BERICHT. Ministervlucht. Het Behtoftijltste ASFALT-WEGEN 50e 'Jaargang No. 15253 Verschijnt Hagelijks, behalve op Zon- èn Feestdagen Woensdag 15 Maart 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.25, p-cr maand 1.10, per 3 maanden ■Ï3.25, franco per post 355, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week per maand /"022, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0-72JZ. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkery: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag cn aanbod 14 regels 0.60, elke rege! meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (icdcrcn dag) 1—3 regels 030, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150—, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 15 Maart. In Dagen van Spanning Zijn wij er ons, op dit eigenlijk zoo rustige én vreedzame platte stukje land, wel van be wust hoe geweldig het in deze dagen spant in Europa? Ik betwijfel het. Gisteren sprak ik een overigens verstandig en ontwikkeld man. die zoo losjesweg zei: „Nu praten ze eindelijk in Genêve over opgeven. Hadden ze al veel eerder moeten doen. Ik heb altijd gezegd dat er nooit iets van terecht zou komen1'. En hij stapte rustig van de tram, voldaan met zich zelf, en wandelde zijn zonnige villabuurt in. Maar in Centraal-Europa kookt en gist het erger dan ooit tevoren. De wildste geruchten loopen. Wat gebeurt er in Oostenrijk, waar dr. Dollfuss en vorst Stahremberg het natio nalisme schijnen te ontketenen in dien ex- cessieven vorm, pas nog door den Paus ge laakt? Willen Hongarije cn Oostenrijk den Habsburger, thans gepersonifieerd in den eenentwintigjarigen aartshertog Otto, weer op den troon plaatsen en daarmee de dubbel monarchie herstellen? Staat de Kleine Enten te gereed om naar de wapens te grijpen? Zijn al deze financieel berooide staten en staatjes gereed, volkomen dol te worden? Zou een dergelijke losbarsting in Centraal-Europa, volgens het recept van 1914, de hel in gansch Europa niet opnieuw, en nu met de oneindig helscher strijdwijzen en strijdmiddelen van 1933. ontketenen? Dit is maar één aspect van de stijgende verdwazing. Wat is te verwachten van een Duitschland als het huidige, waarin de onberekenbare volkstribuun Hitler met zijn extra-rumoerigen trawant Goering raast nevens een Hugenberg die zich de profeet der autarkie toont? Der autarkiein een wereld waarin de groote meerderheid steeds klaarder de onderlinge economische afhankelijkheid der volken beseft? Het conflict tusschen gezond verstand en wilde jacht op direct voordeel toont zich aan alle zijden, in allerlei vormen. Dat de aan- deelen der wapen-industrie rijzen is het een voudigste maar tevens ook het meest onheil spellende symptoom van den toestand. Enge land heeft zijn embargo op den wapenuitvoer naar het Verre Oosten na eenige dagen al weer opgeheven. Het was ingesteld onder den .drang der openbare meening. Voldoende was het geenszins, want het strekte zich niet uit tot Zuid-Amerika en maakte reserve voor de contracten die al gesloten waren. Nu is het opgeheven, omdat geen enkel land met Enge land wou samenwerken en hetzelfde doen. Ook Nederland niet. „Het had dus geen zin", zegt de Engelsche regeering. En zij bedoelt: „Als er een winstje voor meneer Vickers te halen is, kunnen wij hem daarin niet hinde ren". Meneer Vickers is dus sterker gebleken dan de drang der openbare meening in Engeland. Dat is zeer veelbeteekenend. Waarom heeft Nederland zich niet bij het Engelsche wapens embargo aangesloten? Minister Ruys verklaart dat er een internationale overeenkomst over wogen wordt. De regeering acht het oogen- blik niet gekomen om tot bijzondere maatre gelen over te gaan Waarom niet? Wij zijn toch zoo extra- vredelievend? Kunnen wij niet het voorbeeld geven, zooals Engeland althans een oogenblik heeft getracht te doen, onder den drang der openbare meening? Waar is de drang onzer openbare meening? Denkt ook Nederland niet verder dan in dezen trant: „Als d'r vandaag wat te verdienen is aan een of ander handel tje, wat dan ook. dan moet je dat doen en dan kan het je niks bommen „bommen"'is inderdaad het woord of er morgen een ver schrikkelijk verlies uit volgt"? Weet u wat dit alles beteelcent? Dat de huidige daden in Europa in lijn rechten strijd zijn met alle overwegingen van gezond, vooruitziend beleid en dat, als men zich niet bijtijds bezint, wij in volle vaart op een nieuwen wereldoorlog afgaan. Die welvoldane meneer, die zoo rustigjes naar zijn behagelijke woning in zijn zonnige, rustige villabuurt staptzal ik hem eens vertellen wat een invloedrijk man in Genève mij een week geleden schreef? Misschien zal het hem wat leeren: „De verschillende regee ringen moeten zich wel aan den Volkenbond vastklampen, omdat, als zij dat niet deden, een toestand zou intreden waar zij allen bang voor zijn". Bang voor zijn! Leest en beseft die meneer het goed? H ij is niet bang, weineen! Dat wordt hij.pas als er ergens boven hem door den blauwen lente hemel iets komt aansnorren om dood en ver derf te zaaien. Nu beseft hij nog niets. „Dat gezanik in Genève", zegt hij. „Verveelt me allang. Moet maar 'es een eind aan komen. Hindert me in mijn ochtendblad, bij m'n eitje, aan 't ontbijt Maar Ramsay MacDonald is bang. En P uil Boncour is bang. En Aloisi is bang. Zelfs Na- dolny is waarschijnlijk bang, al stelt Hitier nieuwe oorlogsvlaggen vast. En Hitier zelf?. Hij blijft een vraagtecken. Hij sit in zijn schuitje, en vaart mee. Aandeelen-Schwarz- kopf 'torpedo's) stijgen. Aandeelen-Krupp stijgen. Iedereen krijgt een baantje, met een uniform en een geweer. Het is zeer voordeelig. Aandeelen-Schncider en aandeelen-Vickers rijzen immers ook! Maar in Genève zijn ze bang. Ze weten niet hoe ze door moeten gaan. Ze durven niet uit scheiden. Er moet een modus op gevonden worden Roosevelt stuurt Norman Davis hals-over- kop naar Europa, met voorstellen. Hij is tot allerlei bereid, zelfs tot een wapens-embargo. Ook hij is bang. Maar de meneer in het zonnige villa buurtje wandelt rustig, en verheugt zich op de gedachte, dat binnenkort de krant hem bij z'n ochtend-eitje niet meer met dien Vol kenbond vervelen zal. Ik sla een Engelsche krant op. Die heeft enorme ..koppen1' over de ganschc breedte van de eerste pagina, en ee nlioofd- artikel waarin een wanhopig beroep op het gezond verstand des volks wordt gedaan. De koppen roepen: .Lloyd George's Beroep op de Kerken". „De Volken Marcheeren naar het Slagveld". „Wat heeft Lloyd George gezegd, tot twee vergaderingen van zesduizend menschen, bij de opening van de jaarvergadering der Evan gelical Free Churches? Dit alleen maar: Wij beleven dagen waaruit groote rampen of groote weldaden voor de Menschhcid ge boren kunnen wordenAan ontzettende gevaren staat zij bloot. Gedurende den groo- ten oorlog kon ik in een cottage in Surrey, die ik toen bezat, het kanon in Frankrijk hóoren dreunen. Gij allen, als gij thans luistert (dit fluisterend gezegd, in een doodstil toehoorende .menschemnassa)gij allen kunt thans het dreunen van het kanon hoo- ren. in de verte, en steeds luider worden. Lloyd George heeft een beroep op de Ker ken gedaan. Een beroep op de Kerken, om een Wereldconferentie te beleggen en het on heil af te wenden. „Wat is er gebeurd? De bewapeningen van alle staten die het Kellogg Pact geteekend hebben zijn sindsdien toegenomen in om vang, in doodelijke, vernietigende kracht en in hetgeen ze noemen „efficiency". Dat is niet de manier om vrede op aarde te verwerven". „Onze begrooting is juist verschenen. Er is een verhooging van vijf millioen pond voor bewapening. Dat bedrag vertegenwoordigt den bouw van tienduizend huizen. Er is geen geld voor de huizen, en dit is het antwoord op de vraag ernaar. Vijf millioen pond voor de machinerie van ,de menschenslachting!" „De toestand is zèer gevaarlijk. Het geeft niets het tegendeel te beweren. Ontwapening heeft in de laatste maanden twee geweldige tegenslagen ondervonden. De eerse is de Ja- pansch-Chineesche oorlog, de tweede is het geen in Duitschland gebeurd is. Brüning heeft de ex-geallieerden gewaarschuwd dat hij het rijzende getij in Duitschland niet zou kunnen- bedwingen als zij l}un verplich tingen van Versailles niet nakwamen. Hij heeft gelijk gehad. De geallieerden hebben hun woord gebroken. Het oude Duitsche mi litairisme is herleefd door de schuld van de woordbrekers. Alles hangt nu van de Chris telijke Kerken af. Ik zie geen andere macht die een oorlog nog kan voorkomen...." Zoo heeft Lloyd George gesproken. Lansbury, de leider van de oppositl in het parlement, heeft op denzelfden dag ver klaard: „Europa is een heksenketel gewor den waaruit de hel wellicht opnieuw zal los breken. Als het gebeurt hoop ik dat er er gens in de wereld mannen en vrouwen ge vonden zullen worden die verklaren zullen: „Neen! Wij zeiden „nooit meer" en wij be doelden ..nooit meer"Wij zullen ons niet voor de tweede maal in een menschenleven in dezen hel laten sleuren!".... Zoo is het nu. Maar hier in Holland merken we er niet zoo veel van En ettelijke meneeren wandelen door hun rustige, zonnige villabuurtjes en zeggen: ..Die Volkenbondoch kom. Ik heb het altijd wel gezegd. Dat geeft niks. Laten ze uitscheiden met dat gezanik". Er is trouwens een groote, onmiskenbare opleving. Maar alleen en uitsluitend in aandeelen oorlogsindustrie. R. P. BINNENBRAND IN DE ROZENSTRAAT. DOOR EEN GLOEIENDE BUIS VAN DE CENTRALE VERWARMING. Heden, Woensdagmorgen, omstreeks 10 uur werd brand gemeld in het perceel Ro zenstraat 3. waar gevestigd is het atelier „de Vonk" der firma Schrier en de Ru. De brandweer was spoedig aanwezig en con stateerde dat men hier te doen had met een lichten binnenbrand. De bovenverdie ping stond vol rook en het was dan ook geen wonder, dat de bewoners aanvanke lijk aan een erastigen brand dachten. Be langrijke papieren en boeken werden dan ook bij buren ondergebracht, De brandweer tastte het vuur met een straal op de waterleiding aan en na om streeks 20 minuten was geen gevaar meer voor uitbreiding te duchten. Het bleek dat het vuur het ergst had gewoed tusschen het plafond van de gelijkvloersche verdieping en de vloer van óe eerste etage. Bij nader onderzoek constateerde men dat de haard van den brand in den kelder der centrale verwarming gelegen was. De verwarming was n.l. heden aangemaakt nadat er in geen drie dagen was gestookt. Op een of andere wijze is ö-e afvoerbuis heet geworden en heeft aan de dunne muur de hitte medegedeeld. Zooals gezegd ont wikkelde zich veel rook. waardoor de brand een veel ernstiger aanzien verkreeg. De brandweer heeft de smeulende gedeelten uit elkaar gehaald. Ook een lichttafel in het atelier moest worden gesloopt. De schade welke aanzienlijk is wordt door verzekering gedekt DE TENTOONSTELLING VAN WERKEN VAN DE KONINGIN'. B ATA VLA. 15 Maart (Aneta). De Konin gin heeft den wensch te kennen gegeven dat daarvoor in aanmerking komende, gere gistreerde crisis-slachtoffers in Ned.-Indië, in de gelegenheid zullen worden gesteld de tentoonstelling Harer werken gratis te be zoeken. Zij, die zich met ingang van 1 April per kwartaal abonneeren, ontvangen de in Maart nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. (Teneinde met kennis van zaken de vraagstukken van zijn depar tement te kunnen behandelen, leert de Fransche minister van Luchtvaart Pierre Cot op het oogenblik het vliegen). 't Is gewenscht, dat een minister. Op 't gebied, dat hij beheert, Als volwaardig excellentie Inderdaad ook excelleert. Een minister van den Arbeid Moet aan d'arbeïd kunnen gaan. En een Waterstaatsminister Moet in 't W3ter kunnen staan. Een minister van de Luchtvaart Wordt pas in zijn sfeer geducht, Als hij waarlijk luchtig, vaardig, Ook kan varen in de lucht. Want dan gaat zijn vlieger beter Althans meer deskundig op. Dan eerst voelt hij zich verheven, Dan slechts stijgt zijn macht ten top. Het ministersambt in Frankrijk Is een vluchtig soort bestaan, Dikwijls vallen zij weer spoedig, Nadat zij zijn opgegaan. Met die wetenschap voor oogen Uit zijn landsgeschiedenis, Wil Pierre Cot zelf leeren vliegen, Voor hij weer gevlogen is. Ja. voor iemand die serieus is, Ligt dit waarlijk in de lijn, Wie ze enkel maar ziet vliegen. Kan geen goed minister zijn. OPNIEUW INVRIJHEID STELLING GEVRAAGD. VOOR SNEEVLIET S VOORBEREIDING DER VERKIEZINGEN. Mr. dr. Benno J. Stokvis, verdediger van den heer H. Sneevliet heeft tot den minister van Justitie een telegram gericht, waarin hij er op aandringt, dat de minister den offi cier van Justitie te Amsterdam gelast de opheffing van het bevel tot voorloopige hech tenis te vorderen, nadat rechtbank cn ge rechtshof deze niet toegestaan hebben. Mr. Stokvis baseert zich op de mededeeling van den minister van Koloniën in de Tweede Kamer, dat de regeering niet kan beoogen de verkiezingsactie van een bepaalde partij ern stig' te schaden, hetgeen echter wel het ge volg is van de gevangenhouding van den lei der van het N.A.S. IIET GRIEZELVERHAAL VAN WASSENAAR. Over het griezelverhaal van de menschen- hand, die een hond van een wandelaar vond te Wassenaar, wordt nog bekend, dat een parkarbeider eenige dagen eerder terzelfder plaatse twee varkenspootjes vond. Daar de politie bij het dreggen geen hand hoeft op gehaald, vermoedt men. dat wat de griezelen de heer in het bosch van Wassenaar ontfut selde aan zijn hond en wegwierp in een sloot een varkenskluifje was. en geen mensche- lijke hand,waardoor alle griezelverhalen in Wassenaar een onvoorspeld en onromantisch einde nemen. DE SPANNING IN OOSTENRIJK. Ernstige toestand in Tirol IIEIMATWEIIR AANGESTELD ALS HULP-POLITIE. INNSBRUCK. 15 Maart tV. D.) In den afgeloopcn nacht is de politieke toestand tc Innsbruck belangrijk verscherpt. In den loop van den nacht ontving de Landsregeering van Tirol mededeelingen omtrent een mo bilisatie van den sociaal-democratischcn re- publikeirischen Schutzbund en omtrent een algemeene staking. Daarom is vannacht tc 4 uur door de Tirolsche landsregeering de Heimatwehv te Innsbruck officieel aange steld tot hulppolitie. De geheele Heimatwchr werd in den loop van den nacht gealarmeerd en samengetrokken. De sociaal-democratische Schutzbund heeft zich eveneens gereed ge maakt cn zijn permanente stormtroepen in het sociaal-democratische volksgebouw be langrijk versterkt. Er zoudc-n te Innsbruck Schutzbund-formaties uit geheel Tirol zijn samengetrokken. Op de binnenplaats van het Volksgebouw te Innsbruck wemelt het van in uniform gekleed^ en naar men zegt voor een deel ook gewapende Schutzbund-ledenJ Ook de gendarmerie en het Bondsleger zijn in den loop van den nacht gealarmeerd en staan sedert vanmorgen vroeg voor elk alarm gereed. Gendarmerie-patrouilles op motor rijwielen doorkruisen Innsbruck en omgeving. Op het dak van het gebouw van de Tirolsche Landsregeering zijn twee muurkanteelen uit gebroken. klaarblijkelijk voor de opstelling van machinegeweren De gouwleiding Tirol van de Oostenryksche Nationaal Socialistische Partij publiceert een oproep om de rust te bewaren. Ondanks alle tegenstanders zullen de nationaal-socialisten ook in Oostenrijk hun denkbeelden weten te verwezenlijken.. NIEUWE RAMP IN AMERIKA. Tornado in het Zuiden der V. S. TIENTALLEN DOODEN. HONDERDEN GEWONDEN. NEW YORK. 15 Maart (Reuter). Een hevige tornado heeft den staat Tennessee en het grensgebied van Kentucky geteisterd Volgens do eerste berichten zij.n talrijke personen gedood en is een groot aantal ge wond. NEW YORK. 15 Maart (Reuter). In de verschillende steden van Tennessee en Mis souri zijn door den tornado 23 menschen om het leven gekomen en 200 gewond. De materieele schade wordt op vele millioencn dollars geschat STEUN AAN BOOMKWEEKERS MINISTER STELT CREDIET VAN MILLIOEN VOOR. Ingediend is een wetsontwerp tot het verleenen van steun aan boomkweekers. Voorgesteld wordt credieten ter beschik king te stellen tot een niet hooger bedrag dan f 3.500.000, waarvan f 2.500.000 voor Boskoop, zulks op een rentevoet van 2 pet. en terug te betalen binnen drie jaren. Het aan één credietnemcr tc verleenen voorschot zal. behoudens zeer bijzondere gevallen, niet meer dan f 20.000 bedragen. Voor de uitvoering stelt de minister een regeerings- commissaris aan oa wordt een centrale commissie van advies ingesteld. Een typische jolo ran de stranding van hel Bruziliuansche passagiersschip „Aracatuba even voor de haven van Rio de Janeiro. Het schip is later verloren gegaan. Passagiers cn bemanning konden worden gered. Vrcesdijk ongeluk in een bioscoop in Mexico, 50 (loodcn, 70 gewonden. 12e blad. Ie pag.) Tornadoramp in Zuid-Amerika. lie blad, lc pag.) Groote spanning in Oostenrijk.. Uc blad. Ie pag.) Vastgesteld is. dat van der Lubbe den brand in het Itijksdaggcbouw niet op eigen ini tiatief gesticht heeft. (2e blad. Ie pag.) De levensgeschiedenis van Van dor Lubbe. (2e blad. 2e pag.) B. en W. van Haarlem stellen voor het Hilde- brand-monument aan dc Eontcinlaan tc plaatsen. (2c blad, 3e pag.) Binnenbrandje tc Haarlem. (Ie blad. Ie pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. 1'.: In dagen van Spanning. (Ie blad. Ie pag.) Een overzicht van de candidaatstelling voor de verkiezing van leden van de Tweede Kamer. (3e blad. 2e pag.) Jhr. dr. J. C. Mollcrus: Loon-arbeid in vrijen tijd. (2e blad. 2e pag.) K. de Jong: I.edenconcert der II. O. V. PPre- mièrc van een symphonisch gedicht van Cecile Simon. (lc blad. 3e pag.) T. Schelling: Voor uw tuin. Groente zaaien. (2e blad. 3e pag.) Wilhelmina Baltinester: H. D. Vertelling: Dc man op jaren. (2e blad, 3e pag.) Vraag niét ieder tlur van je korte bestaan: „Hoe hebben mijn Pa en mijn Opa gedaan?" ZIJ sjokten met paard en met kar heen (en weer, GIJ leeft in den tijd van 't moderne verkeer. Economische wecjéri (Adv. Ingcz. Mcd.) MEINEED GEPLEEGD? LOODGIETER EN KNECHT VOOR HET HOF. Voor het gerechtshof te Amsterdam heb ben in hooger beroep terecht gestaan een 42-jarige loodgieterspatroon en zijn 44-jarige knecht uit Beverwijk, die door de Haarlem- sche rechtbank veroordeeld zijn tot resp. een jaar cn acht maanden gevangenisstraf, con form den eisch. wegens meineed. Beiden wa ren in begin 1932 voor het kantongerecht ge hoord in de zaak van een bakker, die gedaagd V/as. omdat hij een rekening van -11 niet wcnschte te betalen aan een aannemer te Amsterdam, omdat hij deze 40 reeds be taald had aan de thans verdachten. De aan nemer te Amsterdam had n.l. een oven ge bouwd voor den bakker, -waarbij hij den Beverwijkschen loodgieter opdracht had ge geven een onderdeel te maken. Deze had nu de rekening gepresenteerd bij den bakker in stede bij den aannemer, terwijl de aannemer meende, dat de inning der kosten over hem liep. Verdachten haddon nu getuigd, dat er een afspraak met den aannemer gemaakt was, hetgeen deze ontkende. Verscheidene getuigen a décharge ver klaarden, dat zij den loodgieterspatroon tc Beverwijk als een betrouwbaar man kenden, niet in staat tot het plegen van meineed. Verdachten hielden hun onschuld vol. De procureur-generaal cischtc echter be vestiging van het vonnis. Dc verdediger, mr. Mendels pleitte vrij spraak. Arrest 28 Maart. LIBERALE OFFICIEREN EN HET N ATIONA AI. 11ERSTKL. Een aantal liberale officieren ter verga dering van den Vrijheidsbond aanwezig, heeft een open brief gericht aan generaal Snijders, waarin zij onverminderden eerbied uitspre ken voor zijn persoon, maar met diepe te leurstelling constatoeren, dat hij door zich als nummer 1 te plaatsen op de lijst van het- Verbond van Nationaal Herstel de na tionale gedachte, ook door den Vrijheidsbond erkend, helpt verzwakken. Door het oprich ten van een nieuwe partij, aldus deze offi cieren. cn wel op een programma, dat vrij wel geheel wordt gedekt door dat van een der politieke partijen, nl. den Vrijheidsbond, wordt de nationale oenheid niet gediend, maar de versnippering in de hand gewerkt. DE WERKVERSCHAFFING TE CASTRICUM. GEEN WIJZIGING IN HET CONFLICT. Wij vernemen, dat in het conflict bij de werkverschaffing te Castricum, waarbij vijf tien arbeiders van het werk voorloopig wer den geschorst, omdat zij geen genoegen wil den nemen met een tariefsverandering, nog geen wijziging is gekomen. De vijftien be trokkenen zullen aan den minister van Bin- nenlandsche Zaken om opheffing van de voorloopige schorsing verzoeken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1