-
daan, in de éénkamerwoningen, waarin vaak
meer dan zeven personen van beiderlei kun
ne wonen en slapen. Vooral de krotten met
een alcoof noemde zij een hel. Bijna al deze
„woningen" zijn een drama. Met het op
ruimen van die krotten worden veel moei
lijkheden ondervonden, o.a. ook van de
bewoners, omdat die nog veel liever hun in
trek in een ander krot nemen, dan dat zij
zich bij het vestigen in betere woningen
eenige controle van het gemeentebestuur wil
len getroosten. Aan het eind van haar rede
wekte zij de aanwezigen op om de lampen
brandende en de lendenen omgord te houden.
Te zes uur werd de vergadering gesloten.
25STE JAARVERGADERING VAN
DE TOEKOMST.
Op 28 Februari zal de N. V. Maatschappij
tot Exploitatie van Onroerende Goederen
De Toekomst haar jaarvergadering houden.
Dit zal dan de 25ste Jaarvergadering zijn.
Hierbij kan worden aangeteekend dat de
heer A. F. Olthoff, thans commissaris, van de
oprichting af reeds deze bestuursfunctie onaf
gebroken heeft vervuld.
NED. REISVEREENIGING.
De afdeeling Haarlem heeft een tooneel-
avond georganiseerd op Zaterdag a.s. in
den Jansweg-Schouwburg.
Opgevoerd zal worden door leden der
Tooneelvereeniging ..Varia" uit IJmuiden het
bekende tooneelstuk „Overschotje"
De heer J. G. Beurs, leider en oud-hoofd
bestuurslid zal op Maandag 20 Februari in
de Kroon - een voordracht mét lichtbeelden
houden over het onderwerp: Bodcnsee
.Soraxlberg. -
„HET FLATGEBOUW"
HEEMSTEDE.
TE
DE BOUW IS THANS VERZEKERD.
In aansluiting aan hetgeen vorige week
reeds in dit blad werd gemeld betreffende de
algemeene vergadering door bovengenoemde
vereeniging, kan nog worden gerrfeld, dat na
afloop van deze vergadering een huishoude
lijke bijeenkomst werd gehouden, teneinde
een definitief bestuur te kiezen en de statu
ten en het huishoudelijke reglement te be
handelen.
Op voorstel van een der aanwezige dames
werd het voorloopig bestuur bij acclamatie
definitief gekozen terwijl bovendien onder
algemeene instemming besloten werd de sta
tuten en het huishoudelijke reglement, welke
in concept gei-eed waren goed te keuren.
Reeds dadelijk traden ruim vijftig nieuwe
leden toe, van wie een groot aantal zich te
vens als toekomstige bewoner opgaf, zoodat
deze eerste officieele vergadering voor de
jonge vereeniging een groot succes werd.
Besloten werd aan allen, die blijk van be
langstelling in de plannen gaven, doch niet
op deze vergadering konden aanwezig zijn,
een resumé te doen toekomen van hetgeen
werd behandeld, indien daartoe het verzoek
wordt gedaan aan den secretaris-penning
meester der vereeniging den heer W. A. Klim-
bie,
Na dank te hebben gebracht aan het be
stuur der afdeeling Haarlem van de Neder-
landsche Vereeniging van Huisvrouwen voor
hetgeen het in het belang der leden van „Het
Flatgebouw" heeft verricht, deelde de voor
zitter, de heer S. Rijkes, nog mede. dat thans
verwacht kan worden, dat spoedig met den
bouw van het flatgebouw, dat zooaLs bekend
op een der mooiste punten aan de Heem-
Steedsche Dreef verrijzen zal, een aanvang
zal worden gemaakt.
FEESTAVOND HOCKEYCLUB H. B. S.
Zaterdagavond gaf de Haarlemsche Hockey
Club ..Houdt Braef Stand" haar jaarlijkschen
feestavond voor leden en genoodlgden. die
goed geslaagd mag heeten.
Nadat om half negen de voorzitter der
feestcommissie, de heer H. Habermehl, het
feest met een woord van dank aan allen, die
zich verdienstelij khadden gemaakt bij de
voorbereiding, geopend had. werden als be
gin de hockeybeenen op den gladden dans
vloer dgnig losgemaakt.
Vervolgens traden op de „American Jazz
Singers", die met hun variaties op verschil
lende dancing hits veel succes boekten, vooral
met een op H.B.S. toepasselijk vervormd „Oh
Monah".
Daarna verschenen voor het voetlicht: de
..H.B.S.-glrls" in een dans, waarvoor de
leidster, Mej. Adam, een dankbaar applaus
in ontvangst had te nemen.
Afgewisseld door een dansje werden nog
eenige cabaretnummers afgewerkt, o.a. een
jodelsolo en een niet van te voren aange
kondigd en geïmproviseerd hockeylied van
één der leden, dat zeer insloeg.
Vermelding verdient nog dat het „Muzikale
Klaverblad", na een succesvolle satyre op de
straatmuziek, een collecte hield voor de
H.O.V., hetgeen aller sympathie verwierf.
De „Gee Bee syncopaters" verzorgden zeer
verdienstelijk de dansmuziek.
Toen te drie uur het einde daar was. ging
men zeer voldaan naar huis, in de hoop.
dat het bestuur van H.B.S. weer tot het
geven van jaarlijksche feestavonden zou be
sluiten.
MAATSCHAPPIJ VOOR NIJVERHEID EN
HANDEL.
De heeren dr. E. J. Tobi (Den Haag) en
Jhr. dr. J. C. Mollerus (Haarlem) zullen
op uitnoodging van de Ned. Maatschappij
voor Nijverheid en Handel, departement
Haarlem op Woensdag 22 Februari in het
Concertgebouw (bovenzaal) voordrachten
houden over „Problemen van den Midden
stand: terug naar onbeperkte vrijheid of
verder naar meer gebondenheid?"
DE HAARLEMSCHE HULPBANK
HET JAARVERSLAG.
Aan het jaarverslag der Hulpbank ont-
leenen wij:
Het kapitaal bedraagt f 47.000. De rente
bleef 4 pet. voor alle bedragen.
Het aantal leeners bedroeg in 1932 601. het
uitgeleende bedrag f 144.780. De bedragen
varieerden van f 30 tot f 500.
Zij waren verdeeld over de volgende ge
meenten
Beverwijk en Wijk aan Zee en Duin 2, Bloe-
mendaal. Aerder.hout, Overveen. Vogelenzang
3, Haarlem 445, Haarlemmermeer 9, Heems
kerk 1, Heemstede 12, Spaarndam 3, Velsen,
Santpoort. IJmuiden 44, Zandvoort 81.
Totaal 601.
De boeten bedroegen in 1932 f 529.20. in
1931 f 427.36, terwij! aan premiën en resti
tutie van rente werd betaald in 1932
f 574.60, in 1931 f 654.40.
Er moest dit jaar f 277,50 worden afge
schreven wegens dubieusc debiteuren.
Aan 27 personen in dienst van de gemeen
te Haarlem werden voorschotten verstrekt
tot een totaal bedrag van f 2890.
Het door de gemeente verstrekte kasvoor-
schot van f 4500 a 3 pet. werd teruggestort.
Er kon na bijschrijving van f 800 uit de
winst op het reservefonds, een dividend van
5 pet. gedeclareerd worden, terwijl f 100 uit
de winst werd afgedragen aan het Crisis
comité.
In het afgeloopen jaar had het bestuur het
verlies te betreuren van den voorzitter Jhr.
P. Quarles van Ufford. Tién tallen van
jaren wijdde hij zijn krachten aan de Hulp
bank waarvan de 20 laatste als voorzitter
Zijn heengaan laat een treurige leemte achter
Als voorzitter werd benoemd de heer C. Baron
d' Aulnls de Bourouill.
•De heer N. J: van den Brandhof nam af
scheid als commissaris wegens vertrek naar
iet buitenlands-
nET MASSALE LEEKESPEI. VAN DE GRAAL
VERTOOND.
Zondag- en Maandagavond heeft in de
Gemeentelijke Concertzaal een filmavond
plaats gevonden, waar onder anderen de film
Pinksterzegen gegeven werd.
Allereerst was er een mooie reisfilm mot
muzikale begeleiding van de jubileumreis
naar Rome en Assisië. langs den Rijn. over
Zwitserland, (Bazel, Luzern» en Milaan.
Padua. Venetië en Genua. Vervolgens werd
de geluidsfilm Pierement vertoond, van den
Hollandschen cineast Teunlssen. Indertijd
bespraken we deze fijn gevoelde film reeds,
die de oude Amsterdamsche buurtjes weer
geeft met het leven daar als er een orgel
komt. Het eenlg jammere van deze film is,
dat ze is nagesychronïscerd. zoodat het ge
luid soms niet volkomen klopt met het beeld.
Daarna kwam een grappige geluidsteeken-
fi!m over de Winter, waarin de vele soorten
dieren zich als kundige schaatsenrijders ont
popten.
En tenslotte het hoofdnummer. Voor de
pauze nog werden de voorbereidingen van
Pinksterzegen gedraaid (met muzikale bege
leiding). de repetities in Haarlem, de pro-
paganda-tochten. het optrekken naar Am
sterdam en het Stadion, het logies enz. Na
de pauze kwam dan de soundfilm Pinkster
zegen zelf. We hoeven er eigenlijk niet veel
van te zeggen. Want zij. die haar zagen zul
len haar onthouden. Het is de verfilming
(in geluid en beeld) van het verleden jaar
in het Stadion gegeven Graalspel. En wij
hebben hoewel we niet in de gelegenheid
waren het massale leekespel In Mei 1932 bij
te wonen, door deze uitmuntende verfilming
(de enkele zwakkere momenten daargelaten!
er een goeden indruk van gekregen. Als
vastlegging van het toen opgevoerde Pink
sterspel van de Graal heeft deze film groote
waarde.
Hoe genoten de aanwezigen! Vooral de
jongeren, die telkens luid hun bijval be
tuigden, als weer eens hun bekende tooneel-
tjes of figuren op het doek verschenen! En
voor hen, die het spel gezien hebben zal
deze film de herinnering aan dat massale
spel (10.000 jonge mensch deden er aan mee!)
verlevendigd hebben.
In de pauzes werden eenige spreekkoren
keurig uitgevoerd door Graalmeisjes.
De belangstelling Maandagavond was groot.
KINDERVOEDING
De vereeniging „Kindervoeding" reikte in
de afgeloopen week uit in hare afdeelingen
Zoetsstraat: Maandag 139. Dinsdag 138,
Woensdag 129, Donderdag 147, Vrijdag 148 en
Zaterdag 136 porties.
Overtonstraat: Maandag 157, Dinsdag 160.
Woensdag 149, Donderdag 158, Vrijdag 165 en
Zaterdag 140 porties.
Byzantiumstraat: Maandag 108. Dinsdag
108, Woensdag 103, Donderdag 99, Vrijdag 102
en Zaterdag 100 porties.
Bovendien werden dagelijks 68 porties ver
strekt aan de scholen voor Buitengewoon L. O.
ARROND.-RECHTBANK.
De prikplank.
De exploitant van de prikplanken was het
niet eens met den kantonrechter te Haar
lem, die hem veroordeeld had tot 2 maal f 30
boete wegens overtreding der Loterij wet, daar
hij meende, dat de prikplank een soort
puzzle was, welke opgelost kon worden, zoo
dat het prikplankspel niet op een lijn is te
stellen met ganzenbord en dergelijke.
Wat is nu het geheim van de prikplank?
De prikplank is een plank met gaatjes,
waarover een papier is geplakt; in de gaat
jes bevinden zich genummerde papiertjes en
op een lijst kan men lezen op welke nummers
een prijs wordt gegeven. Het publiek mag te
gen betaling van een dubbeltje een gaatje
openprikken. Men zou dus zeggen, dat het
zuiver toeval is. als men een prijsgevend
nummer prikt, omdat van buiten nergens
aan te zien is, waar zich die gelukkige num
mers bevinden. Zoo eenvoudig is het ech
ter niet. Het geheim is dit, dat de nummers
volgens een bepaalde figuur een spiraal
zijn gerangschikt, zoodat iemand, die b.v.
nummer 25 heeft geprikt en daarna 34. door
bestudeering zou kunnen nagaan, hoe de
spiraallijn loopt, waardoor hij in staat zou
zijn een nummer, laten we zeggen 60, dat als
prijs-winnend op de lijst is aangegeven, te
vinden.
Waar dus een scherpzinnig en volhardend
prikker de spiraallijn zou kunnen ontdek
ken en alle prijzen opvisschen, achtte de ex
ploitant hier geen hazardspel, maar wel be
hendigheidsspel aanwezig, welke meening.
zei hij, gedeeld zou worden door verschillen
de .gemeentelijke autoriteiten en zelfs be
riep hij zich op den Hoogen Raad. maar hij
was toch maar zoo verstandig geweest de
exploitatie in het gevreesde kanton Haar
lem r« t voort te zetten.
De rechters bestudeerden ijverig prikplan
ken en sleutels, waarbij wel bleek, dat geen
bedrog in het spel was, maar waardoor niet
de overtuiging gevestigd werd, dat het zoe
ken van de geheimzinnige lijn een peulschil
letje was. De officier van Justitie was dan
ook van oordeel, dat het publiek op goed ge
luk prikt eh niet volgens systeem, waardoor
het hier een gewoon gokspel wordt, waarom
Devestiging van het vonnis werd geëischt.
Dc automaat.
Brutaal rood met glimmende schijven en
het lokkende opschrift Sigaretten stond daar
de automaat in de rechtzaal, waar een siga
renwinkelier zich had te verantwoorden, om
dat hij dat instrument aan de buitenzijde
van zi.in winkel had gehad, hetgeen de kan
tonrechter ln strijd had geacht met art. 20G
der Haarlemsche politieverordening.
Men weet, dat de winkelsluitingswet de
automaten in het leven heeft geroepen, maar
het gemeentebestuur van Haarlem had ge
meend. dat sicarenautomaten niet konden
worden toegelaten, zulks tot heil van de
kleine jongens, die geen sigaretjes ln een
winkel mogen koopen, doch ze bij aanwezig
heid van automaten listiglijk uit die inrich
tingen zouden kunnen betrekken.
En nu artikel 206 er is. wordt de houder
van een automaat bekeurd.
De Officier van Justitie dweepte niet met
die uitzonderingsbepaling, welke den sigaren
winkelier achterstelt bij andere winkeliers
en het is zeer de vraag of het heil van roc
kende kleine jongens tegen het nadeel, dat
de sigarenwinkeliers lijden, opweegt. Ook
had de Officier vernomen, dat het bewuste
artikel er eigenlijk bij vergissing ln den Raad
doorgekomen was. Maar hoe dit zij, het ar
tikel is er en daarom moet bevestiging van
het vonnis gevraagd worden
De sigarenwinkelier, die als proefkonijn
had gediend voor de fabrikanten d^r auto
maten. maar die door die fabrikanten in zijn
actie niet voldoende wordt gesteund, zai het
wel niet tot in het hoogste ressort uitzoeken.
Riviera.
door
KATHEREINE MANSFIELD.
Hoewel het zulk prachtig weer was een
blauwe hemel, die groote gouden lichtplek
ken sprankelde alsof de zonnestralen tinte
lende stroomen witte wijn waren, spande bo
ven de Jardins Publiques was Miss Brill
blij, dat ze beslo*~n had haar bont aan te
doen. De lucht was stil, maar als Je je mond
open deed was het toch even koud. hetzelfde
soort kou. dat Je voelt vlak voordat je nipt
aan een glas ijskoud water; en zoo nu en dan
kwam er een blad voorbij dwarrelen, net of
het nergens vandaan kwam. of uit den he
mei. Miss Brill hief haar hand op en raakte
haar bont aan. Het was een lief zacht bont
en het was prettig om het weer te dragen.
Ze had het dien middag uit de doos geno
men. er de kamfer uitgeschud, het goed gc
borsteld, en het leven weer teruggewreven in
de kleine, doffe oogen. „Wat is er met me
aan de hand?" schenen die treurige oogjes
te zeggen. En wat was het aardig geweest om
ze weer glimmend en levend te zien worden
Maar de neus, die ook zwartig was. was al
lesbehalve stevig meer. Die had zeker eens
een duw gehad. Veel gaf het niet een klein
beetje zwarte lak, als het niet anders meer
konals het werkelijk absoluut noodie
wasKlein, stout bont! Ja. dat gevoel gaf
het haar heusch. Een klein, stout bont. ^nt
vlak onder haar oor in zijn eigen staart beet.
Ze had het bijna wel willen afdoen en het in
haar schoot leggen en streelen. Haar armen
en vingers jeukten om het te doen. maar dat
kon ook wel van het loopen zijn. bij nader
inzien. En als ze ademde, was het heusch net.
of er in haar hart iets zachts. Iets treurigs
nee, treurig was het eigenlijk niet iets
liefs, zich roerde en klopte.
Er waren dezen middag heel wat menschen
buiten, vee! meer dan den vorlgen Zondag.
En de muziek klonk harder en vroolijker
Dat was, omdat het seizoen was begonnen.
Want al speelde de muziek eiken Zondag, het
heele jaar lang, in het seizoen klonk het al
tijd anders dan er buiten. Het was of iemand
piano speelde alleen voor de leden van het
gezin. Het kon hem niet veel schelen hoe hij
speelde als er geen vreemden bij waren. De
dirigent droeg bovendien een nieuwe jas
was het niet? Het leek er heusch ontzettend
veel op of die jas nieuw was. Hi.i zwaatde met
zijn armen als een haan. die op het nunt van
kraaien staat, en de muzikanten in de groen*1
tent bliezen hun wangen op en keken met
glimmende felle oogen raar hun muziek. Nu
kwam er een klein „zacht" stukje aardig
was het! een klein kettinkje van heldere
druppels. Ze was er bijna zeker van, dat het
nog eens herhaald zou worden. Het was zoo:
ze lichtte haar hoofd op en glimlachte.
Maar twee menschen deelden haar „eigen"
bank met haar: een knappe oude man met
een fluweelen jas aan. en zijn handen over
elkaar geslagen op de knoo van een reus-
achtigen ingesneden wandelstok, en een dik
ke. oude vrouw, die heel rechtop zat. met c-en
stuk breiwerk op haat; geborduurde schort.
Ze zeiden niets. Dat was jammer, want Miss
Brill verheugde zich altijd erg op de conver
satie. Ze was er langzamerhand, vond ze
buitengewoon handig in geworden om te
luisteren met een gezicht of ze heelemaal
niet luisterde: om zoo stilletjes midden in cie
levens van anderen te zitten terwijl ze het
niet wisten.
Ze keek van opzij naar het oude stel. Mis
schien zouden ze gauw weg gaan. Den vori-
gen Zondag was het ook al tegengevallen.
Een oude Engelschman en zijn vrouw, hij met
oen afschuwelijke Panama op en zij met
knooplaarzen. En zij zeurde maar den heelen
tijd door dat ze eigenlijk een bril moest dra
gen: ze wist zeker dat er een noodlg had maar
dat ze het verder toch weer net zoo goed kon
laten: hij zou breken of afzakken. En hij was
zoo geduldig geweest. Hij had van alles aan
de hand gedaan, gouden randen, het soort,
dat stevig vasthoudt om je ooren, een extra
verzorgde, zacht gemaakte brug voor haar
neus. Maar nee. niets was naar haar zin ge
weest. „Hij glijdt natuurlijk altijd van mijn
neus af!" Miss Bril had haar wel willen schud
den.
De oude menschen zaten nog op de bank.
stil als beelden. Zoo heel erg was het ook
niet, de voorbijgangers kon ze ook altijd be
kijken. Heen en weer. langs de bloembedden
en de muziektent, paradeerden de paren en
de groepen, bleven stil staan om te praten,
stil staan om te groeten, om een handvol
bloemen te koopen van den ouden bedelaar,
die zijn mand aan het hek had opgehangen
Kleine kinderen holden er tusschendoor
bukkend en lachend: kleine jongens met
groote, witte zijden strikken onder hun kin.
kleine meisjes, kleine Fransche poppen, uit-
gedoscht in fluweel en kant. En soms kwam er
opeens een kleine struikelaar tusschen de
boomen uit. waggelde, stond stil keek. en
plofte plotseling neer. tot zijn kleine, hoog
gehakte moeder, als een jong hennetje een
standje kakelend, te hulp snelde. Op de ban
ken en groene stoelen zaten nog andere men
schen. maar dat waren bijna altiid dezelfden.
Zondag na Zondag en had. Miss Brill dik
wijls opgemerkt er was iets grappigs aan
biina allemaal. Ze waren een beetje wonder
lijk. stil. bijna allemaal oud. en ze keken net
of ze allemaal uit donkere, kleine kamertjes
kwamen of zelfs zelfs uit donkere kasten!
Achter de tent waren de slanke boomen
met gele bladeren, die naar beneden hlneen.
en daar achter net een stukje zee, en daar
ZENDING ONDER DE JODEN IN RUSLAND
EN POLEN.
Men schrijft ons:
Donderdagavond 16 Februari zal Pred. L.
Rosenberg uit Lodz (Polen) in de Broeder-
kerk aan de Parkiaan spreken over ..Het werk
Gods onder de Joden in Rusland en Polen-'
met vertooning van lichtbeelden.
Pred. Rosenberg, die in Rusland, zoowel
onder het CzaritoArh bewind als onder he'
Bolsjewistisch regiem, ter wille van het
evangelie, veel heeft moeten lijder., arbeidt
reeds 32 jaar als zendeling onder Israël in
erschiller.de landen, waarvan ruim 20 jaar
in Rusland. Na zijn ontvluchting is hij een
nieuwen zendingsnrbeid aangevangen in cis
Poolsche stad Lodz, die mee haar 260.000
Joden., de meest dichtbevolkte jodenstad mag
enoemd worden. Op z-m tournee door ons
land. dat tot einde Maart duurt, zal Pred.
Rosenberg mededeelingen doem over zijn er
varingen cn arbeid.
achter de blauwe hemel met goudgeaderde
wolken.
Tum-tum-tum-tiddelum* tiddelum! tum-
um-tum-ta! blies tic muziek.
Twee Jonge meisjes in het rood kwamen
voorbij en twee jonge soldaten in het blauw
kwamen her. tegen en zc lachten cn sloten
zich bij elkaar aan en gingen arm in arm weg
-Twee boerenvrouwen met grappige hoeden
op gingen ernstig voorbij, met twee mooie,
rookkleurige ezels aan cie hand. Een koude,
bleeke non haastte zich voorbij. Een mooie
vrouw kwam aan en liet haar bosje viooltjes
vallen, een kleine jongen liep achter haar
aan om ze haar terug te geven en ze nam ze
en gooide ze weg of ze vergiftigd waren.
Lieve hemel! Miss Brlll wist niet eens goed
meer of ze dat moest bewonderen of niet!
En nu ontmoetten een witte bontmantel en
een heer in het grijs elkaar vlak voor haar.
HU was groot, stijf, waardig, en zij droeg den
witten bontmantel die zc gekocht had, toen
haar haar nog blond was. Nu was alles, haar
haar, haar gezicht, zelfs haar oogen, van de
zelfde kleur als het vale hermelijn, en haar
hand. in de oude handschoen, di? ze oplicht
te om even haar lippen bU te werken, was
net een klein, gelig klauwtje. Oh wat was
het aardig hem tc zien! Ze dacht wel. dat
zc hem vanmiddag zou tegenkomen!" Ze be
schreef waar ze geweest was overal, hier,
daar, bU de zee. „Was het geen prachtige
dag? En ging hij misschien zoo verMaar
hij schudde zijn hoofd, stak een cigaret aan,
blies langzaam een groote wolk in haar ge
zicht. en. terwijl ze nog praatte en lachte,
knipte Jiij de lucifer weg en wandelde door.
De witte bontmantel was alleen: ze glim
lachte opgewekter dan ooit. Maar zelfs de
muziek scheen te weten wat ze voelde, en de
trommel sloeg steeds maar weer: „De bruut
de bruut! Wat zou ze doen? Wat zou er
nu gebeuren? Maar juist, terwijl Miss Brill
zich dat afvroeg, draaide de witte mantel
zich om. hief haar hand op alsof ze iemand
had gezien, die nog veel aardiger was. daar
ginds en trippelde weg. En de muziek ver
anderde weer. en speelde vroolijker cn vlug
ger dan ooit, het oude stel op Miss Brill's
bank stond op en stapte weg een verschrik
kelijk grappige oude man hobbelde voorbij op
de maat van de muziek en werd bijna van cie
been geloopen door vier meisjes, die naast
elkaar liepen.
Wat was het toch heerlijk! En wat genoot
ze! Wat hield ze van dat zitten daar. en het
kijken naar alles! Het was net een tooneel
stuk. Het was precies een tooneelstuk. Wie
kon zeggen of de hemel nle: geverfd was?
Maar pas toen een klein, bruin hondje plech
tig aan kwam stappen en toen weer plechtig
wegstapte, als een klein „tooneel "-hondje,
dat opgewonden was. ontdekte Miss Brill wat
het was, dat de wereld zoo opwindend maak
te. Ze waren allemaal op het tooneel. Ze wa
ren niet alleen het publiek, ze keken niet al
leen toe: ze speelden zelf. Zelfs zij had een
rol en speelde die eiken Zondag. Natuurlijk
zou het iemand opgevallen zijn, als ze niet
gekomen was: zij was ook een deel van de
voorstelling. Wat vreemd, dat ze daar nooit
van te voren aan gedacht had! En toch ver
klaarde dat, waarom zc iedere week zoo op
precies denzelfden tijd van huis ging om
niet te laat te zijn voor de voorstelling en
het verklaarde ook, waarom ze het een
beetje hinderlijk en gênant vond haar En-
gelsche leerlingen te vertellen hoe ze haar
Zondagmiddagen doorbracht. Geen wonder'.
Miss Brill lachte bijna hardop. Ze was op het
tooneel. Ze dacht aan den ouden invaliden
heer, dien ze viermaal in de week, de krant
voorlas terwijl hij sliep in den tuin. Zc was
heelemaal gewoon geraakt aan zijn tenger
hoofd op het kussen, cie holle oogen, de open
,mond en de smalle, spitse neus. Als hij dood
was geweest, had ze het misschien weken
lang niet gemerkt: het zou haar ook niets
hebben kunnen schelen. Maar plotseling wist
hij, dat het een actrice was. die hem de krant
voorlas. „Een actrice!" cHt oude hoofd ging
omhoog; twee lichtpuntjes trilden ln de oude
oogen. „Een actrice u?" En Miss Brill
streek over de krant alsof het het manus
cript van haar rol was en zei zachtjes: „Ja,
ik ben al een heelen tijd actrice
De muziek had even gerust. Nu begonnen
ze weer. En wat ze speelden wus warm, zon
nig, en toch was er iets koels aan iets
wat? Nee, niets treurigs Iets dat maakte,
dat je zou willen gaan zingen. Het wijsje
steeg cn steeg, het licht straalde; en het was
Miss Brill alsof in het volgend oogenbltk zij
allemaal, het heele gezelschap, zouden gaan
zingen. De jongeren en dc lachers zouden
beginnen, en de mannenstemmen, heel reso
luut en dapper, zouden invallen. En dan zij
ook, zij ook. en de anderen op de banken
zij zouden met een soort van begeleiding be
ginnen iets laags, dat ternauwernood rees
of daalde, iets heel moois, heel roerends
En Miss Brill's oogen vulden zich met tranen
en ze koek glimlachend naar de andere le
den van het gezelschap. Ja. we begrijpen het.
we begrijpen het. dacht ze hoewel zc niet
wist wat ze begrepen.
Juist op dat oogenbllk kwamen een jongen
en een meisje aan en gingen zitten waar het
oude paar gezeten had. Ze waren goed ge
kleed. ze waren verliefd. De held en de heldin
natuurlijk, juist aan land gestapt van zijn
vaders Jacht. En steeds nog geluidloos zin
gend. steeds met dien trillenden glimlach,
maakte Miss Brlll zich gereed tot luisteren.
„Nee, nu niet", zei het meisje. „Hier niet,
ik kan niet".
„Waarom niet?" zei de Jongen. „Om dat
ouwe mensch daar aan het andere eind?
Waarom komt ze hier wat heeft zo hier
te maken? Waarom blijft ze niet thuis?"
„Oooo". glchelde het meisje. „Dat bont
heb je ooit zoo iets mals gezien? Het is net
gebakken visch!"
„Naar mensch!" zei de jongen nijdig. En
toen: .Luister nu eens. ma petite chèrc
„Nee, hier niet", zei het meisje, „nog niet".
Op haar weg naar huis kocht ze gewoon
lijk eon stuk honingcake. Dat was haar Zon-
dagschc tractatle. Soms zat er een amandel
in haar stuk. soms niet. Dal maakte een groot
verschil. Als er een amandel op zat. was het
net of ze een klein cadeautje naar huls droog
een verrassing iets, dat er best niet
had kunnen zijn. Op de amandelzondagen
haastte ze zich altijd en kon de lucifer voor
de theeketel niet •zauw genoeg aan steken.
Maar vandaag liep ze den bakker voorbij,
klom de trap op, en ging in haar klein ka
mertje, haar kamertje als een kast op haar
bed zitten. Ze bleef daar heel lang zitten. De
doos waar het bont, uit kwam lag on het bed.
Zo maakte het nlotse'ine los en haa«t'g. zon
der te kijken, legde ze liet-op aij. Maar toon
zo de deksel dicht deed, was het net of zo
Iets hoorde huilen.
