Ha frtfattgeijkste
Ir. Soekamo weer
gearresteerd.
Waterpartij.
51e Jaargang No. 15368
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 1 Augustus 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENper week Q.25, per maand 1.10, per 3 maaüden
f 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post /0.72j^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j5 regels f 1.75, elke regel meer 0-35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels f 030, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschi
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
vtheid f2000-. Overlijden f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM 1 Augustus.
De. Onbewaakte Overwegen.
Er is weer eens een nieuwe uitvinding ge
daan ter automatische waarschuwing als een
trein een onbewaakten overweg nadert. Een
microfoon en een luidspreker vormen er de
uiterlijke hoofdbestanddeelen van. en de uit
vinder heeft ons medegedeeld dat de zaak
bij de Spoorwegen in onderzoek is. Of zij het
ding aanvaarden en toepassen zullen, lijkt
twijfelachtig, want ook deze automaat zal
wel geen brevet van absolute onfeilbaarheid
kunnen krijgen welk menschenwerk ver
dient dat? en tot dusver heeft de directie
der Spoorwegen zich op het standpunt ge
steld. dat een automaat die kan falen ge
vaarlijker is dan geen automaat.
Voor die redeneering lijkt veel te zeggen.
Maar is haar kracht langzamerhand niet
verzwakt door de algemeene bekendheid, die
aan de feilbaarheid van automaten is gege
ven? Iedereen weet nu langzamerhand wel,
dat men niet met absolute zekerheid op de
werking van die dingen moet rekenen. Stel
dat dit nieuwste apparaat werd toegepast.
Men zou. als de luidspreker geen waarschu
wing uitbrulde, toch .voarzichtigheidshalvie
even zijn vaart verminderen bij het naderen
van onbewaakte overwegen.
Automatische waarschuwings-apparaten
zijn er trouwens al genoeg, en het zien al
leen van die dingen werkt preventief. Als ik
de tramlijn in Aerdenhout moet oversteken,
op die welbekende punten waar men de baan
tevoren volstrekt niet kan overzien, dwingt
het zien van het automatische signaal, of
het nu rood of kleurloos is, mij altijd tot
voorzichtigheid.
Hetzelfde bij de Tempeliersstraat, waar het
groene licht toch ook weer de gedachte geeft:
pas op, daar heb je een automaat. Het is
geenszins mijn bedoeling grapjes over dit
ernstig onderwerp te maken; ik geloof in
derdaad, en heb dat ook van anderen meer
malen gehoord, dat de aanwezigheid van een
automatisch signaal op zichzelf al waarschu
wend werkt.
Veel beter zou het overigens zijn, als de be
waking op de onbewaakte overwegen her
steld kon worden. Wij hebben dezer dagen
een ingezonden stuk geplaatst- waarin er te
recht op gewezen werd dat het wat extra
belasting waard zou zijn om dat te bereiken.
Als men spreekt van nuttige werkverschaf
fing, dan behoeft die zich niet te bepalen tot
het ontginnen van gronden, het aanleggen
van wegen en het bouwen van bruggen,
maar dit punt kan er zeker ook, en zelfs in
de eerste plaats, toe gerekend worden.
Vooral op mistige avonden is het gevaar
bij de onbewaakte overwegen groot. Wie er
wel eens op zoo'n avond een is overgestoken,
scherp luisterend en langza'am rijdend,
zonder dat hij' iets hoorde naderen, en even
na het passeeren van de spoorlijn den trein
achter zich langs hoorde denderen, weet
daar alles van. Het beste dat men op zulke
avonden kan doen is, een eind om te rijden
en een andere route te kiezen, alleen om den
onbewaakten overweg te vermijden. Hetgeen
trouwens veel menschen doen.
Een vorige minister van Waterstaat heeft
indertijd betoogd dat de menschen maar
voorzichtig moeten wezen, en daarmee uit.
Dat is makkelijk gezegd, maar éigen ervaring
heeft mij al afdoende duidelijk gemaakt, dat
men met voorzichtigheid alleen geen vol
doende waarborg heeft. Als er een zware
mist hangt moet er wat geluk bij komen.
Mogelijk werkt in andere landen het stel
sel van onbewaakte overwegen bevredigender
dan bij ons. De omstandigheden kunnen daar
ook anders zijn. In elk geval blijkt afdoende,
na vele jaren toepassing, dat het in ons land
niet bevredigt. Blijkt dat niet voldoende mo
tief tot afschaffing, dan is m.i. toepassing
van de duidelijkste automatische waarschu
wingsmethoden. met. dagelijksche controle op
de werking der automaten, altijd nog ver te
verkiezen boven den huldigen toestand.
R. P.
DE GARENKOKERSKADE.
DE NIEUWE BRUG.
De monding van de Garenkokerskade bij
den Kinderhuissingel wordt verlegd en daar
mede dit smalle grachtje in een rechte lijn
tegenover de Nieuwe Gracht gebracht. De
oude zeer smalle brug over deze vaart wordt
weggenomen en over de nieuwe monding een
voor het rijverkeer veel breedere brug ge
bouwd. Met dien bouw maakt men goeden
voortgang. De betonnen landhoofden zijn ge
reed en moeten „hard" worden. Ook is begon
nen met het graven van het nieuwe stukje
Garenkokersvaart, waarna het oude gedeel
te wordt gedempt.
IN VOLLE VAART OVER DE
GRENS GEREDEN.
POl'TIE SCHOOT DE BANDEN' STEK.
Zijn interneering overwogen.
Overgebracht naar «de gevangenis
te Bandoeng.
Vergaderrecht P.I. en P.N.I. beperkt
BATAVIA. 1 Aug. (Aneta). Ir. Soekarno
is hedennacht gearresteerd. Zeer waarschijn
lijk zal hij worden geïnterneerd.
Het vergaderrecht van de Partaï Indonesia
en de Pendidikan Nasional Indonesia is be
perkt.
BATAVIA, 1 Aug. (Aneta) De arrestatie
van Ir. Soekarno. die hedenmorgen naar
Bandoeng werd overgebracht, verwekte over
al groot opzien. Dit bleek o.a. uit de enorme
belangstelling, welke aan den dag gelegd
werd in den Volksraad, waar hedenmorgen de
Regeeringsgemachtigde voor de politie Mr.
Vonk, een Regeeringsverklaring aflegde. De
hoofdinhoud van deze Regeeringsverklaring
luidt als volgt:
„In overenstemming met den Raad van
Ned.-Indië is bij besluit van den Gouverneur-
Genéraal van heden goedgevonden en ver
staan:
lo. dat in geheel Ned.-Indië de vergader
rechten van de vereenigingen P.I. en P.N.I.
onderworpen worden aan de volgende be
sprekingen: Art. 5 van het Koninklijk Besluit
afgekondigd in het Staatsblad voor Ned.-
Indië 1919 Nr. 27 is van toepassing op alle
voor het publiek toegankelijke vergaderingen
alsmede op vergaderingen, gehouden op
plaatsen, welke in den regel voor het publiek
toegankelijk zijn,
2o. Deze vergaderingen worden niet toe
gelaten tenzij tenminste vijf dagen van te
voren hiervan is kennis gegeven aan het
Hoofd van Plaatselijk Bestuur, die bevoegd is
het houden dezer vergaderingen te verbieden,
3o. Van toepassing zal zijn het bepaalde
in artikel 6 en 7 van bovengenoemd Konink
lijk Besluit".
Tevens deelt de regeering mede, dat de lei
der van de P.I. Ir. Soekarno, is gearresteerd
wegens het misdrijf, strafbaar gesteld bij ar
tikel 153 bis van het Wetboek van Strafrecht,
gepleegd in het verspreiden van een brochu
re, getiteld: „Mentjapai Indonesia Merdika".
De Regeering heeft de interneering van
den heer Soekarno in overweging genomen.
De regeering refereert aan wat zij in den
Volksraad mededeelde op 6 Augustus 1929,
welke verklaring werd geciteerd in de Re
geeringsverklaring, welke op 10 Januari
1930 in den Volksraad werd afgelegd. Voorts
wordt, verwezen naar de rede door den Gou
verneur-Generaal gehouden op 16 Juni 1930,
uit al welke citaten blijkt, dat de Regeering
reeds toenmaals voorzag, dat zij wellicht
niet zou kunnen volharden bij het lankmoe
dig standpunt, waaraan zij zoo lang mogelijk
heeft vastgehouden.
De Regeering meent, thans dat dit stand
punt niet langer verantwoord is. Thans dient
paal en perk te worden gesteld aan de on
miskenbare beïnvloeding van de massa ten
kwade.
Concludeerend hoopt de Regeering dat de
inwerkingtreding van de gedeeltelijke beper-
'De gemeenteraad van Zandvoort
heeft eenparig besloten tot
den aanleg van een water
partij.)
Zandvoort dorst naar «en waterpartij,
Dat is een merkwaardig idee.
Je denkt zoo, wat wil men nog water erbij,
Zoo vlak bij de deinende zee
Mijn tante is gister naar Zandvoort gegaan,
Zij komt niet zoo vaak aan het strand,
Zij kwam er een beetje balsturig vandaan,
Zij had aan de zee al het land.
Mijn tante ging erg over Zandvoort te keer.
Hoewel het er niets aan kon doen,
Geen enkele badplaats beheerscht
toch het weer,
In 't zoogenaamd zomerseizoen.
Mijn tante kwam thuis met haar
hoed op één oor,
De wind had ook haar niet gespaard,
Mijn tante was koud, naar ze zei:
door en door,
Zij vroeg om een stoof en een haard.
Mijn tante was nat van haar top tot
haar teen,
Het had ook geregend aan zee.
Zij zei kort en krachtig: al ga jij erheen.
Je krijgt mij vooreerst niet meer mee.
Mijn tante las ook het bericht in de krant,
Toen keek ze verwonderd en zei:
Dat plan gaat toch boven mijn
oude verstand,
't Is nu al één waterpartij.
P. GASUS.
king van het vergaderrecht haar gunstige
uitwerking niet zal missen.
Zij zal echter tot verder gaande maatrege
len moeten overgaan, wanneer mocht blij
ken, dat andere vereenigingen zich niet wil
len voegen naar den wil van de Regeering
om de bevolking te beschermen tegen Invloe
den die zich verder mochten keeren tegen
de Staatsbelangen en de belangen dei: on
derdanen, welke dc regeering aanmerkt- als
onaanvechtbaar.
Naar Bandoeng.
PADALARANG, 1 Augustus Aneta). De
in een tweedeklas coupé reizende Ir. Soekar
no is alhier uit Batavia aangekomen. Hij
werd overgenomen door twee rechercheurs,
die hem naar Bandoeng per auto verveer
den.
In de gevangenis opgesloten.
BANDOENK, 1 Augustus. (Aneta.) Ir.
Soekarno is bij aankomst alhier overgebracht
naar de gevangenis Soekamiskin.
DOOR GAS VERGIFTIGD.
VIER MENSCHEN DOOD GEVONDEN TE
SCHIEDAM.
Ten gevolge van gasverstikking zijn vier
léden van het gezin G. H„ wonende aan de
Willem de Zwijgerlaan te Schiedam en be
staande uit man, vrouw en twee kinderen,
Maandagmorgen door de politie dood. in de
badkamer gevonden.
De politie waarschuwde onmiddellijk den
geneesheer, die den dood constateerde.
Omtrent de toedracht der zaak stelt de
politie een onderzoek in-.
bekende hoogleeraar, die overleden is.
DE MERWEDEKANAAL-
OVERBRUGGING.
De voltooiing van den nieuwen
Rijksweg.
NIET OP 1 SEPTEMBER GEREED.
Nu de nieuwe brug over het Merwedeka-
naal met- bekwamen spoed op haar plaats is
gebracht, wordt allerwegen de vraag ge
steld. wanneer nu wel deze brug in gebruik
genomen zal kunnen worden, opdat een
einde kome aan het. voor het snelverkeer
zoo hinderlijk wachten vóór de gesloten
brughekken van de oude kanaalbrug.
Wij hebben, om de nieuwsgierigheid van
de vele vragers te kunnen bevredigen deze
vraag overgebracht aan den heer ir. F. R.
van der Spek, die de leiding gehad heeft van
den bouw der beide betonviaducten, welke
als toegangsweg tot de nieuwe brug dienst
zullen doen.
„Ik heb. toen destijds dc veronderstelling
werd geuit, dat de nieuwe brug met 1 Sep
tember in gebruik genomen zou kunnen wor
den, zulks al dadelijk betwijfeld", ant
woordde ir. v. d. Spek ons. ..Het. is eenvoudig
niet mogelijk, in de weinige weken, welke
ons nog scheiden van September, het werk
geheel gereed te krijgen."
Wij vernamen dan, dat de verharding van
den rijweg op het Oostelijk viaduct «rich
ting Muiden) geheel gereed is, behalve de
aansluiting aan de nieuwe brug. Ook de te
gels op de rijwiel- en voetpaden zijn aan dat
gedeelte gelegd, ook weer met uitzondering
van de aansluiting aan de brug. Op het Wes
telijk viaduct (richting Amsterdam» is men
thans bezig met het aanbrengen van de iso-
leerende laag, welke dienen moet, als af
scheiding tusschen dc bctonverharding en
de betonconstructie. Die isoleerende laag be
staat weer uit verschillende lagen, als: bitu
men, jute, gaas enz. Onmiddellijk na het aan
brengen van die isoleerende laag welke ver
moedelijk deze week klaar komt (als dc regen
tenminste geen spelbreker is», begint nicn
met de betonverharding. hetgeen een paar
weken werk vereischt. Daarna moet die ver
harding' weer een paar weken ruston, om
den noodigen graad van vastheid te verkrij
gen. De geheele rijweg wordt afgedekt met
een laag Spramex.
De baan der Gooische tram komt alleen in
een grindlaag te liggen: deze baan wordt
extra zwaar spoor, het normaal locaal spoor-
wegprofiel. Die trambaan moet zoowel op liet
Westelijk viaduct als op de brug nog gelegd
worden: aan de Oostzijde is zij reeds gereed.
Zooeven maakten wij 't voorbehoud, dat dc
regen niet als spelbreker zou optreden. Inder
daad is dit reeds het, geval geweest, wat be
treft de verbinding van den toerit met het
Westelijk viaduct. De grootc kuil, welke daar
steeds nog viel waar te nemen, werd kort ge
leden met een massa zand dichtgegooid,
doch de slagregens, welke sinds Zaterdag
gevallen zijn. hebben het zand in enorme
hoeveelheid daar ter plaatse doen wegspoe
len. zoodat opnieuw de kuil. zal moeten wor
den gedicht. Als ongunstige factor werkte
nog mede de massa hemelwater, welke van
het viaduct omlaagstroomde en welke dooi
de putten, welke op het viaduct zijn aange
bracht. nog niet verzwolgei; konden worden,
omdat deze nog boven het niet op hoogte
zijnde wegdek uitsteken.
Ook op de brug zelve moet nog heel wat ge
beuren. Wel ligt het houten onderdek reeds,
maar fie bevloering van houten blokjes moet
nog worden aangebracht, alsmede het bcton-
dek op de rijwiel- en voetpaden. Dan zijn
nog de toeritten tot de betonnen viaducten
allerminst gereed. Alles tezaam genomen, zal
het niet mogelijk zijn. op l September c.k.
de nieuwe brug met de viaducten in gebruik
te nemen.
De mogelijkheid bestaat, dat, al is
de nieuwe weg nog niet geheel gereed, men
er toe zal overgaan, een deel er van. hetzij de
Noorder- of de Zuiderhelft, in gebruik te 'ne
men. maar dat zal dan toch in ieder geval
nog niet op l September kunnen geschieden,
zoodat de automobilisten nog een weinig ge
duld zullen moeten oefenen.
DIEFSTAL UIT EEN PANDHUIS.
WAARDE ƒ40.000.
SEMARANG. 31 Juli. «Ar.eta» De recherche
hield oen Inlander aan. die bij een Sema-
rangsch Pandhuis goudstukken aanbood.
Het bleek dat hij uit het pandhuis te Ba-
tang gouden sieraden had gestolen ter waar
de van ruim f 40.C00.
Hevige explosie in Tsjechisch hotel cischt vele
slachtoffers.
pag. 3
Vierduizend personen bij overstroomingsramp
in China verdronken.
pag. 3
Ir. Soekarno gearresteerd.
pag. 1
Gandhi weer gearresteerd.
pag. 3
Orange herdenkt Willem de Zwijger.
pag. 9
Zaandam's raad geeft toe.
pag. 1
Voetbal: De compctitie-indeeling voor het
seizoen 19331934.
pag. 8
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De onbewaakte overwegen.
pag. 1
Jhr. dr. J. C. Mollerus: De positie van Japan
in het Verre Oosten.
pag. 3
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Per K. L. M.-kist naar
Indic. Cairo-Gaza-Bagdad.
pag. 6
Bij den 75sten verjaardag van de Koningin-
Moeder.
pag. 6
J. H. de Bois: Kantteekeningen.
pas 8
L. S.: Bolgewassen voor het komende voorjaar.
pag. 11
DE TIJDELIJKE KORTING OP
SALARISSEN EN LOONEN.
IIET RAADSBESLUIT GESCHORST.
Naar wij venicmen, is bij den Burge
meester bericht ingekomen, dat het raads
besluit van 29 Juni 1933 t,ot toepassing van
een tijdelijke' progressieve korting op de
salarissen en loonen van het gemeenteper-
soneel. bij Kon. besluit van 28 Juli ls ge
schorst-
Tot zoover dit bericht.
Wij merken op, dat uit deze schorsing
de conclusie mag worden getrokken, dat de
termijn van 30 dagen voor een noodzakelijk
onderzoek te kort is gebleken. De door den
burgemeester voor zijn aanvrage om vernie
tiging van het Raadsbesluit opgegeven rede
nen moeten toch nauwkeurig aan dc be
staande wetten worden getoetst.
Voor 't oogenblik blijven dus de kortingen
van 7 en 8 1/2 pet. gehandhaafd.
Onze Haagsche correspondent seint ons
nog, naar aanleiding van het schorsings
besluit:
Inderdaad zal de Kroon zich nog blijven
bezig houden met do quaestic van de korting
op de loonen en salarissen van het gemeente
personeel. Het besluit tot schorsing toch. in
het St.bi. vermeld, bepaalt, behalve dat het
met redenen moet omkleed zijn, ook den
duur van de schorsing en is nu binnen den
voor de schorsing bepaalden tijd dc vernie
tiging der bepalingen door de Kroon niet
uitgesproken dan worden deze geacht geldig
te zijn.
De Kroon zal zich er dus over hebben
te beraden of op dc schorsing vernietiging
zal moeten volgen.
ZAANDAM'S RAAD GEEFT TOE.
AAN DEN EISCII DF.R REGEERING
VOLDAAN.
De gemeenteraad van Zaandam heeft
Maandag na urenlange beraadslagingen
aangenomen de voorstellen van B. en W. tot
wijziging van de begrootvig 1933, in den zin.
zooals gedeputeerde Staten dat wenschten
en de regeering dit eischte. Er zal dus f 56.000
gehaald worden uit straatbelasting, f 20 000
door verlaging van de salarissen van ambte
naren en werklieden en uit bijdragen uit
hun weduwen- en weezen pensioen en f 25 .000
door hoogere raming van inkomsten en la
gere raming van uitgaven.
De stemmenverhouding was vijftien te
gen acht. Tegen slemden dc sociaal-demo
craten behalve de beide wethouders en de
hoeren Verbeek en Visser. Verder de com
munist en de O. S. P.'er.
De heer Verbeek had verklaard zich noodc
bij de maatregelen neer te leggen. Hij deed
het echter, opdat de regeering het bestuur
niet zou overnemen, en men baas in eigen
huis zou blijven. Tenslotte bleven dc sociale
voorzieningen door deze maatregelen onaan
getast.
Zoo oordeelde ook de burgemeester dc heer
K. ter Laan (s.d.) die de maatregelen onsym
pathiek. maar onvermijdelijk noemde. Het
zelfde standpunt namen de beide s.d. wet
houders in.
De heer Plooyer, voorzitter der s.d. raads
fractie, betreurde echter die houding en wil
de van geen compromis weten. De sociaal
democraten achten de eischen der regeering
niet noodig. Wil men die toch ingevoerd zien.
dan moet men dc zaken maar aan de regee
ring overlaten.
De heer Tllkoma (a.r.» verweet de SD.A.P.
een afbraakpolitiek te voeren De heeren
Makkinga (comm.) en Poppc (O. S. P.) ver
weten den sociaal democraten, dat zij den
weg naar het fascisme ellenden.
V jr inwoners van de Lier zijn in België
in bewaring gesteld wegens het smokkelen
van tomaten. Zij waren Vrijdag naar de
Belgische grens vertrokken met een tweetal
auto's beladen met 3000 K.G. tomaten. Toen
zij de grens passeerden, werden zij door de
douane aangeroepen, aan welke oproep zij
geen gevolg gaven, daar zij integendeel vol
gas gaven en snel wegreden. De douane
waarschuwde, volgens de N.R-C. de grens
politie. die ertoe overging om de banden van
de auto's der smokkelaars stuk te schieten.
Men was toen wel genoodzaakt te stop
ben.
De zicarc storm, die Zaterdag en Zondag boven Midden-Europa icoedae, heeft zooals
icij gemeld hebben, vooral in Saksen danig huisgehouden.
Twee treffende afbeeldingen uit dit gebied: Boven: spoorwagens, die door een iccruel-
storm over elkander toerden geschoven. Onder: de resten van den totaal vernielden
tcoon wagen.
