De witte raaf.
Het BetohQtiiltste
50e Jaargang No. 15245
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 6 Maart 1933
AARLEM'S DAGBLAD
DSrectio: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENS DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT EN: per week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
f 335, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post Q.72'/3.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 3S810
ADVERTENTIëNI5 regels 11.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 030, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 1 50-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-, Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-, Verlies Wijsvinger f75-, Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 6 Maart.
Het Duitsche Resultaat
Van den uitslag der Duitsche Rijksdagver
kiezingen kan eenvoudig gezegd worden, dat
hij vrijwel met de verwachtingen overeen
stemt. Sterk gestimuleerd door den brand in
het Rijksdag-gebouw heeft „de nationalisti
sche vloedgolf" zich verheven en de natio-
naal-socialisten met een derde in zetels
doen toenemen, ten nadeele van de commu
nisten. Dat die een zware nederlaag geleden
hebben, kan op zichzelf niet anders dan vol
doening wekken, ook in ons land. Wat de
wereld behoeft zijn allerminst ontbindende
krachten.
Merkwaardig mag het heeten dat de ove
rige oppositiepartijen, ofschoon zij door de
regeering zwaar belemmerd werden in hun
bewegingsvrijheid en geen normale verkie
zingscampagne konden voeren, vrijwel geen
verliezen hebben geleden. Het R.K. Centrum
is, ondanks zijn vele geschorste dagbladen,
zelfs vooruitgegaan. In den Rijksdag steeg
het van 70 tot 73 zetels, In den Pruisischen
Landdag van 67 tot 68.
De poging om de socialisten, wier geheele
pers geschorst was op grond van de verkla
ringen van den mysterieusen van der Lubbe,
mede te belasten met de schuld aan den
brand in het Rijksdag-gebouw is mislukt. Zij
verloren slechts één zetel en hebben in den
nieuwen Rijksdag dus nog 120 afgevaardig
den .zoodat zij in sterkte de tweede partij
des lands blijven.
De Beiersche Volkspartij 'R.K.) kwam van
20 op 19 zetels, maar behaalde vrijwel het
zelfde aantal stemmen als de vorige maal.
Eenige kleine partijtjes gingen nogal sterk
.verder achteruit. -
Bekijkt men naast de positie der Hitleria-
nen die van hun bondgenooten in de regee
ring, de Duitsch-Nationalen c.i. (Hugenberg),
thans aangeduid als „Zwart-Wit-Rood" dan
valt het sterk op dat die heelemaal geen
zetelwinst hebben behaald. Hun totaal bleef
52. Het aantal op hen uitgebrachte stemmen
steeg wel iets (van 2.959.051 tot 3.132.595)
maar niet noemenswaard.
Voornaamste feit is evenwel, dat de re
geering thans een volstrekte meerderheid in
den Rijksdag heeft veroverd. Met 288 Hit-
lcrianen en 52 Zwart-Wit-Rooden, totaal 340.
heeft zij thans een meerderheid van 32
stemmen over de zeer uiteenloopende oppo
sitiepartijen, die in totaal 308 zetels bezetten.
Dit beteekent onloochenbaar, dat deze regee
ring thans over de volledige macht beschikt
om het bewind te voeren, dat zij thans haar
daden moet gaan toonen, dat demagogie en
daverende leuzen niet meer voldoende zijn.
De rijkskanselier Hitier staat daar thans:
niet als dictator, maar als leider van een
coalitieregeering met een parlementaire meer
derheid. In die regeering bezetten zijn bond
genooten van Zwart-Wit-Rood de meeste,
en in constructieven zin zelfs de meeste b e-
1 a h g r ij k e posten. Wie verwacht mocht
hebben dat Hitler met zijn partij op dit
oogenblik een greep naar de dictatoriale
macht zou ondernemen, en zich van zijn las
tige bondgenooten onder Von Papen, Hugen
berg, Von Blomberg enz. ontdoen, heeft zich
vergist. Rijksminister Göring (Nat.-soc.)
heeft vanmorgen medegedeeld dat in de sa
menstelling van de huidige Rijksregeering
geen wijziging zal komen. Dat is een zeer be
langrijk bericht. Het wil zeggen dat Von
Papen vice-kanselier blijft, Hugenberg leider
van de hoogst-belangrijice economische de
partementen, Von Blomberg van de Rijks-
weer, enz. Hoe deze samenwerking van Nazis
en Zwart-Wit-Rcod, wier partijprograms ver
vaarlijke verschillen toonen, in de practijk
zal moeten werken dient nu te blijken. Als de
nieuwe Rijksdag inderdaad (in de garni
zoenskerk te Potsdam) bijeenkomt zal een
auidelijk-gedefiniëerde regeeringsverklaring
wel voor den draad dienen te komen. Men
moet nu nuchter, met koel hoofd, zaken gaan
doen.
Wij Nederlanders hebben zeer groote be
langen bij Duitschland. De autarkische in
zichten van den heer Hugenberg en het ex
cessieve nationalisme van de heele regeering
geven alle reden, om het verdere verloop van
zaken met groote bezorgdheid tegemoet te
zien. Voor onzen land- en tuinbouw ziet de
situatie er zeer somber uit, en de wilde uitval
van het nationaal-socialistische orgaan „Der
Angriff' tegen de Nederlandsche natie heeft
ons al getoond hoe een dergelijk wild-opge-
zweept nationalisme de betrekkingen met het
buitenland beïnvloedt. Ik herinner eraan dat
„Der Angriff" beweerde dat het „geen toeval
is dat van der Lubbe een Hollander is" en
hieraan een beschouwing vastknoopte over
het materialisme en de politieke onverschil
ligheid van het Nederlandsche volk, die ten
gevolge gehad zouden hebben dat het ontbin
dende communisme in ons land zoo gemakke
lijk vrij spel zou hebben gehad. Nu, in No
vember haalden de communisten in Duitsch
land nog 16.9 van het aantal stemmen, j
Bij deze verkiezingen, waarvoor men al hun
bladen verboden had en hun leiders bij hon
derden in de gevangenis gestopt, hebben zij
nog 12.3 gehaald. Bij ons in Nederland be
draagt hel communistische percentage....
twee procent, en wij verwachten geenszins
dat het bij de a.s. Tweede Kamer-verkiezingen j
belangrijk zal stijgen. De vergelijking van den
balk en den splinter schijnt hier dus wel
eenigszins op haar plaats.
De gebeurtenissen in Duitschland dient
men met koel hoofd te beoordeelen. en zeer I
voorzichtig te zijn in zijn vergelijkingen
met ons land en volk. Men dient vooral te
bedenken dat het stelsel, dat in de Duitschi
republiek veertien jaar gewerkt en eer
voortdurende verwarring veroorzaakt heefi
en dat in Italië voor Mussolini's optrede
eveneens gold en een corrupte janboel were
in ons land een roemrijk verleden heeft. Hc
Nederlandsche volk is ..politiek zeer veel mon
diger" zooals dat heet. dan het Duitsche ei
het Italiaansche. Men kan het te dezen op- I
zichte het best met de Engelsche natie ver- 1
gelijken. Wel is. evenals in Engeland, ook in
ons land gebleken dat dit stelsel verslapt als
het niet meer rust op een parlementaire
meerderheid. De laatste acht jaar hebben
getoond dat „extra-parlementaire kabinetten"
door hun positie genoopt tot voortdurende
compromissen, geen voldoende krachtig be
wind kunnen voeren. Maar als men van „na
tionale trots" spreekt dan zijn w ij altijd
trotsch geweest op het feit dat wij zoovele
tientallen jaren van krachtig, constructief be
wind hebben gekend waarin het gezag zich
tenvolle kan handhaven niet door geweld
maar door zijn daden en zijn moreel over
wicht, met algemeenc vrijheid van meenings-
uiting. Dit is een opperste reden voor natio
nale trots, en dat vrije woord is voor den
Hollander te allen tijde een zeer kostbaar be
zit geweest, en is dat nog. Men moge het in
tijden als deze beseffen. Tirannie heeft ons,
in onze gansche historie, wel zeer slecht „ge
legen" en wij hebben haar nimmer aanvaard.
Gezag, discipline, sterke leiding ook ons
volk heeft ze noodig. Onze historie heeft be
wezen dat ze in ons land mogelijk zijn zonder
geweld, zonder onderdrukking, zonder aan
tasting van het vrije woord. Wat wij moeten
hebben zijn eenheid en samenwerking, om
dit soort gezag de beste soort te waar
borgen.
R. P.
71-JARIGE MISHANDELD 67-JARIGE
Gisteravond heeft een 71-jarige kostgan
ger. wonende in de Zuidpolderstraat zijn 67-
jarige hospita zoodanig mishandeld, dat zij
haar pols brak en bovendienn een breuk be
kwam. Zij is naar de Mariastichting overge
bracht.
HET STEMPELEN DOOR
WERKLOOZEN.
B. EN W. WILLEN DE BESTAANDE
REGELING HANDHAVEN.
Naar aanleiding van de vraag van het
Raadslid Peper door den raad om prae-
advies aan B. en W. voorgelegd met de
strekking om ook voor dc. door den dienst
voor Maatschappelijk Hulpbetoon gesteunden,
de tweede stempeling per dag te"laten ver
vallen, deelen B. en W. aan den raad mede:
Dë stempelregeling voor gesteunden wordt
toegepast bij den gemeentelijken dienst der
werkloosheidsbestrijding en bij den dienst
voor Maatschappelijk Hulpbetoon. Bij eerst-
genoemden dienst worden bij de uitvoering
der rijkssteunregeling ten aanzien van den
aanmeldingsplicht de bepalingen gevolgd,
voorkomende in de reglementen der werk-
loozenkassen. Deze reglementen verplichten
alleen de losse transportarbeiders, steenzet
ters, losse landarbeiders en kellners, om zich
dagelijks tweemaal aan te melden. De ove
rige categorieën behoeven slechts eenmaal
en de overigen zich tweemaal per dag aan
melden. Onder de „lossen"' vallen de hiervo-
ren met name aangeduide groepen, terwijl
daaronder ook gerekend worden de losse
arbeiders. Overigens moeten de musici zich
tweemaal aanmelden, waarvan eenmaal in de
avonduren. Aan kooplieden wordt meestal de
verplichting opgelegd zich eenmaal per dag
aan te melden. In twijfelgevallen gebeurt het
wel, dat de verplichting wordt opgelegd twee
maal te stempelen. Het gevolg is dan echter
veelal, dat men de voorkeur geeft aan een
laag steunbedrag en eenmaal stempelen.
Met de directeuren van genoemde diensten,
wier gevoelen B. en W. hebben gevraagd, zijn
B. en W. van oordeel, dat door invoering van
eenmaal te stempelen ook voor de ongeorga
niseerde transportarbeiders en hen die daar
mede gelijk te stellen zijn, een onbillijkheid
zou worden begaan tegenover de georgani-
seerden. die zich vrijwillig tegen werkloos
heid hebben verzekerd. Resumeerende zijn
B. en W. van oordeel, dat in de bestaande
stempelregeling geen verandering, behoort
te worden aangebracht, en voorzoover deze
regeling voortvloeit uit art. 16bis der rijks
steunregeling er geen termen aanwezig zijn
eenige wijziging daaromtrent nader ter goed
keuring aan den Minister voor te leggen.
Een langs draadloozcn weg overgebrachte foto van dc presidcntswisseling in dc Vcr-
eenigdc Staten. Franklin Roosevelt rechtsen Hoover op zeeg naar het kapitool.
ECHTE WALES-ANTHRACIET
o.a. a 1270
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A - TELEFOON 16100
(Adv. lngcz. Med.)
(Dc American Ice Corporation
heeft over 1932 jij eer winst
gemaakt dan over 1931.
Krantenlezen stemt vaak droevig
In deez' (slecht) verlichten tijd.
Niet het minste van de nieuwtjes,
Aan bedrijf en geld gewijd.
Het is al maar achteruitgang,
Wat de industrieklok slaat,
't ls steeds zwaarder balanceeren
Waar de handelaar voor staat.
Je leest nog weieens van winsten,
Die men maakte hier of daar.
Maar dan toch met de bemerking;
Minder dan het vorig jaar.
Naarstig zoek ik naar een lichtpunt
En :t is nu toch eens gelukt,
De exceptie op den regel
Staat hierboven afgedrukt.
Kijk, hier boerde men vocrdeclig
En dat kan dus nog bestaan,
Er zijn waarlijk dus papieren,
Die nog in de hoogte gaan.
En waarom die hooger winsten
Door de levering van ijs,
Stelt de wereld tegenwoordig
Dit op" zooveel hooger prijs?
'k Weet het niet, maar ik durf zeggen,
Dat u met mij wel gelooft:
Er is meer dan ooit behoefte
Aan een massa ijs op 't hoofd
P. GASUS.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Te Nieuw Beerta is Zondagavond een ern
stig auto-ongeluk gebeurd. De heer en me
vrouw Leemhuis reden met hun auto door
het dorp. Mevrouw L. zat aan het stuur. Door
onbekende oorzaak reed de wagen tegen een
boom. De beide inzittenden wei-den ernstig
gewond en werden overgebracht naar het
ziekenhuis te Winschoten.
DE ASPHALTEERING VAN
DEN ZIJLWEG.
EEN RIJWEG VAN 12 M.
Het verdient naar de meening ven B. en W.
aanbeveling om de asphalteering van den
Zijlweg. voorzoover betreft het gedeelte tus-
schen cie Zijlbrug en de Julianalaan, thans
zoo spoedig mogelijk tot uitvoering te bren
gen.
Het ligt in de bedoeling om de breedte van
den rijweg over vrijwel de volle lengte op
12 M. te brengen. Alleen bü het viaduct heeft
een insnoering plaats. De trottoirs verkrijgen
normaal een breedte van 4 M. Deze zullen
geheel worden belegd met tegels en voorts
worden afgescheiden met granieten banden.
Dc oude hardsteenen banden kunnen elders
dienst doen. Het materiaal uit den rijweg
komend, kan gedeeltelijk in de te maken puin
laag worden verwerkt, terwijl de rest voor
andere doeleinden kan worden gebruikt.
De kosten voor de uitvoering van een en
ander worden geraamd op ongeveer f 78.880.
DE WERKLOOZEN.
DOUCHEBADEX TEGEN VERLAAGD TARIEF
In de raadsvergadering van 30 November
1932 werd in handen van B. en W. gesteld om
prae-advies een motie van den heeri J. Ph.
H. Castricum, waarbij het college werd uit-
genoodigd in overleg te treden met 't bestuur
van de afdeeling Haarlem van „Het Witte
Kruis" om voor de werkloozcn een bepaalde
reductie toe te kennen voor hot gebruik van
douchebaden, alsmede can motie van den
heer L. Peper om maatregelen te nemen, dat
de werkloozen en hun gezinsleden, voor
zoover die geen eigen inkomsten hebben,
gratis gebruik kunnen maken van dc ge
meentelijke of door de gemeente gesubsi-
diëerde bad- en zweminrichtingen
Ten aanzien van het gratis gebruik van de
gemeentelijke bad- en zweminrichtingen
meenen B. en W„ dat hiervoor voldoende
gelegenheid bestaat. In verband met het
voorstel Keerwolf c.s. om de regeling betref
fende de indeeling van de uren van koste
loos zwaemmen van toepassing te maken voor
alle gemeentelijke zweminrichtingen deelen
B. en W. mede, dat daartegen practischc be
zwaren bestaan. In het bijzonder geldt dit
voor dc zweminrichting aan de Delft, waar
het betalend zwemmen cn het schoolzwem
men in het gedrang zouden komen.
Betreffende het gebruik van de douche-
baden door werkloozen hebben B. en W. oen
bespreking gehouden met hot bestuur van
„Het Witte Kruis", met het resultaat, dat
genoemd bestuur bereid is. de badhuizen open
te stellen voor werkloozen en hun gezins
leden tegen een verlaagd tarief van 5 cents
per persoon, ingaande 1 April 1933. Het be
stuur meent daaraan de voorwaarden te
moeten verbinden, dat de te ontwerpen rege
ling aan zijn goedkeuring wordt onderwor
pen. de uitvoering dier regeling wordt opge
dragen aan den dienst voor Maatschappelijk
I Hulpbetoon en alle werkzaamheden en alle
kosten aan bovenbedoelde regeling verbonden
komen voor rekening der gemeente.
B. en W. kunnen zich met deze regeling
vereenigen en verzoeken den raad hun col-
lege te machtigen heet noodige ter uitvoering
daarvan te verrichten.
OP EEN SMOKKELAUTO
GESCHOTEN.
ONSCHULDIGE DOODELIJK GETROFFEN.
Van de Duitsche verkiezingen: president Von
stemplicht
Hindenburg heeft ook nu niet verruimd zijn
te vervullen.
Te Sittard heeft een schietpartij plaats
gehad op een smokkelauto. De auto ont
kwam. Een kogel drong een huis binnen aan
den Rijksweg, en trof den heer v. d. Weve,
die zich stond te scheren. In een der longen.
Dc toestand van den getroffene is zeer ern
stig.
De Duitsche verkiezingen. Meerderheid voor
Ilitler en het Zuart-Wit-Koodc front, zoowel
in Rijksdag ais Pruisischen Landdag.
(2e blad. Ie pag.)
Roosevelt als president van Amerika be-
ëedigd.
(2c blad, le pagA
Opheffing van den gouden standaard in Ame
rika? Speciale zitting van het Kabinet.
(2e blad, lc pag.)
Cermak. de burgemeester van Chicago, op
wien een aanslag was gepleegd, is overleden.
(Ie blad, 2e pag.)
Dc heele provincie Jehol is thans in handen
der Japanners gevallen.
(2e blad, 2e pag.)
Ir. J. XV. Albania verklaart te Nijmegen, dat
dc S. D. A. P. bereid is tot samenwerking
echter niet in een nationaal kabinet.
(2e blad, 2c pag.)
Het congres der S. D. A. P. besloot*„Plaatse
lijke Keuze'' in het program op te nemen.
(2e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Het Duitsche resultaat.
(lc blad. le pag.)
Finaneicele Kroniek De bankcrisis
m Amerika.
(4e blad, 2e pag.)
J. B. Schuil: liet tooneel. Twee primicrcs in
Amsterdam.
(le blad. 2e pag.)
J. B. Schuil: Dom dc Gruyter overleden.
(lc blad. 2e pag.)
Het gouden jubileum van den A. W. B.
(4c blad, le pag.)
BETOOGING VAN
COMMUNISTEN.
DOOR DE POLITIE UIT ELKAAR
GEDREVEN.
Zaterdagmiddag hield een dertigtal com
munisten onder leiding van het communis
tisch raadslid G. Oversteegen een betooging
voor het huis van den wethouder, den heer
W. J. B. van Liemt op het Lorentzplein.
Een inspecteur en enkele agenten maan
den do betoogers aan zich te verwijderen,
aan welk verzoek niet werd voldaan. Daarop
trokken de agenten hun sabels en doolden
enkele rake klappen uit. Voor zoover- bekend,
werd hierbij echter niemand ernstig gewond.
Twee personen die niet aan het bevel der
politie hadden gehoorzaamd werden be
keurd en naar het politiebureau overge
bracht.
GEDEP. STATEN VAN NOORD
HOLLAND.
BROCKWAY-CONCF.SSIE HAARLEM—
IJMUIDEN.
Heden, Maandagmorgen heeft een com
missie uit Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland onder voorzitterschap van Mr. A.
Bruch hel verzoek behandeld van do N.V.
Haarlemsche Brockway-Bus Mij. te Heem
stede om de aan haar verleende vergunning
tot het uitoefenen van een autobusdienst van
Haarlem over VcLsen naar IJmuiden en terug
In te trekken.
Geen der leden had iets op te merken
waarna is besloten dat Ged. Staten later
uitspraak zullen doen.
WAPENINDUSTRIE BLOEIT.
Sinds den oorlog was het zoo
druk niet.
FRANKRIJK ZENDT WAPENS NAAR ALLE
KANTEN.
TSJECIIO-SLOWAKIJE OOK.
LONDEN, 6 Maart 'V.D.) De „Daily
Express" meldt in een bijzonder bericht uit Le
Creusot. dat de Fransche wapenfabrikanten
Schneider reusachtige hoeveelheden wapenen
leveren naar Japan en andere staten. De
Fransche wapenfabrikanten, aldus dc cor
respondent van het blad. werken dag en
nacht. Zij hebben de grootste productie sinds
den wereldoorlog. De Hotchklss-fabriekcn
zenden kanonnen naar China, Japan. Rus
land en Argentinië. Uit Boulogne cn Rouaan
vertrekken groote zendingen machinegewe
ren naar Bolivia en Paraguay. Te Le Creusot
zijn alle werkplaatsen waar gewoonlijk wie
len voor tramtors. locomotieven, rails cn der-
gelijken worden vervaardigd, veranderd in
munltiewerkplaatsen.
Een dergelijk bericht geeft de Daily-Ex
press ook uit Praag, betreffende activiteit der
Skoda-werken waar eveneens dag cn nacht
wapenen en munitie zouden worden aange
maakt.
Thans zijn er meer dan 7000 man werk
zaam tegenover eenige maanden geleden
4000.
Alles geheim.
Tsjecho-Siowakije zou in de laatste maan
den niet alleen zekere Europeesche staten
van wapenen hebben voorzien, maar ook
groote hoeveelheden hebben uitgevoerd naar
de Zuid-Amerikaansche Staten Bolivia, Peru,
Ecuador. Brazilië, Uruguay en naar het Ver
re Oosten. De uitvoer dezer wapenen naar
verschillende landen zou niet in de officieelc
statistieken worden opgegeven.. Hij zou zijn
gedeclareerd als „ijzerwaren en andere
metaalwaren".