Wandgedierte en Vlooien
BRAND VERWOEST
TOUWFABRIEK.
Broekemannen.
Het Befakftijkste
GENERAAL BALBO
VERTROKKEN.
51e Jaargang No. 15374
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 8 Augustus 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOUREXS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post fO.llVz.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 o Postgiro 38S10
ADVERTENTIëNj5 regels 1.75, elke regel meer ƒ035. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering vooi Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-. Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM 8 Augustus.
Codos, Rossi en Schmidt,
De Fransche vliegers Codos en Rossi hebben
het wereldrecord lange af stands-vlucht ver
beterd door van New-York over den Atlanti-
schen Oceaan en verder via Parijs en Athene
zonder eenige tusschenlanaing naar Riyak in
Syrië te vliegen. Dat is bijna tienduizend
K.M.. en ze hebben het bestaande record, dat
op naam van een paar Engelsehen stond, met
zoowat 900 K.M. verbeterd. 54 uur en drie
kwartier zaten ze in de lucht. Hun toestel is
een groote Blériot-eendekker, die al drie jaar
cud is; de 500 P K. Hispano-Suiza motor had
al driehonderd vlieguren voor zijn rekening.
En een automobilist noemt een wagen, die
drie dienstjaren heeft en 60.000 K.M. afge
legd. al een oud beestje en praat over inrui
len tegen een nieuweZoo'n oud lucht-
beestje schijnt nog tot heel wat in staat te
ziin.
Enkele dagen geleden verbeterde de Duit-
scher Schmidt het wereldrecord zweefvliegen
door 36 uur achtereen in de lucht te blijven.
Toen hij opsteeg was hij 'fc heelemaal niet
van plan; het was om zoo te zeggen een
spontane daad. en dat de man niet van
slaap en verveling omlaag is getuimeld
zoo'n zweefvlieg-parcours blijft beperkt van
omvang, zoodat je als-maar-door dezelfde
heuvels, boomen en huizen weer ziet mag
een wonder heeten.
Het zijn intusschen beide kranige presta
ties. ;t Is verkwikkelijk Franschen en Duit-
schers deswege eens in één adem te kunnen
noemen, en nog verkwikkelijker doet het aan
weer eens te kunnen constateeren, dat het
veel-gesmade menschdom van dezen tijd in
moed, energie en uithoudingsvermogen heusch
niet zoo'n kwaad figuur tegenover de voorva
deren slaat. Er zit toch nog aardig wat pit in.
Overigens draag ik deze luchtprestaties ter
overpeinzing op aan de zoo talrijke menschen,
die zich nog steeds niet in een vliegtuig dur
ven wagen en doodsbenauwd zijn als hun on
dernemende kinderen het wel doen. Want de
daden van Codos en Rossi op een veelge
bruikt Blériot-toestel, en van Schmidt in een
motorloos zweefvliegtuig, bewijzen toch wel
heel sterk hoe geweldig 's menschen meester
schap over de lucht is toegenomen. In verge
lijking met zulke krachtprestaties en het
zijn er maar twee uit vele is een vlieg-
tochtje naar Parijs of Londen een kleinig
heid. met een minimale gevaarsfactor.
Dewelke factor ook in auto, trein of schip
toch ten allen tijde aanwezig zal blijven. En
gebeurt er eenmaal een ongeluk, dan is het
zeer de vraag of het verkieselijk is óm met
een 100 K.M.-snelheid. tegen een boom te
rennen, met een 80 K.M.-snelheid te derail-
leeren of in het holst van den nacht, in een
orkaan, op een rots te loopen. Niet te ont
kennen is, dat het viiegtuig-ongeluk verre
weg de grootste kans biedt om meteen dood
te zijn. De automobilist cmet de 100 K.M.-
snelheid, de treinpassagier die per 80 K.M.
derailleert en de schepeling die in een or
kaan op een klip loopt hebben meer kans, er
op wonderlijke wijze het leven nog af te
brengen. Maar welk een armzalig restantje
leven is het vaak, dat den verminkten slacht
offers rest!!
Ons heele leven is nu eenmaal, door al die
snelheid, veel gevaarlijker geworden. Wie
ér zich aan onttrekken wil, zou niet alleen
nimmer in een auto moeten gaan zitten
maar zich zelfs nooit, ook niet te voet, op
een drukken verkeersweg moeten wagen. Wie
is er nooit op 't nippertje aan den dood
ontsnapt, als-ie iets te laat overstak en nog
net het veege lijf redde? Het kan u en mij
vandaag of morgen, misschien binnen een
half uur, weer overkomen. En dan zou het
wel eens net mis kunnen zijn. Die risico's
zijn er nu eenmaal.
Dat zoovelen zich nog niet in vliegtuigen
wagen heeft heelemaal geen logische reden
meer. De eenige oorzaak is, dat het lucht
verkeer nog niet lang genoeg bestaat voor de
conservatieve meerderheid van het mensch
dom. om zijn gevaarsfactor op de juiste ge
ringe waarde te taxeeren en dientengevolge
....te negeeren. Dat komt «rel de meer
derheid brokkelt steeds verder af maar
het moet nu eenmaal langzaam gaan. De
vorderingen van de luchtvaart zijn haar po
pulariteit. haar erkenning, voorbijgestreefd.
Zoo is het met ieder vorig verkeersmiddel ook
gegaan.
In 1909 vloog Blériot over het Kanaal en
het. scheen een wereldwonder. Nu vliegen er
eenige malen per dag honderden menschen
overheen, en nog zijn er duizenden die het
niet durven. Het is mal, maar blijkbaar on
vermijdelijk. Zoo langzaam groeit nu een
maal de persoonlijke moed in de massa.
R. P.
NOG STEEDS „OM DEN GRAN CHACO".
ASUNCION «Paraguay) 8 Aug. (Reuter).
Een communiqué van het ministerie van oor
log vermeldt, dat de Bolivianen aan twee zij
den van het Gran Chaco front verslagen zijn
en dat. hun troepen gevlucht zijn naar de
bosschen van Nanawa.
De Paraguyanen zeggen vele krijgsgevan
genen te hebben gemaakt en een aanzien
lijke hoeveelheid legermateriaal te hebben
veroverd.
HET MUSEUM VAN LOOY.
Zooals bekend is. zal aan de ^..'orhoutstraat
het museum-van Looy worden gevestigd.
Naar wij vernemen vordert- de bouw van
dit museum goed; echter zal het nog wel
eenigen tijd. misschien een maand, duren
alvorens de kunstschatten een plaatsje kun
nen vinden in de daarvoor bestemde zaaltjes
Het is nog niet met zekerheid te zeggen
wanneer het museum zal worden geopend
Nachtelijke vuurzee te Vlaardingen.
Slechts de spinnerij behouden.
Machines verwoest110 arbeiders
werkloos
Maandagavond tegen half twaalf is een
hevige brand uitgebroken bij de N.V. Ver-
eenigde Touwfabrieken te Vlaardingen.
De brand is vermoedelijk ontstaan ach
ter de toonkamer en greep zeer snel om zich
heen, zoodat in een oogwenk het geheele ge
bouw in lichterlaaie stond.
Achtereenvolgens werd de opslagplaats
van hennep en de daarachter gelegen spin
nerij aangetast. Het vuur vond gretig voed
sel in het lichtbrandbare materiaal en woed
de dan ook zeer hevig De smederij kon voor-
ioopig nog gespaard blijven doch omstreeks
half een liep deze, evenals de belendende per
ceelen, groot gevaar. De brandweer was met
al he.t beschikbare materiaal ter plaatse. Er
werd mét negen stralen water gegeven. Ook
de drijvende spuit van het Havenbedrijf
Vlaardingen-Oost werd gerequireerd.
Tegen half één breidde de brand zich
steeds verder uit. De vuurzee woedde over
een totale oppervlakte van 2000 M2 bij een
diepte van 60 Meter. In het magazijn lagen
500 balen hennep opgeslagen die een gretig
voedsel vormden voor het vuur. De kantoren
en de smederij konden tot nu toe nóg steeds
gespaard blijven. Het magazijn en de heke-
larij brandden echter totaal uit, terwijl de
spinnerij danig door het vuur aangetast was.
Het vuur werd nog gevoed door olie^uit een
zich in de smederij bevindende tank. waar
van een aftapkraan loopt naar de fabriek.
Van de belendende perceelen had het dak
van de N.V. Autogarage „Vari" reeds vlam
gevat. In allerijl moest men hier eenige va
ten benzine in veiligheid brengen.Men heeft
dit gebonuw, evenals de banketfabriek „De
Valk" en de stoomkuiperij van de firma v. d.
Burg en Zonen kunnen sparen. Behalve de
bedrijfsleider was ook de hoofddirectie uit
Rotterdam, die gewaarschuwd was, bij den
brand aanwezig. De fabriek, die op beurs-
polis verzekerd is, gaf aan 110 menschen
werk.
Omstreeks kwart voor twee had men den
brand zoo goed als onder de knie en was ge
vaar voor uitbreiding geweken.
Totaal uitgebrand zijn de toonkamer en
voorts het magazijn en een pakhuis en de
hekelarij. De spinnerij waarvan het voorste
gedeelte reeds in brand stond, kon zoo goed
als behouden blijven. Op den zolder van de
hekelarij stond een aantal niet in gebruik
zijnde motoren, welke een prooi der vlam
men werden.
Omstreeks half twaalf ontdekte de heer J.
Kagerwaard van de autogarage ..Vari" kleine
vlammetjes in het tankgebouwtje van ae fa
briek die zich naar de spinnerij verplaatsten
en daar weldra hoog opschoten. In de tank
bevindt zich een mechanisme om de olie
steeds in beweging te houden. Vermoedelijk
is de as van het voerwerk warm geloopen en
is zoo de brand ontstaan.
Des avonds om tien uur hadden de laatste
arbeiders de fabriek, waarin des nachts niet
gewerkt wordt, verlaten.
De schade is nog niet vast te stellen, doch
zal waarschijnlijk eenige tonnen bedragen,
daar zeer vele machines verbrand zijn. Zoo
als reeds gemeld, is ook de. drijvende spuit
gerequireerd. Deze kon echter geen dienst
doen, daar zij doordat zij niet over den
drempel van een sluis kon komen, het ter
rein van den brand niet kon bereiken.
DE VAN DER LEEl'WS NAAR OOSTENRIJK.
Het echtpaar Van der Leeuw uit Rotterdam
dat reeds naar Mombasa vloog, maakt, naar
wij in de Tel. lezen, thans een vlucht naar
Salzburg in Oostenrijk. Het is daar reeds
aangekomen, en vliegt Woensdag terug.
Wij verdelgen radicaal, verjagen niet. Alles
onder strikte geheimhouding en schriftelijke
gar. Huiseigenaren speciale condities.
Haarlemscbe Zuiveronderneming „Radicaal"
Gen. Cronjéstr. 135, Haarlem. Tel. 11657.
(Adv. Ingez. Med.)
(Op het eiland Madeira is, in
al wijking van zwart-, bruin-,
blauwhemden een vereeniging
van zwartbroeken opgericht.)
Bij de keus van distinctieven
Voor een nieuwe machtspartij,
Maakte men de enthousiasten
Steeds maar weer met hemden blij.
In dit opzicht mocht men zeggen:
?t Hemd was nader dan de broek,
Zie de mannen van Madeira.
Gingen naar iets nieuws op zoek.
Zwarte broeken zijn klaarblijkelijk
Op dat eiland ongewoon.
Daarom spreiden daar de leden
Om hun leden ze ten toon.
't Is symbolisch goed bekeken,
Men voorspelt de dagen al,
Dat straks naar hun zwarte pijpen
Heel Madeira dansen zal.
Trouwens, het klinkt waarlijk beter,
Als de strijd eens mis mocht gaan,
Dat men in die kleedingstukken,
Dan wel in zijn hemd blijft staan,
't Is ook goed voor propaganda
In dit politiek bedrijf,
Het gelukskind uit het sprookje
Had toch ook geen hemd aan 't lijf.
Zwarte broeken op Madeira.
Als het daar zoo staat gedrukt,
Krijg je d' indruk wel een beetje
Van een nieuw soort Week's product.
Daaruit zou je kunnen vreezen,
Dat het in verdrukking raakt,
Dat het spoedig op de flesch gaat
E11 per slot wordt ingemaakt.
P. GASUS.
TOENEMENDE ONZEKERHEID
IN DEN PACIFIC.
Bouw van mijnenmagazijnen
noodzakelijk.
BATAVIA, 7 Aug. (Aneta) In de Memorie
van Antwoord op het afdeelingsverslag van
den Volksraad over de afdeeling Oorlog van
de begrooting voor het dienstjaar 1934 deelt
de Regeering mede, dat voor haar de nood
zakelijkheid van den bouw van mijnenmaga
zijnen voor de verdediging van Balikpapan
en Tarakan vaststaat, nu de toenemende on
zekerheid in den politieken toestand om den
Pacific geen verder uitstel dezer maatregel
gedoogt.
De aanschaffing van gasmaskers moest
nogmaals, en zeer noode worden uitgesteld
als gevolg van den financieelen toestand van
het land.
Als gevolg van dezelfde oorzaak zullen in
1934 geen herhalingsoefeningen der Zee
macht worden gehouden.
Hetzelfde geldt ten aanzien van de oplei
ding van militieplichtigen tot reserveoffi-
cicr.
De meening als zou in laatstgenoemde ca
tegorie een tekort dreigen te ontslaan als
gevolg van de gebeurtenissen op de vloot in
het begin van 1933 is niet in overeenstem
ming met de werkelijkheid.
Een deel van het VlaardingscJic fabrieksgebouw na den brand.
Mussolini heejt den eersten steen gelegd voor
ae stad Sabandia. die in de thans droogge
legde Potitinische moerassen zal verrijzen.
BIJ HET PASSEEREN OP HET
FIETSPAD GEREDEN.
VERKEERDE MANOEUVRE VAN
AUTOMOBILIST.
HOOFDDORPER TE SASSENHEIM.
DOODGEREDEN.
Maandagmorgen wilden op den Rijks
straatweg te Sassenheim twee auto's tegelijk
een andere passeeren. Een der twee kwam
daarbij op het fietspad terecht en reed den
24-jarigen wielrijder R. uit "Hoofddorp aan.
Deze werd op slag gedood.
De auto is doorgereden. De politie tracht
thans den bestuurder op te sporen.
SALARISKORTING .VOOR NIET
PENSIOENGERECHTIGDEN.
EEN AMENDEMENT VAN DEN HEER KLEIN,
Het raadslid, de heer M. L. A. Klein, heeft
op het voorstel van B. en W. inzake de tijde
lijke korting op de loonen en salarissen van
het niet pensioengerechtigd personeel in
dienst dezer gemeente (raadsstuk no. 207)
een amendement ingediend en een aanvul
ling voorgesteld, strekkende tot het toe
passen van de tijdelijke korting op pensioen
gerechtigden in dienst dezer gemeente, en
die bezoldigd worden krachtens het Ambte
narenreglement volgens de thans geldende sa
larisverordeningen.
Voorts zou de heer Klein aan het besluit
willen toevoegen de volgende alinea;
„De salarissen en loonen van het tijdelijk
gemeentepersoneel, die niet overeenkomstig
de thans vigeerende salarisverordeningcn
zijn vastgesteld, worden tijdelijk gekort, zoo
als B. en W. dat billijk achten, gehoord dc
raadscommissie van bijstand voor sociale
aangelegenheden".
Als korte toelichting merkt de heer Klein
op:
„Er zijn tegenwoordig tijdelijk personen in
gemeentedienst, wier bezoldiging veel lager
is. dan zij in normale omstandigheden zou
zijn en waarop wat al te veel het stempel
van het ..vraag en aanbod" is gedrukt. Bij
de aanstelling is reeds rekening gehouden
met de crisisomstandigheden zoodat bij een
tïjdelijken aftrek boven de 7 pet. welke ïeeds
ingehouden wordt, bedoelde waardeering te
ver beneden het rechtvaardige loonpeil
komt".
,,ZONNESTRAAL"-COLLECTE.
MUZIKALE MARSCHEN DOOR DE STAD.
Het Comité voor den ..Zonnestraal "-dag
heeft, zooals bekend, van B. en W. toestem
ming ontvangen a.s. Zaterdag gedurende den
collectedag muziekkorpsen door de stad te la
ten marcheeren. wiarbij dan een aantal col
lectanten aan het publiek een offertje zullen
vragen voor ..Zonnestraal", ten bate van ae
kostelooze verpleging van t. b. c.-patiënten
van alle gezindten en uit heel ons land in de
inrichting voor arbeidstherapie „Zonnestraal"
te Hilversum.
Zaterdagmiddag half drie zullen van het
bureau der ..Zonnestraal''-collecte. Jansxtraa:
40 2 muziekkorpsen veri.ekken. welke volgens
een bepaalde route door de stad zullen rijden.
Ook zal van \s morgens 10 tot 's middags 6
uur een groote luidsprekerauto de bewoners
van de Oude-Spaarnestad aansporen de be
kende groene ,.Zonnestraal"-bussen te ge
denken.
Bij de muï2ekkorpsen kunnen nog eenige
collectanten geplaa'sr worden. Personen bo
ven 14 jaar. welke hiertoe bereid zijn. kunnen
zich aanmelden op het Bureau der Zonnc-
>traal"-collectc. Jansstraat 40. iederen werk
dag van 10 tot 5 uur on 's avonds van 8 tot
10 uur telefoon no. 16533.
Duitschland wijst dc Fransch-Engelsche in
menging af.
Pag. 3
Spanning op Cuba. Zal Amerika interve-
niceren.
Pag. 3
De Valera's positie bedreigd.
pag. 3
Honderd Indiërs bij ongeluk met een veerpont
verdronken.
pag. 3
Codos en Rossi verbeteren het wereldrecord
lange afstandvliegen.
pag. 3
liet eskader Balbo van Xcw-Foundland ver
trokken.
pag. 1
Tal van revolutionnaire verschijnselen in
Ned. Indic.
pag. 1
Toenemende onzekerheid in den Pacific.
pag. 1
Zware brand in Vlaardingen.
pag. I
ten adres aan den raad inzake dc salarissen
bij het voorbereidend onderwijs.
pag. 5
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Codos, Rossi en Schmidt.
pag 1
Jhr. dr. J. C. Mollerus. Per K. L. M. kist naar
Indie.
pag. 3
Mr. A. A. Decnik: Vrachtverdeeling in dc bin
nenscheepvaart.
pag. 5
Damrubriek.
pag. 6
CLARENCE VILLE (New-Foundland). 8
Aug. (Reuter). Hedenochtend om 2.45 uur
plaatselijke tijd is het eskader van generaal
Balbo van hier vertrokken voor den tocht
over tien Atlantischen Oceaan.
REVOLUTIONNAIRE VERSCHIJNSE
LEN IN NED. INDIë.
DE POLITIE TREEDT STRENG OP.
MANIFESTEN, STROOIBILJETTEN EN
OPSCHRIFTEN.
PADANG SIDEMPOEAN, 7 Aug. (Aneta).
De voorzitter van dc Persatoean Moeslim In
donesia, do heer lij as. is in preventieve hech
tenis gesteld op grond van artikel 153 bis van
het Wetboek van Strafrecht.
MEDAN, 7 Aug. (Aneta). Gisteren vond een
openbare vergadering plaats van de In land-
sche zettersvereeniging Sakti.
Deze vergadering werd bijgewoond door
circa 500 personen.
Nadat vanwege de politie een der sprekers
was gewaarschuwd nam de vergadering een
rumoerig karakter aan, waarop de politie de
bijeenkomst ontbond.
MENADO. 7 Aug, (Aneta). De heer Tumbel,
die alhier werd gearresteerd, is voorzitter
van de afdeeling Menado van de Partai In
donesia.
Deze afdeeling gaf strooibiljetten uit en
verspreidde deze.
In deze strqoibiljetten werd opgewekt den
moed niet te laten zakken onder aanhaling
van de bekende uitspraak van Sarojini Na ld u
„Wie kan een volk ketenen, resp. vernieti
gen. als zijn geest niet wil geketend, resp. ver
nietigd worden".
BATAVIA. 7 Aug. (Aneta). Vijf cursusver
gaderingen tegelijk werden voor 11 Aug. a.s.
door de Partai Indonesia alhier bij het Bin-
nenlandsch bestuur aangevraagd.
Wij vernemen dat daarvan hoogstens twee
kunnen worden toegestaan.
BATAVIA, 7 Aug. 'Aneta). Op het stations
emplacement Bockit Docri (Moester Corne
lls) zijn op vijf muren opschriften aange
troffen waarin dc Indonesische proletariërs
met hun vrceseüjk lot worden beklaagd. De
muur van het terreindepot op hetzelfde em
placement droeg het opschrift: „Hier gaat
niets boven do Partai Indonesia".
Vermoedelijk zijn deze opschriften'afkom
stig van personeel van do S.S.
Bij het laatste opschrift werd dc naam van
een Europeeschen depot-opzichter gebruikt
tegen wien verdenking is uitgesloten.
BATAVIA. 7 Aug. (Aneta). De conferentie
te Solo van de Persatoean Perhimpoena'n
Politiek Kebangsaan Indonesia gaf een ma
nifest uit waarin het volgende wordt over
wogen: lo. het passenstelsel in Menangka-
bau. Tapanoeli en Banka betoekent beper
king der vrijheid. 2o. dc overwegingen waar
op de persbreidel voor de Soeara Oemoem is
toegepast zijn ontoereikend. 3o. het verbod
van ambtenaren om lid van een bepaalde
vereeniging te zijn. Is belemmerend. 4o. het
verbod der Regeering voor ambtenaren om
lid van bepaalde vereenigingen te zijn is een
verdere beperking der bewegingsvrijheid, 5o.
het verbod, zooals toegepast op de P. I.. P.N.I.,
P.M.I., en P.S.S.I. is een nog scherpere in
perking van de rechten van het Indonesisch©
volk.
SOLO. 7 Aug. (Aneta). De politie heeft bij
de drukkerij Persatoean een 730-tal geschrif
ten in beslag genomen, getiteld ..Kita poeasa
Sampei Indonesia" (Wij vasten totdat Indo
nesia vrij zal wezen).
De schrijver van deze brochure is Samso©
Sadiwioto.
