Haarlem's Dagblad | 1933 | 2 mei 1933 | pagina 2

DE BILT.

HAARLEM'S DACBLAD

DINSDAG 2 MEI 1933

THANS DE DEUTSCHE
VAKVEREENIGINGEN.

Inneming bij verrassing.

GEBOl'WEN BEZET. LEIDERS
GEARRESTEERD.

BERLIJN, 2 Mei (Wolff) De leider van het
comité van actie tot bescherming van den
Duitschen arbeid dr. Ley heeft over de actie
tegen de vrije vakvereenigingen aan de pers
het volgende medegedeeld:

..Hedenochtend klokslag tien uur is de
actie begonnen. Alle gebouwen van de vrije
verbonden, arbeidersbanken enz. zijn bezet.
De leiders waren geheel verrast. Leipart.
Grassmann en Wissel werden gearresteerd,
alsmede alle leiders van de verschillende af-
deelingen en verbonden en de redacteuren
van de toonaangevenden vakverbondsbladen
Het bureaupersoneel werd verzocht den ar
beid op gewone wijze voort te zetten. Nergens
werd tegenstand ondervonden. Binnen enkele
dagen zal de nieuwe organisatie van de vak
vereenigingen ter bescherming van de rech
ten van den Duitschen arbeider worden inge
voerd".

jO arrestaties.

BERLIJN. 2 Mei (Wolff) Naar dr. Ley
verder mededeelde, zijn bij de actie tegen de
vrije vakvereenigingen tot nu toe 50 personen
gearresteerd.

In beslagneming.

KEULEN. 2 Mei (Wolff) Bij de actie tegen
de vrije vakvereenigingen in het Rijnland Is
in het gebouw te Keulen een aantal kara
bijnen en sabels in beslag genomen, alsmede
een aantal drukwerken tegen de nationale
regeering.

AANBESTEDING.

In Lion d'Or heeft architect J. C. Dop
hedenmorgen aanbesteed het bouwen van
tien woonhuizen aan de Delftlaan. Raming
was f 4#7.000. Er waren 17 inschrijvingen bin
nengekomen. waarvan de laagste was C. P.
Veen, aannemer te Haarlem voor f 42.835

SITUATIE BIJ DE „LUTINE"
VERKEND.

Men weet hoe het schip ligt.

EN NU DE 14 MILLIOEN

Men meldt ons van Terschelling:

Het bergingsvaartuig van de firma Dros
te Texel met de pulsinrichting aan boord
heeft gisteren niet minder dan 102 boringen
gedaan naar de Lutine. Men heeft thans
nauwkeurig kunnen nagaan waar het gezon
ken schip zich bevindt. Het wrak ligt onge
veer 13 Meter onder het zand. waarop weer
3 tot 5 meter water staat, naar gelang het.eb
of vloed is. De pulsinrichting moet' dus
ongeveer 20 Meter pulsen Door de pulsingen
van gisteren i.s verder komen vast te staan,'
dat de „Lutine" in haar geheel op den bodem
van klei ligt, welke kleibodem varieert van
anderhalf tot 3 meter dikte. Het wrak is
thans geheel afgepaald. Het heeft een lengte
van vijftig Meter en een breedte van tien
Meter. Een en ander is volledig in kaart ge
bracht. Gebleken is, dat het#achterschip niet
is weggesleept, zooals algemeen werd gedacht
doch dat. alleen het campagnedek weg ls. Ook
dc munitielaag. welke is aangeboord dooi
de puls. is in kaart gebracht. Deze muni
tielaag heeft afmetingen van 12 bij 10 Me
ter. Vermoedelijk is de roestklomp, welke de
munitielaag is geworden, vier en een halven
Meter dik. Onder de munitielaag ligt de
schatkamer.

De heer Becker uit Gennep, die de werk
zaamheden leidt, heeft een conischen toren
ontworpen, welke een oppervlakte zal bestrij
ken van 113 M2. Deze toren is thans gereed
cn ligt in de haven van Terschelling. Het
wachten is op gunstig weer om dezen toren
op zijn plaats te brengen.

Tal van voorwerpen zijn gisteren door de
pulsinrichting naar boven gebracht, o.m.
spijkers, stukken hout van verschillende dee-
lcn van het schip, stukken munitie enz. Het
wachten is thans op eenige dagen goed weer
om de verdere werkzaamheden te verrichten
met den conischen toren. Men meent, dat
onder de munitielaag het goud is geborgen
ter waarde van 14 millioen gulden, welke
goudvoorraad bestaat uit gemunt goud cn
gouden en voorts ook zilveren staven.

DE HAARLEMSCHE AUTO
MARKT.

MEN STAAT ER NOG VREEMD TEGENOVER.

Heden is op een terrein aan liet. Kenne-
merplein, toebehoorende aan dc Nederland-
sche Spoorwegen, de eerste Haarlemsche
automarkt geopend. Zooals wij reeds meld
den kunnen diegenen die op een gemakke
lijke wijze van hun auto al' willen, en zij die
ccn niet te dure wagen willen koopen. elkan
der daar treffen.

De exploitant deelde ons mede dat on
danks het feit dat er nog niet zoo bar veel
wagens aan de markt gekomen waren, de op
komst hem betrekkelijk was meegevallen. Om
half een was er echter nog pas een auto
van eigenaar verwisseld: een oude Citroen.

Voorts stonden er nog een aftandsche Dixi.
een afgereden Renault, on een uitgeleefde
Ford-vrachtwagen op hun nieuwe heer en
meester te wachten. Hedenmiddag zouden er
nog een tiental andere wagens bijkomen, ge
deeltelijk uil Amsterdam afkomstig.

Velen zijn echter nog een weinig schuch
ter om hun wagen op deze wijze van de hand
te doen. Zoo kwamen er hedenochtend om
8 uur i toen de markt, juist was gcoponcD drie
auto-eigenaars die hun wagens wilden ver-
koopen. doch geen van allen hun wagen
wilden neerzetten, omdater nog geen
wagen stond.

Ook in den loop van den dag zijn er ette
lijke personen geweest die kwamen kijken,
doch om den een of anderen reden weer ver
trokken. Waarschijnlijk speelt ook hier het
nieuwe van de zaak een beduidende rol.

Voor den gaanden cn komenden man was
de nieuwigheid een attractie! Kwinkslagen,
en andere min of meer geestige opmerkingen
waren niet van de lucht, en wat den vroolij-
kon kant. van de markt, betreft, kunnen wu
gerust zeggen dat die geslaagd te noemen is.

DR. S. F. H. J. BERKELBACH
VAN DEN SPRENKEL.

BEROEP TE AMSTERDAM AANGENOMEN.

Dr. S. F. H. J. Berkelbach van dor Spren
kel. Ned. Hervormd predikant te Rotterdam,
voordien te Haarlem, heeft het beroep naar
Amsterdam als opvolger van prof. dr. A. H.
de Hartog, aangenomen, meldt het Handels
blad.

BAZAR OOSTERKERK.

Hedenmiddag drie uur zou in de Ooster
kapel bij de Oosterkerk door Ds. C. J. van
Paassen een bazar worden geopend ten bate
van verschillende sociale doeleinden in deze
wijk, zooals voor het aanschaffen van een
telefoon voor hardhoorenden in de Ooster
kerk, voor het werk in de Wijkverpleging enz.

Vanmorgen werden we reeds in de gelegen
heid gesteld, een kijkje te nemen. In tegen
stelling met vele andere bazars was deze toen
al heelemaal gereed om de bezoekers te ont
vangen. Er is dan ook hard gewerkt.

De firma Roggeveen versierde de wanden
met tapijten en de electrische verlichting en
gramofoons werden aangebracht door de
firma Gebrs. Prent te Haarlem. Beide fir
ma's deden dit geheel belangeloos.

Hier zijn trouwens nog veel meer blijken
van liefde voor het goede doel te vinden.
Men zie daarvoor maar eens de groote stand
met babygoed dat door de vervaardigsters
geschonken is. Ditzelfde is trouwens geschied
met zeker 99 procent van alle aanwezige
goederen. Hierbij zijn er uit verschillende
plaatsen in ons land van Groningen tot
Maastricht toe. Ook vele Haarlemsche firma's
schonken artikelen.

Op dezen bazar is absoluut voor „elck wat
wils" en voor iedere portemonnaie. We za
gen o.a. een stand met een groote hoeveel
heid etsen, platen, schilderijtjes enz. O.a.
prachtige etsen, voorstellende de Oosterkerk,
den Bakenessertoren, de Amsterdamsche
Poort, enz. Die zullen stellig koopers vinden,
evenals de ongeveer zestien kussens, het eene
al mooier dan het andere.

Ook de stands met eetwaren en huishoude
lijke artikelen zien er frisch uit. Geschonken
werden verder tien zakken anthraciet, zakken
meel en zelfs een heele baal bloem voor de
oud-Hollandsche gebakkraam op de binnen
plaats, waar men zich te goed kan doen aan
oliebollen en andere heerlijkheden.

Op een podium is plaats voor een strijkje,
dat ook alweer belangeloos musiceeren zal
en waarvoor de firma Alphenaar een piano
welwillend beschikbaar stelde. Aan den ach
terkant van de zaal wordt thee geschonken.

Er zijn natuurlijk ook vele attracties. Die
zijn op de eerste étage, waar de bezoekers
zich vermaken kunnen met grabbelton, werp
spel, sjoelbak, vischtent door middel van een
magneet enz. Hier is zelfs een postkantoor
en een hoekje, waar men de padvinders van
de C. J. M. V. om het kampvuur zal kunnen
zien zitten.

Op deze étage wordt koffie geschonken.

Tenslotte is er een verloting van vele mooie
en nuttige voorwerpen, met een prachtig
Smyrnakussen als hoofdprijs.

De bazar is heden voor het publiek ge
opend van 35 en van half 8 tot tien uur;
Woensdag van 2—5 en half 8 tot 10 qn Don
derdag van 2—5 en van half acht tot negen'
uur. Op dit uur wordt de bazar door Ds. Mis-
kotte gesloten.

JAARVERSLAG INCASSOBANK.

Het jaarverslag van de Incassobank N.V.
te Amsterdam met bijkantoor o.a. te Haar
lem vermeldt, dat de resultaten, in het afge-
loopen jaar behaald, werden beïnvloed door
de verminderde credietbehoefte van handel
en industrie, waardoor belangrijke liquide
middelen ontstonden, welke niet voldoende
rentegevend konden worden gemaakt.

De bij de „Stillhalte"-overecnkomst bedon
gen rente en aflossingstermijnen werden in
het afgeloopen jaar door de Duitsche debi
teuren in tegenstelling met de Oostenrijk-
sche en Hongaarsche geregeld betaald.

Na afschrijving van f 400.000.— op de re
keningen „Gebouwen en „Meubilair" be
draagt de winst, inclusief het saldo Ac. Po.
f 2,324.2-38,47. Tegen dubieuse vorderingen
zouden wij, aldus de directie, f 725.000.—
willen reserveeren. Dit bedrag wordt evenals
vorige jaren in mindering gebracht van het
saldo waarvoor debiteuren te boek staan.
Voorts achten wij het met het oog op den
onzekeren toestand gewenscht een bedrag van
f 607,238.47 over te brengen naar de onder
het hoofd „Crediteuren" voorkomende reke
ning „Bijzondere Reserve voor eventueele ri
sico's" waarna een dividend van 3 pet. kan
worden uitgekeerd.

In 1932 vestigden wij ons in de kantoren
der firma Scheurleer Zonen te 's-Gra-
venhage. Wagenstraat en te Scheveiiingen,
alsmede in het kantoor der N. V. Effecten
kantoor F. Th. Everard te Haarlem.

Wij zijn voornemens een kantoor te vesti
gen aan het Goudenregenplein te 's-Gra-
venhage. De opening van dit kantoor kan
binnen enkele maanden worden verwacht.
Voorts hebben wij het voornemen het kan
toor Damrak te Amsterdam over te brengen
naar hoek Dam-Damrak, waar vroeger het
gebouw „De Bisschop" stond. Het benedenge
deelte van het aldaar tc bouwen pand is door
ons gehuurd.

Uit de Toelichting op dc balans en winst
en verliesrekening citeeren wij de volgende
bedragen:

Kassa. Kassiers cn Daggeldleeeningen
7.427.231.08.

Voorschotten aan Nederlandsche Gemeen
ten en andere Publiekrechtelijke Lichamen
580.596,38. Deze voorschotten zijn direct of
op korten termijn opvorderbaar.

Saldi bij Buitenlandsche Bankiers
2.633.807.88. De omrekening is geschied
tegen de laatste wisselkoersen van 1932.

Prolongatie. On Call en Voorschotten op
Effecten." Het bedrag ad 19.240 999,53 is
f 449.637.89 langer dan het vorige jaar.
Debiteuren 41.200.702.97 tegen f 41.534.261.18
per 31 per 31 December 1931. Dit bedrag ver
tegenwoordigt de vorderingen op onze cre-
dietnemers, verminderd met afschrijvingen
en reserveeringen.

De vorderingen in vreemde munt zijn her
leid tot de laatste koersen in 1932.

Debiteuren tegen Accept en Acceptreke
ning. 4.858.991.35 vertegenwoordigt het be
drag der door ons geaccepteerde wissels.

Vorderingen wegens verstrekte Borgtoch
ten. Dit hoofd wijst aan 3.280.784.94 tegen
I' 2.950.913.74 op 31 December 1931.

Effecten 2.896.934.96.

In het afgeloopen jaar was de bank o.a.
betrokken in uitgifte van leeningen 5r? Haar
lem en 41/2 Noord-Holland.

PER TOURING-CAR NAAR DE
BLOEIENDE BEEMSTER

2.25 p. pers en BETUWE 3.p. pers., op
DONDERDAG 4 en ZONDAG 7 MEI. Plaats-
bespr. GARAGE ECONOOM, Tempeliersstraat
54, t.o. E. S. M., Telefoon 15074.

(Adv. Ingez. Med.)

meldt:

Hoogste barometerstand 766,1 m.M. te
Acureiri.

Laagste barometerstand 743,3 m.M. te
La Coruna.

en voorspelt

matigen, in het Zuiden tijdelijken krachtigen
Oostelijken tot Noord-Oostelijken wind, afne
mende bewolking, weinig of geen regen in
het Zuiden. In het Noorden droog weer. Iets
zachter.

Thermometer

2 Mei:

Hoogste gisteren 57 F.

Laagste heden nacht 47 F

Hoogste heden tot 12 uur 52 F.

Barometer

Stand van heden 760 m.M.

Vorige stand 759 m.M.

Neiging: Stilstand.

Fa. KUIPERS en ZN., Opticiens.
Zijlstraat 97, Telefoon 12726.

BURGERLIJKE STAND

HAARLEM, 2 Mei.

Bevallen 28 April: D. van Dijk—Polak, z.;
E. B. Keukelaar—Dzukowski, z.: L. Wester
man—Vermond, z.; 29 April: A. M. van Vee-
nendaal—Batelaan, z.; V. Wicher—Mainka, z.
en d.: J. M. Silvis—van Oei, z.: 30 April: M. L.

Schoonderbeek—van Seggelen, z.; A. G.
DoorneboschBest. d.; G. A. WesseliusMee-
fout. z.; I. HendriksCarls, z.; J. G. L. van
de Pol—Vernhout, z.\ 1 Mei; A. C. Dröse—
Scheffer, d.

Overleden 29 April: D. J. van Lennep, 77 j.,
Hazepaterslaan; 30 Apfi: H. W. Haar, 70 j.,
Zijweg.

Delnemingen in andere ondernemingen
112.783.08."

Vorderingen op ondernemingen, waarin is
deelgenomen 1.635.074.76.

Deposito's. Deze rekening wijst een bedrag
aan van 34.316.318,30 tegen f 37.216.641,75
op 31 December 1931.

Deposito's met onderpand. Het bedrag
3.957.134.93 (vorig jaar 4.846.628,58) ver
tegenwoordigt de bij onze instelling a deposito
geplaatste gelden, waartegen effecten-onder-
pond is gedeponeerd.

Voor rekening van derden op Prolongatie
uitgezet. Dit hoofd wijst aan 1.086.200.
tegen 4.242.900.— op 31 December 1931. De
termindering houdt verband met dén. zeer
lagen stand der prolongatierente.

Wij zijn garant voor den goeden afloop Van
deze uitzettingen.

Crediteuren. Deze rekening bedraagt
35.173.868.77 tegen 31.191.842,22 in het
voorafgaande jaar. Hierin' is begrepen een
bedrag van f 3.388.612,75 vertegenwoordigen
de het tegoed van crediteuren in vreemde
munt. De omrekening is geschied tegen de
laatste wisselgoersen van 1932.

Incassa, Commissie. Effecten en Arbitrage.
Tegenover 2.929.175,15 in 1931 is het winst
cijfer over het afgeloopen boekjaar
2.604.884.07.

Interest. Dit hoofd wijst 3.312.379,69 aan
tegen 3.545.077.34 in 1931.

Onkosten. Deze rekening wijst aan
3.399.694.39. tegen 3.415.541.21 in 1931.

Winst. Met inbegrip van het saldo Ao. Po.
bedraagt d e bruto-winst 6.212.707.28 tegen

6.799.536.70 in 1931. De winst, beschikbaar
voor reserveering en uitkeering. bedraagt
2.324.238.47 tegen 2.890.443.52 in 1931.

De crisis, welke gedurende het geheele jaar
1932 in handel en industrie heerschte, en de
lage rentestand, waardoor en groot gedeelte
onzer liquide middelen weinig of geen rente
opleverde, weerspiegelen zich in de behaalde
resultaten.

Termijnzaken. De vorderingen en verplich
tingen wegens op termijn verkochte en ge
kochte vreemde munt bedroegen op 31 De
cember 132 16.633.003.— resp. 17.002.685,—.

Safe-Deposit. Op 31 December 1932 waren
in onze safes 16.403 loketten verhuurd, een
vermeerdering van 2152 loketten sedert 31
December 1931.

Stichting „Pensioenfonds van Beambten
der Incasso-Bank" Het saldo van het fonds
bedroeg op 31 December 1932 2.713.976.54.
Vier en twintig personen ontvingen pensioen
terwijl twintig oud-beambten een uitkeering
wegens invaliditeit genoten.

De volgende winstverdeeling wordt voor-
jesteld:

Reserve dubieuse vorderingen 725.000.
Bijzondere Reserve voor eventueele

risico's 607.238.47

Aandeelhouders 3 pCt. 900.000.—

Reserve Dividend- en Tantième-

belasting 92.000.

NACHTELIJKE OVERVAL OP
DRIE VROUWEN.

HERPEN, 1 Mei (V. D.) In den afgeloopen
nacht, omstreeks drie uur hebben bandieten
een overval gepleegd op drie alleen wonende
zusters, van den Heuvel genaamd, in de
Broekstraat te Herpen.

Dc indringers haalden de drie vrouwen uit
het bed. Een der zusters werd in den kelder
opgesloten. Het kelderraam was tevoren van
buiten met zakken zand en hout dichtge
maakt, waarschijnlijk met hel doel eventueel
hulpgeroep te smoren. De belde andere zus
ters werden in dekens gewikkeld en in een
kamer gesloten. Een van haar slaagde er in
naar buiten te komen. Zij heeft toen de bu
ren te hulp geroepen. Intusschen waren de
indringers verdwenen. Zij hadden alles over
hoop gehaald en een bedrag' van f 250, dat
z-j vonden, meegenomen. Men vermoedt dat
er in totaal vijf personen bij dezen overval
betrokken zijn, waarvan er eenigen buiten op
wacht hebben gestaan.

AANBESTEDING.

Hedenmorgen is in de voormalige infante-
riekazernc aan den Ko.udenhorn. aanbesteed:

1) Het doen van voorzieningen aan mili
taire gebouwen en werken van Uitgeest tot
Velsen cn bij IJmuiden. Raming f 2150. Laag
ste inschrijver P. van Essen te Halfweg voor
f 2127.

2) Het doen van voorzieningen aan mili
taire gebouwen en werken ten Oosten van
Haarlem en in den Haarlemmermeerpolder.
Raming f 5400. Laagste inschrijver: D. Blom,
Haarlemmermeer voor f 5130.

3) Het doen van voorzieningen aan mili
taire gebouwen te Den Helder. Raming
f 10.150. Laagste inschrijvers Gebrs. Van Pelt
te Den Helder voor f 10.800.

NOORDIIOLLANDSCH LANDBOUWCREDIET
N.V. GEVESTIGD TE ALKMAAR

In de Maandag gehouden algemeene ver
gadering van aandeelhouders werden de ba
lans en winst- en verliesrekening per 31 De
cember 1932 goedgekeurd.

Het dividend over 1932 werd voor de pre
ferente aandeelen bepaald op 6 pet. en voor
de gewone aandeelen op 3 pet.

In mindering hierop hebben de preferen
te aandeelhouders in November 1932 reeds
3 pet. ontvangen.

De heer Mr. W. C. Bosman, die als Com
missaris aan de beurt van aftreding was,
werd als zoodanig herkozen.

AANBESTEDING TERREIN-OPHOOGING

Ten stadhui'ze is Maandag een herbesteding
gehouden van het ophoogen van straatbanen
op een terrein, gelegen aan de Gouwwetering,
ten zuiden van de Zomervaart.

Ingeschreven is als volgt; Fa. Beenen en Co.,
Haarlem f 26.770. (Laagste inschrijf ster). J. F.
de Moor, Schellingwoude. f 43.184; Vletter-
schippersvereeniging. Haarlem, f 33.150; Van
Koperen, Haarlem, f 43.400; G. Metselaar,
Haarlem, f 38.635: N.V. Cycloop, Amsterdam,
f 34.700; D. E. M.. Haarlem, f 36.880; Herp en
Co., Amsterdam, f 42.900; Groenewoud, Haar
lem, f 40.000: G. Hulsebosch en Zn,, Bloemen-
daal, f 34.400; Samson, Leiden, f 34.900; Deu-
tekom, IJmuiden, f 43.232.

OUD-MINISTER KöNIG GAAT HEEN-

Bij Koninklijk besluit is, met ingang van 1
Augustus 1933, aan ir. A. A. H. W. König te
Maastricht, op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als hoofdingenieur-directeur van
den Rijkswaterstaat, met dankbetuiging voor
de vele en gewichtige diensten gedurende
een reeks van jaren in verschillende betrek
kingen den Lande bewezen, en is hij bevor
derd tot commandeur in de Orde van Oranje-
Nassau.

Ir. König is minister van Waterstaat ge
weest in het eerste ministerie Ruijs de Bee-
renbrouck in 1918. Daarvoor was hij hoofd
ingenieur-directeur te Maastricht. In beide
functies heeft hij zeer veel gedaan voor de
Maaskanalisatie. Ook voor de tot standko-
ming van tramwegen in Limburg heeft hij
groote verdiensten. In 1922 werd ir. König bij
zijn aftreden als minister directeur-generaal
van de posterijen en telegrafie sinds 1923 is
hij hoofdingenieur-directeur van den Rijles-
waterstaat in de directie Limburg.

De heer König is 66 jaar oud.

WIJZIGINGEN BELGISCH ELFTAL

EEN MERKWAARDIGE WISSELING

ANTWERPEN, 2 Mei. (V.D.) Naar wij
vernemen is het Belgische elftal, dat Zon
dag 7 Mei te Amsterdam tegen het Neder
landsche uitkomt, nog op een belangrijke
plaats gewijzigd. Aangezien de midvoor
Capellen van Standaard-Luik j.l. Zondag
niet in vorm bleek te zijn is hij vervangen
door Desmet van Uccel-Sport. Het merkwaar
dige feit doet zich voor, dat Desmet. die in
het Belgische B-elftal, dat op denzelfden dag
te Hasselt tegen het Nederlandsche B.elftal
uitkomt, en daar op de midvoorplaats was
gekozen, thans in het A-team op de midvoor
plaats zal spelen, terwijl Capellen te Hasselt
in het B-elftal op die plaats speelt. Voorts
is er nog een kleine wijziging in het B-elftal
nl. Van Calenbergh, van Union Saint Giloise
vervangt op de rechtsbinnenplaats Dc
Culot.

AMSTERDAMSCHE BEl'RS

Door bijzondere omstandigheden zijn lieden
geen cffcctenkoersen ontvangen,

1 MEI-FEEST DER S. D. A. P.

TE BLOEMEXDAAL

De af deeling Bloemendaal-Santpoort der
^.S.D.A.P. zette 's avonds het Meifeest voort
in het Jeugdhuis aan de Donkere Laan. De
zaal was stampvol. Medewerking werd ver
leend door de Bestuurdersbond afd. Bloe-
mendaal, de afd. Santpoort-Bloemendaal van
de S.D.A.P., den Arbeiders-Sportbond, afd.
van de Ned. Vereeniging tot Afschaffing van
Alcoholhoudende Dranken, de V.A.R.A. en
verschillende vrouwenclubs.

De arbeiders-zangvereeniging Morgenrood
bracht op verdienstelijke wijze een 6-tal
liederen ten gehoore. De A.J.C. voerde een
stukje op „Flierefluiters-oponthoud", dat ge
ducht op de lachspieren werkte. Ook gaf zij
volksdansen ten beste.

Mej. Rie Miedema voerde moderne dan
sen uit, die heel mooi waren, vooral de laat
ste.

Spreker van den avond was de heer Molle
Eisma. In zijn rede wees hij er op, dat het
oogenbhk van de partij veel gevergd wordt,
vooral van de werkloozen, omdat zij het
hoofd omhoog moeten houden en in deze
moeilijke tijden de gelederen niet moeten
verlaten. Spreker kan het zich begrijpen, dat
bij de laatste verkiezingen een aantal werk
loozen overgeloopen is naar de Commu
nisten. Wij zullen zoo zei hij alles moe
ten doen om die menschen weer in onze rijen
terug te krijgen. Wat ontwapening betreft
de bourgeoisie heeft niets geleerd. Nog steeds
worden millioenen uitgegeven voor oorlogs
doeleinden De vredesconferentie is de nek
omgedraaid door dc wapenfabrikanten.

Het onderwijs voor het achterlijke kind is
verslechterd. Als er oorlog komt zal ieder
van ons volgens zijn geweten moeten han
delen. Wij zullen zoo dén strijd moeten
voeren tot wij sterk genoeg zijn om bij een
eventueelen oorlog „neen" te zeggen. De
arbeiderspartij zal door haar kracht ontzag
moeten afdwingen.

Met een opwekking tot nieuwe krachts
ontplooiing besloot spreker.

11 nieuwe leden traden toe.

Voor de IJmuider stakers werd een collecte
gehouden.

Leider van den avond was dc heer Raven,
voorzitter der feestcommissie.

(Adv. Ingez. Med./

HET BEZOEK DER ZWITSERS.

Een 400-tal Zwitsers, die per extra trein
van de Zwitsersche Bondsspoorwegen een
rondreis door ons land maken, is te Utrecht
gearriveerd. Eenige leden van het Comité
van ontvangst ,dat zich gevormd had uit
de Nederlandsche Reisvereeniging', de Nederl.
Christelijke Reisvereeniging en enkele rels-
bureaux. waren de Zwitsersche gasten tege
moet gereisd tot Venlo. eHt gezelschap heeft
Utrecht bezichtigd en is 's avonds doorge
reisd naar Amsterdam.

VOOR SCHOOL- EN WERKTUINEN VOOR
HAARLEM EN OMSTREKEN

De vereeniging voor school- en werktuinen
voor Haarlem en Omstreken heeft een nieu
wen werktuin gesticht aan de Van Oosten
de Bruyhstraat gelegen aOchter de R.K. St.
Bavokerk.

LETTEREN EN KUNST [f

MUZIEK.

22e Orgelbespeling
in de Kloppersingelkerk.

De orgelbespeling van Maandagavond jl.
door den organist G. A. Goldschmeding
bracht ons enkele werken, waarvan de keuze
door de tijdsomstandigheden en in 't bijzon
der door de Willem van Oranje-herdenking
bepaald mag zijn. Zeer zeker was dit het ge
val met de bewerkingen van drie oud-Hol
landsche liederen door J, Zwart, bewerkin
gen, die in hun harmonisch kleed nogal eens
van het stoere oorspronkelijke karakter af
weken; de canonische bewerking van „O
Heer die daar" sloot zich daarentegen meer
aan bij deze strenge contrapuntiek der oude
tijden. Ook de keuze van het openingsnum
mer, Psalm 107 vs. 1 was niet zonder toepas
selijkheid. De variaties van C. F. Hendriks
Jr. over de in Dorischen toonaard gehouden
melodie zijn niet rijk aan afwisseling en de
lange pauzen tusschen de variaties, veroor
zaakt door de registerwisseling werkten ver
brokkelend. Verbrokkeling ontst^d eveneens
in het Tweede Koraal van César Franck,
doordat de organist de tempi der variaties,
waaruit dit werk is opgebouwd, te vrij en te
zeer onderling verschillend nam. Deze om
standigheid was storender voor den totaal
indruk dan de afwijkingen van den correc-
ten notentekst, die vooral in het begin nogal
eens voorkwamen. Ik wil niet uitsluitend
aanmerkingen maken: er kwamen ook mooi
gespeelde gedeelten voor en voor den belan-
geloozen arbeid, dien de heer Goldschme
ding verricht heeft kunnen we niet anders
dan waardeering hebben. Die hebben we ook
voor zijn voordracht van de Marche triom-
phale over .Nun danket Alle Gott" van Kar<*-~
Elert, waarvan de koraalmelodie tenslotte
door'alle aanwezigen meegezongen werd.

Nog meer is er gezamenlijk gezongen, nl.
het 1ste en het 6e couplet van het „Wilhel
mus". Dit geschiedde op uitnoodiging van
Prof. Dr. A. A. van Schelven in aansluiting
met een causerie welke de hoogleeraar over*
den Vader des Vaderlands hield. Ik wil uit
deze causerie de hoofdpunten vermelden»

Prof. van Schelven begon met te zeggen dat
hij even geschrokken was toen hij de recla
me zag, waarmee zijn optreden was aange
kondigd: een reclame die een „Rede" vermel
dde. Zijn ,rede" zou geen rede zijn. maar hij
wilde wat vertellen van den Prins van Oranje
als mensch, als staatsman en als geloovige.

Als mensch: De Prins was geen somber
teruggetrokken man. Zijn bijnaam „Swy-
ghende Willem" was oorspronkelijk een
scheldnaam, hem gegeven door tegenstan
ders. naar wier zin hij niet genoeg loslippig
was. De scheldnaam werd tot eeretitel even
als die van „Geuzen". Meerdere welgekozen
voorbeelden dienden den spreker als bewijs
voering voor zijn meening omtrent het open,
oprechte karakter, de geestigheid en het
doorzicht van den Prins. Deze raakte echter
niet licht in vuur. Hij was afkomstig uit een
streek waarin een taai mijnwerkersras woont:
de landen van Nassau. Hij was eer een Tho
mas dan een Petrus. Hij was eenvoudig in
kieeding en gewoonten geleek zelfs volgens
een Engelschman die hem te Delft zag op
een student in de rechten, wat toentertijd
het toppunt van schamelheid schijnt betee-
kend te hebben, liep in een wollen trui met
een los vest er over heen als de eerste de
beste. Maar toen gezegde Engelschman met
hem sprak bemerkte hij met een buitenge
woon man te doen te hebben.

Als Staatsman: De Prins heeft in vele op
zichten het tegengesteld gewild van wat er
te voorschijn gekomen is. Hij wilde noch een
republiek noch een vereeniging van 7 ge
westen: zijn streven was naar een konink
rijk uit de 17 provinciën gevormd onder den
broer van den koning van Frankrijk. Hij wil
de ook geen protestantschen staat maar een
t.oleranten: een waarin belijders van alle
godsdiensten vrij en gelijk zouden zijn. Nog
6 weken vóór zijn dood heeft hij met Mar-
nix, toen burgemeester van Antwerpen, over
zijn staatkundige plannen, ccn van Spanje
vrij koninkrijk geconfereerd.

Als geloovige: De Prins was theologisch
niet sterk ontwikkeld, zooals b.v. Jacobus van
Engeland of Frederik Hl v. d. Palts, die den
stoot gaf tot de opstelling van den Heidel-
bergschen Catechismus. De Prins was geen
godgeleerde, maar wel godvreezend.
De spreker ging vervolgens na welke ban
den den Prins spéciaal met Haarlem verbon
den. Heel vaak ia de Prins hier niet geweest:
eerst in 1560; in 1567 leende onze vroedschap
hem. die toen te Dillenburg woonde, f 20000
a 5 pet. tegen goede hypotheken; verder was
hij hier in 1573 cn '77. De vroedschappen wa
ren in 73 door Spanje afgeschaft; de bis
schoppen bestuurden. De toenmalige digni
taris van Haarlem was niet bijzonder eer
biedwaardig, getuige zijn bijnaam. Een twist
gesprek tusschen hem en den Prins werd dooi*
Prof. v. Schelven vermeld.

Wij, die nog recht hebben trotsch te zijn
op ons onafhankelijk volksbestaan, vinden
in de voorbeelden van andere landen (Tirol,
Zuid-Slavië enz.) reden genoeg om dankbaar
te zijn, ook jegens de nagedachtenis van den
grondlegger daarvan.

Tot zoover de hoofdinhoud van de rede
van Prof. van Schelven, die een zeer belang
stellend gehoor vond.

K. DE JONG.