De Stahlhelm in Brunswijk ontbonden. UIT HET BUITENLAND HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 28 MAART 1933 TWEEDE BLAD Wegens het toelaten van marxisten. De hulp politie der Stahlhelm uit haar functie gezet. Nieuwe actie van de Nazis tegen de anti-Duitsche propaganda in het buitenland. Boycot van alle Joodsche zaken De Ontwapenings conferentie tot 12 April verdaagd. HET BELANGRIJKSTE NIEUWS DU1TSCIILAND Naar officieel vanwege het Brunswijksche staatsministerie wordt medegedeeld, is op bevel van den Brunswijkschen minister van binnenlandsche zaken. Klagge, order gege ven, dat in het geheele land Brunswijk de Stahlhelmhulppolitie moet worden ontwa pend. De volgende motieven worden aangevoerd. De Stahlhelm, af deeling Brunswijk, heeft sedert eenige dagen heele scharen leden van de ontbonden en verslagen Marxistische or ganisaties opgenomen. Maandag heeft deze beweging van toetreding tot den Stahlhelm een massaal karakter aangenomen. Honder den voormalige rijksban ierleden, sociaal democraten en communisten, trokken in gesloten afdeelingen en onder bescherming van de Stahlhelmhulppolitie naar het wacht lokaal van den Stahlhelm in het gebouw van het plaatselijk ziekenfonds. Voortdurend werd „Frei Heil, Front Heil, en Rot Front" geroepen. Voor het gebouw en in de aan grenzende straten schoolden opgewonden massa's communisten en sociaal democraten samen, uit wier midden dreigende kreten te gen Adolf Hitler en tegen de NSDAP opste gen. Terwijl de Stahlhelm dit duldde nam het roode gepeupel, dat sedert weken zich niet meer uit zijn schuilhoeken gewaagd had, een dreigende houding aan tegen na tionaal socialisten en Hitler jongens. Het kwam zelfs tot mishandelingen van Hitier- jongens door Stahlhelmleden. Tengevolge van deze ongehoorde houding van den Stahlhelm, waardoor het succes van de na tionale verheffing in Brunswijk ten zeerste in gevaar werd gebracht, maakte zich van de bevolking der stad een onbeschrijfelijke opwinding meester. Minister Klagges zag zich toen gedwongen in te grijpen. Schupo werd ontboden en naar het ziekenfondsge bouw gezonden, terwijl SA en SS de pleinen en straten in de omgeving afzetten en schoon veegden. De Stahlhelmhulppolitie werd ont wapend, van honderden in burger gekleeden die zich in het gebouw bevonden, werden de namen genoteerd, terwijl heele pakken inge vulde inschrijvingen in beslag werden geno men. Onder de in beslag genomen papieren bevinden zich ledenlijsten van gesloten Schu- fo-formaties en plaatselijke sociaal-demo cratische groepen, van rijksbanierleden van deze groepen en verder materiaal, waar uit blijkt, dat de Stahlhelmleiders bewust de Marxisten in hun organisatie bijeenbrachten. Verder is geconstateerd, dat de Schufo-af- deelingen op bevel en in afspraak zich tot den Stahlhelm hebben gewend, teneinde op deze wijze den strijd te kunnen voeren tegen de NSDAP en de nationale verheffing. Verscheidene in het gebouw aanwezige Stahlhelmleiders en alle daar aangetroffen in burger gekleede personen zijn gearresteerd, verdacht van voorbereiding van een contra revolutionaire onderneming. Ook de natio naal socialistische staatsleiding van den groep Brunswijk geeft een verklaring uit, die gelijken inhoud heeft. Nader meldt V. D.: Tusschen twee en drie uur in den afge- loopen nacht maakte de Brunswijksche mi nister van binnenlandsche zaken de volgende beschikking bekend: Volgens door mij ontvangen berichten heeft de Stahlhelm in het geheele land Brunswijk volgens een vast plan in massa leden van Marxistische organisaties opge nomen. Zelfs heele plaatselijke groepen van den Rijksbanier en de soc. dem. partij zijn op grond van onderhandelingen en afspra ken in hun geheel tot den Stahlhelm over gegaan. Het verder voortbestaan van deze thans overwegend Marxistische organisatie zou een ernstig gevaar voor het succes van de nationale opheffing beteekenen. Ik ont bind derhalve den Stahlhelm, Bond der Frontsoldaten en al zijn nevenorganisaties in den vrijstaat Brunswijk vanaf heden. De nationaal-socialistische persdienst deelt mede, dat de nationaal-socialistische partii een scherpe actie zal beginnen tegen de boycotcampagne die in het buitenland tegen Duitschland wordt georganiseerd in verband met de gruwelberichten in de pers over de z.g.h. Jodenvervolgingen in Duitschland. Te gelijkertijd zal een reusachtige propaganda worden begonnen voor de invoering van de numerus claussus aan de universiteiten ter beperking van het aantal Joodsche beoefe naars van academische beroepen. Voorts moet het in de bedoeling liggen alle Joodsche zaken te boycotten. In de toelichting van de nationaal socia listische partij-correspondentie wordt gezegd dat Duitschland acht millioen werkloozen heeft, waarvan vele honderdduizenden tot het inlellectueele proletariaat behooren. Niet temin heeft het Duitsche volk honderd duizenden Joodschen intellectueelen toege staan een academisch beroep uit te oefenen Deze Joodsche academici zijn het in de eerste plaats die als dank daarvoor een stroom van leugens over Duitschland uitstorten. Ter verdediging hiertegen moet Duitschland het aantal advocaten en medici van Joodsch ras beperken tot eenzelfde percentage als het percentage Joden op de totale Duitsche be volking. Speciale comités van actie zullen de campagne leiden. Van bevoegde zijde wordt medegedeeld, dat de Rijksregeering alles, wat binnen het het kader van het wettelijk geoorloofde ge- schiedt als afweer tegen de buitenlandsche propaganda, zal toestaan. De regeering zal zich tegenover deze af- weercampagne op dezelfde wijze gedragen als de buitenlandsche regeeringen dit heb ben gedaan tegenover de gruwelpropaganda. Wanneer het buitenland niets er tegen doet, zal de Rijksregeering ook in Duitsch' uid het op hun beloop laten. GENèVE. De Ontwapeningsconferentie is Maandag avond verdaagd tot 25 April. De hoofdcommissie heeft met 44 stemmen een voorstel van den algemeen-rapporteur Benesj aangenomen, waarbij het Engelsche plan wordt verklaard tot grondslag voor verdere onderhandelingen, onder voorbehoud van amendementen en wijzigingen. De con ferentie zal einde April onverwijld over gaan tot de artikelsgewijze behandeling van het Engelsche ontwerp. De Duitsche ambassadeur Nadolny heeft bij de besprekingen ter Ontwapeningscon ferentie met betrekking tot het Engelsche plan verklaard, dat het Engelsche voorstel een volledig ontwerp bevat voor een ont wapeningsverdrag, waarin positieve bewa peningsbeperkingen worden voorgesteld, wel ke evenwel nog niet ver genoeg gaan. Er moeten vog verdergaande maatregelen wor den genomen in het bijzonder op het gebisd van de luchtvaart. Met nadruk wees Nadolny op de Duitsche eischen inzake rechtsgelijk heid, waarbij hij er opnieuw aan herinnerde dat Duitschland op het gebied der ontwa pening wil uitgaan van het niveau der vre desverdragen. Ten slotte deed Nadolny een beroep op de conferentie eindelijk moed te vatten voor de oplossing van het ontwape ningsprobleem om op deze wijze een duur- zamen, rechtvaardigen vrede van alle volken tot stand te brengen. De vertegenwoordiger van Frankrijk Mas- sigü zette het Fransche standpunt uiteen, waarbij deze er op wees dat de gelijkheid van den militairen-status nimmer kan bereikt worden door bewapening, doch slechts door een progessieve beperking der wapening. De definitieve vaststelling van -den ontwape- ningscoeficiënt kan slechts geschieden na de schepping der onontbeerlijke veligheids- garanties. De Fransche regeering neemt het Engelsche plan aan als een werkmethode, waarbij zij betreurt, dat hierbij alle tot nu toe genomen beslissingen en onderhandelin gen te rconferentie op den achtergrond worden gehouden Japan. Geen uittreden uit de Ontwapeningsconferentie. In verband met het uittreden van Japan uit den Volkenbond heeft de Japansche re geering de volgende instructies gegeven: 1) De betaling van de bijdragen aan den Volkenbond wordt gestaakt: 2) De Japansche delegatie te Genève wordt opgeheven; 3) De behartiging der Japansche belan gen wordt opgedragen aan het gezantschap te Bern: 4) Japan blijft vertegenwoordigd ter Ont- wapenings- en Economische wereldconferen tie op de wijze als die landen welke geen lid van den Volkenbond zijn. De keizer heeft een oproep aan het Japan sche volk gericht, waarin een beroep wordt gedaan op de geheele volk om zich met het oog op het uittreden van Japan uit den Volkenbond om de nationale regeering te scharen teneinde te toonen dat de wil tot een heid van het Japansche volk aangebroken is. Gistermiddag heeft de secretaris-generaal van den Volkenbond officieel bericht van de Japansche regeering ontvangen inzake Ja pans uittreden uit den Volkenbond. Over eenkomstig het Volkenbondspact, dat voor de opzegging van 't lidmaatschap een ter mijn van twee jaar vaststelt, zal Japan dus nog twee jaar lid van den Volkenbond en in het volle bezit van al zijn rechten en daar aan verbonden verplichtingen blijven. Polen. Groot-Poolsche partij wegens antisemitische actie ontbonden Op grond van de verordening van den Poolschen minister van Binnenlandsche Za ken zijn alle op het gebied van de republiek Polen bestaande groepen der nationaal-de- mocratische organisatie ..Groot-Poolsche partij" ontbonden. Officieel wordt medege deeld, dat deze ontbinding is geschied we gens de in strijd met de wet zijnde hande lingen der organisaties, o.a. bij de jongste anti-semietische excessen in Lemberg. Kra- kau en Bialystok. België. Gespannen verhouding in de Borinage. Wij hebben reeds medegedeeld, dat op be- Ivel van den minister van Binnenlandsche Zaken de door de communisten beraamde hongermarsch door alle gouverneurs der pro- Ivincies is verboden. In verband hiermede werd een groote macht gendarmen samen getrokken te Bergen en in de Borinage. Alle wegen staan onder bewaking. Te Ber gen zou op de Groote Markt de samenkomst der deelnemers aan den hongermarsch plaats hebben. Voor het optrekken naar Brussel zou een meeting worden gehouden, waar de volks vertegenwoordiger Jacquemotte het woord zou voeren. Deze is Maandagochtend te Ber gen aangekomen. Men meldt dat een groep van 200 personen uit Jemappe vertrokken is en zich naar de andere gemeenten heeft begeven. Te Bergen loopen de betoogers in groepjes. Samenscho lingen worden door de gendarmen onver biddelijk uiteengedreven. Achteraan loopen vrouwen, die groote pakken dragen. Duitschland. Scherpe maatregelen tegen de regeering-Braun. De commissoriale Pruisische minister van binnenlandsche zaken heeft, naar het W.B. meldt, aan alle Pruisische politic-ambtenaren het volgende medegedeeld; „De ministers van de Pruisische ..Hoheits"- regeering hebben 1.4 millioen mark, die voor u waren bestemd, voor zuiver partijpolitieke doeleinden van de regeering Braun-Severing gebruikt. Het meerendeel van de schuldigen heeft zich door vlucht onttrokken aan de verantwoordelijkheid voor de Pruisische rechtbanken. Ik zal niet rusten voor dat deze gewetenlooze handelwijze gewroken is. Tot weder goedmaking van de schade, die u be rokkend is, zal ik door inbeslagneming van alle vermogen van de vroegere leden dier regeering, dat nog te bereiken is, zorg dragen" MILITAIRE PARADES. GROOT ENTHOUSIASME VAN HET PUBLIEK. LIMA. 27 Maart (V.D.* Onder groot enthousiasme van het publiek werd gister in de straten van Lima een parade gehouden van 24.000 soldaten en vele honderden ver pleegsters, die allen in de laatste weken zijn geoefend om eventueel te kunnen optrekken naar de Oostgrens, indien Columbia bij zijn voornemen blijft de stad Leticia die in Sep tember van het vorig jaar door Peru werd bezet, te heroveren. De meerderheid der soldaten waarvan de meesten vrijwillig hebben dienst genomen, is tusschen de 18 en de 25 jaar oud. DE JAPANSCHE MANDATEN. TOKIO, 27 Maart (V.D.ï Het Japansche ministerie van Marine heeft nogmaals mede gedeeld dat het uittreden van Japan uit den Volkenbond geen wijziging brengt in de uit oefening van mandaten over de voormalige Duitsche koloniën in den Stillen Oceaan. HEVIGE GASONTPLOFFING TE GATESHEAD. ZEVEN DOODEN, VIJFTIEN GEWONDEN, LONDEN. 27 Maart. (V. D.i Te Gateshead in Durham werd aan een ondergrondsche gasleiding door een aantal arbeiders in een put gewerkt, terwiil een vrij groot aantal nieuwsgierigen op straat rondom de put toe keek. Plotseling exnlodeerde een gasbuis en sloeg een hooge steekvlam omhoog. De toe schouwers werden naar alle kanten wegge slingerd, terwiil twee huizen en een prieel ge heel werden vernield. Eerste hulp was spoe dig ter plaatse. Vier lijken konden geborgen worden en achttien gewonden werden naar een ziekenhuis overgebracht. Drie hunner bleken echter inmiddels reeds te zijn over leden zoodat het totaal aantal dooden zeven bedraagt. DORP BIJ AARTWFRSCHUIVING BEDOLVEN 120 SLACHTOFFERS. LONDEN, 27 Maart. (V. D.) In de Peruaan- sche provincie Trujillo is heden, naar uit New-York wordt gemeld, een geheel dorp door aardmassa's, die in beweging gekomen waren, bedolven. 120 Personen hebben bij deze aardverschuiving het leven verloren. DE STAKING BIJ FORD WEER OPGEHEVEN. LONDEN, 27 Maart (VD.) De protest staking tegen de loonsverlagingen in de Fordfabrieken te Dagenham in Essex, waar door het bedrijf was stilgelegd, is vanmor gen te half elf beëindigd, nadat de arbeiders de toezegging hadden gekregen dat de kwes tie der loonen nogmaals bekeken zou wor den. OUD HEIDELBERG HERLEEFT. Aan het verzoek om opheffing van het duelverbod voor studenten zal onmiddel lijk gevolg worden gegeven. 25-3-1933. R.-K. KERK VERBRAND Een paniek MONTREAL, 27 Maart (Reuter*. De R.K kerk te St. Jacques is door brand verwoest. Waarschijnlijk is er sprake van brandstich ting. De schade wordt op ongeveer 300 dui zend dollar geraamd. MONTREAL. 27 Maart (Reuter*. omtrent den brand in de kerk te Saint Jaques wordt nader gemeld, dat een man en zijn echtgenoo- te als de vermoedelijke brandstichters zijn ge arresteerd. Tweeduizend geloovigen hoorden de H. Mis, toen de brand uitbrak. Een paniek ontstond, waarin vier vrouwen werden ge wond. De kerk is geheel vernield. Kunstenaars worden bedreigd Congres tot afweer van de crisis. ALLERLEI KUNSTENAARS KLAGEN OVER DEN NOOD. EEN COMMISSIE VAN ACTIE BENOEMD. Zaterdag en Zondag is te Amsterdam ge houden een congres ..Kunstenaars in de Crisis", ter bespreking van den nood, waarin kunstenaars van elke richting en van elke tak van kunst verkeeren. De heer Paul F. Sanders, die het congres opende, zei, dat het wel georganiseerd is op initiatief van den Socialistischen Kunstenaarskring, maar dat het geen socialistisch congres is. Allerlei kunstenaarsverenigingen nemen er dan ook aan deel. In het presidium werden vervolgens be noemd Paul F. Sanders, J. Bot. Ger Gerrits, H. F. Boot. Maurits Dekker. Johan F. Keja, Marie Hamel, Jos. H. Gosschalk, Henk Mas tenbroek, A. Bleekrode. Chr. Lebeau, P. Vreugde. F. Warfenius, Alex Booleman en Alex Wins. Een voorstel om een eere-comité te be noemen, werd om verschillende redenen af geraden. Met groot applaus heeft men den gevluchten Duitschen schrijver George Her mann begroet, die een toespraak heeft ge houden, o.a. over de duistere toekomst van den kunstenaars. Aangenomen werd een motie van den So cialistischen Kunstenaars Kring, waarin het congres protesteert tegen de vervolgingen waaraan in den laatsten tijd tal van kun stenaars van vooruitstrevende richting of van Joodschen bloede zijn bloot gesteld. Dit protest zal worden opgezonden aan het Duit sche gezantschap en ter kennis worden ge bracht aan de wereldpers en het Instituut voor Internationale Intellectueele Samen werking. De motie verwierf bijna algemeene stemmen. Vervolgens heeft de heer Harmen Mours van de Vereeniging van Beeldende Kunste naars een referaat gehouden, waarin hij het kapitalistische stelsel bestreed, door welk stelsel de kunstenaar afhankelijk is van de luimen van zijn opdrachtgever. De kapita listen hebben in dezen crisistijd den kunste naar los gelaten en de kunstenaars dienen zich te gaan scharen aan de zijde van de proletarische groepen. Ook in de opvoeding van de jeugd in de kunst behooren de kun stenaars zeggenschap te krijgen. Rijk en gemeentebesturen behooren op hun begroo tingen groote sommen uit te trekken, om de kunstenaars aan het werk te stellen. De heer Frans Hannema heeft gespro ken namens de musici. Ook deze meende dat de kunst meer dan tot nu toe moet worden, staatsbemoeiing. Meer subsidies dienen gegeven te worden aan muziek-in- stellingen. Voorts wenscht spr. een uitscha keling van impresario's, zoo mogelijk in ternationaal. Spr. wenschte een permanente commissie van overleg met de regeering. Zaterdagavond hield ir. J. B. van Loghem uit Rotterdam een referaat voor de groep architecten en kunstnijveren. Spreker schet ste taak en plicht van de architecten in dozen tijd, n.l. samenwerking tot opbouw van een betere samenleving. Voor de groep letterkundigen hield de heer Jef Last een Inleiding, waarin hij zeil, dat de oude broodheer niet meer betalen kan of wil. Spr. trok een vergelijking met Rus land. en zei dat de. Nederlandsche literatuur alleen amusement geeft, niet den strijd van het proletariaat houdt zij zich niet bezig. De strijd van dc kunstenaars zal direct verbon don moeten worden met die van het prole tariaat met zijn groeiende cultuur-instellin gen en zijn sterke behoefte aan kunst. De eischen v.vn het door het Comité van Actie opgestelde Beginselprogram noemde spr. lap werk. Slechts van de sociale revolutie kan de oplossing verwacht worden. Zondagmorgen hield de heer M. L. Blitz ▼an dc groep Cabaretartisten het eerste refe raat. Hij schetste de belangrijke taak van den ontspanningskunstenaar en zeide. dat de crisis zich het eerst op hen werpt. Wanneer de andere regeeringen hun grenzen niet openhouden, verlangde hij ook sluiting der Nederlandsche grenzen voor buitenlandsche artisten. waarvan de toevloed zeer groot ls. De regeering kan werkgelegenheid verruimen door op te treden togen Impresario's, die zich n'et onutvn den Nederlandschen ontspan ningskunstenaar vrijwel uit te sluiten en door dilettanten te weren. Spr. klaagde ook over het ontbreken van sociale zorg voor den cabaretkunstenaar. De heer Jo Sternheim voerde het woord in opdracht van de Nederlandsche Tooncel- kunstenaars vereeniging. Hij schetste den noodtoestand op toonee'.gebied en noemde dc positie van de tooneelspelers zeer précair. Geen belangrijk stuk van do laatste 15 Jaar hield repertoire. Ook deze spreker klaagde over het ongelimiteerde van do werktijden en het ontbreken van sociale voorzorg. Aan een persioenfonds onttrekt zich menig di recteur. Er korne een staatscommissie voor het vaststellen der concessies of privileges, waarop het geoorloofd zal zijn een tooneel- onderneming te beginnen. Spr. wcnscht voorts een wettelijk beschermd contract, op gemaakt in overleg met een vakbond. De opleiding van tooneelspelers moet komen on der staatstoezicht en staatssubsidie krijgen. DeU wet wordt een gedifferentieerde ver makelijkheidsbelasting geheven ondcrschel- delijk voor het cultureele en het amusements tooneel, gelijk voor het geheele land. Er wordt opgericht met staatssteun oen jeugdtooneel voor de daarvoor in aanmerking komende categoriën leerlingen tuschen 14 en 20 jaar. Er wordt gevormd een subsidiefonds waar aan deelnemen de staat der Nederlanden en de groote steden. De uitwisseling der gezelschappen geschiedt met. de verschillende steden op grondslag van wederkeerigheid. De opbrengst der rijksvermakelijkheids belasting zal in nader te berekenen per centage tusschen staat en steden verdeeld worden. Zoolang geen definitieve regeling tot stand .gekomen is, verleene de staat bij het ingaan van het seizoen 1933 en 1934 een crediet van 50.000 gulden en de gemeente Amsterdam van 75.000 gulden om daarmede de dreigende vernietiging van noodlijdende gezelschappen te ondervangen. Nadat in de middagzitting een commissie voor het samenstellen der resolutie was be noemd, kreeg de heer Plet Koomen het woord om te spreken als journalist. Ook de z.g. kunstjournalisten verkeeren in een noodtoestand, zei hij. Uitvoerig besprak hij daarna de taak van den criticus, die een gids moet zijn voor het publiek. Joris Ivens, (cineast), sprak over den kunstenaar in de Sovjet-Unie, die een is met het volk. De strijd van den arbeid is de strijd voor den kunstenaar. Spr. gaf voor beelden van de belangstelling voor kunst in Rusland. Vervolgens hield de heer Paul F. Sanders nog een algemeen referaat. Alle philantropie moet worden afgewezen, zei hij. de taak van dit congres is. andere middelen te zoeken. De kunstenaar kan niet, zooals de arbeider aan het productieproces deelnemen, hij is een luxe. Wij vechten in de eerste plaats om arbeid. Op al deze referaten is een levendige dis cussie gevolgd. In de avondvergadering van Zondag is tenslotte een resolutie aangenomen, waarin ten spoedigste op steun wordt aangedron gen. daar het geld voor ondersteuning van kunstenaars in Nederland aanwezig is. Het is de taak der kunstenaars met de in tellectueelen den strijd te voeren voor de intensieve verheffing van het cultureele en economische peil der massa. Het Congres besluit daarom onmiddellijk actie en strijd in te zetten voor de verbe tering van de wantoestanden en uitvoering van de partieele eischen, die op het Congres tot uiting zijn gekomen en daarom onmid dellijk opdracht te geven aan een commissie van actie, teneinde die eischen te formu leeren en dc middelen te zoeken en aan te wenden, welke tot hun verwezenlijking kun nen voeren. Tenslotte besluit het congres maatregelen te nemen ter bestendiging van de op dit congres gelegde banden. In het comité van actie is een aantal kun stenaars gekozen, die de verscheidene kunst uitingen vertegenwoordigen. AGENDA Heden: DINSDAG 23 MAART Gebouw „De Nijverheid": Jaarl. alg. verg. van aandeelhouders N.V. Mij. tot Expl. van Onr. Goed. „De Onderneming". 8 uur. Palace: „De groote Bluf". Op het tooneel: Lu Chang Fu, Chineesche Melange act. 7 en 9.15 uur. Rembrandt Theater: „Das Blaue vom Himmel". Op het tooneel: Ivan Bankoff en Betty Cannon, het dwaze danspaar. 7 cn 9.15 uur. Luxor Sound Theater: „De groote Parade" 8.15 uur. WOENSDAG 20 MAART Stadsschouwburg: Gezelschap Saalborn. 12de Gem. Volksvoorstelling De Violiers. 3 uur. Schouwburg Jansweg: Matinée goochelaar Willy van Houten, 2 uur. Zang en Vriendschap, Zangavond Volks zang. De Nijverheid. Jansstraat 85: Openb. ver gadering Chr. Hist. Unie. 8 uur. Lezing H. M. van Bemmel „Waar zijn onze dooden". 8 uur. Brinkmann, Groote Markt: Jaarl. alg. verg. Hypothecaire Beleggingsbank, 10.30 u. Bioscoopvoorstellingen 's middags en dc3 avonds. Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan dags, toegang vrij.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 5