DE BANKCRISIS
IN AMERIKA.
In kaasu...
Hei BeAaugtyftsie
50e Jaargang No. 15248
Verschijnt dagelijks, Behalve op Zon- èn Feestdagen
Donderdag 9 Maart 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Obectie; P. W. PÖEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENpCr ^ek 0,25, per maand 1.10, per 3 maanden
ifj'3.25, franco per post 355, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0.72
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNJ5 regels ƒ1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
0.60 per rcgeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentjes
(iederen dag) 13 regels f 0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-, Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
DE GEMEENTE EN DE TRAM.
Vervanging der trams door
autobussen
EEN MISVERSTAND.
Woensdagmiddag is door den gemeente-
ïaad van Haarlem besloten om dén Zijlweg
van de Zijlbrug tot de Julianalaan te
asphalteeren.
Er komt een rijweg van 12 Meter en
trottoirs elk van 4 Meter.
De raad verwierp met 27 tegen 10 stem
men een voorstel-Visser om de trottoirs op
3 Meter te stellen en den rijweg op 11 Meter
om ruimte beschikbaar te krijgen voor twee
rijwielpaden elk van 11/2 Meter.
De wethouder van Openbare Werken, Mr.
J. Gerritsz betoogde evenwel, dat de Zijl-
weg een straat in de stad geworden is,
waardoor het ongewenscht is daarop rijwiel
paden aan te leggen. Speciale fietspaden
behooren alleen thuis op buitenwegen.
De kosten zijn geraamd op f 78.880.
Het gedeelte van den Zijlweg van de
Julianalaan tot de grens der gemeente zal
geasphalteerd worden als er geld op den ka-
pitaaldienst der gemeente beschikbaar
komt.
Uit den raad werd gevraagd of al spoedig
met het asphalteeren van den Zijlweg be
gonnen zal kunnen worden.
De wethouder antwoordde:
Ik kan niet voor 1C0 pet. de verklaring
afleggen dat het werk onmiddellijk uitge
voerd kan worden. Er moet gewacht wor
den op het verwijderen der tramrails.
Aan Openbare Werken is door de directie der
N. Z. H. T. M. medegedeeld, dat zij over
weegt om geen autobussen in de stad te la
ten rijden, maar de tramlijnen in stand te
houden, als in de stad voor de autobussen
niet de route wordt goedgekeurd die zij
heeft gevraagd. De quaestie loopt over de
Zijlstraat en Groote Markt. B. en W. willen
daar de autobussen niet hebben, maar wel bij
het postkantoor. Ged. Staten hebben de route
vastgesteld zooals de gemeente - gevraagd
heeft. De N.Z.H.T.M. is in beroep gegaan
.bij de Kroon en nu is het wachten o.p de
beslissing van de Kroon.
Tot zoover de verklaring van den wet
houder.
Wij hebben over deze quaestie -inlichtin
gen gevraagd aan Ir. W. J. Burgersdijk,
directeur der N.Z.H.T.M. Deze deelde mede,
dat hier misverstand in 't spel" is, want de
zaak is anders dan Mr. Gerritsz,- blijkens
dit verslag heeft medegedeeld.
Gedeputeerde Staten hebben de route voor
de autobussen der N.Z.H.T.M. vastgesteld.
Daarmede heeft de N.Z.H.T.M. zich ver-
eenigd en zij is dus niet bij de Kroon in be
roep gegaan.
Wel is beroep aangeteekend door de
Brockway. Die heeft aan de Kroon gevraagd
om aan de autobussen der N.Z.H.T.M. een
vervoerverbod op te leggen voor het traject
ZijlstraatStation en Groote MarktStation
Indien de Kroon een beslissing zou nemen
die afwijkt van de uitspraak van Gedepu
teerde Staten, wat de route betreft, of die
het door de Brockway gevraagde vervoer
verbod zou inhouden, dan moet de N.Z.H.T.M.
'onder oogen zien of het rendabel voor haar
zal zijn om de trams door autobussen te
vervangen. Het door de Brockway gevraagde
vervoerverbod is zoo zei de heer Burgers-
dijk niet te verdedigen. Eerst heeft de
Brockway van de tram passagiers ontnomen
van het traject Groote MarktStation en
nu zou zij aan de N.Z.H.T.M. willen ver
boden zien om op dit traject passagiers in
haar autobussen te vervoeren.
Wanneer zoo besloot de heer Burgers-
dijk de Kroon de beslissing van Ged.
Staten bekrachtigt, gaan de autobussen der
N.Z.H.T.M. rijden.
Omdat gewacht moet worden op de uit
spraak van de Kroon, is nog niet te zeggen,
wanneer met het opbreken der tramrails
begonnen kan worden.
Wij herinneren er aan. datf het de be
doeling is om de tramlijn Station—Bloe-
mendaal, Station—Overveen. Verwulft—
Overveen en Station—Leidschevaart door
autobussen te vervangen.
Van andere zijde vernemen wij nog. dat de
gemeente er indertijd bij de behandeling der
concessie-aanvraag der autobussen voor de
N. Z. H. T. M. bezwaar tegen gemaakt had,
dat de autobus Haarlem-Overveen het ge
deelte der Zijlstraat tusschen de Nassaulaan
en de Groote Markt zou berijden. Gedepu
teerde Staten hebben dat bezwaar gedeeld en
bij het bepalen der route voor deze bus dit
gedeelte van de Zijlstraat uitgeschakeld.
Naar aanleiding daarvan stelden wij ons
nogmaals met den heer Burgersdijk in ver
binding. Deze verzekerde ons, dat de N. Z. II.
T. M. zich neergelegd heeft bij de beslissing
van Ged. Staten wat de route aangaat. Die
route is door Ged. Staten vastgesteld over
eenkomstig het verzoek van de gemeente.
Alles hangt dus eigenlijk af van de vraag
wat de Kroon zal doen met het door de
Brockway voor de N. Z. H. T. M.-bussen aan
gevraagde vervoerverbod.
JOHN. E. GREVERS t
Woensdagmorgen is te Aerdenhout overle
den de heer John. E. Grevers. oud-lector aan
de Universiteit te Utrecht en oud-lector aan
de Universiteit te Amsterdam. De overledene
was ridder in de orde van Oranje Nassau. De
begrafenis is Zaterdag op Zorgvlied.
Roosevelt eischt dictatoriale
volmachten.
En een goudembargo voor
onbepaaiden tijd.
Naar uit betrouwbare bron verluidt, zal
de boodschap van Roosevelt in het Congres
de volgende punten behandelen:
Geleidelijke hervatting der normale bank-
werkzaamheden; korte verlenging van het
bankmoratorium, waarschijnijlk tot Maan
dag;' eisch tot dictatoriale volmacht tot be
strijding van de crisis; goudembargo voor
onbepaaiden tijd; gelijke behandeling van
staats- en nationale banken; drastische be
zuinigingsmaatregelen; vermindering van
belasting als stimulans voor de industrie en
de bedrijfswereld.
In de boodschap zullen waarschijnlijk geen
details ter sprake worden gebracht betref
fende de hervorming der valuta etc.. doch
alleen de eisch tot blanco volmacht Alle
overige problemen, zooals de hulp aan de
boeren, de prohibitie, de oorlogsschulden,
zullen vooreerst op den achtergrond blijven.
Men verwacht, dat Roosevelt een krachtigen
druk zal uitoefenen op de goudhamsteraars.
De Federal Reserve Bank heeft in den laat-
sten tijd nauwkeurig aanteekening gehou
den van alle goudopvragingen boven de 10
dollar.
WASHINGTON. 8 Maart. (V.D.) De staats
secretaris van financiën, Woodin, heeft me-
gedeeld, dat de regeering der Vereenigde
Staten niet zal toestaan, dat van particuliere
zijde noodgeld zal worden uitgegeven. De
regeering is van plan tegemoet te komen
aan het gebrek aan betalingsmiddelen door
dé uitgifte van nationale bankbiljetten dooi
de instellingen, welke 'bij het federale ban-
kensysteem zijn aangesloten.
De verleden jaar aangenomen wet Glass-
Steagall voorziet in een vermeerdering van
binnenlandsche regeeringsleeningen als dek
king der valuta tot een totaalbedrag van
meer dan een milliard dollars, De nationale
banken hebben van dit recht nog zoo goed
als geen gebruik gemaakt. De Federal Re
serve Banks hebben opdracht aanzienlijke
bedragen aan goud en goudcertificaten ter
beschikking te stellen. Hieruit concludeert
men dat de regeering voornemens is de dek-
kingsgrens van 40 tot 60 pet. te verhoogen
om daardoor de door de opvraging van goud
en de stopzetting van bankbiljetten ontstane
geldsehaarste op te heffen. De bankbiljet-
tendrukkerij heeft reeds groote hoeveelhe
den nieuw bankpapier gereed gemaakt.
Het besluit beteekect dus niet. dat staats-
of gemeente-autoriteiten geen noodgeld op
korten termijn zouden mogsn uitgeven. Feite
lijk hebben reeds vele gemeenten een aan
vang gemaakt met de uitgifte van zulk nood
geld.
De staat Maryland heeft nog in den loop
van den middag de uitgifte van noodgeld
aangekondigd.
Ten aanzien van de depositogarantie in
een of anderen vorm is de stemming hier
voor in congreskringen gunstig.
De verklaringen van Woodin hebben in de
..states" een 'zekere verademing gemaakt.
DE KONINGIN NAAR AMSTERDAM.
Dc Koningin zal volgens dc Tel. op 24 April
een kort bezoek aan de hoofdstad brengen,
's Morgens zal de Koningin op den Dam een
aubade aanhooren. welke vele Oranje-vcree-
nigingen haar zullen brengen, en 's middags
woont dc vorstin in het Concertgebouw dc
Willem de Zwijgerherdenking bij.
Gister had ik :t over eieren,
Heden gaat het over kaas.
Gister was de leus: eilacie,
Heden kan ze zijn: helaas.
't Invoerrecht wordt ons ontnomen.
Vreemd genoeg, nu 't wordt vergroot
En de Duitschers eten voortaan
Onze kaas niet meer van *t brood.
Maar wij willen juist niets liever.
Dan dat zij daar door mee gaan.
Ach, wat heeft de niensch van heden,
Een gecompliceerd bestaan.
Als gevolg van de verhooging
Staat straks ook die export stop
E11 dan rollen wij mismoedig
Onze kazematten op.
Zij het dan geen kaasus belli,
't Is een kaasus criticus,
En de vriendschap wordt niet hechter.
Als men voort mocht gaan aldus.
Maar het kan misschien nog wezen.
Dat ook Hugenberg beleeft.
Dat men vindt, dat hij van heerschen
Toch geen kaas gegeten heeft.
P. GASUS.
TEWERKSTELLING VAN
WERKLOOZEN.
PLANNEN VAN HET HAARLF.MSCHE
GEMEEN'TEBESTU UR.
Mr. J. Gerritsz. wethouder van Openbare
werken, deelde Woensdagmiddag in den raad
mede, dat thans 310 arbeiderswoningen in
uitvoering of in voorbereiding zijn. Deze wer
ken worden normaal uitgevoerd. Eveneens
worden als normale werken uitgevoerd de
verbouwing van de Reiniging, de uitbreiding
van het Openbaar Slachthuis, de verbetering
van de Lange Brug en de nieuwe brug over
de Garenkokersvaarl.
De Raad stond Woensdag een crediet toe
voor het uitvoeren van openbare werken in
een terrein aan de Eksterstraat en omgeving.
Dit werk wordt door de gemeente in eigen
beheer uitgevoerd. Er zullen behalve vak
grondwerkers voor het eenvoudige werk ook
niet-vakgrondwerkers aan het werk gezet
worden.
Binnenkort zal de gemeente als werkver
schaffing uitvoeren het ophoogen van gron
den voor het Noorder Sportpark en ophoo-
gingswerk in het Amsterdamsche kwartier.
DE ZIEKENHUISVERPLEGING.
BIJ SPOEDOPXEMINGEN GEEN
VERTRAGING MEER.
Woensdagmiddag is. naar aanleiding van
een interpellatie-Peper, in den Haarlemschen
gemeenteraad weer langdurig gesproken
over de zïekenhuisverpleging.
Door den interpellant en den heer Groe-
nendaal werden nog eenige gevallen opge
somd waarin door don Geneeskundigen Dienst
opneming in een ziekenhuis geweigerd was,
hoewel de huisarts het gevraagd had.
B. en W. beloofden deze gevallen te zullen
onderzoeken. Verder werd door B. en W.
toegezegd, dat maatregelen genomen zullen
worden dat in het vervolg spoedopnemingen
uitsluitend zullen geschieden op aanvraag
van den behandelende:: geneesheer dus zonder
controle van den Geneeskundigen Dienst.
Vertragingen kunnen dan niet meer ont
staan.
Voor de verdere bijzonderheden verwijzen
wij naar het raadsverslag.
BRAND BIJ DEN ROTTER-
DAMSCHEN SCHOUWBURG.
ONRUST TIJDENS DE VOORSTELLING.
Te Rotterdam is Woensdagavond brand
ontstaan in een filmatelier, grenzende aan
de requisietenkamers van den Grooten
Schouwburg. Een aantal films is verbrand.
Met drie stralen bestreed het vuur dat aan
vankelijk veel gevaar opleverde voor den
schouwburg.
In den schouwburg was juist een voorstel
ling gaande van ..De Nacht van 17 April"
met Else Mauhs is gast, Toen het publiek
de brandlucht rook werd het onrustig, som
mige menschen verlieten de zaal en er
dreigde een paniekje uit te breken. De voor
stelling werd onderbroken, een brandwacht,
kwam op het tooneel, om te vertellen, dat er
niets aan de hand was. Tot de pauze is het
daarna tijdens de hervatte voorstelling nog
onrustig gebleven, na de pauze ging alles
weer gewoon. De secretaresse van de Volks
universiteit is op het tooneel gekomen en
heeft een verklaring van den brand gege
ven en meegedeeld dat hij al gebluscht was.
De oorzaak van den brand schijnt kortslui
ting te zijn.
STROOPER SCHIET OP JACHT
OPZIENER.
DRIZ EN EEN HALF JAAR GEélSCHT
Drie en een half jaar gevangenisstraf is
geëisc'nt wegens poging tot moord tegen een
26-jarigen strooper. die in de duinen onder
Wassenaar met een revolver geschoten heeft
op een jachtopziener, welk schot miste. De
strooper was aan het konijnengraven, zeide
den jachtopziener, en zeide te zullen schieten
en voegde onmiddellijk de daad bij het woord
De jachtopziener verschanste zich daarna
achter een hoogte en stuurde zijn hond op
den strooper af.
De raadsman van verdachte zei. dat de
jachtopziener daartoe niet gerechtigd was,
doch dc officier van justitie noemde het ver
schrikkelijk. dat een strooper tot zulke din
gen komt als verdachte.
EEN ZEER TOEVALLIGE
REDDING.
Hoe de „Vesta" Engelschs
vliegers oppikte.
HET VLIEGTUIG ZONK ONDER HEN WEG.
De onderbouic van de nieuice brug over de Ringvaart bij de Cniquius is al zoover ge
vorderd, dat de doorvaart vrij gekomen is. Zooals men iceet wordt de brug een onderdeel
van dc verbeterde ver'oindino Heemstede— Hoofddorp. Onze foto is gemaakt van het
gebouw der Cruquius af.
Zooals is medegedeeld is Dinsdagavond in
het Kanaal een Engelsch vliegtuig op zee ge
daald. waarbij de bemanning door een Neder-
landsch schip is gered.
Omtrent dit ongeval vernemen wij nader
dat het hier betreft het Britsche instructie
vliegtuig. G.-A.B.E.P.. bemand met den be-
stuurderd Captain C. E. C. Penny van de
British Air Transport Line, Airport of Lon
don en met een passagier den 21-jarigen
Eneelschman P. J. Harrington. Beide drenke
lingen zijn opgepikt door het stoomschip
..Vesta" van de Koninklijke Nederlandsche
Stoomboot Maatschappij en Woensdag te
IJmuiden aan wal gebracht.
Een vertegenwoordiger van het Persbureau
Vaz Dias heeft hen daar over hun wedervaren
het een en ander kunnen vragen.
Captain Penny, een sportieve figuur, bleek
weer. evenals zijn metgezel, geheel van de
doorstane emoties hersteld te zijn. Naar hij
mededeelde had hij met zijn machine, dc
G.-A.B.E.P., oen landvliegtuig, een rois go-
maakt van Croydon naar Calais. Vandaar
was hij gisteren iti den namiddag weer ver
trokken. met bestemming naar het vliegveld
Lympne. Toen ik boven do open zee vloog,
aldus Captain Penny, ontdekte ik tot mijn
grooten schrik dat mijn motor onregelmatig
begon te loopen. Hot defect bleek zóó ernstig
te zijn. dat ik verplicht was. op zee een nood
landing te maken. Tot mijn groote vreugde,
en niet minder tot die van mijn metgezel,
was er. toen wij in glijvlucht begonnen neer
te dalen, een schip in de buurt, dat later het
Nederlandsche stoomschip „Vesta" bleek te
zijn. Ik heb zóó gemanoeuvreerd, dat ik laag
over het schip heen gleed en de menschen
op de brug kon toeschreeuwen, dat ik op zco
moest dalen. Blijkbaar had men daar reeds
begrepen dat het riet mijn toestel niet in
orde was. want het schip draaide bij. Ik ben
er in geslaagd, vlak naast de „Vesta" neer te
strijken. Dit geschiedde op 51 graden 6 mi
nuten N.B. en 1 gr. 25 min. O. L. Het heeft
heel wat moeite gekost om ons aan boord te
krijgen, maar dat is tenslotte, dank zij het
deskundig optreden van de schepelingen, uit
nemend geslaagd. Het was bovendien hoog
tijd, want mijn toestel was reeds zinkende en
is geheel verloren gegaan. Ware de „Vesta"
niet in de buurt geweest, dan hadden wij bij
dit ongeval zeker liet leven ingeschoten. Aan
boord heeft men ons op de best mogelijke
wijze verzorgd en zoo zijn wij dan heelhuids
te IJmuiden gearriveerd.
Captain Penny, die 41 jaar oud is,
toonde evenals zijn metgezel zich buitenge
woon dankbaar jegens de opvarenden van de
„Vesta" voor hun voorspoedige redding. Beide
Engelschen zouden vandaag nog via Amster
dam met een vliegtuig der K.L.M. de terug
reis naar Londen aanvaarden.
Nader vernemen wij cat beide Engelschen
zich per auto naar Schiphol hebben begeven
om nog met het toestel van 1.15 uur naar
Londen af te reizen. De kapitein van de
„Vesta" is de heer H. Beuker. 1
I)e bankcrisis in Amerika. Roosevelt eischt
dictatoriale volmachten.
tie blad. Ie pag.)
"Actie der Hitlcriancn tegen dc Joden. Slui
ting van .loodschc warenhuizen in het
Roergebied.
(2e blad. Ie pag.i
Het Karl-Licbknechthuis te Berlijn bestemd
voor centrum van anti-bolsjcwistischc
actie.
(2e blad. Ie pag.)
Frankrijk heft het bijzonder invoerrecht voor
boter uit landen met gcdepreciecrde valuta
op. Nieuwe concurrentie voor onze bo
ter dus.
(2e blad, 2c pag.)
Minister Deckers ontkent, dat door do verbo
den tot deelneming aan s. tl. organisaties
voor militairen de grondwettelijke vrijheid is
aangetast.
(3e blad. 2e pag.)
De raad van Haarlem besluit tot asphal-
tecring van den Zijlweg van dc Zijlbrug tot
dc Julianalaan.
(3e blad. 2e pag.)
Een serie interpellaties, o.m. over de Zieken-
huisverpleging.
(3e blad, 2e pag.)
Ir. XV. II. van Leeuwen, onder-voorzitter van
den Nijverbeidsraad bepleit meer waardcc-
ring voor onze industrie.
(2c blad. 2e pag.)
Brand in den Kotterdamschcn Schouwburg.
(Ie blad. Ie pag.)
Hoe dc „Vesta" Engelsche vliegers in het Ka
naal oppikte.
(Ie 'olad, lc pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
II. G. Canncgieter: De Krassinfilm.
(Ie blad. 3c pag.)
K. dc Jong: Het Hartvclt-kwartet bij Kunst
aan het Volk.
(Ie blad. 3c pag
J. II. Schuil: Voordracht-matinee van Leo
Straus
(Ie blad. 3e pag.)
GEM. ORGELCONCERT.
Hans Cruyssolozangeres op het 5de Gem.
Orgelconcert.
Vrijdagavond zal de bekende zangeres Hans
Gruys, 111 plaats van mevrouw Bcrthc Serocn
die wegens ongesteldheid verhinderd is. haar
medewerking verleenen aan het vijfde Gcm.
Orgelconcert.
Het programma luidt als volgt:
1. Passacaglia a kl. t. Hendrik Andriesscn.
«orgel>.
2a. Ciel. aer et vens Albert Rousscl.
b. Ecoute, mon coeur
(zang en fluit).
c. Vlens. une flute invisible André Caplet.
(zang. fluit en orgel).
3. Fantaisic C gr. t. Cesar Franck.
(orgel).
Pauze.
4. Sonate IV C gr. t. j. s. Bach.
(fluit en orgel).
5. Passacaglia en Dubbelfuga C kl. t.
J. S. Bach.
(orgel 1.
Ga. Belörtc Welt!
b. Gott 1st unser Sonn' und
Schild J. S Bach,
(zang, fluit cn orgel).
De heer George Robert bespeelt het orgel.
Johan Feitkamp is de fluitist.
SNEEVLIET SPOEDIG VOOR 'T
GERECHT.
INSTRUCTIE GESLOTEN.
De instructie in de zaak van den heer
Sneevliet, verdacht van opruiing ls Woens
dag gesloten. De openbare terechtzitting zal.
naar wij vernemen, binnen korten tijd plaats
vinden.
