Verloren: een boterham
Hei
50e Jaargang No. 15232
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 18 Februari 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOUR ENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT EN; per weck ƒ025, per maand 1.10, per 3 maanden
325, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad;
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0-72)4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j5 regels 1.75, elke regel meer 0-35. Reclames
ƒ0.60 per regcL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentjes
(icdcrcti dag) 13 regels 0-30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN.
HAARLEM, 18 Februari.
Onze Onpartijdigheid
Slooals onze lezers bij ervaring weten is
dit bïad op de gebieden van godsdienst en
partijpolitiek neutraal. Dit beteekent niet
alleen dat het zich in zijn artikelen ont
houdt van het uitspreken van een meening
in geschillen op deze gebieden, maar het
waarborgt buitendien de onpartijdigheid en
absolute veelzijdigheid van zijn berichtge
ving. Terwijl in vraagstukken die boven
partijpolitiek staan, zooals de alles-overheer-
schende kwestie van oorlog en vrede, wij
niet nalaten alles te doen in het algemeen
belang, wat in ons vermogen is. Dat weet
men, en dat wordt erkend en gewaardeerd.
Tallooze bewijzen van die waardeering af
komstig uit alle kringen der samenleving en
van leden van alle Nederlandsche politieke
partijen, zijn in ons bezit. Natuurlijk schakel
ik daarbij de communisten uit, die een Rus
sische politieke partij zijn.
De onpartijdige en absoluut-veelzijdige
berichtgeving van de neutrale pers is ae
machtige kern van haar beteekenis, die in
Nederland zeer groot is. En de verklaring
ligt voor de hand. Wie goed ingelicht wil zijn
over alles wat er gebeurt moet vollédig inge
licht worden. Dus niet alleen over zijn
eigen partij, zijn eigen geestesrichting, maar
ook over alle andere. Hij stelt er prijs op zijn
eigen oordeel te vormen over al die berich
ten. Hij leest met belangstelling hetgeen ge
zegd is ook op de vergaderingen van zijn po
litieke tegenstanders, en weet uit ervaring
dat aan al die verslagen en berichten, zoo
wel van zijn eigen partij als van andere, de
zelfde maatstaf wordt aangelegd bij de neu
trale krant. Wij zijn ons zeer wel bewust dat
deze objectieve berichtgeving de eerste en
voornaamste eisch is waaraan wij hebben te
voldoen. Hetzelfde geldt natuurlijk voor ver
gaderingen van gemeenteraden, Provinciale
Staten en Kamers der Staten Generaal.
Dit alles waardeeren onze lezers, die tot
alle kringen der bevolking en tot alle poli
tieke richtingen behooren, ten volle. Onge
twijfeld lezen velen naast de neutrale krant
ook hun partijblad. Maar aan een partijblad
alléén heeft geen enkel denkend mensch
genoeg. Het licht hem niet volledig voor over
de bijeenkomsten en de uitingen van an
dersdenkenden, en bovendien verveelt het
hem al heel spoedig alleen een blad te lezen
dat voortdurend in zijn eigen richting praat.
Ik maak hier geen veronderstellingen; het is
de zuivere feitelijke waarheid en ieder voor
zich moet die erkennen.
In tijden van hevigen partijstrijd,, zooals de
huidige, wordt het sommigen menschen
blijkbaar wel eens even te machtig
krasse uitlatingen van him tegenstanders
te lezen. En zoo krijg ik nu een verontwaar
digden brief van iemand, die protesteert te
gen het opnemen van verslagen van een
paar communistische bijeenkomsten, terwijl
op hetzelfde moment Het Volk, partijblad
van de S. D. A. P.. ons aanvalt omdat wij
een berichtje betreffende een oefening van
de Burgerwacht, onder leiding van haar
nieuwen commandant, als communiqué van
die instelling hebben geplaatst. Het Volk zet
dit o.a. onder de titels „Alles is nu geoor
loofd", „Burgerlijk venijn in de z.g. neutrale
plaatselijke bladen" en zoo meer. Het tracht
zijn lezers wijs te maken dat wij onze anti-
oorlogs-principes verloochenen door zulk een
berichtje over de Burgerwacht op te nemen.
Nu, mijn briefschrijver, die vraagt „of ik
soms zelf zoo rood ben dat ik verslagen van
communistische en andere uiterst-linksche
vergaderingen opneem'" en Het Volk dat mij
beschuldigt van het plaatsen van „anti-so
cialistisch gif" kunnen beiden een duidelijk
antwoord krijgen.
Dat is: wij zullen op dezen voet voortgaan,
met volledige objectieve berichtgeving. Noch
onaangename brieven, noch scheldpartijen
in de partijpers ook partijbladen die tegen
standers van Het Volk zijn houden die
soms zullen er ook maar in het minst
verandering in kunnen brengen. Dat wij de
communisten, ofschoon geen Nederlandsche
politieke partij, van die berichtgeving ook
niet uitsluiten heeft zeer goede redenen.
Ten eerste behooren hun daden tot het alge-
meene nieuws, dat wij zonder onderscheid
vermelden zie boven en ten tweede
vestig ik er-de aandacht op dat een gewaar
schuwd man er twee waard is.
Wat het bericht van de Burgerwacht be
treft, geldt onze algemeene nieuws-opvatting
natuurlijk evengoed. Voor deze instelling zoo
wel als voor eenige andere. Dat zal zoo blij
ven; het is onze taak. Wij wenschen geen
feiten te verbergen. Duidelijk, nietwaar?
Ik heb nog een paar brieven, die ons lijnrecht
het tegenovergestelde verwijten. En de
schrijvers moeien mij maar ten goede hou
den, dat het treffende contrast me een beetje
heeft doen glimlachen, en nogal behagelijk
gestemd. Als menschen opgewonden worden,
raken zij hun objectiviteit kwijt, en worden
boos op menschen die bedaard blijven. Dat
is een bekend verschijnsel. Het gaat spoedig
over.
R. P.
ONHANDIGE BRANDSPUIT-BESTUURDER.
Het O M. bij ae Rechtbank te Winschoten
heeft tegen een 44-jarigen man uit Stads
kanaal. die op 3.November j.l. als bestuur
der van een motorbrandspuit op een. bij een
brand staande menigte toeschouwers was in
gereden en hiervan een vijftal ernstig en een
levensgevaarlijk verwondde, een geldboete
van f 100 subs. 30 dagen hechtenis geëischt.
In MEMORIAM JAC. PH. CARO
Ter eere van de nagedachtenis van den
heer Jac. Ph. Caro zal bij het begin van het
concert op Woensdagavond in Tivoli te
Utrecht hot Utrechtsch Stedelijk Orkest de
treurmuziek bij Siegfried's dood uit Götter-
dammerung ten gelioore brengen.
De Ontwapeningsconferentie
Verklaring van Henderson.
Verwacht succes binnen 3 maanden.
Brief aan de afd. Haarlem van
Volkenbond en Vrede''.
De afdeeling Haarlem van de Vereeniging
voor Volkenbond en Vrede heeft in antwoord
op een telegram aan de conferentie, waarin
zij aandrong op spoedige resultaten, een
brief van den volgenden inhoud van presi
dent Arthur Henderson ontvangen:
Ik dank u voor uw aandrang ten aanzien
van Ontwapening.
Met den tex-ugkeer van Duitschland ter
conferentie en met het materiaal, dat we
ter onze beschikking hebben als resultaat van
de werkzaamheden en besprekingen van het
afgeloopen jaar, hoop ik oprecht, dat binnen
ongeveer drie maanden de conferentie in
staat zal zijn de vitale beslissingen te nemen,
waarvan haar succes tenslotte afhangt. Als
deze verwachting werkelijkheid wordt, geloof
ik, dat we in staat zullen zijn een Ontwape
ningsconventie op te stellen en goed te keu
ren. die nog dit jaar geteekend en bekrach
tigd kan worden en die zich waardig zal aan
sluiten bij het streven van alle volken naar
werkelijken vrede en ontwapening.
Ten zeerste hoop ik, dat gij voort wilt gaan
met ons al uw hulp cn steun te geven in de
critieke maanden, die voor ons liggen.
DE
REGEERINGSVERKLARING
OVER DE MUITERIJ.
Waarom zij alleen in de
Tweede Kamer kwam.
VERGADEREND COLLEGE KRIJGT DE
PRIMEUR.
De voorzitter van den Ministerraad ant
woordt op een schriftelijke vraag van het
Eerste-Kamerlid Briët over het niet-afleggen
van een Regeeringsverklaring in de Eerste
Kamer bij de muiterij aan boord van I-I. M.'s
„De Zeven Provinciën", het volgende:
In tegenstelling met wat in andere landen
parlementair gebruik is, plegen in ons land
Regeeringsverklaringen slechts in een dér
beide takken van Volksvertegenwoordiging te
worden afgelegd. De Regeeringsverklaring
van 3 Augustus 1914 is, voor zoover der re
geering bekend, het eenige geval, waarin van
dezen regel is afgeweken.
De muiterij op ..de Zeven Provinciën" heeft
een schok van verontwaardiging doen gaan
door schier de geheele natie. Men verliest
echter de verhoudingen uit het oog, als men
deze muiterij zou willen vergelijken met de
ontzaglijke wereldgebeurtenis die in de eer
ste dagen van Augustus 1914 een aanvang
nam.
Zoo ooit, dan was toen aanleiding om; in
afwijking van het gebruik, de Regeeringsver
klaring in beide takken van Volksvertegen
woordiging af te leggen.
Regeeringsverklaringen worden afgelegd
in die Kamer, welke op het oogenblik verga
dert. De parlementaire geschiedenis heeft
zoowel gevallen aan te wijzen, dat dit is ge
schied in de Eerste als in de Tweede Kamer.
In het onderhavige geval, nu de Regee
ringsverklaring zou worden gevolgd door een
interpellatie ter zake in de Tweede Kamer,
lag het voor de hand, dat de Regeeringsver
klaring in dat deel der Volksvertegenwoordi-
ing werd afgelegd.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
MIJ. VOOR HYPOTHECAIR CREDIET.
De N.V. Mij. voor Hypothecair Crediet
in Nederland zal, volgens voorstel een divi
dend uitkeeren van 30 pet. (als v.j.)
brandstoffen:
„AERAM"'
ZIE VERDER IN DIT BLAD
(Bij het schoonmaken van een
autobus te. Schagen. is een
boterhammenzakje met bijna
1000.aan bankpapier ge
vonden, waarvoor de recht
hebbende zich riog steeds niet
heeft aangemeld
Als je autobussen reinigt.
Vind je stellig dikwijls wat,
Dat een passagier of -giere
Bij het uitstappen vergat.
Maar een boterhammenzakje
Met een kleine duizend pop.
Ergens in een stoffig hoekje.
Nou. daar kijk je toch van op.
Hij of zij, die dat liet liggen.
Heeft tenminste, zacht gezegd.
Dezer zorgelijke dagen.
Zijn (haar) broodje goed belegd,
In een boterhammenzakje
Ongewoon, dat is een feit.
Maar je krijgt niet veel meer rente
Van een bank in dezen tijd.
En 't vertegenwoordigt dan toch.
Zij 't voor één maal wel wat groot,
Dik belegd" en vet en smeuig,
Iemand's dagelijksche brood.
Neen, het meest verbazingwekkend
Vind ik, dat zich voor dit geld,
Tot het oogenblik van rijmen.
Niemand nog heeft aangemeld.
'k Heb ook weieens iets verloren,
In een bus of tram of trein,
Dus een vriend zou kunnen denken,
Dat ook dit van mij kan zijn.
Daarom stel ik er wel prijs op.
Dat met nadruk wordt" bepaald:
Steeds als 'k duizend pop liet liggen,
Heb ik ze teruggehaald.
P. GASUS.
OOK BARON VAN WIJNBERGEN
UIT DE KAMER.
Mutaties bij den Centr. Raad
van Beroep.
NIEUWE VOORZITTER EN
VICE-VOORZITTER.
Mr. A. I. M. J. Baron
van Wijnbergen, lid van
de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, vice-
president van den Cen-
tralen Raad van Beroep
te Utrecht, heeft aan
het bestuur der R.K.
Staatspartij medege
deeld. dat hij een can-
öidatuur voor de Tweede
Kamer voor de komende
periode niet meer kan
aanvaarden.
Mr. Van Wijnbergen
blijkt benoemd te zul
len worden tot voorzitter van den Raad van
Beroep, daar de tegenwoordige voorzitter Mr.
Dr. H. Reuyl moet aftreden door de jongste
wijziging der leeftijdsgrens voor rechterlijke
ambtenaren.
Hierop sluit dan aan het eveneens aftre
den als Kamerlid van dr. E. J. Beumer (a.r.)
die Mr. Van Wijnbergen opvolgt als vice-
voorzilter.
Mr. Van Wijnbergen was een belangrijke
figuur in het recntsche deel der r.k.-fractie.
Mr. A. I. M. J.
baron van Wijnber
gen (R.K.)
Een ernstige bergoerschviving bedreigt sinds eenigen fifd het Belgisch stadje Couillet en
omgeving. Militaire hulp is ingeroepen om het vullende gesteente te stuiten.
DE TOESTAND AAN DE
PAPIERFABRIEK TE VELSEN.
Werktijdverkorting voor de
dagarbeiders.
TER VOORKOMING VAN MASSA-ONTSLAG
De directie der Papierfabriek Van Gelder
Zonen heeft aan hare arbeiders medegedeeld,
dat de werktijd der dagarbeiders van a.s.
Maandag 27 Februari af met een half uur
per dag zal worden verkort. Onder de dag
arbeiders vallen de arbeiders van de buiten-
ploeg, de vakarbeiders als smeden, schilders,
timmerlieden enz. De directie heeft deze
werktijdverkorting ingevoerd, omdat zij an
ders genoodzaakt zou zijn een groot aantal
arbeiders te ontslaan. Deze maatregel is voor
onbepaalden tijd en zal zoo noodig ook op de
andere afdcelingen worden ingevoerd.
De arbeiders in den continu-dienst vallen
voorloopig nog buiten dezen maatregel. De
directie heeft echt-er doen weten, dat, moch
ten er geen nieuwe bestellingen komen, ook
voor de continu-arbeiders verkorting van den
werktijd zal worden ingevoerd.
WAAR MOET HET NAAR TOE?
Frankrijk belast de boter
zwaarder.
ER IS GEEN UITWEG MEER.
Nog nauwelijks „bekomen" schrijft het
Handelsblad, van de jongste Franschc en
Duitsche invoerreclitverhoogmg op kool. aard
appelen, vee, vleesch. reuzel en kaas. bereikt
ons thans het bericht uit Parijs, dat het in
voerrecht op boter door Frankrijk is ver
hoogd van 700 op 850 francs per 100 kilo.
dus van f 681 '2 op f 83.
Hierbij bedenke men. dal de exportprijs
van onze boter bedraagt f 58 per 100 kilo,
zoodat het nieuwe invoerrecht bijna 150 pet.
der waarde vertegenwoordigt.
In het afgeloopen jaar betrok Frankrijk
van ons 3.4 millioen kilo boter. Er blijft zoo
onder de hand geen enkele uitweg voor onze
boter en kaas meer over.
Er zij nogmaals aan herinnerd, dat onze
boterinvoer in 1927 en in 1928 bedroeg 47
millioen kilo, doch in 1929 nog slechts 20
millioen.
HAARLEM EN DE NIEUWE
KAMER.
DE BESLISSING OVER ONZEN
KEURINGSD1ENST.
We mogen nog de aandacht vestigen op
een gevolg der Kamerontbinding, dat voor
Haarlem niet geheel van beteekenis is ont
bloot. De Kamer zal tot den dag der can-
didaatstelling nog drie vergaderingsweken
tot haar beschikking hebben. Deze drie weken
zullen gevuld worden door interpellaties en
de Surinaamsche en Indische begrootingen.
Het behoeft reeds wegens tijdgebrek niet
verwacht te worden, dat de minister-presi
dent met de Kamer nog zal willen behan
delen een door hem vroeger in uitzicht ge
stelde. maar nog altijd niet binnengekomen
nota van wijziging op zijn begrooting be
treffende de opheffing van keuringsdien
sten. Van den nieuwen minister van Bin
nenlandschc Zaken is niet te verwachten, dat
hij nog voor het zomerreces bij de Kamer
met een begrootingswijziging zal verschijnen
De eerste gelegenheid, waarbij Haarlem dus
van deze zaak in regeeringsvoorstellen zal
kunnen kennis nemen is bij de indiening der
begrooting voor 1934, d.w.z. in September
a.s.. wanneer dan althans het departement
deze blijkbaar moeilijke materie tot een
einde van behandeling heeft gebracht.
LANTAARNPAAL OP DRIE
KINDEREN GEVALLEN.
Een schooljongen gedood.
ERNSTIG ONGELUK TE LEIDEN.
Vrijdagmiddag ld ongeveer 4 uur Is op de
Blauwpoortsbrug te Leiden een monumentale
lantaarnpaal, die voor het brugwachters
huisje stond, plotseling omgevallen. De paal
viel schuin over de brug en sloeg een drie
tal kinderen tegen den grond. De 12-jarige
jongen Molenkamp uit Oegstgeest, een
H.B.S'er werd zeer ernstig gewond opgeno
men en naar het Academisch Ziekenhuis te
Leiden overgebracht. Het tienjarig meisje A.
R. uit Lelden, werd hóewei minder ernstig
gewond, eveneens naar het ziekenhuis over
gebracht. Het derde kind, het zesjarig meisje
H. R. werd licht gewond cn kon naar huis
worden gebracht. Vermoedelijk is bouwval
ligheid de oorzaak van het omvallen.
De jongen is later in het ziekenhuis over
leden.
Henderson verwacht binnen drie maanden
succes van de Ontwapeningsconferentie.
(Ie blad. Ie pag.)
Het Japanschc Kabinet besluit definitief tot
verwerping der voorstellen van de Commis
sie van 19.
(3e blad, lc pag.)
Het Fransehe antwoord aan Nadolny op de
ontwapeningsconferentie.
(3e blad. Ie pag.)
Nog meer lijken van den ramp te Neunkirchen
geborgen.
(3e blad. Ie pag.)
De Tweede Kamer besloot tot het doen hou
den van de interpellatie-Knottenbelt over
de Kamerontbinding op Maandag a.s.
(6e blad. 2e pag.)
Bij een brand in een auto te Nieuwcr-Amstcl
is een inwoner van Zandvoort gewond.
(2e blad, 2e pag.)
Te Leiden viel een lantaarnpaal op drie kin
deren. Een jongen werd gedood.
Ge blad, lc pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Onze onpartijdigheid.
Ge blad, le pag.)
Henry A. Th. Lesturgcon: Onder een sterren
hemel met Jeannette MacDonald.
(be blad, le pag.)
J. 11. de Bois: De roman Ann Vickers door
Sinclair Lewis.
(5e blad. 3e pag.)
Henry A. Th. Lesturgeon: Hoe Parijs Wagner
„eerde".
(5e blad, 3e pag.)
Bijgeloof vroeger en nu.
(5e blad. le pag.)
K de Jong: Uitvoering van Judas Maccabaeus
door de U.K. Oratoriumverceniging.
(2e blad. le pag.)
K. de Jong: Radioinuziek der week.
(5e blad. 3e pag.)
Sask ia La jeune: H.D. Vertelling, I)e held van
de klas.
(5e blad, 2e pag.)
Uit de wereld van de film.
(5c blad. le pag.)
L. S.: Haarlem in de 17de eeuw.
(5e blad. 2e pag.)
Het Haarlerasche Stadsbeeld: De Raaks.
(5e blad. 2e pag.)
Ton Ituygrok: Langs de Straat: De kiekers.
(6e blad. le pag.)
Waarom de Kamer ontbonden werd. Kcgee-
ring- publiceert de motieven.
(6e blad, le pag.)
DE HOUDING DER ARTSEN
TEGENOVER DEN OORLOG.
OPROEPING TOT HET WEIGEREN VAN
MEDEWERKING.
De artsen E. E. Meursing. J. C. G. A. Bol
cn O. Cahen hebben het volgende adres ver
zonden aan de artsen Maurltz cn Roorda te
Haarlem.
Onderstaande artsen in Nederland, niet ge
bonden door eenige verbintenis met, den
Militairen Geneeskundigen Dienst of het
Roode Kruis, verbinden zich op geen wijze ln
tijd van vrede of oorlog steun te vcrlcenen
aan:
lo. de bacteriologische oorlogvoering.
2o. de gas-oorlogvoering.
3o. de productie van oorlogstuig, in den
meest uitgebreiden zin, In particuliere in
dustrieën.
(w.g.) E. E. Meursing, J. C. G. A. Bol. O.
Cahen.
De volgende toelichting op dit adres wordt
gegeven
De conferentie in Lausanne is geëindigd,
zonder de gehoopte ontspanning tc geven in
economische zaken. De conferentie te Genève
vertoont hetzelfde beeld: ontspanning bracht
ook deze niet. De gelijktijdige internationale
bewapeningen dat is de voorbereiding voor
den oorlog, gaan door in alle landen, waaron
der Nederland. Een georganiseerd verzet van
de volken, waarop de diplomatie zou moeten
steunen in den strijd tegen deze voorberei
ding. ontbreekt. De gevolgen hiervan kun
nen nu niet meer twijfelachtig zijn.
De artsej* zonden een telegram op 5 Juli
1932. Eén van de vele duizenden, zonder
het voor dit oogenblik reeds noodzakelijke
succes. Voor prophylaxis is meer noodig dan
een telegram. Noodig is de ondubbelzinnig
uitgesproken wil van de artsen zich alleen
in dienst te stellen van machten, die eerbied
hebben voor het leven, ook van een politiek
of economisch tegenstander. Alle arbeid op
geneeskundig gebied, die het dooden van
medemenschen tot kennelijk gevolg moot
hebben, dient op dit oogenblik door zooveel
mogelijk Nederlandsche artsen openlijk le
worden afgewezen. Daar valt onder:
lo. De voorbereiding van den bactcrlo-
logischen oorlog, zooals die reeds volgens
mededeeling van Baldwin in Engeland wordt
getroffen iIr. liondius uit Rotterdam heeft
hier de aandacht op geve-tigd) uit „defen
sieve" oogmerken natuurlijk.
Het telegram van Nederlandsche artsen
naar Genève krijgt eerst waarde, nadat dc
artsen deze voorbereiding staken, voor zoo
ver zij daar reeds bij betrokken waren, en
in de toekomst Ieder bevel van wie dan
ook om zich te gaan bezig houden met
deze voorbereiding, zullen hebben afgewezen
In dit opzicht moet iedere Staat weten, dat
artsen hun wetenschappelijke kundigheden
hiervoor niet meer beschikbaar stellen.
2o. De voorbereiding van den gasoorlog.
Deze gasoorlog zelf is tc Genève duidelijk
nog eens moreel veroordeeld. Van meer be
lang is wanneer artsen dc voorbereiding
