ÉWüsfc
Bollen.
Het Befaoftijkste
50e 'Jaargang No. 15272
Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 6 April 1933
HAARLEM S DAGBLAD
JWieciie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENpCr Wcck 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
if 325, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: i_5 regels 1J5, elke regel meer 035. Reclame»
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag cn aanbod 14 regels 0.6t\
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje»
(icdcrcn dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel racer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75... Verlies Wijsvinger f 75- Verlies andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 6 April.
Het geval-Mowrer.
In Berlijn, evenals in alle andere Eirro-
peesche hoofdsteden, bestaat een vereeni
ging van buitenlandsche journalisten. Voor
zitter is de Amerikaan Edgar Mowrer, cor
respondent van de ..Chicago Daily News" en,
zooals bijna alle Amerikanen, een man van
democratische inzichten Deze journalist heeft
in het najaar van 1932 een boek geschreven
dat in Januari IJ. vóór het optreden van de
Hitler-regeering. verscheen onder den titel
„Germany puts the clock back" 'Duitschland
zet de klok achteruit). De titel geeft de
strekking van den inhoud duidelijk genoeg
aan. Nu, natuurlijk beviel dat de Duitsche
regeering niet. En in de bizoii dere mentali
teit die haar beheerscht. liet zij Mowrer
weten, dat zij de vereeniging van buiten
landsche journalisten zou boycotten als hij
voorzitter bleef. De Amerikaansche ambas
sadeur trachtte bemiddelend op te treden,
maar had geen succes. Mowrer riep daarop
natuurlijk zijn algemeene vergadering bij
een om haar uitspraak in de zaak te laten
doen. Het resultaat wajs. dat zij met 617
stemmen haar vertrouwen in hem uitsprak.
Nu schijnt er veel kans te'bestaan, dat de
rijksregeering de vereeniging zal ontbinden
en dat in een tijd, waarin de correspondenten
hun organisatie meer dan ooit noodig heb
ben.
Ik heb het boek van Mowrer niet gelezen
fen kan er dus niet over ocrdeelen. Maar
eigen ervaring als buitenlandsch correspon
dent in Parijs en in Londen, waar ik ook lid
was van de buitenlandsche persvereenigin-
gen, doet mij vertrouwen stellen in de be
slissing van die Berlijnsche algemeene ver
gadering. Want in den kring van buiten
landsche correspondenten wordt altijd zeer
wel beseft dat men verplicht is tot zekere
égards tegenover het land. in welks hoofdstad
menvertoeft en welks ..gast" men dus in
zekere mate (ofschoon niet in materiëelen
zin) is. Als men liet oneens is met de politiek
van de regeering, in wier land men ver
toeft, acht men zich volkomen vrij daar in
zijn blad uiting aan te geven, maar doet dat
op zakelijke wijze. Ik wil dus maar zeggen,
dat als Mowrer's boek voor leden der Duit
sche regeering persoonlijk beleedigend was,
de vereeniging van buitenlandsche journalis
ten hem zeker niet die motie van vertrouwen
gegeven zou hebben. Er bestaat een zekere
ongeschreven code in dit opzicht. Maar het
recht, zijn eigen meen in g oveir de gebeur
tenissen in Duitschland te uiten, wordt
Mowrer door zijn collega's natuurlijk vol
komen toegegeven.
Daar staan zij voor zichzelf ook op. Zij
zijn, met uitzondering van de Italianen (de
Russen zijn, meen ik, geen lid van de ver
eeniging, bugrers van landen waarin de vrij
heid van het woord wordt geëerbiedigd. Dat
is in Duitschland niet het geval, maar zij
schrijven niet in Duitsche kranten. Hun ar
tikelen verschijnen in hun eigen land.
Dus is deze botsing een nieuw staaltje van
de pogingen, van de Duitsche regeering, om
haar censuur ook buiten de grenzen van
Duitschland uit te oefenen. Dat begon al met
ridicule botsing tusschen minister Goering
en de Zweedsche pers. en we hebben er ze
ker het laatste nog niet van gehoord.
Dit optreden tegen de buitenlandsche pers-
vereeniging is weer een van die merkwaar
dige tactische fouten, waarmee het Hitle-
riaansche Duitschland op preces dezelfde
wijze als het Hohenzollernsche Duitschland
in het buitenland tegenstanders maakt. Het
is merkwaardig, maar zoodra Duitschers zich
,heerschers" voelen treden zij tactloos tegen
het buitenland op, en begaan de eene daad
na de andere die verontwaardiging ontke
tent. De Jodenvervolging is een veel erger
zaak, maar daar heb ik het nu niet over.
In dit geval-Mowrer had, als men de zaak
eens even van het Duitsche regeerings-stand-
punt uit beziet, totaal anders opgetreden
kunnen worden. Het blijkt dat de Duitsche
regeering het boek „Germany puts the clock
back" beleedigend acht. Wat was eenvoudiger
geweest dan door den Amerikaanschen am
bassadeur in Washington aan den hoofd
redacteur van de Chicago-Daily News te laten
verzoeken, zijn correspondent in Berlijn over
te plaatsen omdat de Duitsche regeering niet
meer met zijn persoon te maken wilde heb
ben? Was dat mislukt, dan waren er altijd
no gandere oplossingen geweest. Maar met
eenige hoffelijkheid en eenige bemiddeling
was er een uitweg uit de moeilijkheid ge
weest. Inplaats daarvan richt men zich tegen
een gansche vereeniging. die als zoodanig
totaal niets met het lieele boek te maken
heeft.
Het kan niet foutïever, niet onbillijker, niet
onredelijker. Hier is dan toch weer even de
parallel zichtbaar met het optreden tegen de
Joden. Enkele Joden hebben zich misdragen
nu zijn zij allemaal schuldig. Een buiten
landsche journalist schrijft een boek dat de
Duitsche regeering niet bevalt nu hebbed-
zij het allemaal geschreven en moeten allen
worden aangevallen. Nu ia, en de regeering
heeft toch zeker de macht!....
Maar niet het Recht!
Met het Recht is het droevig gesteld in dit
Duitschland. Dat tegenover het buitenland
wel zeer sterk blijkt in hetgeen de Engelsch-
man noemt „the gentle art of making
enemies" de edele kunst, zich vijanden te
maken
R. P.
ZES DUIZEND EUROPEANEN WERKLOOS
In de Telegraaf lezen wij. dat het aantal
Europeesche werkloozen in Nederlandsch-
Indie thans 6000 bedraagt. Het is het laatste
Jialf jaar opgeloopen van 3500 af.
DE EMMABLOEMCOLLECTE.
OPBRENGST ƒ8177.47.
De Emmabloemcollecte heeft hier giste
ren f 8177.47 opgebracht.
Dat is ongeveer f 200 minder dan het
vorig jaar. Hoewel het resultaat dus bene
den de verwachtingen is gebleven, is men
er toch zeer tevreden over.
DE AUTOBUSSEN VAN DE
N. Z. H. T. M.
KUNNEN NOG STEEDS NIET RIJDEN.
We hebben bij de directie van de N. Z. H.
T. M. geïnformeerd, wanneer haar autobus
sen gaan rijden en kregen hetzelfde ant
woord, dat ook de Alg. Bond van Forensen
op een desbetreffende vraag heeft ontvan
gen, namelijk dat nog steeds gewacht wordt
op de beslissing van de Kroon op e'en be
roep van de N.V. Haarl. Brockway Bus Mij.,
die enkele bezwaren had ingediend. Eerst
als die beslissing afgekomen is. zullen de
autobussen van de N.Z.H.T.M. gaan rijden.
PARKEEREN IN DE GROOTE
HOUTSTRAAT GEOORLOOFD.
VOOR HEN. DIE INKOOPEN DOEN.
Het bestuur van de Groote Houtstraatver-
eeniging deelt ons mede. dat het parkeer
verbod voor auto's alleen bedoelt het voort
durend stationeeren van auto's tegen te
gaan. Toegestaan is evenwel het parkeeren
tijdens het bezoek aan de winkelzaken. Met
goedvinden van den Commissaris -van Politie
heeft het bestuur een kaart laten drukken
waarop staat: Parkeeren geoorloofd, terwijl
gij hier uwe inkoopen doet. Deze kaarten
zullen eenigen tijd in de étalages der winkels
worden geplaatst.
HET MIDDELBAAR ONDERWIJS
AANTAL LEERLINGEN UIT HAARLEM EN DE
BUITENGEMEENTEN.
Het aantal leerlingen van de gemeentelijke
onderwijsinrichtingen van voorbereidend
hooger- en middelbaar onderwijs bedraagt
bij dezen cursus:
1932 1931
Gymnasium:
.Uit Haarlem 150 171
Van buiten 90 76
Lyceum:
Uit Haarlem 343 345
Van buiten 155 142
II.B.S. A:
Uit Haarlem 276 296
Van buiten 30 69
II.B.S B:
Uit Haarlem 233 227
Van buiten 48 48
Meisjesschool
Uit Haarlem 141 141
Van buiten 50 56
In totaal waren er op deze inrichtingen
dus 1566 leerlingen tegen 1571 een jaar ge
leden. Een vermindering dus van 5.
Het aantal leerlingen uit de stad vermin
derde met 37 terwijl het aantal leerlingen
van buiten daarentegen met 32 vermeerderde.
Daaruit blijkt dus. dat het aantal buiten
leerlingen voor onze scholen van steeds groo-
ter beteekenis wordt. Nu is het aantal reeds
423 op de 1566 of 27 pet.
Zooals men weet betalen de buitengemeen
ten voor hun leerlingen een schoolgeld van
f 500, waardoor de kosten van het onderwijs
per leerling vrijwel geheel gedekt worden.
yfcrt
Het grootste Fransche luchtschip, de „E 9". dcit dezer dagen bij een storm tegen den
grond geslagen werd en door midden brak.
Holland is. ondanks de crisis,
Onverminderd rijk en schoon.
Bolland immers spreidt zijn weelde,
Zooals ieder jaar. ten toon.
Bolland zegt het weer met bloemen
Achter onze duinenrij.
Holland staat in de malaise
Weer wat fleuriger erbij.
't Bloemrijk sprookje van de bollen.
Oogenlust van veld naast veld,
Wordt in geuren en in kleuren
Aan ons volk opnieuw verteld
Langs de Westkust zijn de wegen
Weer van boibezoekers vol.
Bloemen en benzinegeurend.
Kleurig, fleurig aan den rol.
't Brengt verademing in zorgen.
Ook al duurt het dan maar kort,
Als het Westen van Holland.
Volland, Rolland, Bolland wordt.
P. GASUS.
WERKTIJD WINKELPERSONEEL
OP ZONDAG 9 APRIL.
In verband met het besluit van B en W.
van Haarlem, waarbij is toegestaan, dal alle
winkels op Zondag 9 April a.s. geopend mo
gen zijn. vestigt de Hoofdinspecteur van den
Arbeid, hoofd van het 6e district der Arbeids
inspectie, Ir. J. H. J. Huygens. er de aandacht
op. dat voor dien dag afwijkingen van de be
palingen van het Winkelwerktijdenbesluit
kunnen worden toegestaan, mits verzoeken
daartoe, onder opgave van de gewenschte
werktijd-indeeling, ten spoedigste bij ge-
noemend Hoofdinspecteur worden ingediend.
Aan de eventueel te verleenen vergunningen
zullen voorwaarden worden verbonden ter
compensatie van den te verrichten Zondag-
arbeid.
DE DIEFSTAL VAN EEN BRANDKAST
IN ZWANENBURG
Heden diende voor de Haarlemsche Recht
bank de zaak tegen drie Amsterdammers, die
een brandkast uit een woning te Zwanenburg
hebben weggehaald. De eisch luidde resp.
drie, anderhalf en een jaar.
VERTREKT LUIT. ASJES IN
OCTOBER?
K. L. M. wil in 41/2 dag naar
Indië.
ALLERLEI NIEUWE PLANNEN.
BANDOENG. 5 April (Aneta) Het „A. I. D.
de Preangerbode' meldt, dat het Hoofd van
de P. T. T. van het Plan-Asjes-Comité be
richt ontving dat de snelvlucht vermoedelijk
in October van dit jaar zal plaats vinden. Het
Comité verzocht zijn medewerking voor het
welslagen van deze vlucht, o.a. door de uit
gifte van een specialen postzegel.
Ilet ..A. I. D. de Preangerbode" maakt voorts
melding van een schema van de K. L. M. voor
een extra-Indië-vlucht, waarbij overdag en
des nachts zal worden gevlogen, waardoor de
tocht in 4 1 2 dag heen, resp. retour zal wor
den volbracht.
Het toestel zal een versterkte pei-soneelsbe-
zetting krijgen. Denkelijk zal deze proef
vlucht, spoedig worden gehouden.
Voorts maakt hot blad melding van een
denkbeeld van de K. L. M. om in de toekomst
estafette-vluchten op het Holland-Indië-tra-
ject uit te voeren. Hiervoor zullen machines
en personeel op enkele plaatsen worden ge
detacheerd. Door ook des nachts te vliegen
zal de tocht worden bekort.
Tenslotte overweegt men te Marseille
minstens een vaste vertrek- en aankomst-
basis in te richten, opdat bij slecht weer het
postvervoer naar cn van Marseille eventueel
per trein of autobus zal kunnen geschieden.
DE WONINGEN TE HAARLEM.
IN 1931 MET 1043 TOEGENOMEN.
De woningvoorraad te Haarlem vermeer
derde in het tijdvak 31 December 1931 tot 31
December 1932:
t
d
OJ u
o
CJ
O
o"0
Huren
1932
1931
beneden f 52
43
43
Van f 52 tot f 104
144
156
12
Van f 104 tot f 156
1485
1475
10
Van f 156 tot f 208
2925
2970
45
Van f 208 tot f 275
7363
7342
21
Van f 275 tot f 350
5335
5087
248
Van f 350 tot f 450
4477
4293
184
Van f 450 lot f 600
4231
3797
434
Van f 600 tol f 800
3132
2948
184
Van f 800 tot f 1000
1311
1293
18
f 1000 en hooger
1527
1513
14
Noodwoningen
12
12
Nog bewoonde onbe
woonbaar verklaarde
woningen
14
24
1
Vrije of dienstwon.
815
818
3
Veertien oude locomotieven van de Noord- Zuid-Holl. Tranuvcg Mij. zijn aangekocht
door de firma S. Bois te Utrecht en zullen verder worden verkocht aan aannemers enz.
f en schuit vol locomotieven.
Totaal 32814 31771
Uit deze statistiek blijkt, dat de voorraad
van huizen met een huurprijs van f 4 en daar
beneden wat verminderd is. Evenzoo de wo
ningen van f 1000 per jaar en hooger.
De voorraad huizen van f 208 tot f 1000 per
jaar is vermeerderd. De grootste vermeerde
ring viel te constateeren in de huizen van
f 450 tot f 600.
In totaal vermeerderde de woningvoorraad
met 1043.
ONVOORZIC HTIGE STl CADOOR.
Woensdagnamiddag half vijf reed dë 60-
jai-ige stucadoor M. met een met ladders ge
laden wagen de Raambrug op. Om dit ge
makkelijker te kunnen deen, nam hij een
grooten bcog. Dit had tot gevolg, dat een
van de tegenovergestelde zijde komende
vrachtauto met de ladders in aanraking
kwam. Door den schok viel M. achterover,
waardoor hij een wond aan het achterhoofd
en een hersenschudding kreeg. Hij werd door
leden van den Ongevallendienst geholpen,
waarna hij per ziekenauto van ae firma
Mathot naar het St. Elisabeth's Gasthuis
vervoerd werd.
MacDonald met Paschen naar Amerika.
(2e blad. Ie pag.)'
I)e Britsche gezant Ove.v zal niet naar Moskou
terugkceren.
(2e blad, lc pag.)
Embargo op den gouduitvocr in Amerika
opgeheven.
(2e blad. Ie pag.)
De gebroeders Rotter overvallen. Alfred Rot
ter cn zijn vrouw omgekomen.
(2e blad, le pag.)
Reeds 1500 Joodsche Duitschers in Amsterdam
(-e blad. 2e pag.)
De opbrengst van de Emmabloemcollecte
i 8177,17.
(Ie blad. le pag.)
De Eerste Kamer heeft aangenomen met 29
tegen 11 stemmen het ontwcrp-Bedrijfs
radenwet.
(3e blad 1 o*".)
De Eerste Kamer heeft aangenomen het wets
ontwerp tot steun aan bollentrekkers in
Rijnland, en dat ter verhooging van den prijs
der paspoorten.
(3e blad le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
It. P.: Het geval Mowrer.
(le blad. le pag.)
K. fh- Jolig: liet trio Bosmans-Helman-Van
Wezel bij Kunst aan het Volk.
(3e blad. le pag.)
Vr. S.: II. I). Vertelling. Brandgevaar.
blad, 2e pag.)
Garage „t Schouwtje", van J. PIJL, Zijlweg 9,
Telef. 10105 tien-tien-vijf, dag en nacht.
Uitsluitend Luxe Verhuur a 0.10 per K M.
Chauffeurs prima bekend met de buitenwegen
(Adv. Ingez. Med.)
INTERNATIONALE VROUWEN
BOND VOOR VREDE EN
VRIJHEID.
BRIK! AAN DEN VOORZITTER VAN DEN
MINISTERRAAD.
Onderstaand schrijven Is aan den voor
zitter van den Ministerraad te 's Graven-
hage verzonden door den Intern. Vrouwen
bond voor Vrede en Vrijheid.
„De Internationale Vrouwenhemd voor
Vrede en Vrijheid dringt er bij de Nsder-
landsche R?ge?rhig op aan bij de bespre
king in de Oivtwapenings Conferentie to
Genève krachtig op te komen voor:
a. afschaffing van de luchtmacht bij leger
en vloot en afdoende internationale maatre
gelen tot organisatie van de burgerlijke
luchtvaart.
b. een internationale overeenkomst om den
uitvoer van wapenen en munitie te voor
komen niet alleen naar landen die tot vijan
delijkheden ziin overgegaan niettegenstaan
de hunne vrijwillig aangegane verplichtin
gen. maar ook aan te dringen op een vol
ledig verbod van alle vrijen handel in al
wat zonder eenigen twijfel tot oorlogsdoel
einden kan worden aangewend.
c. de instelling van een internationaal
adviscerend comité dat zal functioneeren ton
opzichte van de ..Officieelc Ontwapcnlngs-
Controle Commissie" op de wijze als voor
gesteld in pair. 47 van Monsieur Bourquln's
Eerste Rapport.
De Internationale Vrouwenbond voor Vrede
en Vrijheid beseft ten vollen de groote moei
lijkheden verbonden aan het doorvoeren van
bovengenoemde maatregelen, doch is van
oordeel, dat de tijd gekomen is, waarop de
volken van de wereld het recht hebben te
eischen. dat alle krachten op het gebied van
wetenschap, economie en politiek zullen
samen w or ken om hun kennis en vernuft te
stellen in dienst van internationaal-op-
bouwenden arbeid.
De Internationale Vrouwenbond voor Vrede
en Vrijheid zou gaarne van deze gelegenheid
gebruik maken om eveneens aan to dringen
op ratificatie der Conventie inzake fabricage
van verdoovende middelen vóór 13 April,
welke ratificatie door velen t - Genève met
verlangen tegemoet gezien wordt"
REGELING VAN WERKZAAM
HEDEN IN DE EERSTE KAMER.
WORDT DEN VOORZITTER HET RECHT
ONTNOMEN?
Ir. de Eerste Kamer heeft onlangs de voor
zitter bij het verzoek van den heer Van Lan-
schot iR.K.i om de wijziging van de kieswet
alsnog in behandeling te nemen, vastgehou
den aan artikel 46 van het reglement van
orde. dat aan den voorzitter het recht toe
kent dc werkzaamheden te regelen. De voor
zitter plaatste de wijziging daarop niet op dc
agenda, zulks tegen den wensch van de meer
derheid der Kamer in. Dr. F. M. Wibaut
iS.D.) heeft thans een voorstel Ingediend tot
wijziging van artikel 46 en de zeggenschap
over het vaststellen der agenda te brengen
aan de Kamer zelf. Den beiden grooten par
tijen, de R.K. en S. D. is in de pers verweten,
dat zij een en ander ten eigen voordeele wil
den aanwenden, omdat beide bij dc wijziging
van dc kieswet in een gunstiger positie ko
men. De Maasbode verneemt evenwel, dat
men van deze reglementswijziging niet ge
bruik zou willen maken om alsnog de kieswet
op dc agenda to plaatsen. Zij zou slechts be
teekenis hebben voor de toekomst.
