E
Kiespijn-
Luchtschip „Akron" in zee gestort»
wBmMê'
Hei Bdattyeijkste
OED NIEUWS
5Öe Jaargang No. 15270
Verschijnt dagelijks, Behalve op Zon- èn Feestdagen
Dinsdag '4 April 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directs P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR RORFRT PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN AEGEMEENE DRUKKERIJ N V. Hoofdred-cteur: ROBERT PEEREB
ABONNEMENTENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post f 0.72)4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j_5 regels ƒ1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel inccr ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(icdcren dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonnés op het Gelll. Zondagsblad: Levenslange ongesch
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm-of Beenbreuk f 1 00.-.
iktheid f2000- Overlijden £600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400- Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f 75-, Verlies andere vinger f30-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
DE AFSCHAFFING DER
FORENSENBELASTING.
Invloed op vestiging en vertrek
BALANS VOOR HAARLEM.
De afschaffing van de forensenbelasting
heeft natuurlijk invloed uitgeoefend op de
vestiging, en vertrek van inwoners te Haar
lem.
In het voor- en het nadeel.
Laten wij eerst de cijfers voor Haarlem be
kijken wat de vestiging van Amsterdammers
betreft.
In 1932 vestigden zich te Haarlem 1720 per
sonen uit Amsterdam, terwijl er 1216 uit
Haarlem naar Amsterdam vertrokken. In
1931 waren die cijfers 1545 en 1177. Haarlem
oefent dus thans een sterke aantrekkings
kracht op de Amsterdammers uit. In het af-
geloopen jaar hebben er zich hier immers
ruim 500 Amsterdammers meer gevestigd,
dan er Haarlemmers naar Amsterdam ver
trokken zijn.
Voor Heemstede en Bloemendaal is de ba
lans voor Haarlem thans ongunstiger ge
worden.
In 1932 vestigden zich 446 C461) Bloemen
dalers te Haarlem, terwijl 637 (508) Haar
lemmers naar Bloemendaal vertrokken.
De cijfers tusschen haakjes geplaatst zijn
die over 1931, die voor Haarlem gunstiger wa
ren, maar ook toen was er al een deficit.
Voor Heemstede zijn de cijfers:
475 Heemstedenaars trokken in 1932 naar
Haarlem (1931: 535) en 602 Haarlemmers
verhuisden naar Heemstede (1931: 490).
Verleden jaar was er dus nog een overschot
voor de rekening van Haarlem, maar nu is
dat in een tekort veranderd.
Voor Velsen en Haarlemmerliede waren de
cijfers ook over 1932 gunstig voor Haarlem.
430 Velsenaren trokken naar Haarlem en
358 Haarlemmers naar Velsen.
80 inwoners van Haarlemmerliede kozen
Haarlem tot woonplaats en 43 Haarlemmers
trokken naar Haarlemmerliede.
De wisseling met Bennebroek leverde voor
Haarlem een kléin nadeel op: 27 Bennebroe-
kers gingen naar Haarlem en. 29 Haarlem
mers verhuisden naar Bennebroek.
De trek uit „andere gemeenten" leverden
voor Haarlem een belangrijk surplus, er ves
tigden zich 5755 personen uit de ongenoemde
gemeenten te Haarlem, terwijl er slechts 4654
uit Haarlem naar die andere gemeenten ver
trokken
Plet totaal van de balans voor 1932 is:
Gevestigd te Haarlem 8933 (8609 in 1931).
Vertrokken uit Haarlem 7589 (6926 in 1931)
Het overschot voor het afgeloopen jaar
Was dus 1344.
Uit deze cijfers blijkt, dat Haarlem dus
steeds nog als woonstad in trek is.
VOOR EEN VEILIG VERKEER.
DE POLITIE TE HAARLEM TRAD
STRENGER OP.
In 1932 heeft de politie te Haarlem 4584
processen-verbaal opgemaakt wegens over
tredingen der Motor- en Rijwielwet en de ge
meentelijke verkeersverordeningen.
Over 1931 was dit aantal slechts 2869.
Een toeneming dus van 1715, of ruirii 60
BRAND IN DE CRONJéSTRAAT.
BENZINEGASSEN ONTPLOFT.
Maandagmiddag omstreeks half visa* werd
brand gemeld' in de Generaal Cronjéstraat
55, waar een lampekappenzaak is gevestigd
van den heer H. Middendorp. De boven
verdieping is totaal uitgebrand, terwijl de ge-
lijkvloersche verdieping (waar de winkel is
gevestigd) aanzienlijke waterschade kreeg.
Het relaas van tic bewoonster.
De bewoonster, mevr. Middendorp, ver
telde dat zij in de achterkamer, boven, bezig
was een costuum met benzine schoon te
maken. Toen zij daarmede gereed was en
nog benzine over had. heeft zij nog enkele
andere goederen gereinigd, waarna zij naar
beneden wilde gaan. Nauwelijks had zij echter
de kamer verlaten, of zij hoorde een hevagen
knal en bij haar terugkomst ontdekte zij
dat de achterkamer in lichtelaaie stond.
Ongetwijfeld zijn de in de kamer verspreide
benzinedampen ontploft, doordat in de na
bijheid een brandend theelichtje stond.
De twee kamers vertoonden een groote
ruïne, er was haast geen stuk meubilair, dat
niet óf door het vuur, óf door het blusch-
water is vernield.
Ook in den winkel beneden is schade aan
gericht door het naar beneden sijpelende
water. Men heeft echter de aanwezige lampe-
kappen bijtijds kunnen redden.
Omstreeks kwart over vier rukte de brand
weer in. die het vuur met enkele stralen op
de waterleiding had bedwongen.
De hear Middendorp was op het oogenblik
van het uitbreken van den brand niet aan
wezig, zoodat wij niet konden vernemen of
hij .tégen brand of waterschade is verze
kerd.
Het politie-rapport meldt, dat de bewoon
ster verklaard heeft, dat de kom met benzine
op hoogstens één meter van het brandende
theelichtje af stond.
Verzekering dekt de schade.
GEZONDHEID TE HAARLEM.
EEN LAAG STERFTECIJFER OVER 1932.
In 1932 zijn te Haarlem overleden 575
mannen en 639 vrouwen, totaal 1214. Dit was
op een gemiddelde bevolking van 123500 zie
len.
Over 1931 waren de cijfers op een gemid
delde bevolking van 120800 613 mannen en
687 vrouwen, totaal 1300.
Dus bij een grooter aantal inwoners was
het .sterftecijfer het laatste jaar dus be
langrijk lager.
De sterftecijfers over 1932 waren:
Jonger dan 1 jaar 60 (69).
1—4 jaar 51 (46).
514 jaar 36 (27).
15—19 jaar 20 (25).
20—29 jaar 56 (47).
30—39 jaar 54 63).
40—49 jaar 88 (97).
50—59 jaar 145 (178).
6079 jaar 532 (558).
80 jaar en ouder 174 (190).
De cijfers over 1931 zijn tusschen haakjes
geplaatst.
TWEE JONGE MENSCHEN
VERDRONKEN.
VRACHTAUTO MET DEFECT STUUR
TE WATER.
Maandagmiddag om vier uur is een ledige
vrachtauto van de firma J. Roggen, handel in
zandsteen en grint-, gevestigd aan het Win-
schoterdiep te Groningen, welke op weg was
naar Winneweer om. te laden, tusschen Ten
Post en Garrelsweer. vermoedelijk door een
defect aan de stuurinrichting, in de bocht
van den weg, tegenover de steenfabriek van
de firma Bolhuis, in het Damsterdiep gere
den. Schoolkinderen zagen den wagen slin
geren en daarna in de diepte verdwijnen.
De inzittenden, de 16-jarige A. Roggen,
zoon van den firmant, en de ongeveer 30-
jarige chauffeur T. Arkes, wonende in de
Molenstraat te Groningen, konden eerst na
twintig minuten door omstanders, die te hulp
waren geschoten, uit de cabine worden be
vrijd, en op het droge worden gebracht. Dok
ter van der Meer kon toen slechts den dood
constateeren.
Voortgedragen op den aether
Golven woorden op ons toe,
Want wij moeten eerdaags kiezen,
En men adviseert ons: hoe,
U zult stellig met mij eens zijn,
Dat hier als excuus niet geldt
(Voor den kiezer, die geen keus weet)
Dat hem niemand iets vertelt.
Zelfs het kleinste dwergpartijtje
Uit zijn politiek devies,
Om ons aan den tand te voelen,
(Of verkiest u: aan den kies)
!t Is ons eigen vrij verkiezen.
Daar bestaat geen twijfel aan,
Maar we hebben vele leiders.
Die ons wijzen; waar te gaan.
Hier, hier woont de beste tandarts,
Klinkt de overtuigde stem,
Hij alleen brengt u genezing,
Dus vertrouw uw kies aan hem.
't. Zijn de kleine aethergolfjes.
Die men in uw kaken spuit.
Om de zenuw te verdooven,
De verstands-kies moet er uit.
P. GASUS.
Op een oefentocht.
Slechts eenige leden der bemanning gered.
NEW-YORK, 4 April, (Reuter). Het
Amerikaansch luchtschip Akron, het groot
ste bestuurbare luchtschip der wereld, is tij
dens een tocht in zee gestort aan dé kust van
Jersey, nabij het lichtschip Ba mega t.
Vannacht om 1,50 uur deelde het Duitsche
tankschip Phoebus, radiografisch mede, de
Akron hulpeloos te hebben zien ronddrijven
op zee. Het vaartuig heeft eenige leden van
de bemanning aan boord genomen. De ge-
heele bemanning van het luchtschip bestaat
uit 77 personen. Er heersoht op zee een ster
ke wind, gepaard gaande met zware regen
buien.
Een nadere mededeeling van de Phoebus
houdt in dat men er in geslaagd is, den ka
pitein van het luchtschip en drie leden der
bemanning te redden..
Nadere bijzonderheden over de toedracht
van het ongeluk ontbreken nog.
De Akron behoort aan de Amerikaansche
marine en was Maandagmiddag opgestegen
voor een oefenvlucht aan de kust van Nieuw-
Engeland.
Het luchtschip is ongeveer dubbel zoo
groot als de Graf Zeppelin.
Nog steeds geen nadere bijzonder
heden.
NEW-YORK, 4 April (V.D.) Omtrent
het ongeluk met het luchtschip Akron zijn
nog geen nadere bijzonderheden bekend.
Het luchtschip was den vorigen dag uit
Lakehurst vertrokken en voer tengevolge van
het slechte zicht bijna geheel op radiopeilin
gen. Aan boord bevinden zich 19 officieren
en 57 koppen bemanning. Voorts bevinden
zich aan boord de chef van den Marine-
vliegdienst, admiraal W. A. Moffatt en drie
officieren van den staf der Amerikaansche
admiraliteit.
Commandant van het luchtschip is kapi
tein F. C. Mac Cord.
Amerikaansche luchtvloot snelt te
hulp.
NEW-YORK, 4 April. Bij het aanbre
ken van den dag zijn alle tot het Atlantisch
eskader behoorende Amerikaansche lucht
strijdkrachten voor hulpverleening aan het
luchtschip Akron naar de plaats van de ramp
gedirigeerd. Naar verluidt zou het reddings
werk door de zware zee ten zeerste worden
bemoeilijkt. Men vreest, dat het luchtschip,
tengevolge van den hoogen zeegang, binnen
eenige uren zal doorbreken.
HAMBURG, 4 April. Het tankschip
Phoebus dat een deel der bemanning van
het verongelukte luchtschip heeft gered,
vaart onder de vlag van Dant-zig. Tot Fe
bruari behoorde het schip aan de Waried
Tankschiff Reederij G.m.b.H. te Hamburg.
Inmiddels ging het over in handen van de
Baltisch Amerikaansche Petroleum Import
Maatschappij te Dantzig.
Geen ontploffing?
NEW-YORK, 4 April (Reuter) De „Akron"
is in zee gestort vannacht om 1.30, plaatse
lijken tijd.
Aan boord bevond zich de Amerikaansche
admiraal Moffett. Het luchtschip drijft nog
op het water en slachtoffers heeft men nog
niet waargenomen, waaruit wordt afgeleid,
dat waarschijnlijk geen ontploffing heeft
plaats gehad, doch dat het luchtschip ge
noodzaakt is geweest op zee te dalen
De „Akron" was met een voortreffelijke
draadlooze installatie uitgerust en daarom
verbaast men zich er over, dat geen nood
seinen zijn uitgezonden.
De Phoebus" is het eenige schip, dat In
de nabijheid is.
Onzekerheid.
Gisteravond 22 uur heeft dc ..Akron" nog
een draadloos bericht uitgezonden, dat alles
wel aan boord was, doch nadien is de ver
binding door onweer gestoord.
Het departement van marine heeft bekend
gemaakt, dat waarschijnlijk geen verlies aan
menschenlevens te betreuren valt.
Daarentegen deilt de marinebasis te
Lakehurst telefonisch aan Washington mede,
dat er weinig kans op redding van het overig
deel der bemanning bestaat.
Er waait een wind met een snelheid van
45 K.M. per uur en vliegers zijn van meening
dat het wrak spoedig op drift zal raken.
Thans zijn verscheidene schepen in de na
bijheid van het lichtschip „Barnegat". De
radioverbinding met de „Akron" is nog her
steld.
WASHINGTON. 4 April (Reuter). Een dei-
door de .Phoebus" geredde officieren van
de „Akron" heeft aan het ministerie van
marine bevestigd, dat het luchtschip op 20
mijl van het lichtschip „Barnegat" op zee
is neergekomen.
Een sterke wind drijft het wrak ongeveer
12 mijl per uur zeewaarts. Officieren te La
kehurst uitten zich weinig bemoedigend over
het lot der schipbreukelingen.
Door den bliksem
getroffen?
WASHINGTON, 4 April (Reuter). Men
denkt, dat de Akron door den bliksem ge
troffen is. Men is nog niet zeker of het lucht
schip geheel vernield en of de bemanning
verdronken is. Echter heerschte groote onge
rustheid over het lot der bemanning, want
naar de Phcebus mededeelt, zag men ma
trassen en andere voorwerpen op het water
drijven, en.verdwenen verschillende schip
breukelingen in de golven, nadat, zooals.ge
meld is vier personen door de Phoebus waven
gered.
Relaas van de Phoebus.
WASHINGTON, 4 April (Reuter). Het vol
gende clraaalooze bericht van het Duitsche
s.s. Phoebus is hier ontvangen. Even na mid
dernacht. toen wij onderweg waren van New-
York naar Tampico zagen wij de lichten van
de Akron in de lucht schitteren. Eenige mi
nuten later zagen wij de lichten vlak boven
den waterspiegel, waarop wij besloten er
heen te varen. Naderbij gekomen hoorden wij
bovendien noodkreten uit de golven, waarop
wij niettegenstaande het slechte weer red
dingbooten uitzetten. Wij slaagden er in, drie
mannen van de Akron op te pikken.
„De Akron".
De „Akron", het grootste luchtschip ter
wereld, werd op 8 Augustus 1931 door mevr.
Hoover gedoopt. De eerste proefvlucht kon
pas eenige weken later worden gemaakt,
aangezien de binneninrichting op 8 Augustus
nog niet geheel gereed was. De lengte van
het luchtschip is 785 voet, dus langer dan de
„Graf Zeppelin". De inhoud is echter bijna
tweemaal zoo groot, nl. 6 12 millioen ku
bieke voet. Bij een gemiddelde snelheid van
ongeveer 100 K.M. per uur heeft het lucht
schip een actieradius van bijna 18.000 K.M..
die het kan afleggen zonder brandstof in te
nemen. Het heeft een hefvermogen van 91
ton.
Een bijzonderheid van dc „Akron" is, dat
hij tevens dient als vliegtuig-moederschip
en door een bijzonder trapeze-stelsel vijl'
vliegtuigen, die het luchtschip meevoert, in
de lucht kan starten. In het luchtschip zijn
7 machinegeweernesten aangebracht, waar
van eenige met een aantal machinegeweren
zijn uitgerust.
Deze machinegeweren zijn zoo opgesteld,
dat het-.luchtruim er naar alle kanten, zoo
wel naar boven als naar beneden mee kan
worden bestreken. De maximum-snelheid
van het luchtschip is ruim 130 K.M.
Het nieuwe Amerikaansche marineluchtschip „Akron", dattengevolge van een hevigen on
weer sstorm aan de kust van New-Jersey, ongeveer 150 K.M. ten zuiden van
New-York is verongelukt
Het Amerikaansche luchtschip „Akron" ver
ongelukt.
(Ie blad. Ie pag.)
Sensationeelc geruchten over het vliegonge
luk bij Dixmuiden.
(2e blad. Ie pag.)
Max Rcinhardt ontslagen als kunstzinnig lei
der van het Deutsche Theater.
(2e blad. Ie pag.)
Britsche regeering krijgt het recht invoer
van Russische artikelen te verbieden.
(2e biad, le pag.)
Brand in de Cronjéstraat.
(le blad, le pag.),
Brutale overval te Amsterdam.
(le blad, le pag.ï
ARTIKELEN, ENZ.
Van onzen Londenschen Correspondent: De
boat-race.
(le blad, le pag.)
II. G. Canncgieter: De opvoering van Jbop
ter Heul,
(3e blad 1 r,r"r
K. de Jong: Leerlingen-uitvoering van den
heer E. A. Cats.
(3e blad. le pag.)
J. B. Schuil: Dansavond Asaf en Soelamit
Mcsserer.
(le blad, 2e pag.)
W. T.: H.D. Vertelling: De Optimist.
(2e blad, 3e pag.)
OP TAXI-CHAUFFEUR
GESCHOTEN.
Overval door twee mannen te
Amsterdam
's .MIDDAGS WAREN ZIJ IN HAARLEM.
Op den hoek van de Brouwersgracht en
de Langestraat te Amsterdam hield Maan
dagavond omstreeks kwart over elf de Atax-
Taxi no. 43 stil. De chauffeur, Rapenberg
geheeten, vroeg zijn passagiers, twee Duit-
schers, don vrachtprijs van f 1.30. Inplaats
van dit bedrag te betalen namen zij een
dreigende houding aan en poogden zij hem
zijn geld afhandig te maken. Dc chauffeur
is toen gaan schreeuwen en liep achteruit
om weg te komen. Dit was zijn aanvallers
niet naar den zin. Een van hen trok een re
volver en loste a bout portant een schot, dat
den 26-jarigen man in het onderlijf trof. De
jonge man zakte in elkaar. Op dit schot
kwamen burgers toeloopen. Van de verwar
ring die op dat oogenblik ontstond tracht
ten dc beide Duitschers gebruik te maken
om een goed heenkomen te zoeken. Dit is
hun niet gelukt. Zij werden nagezet en door
hun vervolgers gegrepen.
Intusschen toegeschoten politic bracht de
arrestanten over naar het posthuis aan het
Droogbak om vandaar verder te worden ge
transporteerd naar het bureau Warmoes
straat. De gewonde Chauffeur die pas twee
maanden bij de Atax-Maatschappij in dienst
was. werd door den G G. D. naar het Binnen
Gasthuis vervoerd. Zijn toestand was van
dien aard dat- men dadelijk tot operatie over
ging-
Commissaris Hoogenboom heeft den gear
resteerden Duitschers. jongemannen van 32
en 31 jaar een voorloopig verhoor afgenomen-
Een van hen bekende geschoten te hebben.
De revolver werd op hem bevonden. Voorts
vertelden zij, dat zij acht dagen geleden in
ons land waren gekomen om een bezoek te
brengen bij het meisje van dengeen die ge
schoten heeft. Dit meisje woont te Haarlem,
's Middags zijn zij vandaar naar Amsterdam
teruggekeerd. Zij konden aan den Commis
saris niet verklaren, waar zij dc Atax heb
ben gehuurd.
Wij vernemen intusschen nog dat de huls
van de patroon in de Langestraat gevonden
is. Zooals vanzelf spreekt blijven de beide
Duitschers in arrest.
Toen wij hedennacht omstreeks drie uur
informeerden naar den toestand van den
door een revolverschot getroffen chauffeur
Rapenberg, deelde men ons mede. dat de
operatie goed gelukt was. Nader kon men ons
echter omtrent zijn toestand niet Inlichten.
NOG HARING IN HET IJSSEL-
MEER.
GROOTE VANGSTEN BIJ MARKEN.
In de omgeving van het eiland Marken is,
naar dc Tel. meldt, in de afgeloopen week
een belangrijke hoeveelheid haring gevangen.
Er zijn vlsschers die acht en zelfs meer dan
tien tal (één tal is tweehonderd stuks) op een
dag vingen. Op het oogenblik is evenwel de
prijs sterk dalend.
Aneta seint uit Batavia:
De directie van de Javasche Bank kende
met ingang van 1 April het begin van het
nieuwe boekjaar, aan de daarvoor in aan
merking komende personen een salaris ver
hooging .toe,