Odol houdt de ruimfe
Frankrijk.
-♦
BEHANGT U ZELF?
AGENDA.
HAARLEM'S DAGBLAD
MAANDAG 13 MAART 1933
TWEEDE BLAD
De Duitsche gemeenteraadsverkiezingen. Rechtsche
meerderheid in Groot-Berlijn. Ook bij de provinciale
verkiezingen rechtsche overwinningen. De Commu
nisten hebben geen uitnoodiging voor de openings
zitting van den Rijksdag verkregen. De volksrouwdag.
De uitslag der gemeenteraadsverkiezingen
In Pruizen worde gekenteekend door een ge
ringere opkomst der kiezers dan voor de
rijksdagverkiezingen en de la nddagverkie
zingen van de vorige week. In overeenstem
ming hiermede zijn ook in de resultaten
verschuivingen ontstaan, waarvan het op
vallendste is, dat het aantal der uitgebrachte
communistische stemmen zeer achteruit-
geloopen is. Dat is bijvoorbeeld in Groot-
Berlijn al zeer treffend. Binnen 8 dagen
daalde hier het aantal op communisen uit
gebrachte stemmen van rond 719.0CO stem
men op nauwelijks 500.000, een achteruit
gang, die vergelijkenderwijs bij de andere
partijen lang niet zoo groot is.
Zoo kreeg de NaS.D.A.P. bijna 985.000
stemmen tegen 1000.000 vorigen Zondag, ter
wijl de zwart-wit-rood 311.000 stemmen kreeg
tegsnover 315.000.
Typisch is ook het achberuitloopen der
communisten in andere plaatsen, zooals
bijv. in Hindenburg van 12.700 op 7.700 in
Dusseldorf van 72.000 op 45.000, in Munster
van 3100 op 1300, terwijl hier het Centrum
terug liep van 30.000 op 24.000, zoodat de
centrummeerderheid in de gemeenteraad hier
gebroken is. Een onmiskenbaar rechtsche
meerderheid bestaat thans, behalve in
Groot-Eerlijn in Frankrfurt a. M., Altona,
Gleiwitz, Gladbach.Rheydt en Hindenburg,
om bij dezen te blijven.
Een absolute meerderheid verwierven de
nat.-scc. in Frankfurt a. O.. Elbing, Inster-
burg en eenige andere steden.
Tot Zondagavond ongeveer 11 uur waren
geen berichten ontvangen omtrent inciden
ten bij de verkiezingen in Pruisen, zoodat
men algemeen den indruk heeft van een
rustig verloopen verkiezingsdag, hetgeen uit
drukkelijk bevestigd wordt uit diverse steden
o.a. Keulen en Dusseldorf.
De voorloopige telling van de uitgebrachte
stemmen voor den Berlijnschen gemeente
raad geeft als resultaat een meerderheid
van het nationale front, dat van de 225
zetels er 113 heeft evroverd; intusschen is
deze'telling nog niet definitief, zoodat nog
wijzigingen kunnen intreden.
De N.S.D.A.P. behaalde tezamen met den
strijdhond Zwart-Wit Rood 1.295.545 van de
in totaal uitgebrachte 2.572.063 stemmen.
Over de provinciale verkiezingen meldt
Vaz Dias:
Hoewel nog niet alle uitslagen binnen zijn
staat thans reeds vast dat van de 12 Pruisi
sche provinciën 10 een rechtsche meerder
heid zullen bezitten. Dit zijn de provincies
Oost-Pruisen. Brandenburg. Pommeren,
Grenzmark Posen-West-Pruisen. Neder-Sile-
zië. Sleeswij k-Holstein, waar zuivere na-
tionaal-socialistische meerderheden zullen
komen; Opper-Silezië, Saksen, Hannover
krijgen nationale meerderheden uit NSDAP
en zwart-wit-rood. De provincie Hessen-
Nassau, welker provinciale staten gevormd
worden uit de gemeenteraden van Kassei en
Wiesbaden zal eveneens een nationale meer
derheid van NSDAP met zwart-wit-rood heb
ben. In de stad Berlijn bestaat eveneens een
nationale meerderheid uit NSDAP en zwart-
wit-rood. zoodat in den rijksraad reeds 11
stemmen rechtsch zullen zijn. Alleen in
Westfalen en in de Rijnprovincie heeft het
Centrum zijn sleutelpositie kunnen hand
haven.
In den Pruisiscben staatsraad zullen de
verhoudingen dus niet anders zijn.
Communisten krijgen geen
uitnoodiging voor den Riiksdag.
BERLIJN. 11 Maart. (V.D.) Het Rijksdag-
bestuur heeft heden aan de afgevaardigden
van den nieuwen Rijksdag de uitnoodigingen
voor de openingszitting, die Dinsdag" 21
Maart te 5 uur zal plaats hebben, gezonden.
Aan de communisten is geen uitnoodiging
verzonden.
De Volksrouwdag
BERLIJN. 12 Maart. fV.D.) De Volksrouw
dag is vandaag te Berlijn voorbijgegaan on
der buitengewoon drukke deelneming van
alle klassen der bevolking. Zwart-wit-roode
en zwart-witte vlaggen waren van tal van
gebouwen en woningen uitgehangen.
De grootste belangstelling bestond voor de
herdenkingsplechtigheid in de staatsopera
Unter den Linden, waar o.m. aanwzig waren
Rijkspresident v. Hindenburg, .Rijkskanselier
Hitier en de leden der Rijksregecring. Daarna
heeft v. Hindenburg een krans gelegd op het
Rijksmonument.
In Circus Bosch heeft de Stahlhehn een
herdenkingsplechtigheid gehouden, waaraan
o.a. ook het kroonprinselijk echtpaar en de
prinsen Oskar en Ei'el Friedrich van Prui
sen deelnamen. De Vereenigde Vsderland-
sche Bonden hielden een plechtigheid in het
Berliner Konzerthaus. De Provinciale Bond
van Strijders van Groot-Berlijn had zijn
plechtigheid georganiseerd in het gepote
Schauspielhaus. waar ook do plaatsvervan
gende voorzitter van den Kvffhaeuserbund
c.nwezig was. Verder werden door tal van
andere bonden en vcreenigingen herden
kingsplechtigheden gehouden.
Overeenkomstig de vlaggenverordening van
Rijkscommissaris Goering voor den gedenk
dag der in den oorlog gevallenen, waren
overal op do staats- en de stadsgebouwen de
hakenkruisvlaggen neergehaald. Dit gin er met
p!eehtigh°den gepaard, vooral bij het Prui
sische mintster'e van binnenlandsche zaken
en bij het Bèrlijnsche politiepresidium.
De vlaggenkwestie geregeld.
BERLIJN, 12 Maart (V.D.) Rijkskanse
lier Adolf Hitler heeft Zondagmiddag Der
radio een decreet van den R; ksnresident be
kend gemaakt, waarbij bepaald wordt dat
met ingang van Maandag tot de definitieve
regeling der Rijkskleuren de zwart-wit-roode
vlag en de swastica-vlag gemeenschappelijk
moeten worden geheschen. De militaire ge
bouwen en schepen zullen slechts met de
Rijksoorlogsvlag mogen worden getooid.
Geen afzonderlijke acties.
Hitier heeft vervolgens per radio een ver
klaring afgelegd betreffende de nieuwe rege
ling der vlaggenkwestie, waarna hij tot alle
nationaal socialisten het bevel richtte van
thans af een zoo streng mogelijke discipline
in acht te nemen. Alle afzonderlijke acties
moeten achterwege blijven.
Goebbels minister.
Melding wordt gemaakt- van de benoeming-
van dr. Goebbels tot minister van Volksvoor
lichting.
Raadhuis te Kiel bezet.
KIEL, 11 Maart. Hedenmorgen hebben
S.A. en S.S. het raadhuis te Kiel bezet. De
nat.-soc. districtsleider Behrens heeft de za
ken van den ontslagen burgemeester overge
nomen.
Rijks-ingrijpen in Lübeck.
LüBECK. 11 Maart. De Rijksminister van
Binnenlandsche Zaken heeft aan den Senaat
medegedeeld dat hij op grond van paragraaf
II der verordening tot bescherming van volk
en staat voor de Rijksregeering de bevoegd
heden van de landsautoriteiten overneemt,
voorzoover openbare orde en veiligheid dit
eischen. Met de waarneming van deze be
voegdheden is belast dr. Voeltzer. Hij heeft
den Senaat onmiddellijk bijeengeroepen.
De nieuwe regeeringen in Bremen
en Saksen.
BERLIJN, 11 Maart (V.D.) De Rijksdag
commissaris voor Bremen deelt mede dat. de
volgende commissoriale opdrachten zijn ver
strekt: Dr. von Hoff (Onderwijs en Kunst),
Heider (Welvaartszorg), H&Itermann (Bouw
zaken) en Müller (Financiën). Uit Dresden
wordt gemeld dat r.iet de waarneming van
de zaken van het Saksische ministerie van
Arbeid is belast de landdagafgevaardigde
Kunz.
Een warenhuis vernield.
GOTHA, 11 Maart (V.D.) Hedenmiddag-
verschenen in het eenheidsprijzen-magazijn
van de fa. Woölworth een groot aantal per
sonen. die zich tusschen de kóopers mengden
en zich over de afdeelingen verdeelden Na
eenigen tijd sloegen zij in alle afdeelingen
alle mogelijke voorwerpen kort en klein. Het
magazijn is één puinhoop. Toen het Ueber-
fall-commando verscheen, waren de meeste
daders gevlucht. Enkelen werden gearres
teerd.
HAMBURG, 11 Maart (V.D.) De politie
deelt mede: De oploopen voor de warenhui
zen en eenheidsprijzen-magazijnen hebben
verschillende winkeleigenaars ertoe gebracht,
hun zaken vrijwillig te sluiten. Het is daaroo
gebleken, dat de menschenmenigte ook de
sluiting van de andere warenhuizen eischte.
Het gevaar bestaat dat de openbare orde en
rust in gevaar wordt gebracht. Derhalve
wordt de onmiddellijke sluiting van alle wa
renhuizen en eenheidsprijs-magazijnen be
volen.
Beurs te Brcslau gesloten.
BRESLAU. 11 Maart. (W. B.i Het beursbe-
stuur deelt mede. dat tijdens het vaststellen
door het beursbestuur van de goederenbeurs
van de noteeringen, een afdeeling S. A leden
verscheen en de beurs bezette. De beursbezoe
kers werden naar wapenen gefouilleerd. Daar
na moesten alle beursbezoekers het gebouw
verlaten.
Mishandeling van Poolsehe
Joden.
WARSCHAU, 11 Maart. (Reuter). Het Pool
sehe Telegraafagentschap meldt: De Pool
sehe gezant te Berlijn is bij het Duitsche
ministerie van buitenlandsche zaken tusschen
beide gekomen ten behoeve van Poolsehe jood
sche burgers die in de laatste dagen in ver
schillende plaatsen van het Duitsche Rijk zijn
mishandeld met name te Berlijn. Essen.
Worms, Maagdenburg, en Leipzig.
Vakvereenïgingshuis teKonings-
bergen door S.A. bezet.
KONINGSBERGEN. 12 Maart. (V. D.' In
den nacht op Zondag heeft de S.A. van Ko
ningsbergen het vakvereenigingstehuis bezet,
Om tien uur des avonds had een vechtpartij
plaats gehad tusschen S.A. en Rijksbanier,
waarbij twee S.A. mannen tegen den grond
waren geslagen. Er ontstond later nog een
vuurgevecht, waarbij vijf Rijksbanierleden
werden gewond. De Rijksbanier moest zich
hierna terugtrekken.
Vervolgens bezetten de S.A.'ers het Ot-to
Braun Huis. waar de Volkszeitung en de so
ciaal-democratische corporatie zijn gevestigd.
Rijksbanier in Saksen
verboden.
DRESDFN. 12 Maart. De Rijkscommissaris
voor het land Saksen heeft een verordening
uitgevaardigd, waarbij de ontbinding van
Rijksbanier en nevenorganisaties wordt ge
last.
Onderzoek tegen Van der
Lubbe geopend.
EERLIJN. 12 Maart. (V. D.i De rechter van
Instructie bij het Rbksgevecht heeft het voor
onderzoek geopend in de zaak-van der Lubbe.
Sociaal-democratisch
advocaat vermoord.
KIEL. 12 Maart 'V. D.' De sociaal-demo-
crat'sche. bekerde advocaat dr. Spiegel is in
den nacht op Zondag door onbekenden in
zijn woning doodgeschoten. Een officieel be
richt omtrent het gebeurde is nog niet ver
spreid.
tusschen de tanden rein,
lieve zie eens!
Daarom foch wenscht Moeder, dat je Odol
tandpasta zult gebruiken. Zij polijst je parelen
tanden zoo voorzichtig en reinigt de tusschen-
ruimten. zoodai je tanden steeds wit en gezond
blijven. Odol-tandpasta is bijzonder geschikt voor
kinderen. Zij reinigt zoo gemakkelijk en is zoo
zacht, dat zij het prachtige glazuur niet aantast.
Tube 35 cent
Groote Tube 60 cent
(Adv. lngez. Med.)
Genève.
Eerst een accoord tusschen
Engeland, Frankrijk en
Amerika?
In kringen der Ontwapeningsconferentie
verluidt, dat wordt overwogen, eerst een
overeenstemming tusschen Engeland, Frank
rijk en Amerika te bewerken. De bedoeling
zou dan zijn, een voorloopig accoord tusschen
deze staten, waarin de tot dusverre bereikte
resultaten* zouden worden geregistreerd. Dit
accoord zou dan aan Italië en Duitschland
worden voorgelegd.
Van Fransche zijde verluidt, dat Mussolini
aan MacDonald zou hebben voorgesteld, in
een Noord-Italiaansche stad een conferentie
der Europeesche mogendheden bijeen te
roepen. Op deze conferentie zouden de ont-
wapeningskwestïes en de kwesties, die daar
mede samenhangen, worden besproken. Mac
Donald zou tot een dergelijke conferentie het
initiatief nemen. MacDonald zou zich hier
over nog niet. hebben uitgelaten. Onofficieel
zou de Fransche delegatie over dit plan zijn
Ingelicht. Dit gerucht is echter nog op geen
enkele wijze bevestigd.
Verdaging der Ontwapenings
conferentie?
Uit Italiaansche kringen verluidt, dat een
nieuw plan is opgedoken met betrekking tot
de oplossing van de crisis der ontwapenings
conferentie. welk plan de goedkeuring van
Amer^anen en Engelsclien gevonden heeft
en dat besproken is tusschen den kabinets
chef van Mussolini, baron Aloisi en Mac
Donald. Volgens dit plan zou de ontwape
ningsconferentie onmiddellijk worden ver
daagd voor den tijd van 6 weken. In dien
tusschentijd zou dan getracht worden de be
staande moeilijkheden langs diplomatieken
weg en in directe besprekingen te overwinnen.
Volgens deze Italiaansche mededeelingen wil
men nog eerst de opvatting der Duitsche re
geering in dezen weten. Een definitieve toe
stemming van Italië kan slechts na rugge
spraak met Rome worden porreven.
De Ouai d'Orsay dementeert
Fransche stappen inzake de
Duitsche politie.
De Quai d" Orsay dementeert thans een
gmeeenschappelijk Fransch—Engelseh optre
den in verband met de Duitsche hulppolitie.
Over deze politie is Vrijdag niet gesproken,
zoodat van een dergelijke stap ook geen
sprake kan zijn. Niettemin beoogt de Fran
sche regeering. bij de debatten over de effec
tieven te Genève de militaire betcekenis der
hulppolitie ter sprake te brengen.
Amerika.
Roosevelt's bezuinigingen door
het Huis aangenomen.
Het Huis van Afgevaardigden heeft Roose
velt's voorstellen tot bezuiniging op de be
grooting aangenomen met 266 tegen 138
stemmen. De voorstellen zijn aan den Senaat
doorgegeveven.
Verdere volmachten voor
Roosevelt.
De verdere machtigingswet, waarop presi
dent Roosevelt in zijn tweede boodschap aan
het Congres aandrong en die door den leider
der democraten in den Senaat. Robinson,
werd ingediend, is naar Reuter uit Washing
ton meldt door het Representantenhuis aan
genomen. De financieele Senaatscommissie
hc-."t eveneens geadviseerd, deze wet goed te
keuren. Verder heeft het Representantenhuis
in een vermindering der jaarlijksche toelage
voor de leden van dit Huis van 10.000 op
8.500 dollar toegestemd.
CONTRA-REVOLUTIONNA1REN
IN RUSLAND VEROORDEELD.
VIJF EN DERTIG DOODVONNISSEN.
MOSKOU, 12 Maart (Reuter). Het Tass-
agentschap deelt mede. dat 35 personen o.w.
de adjunct-volkscommissaris voor den Land
bouw Konar. wegens con tra-revolutionairen
arbeid in het. landbouwgebied ter dood zijn
veroordeeld en terechtgesteld. Bovendien
zijn 22 personen veroordeeld tot tien jaar
gevangenisstraf en 18 tot acht jaar.
HET TOONEEL.
HET SCHOUWTOONEEL.
IN DEN NACHT VAN 17 APRIL.
Zou een vrouw als barones Von Keiler ooit
tot een bekentenis komen, zooals zij er één
doet. in het vierde tafereel? Zou zij integen
deel niet haar man In het geheim hebben
genomen om de schuldige ik moet mij
hier voorzichtig uitdrukken om de intrige
van dit politiestuk van Ludwig Zilahy niet
te verraden te redden? Eike andere vrouw
zou dit hebben gedaan en er moesten dus
ook wel heel dwingende motieven zijn. dat
Elisabeth von Keiler zoo onlogisch handel
de. Die motieven echter waren er in het ge
heel niet. De Von Keilers zijn samen heel
gelukkig en er is geen enkele reden, waar
om zij haar man den eerste, die daarvoor
in aanmerking komt niet in het vertrou
wen neemt. Of zou de onkreukbaarheid van
dezen oud-minister, die zoo ver gaat onmid
dellijk zijn vrouw per telefoon bij den com
missaris van politie aan te klagen van
moord, zoodra hij maar vermoedt, dat zij
hieraan schuldig is. dat motief moeten zijn?
Maar juist deze daad van den oud-minister
vonden wij vrij onbekookt en heel dat tele
foon-gesprek was louter een „coup de thea
tre". die de schrijver noodig had om zijn ta
fereel effectvol af te sluiten en tot de groote
scène a faire tusschen de Von Keilers. Dr.
Harm en de ware schuldige in het laatste
tafereel te komen.
Men zou den auteur deze fouten ernstig
aanrekenen, wanneer hij maar ergens blijk
had gegeven een psychologisch drama te
hebben willen schrijven, maar dat is zijn be
doeling in het geheel niet geweest. Hij heeft
enkel een boeiend politie-stuk willen geven
en wij weten nu eenmaal, dat schrijvers van
dat soort stukken het met de psychologie en
de waarschijnlijkheid nu eenmaal niet zoo
erg nauw nemen. Het is hun voornamelijk
te doen om de situaties, spanning en de pak
kende scènes. Schrijvers als Ludwig Zilahy
geven „tooneel". niet het leven en laten wij
erkennen, dat wij in dit opzicht bij hem niets
te kort komen. „C est du theatre kunnen
wij zeggen. En bovenal heeft hij in zijn too-
neelspel hoe zelden komt dat in dit genre
stukken voor een vrouwenrol, die een tra
gedienne van groote allure verlangt, weten
te brengen. Deze vrouwenfiguur moge psy
chologisch niet geheel te aanvaarden zijn.
zij biedt toch een actrice gelegenheid tot
sterk dramatisch spel en het is dan ook geen
wonder, dat in Oostenrijk een Leopoldine
Konstantin, in Engeland een Gladys Coo
per. in ons land een Else Mauhs er zich met
heel haar kunstenaarstemperament aan ge
geven heeft.
Over het prachtige, ontroerende spel van
Else Mauhs in de rol van Elisabeth van Keiler
heb ik reeds uitvoerig geschreven na de voor
stelling te Amsterdam. Ook hier te Haarlem
heeft mevrouw Mauhs als Barones von Keiler
een stampvolle zaal Zaterdagavond tot exta
tische bewondering gebracht. Het is een
creatie, zooals zij alleen van deze rol in Ne
derland kan geven. Haar spel was van een
zeldzame distinctie en tegelijk van innige
menschelijkheid. Hoe fijn en subtiel speelde
zij niet dadelijk reeds in dat eerste taferee!
de ontmoeting met Paul Gabreal. lichtelijk
gevleid en gestreeld in haar vrouwelijke ijdel-
heid. wanneer de jonge tooneelspeler haar
het hof maakt, maar dan plotseling gekrenkt,
wanneer hij te ver gaat. Hoe volkomen is zij
in dat moment „femme du monde". Wat was
dat luisteren naar het telefoongesprek van
haar man. wanneer deze den tandarts opbelt,
niet van een gespannen nervositeit en hoe
ontroerend mooi werd zij. toen zij streed voor
haar kind! Haar ..cri de coeur" op dat groote
moment ging regelrecht naar het hart van
allen, die van dit grootsche spel getuigen
waren.
Het uitbundig succes van „In den Nacht van
17 April"' is wel in de eerste plaats aan Else
Mauhs te danken, maar w'tf zouden onbillijk
zijn tegenover de andere spelers, wanneer wij
ook hun niet de lof gaven, die hun zoo vol
komen toekomt. Want heel deze vertooning
van Het Schouwtooneel ik schreef dit
reeds na de opvoering te Amsterdam staat
op zeer hoog peil. Het gebeurt maar zelden
in ons land dat. een voorstelling tot in alle
kleine rollen en er zijn heel wat rollen in
dit stuk zoo uitstekend verzorgd is. Wat
was bijvoorbeeld liet bakvischje. dat. Paul
Gabriel om een handtcekening vraag*, niet
voortreffelijk van Loesjc Bouwmeester! Het
was precies, wat het wezen moest, volkomen
,.af". Wat waren al die gaande en komende
mannen, vrouwen en meisjes in dat huis vol
menschen in de eerste twee tafereelen niet
merkwaardig goed getypeerd! Tot zelfs de
portier H. Kemler -- werd in'deze voor
stelling een „figuur". Mien van der Lugt Me)
sert zag ik nooit beter dan in het rolletje van
Alice, het vriendinnetje van Paul Gabriel en
Sam de Vries maakte als de getuige Bosina
iets bijzonders aardigs van dat kleine too-
neeltje met Dr. Horn.
En hoe goed was ook de sfeer getroffen In
ie apartementen van de Von Keilers, waarin
Henk Schaer een bediende van werkelijke
„standing". Fine Berghegge een tip-top
Weensch dienstmeisje en Ezerman een zeer
zuiver getypeerde onderdanige opzichter was.
Van Jacques de Haas zou men kunnen zeg
gen, dat hij uiterlijk niet volkomen ..1' hom me
a femmes" was. die deze door de vrouwen
aangebeden tooneelspeler moet zijn. maar in
zijn spel was hij toch wel geheel de bfutale.
opdringerige bruut, zooals de schrijver hem
bedoeld moet hebben.
De twee mannelijke hoofdrollen waren voor
Ko van Dijk en Ko Arnold:. Beiden hebben
zij heel den avond voortreffelijk spel gegeven.
Van Dijk als Mr. Horn, de politicman. en Ar
nold* als Baron Von Keiler. Zij gaven Else
Mauhs telkens het juiste tegenspel, waardoor
deze rol zoo veel relief kreeg. Welk een span
ning was er in het groote tafereel tusschen
Arnoldi en Else Mauhs, hoe prachtig greep
beider spel in elkaar. Hetzelfde kunnen wij
zeggen van het tooneel tusschen Mr. Horn en
Elisabeth von Keller, toen aVn Dijk zoo knap
en gevoelig reageerde op de bekentenis van
Von Keller's vrouw. En vergeten wij ook niet
Emmy Meunier, die werkelijk verraste door
haar dramatisch zuiver spel in het laatste
tafereel.
Ko Arnoldi heeft zich in dit stuk als een
fijn. kunstzinnig regisseur dpen kennen. Het
nauwsluitend en volmaakte geheel is aan
hem te danken.
Ik schreef reeds, dat het succes uitbundig
was. Onze stadsschouwburg was stampvol,
een bewijs, dat er nog wel belangstelling bii
ons publiek is voor tooneel. wanneer het maar
werkelijk goed is.
J. B. SCHUIL.
UW BETREKKING IN GEVAAR!
Loopt in deze moeilijke tijden niet de kans
Uw betrekking te verliezen! Slechts Acisugen
zijn bestand tegen de herhaaldelijke weers
veranderingen. Vorst, sneeuw, hagel, regen,
mooi helder weer vandaag, mistig cn dor.kei-
morgen. Een verkoudheid, een griep, hoofd
pijn. rheumatische pijnen: Gij kunt Uw werk
niet verrichten. Gij meldt U ziek voor hoe
lang? Honderden die gretig klaar staan Uw
plaats in te nemen.
Dat is het gevaar wat Gij bezweren kunt door
„AKKERTJES" in huis te hebben, opdat. Gij zc
bij de eerste verschijnselen zonder tijdverlies
kunt innemen. AKKER-CACHETS zijn on
schadelijk, bereid volgens recept van Apotheker
Dumont en helpen U verrassend snel. Ze
kosten slechts 50 cent per 12 stuks.
(Adv. lngez. Med.)
DR. N. JAPIKSE OVER
WILLEM VAN ORANJE.
HERDENKING BIJ DF. VOLKSUNIVERSITEIT
In een vrij goed bezochte bijeenkomst ln
het gebouw van den Protestantenbond heeft
de Volksuniversiteit voor Haarlem en Om
streken Zaterdag Willem van Oranje hor-
dacht. Als spreker is opgetreden dr. N.
Japikse, directeur van het- Koninklijk
Huisarchief te 's Gravenhage, kortelijks in
geleid door den voorzitter der Volksuni
versiteit. dr. J. S. Bartstra. die den spreker
geen onbekende voor de Haarlemsche Volks
universiteit noemde, door zijn voordrachten
hier reeds gegeven.
De strijd voor het recht, het leiderschap
van den opstand in het algemeen, waarbij
gevoegd de uitzonderlijk beminnelijke ka
raktereigenschappen. noemde dr. Japikse <io
factoren, daardoor Willem van Oranje op de
liefde van het volk. uitgesproken in dien
eerenaam: Vader Willem bij uitstek aan
spraak mocht maken.
De nobele figuur van den prins als geheel
willende bezien, schetste de spreker den
Invloed van de wijze en vrome moeder, die
den prins geleid heeft, vervolgens van de
opvoeding, die hij te Breda ontving, 's prin
sen intellect en zijn onbehagen al spoedig
in 's Keizers dienst. Op dit laatste dient de
aandacht wat meer gevestigd te worden,
meende spreker. De crisis der Nederlanden
Is ook een levenscrisis van den Prins. Het
begin is zedelijk niet mooi, hier ondergaat
hij slechts invloed van zijn Bourgondische
omgeving.
De eenige brief, waarmee hij do liefdes
brieven van Anna van Saksen beantwoordt,
is geschrevendoor zijn broer Lodewijk!
Maar niet zooals de andere edelen deden,
voerde Oranje een standoppositle. hij voerde
een nationale oppositie. Hij voor het eerst;
voelt wat dit volk noodig heeft en zoo heeft
hij het uitgesproken in den Raad van State.
De prins is toch wel een politicus van groote
bekwaamheid en zijn politiek ls er op ge
richt. geweld, oorlog te vermijden. De prins
is in iiet minst geen Napoleon of Caesar.
In de jaren van vernedering, als Al va ge
komen is. legt het Calvinisme zich aan hem
cp. hij heeft het noodig om er kracht uit te
putten.
In dpn Ireffenden strijd hebben hot cal
vinisme cn de zee zulk een groote schragen
de functie.
De mislukte pogingen tot het scheppen
van eenheid releveercnde. trachtte spreker
de katholiciteit van het Zuiden te verkla
ren door de contra-reformatie, het inner
lijk sterker worden der r.k. kerk na het con
cilie van Trente. Het na zijn dood reeds ver
laten denkbeeld echter, van de vrijwording
van alle 17 provinciën, ook de Zuidelijke,
heeft de prins nooit opgegeven.
Aan het slot van zijn in fraaien stijl ge
houden reden zei dr. "Japikse het met den
heer Bartstra eens te zijn, dat de geschie
denis dient om zulke karakters als dit te
leeren kennen, karakters. zooals cr zoo
weinige zijn, cn waarvan de studie een
vreugde is.
Het Doopsgezind Zangkoor onder leiding
van den heer Jac. Zwaan heeft de bijeen
komst welwillend opgeluisterd met eenige
liederen uit Valerius' Gedenck-clanck en ten
slotte drie coupletten van het Wilhelmus,
welke het publiek staande en ln piëteitvolle
aandacht heeft aangehoord.
Ja? Maar dan weet U ook bij ervaring hoeveel
tijd het kost, om de randjes keurig netjes af Ic
knippen.
Wij snijden ze gratis voor U af.
Bovendien krijgt U bij elke drie rollen er één
cadeau ais lT vóór lf> Maart koopt.
Onze staalboeken zijn een lust voor de oogen
Ze liggen voor U gereed.
Eerste Schotensche Papierhandel
H. M. BAKKER,
Gen. Cronjéstraat 135, Telef. 11657.
(Adv. lngez. Med.)
MAANDAG 13 MAART
Stadsschouwburg. Wllsonspleln: Abonne
mentsvoorstelling (tweede seriei van „Een
Koninkrijk voor een vrouw 8 uur.
Schouwburg Janswcg: Opvoering van
„Op Hoog van Zegen" door „Het Schouw
tooneel". 8.15 uur.
Palace: ..Ein tollcs Madel". Op het tooneel
„Vega"' burlesque. 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: „Menschen ln 't
IfStel". (geprolongeerd». 8.15 uur
Rembrandt Theater: ..De onbekende gast"'
Op het tooneel: Kees Pruis. 7 en 9.15 uur.
Door een vergissing is in ons vorig num
mer onder de Agenda medegedeeld, dat he
den Maandagavond in den Stadsschouwburg
de opvoering plaats zou hebben van het
stuk „Op Hoop van Zegen". Dit moest wc-
zenn in den Jansweg-Schouwburg. Vanavond
heeft in de Stadsschouwburg de abonne
mentsvoorstelling (tweede serie) plaats van
„Een Koninkrijk voor een Vrouw" en in den
Jansweg-Schouwburg wordt opgevoerd „Op
Hoop van Zeegen'".)
DINSDAG 14 MAART
Stadsschouwburg. Wllsonspleln: Opvoering
van „Jongedames ln uniform" door Dc Ver
eenigde Schouwspelers. 8 uur.
Nassauplein 8: Bijeenkomst Vereenlging
tegen het mishandelen van Dieren, 8 uur
Barteljorisstraat 13—17: Jaarlijksche al-
gemeone vergadering van aandeelhouders
N V. Wed. Oosten cn Zoon, 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur. behalve s Maan
dags, toegang vrij.
