BIOCITIN 1 STA TEN- GENERAAL De Bedrijfsradenwet in behandeling. heerlijk gevoel van kracht stalen zenuwen. HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 6 APRIL 1933 DERDE BLAD EERSTE KAMER. Scherpe tegenstand van den heer Pollema. Zeer verschil lende opinies. De wet hedenmorgen aangenomen. Steun aan hol!enfvekkers aangenomen. Voor andere gemeenten in overwegingPaspoorten worden toch duurder. Verdrag voor het voorkomen van oorlog. De Eerste Kamer begon met het afdoen van hamerstukken. Aangenomen werden we noemen het D3- langrijkste het nieuwe opiumverdrag, het walvischversdrag, het tractaat met Engeland tot het vergemakkelijken van het voeren van rechtsgedingen, het verdrag tot ontwikkeling van de middelen tot het voorkomen van den oorlog (waarmede Prof. van Embden nadruk kelijk zijn instemming betüigde), het ont werp, dat de paspoort kosten verhoogt, het ontwerp met nieuwe bepalingen betr. het schatten van verbeurdverklaarde goederen, dat tot stichting van een waterbouwkundig laboratorium te Delft, nieuwe bepalingen i.z. het internationaal luchtvervoer, de contin- genteering van metaaldraadgloeilampen, die van overhemden en zakdoeken en de wijzi ging van de Indische Tariefwet. Ook werd aangenomen alles zonder hoofdelijke stemming de steunverleening aan bollentrekkers in de gemeenten Ter Har, Alkemade, Nieuwkoop en Woubrugge. De heer Heerkens Thijssen <rkj vroeg om ook steun te verleenen aan bollentrekkers in Leimuiden, Nieuwveen, Rijnsaterswoude en Uithoorn. Alwaar 't om precie-s dezelfde din gen gaat als in de evengenoemde gemeenten, die geholpen werden. De minister zal dit overwegen. De voorzitter het bleek uit alles had gerekend op het afdoen van de bedrijfsraden wet in de middagvergadering. En thans was een avondvergadering noodzakelijk helaas. Het had zoo anders gekund! Wanneer de r.k. fractie eenige matiging had betracht. Van de v.d., lib., c.h. en s.d. fracties werd één spreker in het vuur gebracht de a.r. fractie zweeg geheel van de r.k. fractie hebben zich niet minder dan vier Senatoren doen hooren. En hadden ze het ontwerp nu nog maar van verschillende zijden benaderd! Maar neen hunne opmerkingen gingen één richting uit. De vier R.K. heeren, n.l. Prof. Steger en de heeren Visser, Schoemaker en de Bruin hebben er alle vier op gewezen, dat het noo- digis de individualistische maatschappij-be schouwing te verlaten en dat het noodig is een nieuwe maatschappelijke orde te bren gen op grond van de christelijke solidariteit. Zij wezen vooral deed dat de heer Schoe maker in zijn maidenspeech er op, dat de sociale encyclieken der pausen, dat alle groote R.K. schrijvers op het gebied der sociale din gen heengewezen hadden naar de noodzake lijkheid van een nieuwen socialen en maat- schappelijken bouw. De heer de Bruin ging iets verder hij sprak van een recht op mede zeggenschap van de arbeiders. Alle de rk. sprekers waren er echter ook gezamenlijk van overtuigd, dat- wat zij als einddoel zich stel den met het wetsontwerp niet zou worden bereikt. Maar zij aanvaardden het wetsont werp tot instelling van bedrijfsraden gaarne, wijl het de nieuwe sociale ordening in pers pectief wel bracht. Het was een eerste stap, wijl het ontwerp de werkgevers en de werk nemers tot samenspreking wilde doen bren gen over alle dingen, welke het bedrijf raken. Ook de soc. dem. fractie verklaarde zich bij monde van dén heer Danz vóór het ontwerp. De s.d. fractie zag het ontwerp anders. Groo te verwachtingen koesterden zij er niet van. Socialisatie zou het zeker nog niet brengen. Maar wellicht zeide de heer Danz zou het een springplank kunnen zijn, om tot so cialisatie te kunnen komen. Overigens had de heer Danz dit groote bezwaar evenals de Tweede Kamerfractie der s.d.ap. dat er wel bedriifsraden, maar geen ondernemings raden zouden worden ingesteld bij de wet. In de ondernemingsraden eerst zou de wet wat kunnen tot stand brengen op het gebied der medezeggenschap. Reeds van te voren had de heer Visser zich achter het ontwerp ge steld: de ondernemingsraden hadden z.i. tot dusverre niet bevredigend gewerkt en wat er od het oogenbhk aan ordening was in het maatschaooeliik leven, dat was bedrijfsge- wüze tot stand gekomen (uitvoeiing van de ziektewet, collectieve contracten enz). De heer Pollema (c.h.) verklaarde zich namens de geheele c.h.-fractie tegen. Hij wees on het groote verschil van meening in den Hoogen Raad van Arbeid de heer de Bruin later daarentegen op de meerder heid. waarmee het ontwerp was aangenomen geworden daar. De heer Pollema zette uiteen, dat. wanneer jnen zich op christelijk standpunt stelt, men niet allen precies eenerir over het bedrijfs raden ontwerp behoeft te denken. De heer Pollema achtte de grondzuilen on der het ontwierp niet juist. Allereerst zag hij geen aanleiding thans speciaal de bestaans zekerheid van den vlijtigen arbeider te gaan schragen, nu zoovele ondernemers vlijtige ondernemers ook. elke bestaanszekerheid ont breekt. In de tweede plaats wist hij met de regeering, dat de overheid een taak heeft tegenover het productieleven schokken moeten voorkomen worden. Doch dan zag hij het ontwerp als overbodig. In de bedrijfsra den zitten de vertegenwoordigers der strijd organisaties: die vertegenwoordigers zijn lasthebbers. De heer Pollema wenscht daar geen strijd. Voorts zag hij liet gevaar van prijsvaststelling ten nadeele van den con sument. Bovenal laad de heer Pollema bezwaren tegen de verordende bevoegdheid, welke de bedrijfsraden zouden krijgen. Hij meende, dat daarmede op het gebied van de over lie2 d getreden werd. Eenige der overwegingen voor dit laatste oordeel scheen ook wel n.l. wat de rechtspraak betreft, aanvankelijk door Prof. Kranenburg (v.d.) te zijn ovei'wogen. Maar hij geloofde ook. dat deze bezwaren wel door den minister zouden kunnen worden weggenomen. In de hoofdzaak bleek Prof. Kranenburg geenerlei bezwaar te hebben tegen het toe- k--nen der verordenende bevoegdheid co zich zelf. Immers, de grondwet maakte zulk toe kennen van verordende bevoegdheid reeds mogelijk aan deskundige instanties. Het- was toch juist de eisch van deskundigheid, welke in acht te nemen, het doel is geweest van den grondwetgever, toen hij het mogelijk maakte verordende bevoegdheid te geven. Bovendien om te ontlasten n gewonen wetgever, voorts onderst r repte de heer Kranenburg, dat in burgerlijke zaken de gewone rechter nooit zou kunnen worden uitgeschakeld, wat de heer Pollema vreesde. De heer Kranenburg beschouwde het ont werp als een stap In de goede richting, al wilde ook hij de beteekenis ervan niet over schatten. Maar de samenspreking zou kunnen leiden tot het ontdekken van een gemeen schappelijke taak en in die taak zouden werk gevers en werknemers kunnen groeien. Tenslotte de heer v. d. Bergh, namens de liberale fractie. De heer v. d. Bergh zou met veel uit het ontwerp kunnen meaegaan. De bedrijfsraden kunnen ingesteld worden daar, waar het be drijf zoo ver gegroeid is.- En in verschillende bedrijven is er reeds groei te const a tee ren, zoo, dat een bedrijfsraad kan ingesteld wor den. Zelfs over het struikelblok voor Mr. Pol lema stapte de heer v. d. Berg (lib.) heen; tegen de verordenende bevoegdheid, zooals die in het ontwerp is opgenomen, had hij geen overwegende bezwaren. Ook de heer de Bruin (r.k.) wees er op. dat de verordenende be voegdheid met tallooze voorzorgen in het ont werp was omgeven. Maar awartegen de heer v. d. Berg bezwa ren opperde, dat was tegen de mogelijkheid, zooals hij die uit het ontwerp ontwikkelen zag, de mogelijkheid, dat de arbeiders zich zullen gaan bemoeien, technisch en commer cieel met de aangelegenheden van 't bedrijf. Geen medezeggenschap in het beheer van het bedrijf zoo klonk het afwijzend uit den mond van den heer v. d. Bergh. Avondvergadering. Minister Verschuur spreekt. In de avondvergadering zij begon in overeenstemming met de positie van de Eer ste Kamer om negen uur heeft Minister Verschuur zijn ontwerp met vuur verdedigd. Hoewel de aanneming vaststaat. Er zal mor gen over gestemd worden. De Minister van Economische Zaken en Arbeid teekende het ontwerp als de vrucht van een socialen groei gedurende eenige de cenniën. Het is algemeen erkend, dat de wet mag consolideeren, wat er in het bedrijfsle ven is gegroeid en wat algemeen erkend wordt, tenzij het algemeen belang gewaar borgd wordt. De Minister heeft met de R.-K. sprekers van den middag betoogd, dat de maatschap pij zich ontwikkelt en onwikkelen moet naar christelijke opvatting van de individualisti sche opvatting naar meer geordende vormen, die het sociaal karakter der menschheid er kent. die de collectiviteit en de vakorganisa tie erkent. Het ontwerp dan zei de minister wil den arbeider waardeering in zijn mensche- lijke waardigheid, in zijn persoonlijkheid. Daarin vooral zag de bewindsman de groote beteekenis van het ontwerp. Als oogenblik- kelijk gevolg gelooft de bewindsman aan be vordering van den bedrijfsvrede. Die huldigt hij, want strijd in permanentie is onnatuur lijk. Het ontwerp wil allermeest een platvorm brengen voor samenspreking, wil op beschei den wijze aanpassen aan 't maatschappelijke ontwikkelingsproces. De minister had natuurlijk tegen zijn par- tijgenooten niet veel te zeggen, evenmin te gen den heer Danz. Hier alleen de vraag van bedrijfsraden of ondernemingsraden. Wat dit betreft sloot de minister zich aan bij den heer Visser het is veel beter het algemee- ne, dan het bijzondere in het oog te vatten, meende de bewindsman. Tgenover den heer v. d. Bergh merkte Mr. Verschuur op. dat de medezeggenschap alleen beteekende het ge ven van een oordeel, en dan niet over de on derneming, maar over het bedrijf. In de on derneming niet. dus blijft ook de eigendom en het eigen beheer gehandhaafd. De grootste tegenkanting ondervond de bewindsman van den heer Pollema. Op den c.-h. afgevaardigde concentreerde zich zijn verdediging dan ook. De heer Pollema klaagde over de verorden de bevoegdheid, welke den bedrijfsraden zou kunnen worden toegekend. De minister on derstreepte. dat het ontwerp alleen de moge lijkheid gaf. Elke feitelijke toekenning zal opnieuw door de wet moeten worden ver leend. En hierbij kunnen allerlei voorschrif ten worden gegeven. Neen, zei de heer Polle ma in zijn repliek, de verordende bevoegd heid wordt principieel toegekend. En ook rechtsgeschillen kunnen worden beslist door de bedrijfsraden. M.a.w. de bedrijfsraden haspelen de verordenende, de rechtsprekende en de uitvoerende bevoegdheid door elkaar. Dat is een groot gevaar voor de democratie, concludeerde Mr. Pollema. Wat die rechtsprekende bevoegdheid be treft de heeren Pollema en Blomjous za gen strijd tusschen de rechtsprekende be voegdheid van art. 27 van het bedrijfsraden- ontwerp en art. 154 der Grondwet. De heer Kranenburg niet, maar dan moest (en dat was de bedoeling zei de minister) de be drijfsraad zich houden buiten vermogens rechtelijke geschillen. Dat kan de minister nu wel zeggen, doch de wetstekst zegt 't an ders meende Mr. Pollema. De heer Pollema had ook bezwaren ge opperd. dat prijszetting door het ontwerp zou bevorderd kunnen worden. Neen. zei de mi nister. dan moet de Kroon het besluit goed keuren van den bedrijfsraad. De minister zag vooral de groote beteeke nis van de bedrijfsraden in de adviseerende bevoegdheid en medewerking aan de uitvoe ring van de sociale wetgeving. De opmerking, dat strijdvereenigingen in de bedrijfsraden zouden zitting nemen weersprak Mr. Ver schuur: de vertegenwoordigers zullen niet als lasthebbers optreden maar zelfstandig oordeelen: dat is thans reeds practijk, wan neer werkgevers met werknemers samenko men. De bedoeling van het ontwerp is allermeest de moreele verheffing van het bedrijfsleven te bevorderen, was 's ministers laatste woord. Gelijk gezegd: morgenochtend stemming. INTIMUS. Hedenmorgen heeft de Kamer de Bedrijfs radenwet aangenomen met 29 tegen 11 stem men. Tegen stemden de liberalen, Christelijk- Historischen en de heer Blomjous (R.K.) geeft een onvermengde scheppingsvreugde, een fris- schen geest, nieuwen levenslust, meer eetlust, beter uiterlijk, gemakkelijke spijsvertering, een gezondeo slaap en Biocitin wordt aanbevolen voor hen, dlc zich uitgeput, nerveus of vroeg oud voelen. Verkrijgbaar bij Apothekers en Drogisten in taJbletvorm f 1.30 en 2.50. in poedervorm f 2.50. Uitvoerig drukiverk met monster gratis. HermeiasRidderstraat 42 b.b.. Rotterdam. Telej. 44S0S. Alleenverkoop voor Ncderlandsch Oost-l7idië: Rirma Rathkamp Co., Batavia. (Adv. Ingez. Med.) SPORT EN SPEL DAMMEN. HAARLEMSCHE DAMKAMPIOENSCHAPPEN Woensdagavond werden bovengenoemde wedstrijden voortgezet. De uitslagen luiden als volgt: Hoofdklasse: J. W. van Dartelen remise met W. Stroo; J. P. van Eijk wi£t van H. a. van Abs, P. J. van Dartelen remise met K W. Zitman; J. B. Sluiter Jr. remise met J. van Berkum. Derde klasse: J. Zurel wint van A. Russ, B. Henneke wint van Th. C. v. d. Slijs. Ph. G. Amelung Jr. wint van H. G. J. Andriessen: P. J. Bijrij wint van B. Gabriel: G. Elzing Jr. wint van A. Smit. G. Elzing Jr. wint van Ph. G. Amelung Jr., J. Zurel remise met G. El zing Jr. DAMCLUB „HAARLEM Woensdagavond j.l. werden de wedstrijden om de clubkampioenschappen 1932 1933 der Damclub ..Haarlem" voortgezet. De uitslagen luiden als volgt: Hoofdklasse: R. C. Broekmeijer remise met A. M. Berghuys. Louw-beker: J. P. Exel Sr. wint van C. Dikkeboom. BILJARTEN DE WERELD KA3IPI0ENSCHAPPEN Uit Keulen: Woensdag zijn alhier de we reldkampioenschappen twee-stootskader be gonnen. Zooals men weet hebben de Fran- sche deelnemers Corty en Davin zich terug getrokken. Zij zijn vervangen door hun land- genooten Albert en Gasparin. In de plaats van Meyer (Duitschland) speelt Joachim. Voor Nederland komt uit Dommering. De eerste uitslagen luidden: Dr. Poensgen 15 brt., 400 p- hoogste serie 85. Joachim 218 pt., hoogste serie 781. Albert Gasparin Gabriels Moons Soussa Dommering 400 punten. 326 punten. 400 punten. 286 punten. 400 punten. 374 punten. OM DE ZILVEREN FRUITMAND. De ontmoetingen in het tournooi om de Zilveren Fruitmand werden Dinsdagavond met de volgende twee partijen voortgezet, waarvan de uitslag was: Deze wedstrijden zullen de volgende week Woensdag vervolgd worden met de partijen: 8 uur P. GeestmanS. Rudelsheim; 10 uur: C. KeyserP. Kobus. ZWEMMEN. ARNE BORG WEER IN ACTE. Uit Oslo: Arne Borg zwom in Göthenborg de 400 Meter crawl in 4 min. 44 sec. Naar verluidt is Arne Borg. die. zooals men weet, het amateurisme vaarwel heeft gezegd, in zulk een goeden vorm. dat hij den afstand gemakkelijk in 4 min. 40 sec. kan afleggen. De door Borg gemaakte tijd wordt echter niet als record erkend. Dit staat op naam van den Franschman Tari's met 4 min. 47.4 sec. WATERPOLO. DE DELFT—H. I. L. O. (3—7) Dinsdagavond speelde H.I.L.O. een polo wedstrijd tegen de Haarlemsche Zwemver- eeniging De Delft. H.I.L.O. miste twee spelers. De Delft stond een harer spelers af, zoodat twee zes-tallen elkaar ontmoetten. De leiding was in handen van den heer C. Vrugt. De stand was met rust 32; einde 37. De opstellingen waren als volgt: De Delft: Van Til, Stamer, Lubé, Switters, Van Asselt. Graf. H.I.L.O. Max. Kooy, Frost, (Invaller D. D.), Vink. Maat. HOCKEY NEDERLAND—FRANKRIJK. Naar wij vernemen zal de hcckeylanden- wedstrijd NederlandFrankrijk, die op Zon dag 23 April a.s. gespeeld wordt, niet te Am sterdam plaatshebben. Op dien dag is het stadion bezet voor den competitie voetbal wedstrijd Blauw Wit—A.D.O. De hockeylandenwedstrijd wordt nu ge speeld te Den Haag op een nader aan te wij zen terrein. DEVENTERAMSTERDAM. Voor de kampioenscompetitie van den Ned. Hockey- en Bandy Bond speelt Amsterdam Zondag 9 April a.s. te Deventer tegen de hockeyclub Deventer. VOETBAL IN ENGELAND. De Woensdag gespeelde wedstrijden van de eerste divisie werden alle een gelijk spel. Uitslagen: Derby CountyMiddles borough 2—2 Manchester CityLeeds United 00 Sheffield Wednesday- -Birmingham 1—1 EvertonNewcaste United 00 VOETBAL. HAARLEM H. V. V. A.s. Zondag wordt op het terrein aan den Schoterweg een vriendschappelijke wedstrijd tusschen Haarlem en H. V. V. gespeeld. pnt. brt. h.s. gem. c. Keyser 350 23 57 15.21 V. Kappel 336 22 59 15.27 L. Gehrels 350 15 69 23.33 V. Kappel 196 14 95 14.— WIELRIJDEN. DE ZESDAAGSCHE TE PARIJS. Uit Parijs: In den loop van den avond had weinig verandering in den stand plaats: Na het avondklassement hadden Di Paco en Dinale en Ronsse-Loncke nog steeds de lei ding. Met één ronde achterstand volgden de koppels Schoen-Buschenhagen, Broccardo- Guimbretière, Guerra-Linari en Pelissier— Dayen. De andere koppels lagen op dat moment twee, drie of vier ronden achter. De stand van hedenmorgen 5 uur bij de neutralisatie luidt als volgt: l. Dipaco-Dinale 49 p.. Op 1 ronde: 2. Schön-Buschenhagen 72 p.. Op 2 ronden: 3. Pijnenburg-Wals 62 p. Op 3 ronden: 4. Guer ra-Linari 62 p.. 5. Ronsse-Loncke 37 p.. 6. Broccardo-Guimbretière 36 p.. 7. Bulla-Tietz 31 p., Op 4 ronden: 8. Ch. Pelissier-Daven 37 p.. 9. Charlier-Deneef 37 p.. 10. G. Wambst Leducq 31 p.. Op 5 ronden 11. Ignaz-Fabre 34 p.. Op 6 ronden: 12. Piet en Jan van Kenpen 37 p.. Op 7 ronden 13. H. en M. Le- moine 39 p.. 14. Coupry-Pecquex 37 p.. Op 9 ronden: 15. Peix-Mouton 38 p. Met de SPLENDID-CARS naar de BLOEMBOLLENVELDEN. ZATERDAG2 uur. ZONDAG9 en 2 uur, ƒ1.25 per persoon. Plaatskaarten: Krocht 10. Telefoon 16345. Vraagt programma onzer Paaschreis. (Adv. IngezMed.) BEMANNING VAN DE „ACHILLES" GEHULDIGD. VOOR HULP AAN DE „L ATLANTIQUE In het Scheepvaarthuis te Amsterdam heb ben directie der K. N. S. M. en bestuursleden van de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding Maatschappij de bemanning gehuldigd van het s.s. „Achilles" van de K.N.S.M. dat bij den brand op de l'Atlantique hulp geboden heeft. De heer P. H. Gallé heeft namens de N.Z.H.R.M. een waardeerende rede gehouden waarin hij ook gewaagde van den dank van den kapitein van het Fransche schip, en diens waardeering voor den betoonden moed. De heer Gallé heeft vervolgens met eenige plechtigheid aan ieder lid der bemanning een getuigschrift met een zilveren sigarettenko ker uitgereikt. Na de uitreiking vestigde de heer Van der Boom. inspecteur van de scheepvaart nog de aandacht op het groote nut er van, dat de reddingsmiddelen aan boord van een schip in orde zijn. Hierna bleef het gezelschap nog eenigen tijd bijeen. Het huldeblijk is uitgereikt aan: W. Chr. v. d. Burgt, eerste officier, P. Duif, derde officier, G. Ates, tweede machinist, J. Kruid hof, stuurmans-leerling. A. J. Otten, timmer man, Arie Toet, Joh. Dijkhuizen en C. Tuit. matrozen INBRAAK. Woensdagavond half negen is ingebroken :n het perceel Marnixstraat 4. bewoond door den heer P. De dader had zich toegang we ten te verschaffen door verbreking van een ruit in de keukendeur aan de achterzijde, waardoor hij het raam kon openen. In de twee benedenkamers heeft hij twee dressoirs en een boekenkast doorzocht. De man is echter gestoord door den bewoner, die op de bovenkamer was. Deze holde naar beneden, waarna de inbreker haastig de vlucht nam. Er wordt niets vermist. NOG GEEN DEBAT WESTERMAN—VOS. Mr. Westerman heeft thans aan het be stuur van de afdeeling Amsterdam van de Li berale Staatspartij de Vrijheidsbond geant woord, dat hij zich niet gerechtigd acht. zelf te beslissen of hij de uitnoodiging tot een debat met dr. Vos zal aannemen. Hij heeft de vraag voorgelegd aan den centralen raad van Nationaal Herstel en vertrouwt, dat hij binnenkort bericht zal kunnen zenden. Nader wordt gemeld, dat het hoofdbestuur van het Verbond voor Nationaal Herstel het debat heeft afgewezen, als zijnde nutteloos. MR. A. W. J. VAN VRIJBERGHE DE CONINGH. Mr. A. W. J. van Vrijberghe de Coningh. rechter in de Arrondissemcnts Rechtbank te Haarlem komt niet. zooals abusievelijk ge meld, voor op de alfabetische aanbevelings lijst voor rechter in de rechtbank te Breda maar te 's Graveuhagc. EIGEN MEELFABRIEK VAN DE „HANDELSKAMER"? Woensdagmiddag kwamen te Utrecht d afgevaardigden van de in de Coöperatieve Groothandelsvereeniging „De Handelskamer' georganiseerde coöperaties in een buitenge wone algemeene vergadering bijeen. Na in lichtingen van de heeren Joh. Warmolts en K. de Boer werd met algemeene stemmen een motie aangenomen, waarin directie en Raad van Commissarissen van de „Handelskamer' werd opgedragen plannen voor te bereiden, welke kunnen leiden tot oprichting van een eigen meelfabriek, als maatregel tegen het saneeringsplan van meelfabrikanten en bakkers. HET KINSELMEER. AMSTERDAM'S NIEUWE BADPLAATS. Van Amsterdam uit zal een autobusdienst worden ingesteld naar do Waterlandscne dorpen, die tot de gemeente Amsterdam be- hooren en 's zomers naar het Kinselmeer, dat min of meer een nieuwe badplaats voor Am sterdam belooft te worden. MUZIEK. HET LAATSTE H. O. V.-CONCERT VOOR DE WERKLOOZEN. ORKEST EN SOLISTEN MET BLOEMEN GEHULDIGD. Het laatste van een reeks concerten die het Centraal Comité voor werkloozen in dezen winter voor de bij de Bestuurdersoonden aan gesloten werkloozen en hun gezinnen heeft georganiseerd, was bijzonder belangwekkend. Ook Woensdagmiddag was dc Gemeentelijke Concertzaal weer grootendeels gevuld met een dankbare schare, die gekomen was om te luisteren naar het concert van de HO.V. en naar den zang van Helene Ludolph, so praan te Haarlem, en van den heer Paul Perlot. bariton te 's-Gravenhage. die allen belangeloos hun medewerking verleenden. Zooals altijd was het programma met groo te zorg samengesteld. Het begon met „Die lustigen Weiber von Windsor", dat onder lei ding van den heer Marinus Adam prachtig werd uitgevoerd en dat onder ademlooze stilte werd aangehoord. Na afloop van dit nummer trad de heer H. Luijken. voorzitter van het Centraal Comité voor Werkloozen. naar voren. Hij dankte het orkest en zijn leiding voor al het schoons, dat hij in dezen winter heeft laten genieten. Namens de werkloozen bood hij den heer Adams, terwijl alle orkestleden zich van hun zetels verhieven, een bloemstuk aan. Lang durig was het spontaan applaus, dat hierna losbarstte. Dit was inderdaad de beste vorm van dank. die vertolkt kon worden. Toen kwam de Proloog uit de opera ..Pal jas" van R. Leoncavallo, waarbij de heer Perlot van zijn prachtig baritongeluid Het genieten. Ook hem werd door den heer Luijken een bloemenhulde gebracht, evenals Helene Lu dolph. die zich in het Recitatief en Aria uit dezelfde opera liet hooren en bewonderen. De heer Luijken dankte hun voor hun be reidwilligheid om dezen middag op te luiste ren en deelde hun mede. dat de werkloozen dit op hoogen prijs stelden. Hierna werd het verdere gedeelte van het programma afgewerkt. Het eindigde met Fragmenten uit „Die Geschiedene Frau", van L. Fall. Nauwelijks waren de laatste klanken ver stomd. of aan het orkest werd een langdu rige ovatie gebracht. Als dank daarvoor Het het orkest nog een pittigen marsch hooren. En hiermede behoorden deze mooie midda gen weer tot het verleden. Het Centraal Co mité verdient zeer zeker den dank van allen, die daarvan genoten hebben. KUNST AAN HET VOLK. Trio „BosmansHelmanVan Wezel" De reeks concerten der vareenlgir: Kunst aan het Volk", die in dit seizoen, op den Franschman Charles Panzéra na uitslu' Nederlandsche kunstenaars op het podium bracht. i.s Woensdagavond op schitterende wijze besloten door het Trio Bosmans-Helman Van Wezel. Van de drie uitgevoerde werken hoorde:: wc h&t Trio van Ravel enkele jaren geleden op een K. a. h. V.-concert van een Fransche combinatie: het c min. Trio van B-ethoven eveneens voor eenige jaren op een concert der Heemsteedsche Zusterverèeirging en we kunnen constatecren dat de vertolkingen van Woensdagavond in elk opzicht superieur zijn geweest. Die va.n Beethcvcns op. 1 no. 3 (welk een kracht en oorspronkelijkheid in dit op. 1!) mocht wol zoo goed als volmaakt heetcn: L-eWsch feilloos, psychisch elke zijde van dit merkwaardige opus doorpeilend. Het is niet noodig de schoone momenten in deze vertol king afzonderUJk te noemen: het was een onafgebroken reeks, die misschien in de prachtig-sobere voordracht der variaties cul mineerde. Van Ravel's in 1915 gescheven Trio is mij het eerste hoofddeel met zijn wonderlijk tocre broze stemming en klank het liefst. De ..Pas- sacaiile" levert het bewijs dat het zelfs In on zen tijd nog mogelijk is. geheele bladzijden volkomen oorspronkelijk en nieuw klinkende muziek te schrijven, zonder van een enkele verhooglngs- of verlagingsteeken gebruik te maken. In de „Pantoum". die de rol van Scherzo vervult, zijn deze teekens althans in de pianopartij tot schier-onleesbaar ma kens toe opgehoopt, bovendien stelt in dit deel dc combinatie van verschillende maatsoorten (4/2 en 3,4) zware cischen aan uitvoerders en hoorders. De Finale met haar afwisseling van 5 4 cn 7 4 is insgelijks moeilijk te volgen; het wil me bovendien voorkomen dat de inspiratie van den componist zich in dit deel minder stork doet gevoelen. Ook dit hoofddeel vergt van techniek en samenspel der vertolkers het uiterste, maar de reproductie bleef overal klaar, vol rythmische kracht in de Pantoum vol glans in de Finale: alleen scheen mij in de laatste de cello-partij soms met te groote bescheidenheid gespeeld. Het Trio van Henriëtte Bosmans hoorde ik vroeger eens door de radio en het bleek nu weer dat deze, hoe waardeerbaar ook, toch slechts een surrogaat van de directe auditie is. Veel, veel meer dan toen kwamen nu de uitnemende kwaliteiten van het werk aan het licht. Het Trio draagt geen opus nummer maar moet volgens het jaartal van oorsprong door de componiste op ongeveer vijf en twintig-jarigen leeftijd zijn geschre ven en het is verwonderlijk welk een be- heerschlng van de materie zoowel naar vorm als naar inhoud, dit op zoo jeugdigen leef tijd geschreven werk toont. Het is vol levens kracht, blijheid en élan in de Allegro-deelcn In het Andante wat monotoon en osti- naat, maar ook de melodische kwaliteiten doen prettig aan. Dit Trio vertoont nog niet de vreemde In vloeden die zich in Henriettte Bosman's Piano concert doen gelden en die bij een krachtig en oorspronkelijk talent als het hare on- noodig, ja onwenschelijk schijnen; gelukkig heeft zij zich nadien daarvan weer losge maakt. Zoo is de Nederlandsche serie waardig be sloten en het zal zeker velen met- mij spijten dat voor het a.s. seizoen het concertprogram ma der vereeniging slechts namen van bui tenlanders vermeldt. Overigens hebben nog slechts reden tot erkentelijkheid en het audotorium heeft die Woensdagavond ook in ruime mate getoond. K. DE JONG.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 9