fee. ss.
GEZAG EN VRIJHEID
LIJST 33
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 25 APRIL 1933
WILLEM DE ZWIJGER.
HERDENKING.
OPENBARE SAMENKOMST IN DE
GROOTE KERK.
Op initiatief van den Bijzonderen Kerkeraad
iheeft gisteravond in de Groote Kerk een
Openbare samenkomst plaats gehad ter her
denking van den geboortedag van prins Wil
lem van Oranje. Het kerkgebouw was ge
heel bezet. Onder de aanwezigen bevonden
zich o.m. de burgemeester, de heer C. Maar
schalk, mevr. RöellDe Vos van Steenwijk
en de heer W. Roodenburg, wethouder van
onderwijs.
Daar ds. Sillevis Smit, gereformeerd predi
kant in Hersteld Verband, die de bijeenkomst
zou openen, wegens ziekte verhinderd was,
werd allereerst het woord gevoerd door dr.
C. B. Hylkema, doopsgezind predikant. Deze
schetste in zijn korte toespraak den prins
van Oranje als de strijder voor de vrijheid
van godsdienst. Dit toonde spreker door te
herinneren aan het antwoord, dat de prins
als loyaal dienaar van den koning van Spanje
aan dezen vorst gaf toen hem bevolen werd
tegen den z.g. ketters op te treden, n.l. „Ik
kan niet en ik wil niet, er moet zijn vrijheid
van religie".
Nadat men gemeenschappelijk psalm 93
had gezongen, sprak ds. W. Bijleveld, Chris
telijk Geref. predikant naar aanleiding van
Hebreeën 11 23, waarna hij in gebed voor-
ging.
Pastor Kaetzke, predikant der Duitsche
gemeente, die vervolgens het woord tot de
aanwezigen richtte, zeide dankbaar te zijn in
dit gastvrije land bij de herdenking van den
prins van Oranje aanwezig te kunnen zijn.
Hij gaf de verzekering dat de Duitsche ge
meente geheel medeleeft met de groote fi
guren uit de Nederlandsche historie. De
Duitsche protestanten zijn ten allen tijde
dank verschuldigd aan den prins, omdat hij
door zijn optreden de Europeesche geloofs
vrijheid heeft weten te behouden.
Pasteur Ch. F. Ch. Krafft, predikant der
Waalsche Kerk, zeide zich op dezen avond,
waar alle Haarlemsche protestanten zich ver-
eenigd hadden om prins Willem van Oranje
te herdenken, gaarne daarbij te willen aan
sluiten. Spreker herinnerde aan de betrek
kingen, die de prins met de Waalsche kerk
heeft onderhouden, (o.m. woonde hij gedu
rende eenigen tijd de godsdienstoefeningen
In de Waalsche kerk te Delft bij) en vertelde
van de krachtige me de wérking, die zijn ver
volgde geloofsgenooten in Frankrijk van hem
ondervonden. De prins heeft zich voorts voor
al verdienstelijk gemaakt door bevordering
van de toenadering tusschen alle Christenen
en het respecteeren van de vrijheid van gods
dienst. Wij zijn er dankbaar voor, aldus
pastejy Krafft, dat er zulke strijders jroQr
God's woord zijn geweest als ^Willem van
Oranje. -
Ds. D. Drijver, Evangelisch Luthèrsch
predikant, zette uiteen hoe de prins dooi
den staatkundigen toestand naar het Cal
vinisme gedreven werd. Hij nam tenslotte
zelfs openlijk deel aan het gereformeerde
avondmaal, maar steeds bleef hij doordron
gen van de gedachte, dat de religie niet dooi
de hand van den tyran mag worden opge
drongen.
Het ware staatsmansbeléid wist hii te be
waren. Wellicht vond dit alles zijn oorsprong
in de liberaliteit van zijn gezindheid, zijn
ridderlijk gemoed, wellicht was die opvat
ting afkomstig van zijn vrome moeder Juliana
van Stolberg. De prins heeft er voor gezorgd-
dat de Luthersche kerken alle voorrechten
kregen, die ook de hervormde kerken genoten.
Daarom, aldus spreker, past op dezen avond
een dankwoord van Luthersche zijde voor de
man, die gezegd heeft, dat ieder God moest
dienen, zooals zijn eigen consciëntie, zijn ge
weten hem ingaf.
Ds. J. W. Siertsema, gereformeerd predikant
gaf als zijn overtuiging te kennen, dat Willem
van Oranje het Calvinisme op de juiste wijze
beleed.
Zijn calvinisme gaf hem de kracht tegen
de tyrannie op te treden en voor de vrijheid
van de religie te vechten, omdat hij zich den
dienaar wist van Hem, die de bron is van
alle vrijheid. Spreker vestigde ér de aandacht
op, uit welk een ontzaglijk moeilijken tijd
's prinsen overgang tot het calvinisme da
teert, nl. in de periode, dat diegenen, die hem
feitelijk moesten steunen hem in de steek
lieten en zijn broeders op het slagveld sneu
velden.
In zijn stervensuur heeft de Zwijger uitge
roepen: „Mijn God, ontferm U-over mjjn ziel
en over mijn arm volk". Thans, viei-honderd
jaar na zijn geboorte, aldus ds. Siertsema,
mogen wij van hem getuigen: God heeft zijn
bede verhoord.
Ds. C. J. van Paassen, Ned. Duitsch her
vormd predikant, stelde zich in zijn rede voor
de vraag, wat Willem van Oranje toch wel be
wogen kon hebben zijn lot met dat van het
Nederlandsche volk te verbinden. Gelijk ook
prof. Van Schelven dit in zijn studie over den
Vader des Vaderlands heeft vastgelegd, zijn
hier twee redenen voor te vinden: de afkeer
van den prins tegen het vorsten-absolutisme
en daarnaast zijn geloof. Hij verzette zich
niet tegen het Roomsche geloof, maar tegen
de onrechtvaardige inquisitie. Blijkens zijn
eigen apologie is hij nooit rebel geweest, veel
eer beschermer van de privileges en rechten
van het volk. Zijn geloof heeft hem daarbij
geschraagd.
Aan geloofsformules hechtte de prins nooit,
bijzondere waarde. Spreker zeide. dat wij
Willem de Zwijger dienen te zien als de weg
bereider van de vrijheid.
Een slotwoord werd gesproken door ds. A.
H. Haentfans, Remonstrantsch Geref. predi
kant-, waarna gezamenlijk van het Wilhelmus
het couplet „Mijn schilt ende betrouwen"
werd gezongen. De sluiting geschiedde op de
gebruikelijke wijze.
Mevr. Van Tienhoven verleende aan
deze samenkomst haar medewerking als
zangsoliste Zij zong het Wilhelmus. Valerius*
„Wilt- heden nu treden". „Wij willen Holland
houen" en „Bede voor het Vaderland".
Nog zij vermeld, dat bij den uitgang een
collecte werd gehouden ten behoeve van het
Crisis Comité.
PERSONALIA.
Geslaagd te Amsterdam voor het examen
van Inspecteur van Politie de heer K. Rijpma
te Haarlem.
CHRISTELIJK PERSONEEL IN
PUBLIEKEN DIENST.
VIERING 25-JARIG BESTAAN.
De afdeeling Haarlem van den Ned. Christ.
Bond van personeel in publieken dienst vier
de Maandagavond in de groote zaal van het
gebouw der Haarlemsche Jongelingsvereeni-
ging aan de Lange Margarethastraat haar
25-jarig bestaan. De belangstelling hiervoor
was zeer groot.
De voorzitter, de heer G. Post, opende de
bijeenkomst op de gebruikelijke wijze, waar
na hij een woord van welkom sprak. Hij uitte
zijn blijdschap over de groote opkomst;
spoorde de leden aan. om getrouwer de ge
wone vergaderingen te bezoeken, deed een
bèroep op de eehtgenooten der leden, om
hun man aan te moedigen meer actief aan
het organisatieleven deel te nemen. Hij
droeg daarna de leiding van de bijeenkomst
over aan den voorzitter der feestcommissie,
den heer L. Steeman.
De Bondsvoorzitter, de heer D. de Ridder,
sprak de feestrede uit. Hij noemde het jubi
leum van deze afdeeling een moment van
groote beteekenis. Vijf-en-twintig jaar lang
is men met Gods hulp werkzaam geweest om
de belangen der leden te behartigen. Hij her
innerde aan den toestand van 25 jaar gele
den. toen voorgangers van de Christelijke
organisatie gehoond en bespot werden door
de tegenstanders, die toen ai schermden met
groote getallen. Hoe gansch anders is het nu.
Er zijn thans meer dan 5000 leden. Vriend en
vijand kijken met respect naar de resultaten,
die de Christelijke organisatie heeft mogen
bereiken. Dit werk is door God rijk gezegend.
Hij die bouwt zonder Gods hulp, zal be
schaamd uitkomen. De loonen en arbeids
voorwaarden en de rechtspositie waren 25
jaar geleden heel slecht. Mede door het
werk van de Christelijke besturen is dit alles
veel beter geworden. Tegen alle verdrukking
in is de Christelijke organisatie gegroeid, ten
spijt- van hen, die de Christelijk georgani-
seerden .verraders van de arbeiders" noe
men. De Christelijke arbeiders konden
slechts planten en natmaken. Het was echter
God, die den wasdom geeft. Men moet wa
ken over wat men in de afgeloopen 25 jaar
verkregen heeft.
Spreker noemde het een les voor de Hol-
landsche arbeidei^. wat zich sinds 1918 in
Duitschland heeft afgespeeld. Van de belof
ten, in 1918 door de sociaal-democraten in
Duitschland gedaan is niets terecht geknmen.
Niet de mensch, maar God regeert. Alleen
met Zijn hulp kan men met vrucht arbei
den.
Spreker wenschte de afdeeling Haarlem
geluk met haar zilveren jubileum en wekte
de leden op. om schouder aan schouder voort
te werken. Dan zullen eens alle sociale „te
genstellingen worden weggevaagd.
Hi^hia hadt een huldiging plaats van .vier
leden wegéns huh 25-jarig lidmaatschap'v'an
deze organisatie. Dat waren de heeren E.
Overbeek. eere-voorzitter; G. Beneker, K.
Veenstra en J. Brondsema. Onder zeer harte
lijke bewoordingen bood de Bondsvoorzitter
hun namens het bestuur der afdeeling Haar
lem een prachtige ets aan, voorstellende de
Groote Kerk.
De heer,-Overbeek dankte mede namens de
drie andere gehuldigden voor deze aange
name verrassing..
Eenzelfde geschenk werd ook overhandigd
aan den tegenwoordigen voorzitter, den heer
G. Post.
De aanwezigen stemden door langdurig
applaus met deze huldiging in.
De avond werd opgeluisterd door heel ver
dienstelijke muziek van de mondorgelclub
D; S. V. (die vooral veel succes had met de
melodiën-potpourri) en met declamatie van
den heer J. N. de Jong. Deze droeg o.a. op
prachtige wijze „Joost's eerste kerkgang" en
„De kleine zendeling" voor. Ook werden
eenige films vertoond.
De oud-secretaris de heer Wagner droeg
een gelukwensch op rijm voor.
De feestvierende vereeniging kan met ge
noegen op dezen avond terugzien.
JUBILEUM „HOOP DER TOEKOMST"
De afdeeling Haarlem van den Nederland-
schen Chrlstelijken Geheelonthouders Kin-
derbond „Hoop der Toekomst" geeft 28 April
een avond ter herdenking van het 35-jarig
bestaan dezer afdeeling. Het- zangkoor der
afdeeling onder leiding van den heer Jac.
Cozijnen zal zingen, als spreker zal optreden
de heer W. P. J. Overmeer. De kinderen der
afdeeling hebben ingestudeerd het zangspel
„Droomelaar". De avond wordt gegeven in
Het Blauwe Kruis.
KINDERVOEDING.
De vereeniging „Kindervoeding" reikte in
de afgeloopen week uit in hare af deelingen:
Zoe testraat:
Dinsdag 83. Woensdag 81, Donderdag 81,
Vrijdag 95 enZaterdag 80 porties.
Overt onstraat:
Dinsdag 80. Woensdag 99. Donderdag 100,
Vrijdag 111, en Zaterdag 100 porties.
Byzantiumstraat:
Dinsdag 64, Woensdag 72. Donderdag 75,
Vrijdag 81 en Zaterdag 64 porties.
HERDENKINGS-NUMMERS VOOR WILLEM
VAN ORANJE.
Eglise Wallonne en „Voorzorg".
Herdenkings-nummers voor Willem van
Oranje ontvingen wij van De Voorzorg, or
gaan van den Christelijk Nationalen Werk
mansbond en van l'Eglise Wallonne, het door
Ds. F. Ch. F. Krafft te Haarlem uitgegeven
weekblad voor de Waalsch Hervormde kerk.
Het nummer van eerstgenoemd orgaan is
versierd met een plaat „Gezag en Vrijheid"
van Johs. Visser, verder zijn er foto's in op
genomen.
Het nummer van l'Eglise Wallonne ziet er
zeer goed uit. Er is een groote plaat inge
legd van den Vader des Vaderlands naar
het portret van Key.
F. Ch. K. schrijft over den prins en draagt
dit artikel op aan Koningin Wilhelmina.
Wanneer H M. de Koningin lid is van de Ne-
derduitsch Hervormde Gemeente, haar voor
ouders zijn lid geweest van de Waalsch Her
vormde Gemeente, schrijft hij. In het num
mer zijn verder foto's opgenomen van de
Waalsche kerk te Delft, de kerk van prins
Willem I.
ANTI REVOLUTIONAIRE PARTIJ
STRIJDT VOOR
STEMT DAAROM
*i
(Adv. Jngvz. Med.)
MR. WENDELAAR EN
KNOTTENBELT SPREKEN.
LIBERALE POLITIEK VERDEDIGD.
De liberale Staatspartij De Vrijheidsbond
heeft Maandagavond in de bovenzaal van
Brinkmann een verkiezingsvergadering ge
houden, die goed bezocht was.
Na ingeleid te zijn door den voorzitter mr.
C. Blanke voort, heeft eerst gesproken mr.
W. C. Wendelaar, burgemeester van Alk
maar, eerste candidaat van ae liberale lijst.
Mr. Wendelaar. die meedeelde in vier weken
23 verkiezingsredevoeringen te hebben ge
houden. beaamde met ar. Colijn, aat deze ver
kiezingen de laatste kans zijn van de par
lementaire democratie. Dit systeem dienen
de liberalen te verdedigen al is er op het
oogenblik wel eenige reden voor critiek. Spr.
haalde hier de gezagskwestie aan en noem
de het gelukkig, dat de minister van defen
sie thans is beginnen op te treden, al gaat
hij, volgens spr. nog niet ver genoeg. Mr.
Wendelaar bracht ook onder de aandacht,
dat er gezagsondermijning is bij de politie
hier en daar. De eenige maatregel, die hierop
past is volgens spr. onmiddellijke verwijde
ring uit den dienst. Ook bij het onderwijs
openbaart zich een en ander, welnu als er
iemand moet zorgen, dat het in de open
bare school goed moet- gaan, dan zijn dat
juist wij. liberalen. Het geval met de stem-
pelvacantie te Amsterdam haalde spr. aan om
te bewijzen, dat de anti-revolutionairen niet.
het monopolie hebben van gezagshandha-
ving. Verder zei spr. en staafde dit met cita
ten. dat socialisten en communisten op de
zelfde wijze gezag handhaven, loonen ver
lagen en censureeren als de kapitalisten
doen. Wanneer er nu een sterk gezag komt,
dan zullen alle partijen van de orde en rust
profiteeren. Wat de vrijzinnig-democraten
betreft, meende spr. te kunnen aantoonen,
dat zij in de practijk niet zoo onvoorwaarde
lijk voor 't gezag zijn, als zij zeggen. Ook kan
men niet achter hun defensiepolitiek komen,
maar voor eenzijdige ontwapening schijnen
zij nog wel te zijn.
Het Verbond voor Nationaal Herstel schet
ste spreker als overbodig en hij betreurde
innig de schijn-candidatuur-Snijders. Onder
hilariteit der vergadering stelde hij het Ver
bond voor als het trio Westerman-werkloo-
zencandidaat Merkelijn-Van Burink. Ten-
lotte constateerde de heer Wendelaar een
opbloei van het liberalisme bij de jongeren.
De tweede spreker, mr. H. J. Knotte n-
b e 11. leider der Tweede Kamerfractie heeft
het tijdens de verkiezingscampagne gefrap
peerd. dat er vooral bij de intellectueelen
zoo weinig begrip is van de beginselen der
"ïfertijen- JÈvenas mr. Wendelaar klaagde hij er
Over, dat men vroeger geen aandacht ge
schonken heeft aan het waarschuwen der
liberalen tegen te weinig gezag, terwijl men
thans den liberalen van allerlei zijden gebrek
aan gezag 'verwijt. Wanneer men nu vraagt
naar het liberale beginsel, dan antwoordt spr.
dat ons land hersteld moet worden op de
basis, waarop het vroeger groot Is geworden.
Spr. herinnerde in dit opzicht aan Thor-
becke. Spr. schetste vervolgens de idee van
vrijheid door gebondenheid.
Het verschil met de a. r. partij is. dat de
liberalen niet dwangziek zijn. Spr. citeerde
kwesties als Zondagstreinen, crematie.
Dwangziek zijn behalve de a. r. de fascisti
sche groepen. Dit leidt tot Duitsche toestan
den, en verheffing van geweld tot recht. Wat
sectarisme en klassenstrijd betreft de libe
ralen zijn er reeds jaren tegen. Toen mr. Kan
in de gemeentewet wilde opnemen de niet-
verkiesbaarheid van vrijgestelden waren de
liberalen de eenigen, die er vierkant voor
waren. In de minachting van „Nationaal
Herstel" voor het parlement ziet spr, een
krachtige gezagsondermijning.
Wat het vrije ruilverkeer betreft, spr. wilde
er zich over verheugen, dat dit verachte
„dogma van de liberalen" in den laatsten
tijd gepromoveerd is tot een christelijk be
ginsel. Spr, gelooft niet, dat wij in een tijde
lijke crisis leven doch ons op een nieuwe or
dening van zaken dienen in te stellen. Een
der verdiensten van de liberalen is. dat zij
dit hebben durven zeggen. Zij roepen niet om
een sterken man. maar om een sterke regee
ring. Tenslotte vestigde spr. er de aandacht
op. dat wie op Colijn stemt, niet op Colijn
stemt, maar op de a. r. partij! En men wil
ter rechterzijde terug naar de coalitie. De
liberaal moet niet stemmen op anderen dan
liberalen.
Er werden na afloop der redevoeringen
eenige vragen gesteld en door de sprekers
naar genoegen beantwoord, waarop mr.
Blankevoort de bijeenkomst gesloten heeft.
VRIJZINNIG HERVORMDE JONGEREN
KRING.
Dinsdag 25 April zal Ds. Padt uit Zandvoort
voor dezen kring spreken.
JUBILEUM J. W. VAN OMMEREN.
Maandag herdacht de heer J. W. v. Omme
ren, ondermeestcrknecht op de zetterij van
de fa. Joh. Enschedé en Zn, het feit, dat hij
40 jaar geleden aldaar zijn werkzaamheden
begon.
De jubilaris werd ter zetterij door zijn col
lega's op zeer hartelijke wijze gehuldigd.
De heer C. C. v. d. Bergh voerde het woord
namens de commissie van voorbereiding.
Als aandenken werd hem een mooie
schoorsteenklok en een mand met bloemen
overhandigd.
Op het bureau der directie werd dehrr
van Ommeren toegesproken door den heer G.
C. A. Junge, die verklaarde, dat hij deze op
dracht zeer gaarne uitvoerde, omdat de ju
bilaris iemand is, die dit volkomen verdient,
daar hij zich met ijver en toewijding aan
zijn taak geeft.
Als blijk van waardecring overhandigde
spr. den jubilaris vervolgens een standaard -
aschbak, een kistje sigaren en een enveloppe
met inhoud.
De heer W. Grenzenberg. chef ter zetterij,
vestigde in een korte toespraak de aandacht
op de goede verstandhouding met den heer
Van Ommeren. Ten slotte sprak de heer F.
Primo den jubilaris toe.
De heer Van Ommeren dankte vervolgens
met een gemoedelijk speech je.
De jubilaris heeft het verdere deel van den
dag in huiseüjkcn kring doorgebracht.
CHR. JONGENSVEREENIGING
„OBADJA".
HET 50-JARIG BESTAAN.
„Obadja", de jongensafdeeling van de
Haarlemsche Jongemannenvereeniging die
het gebouw in de Lange Margarethastraat
bezit hoopt in de komende dagen haar gou
den jubileum te vieren.
De jongensclub vroeger knapenvereeni-
glng geheeten werd in 1883 door eenige
leden van de Jongemannenvereeniging opge
richt. De vereeniging huisde toen in het
gebouw in de Lange Annastraat.
Ook nu nog blijkt dit vereenigingswerk in
een behoefte te voorzien. Met een ledental
van 110, met een enthousiast en eensgezind
clubleven met haar „instuif", haar ontwikke
lingswerk, haar eigen kamp in Vorden, enz.
heeft de vereeniging alle aanleiding haar
jubileum niet. onopgemerkt te doen voorbij
gaan
Met het oog op de tijdsomstandigheden is
de viering evenwel sober gehouden. De
feestcommissie, bestaande uit eenige oud-
leden en de tegenwoordige leiders, heeft het
volgend herdenkingsprogram ontworpen:
Zaterdag 29 April: Feestavond voor leden
en genoodigden.
Zaterdag 6 Mei: Openbare feestavond. Spe
ciaal ouders van leden en oud-leden der ver
eeniging, maar ook andere belangstellenden
zijn hier welkom.
Deze beide avonden worden gehouden in
het eigen gebouw.
Zondag 7 Mei volgt een plechtige slot-
samenkomst in de Luthersche Kerk. Witte
Heerenstraat. Sprekers Ds. C. Veen, dir. der
H.J.M.V. en Ds G. J Duyvendak.
Ook daar zijn alle belangstellenden welkom.
In den loop dezer week zal een jubileum-
en propagandaboekje verschijnen.
VIJFDE R.-K. PROPAGANDA-
VERGADERING.
PATER BORROMAEUS DE GREEVE AAN
HET WOORD.
Dc afd. Haarlem der R.K. Staatspartij
hield Maandagavond in St. Bavo in de Smc-
destraat weer een propaganda-vergadering,
waar als spreker optrad Pater Borromaeus
de Greeve.
De belangstelling voor deze vergadering
was enorm; het publiek vulde twee zalen; bo
vendien stond de hal nog stampvol. In alle
benedenzalen waren luidsprekers aange
bracht, zoodat dc rede van Pater de Greeve
overal gemakkelijk te volgen was.
Pater Borromaeus de Greeve vond zijn taak
dezen avond zeer aanlokkelijk. Hij had
slechts het vuur weer op te rakelen; de vlam
van geestdrift op te jagen.
In dezen tijd worden groote belangen van
ons volk bedreigd. Ilct gaat bij deze verkie
zingen om het behoud van het gezag, het ge
zin en van ons Vorstenhuis.
Aan het gezag is nu eenmaal alles en ieder
een onderworpen en dat moet geschiedendoor
verstand en vrijen wil. Anarchie en gezag zijn
de geweldigste tegenstellingen in het leven
der menschheid. Vrijheid is mooi. maar zij
mag niet ontaarden in bandeloosheid.
Dc oorlog heeft vuur en bloed over dc we
reld gebracht en nu willen de communisten
dat weer doen, zij hopen een nieuwe maat
schappij te doen ontstaan door revolutie.
Maar dit is een waanidée van een krank
zinnige.
Toch wint de communistische propaganda
steeds meer veld en het is lang niet zeker,
dat de soc. democraten ten slotte, als een re
volutie zou gewaagd worden, niet met de
communisten mede zouden doen. De houding
van de S. D. A. P. inzake de Zeven Provin
ciën geeft in dit opzicht veel te denken. Zoo
dra er opstandigheid is. scharen de socialis
ten zich aan de zijde van de oproerkraaiers.
Spr. zou dan ook het commando willen
uitdeelen: „Presenteer het geweer voor het
gezag!" (applaus).
Nu het gezin. Het gezinsleven staat in Ne
derland hoog. En wat beteekent in dat gezin
de vrouw oneindig veel! Spr. wilde met rid
derlijk élan allen oproepen tot bescherming
van de vrouw en van het kind! Eerbied vroeg
spr. voor het gezin.
En dat gezin wordt nu bedreigd door het
communisme! Men zie naar Rusland, waar
het huwelijk, de vrouw, de moeder, het
kind dagelijks belcedigd worden, door de
„staatsinstellingen". Laat ons allen pal
Staan voor het prachtige, heilige gezinsleven,
dat alleen veilig is bij de R.K. Staatspartij.
Het gaat bij deze verkiezingen ook om vor
stenhuis en Kroon Dc Vader des Vader
lands bracht de volkseenheid en Oranje is
ook den Katholieken dierbaar geworden.
Onze Koningin is een hoogstaande vrouw, een
gestalte zonder smet of blaam, wier daden
gegrondvest zijn op een degelijke, godsdien
stige overtuiging. En haar dochter hebben
dc Katholieken lief en zij zullen haar be
schermen (luid applaus).
De Christenen moeten zich vereenigen en
pal staan tegenover communisten en so
cialisten. die beide den troon en onze vorstin
willen aanranden. Oranjeliefde beteekent va
derlandsliefde. Wij moeten, zeide spr., strij
den voor onze nationale grootheid, onder
worpen aan onze godsdienstige en zedelijke
grootheid. Daarvoor moeten de Katholieken
zich doen gelden in 's lands bestuur maar
dan is vóór alles noodig: éénheid. Spr. be
zwoer de aanwezigen, de Katholieke eenheid
te bewaren. Elke stem op de Katholieke
Staatspartij is een stem voor den Koning
Jezus Christus, (luid en langdurig applaus)
Met een geestdriftige opwekking aan eiken
Katholiek, te bidden en zijn plicht te doen,
eindigde spr. zijn rede, waarna luid gejuich
klonk.
De voorzitter. Dr. Koot. dankte Pater dc
Greeve voor zijn krachtig, vurig woord!
Toen dc gevierde spreker de zaal verliet
werd hem een ovatie gebracht.
VERBOND VAN NATIONALISTEN
SPREKERS DR. VAN DER MYLE, D. J.
STEM MEK IK, C. J. M. VAN EYSDEN.
In het gebouw „Caecilia" liicld het Ver
bond van Nationalisten Maandagavond een
openbare vergadering, waar Dr- van der
Mijle, algemeen voorzitter sprak over: „De
bedreigde Rijkseenheid", de heer D C. J.
Stemmerik over „De Gepoe In actie", en de
heer C. J. M. van Eysdei; over „Fascisme of
parlementarisme?'
Voor den algemeenen inhoud dezer drie
redevoeringen, verwijzen wij naar ons num
mer van Donderdag 30 Maart jl.. waar het
standpunt dezer drie sprekers uitvoerig is
uiteen gezet.
De vergadering werd Ingezet met het zin
gen van het volkslied, waarbij-een gedeelte
der aanwezigen aan het verzoek op te staan,
niet voldeed.
In de zaal, zoowel als op straat waren en
kele inspecteurs, rechercheurs en politie
agenten aanwezig.
Dr. van der Mijle legde er nogmaals den
nadruk op. dat wereldvrede een utopie is.
Bewapening is dus noodzakelijk en ontwape
ningsconferenties zijn nutteloos.
Eveneens verwierp spr. weer het parlemen
tarisme; hij wil een regeering die alleen aan
het staatshoofd verantwoording schuldig is
en r.iet aan het volk. De volksvertegenwoor
diging moet slechts advlseeread en contro
leerend werker.. Het Verbond van Nationa
listen wil een fascistischen staat op Neder-
landschen grondslag, met gelijk recht voor
werkgever en -nemer.
De heer van Eijsden begon zijn rede met
het verzoek een driewerf hoera voor het vor
stenhuis uit te brengen, waaraan wederom
slechts een gedeelte der aanwezigen voldeed.
In zijn rede protesteerde spr. heftig tegen
de bestrijdingen die de nationalisten van
linkse he zijde ondervinden en tegen het feit
dat wel „roode" optochten mogen worden
gehouden, doch dat dezelfde personen de
nationalisten lastig vallen.
Voorts sprak dc heer D. C. J. Stemmerik:
waarna er gelegenheid was tot 't stellen van
vragen, waarvan enkelen gebruik maakten,
Onder politiegeieidc naar
huis.
Na afloop werden vijf gcuniformde fascis
ten en enkele anderen onder politiegeieidc
naar het station gebracht. De in Haarlem
woonachtigen werden elk eveneens naar hun
woning begeleid, waarbij geen incidenten
van eenige beteekenis zich hebben voorge
daan. Het bleef beperkt tot enkele luidruch
tige anti-fascistische uitlatingen, en aanma
ningen tot verder loopen en verspreiden.
Voor den Politierechter.
HET TIES VAX DEN BAKKER.
Do politiebeambte Laduc had Indertijd ge-
zegd, dat een bakker te Vogelenzang hem met
een mes bad bedreigd. Dit geval kwam voor
den politierechter en toen legde een knecht
van den bakker zoodanige verklaring af. dat
hij van meineed verdacht werd en hij werd
dan later ook door de rechtbank alhier voor
meineed veroordeeld.
Nu kwam de zaak van den bakker, die met
hot oog op de meineedzaak was opgeschort,
opnieuw voor den politierechter.. Mr. v. Loben
Seis protesteerde tegen de voortzetting omdat
de bakkersknecht van het vonnis in appèl is
gegaan en de zaak nog niet in kracht van
gewijsde is. De Officier van Justitie Mr. An-
dringa achtte geen termen aanwezig om da
zaak opnieuw te schorsen, aangezien er uit
een nader ingesteld onderzoek voldoende ge
gevens zijn verkregen buiten de verklaring
van den bakkersknecht om.
De verdediger bleef bij zijn bewering en ver-
klaarde de verdediging te zullen neerleggen
als de zaak toch zou worden behandeld.
De politierechter oordeelde, dat verdere
schorsing niet door de wet en ook niet door de
feiten werd geëischt. waarom de zaak zou
worden behandeld.
Als nu verscheen de agent Laduc, die vol
hardde bij zijn proces-verbaal en bij zijn in
dertijd afgelegde verklaringen. Hij hield dus
vol dat de bakker hem met een mes in de hand
had nagezeten en herkende een op de zitting
aanwezig was als soortgelijk aan dat. 't welk
de bakker In de hand had gehad. Dit mes was
eenige maanden na 't gebeurde door den
rechter-commissaris in de bakkerij in beslag
genomen.
De agent Togtema verklaarde, dat Laduc
hem onmiddellijk na 't gebeurde over een mes
had gesproken en een mes als het stuk van
overtuiging had beschreven.
Mevrouw van Veen. die naast den bak
ker woonde, had tijdens de scène met Laduc
den bakker hooren roepen „Ik zal hem g. v. d.
aan het mes rijgen" en zij had ook gehoord,
dat de huisgenooten van den bakker getracht
hadden hem tot bedaren te brengen, terwijl
verdachte geroepen zou hebben; „ik maak
hem kapot". Zij had den bakker niet kunnen
zien. Later had zij, toen zij voor een winkel
stond en verdachte in een auto zat. die bij
haar stilhield, verdachte hooren zeggen: „Ik
ben voor f 1000 blij, dat ik het mes in de
schutting heb gestoken en dat het wijf van
v. Veen niet heeft gezien, dat ik een mes in
de hand had".
Get. Kool verklaarde, gehoord te hebben,
dat verdachte in den tijd der instructie, ge
zegd had, dat zijn knecht moest volhouden.
Al-4 hij niet volhoudt, zit hij er in en ik ook.
De heer Kremer. destijds loco-burgemees
ter van Bloemendaal, verklaarde, dat ver
dachte. onmiddellijk nadat zich het geval met
Laduc had afgespeeld, zich bij hem thuis ver
voegd had en zich niet zoozeer over Laduc
had beklaagd dan wel had medegedeeld, dat
hij Laduc met een stuk hout had bedreigd.
Verdachte spreekt dit tegen.
Dc heer Kremer zegt verder, dat verdachte
een paar dagen later op het stadhuis was
geweest en toen beweerd had. niet met eenlg
voorwerp te hebben gedreigd, maar toen had
Laduc reeds van het mes gesproken.
De Officier van Justitie achtte het tcnlaste
belegde bewezen, vond het feit zeer ernstig,
mede in verband met de veroordeeling van
den knecht en met de hetze, die er. zelfs in
een der daebladen (niet Haarlem s Dagblad.
Redactie), tegen Laduc is gevoerd. Spreker
eischte het maximum, 6 maanden gevangenis
straf.
De politierechter resumeerde kort en dui
delijk alles wat tegen verdachte was inge
bracht en vond daarin een volledig bewijs van
schuld. De rechter gispte stronrr de hetze te
gen Laduc en verweet verdachte, dat hij in
'ogelenzang een sfeer van haat en wantrou
wen tegen Laduc had geschapen. Rekening
willende houden met het feit, dat verdachte
waarschijnlijk zelf ook voor meineed en het
aanzetten daartoe zal worden vervolgd, wilde
de rechter dit nu niet in de straf verdiscon-
teeren en veroordeelde hem daarom tot 3
maanden gevangenisstraf,
