Het Persoonlijkheidsonderwij:
Van de Nieuwe School.
STA TEN- GENERAAL'
Toezeggingen van Minister Verschuur.
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAG 23 MAART 1933 „GELOOF EN WETENSCHAP".
DERDE BLAD
In ons vorig nummer plaatsten wij
het eerste van een serie artikelen
over het Persoonlijkheidsonderwïjs.
van de hand van den heer J. A. G.
Heytmajer, ons toegezonden door de
Persoonlijkheidsonderwijsconcentra-
tie te Haarlem.
Hier volgt het tioeede artikel.
„HÖchstes Glück der Erdenkinder
ist riur die Persönlichkeit".
Goethe.
Het onderwijssysteem hierboven genoemd,
berust op een geheel nieuwe basis. Het
breekt absoluut met de gedachte: het kind
is ontvang-, de onderwijzer uitzendstation.
Het behandelt het kind als een zich vanuit
zijn innerlijk ontwikkelend wezen en sluit
aan bij de natuurlijke activiteit De onder
wijzer zorgt, dat hij door niets die vanzelf
sprekende drang tot handelen stuit of remt
en zoolang ze zich in goede banen voortzei.
zelfs niet ingrijpt. Doet hij dan niets?
Zeer zeker wel. Hij zorgt, dat het juiste
oefenmateriaal, de juiste oefenstof aanwezig
is en wel in een vorm. die het nieuwe pro
bleem doorzichtig stelt, zoodat de leerling,
of de leerlingen als groep, daarmee zelf hun
weg kunnen gaan, soms alleen, soms geza
menlijk zoekende naar de oplossing of de
juiste uitwerking van het gebodene. Ze
zijn daarbij in eenzelfde klas aan verschil
lende leerstof bezig, want niet ieder kind be-
heerscht ieder vak even snel: er zijn goede
lezers, die meestal ook goed in taal zijn.
maar voor wie rekenen veel moeilijkheden
biedt en omgekeerd zijn handige vlugge
rekenaars dikwijls geen taalkundigen. Ook
voor andere vakken gelden natuurlijke ver
schillen. Het is erg geforceerd cn bederft
heel wat leerlust, juist begrip en zelfver
trouwen, om ze allen in één tempo door al
die uiteenloopende moeilijkheden heen te
De leermiddelen zitten niet netjes in kasten
achter slot, om op tijden, die de onderwijzer
goed oordeelt te worden uitgedeeld; ze staan
doorloopend onder het bereik en ter oeschik-
king van de leerlingen. Het algemeen voor
schrift is: „Help je zelf". Het direct daaijij
behoorende tweede voorschrift: ..Helpt 13
kander" en het derde: „Hinder niemand l
Hier is mogelijk een geconcentreerde arbeid
en een ordelijke gemeenschap, wel sterk be
ïnvloed door defn) onderwijzer 'hoewel die
beïnvloeding voor het uiterlijk klassege-
beuren matig merkbaar is) maar zeker niet
door hem opgeroepen, doch door de natuur
lijke „drang tot de daad", en, zooals verder
op blijken zal, ingesteld op „de plicht Er
heerscht niet de geruischlooze orde die tot
nog toe de klasse van dc(n) goede(n) onctei-
wijzer kenmerkte, want de kinderen bewegen
zich vrij en spreken met elkander, maar men
treft er een echt natuurlijke orde, die groeit
uit het werk en de samenwerking. Niet een.
die van bovenaf gedecreteerd wordt, en die
men vanzelfsprekend tracht te ontduiken
(wat bij decreteeren nu eenmaal altijd net
geval is), maar een die het gevolg is van
natuurlijke concentralie.
Tijdens dat klassegebeuren is de ondei-
wijzer de opmerkzame waarnemer, die
steeds toeziet, hoe iedere leerling zich door
zijn werk heen slaat, hoe hij zich tegen
over anderen gedraagt en die zijn werk na
ziet. Bovendien staat hij klaar om hulp te
bieden, waar die gevraagd wordt, wanneer
op dat moment het zelf zoeken niet helpt.
Dikwijls zal het beter zijn de vrager te ver
wijzen naar een medeleerling, die het al
meester is. omdat kinderen elkaar vaak beter
begrijpen dan een volwassene. Tot voor kort
hebben we gemeend, dat de logica der vol
wassenen ook die van het kind was; er zijn
zelfs methodes op logica gebaseerd en vol
gens groote-menschen-inzichten knap in
elkaar gezet. Edoch, zoo min als het kind
een volwassene is in klein formaat, maar in
zijn kind-zijn een phase op zich zeil ver
tegenwoordigt, zoo min is de denkwüze van
het kind die van den volwassene in het
begin-stadium. Een kind maakt de vreemdste
denksprongen en kinderen begrijpen elkaar
daarin veel gauwer dan wij hen. Als dus
een kind zelfstandig of met anderen samen
een weg vindt, om iets te kunnen, of te be
grijpen, dan moeten wij het niet storen
met „voordoen" of „uitleggen" volgens onze
logica. In zn ideeën 3e bundel No. 8d2
schreef Multatuli reeds: „Juist omdat het
denken moet „geleerd" worden, mogen we
niet door ontijdig meedeelen van niet be
geerden indruk, de vatbaarheid voor dat
leeren verstompen. Men bevordert de zwem
kunst van eenden niet, door de eieren in 't
water te werpen. Er moet gebroeid zijn. Met
dit broeien belast zich de lieve trouw klokhen
natuur".
We hebben veel te voorzichtig het kind
alles methodisch voorgedaan en stapje voor
stapje verder geholpen met de gedachte,
hoe minder fouten het van het begin af
maakt, des te beter zal het de zaak onder
de knie krijgen, met als gevolg, dat do leer
lingen veel te veel op ons zijn gaan steunen,
wat belemmerend werkt op initiatief en zelf
standigheid.
Wel treedt de onderwijzer bij hot. F. o.
stimuleerend op. als het noodig blijkt, maar
die stimulans is gelegen in een hint hier,
een vraag daar, een voorstel op zijn lijd en
ze dan te laten worstelen met hun taak onder
bet motto: ..door schade en schande worat
men wijs". Natuurlijk krijgt men met het
keurige gave werk. dat we op onze scholen
zien. waar geen foutje meer in mag schuilen:
we vinden stapels oefenwerk. waar natuur
lijk fouten in voorkomen 'een vanzelfspre
kend gevolg van oefening) en waarin met de
doorgevoerde gave vorm te vinden is. Ten
slotte komt hieruit voor het goede eind
resultaat van een bepaalde periooe. gecon
troleerd door steekproeven. 'Zie verderop».
Ik zie u het hoofd schudden en hoor de
vraag: Maar hoe in de wereld kan een on
derwijzer er nu voor instaan, wanneer hy
de kinderen zóó vrij laat. dat de leerstof er
in komt: hoe controleert hij dat? Komen ze
bovenalen wel voldoende ver, wat betreft de
eischen. die het voortgezet onderwijs en de
maatschappij hun stellen? Hierop kan ik
weer geruststellend antwoorden, dat juist die
Het hoogste geluk der mensehenkmde-
ren is gelegen in hun persoonlijkheid.
klemmende eischen bij het persoonlijkheids-
onderwijs geheel gewaarborgd zijn door de
systematische werkwijze. De leerling krijgt
n.l. iederen dag een minimum-taak op in de
vakken, die aan de orde zijn. (De oudere
leerlingen voor sommige vakken, zooals
aardrijkskunde, geschiedenis, een weektaak-
Die taak is van zooüanigen omvang, dat het
voorgeschreven leerplan daarmee op de juiste
tijd af komt. In de volgorde, waarin de
leerling die taak wil afmaken en de wijze,
waarop hij ze wil voltooien (alleen of in
samenwerking) is hij geheel vrij. Maar af
moet ae taak. Een zwakke leerling zal daar
soms den gehee'en dag voor noodig hebben 'n
sterke vóór elven al klaar zijn. Daarna moe
ten ze verder werken aan zoogenaamde
extra-taken in één of meer van dezelfde
vakken, naar keuze. Als ook dat klaar is,
werken ze geheel vrij. Dan kunnen ze dus
in geliefkoosde arbeid hun vleugels uitslaan
en komt bepaalde aanleg naar voren, met
de gelegenheid, dien te ontwikkelen.
Vraagt ge of die taakstelling niet in strijd
is met de vrijheid die het systeem demi
leerling bedoelt te geven, dan antwoord ik:
„neen". Wij menschen hebben allen in de
wereld een taak te vervullen. In de meest
natuurlijke omwikkeling van onze capaci
teiten ligt al direct een taakstelling tegen
over het leven besloten. Het is dus logisch
dat men daaraan al jong went.
Van tijd tot tijd geeft de onderwijzer
steekproeven, waar bepaalde opgaven door
allen worden gemaakt, om te controleeren
of het oefenwerk wel voldoende resultaten
heeft opgeleverd. Deze steekproeven moeten
dan op de alleszins verzorgde manier wor
den afgewerkt, waarop eindresultaat recht
heeft en worden ook geheel gecorrigeerd.
Denkt u nu eens in. hoe op een prac-
tische basis, die garandeert, dat de leerling
het geheele leerplan eer zes jaren op tij a
verwerkt, een levendig harmonisch function-
neerenc klassegebeuren ontstaat.
De leerlingen komen binnen. Na de be
groetingen, die soms gepaard gaan met ge-
dachtenwisselihg over wat hen op dat oogen-
blik bezig houdt, zoeken ze hun taak uit
en kiezen: De één. een rekenaar van nature,
hapt al van zelf eerst in z'n sommen. Een
ander, meer droomerig van aanleg, voelt
behoefte, om als aanvang een mooi verhaal
te lezen, een derde, plichtmatig van natuur,
houdt ook wel het meest van lezen, maar
vindt het beter, aan de moeilijke sommen-
taak maar eerst te gaan kluiven, des te rus
tiger zal het lezen hem boeien. Een erg vlugge
helpt eerst een vriendje op streek.
Doch laat ik, om u iets te doen
voelen van de werksfeer, in het vol
gende artikel weergeven de notities, die
ik maakte na' mijn bezoek in 1922 aan de
eerste proefklasse met persoonlijkheidson-
derwijs te Alpsterdam, de klasse van den
vader van het stelsel, den heer Groeneweg,
die toen als klasse-onderwijzer toestemming-
had, het in practijk te brengen en die sinds
1931 met toestemming der autoriteiten
het toepast op een geheele openbare lagere
school in de hoofdstad, aan de „Hillegom-
school". (Sindsdien worden in het land
meerdere proeven genomen, o.a. aan een
volledige O.L.S. te Utrecht, te Koudum, te
Assebrouck-Brugge.)
BAZAR.
De afd. Haarlem van de Nederl. Chr Jongel.
Geh. Onthouders Vereen. „De Schakel" hoopt
op Zaterdag 25 Maart een bazar te organisee-
ren. in de groote zaal van het Blauwe Kruis
Oude Groenmarkt. Opening om 2 uur. De
toegang is vrij. Er zijn verschillende attracties
PROF. DR. MEKEL OVER MEXICO.
In den schouwburg aan den Jansweg hield
de vereeniging „Geloof en Wetenschap"
Woensdagavond een bijeenkomst, waar Prof.
Dr. J. A. A. Mekel uit Delft een lezing hield
over het land Mexico en het Mexicaansche
volk.
De voorzitter. Mr. F. Vorstman, opende den
avond, en zeide dat wanneer de aanwezigen
een examen zouden moeten afleggen waar
hun kennis over Mexico getoetst zou worden,
er wellicht velen zouden zijn, die een onvol
doende zouden krijgen.
De spreker van dezen avond. Prof. Dr. J. A.
A. Mekel. legde er den nadruk op dat het
geenszins zijn bedoeling was uitvoerig en ge
detailleerd op alle onderwerpen in te gaan
waarover men in verband met Mexico zou
kunnen spreken.
Het was slechts zijn bedoeling met behulp
der lichtbeelden een causerie over Mexico te
houden.
In het kort sprak Prof. Mekel over de ge
schiedenis, beginnende bij 1519, toen Coriez
het land veroverde. Het is een historische
leugen, aldus spr.. wanneer men meent- dat
Cortez en zijn mannen een bestaande, groo
te cultuur vernietigd zouden hebben.
Vervolgens behandelde spr. op min of meer
uitvoerige manier de levenswijze en de gods
dienstige gebruiken der oude bewoners van
Mexico, de Azteken, en daarna het koloniaal
tijdvak. Speciaal behandelde hij de koloni
satie-methoden der Spanjaarden.
In het tweede gedeelte werd de geschiede
nis der onafhankelijke Spaansche republiek
behandeld, en ten slotte de vele omwente
lingen in het staatsbestel der laatste twin
tig jaar met de oorzaken die daartoe leidden.
AANBEVELING VOOR DEN HOOGEN RAAD.
De Hooge Raad der Nederlanden heeft de
volgende voordracht ter vervulling van de
vacature mr. L. E. Visser aan de Tweede
Kamer doen toekomen:
1. Dr. G. A. Servatius, vice-president van
de rechtbank te Amsterdam.
2. Dr. J. E. van der Meulen. vice-president
van de rechtbank te Utrecht.
3. Dr. P. van Regteren Altena, raadsheer
in het gerechtshof te Amsterdam.
4. Dr. J. H. R. Sinninghe Damsté, direc
teur-generaal der belastingen.
5. Dr. F. J. A. Hyink, rechter in de recht
bank te 's Gravenhage;
6. Dr. F. G. Scheltema, hoogleeraar aan
de gemeentelijke universiteit te Amsterdam.
COMMUNISTEN CONTRA FASCISTEN.
In Den Haag heeft een groepje commu
nisten getracht de vlag van het gebouw der
Fascisten aan den Bezuidenhoutscheweg
(groep Haighton) naar beneden te halen. Zij
hebben dit geprobeerd door op de straat op
elkanders schouders te gaan staan, met als
resultaat, dat men den onderkant van de
vlag juist kon aanraken. Eenige agenten
hebben de groep uit elkaar gejaagd.
GEDEELTELIJKE RO KIN DEM PING
BEGONNEN.
Te Amsterdam is men begonnen met de
demping van 93 M. Rokin bij het gebouw
Industria, op welken grond een parkeer
plaats zal komen.
Er moeten eerst uitgebreide rioleerings-
werken verricht worden, die zes weken zul
len duren. 300 M3. zand zal worden ver
werkt.
MOTORDIENST.
Aan de op 24 en 25 Maart a.s. door de ver-
voerafdeeling der Vrijwillige Burgerwacht
„Amsterdam" uitgeschreven 24-uurs oefenrit
zal door een team van de Schoolcompagnie
van Motordienst, bestaande uit le luitenant
W. van Hulst en de sergeanten J. Krediet en
J. E. Lange, worden deelgenomen op H.D.-
mo torrijwiel.
HERTHA THIELE TE AMSTERDAM.
Vrijdagochtend 11.15 arriveert aan het
Centraal Station te Amsterdam uit Den Haag
de Duitsche filmspeelster Hertha Thiele. die
haar film „Uit het dagboek van een Vrou
wenarts" begeleidt.
OPBRENGST VAN AMSTERDAM S
EMMABLOEM.
De Emmabloemcollecte te Amsterdam heeft
f 22.600 opgebracht. Er werden bij deze col
lecte ditmaal bloempjes verkocht, die 6
blaadjes hadden in stede van vijf. deze
bloempjes geven recht op een gratis lot in
de loterij van de Amsterdamsche Vereeni
ging tot bestrijding der tuberculose.
EERSTE KAMER.
Een eenheidswet voor de crisismaatregelen. S. d. en r. k.
pleidooi voor uitbreiding der Arbeidswet- Ir. Hacke heeft een
nieuw systeem. Ook chauffeurs onder de Arbeidswet?
Reorganisatie van de sociale verzekering. Minister en Kamer
tegen het versche kadetje. 40-urenweek nationaal of interna
tionaal? Op zoek naar een Directeur van den Landbouw.
22 Maart. -
De Eerste Kamer kwam aan het einde van
den eersten termijn van Minister Verschuur's
begrooting. Morgen worden er nog replieken
gehouden. Aan het einde van den eersten
termijn tellende, komen we tot de conclusie,
dat er precies een dozijn woordvoerders zich
hebben doen hooien en dat van dit dozijn ook
weer precies de helft tot de R.K. fractie be
hoorde. En al evenzeer zouden we willen con-
cludeeren. dat niet alle redevoeringen het
gevaar vermeden hebben van zich te begeven
op het terrein van de Tweede Kamer. Er zijn
wel wat heel veel details ter sprake gebracht
De minister gevoelde dat ook. Want. toen hij
den heer de Bruyn (r.k.) beantwoordde, die
erover klaagde, dat bij hunne adressen de
Kamers van Koophandel buiten hun terrein
gaan. toen antwoordde de minister dat het
ieder college goed is te blijven bij wat voor
dat college karakteristiek is. b.v.: de Eerste
Kamer. Overigens kan de minister het niet
verkeerd achten, wanneer de Kamers van
Koophandel pleitten voor het gezond houder,
van 's Rijks financiën.
Minister Verschuur heeft ook vandaag
voor de heeren ter Haar (c.h.). de Vos van
Steenwijk 'c.h.) en verschillende r.k. sprekers
vele woorden van hulde moeten in ont
vangst nemen. Bij alle hulde bleef de minis
ter ervan overtuigd, dat er aan de wijze,
waarop in de crisismoeilijkheden van den
landbouw wordt voorzien nog wel wat ont
breekt. maar de verontschuldigingen daar
voor lagen z.i. evenzeer voor het grijpen alles
meest zeer gehaast ter hand genomen wor
den. Wanneer dus de heer van Sassc van
IJsselt. (r.k.) erop wees. dat er aan de juri-
disch-formeele zijde het een en ander ont
brak. dan antwoordde de bewindsman daarop
dat hij de getroffen maatregelen nog "•ens
aan een herziening, van die zijde bekeken,
wilde onderwerpen. De heer van Sasse
had geconstateerd, dat het onduidelijk redi-
geeren van de crisiswetten. het beantwoor
den van de vraag of de crisiswetten overtre
den zijn. zoo moeilijk maakte.
Dc heer dc Ruiter (r.k.) pleitte voor moer
controle bij het uitvoeren van de crisismaat
regelen. De minister kon hier een bevredigen
de verklaring afleggen: een alles omvattende
accountantsdienst houdt toezicht op de rich-
tigheid der boekhoudingen. Wat de eenheid
betreft, spoedig zal er een ontwerp verschij
nen voor een algemeene wet. welke meerdere
en algemeene bevoegdheden aan de regeering
ter zake van ingrijpen in de crisis schenkt,
maar bovendien ook grootere eenheid bren
gen zal in dc verscheidenheid landbouw
crisismaatregelen.
Den heer Heerkens Thijssen (r.k.) word
t-oegezegd, dat ook in het volgend jaar cijfers
zullen gepubliceerd worden betr. de admini
stratiekosten van de Rijksverzekeringsbank.
Er werden voorts vandaag weer 'allerlei
wensehen den minister voorgelegd, tot steun
aan landbouw cn noodlijdende industriën. De
heer IJsselmuiden (r.k.) pleitte voor dc steen
industrie. Het zou gemakkelijk zijn hier steun
te verleenen, meende hij. Maar zooals zoo
dikwijls, toen de minister zijn crltisch zoek
licht schijnen deed op het voorstel, kwamen
er moeilijkheden van allen kant. O.a. dit. dat
wat de heer IJsselmuiden wilde, groote scha
de zou beteekenen.
Dc heer Danz (s.d.) pleitte uitvoerig voor
uitbreiding van de toepassing der Arbeids
wet: de tijden verhinderen 't. maakte, als
zoo dikwijls, de minister duidelijk: economi
sche omstandigheden oefenen invloed op het
sociale. Verder uitbreiding van de toepassing
der Arbeidswet verhoogt immers de produc
tiekosten.
De minister waardeerde 't, dat de heer
Je Bruyn 'r.k.) wel oog had voor de econo
mische bepaaldheid van sociale hulp. maar
geloofde toch. dat de heer de Bruyn goed deed
niet al te veel te theoretiseeren over dc vraag
hoever de bevoegdheid gaat van den Staat tot
het ingrijpen in het particulier bedrijfsleven:
Hoos bezoek.
WILHELMINE BALTINESTER.
„Anne, wat ben je weer laat thuis!" Hij is
erg geprikkeld, maar doet zijn best om het te
verbergen.
„Het spijt me verschrikkelijk! Maar ik had
zoo veel te doen! Ik vergat aldoor maar op
mijn horloge te kijken, en toen ik eindelijk
keek, was het te laat. Ik heb zelfs een taxi
genomen, om gauw thuis te zijn."
„Nu ja. ik heb me niet verveeld. Ik heb
hoog bezoek gehad. Een alleraardigst
vrouwtje", zegt hij, en bekijkt de nagels van
zijn vingers.
..Wie???"
„Een alleraardigst vrouwtje".
„Wat moest die hier? Waarom ontvang jij.
als ik er niet ben, alleraardigste vrouwtjes?"
„Ik kon haar toch niet op de stoep laten
staan? Ik kwam juist thuis, toen ze aanbelde.
Ik vroeg, met wie ik het genoegen had. „Ik
wilde alleen maar inlichtingen over een
dienstmeisje hebben, dat bij u gediend heeft,"
zei ze. „Mijn vrouw is zeker thuis, komt u
even binnen", zei ik. Ik doe de deur open,
laat haar binnen, zoek jou. Nergens te vin
den!"
..Na en? Over welk meisje wilde ze in
lichtingen hebben?"
..Over welkOver Rosa!"
..Rosa? We hebben nooit een Rosa gehad!"
„Wat? Ach, ezel, dat ik ben! Ik bedoelde
Toni!"
„O, Toni! Je hebt haar natuurlijk gezegd,
dat ze onmogelijk kookte, lui en onzindelijk
was?"
„Was die Toni dat? Ik dacht, dat je nogal
tevreden over haar was. Ik heb gezegd, dat
ik geloofde, dat ze heel goed was en net zoo
lekker kookte als jij".
„Nu, dan ben je er ook naast geweest! En
heeft ze niet gevraagd waarom Toni hier
weg gegaan is?"
„Ja, ik heb gezegd, dat ze niet goed met
jou overweg kon".
„Nou jij bent ook een mooie!"
„Tja, je moet de dingen toch zeggen, zoo
als ze zijn!"
„En hoe lang is dat „alleraardigste vrouw
tje" hier geweest?"
„Een uur ruim."
„Je zult haar toch wel niet een uur lang
Inlichtingen gegeven hebben?"
„Nee. Maar ze vond dat zeegezicht zoo
mooi dat in de zitkamer hangt. Ze was er
erg van onder den indruk. Ze dacht dat het
een Dalmatisch landschap moest zijn, het
roode van de rotsen herinnerde haar aan
Ragusa, en ze zei, dat Dalmatië in een
maannacht te zien, het mooiste was, dat ci
ter wereld bestondZe hield veel van dc zee."
„Een uur lang?"
„Ja zeker. Ach, als je eenmaal zoo aan
het praten raakt, dan is een uur niet veel."
„Zoo? En als ik eens zeg: „Laten we eens
een beetje praten, lees toch niet altijd", dan
heb je geen zin in praten!"
„Maar ik ontkom er toch maar zelden aan.
Je weet me er altijd wel toe te brengen".
„Je er toe te brengen? Wat heb je het
toch zielig! Heb je soms op haar medelij
den gespeculeerd? Je hebt overigens geluk
gehad, dat ze van de zee houdt, want dat doe
ik niet en zal ik nooit doen! Mij te zoetelijk
en zoo."
„Juist! Zie je wel! En zij is er eenvoudig
dol op."
..En jij op haar!"
Wel nee. Ik vond haar alleen, absoluut
objectief gesproken, alleraardigst."
„Blond?"
„Ja licht blond."
..Nee maar. Ik heb altijd wel geweten, dat
je eigenlijk niets liever zou willen, dan dat
ik mijn haren cn mijn oogen om jou liet ver
ven".
„Doe toch niet zoo verbitterd, Anne!"
„Nogal logisch! Ik haast me dood om op
tijd thuis te zijn er. wordt zoo ontvangen!"
„Ik heb je toch niets verweten?"
„Dat moest er nog bij komen!"
„En ik dan? Ik heb me ook dood gehaast
naar huis, en ik vind niet eens mijn vrouw
thuis!"
„Jij hebt in allen gevalle een „alleraar
digste" plaatsvervangster gehad!"
„Kunnen we nu liever niet gaan eten?"
„Natuurlijk. Als jij het niet zoo druk had
gehad over je „alleraardigste vrouwtje", wa
ren we allang bezig geweest.. Bel Lina
maar!"
Lina komt binnen met de soep.
Ze lepelen.
„Je hebt je hoed nog op!" zegt hij.
Ze grijpt er met beide handen naar. „Ja
warempel! Jij zou een mensch heelemaal in
de war maken!"
„Ja. wat heb ik nu eigenlijk misdaan?"
„Eet! Je soep wordt koud!"
„Neen, ik steek geen lepel meer in mijn
mond. tot jij zegt, wat ik gedaan heb!"
„Eet dan niet!"
Hij eet werkelijk niet.
Lina brengt het vleesch binnen.
Hij eet niet.
„Dat Is toch te gek! Wat heb je eigen
lijk?"
„Je moet zeggen, wat ik gedaan heb."
„Een domme gans, die zich hier indringt,
te veel bewonderd!"
„Nogal erg!"
„Dat is maar zooals je het opvat!"
Hij besluit te eten.
De klok slaat twee. Hij springt op, gooit
zijn servet weg. „Twee uur! Ik moet naar
kantoor."
,.En het dessert?"
„Geen dessert!" Hij gaat weg zonder des
sert en zonder zoen.
De stemming blijft nog wel een paar da
gen somber.
„Maar zij is nooit meer te laat thuisgeko
men cn hij heeft dus nooit meer reden
gehad om haar dat af te leeren, door te ver
tellen, dat hij gedurende haar afwezigheid
een „alleraardigst vrouwtje" op bezoek
heeft gehad.
op hel oogenblik is hei heler zeide de ml-
nis >-r. te doen wat onze hand vindt om te
doen. De heer de Bruyn had ook gevraagd of
het niet wenschelijk was. nu de binnenland -
sche productie op velerlei wijze werd bein-
vloed, ook bil den uitvoer regelend op te
treden. De minister merkte op. dat het een
onderdeel van de algemeene wet- zal worden,
het geven van bevoegdheden aan den staat
tot het weren van de mogelijkheid, dat op
dc buitenlftndsche markt dc Nederlandsdie
producten elkaar ten nadeele van het geheel
in de wielen rijden.
We komen nog even terug op de toepassing
van de Arbeidswet. De heer de Bruyn had
gepleit voor het onderbrengen daarbij van
de chauffeurs. De bewindsman decide mede.
dat do nieuwe directeur-generaal van den
arbeid blijkbaar een systeem heeft gevonden,
tengevolge waarvan er zonder veel kosten een
goede controle kan worden uitgeoefend op
hot naleven der Arbeidswet.
De bewindsman onderstreepte nog eens. «ai
een reorganisatie van de sociale vorzek?!;j"j;
en ontwerp op komst is. 200 dat m de leiding
meer centralisatie komt en in de uitvoering
meer decentralisatie.
De heer ter Haar (c.h.) pleitte voor .net
versche cadetje hij begreep niet, waarom,
wanneer omstreeks 8 uur ..het versche ca
detje" al gereed ligt. dat niet mocht worden
afgehaald. De heer Hermans is.d.). bij wien
zich de minister aansloot, betoogde de onmo
gelijkheid daarvan, om het groote gevaar,
dat langs dien weg de verfoeide nachtarbeid
voor den bakker weer zou terugkeeren.
De heer ter Haar vond weinig instemming
by de Kamer. De heer Serrarens (r.k.) achtte
't wel heel verkeerd te gaan spreken over een
lekker ontbijt nu er overal de nood van de
werkloos he'd is Om aan dien nood te ont
komen pleitte de heer Serrarens voor den
veert!gurlgen arbeidsweek. Hij verdiepte zich
in de vraag of er overproductie is of onder-
consumptie. sprak over rationalisatie en
klaagde, dat degenen, die rationalisatie wil
den niet tevens onder het oog hadden gezien,
hoe or aan de eischen der distributie zou heb
ben kunnen tegemoetgekomen worden. In-
tusschen: hij en de minister waren t er over
eens. dat deze zaak alleen internationaal kon
worden aan de orde gesteld en dat dan eerst
de moeilijkheden begonnen. In tegenstelling
rot den heer Danz (s.d.). die betoogde dat dc
40-urlge werkweek nationaal in toepassing
kon en mocht worden gebracht.
Mot den heer de Ruiter 'r.k.) was dc mi
nister 't eens, dat de boerenstand nog zeer ln
moeilijkheden stak. Maar een beetje infla
tie zou zeer nadeelig zijn. zonder dat er zeker
heid is voor uitkomst: dc Denen en de Engel-
schen hebben hun werkloosheid maar zeer
tijdelijk zien afnemen.
Een der groote moeilijkheden is wat do mi
nister noemde dc tegen April te verwachten
„bandjir" van melk. Zal dat moeten gekeerd
worden door opruiming van koeien? het
heeft 's ministers ernstige aandacht.
De heer de Vos van Steenwijk (c.h.) vroeg
om een Directeur-generaal van den Land
bouw. „ik wensch zulk een man ook alleen
het Is niet zoo gemakkelijk een geschikte per
soonlijkheid daarover te vinden, iemand, die
wetenschappelijk moet zijn, een organisator
en dan ook nog een profeet" antwoordde
de bewindsman. Hij zoekt nog. Wol is de mi
nister voornemens voor het eind van April tot
instelling van den Economischen Raad over
te gaan maar ook hier is het kiezen van
den voorzitter het moeilijkste werk.
De minister geeft zijn aandacht aan don
landbouw. Niet alle aangegeven middelen zijn
dienstig. Zoo ontleedde Mr. Verschuur, en
concludeerde tot ondeugdelijkheid, het voor
stel van den h»er dc Ruiter tot het heffen
van invoerrechte- vooral op granen, met
compensatie bij lateren uitvoer van met die
granen verkregen producten. De minister
bracht den heer de Ruiter onder het oog. dat
niet alleen dc landbouw lijdt, maar ook de
industrie.
INTIMUS.
SCHEEPVAARTBERICHTSN
11OLI.AND—AMERIKA LIJ N.
Damsterdijk, Rotterdam naar Vancouver 21
(n.m.) te Cristobal.
HALCYON LIJN.
Vredcnburg 21 van Vlaardingen te Oxclo-
sund.
HOLLAND—BRITSCII INDIc LIJN.
Streefkerk, 21 van Schiedam te Bre-
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
Heemskerk (thuisreis) 21 van Las Palmas.
HOLLAND—OOST AZIë LIJN.
Meerkerk 22 van Antwerpen naar Hamburg
en pass. Vllssingen.
Serooskerk (uitreis) p. 21 Perim.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
Dempo (thuisreis) 22 (11 v.m.) v. Colom
bo.
Kota Pinang (uitreis) 22 (4 v.m.) te
Antwerpen.
Sltoebondo (uitreis) p. 22 (5 v.m.) Pantel-
laria.
Kota Agoeng 22 van Batavia n. Rotter
dam.
Kota Nopan (thuisreis) p. 22 (10 v.m.) Do
ver.
ROTTE R DAM—ZUID - AMERIKA LIJN.
Aldabi 21 Maart van Hamburg naar Rot
terdam.
Alcyone 23 (12 midd.) v. B.-Ayres te
Rotterdam verwacht.
KON. NED STOOMBOOT MIJ.
Ajax 21 te en van Bilbao naar Santander
Amazone 21 te Barcelona.
Costa Rica 21 11 u. van Barbados naar
Plymouth.
Haarlem 22 6 u. Vllssingen gep. 22 te
Antwerpen.
Hermes 21 te en van Izmir n. Istanbul.
Iris 21 te Gothenburg.
