Weer sneller. DEMOORD OPACENT BAAS. Roosevelt's kabinet. Hel Beiaaptiikste 50e Jaargang No. 15236 VerscHünt dagelijks, HeKalve Op Zon- ën Feestdagen Donderdag 23 Februari 1933 HAARLEM S DAGBLAD Sb-. P. W. PEEREBOOM ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENT ENweek 0-25, p«r maand 1.10, per 3 maanden 3l25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0-72XA. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëNj5 regels 1.75. elke regel meer 0-35. Reclames ƒ0.60 per regcL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels 0,30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600-. Verlies van Hand. Voet of Oo.g f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 23 Februari. Drie Oorlogen. Het is goed en noodzakelijk vooral in deze tijden, waarin vele menschen zich hard nekkig toeleggen op het tegenovergestelde - de feiten te zien zooals zij zijn. Genève praat nog steeds vruchteloos, en is het over alles oneens, terwijl er drie oorlogen begonnen zijn. Weliswaar zijn de formalitei ten. oorlogsverklaringen en afmarsch van ge zanten en zoo. niet compleet voltrokken, maar dat hoort bij de nieuwe methodes. Sinds de betrokken naties hun plechtig afgrijzen van geweld en hun belofte, dit nimmermeer te zul len bezigen om geschillen op te lossen, in het Kellogg Pact hebben neergelegd, beginnen zij niet meer met een oorlogsverklaring maar met een „oorlogstoestand". In Japan hebben ze er nu een nieuwe truc bij bedacht: oorlogsver klaring door een nieuwen staat (Mandsjoek- wo) die ïïiets dan een soort dépendance van Japan is, door niemand wordt erkend en niet tot de leden van den Volkenbond behoort. Overigens is Japan volkomen gereed om zelf uit den Volkenbond te stappen, waartoe dc raad van state zich reeds met algemeene stemmen bij de regeering heeft aangesloten. De Chineesche provincie Jehol, ongeveer vijf maal zoo groot als Nederland, zal het slag veld wezen voor de twee groote gele naties Natuurlijk is er al vast wat gevochten; de Ja- pansch-Chineesche oorlog is trouwens in den vorm van „oorlogstoestand" al lang niet nieuw meer. Twee andere oorlogen worden gevoerd in Zuid-Amerika. De eerste tusschen Bolivia en Paraguay, om het bezit van den Gran Chaco. de tweede tusschen Columbia en Peru. In het laatste geval is de onrechtmatige bezetting' door Peru van het Columbiaansche grens- plaatsje Leticia de aanleiding. Al deze conflicten gaan gepaard met de gansche gamma van demagogie, officiëele leugens en grenzenlooze huichelarij die tot de traditie van den oorlog behoort. Maar het is niet zoo erg als in 1914. dat geef ik toe. Voorloopig staat de moreele en economische ondergang van „slechts" zes volken op het spel. Zes misleide volken. Wat den economi- schen ondergang betreft is al een aardig ty peerend staaltje geleverd door Columbia, dat begonnen is met al zijn begrootingen met 20 te verminderen ten bate van het oor logsdepartement. Natuurlijk is dat pas een begin, en slechts een bewijs van gebrek aan inzicht. Zoo'n maatregel is op geen stukken na voldoende. De oorlogsindustrie, zal met blijdschap een opleving constateeren. Die is er-al eenigen tijd. Vooral Amerika en Engeland schijnen aardig aan China en Japan geleverd te heb ben, en natuurlijk zijn dat de twee eenige lan den niet. Er zij aan herinnerd dat de Neder- landsche particuliere oorlogsindustrie verleden jaar nog aan Zuid-Amerika heeft geleverd, met de daarvoor vereischte toestemming van de Nederlandsche regeering. Wie zegt dat dergelijke conflicten in het verre Zuid-Amerika en het verre Azië ons koud kunnen laten geeft niet alleen blijk van een droevig gebrek aan menschelijk gevoel, maar toont ook treurige kortzichtigheid. In de Engelsche pers wordt er thans op aange drongen dat Amerika en Engeland eindelijk den uitvoer van wapenen naar China en Ja pan zullen verbieden. Dat geeft een eenvoudig beeld van de situatie. De overige mogendheden hadden deze oorlogen kunnen verhinderen al leen reeds door een verbod van den particu lieren wapenhandel. Zoo'n verbod schaadt eenige onmiddellijke materiëele belangen en neemt een geweldig gevaar, dat ons allen be dreigt, voor de toekomst weg. Het zou de duistere camarilla van internationale wapen fabrikanten. tcrwille van wier dividenden al zooveel millioenen gesneuveld zijn, voorgoed fnuiken. Het laat vaderlandsliefde en andere nobele sentimenten volkomen ongemoeid. Ja. het steunt ze zelfs. In den vorigen oorlog zijn talloozen gedood en verminkt door de wape nen van hun eigen industrie, die aan den vijand geleverd waren. Vindt u dat erg vader landslievend, zoo'n' levering? Nu hoor, er is nog niets veranderd. Het kan morgen aan den dag in Europa weer beginnen, onder toe juiching van vele dwazen die geestdriftig meenen dat geweld en gezag hetzelfde zijn. In Nederland staan wij nu vlak voor de Kamerverkiezingen. Waar is ons verbod van den particulieren wapenhandel en -fabrica ge, en van den uitvoer van wapenen? Hoe veel partijen zullen daar de verkiezingen mee ingaan? Terwijl het niet alleen in Azië en Amerika, maar ook in Europa overal gist en bruist, en men zich laat verblinden door politieke partijtegenstellingen in plaats van het veel grootere, het ontzettende gevaar te helpen voorkomen dat de geheele wereld bedreigt? Nederland zou hier een prachtig voorbeeld kunnen geven in eigen huis een leidend ini tiatief kunnen nemen, dat diepen indruk zou maken. Waar blijft het? Bij verkiezingen als deze behoorde het Nederlandsche volk te eischen dat zulk een daad onmiddellijk wordt uitgevoerd. Dc vredesorganisaties hebben hier een mooie taak. Het moment, met de verkiezingen op til, is ervoor aangewezen. Met het afdeelings- bestuur waarvan ik deel uitmaak doen wij al sinds maanden moeite om de zaak in bewe ging te krijgen. Wij geven geen kamp, wij zetten door. Ik hoop dat andere organisaties zich eveneens erop zullen werpen. Nooit is het zoo noodig geweest als nu, dat degenen die de ontzettende realiteit van den moder nen oorlog de universeele vernietiging beseffen, alles doen wat in hun vermogen is. R. P. DE ARRESTATIE VAN DEN HEER SNEEVLIET. GEEN REDEN VOOR GEVANGEN HOUDING? Toen de heer H. J. I. M. Sneevliet die gear resteerd is wegens opruiing. Woensdagmor gen van het Huis van Bewaring tc Amster dam overgebracht werd naar het Paleis van Justitie, aan de Prinsengracht, hadden zich vele geestverwanten voor het Huis vai* Be waring verzameld. Onordelijkheden hadden echter niet plaats. Te twaalf uur werd verdachte voorgeleid voor de Raadkamer van de rechtbank, waar over de gevangenhouding werd beraadslaagd. Verdachte werd bijgestaan door zijn raadsman Mr. Dr. Benno J. Stokvis. Deze deelde mede. dat er verbazing was in het land, ook bij politieke tegenstanders van den heer Sneevliet, dat dit nu plotseling op ruiing was, terwijl hij ditzelfde in veel fel lere mate al jarenlang doet. Verdachte han delt uit overtuiging en hij zal het tot cp zijn laatste snik blijven doen. Hij heeft rui terlijk zijn stuk onderteekend, en toegege ven dat hij de schrijver was. In alle linksche bladen kan men iederen dag uitingen zien, die veel scherper zijn dan dit manifest, en op politieke vergaderingen hoort men nog an dere taal. De Rechtcr-Commissaris noemt in zijn bevelschrift tot in bewaring stelling „op ruiing en verspreiding van opruiende ge schriften". Van het laatste is niets gebleken. S. heeft zelf nooit iets verspreid. Indien men het manifest grondig bestudeert is van op ruiing geen sprake. Hij heeft slechts tot de monstratieve actie aangespoord, met de be doeling een algemeene amnestie te verkrij gen voor de bemanning van „De Zeven Pro vinciën" Daarin ligt een erkenning van ge zag. In het manifest staat een aansporing tot onderling beraad. Bovendien al was het wel opruiing, dan heeft gevangenhouding niet den minsten zin. Het manifest is van 6 Febr. had men den inhoud gevaarlijk geacht, dan had men onmiddellijk tot arrestatie moeten overgaan. Nu is het gebeurde met „De Zeven Provinciën" achter den rug. en herhaling is ondenkbaar. Dezelfde omstandigheden, waar onder dit manifest is geschreven, bestaan niet meer en zullen zeker niet meer terug- keeren. Vreest men voor herhaling, dan zal men S. of levenslang moeten geven, of moe ten verbannen en geen van beidë is mogelijk. Door hem gevangen te houden zou de schijn kunnen worden gewekt van politieken in vloed in dien zin, dat men S. bij de aan staande verkiezingen van het politieke too- neel zou willen houden, terwijl hij als lij sten aanvoerder waarschijnlijk Kamerlid zal wor- den. Vrees voor vluchten is er niet. hij wil niets liever dan naar zijn werkkring terug- keeren en eventueel wil hij een cautie stellen. Hierop heeft de heer Sneevliet zelf nog het woord gevoerd en o.m. gezegd dat «ij bijna 35 jaar in de revolutionnaire beweging werkzaam is geweest, en slechts éénmaal in Indiê voor opruiing in aanraking met de Justitie is gekomen. Daar eindigde zijn zaak met een vrijspraak. Men heeft hem nooit vervolgd, ook niet toen hij veel scher per zich uitte dan in het onderhavige geval. Zijn bedoeling is slechts geweest om bloe dige bestraffing van de menschen van De Zeven Provinciën te voorkomen. Voor muite rij of revolutie acht hij het oogenblik zelf nog niet gekomen, en daartoe zou hij op het oogenblik zelf niet aansporen. FINLAND TOEGETREDEN TOT „OSLO". Thans is Finland toegetreden' tol het ver drag van Oslo, dat tusschen Nederland, Bel gië en de Scandinavische landen gesloten is in 1930 ten behoeve der economische sa menwerking. CURASAO JUBILEERT. DRIE HONDERD JAAR NEDERLAXDSCH BEZIT. (Dc Engchche autorenner Camp bell heeft op een Anierikaansch strand zijn eigen toercldsncl- heidsrecord verbeterd van 408.6 K.M. Lot 437.8 K.M. per uur.) Campbell heeft het weer geleverd, Om wat sneller nog tc gaan. Met een vaartje naar zijn aardje, Dat een mensch versteld doet staan. Elk mag 't zijne er van denken, Maar die Campbell is een man, Dien je. dat zult u beamen. Om een boodschap sturen kan. Als er in het mechanisme. 't Kleinste kleinigheidje faalt. Weet hij. dat zijn grootste snelheid Door den dood wordt achterhaald. Er is heel wat moed voor noodig, Heel wat energie on geld, En zijn eenige belooning Is de glorie voor oen held. 'k Heb er geen behoefte aan, Ook maar met dc helft der snelheid, Die hij maakte, voort te gaan. Als de winter straks voorbij is En de lente komt in 't land, Ga ik in de zonnewarmte Ook weer naar een stukje strand. Maar niet voor een demonstratie Van den snelsten autorit. Wel wil ik u dan eens toonen, Hoe je daar het stilste zit. P. GASUS. Verdachte vrijgesproken. De Haagsche rechtbank heeft vonnis ge wezen in de zaak tegen den 43-jarigen com munist tegen wien het O.M. ter zake van doodslag op den agent Baas gepleegd op 20 September j.l. 15 jaar gevangenisstraf had geëischt. Rechtdoende verklaarde de rechtbank het aan verdachte ten laste gelegde niet bewezen en sprak hem daarvan vrij. Gelijk bekend, werd verdachte tijdens ae behandeling der zaak op 9 dezer op verzoek van de verdediging op vrije voeten gesteld. Verdachte was bij de uitspraak aanwezig. PROF. GOUDRIAAN UIT DE S. D. A. P. GETREDEN Prof. dr. Ir. J. Goudriaan. lid van de S. D. A. P .had in De Groene Amsterdammer een zeer fel artikel geschreven tegen de houding van die partij en haar pers bij de muiterij in Indie, In Het Volk is prof, Goudriaan niet minder scherp verweten, dat hij dc partij aanviel. Thans heeft prof. Goudriaan aan de N. R. Crt. meegedeeld, dat hij uit de S. D. A. P. is getreden. CERMAK'S TOESTAND HOOGST CRITIEK. HIJ IS VOLKOMEN UITGEPUT. MIAMI, 22 Februari (Reuter) De toestand van Cermak is hoogst critiek. Hij is volkomen uitgeput, zijn pols doet 120 slagen per minuut. Hij was niettemin in staat om een machti ging tc teekenen tot uitbetaling van de sala rissen der onderwijzers te Chicago over een gedeelte van April van het vorig jaar. MIAMI. 23 Februari (Reuter). Cermak wordt op het oogenblik behandeld door twee specialisten. Volgens officieuze opgave. WASHINGTON, 23 Februari (V.D. Het kabinet dat president Roosevelt heeft ge- vormd, is Woensdag naar in leidende demo cratische kringen verluidt, gecompleteerd met, de benoeming van eenige leden uit liet Zuiden, het Midden-Westen en hot Verre Westen. W. Woodin. Een officieele mededeeling werd niet ge publiceerd. doch in welingelichte kringen wordt medegedeeld dat de volgende namen moeten worden toegevoegd aan de reeds vroeger gepubliceerde ministerlijst: Staatssecretaris voor den Handel, Daniël C. Roper (Noord-Carolina) Staatssecretaris van Oorlog Gouverneur George Bern (Utah) Staatssecretaris van Binnenlandsche Za ken Harold Iekes (Chicago). De overige leden van het kabinet van Roo sevelt zijn; Staatssecretaris senator Cordell Hull (Ten nessee) Staatssecretaris voor de Schatkist William H. Woodin (New-York): Attorney General Senator Thomas J. Walsh. (Montana); Staatssecretaris van Landbouw Henry A. Wallace (Iowa'. een zoon van wijlen Henry Wallace; republikeinsch staatssecretaris voor den Landbouw onder Harding en Coolidge; Staatssecretaris van Marine Senator Clau de A. Swanson (Viriginic) Staatssecretaris van Arbeid Miss Francis Perkins (New-York); Postmaster General en commissaris voor handel en industrie: James A. Farley, voor zitter van het democratisch Nationaal Co mité. Het nieuwe kabinet is samengesteld uit politici, wetgevers en groote zakenlieden. Staatssecretaris Stimson bracht Woens dag een bezoek aan Huil en wenschte hem geluk met zijn benoeming als zijn opvolger. Stimson verklaarde zich bereid Huil nu reeds op de hoogte te stellen van alle za ken loopende de onderhandelingen EEN SOCIAAL-DEMOCRAAT OVER WILLEM VAN ORANJE. LEZING VAN Dr. BARTSTRA TE ROTTERDAM Voor de Wilhelmus van Nassouwe-Com- missie te Rotterdam heeft de sociaal-demo craat dr. J. S. Bartstra. lecraar te Haarlem en secretaris van de Volksuniversiteit alhier gesproken over Prins Willem als rebellen leider in Holland en Zeeland. In een zeer uitvoerige en gedetailleerde rede heeft dr. Bartstra den prins geschetst als een groot man, vrij van dogmatisme, een man met geniale eigenschappen, in wien het geloof ontkiemen kon dat God over zijn bestemming had beschikt. Te bewondcrens waardiger is hij, omdat hij oorspronkelijk een vreemdeling en grandseigneur was. Na de rede is dr. Bartstra de Willem de Zwijgerpenning aangeboden. MOBILISATIE IN COLUMBIA BUENOS-AIRES. 22 Februari (Reuter). M" meldt uit Bogota, dat Columbia alle staats burgers van 20 tot 45 jaar mobiliseert. Men schrijft aan „Aneta-Holland": Het volgend jaar op 29 Juli 1934. zal het driehonderd jaar geleden zijn dat Jan van Walbeek met vier Hollandsche oorlogssche pen de Annabaai van Curacao binnenvoer en het eiland voor Holland in bezit nam. Curacao is van plan deze gebeurtenis fees telijk* te herdenken en het comité aldaar, waarvan het secretariaat berust bij den heer Rustige te Ennnastad, is al druk met de voorbereiding bezig. Ook hier in Holland wordt reeds hard gewerkt aan de uitgave van een gedenkboek en bovendien bestaan plannen om een groepje Nederlanders bijeen te brengen, die van hun interesse voor de West zullen blijkgeven door onder leiding van ar. W. G. N. van der Sleen uit Haar lem de feesten op Curasao bij te wonen Dit Uitstapje dat zal worden gemaakt me de booten der Kon. Ned. Stoomboot Mij. van 29 Juni tot 23 September zal ook eer verblijf van 3 weken in Suriname omvatten waar o.a. de Koninginnedag zal worden ge vierd, waarbij de merkwaardige bevolking haar beste beentje voorzet. Bovendien zullen op heen en terugreis Barbados, het prachtige Trinidad, het moderne Venezuela en he: aardige Madeira worden aangedaan. Eer. mooie reis ter versterking onzer Rykseen heid en een unieke gelegenheid om eer. i prachtig tropcnland te leeren kennen in be- I irekkelijk zeer korten tijd. A Do officieuze samenstelling van Roosevelt's kabinet. (Ie blad. Ie pag.) Nieuwe protectionistische maatregelen door de Duitsche rcgccring aangekondigd. (2c blad, le pag.) Japan ciseht ontruiming van Jehol door dc Chineesche troepen. (2e blad. lc.pag.) De bekende Britsehc autorenner Campbell heeft een nieuw snelheidsrecord gevestigd. (3e blad, 2e pag.) Uiteenzetting van Pierre Cot op de ontwape ningsconferentie van het plan tot strekking van een internationale luchtvaartonder neming. (2e blad. le pag.) De moord op agent Baas. Verdachte vrijge sproken. (le blad, le pag.) In de moordzaak Eschauzier verklaren drie deskundigen dc schuldbekentenis, die de heer E. zou hebben afgegeven aan verdachte K„ valsch. In de Eerste Kamer is betwijfeld of de v.-d. aan een Kabinet zullen kunnen deelnemen, gezien hun ontwapeningseisch. l)c s.-d. achtte men algemeen niet ministrabcl. (2e blad. 3e pag.) Motie Cramer in de Tweede Kamer vraagt onmiddellijk afschaffing van alle inter- neeringskampen. (2e blad, 3e pag.) ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Drie Oorlogen. (le blad, lc pag.) Van onzen Berlijnsehen correspondent: Machtspolitiek in Duitschland. (2e blad, le pag.) Jhr. dr. .T. C. Mollcrus: De bcteckenis van Vreemdelingenverkeer. (2c blad, 2e pag.) J. B. Schuil: Het Tooneel: Wat vrouwen wil len door Crcmer. (3e blad. 2e pag.) J. II. de Bois: Tentoonstelling Albert Loots. (3e blad. 2e pag.) G. J. Kalt: Uitvoering door hel Hccmstccd- sche fanfarecorps „Excelsior". (3e blad. 2o pag.) CREDIET VOOR HET BLOEMBOLLENBEDRIJF. Een verzoek van de burgemeesters. MEDEWERKING DER BANKEN INGEROEPEN Een snapshot van het carnavaljecst in Niz^a; de parade der. gelukszwijntjes. Aan crediteuren van bloembollonbedrljven is een circulaire gezonden, onderteekend door dc burgemeesters van Noordwljk. Ilillcgom, Voorhout.. Katwijk, Rijnsburg. Sassenheim, Lisse, Haarlemmermeer, Oegstgccst. Noord- wijkerhout. Valkenburg en Warmond. De Inhoud van deze circulaire luidt als volgt; Ondergcteekenden, door hun ambt verplicht mede te werken aan dc bevorde ring van de welvaart in de gemeenten van de bloembollenstreek, meenen goed te doen ln dezen moeilijken tijd een oogenblik de aan dacht voor hot belangrijke vraagstuk der cre- dietverlccnlng tc vragen. De bloembollenteelt en export handel wa ren dcor de energieke ontwikkeling van werkkracht en ondernemingslust ln de jaren die pas achter ons liggen, tot een groote bron van algemeene welvaart gekomen. Daartoe heeft krachtig medegewerkt het vertrouwen van banken, die op vlotte wijze kapitalen en credieten beschikbaar stelden, maar die van de ontwikkeling van het ge heele blocmbollcnbedrijf haar groote voor deden konden ondervinden. De crisis heeft ook het bioembollcnbedrijf aangegrepen. Niet echter in die mate, dat producten onverkoopbaar zouden zijn; in tegendeel. de uitvoer in 1932 heeft bewezen dat de afzet van de producten niet af- maar zelfs toeneemt. Toch kan men van de zijde der banken van maatrefelen vernemen, die voor groote en kleine zaken, welke met het zoo gemakkelijk verleende crediet zich tot dc iioogte waarop zij thans staan, konden op werken, een bedreiging van ondergang in houden Dat betcekent tevens een bedreiging voor het herstel van de streek, betcekent dat groote lagen der nijvere bevolking aan blij vende armoede zullen wordenp rijsgcgevcn. Daar toch nog met grond op herstel van het bioembollcnbedrijf en den handel ver trouwd mag worden, is het gewcnscht. dat dc allerernstige maatregelen van de zijde der banken niet dan ln uiterste noodzaak toe passing vinden. Erkend zij natuurlijk, dat van de zijde der banken wijze voorzichtigheid steeds betracht moet worden, maar tevens moge toch niet vergeten worden, dat dezelfde mildheid die credieten verstrekte, toegepast op zoo lang mogelijke in-stand-houding van de bedrijven, catastrofale uitwerking voor een geheele streek kan voorkomen. Daarom meenen ondergeteekenden een - rustig beroep te mogen doen op de bankbe- 'uren en het vertrouwen uit te spreken dat, Heen bij onvermijdelijkheid, te goeder naam en faam bekende bedrijven door geforceerde liquidatie, de gemeenlijk tot schade voor beide partijen uitvalt, zullen opgeofferd wor den.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1