UIT HET BUITENLAND
'STEEDS MAAR INTERPELLATIES.
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 21 FEBRUARI 1933
TWEEDE BLAD
TWEEDE KAMER.
Luchtvaartdebatten in Genève. Goering richt
zich tot de Pruisische politie. Op samenwerking
met S.A. en Stahlhelm aangedrongen. Het
Amerikaansche parlement neemt het voorstel
tot opheffing van het drankverbod aan.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
GENèVE.
Na een langdurige onderbreking 'kwam de
luchtvaartcommissie der Ontwapeningscon
ferentie Maandagmorgen weer bijeen ten
einde te beslissen over het principieele vraag
stuk van afschaffing der militaire luchtvaart.
Dadelijk bij het begin der besprekingen
ontstond een incident tusschen den Duit-
schen vertegenwoordiger, Ministerial-direk-
tor Brandenburg en den voorzitter der com
missie, den Spaanschen ambassadeur te Pa
rijs Madariaga, die de commissie voorstelde
om uitsluitend de internationalisatie, de con
trole van de burgerlijke luchtvaart en de
luchtpolitie te behandelen.
De Duitsche gedelegeerde Brandenburg
verzette zich hiertegen met kracht en pro
testeerde in het Duitsch tegen de poging van
den voorzitter om de voornaamste kwestie,
nl. de afschaffing der militaire luchtvaart,
uit te schakelen. Brandenburg nam het voor
stel van Pierre Cot over om de luchtvaart-
commissie te maken tot een redactiecommis
sie, die slechts de principieele kwesties moest
vaststellen waarop de hoofdcommissie in de
politieke commissie heeft te antwoorden.
De Engelsche minister voor de luchtvaart,
lord Londonderry, bepleitte in een groote
rede, waarin hij duidelijk tot uiting liet ko
men het belang dat ook Engeland bij afschaf
fing van de militaire luchtvloot heeft.
De Engelsche regeering heeft besloten, vol
ledige afschaffing van het militaire lucht-
wapen en het verbod van het werpen van
bommen voor te stellen. Zonder een derge
lijke beslissing zou de Ontwapeningsconfe
rentie slechts leiden tot nieuwe gevaren voor
den wereldvrede.
In de hoofdcommissie diende de Duitsche
vertegenwoordiger Brandenburg daarop een
schriftelijk voorstel van de Duitsche delega
tie in volgens hetwelk de hoofdcommissie
terstond in principe moet beslissen of een
volledige afschaffing van de militaire lucht
vaart met een onbeperkt verbod van het wer
pen van bommen en een regeling voor de
civiel luchtvaart met of zonder controle, of
slechts een onbeperkt algemeen verbod van
het wei-pen van bommen geformuleerd moet
worden.
Het Duitsche voorstel werd door den Fran-
schen minister voor de luchtvaart Pierre Cot.
scherp bestreden. Madariaga probeerde tot
stemming over de Duitsche voorstellen te ko
men. doch er bleek voortdurende verwarring
te heerschen over wat er nu eigenlijk in
stemming kwam, zoodat het geruimen tijd
duurde alvorens men tot stemming kon over
gaan. Met 7 tegen 6 stemmen en 6 stemmen
blanco werd besloten de besprekingen niet
met de Duitsche voorstellen te beginnen.
De Amerikaansche ambassadeur- Gibson
onthield zich van stemming met de mededee-
ling, dat hij niet had verstaan waarover
eigenlijk gestemd werd. Algemeen constateer
de men dat. terwijl in de commissie slechts
18 staten zijn vertegenwoordigd, de telling
der stemmen merkwaardigerwijze 19 stem
men opleverde. Vóór het Duitsche voorstel
stemden Turkije. Italië, Sovjet-Rusland, Ne
derland en Zweden.
DLITSCHLAND.
Naar de officieele Pruisische persdienst vol
gens Wolff mededeelt, heeft de rijkscommis
saris voor het Pruisische ministerie van Bin-
nenlandsche Zaken, rijksminister Göring, op
17 Februari aan alle politie-autoriteiten het
volgende rondschrijven gezonden:
„Ik geloof, dat ik niet speciaal er op behoef
te wijzen, dat de politie ook maar den schijn
eener vijandige houding of zelfs den indruk
eener vervolging tegenover nationale bonden
(S.A., S.S. en Stahlhelmen nationale par
tijen onder alle omstandigheden moet ver
mijden. Ik verwacht veeleer van alle politie
autoriteiten, dat zij met de genoemde orga
nisaties. in wier kringen de belangrijkste
staatsopbouwende krachten vervat zijn, een
goede verstandhouding zullen tot stand bren
gen en onderhouden.
Daarentegen moet tegen het drijven van
staatsvijandige organisaties met de scherpste
middelen worden opgetreden. Er moet met
alle strengheid tegen communistische daden
van terreur en overvallen worden te werk ge
gaan en zoo noodig moet meedoogenloos van
de wapens gebruik worden gemaakt. Politie
beambten. die in de uitoefening dezer plich
ten van het. schietwapen gebruik maken,
worden onafhankelijk van de gevolgen daar
van door mij gedekt. Wie daarentegen in
verkeerde toegevendheid zijn plicht verzaakt,
zal de disciplinaire gevolgen daarvan moeten
dragen.
De bescherming der telkens weer in haar
maatregelen beperkte nationale beweging
moet onvoorwaardelijk gewaarborgd worden.
De politie moet, niets ontziend, optreden te
gen ongeoorloofde vergaderingen, plunde
ringen. opwekking tot hoog- en landverraad,
massastaking, oproer, persdelicten en overige
strafbare handelingen der ordeverstoorders.
AMERIKA.
Het Huis van afgevaardigden heeft met
een 2/3 meerderheid het door den Senaat
reeds aangenomen voorstel-Blaine goedge
keurd, waarmede besloten is tot opheffing
van het alcohol-verbod in de Vereenigde
Staten.
Het voorstel houdt in:
1. Het herroepen van het achttiende
amendement op de grondwet (Alcoholver
bod);
2. De ratificatie van deze herroeping niet
door de parlementen der afzonderlijke staten,
maar door voor dit doel speciaal bijeengeroe
pen conventies der afzonderlijke staten en
3. Federale bescherming van die staten,
die het alcoholverbod handhaven. Het voor
stel moet binnen zeven jaren door ten min
ste 36 staten worden geratificeerd.
Duitschland.
Nieuwe ontslagen.
De opperpresident der provincie Westfalen,
Gronowski. is naar het W.B. meldt van zijn
functie ontheven.
De door de regeering-Braun om politieke
redenen ontslagen officier van justitie
Grauert zal worden benoemd tot opvolger
van den Ministerialdirektor Klausener en
leider der poUtie-afdeeling in het Pruisische
departement van Binnenlandsche Zaken.
Het Thuringsche departement van Binnen
landsche Zaken heeft de burgemeesters van
Dippach bij Eisenach en van Schweina bij
Bad Liebenstein, beiden lid der S.P.D., ont
slagen. Zij zullen wegens verschillende over
tredingen worden vervolgd.
Braun en Severing bij een
beleedigingsaffaire in het gelijk
gesteld.
De nationaal-socialisten hebben te Ko
ningsbergen een verkiezingsplakkaat geplakt
dat tot opschrift heeft „Twee millioen ge
stolen". Het plakkaat uit ernstige beschuldi
gingen aan het adres van den vorigen Pruisi-
'schen minister-president Braun en minister
van binnenlandsche zaken Severing. Braun
en Severing hebben in kort geding verwij
dering van het plakkaat geëischt. De recht
bank te Koningsbergen heeft thans uitspraak
gedaan en den verspreiders van het plak
kaat op straffe van een geldboete van on
beperkte hoogte of gevangenisstraf van
maximaal zes maanden, verboden, de be
schuldigingen te verbreiden dat de klagers,
dus Braun en Severing, twee millioen uit de
Severing.
staatskas zouden hebben gestolen, dat zij
met deze twee millioen die zij het noodlij
dende volk zouden hebben afgeperst de vrij
heidsbeweging van Adolf Hitler zouden heb
ben bestreden, dat zij landverraders zouden
zijn. dat zij gelden van het volk zouden heb
ben verduisterd, dat zij de documenten zou
den hebben laten verdwijnen en dat zij ,roo-
de parasieten" zouden zijn.
Het plakkaat, dat Zaterdag op de reclame
zuilen is aangebracht, moet onmiddellijk ver
wijderd worden en de kosten van het geding
zijn voor rekening van de verspreiders. In de
motiveering van het vonnis wordt gezegd dat
ook in den politieken strijd de persoonlijke
eer van den tegenstander geëerbiedigd moet
worden.
Spanje.
Oud-premier Azna overleden.
Reuter meldt uit Madrid, dat aldaar is
overleden de gewezen minister-president
Aznar.
Admiraal Aznar was de leider van het
laatste kabinet onder koning Alfonso. Voor
dien heeft hij deel uitgemaakt van het
ministerie Prieto, waarin hij de portefeuille
van Marine had
Na de uitroeping van de republiek heeft
Aznar zich. na aanvankelijk te zijn uitge
weken, in dienst van de nieuwe regeering
gesteld.
Tsjecho-SlowaMje.
Een geheimzinnige ballon
boven Praag.
Maandagmiddag werd te Praag groote op
winding veroorzaakt door een zilverkleurige
luchtballon, welke op 1000 M. hoogte boven
de stad kruiste.
Militaire vliegers stegen op. Uit den gondel
werd op signalen niet geantwoord.
In militaire kringen gelooft men, dat de
bemanning van den ballon zich in den gon
del verborgen houdt. Het heeft in het bij
zonder de aandacht getrokken., dat de ballon
boven het ministerie van Oorlog heeft ge
vlogen. De tocht wordt voortgezet in de rich
ting van Podiebras. Militaire vliegers volgen
hem.
Amerika.
De bespreking Roosevelt
Lindsay.
Na een bespreking van twee uren met den
pas uit Engeland teruggekeerden Britschen
ambassadeur Lindsay heeft Roosevelt de
volgende officieele verklaring gepubliceerd:
De Britsche ambassadeur heeft Roosevelt
niet-officieel in kennis gesteld van de op- i
vatfingen van de Britsche regeering. waarbij
hij in groote trekken problemen van econo-
mischen en anderen aard te berde bracht.
Het onderhoud bleef beperkt tot de alge-
meenc aspecten dezer problemen. Er zijn
geen bepaalde voorstellen voor de economi
sche wereldconferentie of met. betrekking tot
de kwestie der oorlogsschulden besproken.
Binnenkort zullen deze besprekingen worden
voortgezet. Roosevelt zal den nieuwen minis
ter van Buitenlandsche Zaken, zoodra diens
benoeming wordt bekendgemaakt, uitnoodi-
gen tot een niet-officieele conferentie over
dezelfde problemen.
Zuid-Amerika.
Die van den heer Albarda uitgesteld. Die van L. de Visser
afgewezen. Een nieuwe van dr. Kortenhorst. En die van
mr. Knottenbelt. Waarom werd de Kamer ontbonden?
Omdat de regeering niet met haar kon samenwerken.
„Staatsrechtelijk monstrum".
Peruanen in de wildernis den
hongerdood nabij
De laatste dagen, aldus meldt V. D. uit
Lima, hebben in de omgeving van Tarapaca
gevechten plaatstgehad tusschen de Peruaan-
sehe en Columbiaansche troepen. Tachtig
Peruanen, die zich in de wildernis verborgen
hadden gehouden en den hongerdood nabij
waren, hebben zich overgegeven. Een Peru-
aansch vliegtuig is omlaag gestort tijdens een
gevecht met Columbiaansche vliegtuigen.
Zuid-Afrika.
Overeenstemming tusschen
Smuts en Hertzog verwacht.
Practisch is thans overeenstemming be
reikt over een coalitie-regeering tusschen
generaal Smuts en Hertzog. De besprekingen
betreffende de samenstelling van het nieuwe
kabinet worden voortgezet. Men verwacht,
dat Hertzog binnenkort zal aftreden en zal
worden opgevolgd door Havenga.
ZANCARA CEVONNIST.
Tachtig jaar gevangenisstraf.
Cermak's toestand vooruitgaande.
MIAMI, 20 Febr. (Reuter). Zangara. de
man die een aanslag heeft gepleegd op den
a.s. president Roosevelt, is heden veroordeeld
tot twintig jaar gevangenis voor elk van de
vier beschuldigingen, die in verband met den
aanslag tegen hem waren geformuleerd 'de
feiten betreffen poging tot moord op den
president der Ver. Staten en drie bij den
aanslag gewonde personen'. In totaal is hij
dus veroordeeld tot tachtig jaar gevange
nisstraf. achter elkaar te ondergaan. De ver
dediging trachtte annuleering te verkrijgen
van de beschuldiging van poging tot moord
op miss Kruiss en Caldwell, twee der perso
nen die bij den aanslag werden gewond, doch
dit werd door den president rechter Collins
geweigerd. Nadat de doctoren hadden ver
klaard, dat Zangara als toerekeningsvatbaar
moet worden beschouwd, erkende de dader op
alle punten schuld.
Na de veroordeeling zeide Zangara het te
betreuren, dat hij Roosevelt niet had kunnen
dooden; hij lachte luidruchtig bij het verne
men van het vonnis, hief zijn armen op en
riep uit: „Wat? Maar tachtig jaar? Wees niet
zoo karig, rechter, veroordeel me tot honderd
jaar!" De rechter antwoordde hierop: „Dat
kan!"
Indien een der gewonden sterft, kan Zan
gara alsnog wegens moord worden gevon
nist.
De toestand van Cennak en mrs. Gill, die
bij den aanslag ernstig gewond werden, is
vooruitgaande.
Opgemerkt dient nog te worden, dat Zan
gara nog niet terecht heeft gestaan in ver
band met de verwondingen van mevrouw
Gill en Cermak, den burgemeester van Chi
cago. daar beider toestand nog niet geheel
vrij van gevaar is. Mocht een van hen ster
ven. dan zal Zangara nog wegens moord ter
dood veroordeeld kunnen worden.
Mevr. Cross onderscheiden.
WASHINGTON. 20 Febr. (Reuter). Er is
een voorstel ingediend om aan mrs. Cross,
de dame, die den arm van Zangara omhoog
hield toen hij op Roosevelt wilde vuren, de
medaille van het Amerikaansche Congres te
verleenen.
DE BOKSMATCH CARNERA-
SCHAAF.
DE DOODSOORZAAK.
NEW-YORK, 19 Februari (Reuter) Het
heden gepubliceerde medische rapport over
den dood van Ernie Schaaf, die, na zijn strijd
met Camera is overdeden, verklaart dat
Schaaf den ring is binnengetreden lijdende
aan een hersenvliesontsteking. Dit is ont
dekt bij een microscopische analyse van zijn
hersenen.
AGENDA.
DINSDAG 21 FEBRUARI
Gem. Concertzaal: H O. V. concert, solist
Hans Bijvanck. 815 uur.
Stadsschouwburg; Italiaansche Opera:
Cavalleria Rusticana en Paljas. 8 uur.
Schouwburg Jansweg: Het Prullenmuseum
door De Jonge Spelers.
Caecilia: P. v. Oossancn (predikant) over
Het merkteeken van het Beest en De zangers
aan de glazen Zee. 8 uur.
Luxor Sound Theater: „Atlantide, heer-
scheres van Atlantis 8.15 uur.
Palace: „Wie sag Ich's meinem Mann?"
Tooneel: Les trois Matas. 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: ..De firma Adam en
Eva Tooneel; Madiah en Chaudry Kaly.
7 en 9.15 uur
WOENSDAG 22 FEBRUARI
Gebouw Nijverheid: Wie zullen de a.s.
groote verdrukking ontvlieden (voortzet
ting), Spr. profeet H. H. van Bemmel. 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
Haarlemmermeer: Gemeenteraads
vergadering. 10 uur v.m.
De Kamer heeft vandaag bij den aanvang
der vergadering de interpellatie van den
heer Albarda -s. d.' toegestaan over het ge
beurde met de Zeven Provinciën. Er was
eenige discussie over den tijd van behande
ling. De heer Albarda wenschte oogenbiikke-
lyke aan de orde stelling de vooraitter
raadde dat af. wijl de regeering nog geen
officieele gegevens heeft en er dan over en
kele weken toch weer een interpellatie zou
aangevraagd worden de heer Albarda deed
toen een tusschenvoorstcl n.l. om de interpel
latie te bespreken tusschen de Surinaamsche
en de Indische begrootingen in waarop de
voorzitter toen antwoordde, dat dit van zijn
voorstel i behandeling op nader te bepalen
dag' niet zoo heel veel verschilde. Het pre
sidiale voorstel is toen aanvaard geworden
met 5023 stemmen
Dc interpellatie-de Visser (Comm.).
welke hetzelfde als de interpellatie-Albarda
wilde, werd niet toegestaan, omdat men
geen twee interpellaties over hetzelfde on
derwerp houden kan. De heer de Visser wilde
echter niet alleen over het gebeurde In In-
dië spreken, maar ook over zijn eigen toela
ting in Ned Indië. Daarvoor is nu precies d-.
Indische begrooting geschikt, meende de
voorzitter, (die wordt over enkele dagen aan
gevangen) en niet een afzonderlijke inter
pellatie.
De heer de Visser mompelde nog wat van
partijdigheid des presidenten, maar legde
zich heel gemakkelijk neer bij het afwijzen
van zijn verzoek met 69—2 stemmen.
Vermelden wij nog. dat Mr. Kortenhorst
(r.b.) de regcering wenscht te interpelleeivn
over de resultaten van de handelspolitieke
onderhandelingen met Duitschland.
Ziethier, lezers, het voorgerecht.
Toen kwam de hoofdschotel: de Kamer
ging spreken over haar eigen ontbinding, in
een interpellatie-Knottenbelt. De Kroon ont
bindt de Kamer, maar daarvoor blijven de
ministers verantwoordelijk en dus kon dc
heer Knottenbeldt minister Ruys de Beeren-
brouck aan den tand voelen.
De heer Knottenbelt (lib.) bouwde zijn be
toog op de volgende vragen:
1. Waarom is de regeering. blijkens het
rapport van den Voorzitter van den Raad van
Ministers aan II. M. de Koningin d.d. 15 Fe
bruari jl„ van oordeel dat de eenige uitweg
uit het conflict met de Tweede Kamer was
ontbinding van dat lichaam?
2. Welk belang van zóó overwegenden aard.
dat het de ontbinding der Tweede Kamer
kan wettigen, acht de Regeering gelegen In
het effenen van het terrein voor een met on
geveer twee maanden vervroegde vorming
van een parlementair kabinet'
3. Is de Regeering van oordeel, dat van
art. 73 der Grondwet gebruik mag worden
gemaakt ten einde een vervroegde vorming
van een parlementair kabinet te bevorderen?
4. Is de regeering niet van meening. dat
de verdere samenwerking tusschen haar en
de Tweede Kamer door de ontbinding slechts
kan worden bemoeilijkt?
De heer Knottenbelt (lib.) heeft niet be
grepen. waarom het kabinet niet zou hebben
kunnen berusten in een verwerpen van het
ontwerp der rechtbanken cn kantongerech
ten. Hij kon maar niet begrijpen, hoe Mi
nister Donner heeft kunnen zeggen, dat de
aanvaarding van de motie-Boon symptoma
tisch kon zijn voor de bezuinigingsonwil van
de Kamer. Hij spitste dit vooral toe voor de
liberale groep, waarvan de heer Knottenbelt
zeide, dat ze steeds, behalve bij de L. O. wets
wijziging. met de regeering is medegegaan.
De heer Knottenbelt begreep niet. waarom
de regeering bij het 30-opcenten-ontwerp wel
zoo toeschietelijk was bij de bezwaren dei-
Kamer en thans niet. De heer Albarda zocht
de oorzaak daarvan in het door de Kamer
verwend zijn van minister Donner. deze kon
een verworpen ontwerp niet verwerken. De
liberale groep wees op enkele punten, waar
bij zij ten bate van het kabinet den doorslag
had gegeven.
De heer Knottenbelt achtte twee dingen
verbijsterend. Eerst, dat de regeering. die in
een conflict met de Kamer, een beroep doet
op de kiezers en dan haar eigen bestaans
recht ontkent door zelf heen te gaan. En in
de tweede plaats, dat. de regeering, die dc
Kamer ontbindt toch met de Kamer de
weeldebelasting wil bespreken.
Wat nu de staatrechtelijke kant van de
Kamerontbinding betreft, dat de regeering
daartoe overging, met het doel eenvoudig
de verkiezingen te vervroegen, dat noemde
de heer Knottenbelt opportunisme. Hij
noemde 't ook vierkant in strijd met ons
huidig staatsrecht en riekend naar dictatuur.
Hierover over dit laatste woord viel de
minister en hij achtte het verwijt van dic
tatuur weersproken met te wijzen naar het
heengaan ook van de regeering. Toch zouden
we willen opmerken, dat. men ook heengaand
nog een dwangdaad doen kan. Toen Simson
aau het eind van zijn leven door zijn groote
kracht de zuilen van het huis. waarin zoovele
Filistijnen waren, doorbrak, tengevolge waar
van velen, maar ook hij zelf, den dood
vonden, ging hij heen, maar noopte ook de
anderen daartoe.
De heer Knottenbelt kon de Kameront
binding niet anders zien, dan als een middel
om het Kabinet uit een impasse te redden,
waarin het zich zelf had gebracht.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft op de interpellatie direct geantwoord
Hij begon met op te merken, dat zijn kabinet
wel met extra-parlementair karakter was
begonnen, maar door de crisis geworden is
tot een crisis- en bezninigingsmlnisteric.
Drie dingen heeft het kabinet zich toen
voorgenomen om den crisisnood het hoofd te
bieder.
a. het heffen van nieuwe belastingen.
b. het verminderen van uitgaven door
wetswijziging, van die uitgaven, nl. welke op
een wet berusten en
c. het verminderen van begrootingsposten.
De minister betoogde toen. dat wat het
tweede punt betreft, de Kamer door de ver
werping van het ontwerp-Donner niet vol
doende medewerking ontving bij haar taak.
De heer Knottenbelt (lib.) vroeg, waarom de
regeering desondanks, zonder ontbinding,
maar niet ls voortgegaan, zooals zij nu mot
de Kamer wenscht voort te gaan. want het
ontwerp-Donner was het allerlaatste van wat
de regeering zich ten doel had gesteld met
het besnoeien, door wetswijziging, van op de
wet berustende uitgaven.
Dan heeft de minister gesproken van dc
Kamerontbinding op zich zelf.
De regeering stond voor de moeilijkheid,
dat zij gezegd had niet te berusteïi in een
aanvaarding van de motie-Boon, maar dat
voor haar het nemen van ontslag was uitge
sloten, wijl de wetgever ieder oogenblik pa
raat moest zijn. Het overleg met de Kamers
moest worden onderhouden. Eenerzijds
aldus dc premier moest tot uitdrukking
worden gebracht, dat het Kabinet niet in
stemde met de bezulnlglngspolitiek. zooals
deze van de zijde der Kamer was gevoerd,
andererzijds moest het contact met dc Kamer
worden behouder, en een regeering aan het
bewind blijven. Geen andere oplossing was er
dan ontbinding op termijn. Ook de minister
noemde dit laatste geen bewonderenswaardig
middel, alleen gewettigd door do bijiflondere
omstandigheden. Het Kabinet heeft toen met
een de mogelijkheid willen scheppen, om dc
portefeuille in handen te brengen van een
parlementair kabinet.
De oorzaak der ontbinding ls het conflict
met de Kamer zeide de minister dat
daarvan vervroegde verkiezingen het gevolg
zijn acht de bewindsman een goed ding. maar
toch alleen een goed nevenverschijnsel Waar
door ook de nieuwe ministers zich voor dc
begrooting van 1933 deugdelijk kunnen voor
bereiden. De regeering hoopt op een parle
mentaire regeering. maar dit was op zich zelf
niet de oorzaak van de ontbinding.
De minister erkende, dat de ontbinding de
samenwerking met de Kamer niet vergemak
kelijkt. maar zegde toe. dat de regeering de
noodige bereidwilligheid in hare houding tot
de Kamer niet zou achterwege laten.
De heer Knottenbelt (llb.i was 't mot dit
alles niet eens. Wol zou hij geen idiotie voor
stellen. want dat had nu toch geen zin. Wan
neer voorts de vervroegde verkiezing niet de
doelstelling van de Kamer-ontbinding mocht
wezen, dan zou dus het conflict aan de kie
zers moeten worden voorgelegd Maar dit kan
weer niet, wijl het ministerie ook heengaat,
en met de Kamer gewoon doorgaat in haar
werkzaamheden. Welk doel had dan toch de
Kamerontbinding? riep Mr. Knottenbelt
uit. De heer Knottenbelt betoogde dat blijk
baar alle gevoel voor goede staatsrechtelijke
beginselen ontbrak.
Do hoeren Marchant (v.-d.i cn Albarda
is.-d.) zagen evenzeer in do wijze, waarop de
Kamer was ontbonden staatsrechtelijke nieu
wigheden welke zij niet bewonderen konden.
Ook zij spraken van een staatsrechtelijk
monstrum.
De heer Marchant (V.D.) zeide. dat men
niet tegelijk een nieuwe Kamer kon willen
en een nieuw kabinet. Dat was oen staats
rechtelijke inconsequentie. Ook hij noemde
het votum over de motie-Boon geen bewijs
voor gebrek aan samenwerking met de regee
ring evenals de heer Aaibarda dat deed,
En wat het gebrek aan overeenstemming be
treft tusschen de Kamer en de regceqjivx
er was wel een conflict, maar dit kon staats
rechtelijk aileen worden opgelost door een
beroep op de kiezers. Maar dit wordt nu weer
niet gedaan. De heer Marchant en evenzeer
dc heer Albarda geloofden dan ook te mo
gen zeggen, dat van het recht van ontbin
ding een gebruik is gemaakt dat ingaat tegen
het karakter van den Grondwet. Bovendien
zei de V.D. leider is de onbevredigd
heid met het kabinet niet te wijten aan de
Kamer, maar aan het karakter van hel Ka
binet.
De heer Marchant (V.D.) geloofde aan de
mogelijkheid, dat wanneer het kabinet ware
heengegaan er zich een kabinet zou hebben
gevormd, hetwelk uit de beste vertegen
woordigers zou zijn samengesteld van vrijwel
alle groepen, een kabinet, dat zich boven
dien na de verkiezingen zou hebben kunnen
handhaven.
De minister noemde dit toekomstmuziek,
hij geloofde er niet direct aan.
De heer Albarda <S.D.) begreep evenzeer
het rapport aan de Koningin niet. Hij noemde
dat rapport een zwak en ledig betoog. Hij
zag in heel de ontbinding een bewijs voor
de vermoeidheid van het kabinet en had de
oplossing gevonden in een aftreden alleen
van minister Donner. Hiertegen verzette zich
zoowel Mr. Marchant als minister Ruys. Het
kabinet is homogeen zeide ook Mr. Aal-
berse iR.K.' Zij konden liet begrijpen, dat het
Kabinet een lijn getrokken heeft.
De heer Albarda zag vooral daarom de
Grondwetsherziening als staatrechtclijk niet
juist, wijl daardoor geweld werd aange
daan aan de 4-jarige zittingsduur van dc
Kamer.
Dc heeren der rechterzijde Snocck Hen-
kemans, Beumer en Aalbcrse hebben zich
heel kort uitgesproken.
De heer Snoeck Hcnkcmans (C.H.) be
toogde, dat de regeering nooit gezegd had,
voor op het allerlaatste nippertje, dat het
ontwerp-Donner een onaantastbaar deel van
de bezuinigingspolitlek van het kabinet zou
wezen.
Overigens was de heer Snoeck Hcnkcmans
het niet oneens mei de methode der regee
ring deze had op het oogenblik van dc
crisis gegeven den stand der stukken geen
betere oplossing kunnen kiezen. Hij wenschte
zich overigens niet tc verdiepen in eritiek op
het kabinet. De weg, die nu ingeslagen is
kan zegenrijk zijn voor ons volk.
De heer Beumer (A.R.) geloofde, dat dc
Kamer wat al te gemakkelijk sprak van
staatsrechtelijke bezwaren hij achtte hel
noodzakelijk dat er ruimte gelaten werd
voor ontwikkeling van ons staatsrecht, ook
van het ontbindingsrecht /r Kroon, waarte
gen de Grondwet zich in ieder geval niet
verzet. Hij hoopte niet, dat ons staatsrecht
gemummificeerd zou worden.
De heer Aalbcrse (R.K.) betoogde ook. dat
art. 73 der Grondwet de Kroon het ontbin
dingsrecht geeft zonder beperkingen, al hield
hij de mogelijkheid open dat men op histori
sche gronden betoogen kan. dat bij een con
flict de Kroon een beroep op de kiezers moet
doen. Maar desondanks de Grondwet legt
gcenerlei beperking op. Het ontbindingsrecht
is een extra-ordinair recht, alleen toe te pas
sen in buitengewone omstandigheden. Nu
kan men zei Prof. Aalberse erover twis
ten of in casu zulk een buitengewoon geval
aanwezig was. Intusschcn meende hij wel.
dat de regeering, zooals de zaken eenmaal
stonden toen zij niet in een Kamervotum
wenschte te berusten, niet anders kon doen
dan de Kamer op termijn te ontbinden. De
heer Aalberse noemde die ontbinding een vrij
ongewone figuur. En alleen te aanvaarden in
verband met de bijzondere omstandigheden.
Hetzelfde inzicht had hij t.o.v. den wensch
der Regeering om gewoon met de Kamer ver
der te werken.
En de heer Wijnkoop (Comm.) zeide dat
de regeering tot hare buitengewone daad al
leen was overgegaan, omdat de bourgeoisie
bevreesd is voor de communisten.
Een motie van wantrouwen de Kamer door
den heer Wijnkoop ingediend, werd niet on
dersteund.
De interpellant diende geen motie in van
daag. Daaraan zouden toch geen gevolgen
verbonden kunnen worden.
Morgen In dc Tweede Kamer de Surinaam
sche begrooting. En in den Senaat dc Rljks-
begrooting.
INTIMUS.
