Opnieuw bezuiniging op L.O. Een stamgast. H& itefamtiikste Sle Jaargang No. 15378 Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 12 Agustus 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMEN TENpcr week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden 13.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week 0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0.72J4- UITGAVE LOURENS COSTER ."MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëNj5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iedcren dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f 400... Duim f 250-, Wijsvinger (150... Elke andere vinger f 50.-. Arm. of Beenbreuk f 100... Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000... Overlijden f 600... Verlies van Hand, Voet of Oog f400... Verlies Duim f75-, Vetlies Wijsvinger f75.-. Vcilies andere vinger f 30- DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM 12 Augustus. Opera Studio. Onder dezen naam heeft de Amsterdamsche Kunstkring voor Ailen een nieuwe Nederland- sche Opera opgericht. Het woord Studio doet niet erg Nederlandsch aan, maar het is van dezen tijd en even onvertaalbaar als Opera. Ongetwijfeld .trekt" het. Ik heb een haast even ergen hekel aan het doorzagen-met- modewoorden als charivarius, maar slik ze als een instelling zulk een dapperheid toont als die Amsterdamsche Kunstkring voor Al len. Want het is dapper, het nog maar weer eens met een Nederlandsche Opera te probee- ren. Hoeveel zijn er nu al ten grave gedaald in de zee der financiëele moeilijkheden? Er schijnt geen statistiek van te bestaan. Be stond zij, dan kon er een treurmarsch op ge componeerd worden. De Italiaansche Opera heeft altijd het bes te bestaan in ons land gehad. Die schijnt nu onder directie van Van der Lugt Melsert te zullen komen Ik hoop voor hem, dat zijn Ne derlandsche naam z'n kansen niet bederven zal. Zou hij zich niet liever voor deze bezig heid een Italiaansch pseudoniem aanmeten? Liefst met een titel erbij? Cavaliere Melserti zou best gaan. We zijn altijd gewend geweest aan Cavalieres in de directie van de Italiaan sche Opera. En zoo heel gek ïs die voorkeur eigenlijk niet eens. De opera, evenals trouwens het leeuwendeel van alle soorten muziek waarvan de Nederlander geniet, is een product van vreemden bodem. Het Nederlandsche lied be staat, al bloeit het niet bovenmate. De Ne derlandsche symphonie is er ook, al kennen de meesten haar nauwelijks. De Nederland sche opera's zijn zeer gering in aantal en worden zelden of nooit opgevoerd. De muzi- kaal-dramatische kunst blijft een specialiteit van de Duitschers, de Oostenrijkers en de La- tiinsche volken. Als Nederlandsche uiting ge- looven we er nooit heelemaal aan, en het best aanvaarden we haar nog van Franschen en Italianen. Als die ondernemende Kunstkring- voor Allen eens begon met al de namen van ziïn artisten, waarvan al een heel lijstje is op gegeven, te verfranschen en te veritaliaan- gchen? Het pu,bliel> wil voor den mal gehouden worden, en als het naar de opera gaat is het -zeker bereid de onwaarschijnlijkste situaties te aanvaarden. Als er maar veel „bel canto" te hooren is, als de fluweelen bariton maar- snikt en de sopraan af en toe eens flink vi breert en. de tenor zich- volop uitzingt, zo'oals de Italianen dat zoo onvergelijkelijk kunnen doen. Ik geef meer kans aan de Italianen, onder Cav. Melserki of wie ook, dan aan de nieuwe Nederlandsche opera. De laatste deelt mede dat zij begint met de studie van vier opera's: Cosi fan buttè, Julius Caesar, Fidelio en Czar und Zimmermann. Ofschoon de tijd zich wel eigent voor belangstelling in een Rornein- schen k:,=zer en een tsaar, al heet de eerste dan tegenwoordig Mussolini en de tweede Staliri, lijkt de keuze van dit viertal mij niet er gelukkig'. Mozart en Beethoven geven ook niet de volle maat van het opera-genre. Willen wij het weer hebben, dan volop. Dat wil zeggen: Wagner, de Italianen en de Franschen. Mel serti zal ons de beide laatste categorieën ze ker geven. Ik zie ze verheugd tegemoet. De tijden zijn dusdanig, dat er een snakkende behoefte aan melödische welluidendheid en bel canto is ontstaan. De terugkeer van het smeltende Duitsche liedje en het succes van Richard Tauber hebben dat al bewezen. Wij kunnen het niet uithouden met Roy Foxes en Duke Ellingtons. om te zwijgen van de afgrijse lijke geluiden der mannelijk geïntoneerde dames Boswell en juffrouw Sophy Tucker, en als we muziek wilen hooren zonder ons in te spannen en zonder „klassieke eischen" te stellen moet er tenslotte wat beters gegeven worden dan „Wir zahlen keine Miete mehr" en dergelijke. De opera kan ons de glorieuse onwaarschijnlijkheid en de schoone, drama- tisch-uitgezongen melodie teruggeven. Maai de Nederlandsche Operaneen. Al wensch ik haar het beste, en al noemt zij zich nu „Studio". Ik geloof er niet meer aan. R. P. BALBO'S LAATSTE ETAPPE LISSABON. 12 Augustus (Reuter! Hete'es kader van generaal Balbo is hedenmorgen omstreeks 7 uur gestart voor de laatste etappe naar Ostia. De start van de vlïegbooten geschiedde zeer vlot. De machine van generaal Balbo ging het eerst de lucht in om 6.30 uur plaatse lijken ttijd,- spoedig gevolgd door de andere machines. Om 7 uur heden morgen bevonden alle yliegtuigen zich in de lucht. EEN ESCORTEEREND VLIEGTUIG VERONGELUKT Het Italiaansche watervliegtuig dat naar het Balbo-eskader wilde vliegen is nabij Nazaretth verongelukt. De zev.en inzittenden o.w. de chef van den generalen staf Julio Valle werden vrij ernstig gewond. Van het vliegtuig dat twee motoren had was één der motoren defect geraakt, en toen men op een motor bleef verder vliegen stortte het vliegtuig omlaag. AMERIKAANSCH GOUD NAAR FRANKRIJK. Parijs. 12 Augustus (V. D.) Voor rekening van dc Bank van Frankrijk zijn te Cherbourg 250 baren goud van de Federal Reserve Bank I ie New-York aangekomen. i Een tweede ontwerp-Marchant. Aanpassingstermijn nieuwe leerlingen- schaal korter? 2525 onderwijzers en 5 millioen gulden minder. Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp ingediend tot wijziging der wet van 30 De cember 1932 tot wijziging der Lager Onder wijswet 1920 en van de Lager Onderwijswet 1920. In de Memorie van Toelichting zegt de Mi nister van Onderwijs, dat artikel XIV eerste lid der wet van 30 December 1932 aan de scholen voor gewoon en uitgebreid lager onderwijs, die over het jaar 1932 in aanmer king komen voor Rijksvergoeding een over gangstermijn van twee jaren geeft om zich aan te passen aan de nieuwe leerlingen- schaal van art. 26 der Lager Onderwijswet 1920, welke krachtens art. XIII van eerstge noemde wet tot en met 31 December 1937 geldt. Aanvankelijk was de minister van oordeel, dat hij uit deferentie voor de Staten-Gene- raal geen stappen behoorde te doen om in deze kort voor de Kabinetswijziging tot stand gekomen regeling verandering te brengen. De voortgaande achteruitgang van den gelde- lijken toestand van het Rijk en de gemeen ten noopt hem echter dit standpunt prijs te geven. Het verkorten van den overgangstermijn is een eenvoudig' middel om een aanmerkelijke kosten besparing te krijgen. Teneinde den ge meente- en schoolbesturen gelegenheid te geven nog' tijdig de noodige maatregelen te kunnen treffen voor het ontslag van onder wijzers en tevens om de organisatie van de school tijdens het schooljaar niet in de war te sturen, wordt voorgesteld de gewijzigde leerlingenschaal in te voeren zoodra het op 31 December 1933 loopend schooljaar of de op dien datum loopende schoolcursus is ge ëindigd. De besparing, welke de invoering van de gewijzigde leerlingenschaal met zich brengt, zal aldus in 1934, zij het ook gedeelte lijk, worden bereikt. Een becijfering aan de hand van de laat ste bekende gegevens heeft uitgewezen, dat door inkorting van meerbedoelden termijn over het volle jaar 1934 2396 onderwijzers aan het gewoon lager onderwijs en 129 onderwij zers aan het uitgebreid lager onderwijs min der voor rekening van het Rijk zullen kun nen worden gebracht, wat, naar den maat staf van een gemiddeld salaris van onder scheidenlijk f 2000 en f 3000 een besparing oplevert van f 5.179.000. Door het invoeren van de nieuwe leerlingenschaal in den loop van 1934, nl. bij het begin van het in dat aan vangend schooljaar, zal dit bedrag ongeveer de helft lager zijn. Hierop komt dan tevens in mindering een bedrag van aan de be trokken onderwijzers toe te kennen wacht gelden, hetwelk tengevolge van verschillende onzekere factoren, welke hierbij een rol spelen, niet met juistheid lean worden be paald. Het komt den minister wenschelijk voor van deze gelegenheid gebruik te ma ken om de Lager Onderwijswet 1920 in drieër lei opzicht te wijzigen of aan te vullen. De eerste aanvulling betreft de wachtgeldrege ling van de onderwijzers. De minister acht het van belang onder zekere voorwaarden de oudere onderwijzers, die van 60 jaar en ouder, te vrijwaren voor de nadeelige gevol gen van het niet-aanvaarden eener nieuwe betrekking. Die voorwaarde moet naar de meening van den minister hierin bestaan, dat de bepalingen betreffende het vervallen of verminderen van het wachtgeld slechts buiten werking worden gesteld voor hen, wier wachtgeld 65 pet van de laatstelijk genoten jaarwedde bedraagt, omdat er dan voor het (In een Joego-Slavisck dorp leeft sinds eenigen tijd een man tn den top van een hoogen boom en hij zegt, dat hij er nooit meer uit zal komen. De dorps bevolking brengt hem geregeld voedsel.) Het is zeker eigenaardig En bijzonder, dat een man. Die niet langer, naar zijn aard is. Op de aarde aarden kan; Toevlucht zoekt in het geboomte En daar leeft op zijn gemak, Zij 't dan op de blaren zittend, Enkel onder 't bladerdak. Tusschen boom en boom is schijnbaar Niet zoo'n bijster groot verschil, De practijk zou anders leeren Aan wien 't eens probeeren wil. Spoedig zullen wij wel lezen, Dat het boomgeld is betaald En die zonderlinge stamgast Weer tot ons is afgedaald. Maar ik kan mij toch begrijpen, Dat de lust dien man bekrojp. Om een boomkruiper te worden. Hoezeer ook in ijd'le hoop. In een hoogen boom t,e leven. Zij het dan ook slecht beschut, Is een prettiger gedachte Dan voortdurend in den put. P. GASUS Rijk vrijwel geen financieel nadeel aan ver bonden zal zijn. In de tweede plaats acht de minister een aanvulling van artikel 79 der wet gewenscht. De minister is van oordeel, dat deze bezuini gingsmaatregel van de Regeering, waarmede de besturen van bijzondere lagere scholen uit den aard der zaak niet hebben kunnen reke ning houden, redelijkerwijze voor de bestu ren niet mag leiden tot geheel of gedeelte lijk verlies van de waarborgsom.. Voorts heeft artikel IV ten doel de her plaatsing van de wachtgelders bij het bij zonder onderwijs eenigermate te bespoedi gen. De wet behandelt de openbare scholen als een eenheid, maar ten aanzien van de bijzondere scholen worden alle instellingen of vereenigingen, die een of meer scholen besturen, geïndividualiseerd, zonder eenig verband van gelijke richting in aanmerking te nemen. Het komt den minister voor, dat dit ver band van gelijke richting zonder bezwaar kan worden gezocht in de aansluiting van de school bij eenzelfde commissie van beroep, als bedoeld in art. 92 der Lager Onderwijswet 1920. Een zoodanig voorstel werkt in het belang van het Rijk als van de wachtgelders zelf en stelt de schoolbesturen in het algemeen niet voor verplichtingen, welke zij in redelijkheid niet. zouden kunnen aanvaarden. STEENEN NAAR EEN TREIN GEGOOID? ONOPGEHELDERD GEVAL AAN DE LEIDSCHE V AART. Tegen een ruit van een derde klasse-coupé van den trein die om 22 uur 55 van Den Haag naar Amsterdam vertrekt is tusschen Bennebroek en Heemstede-Aerdenhout een voorwerp gevlogen, waardoor de ruit vol barsten kwam. Een dame met een kindje van eenige maanden, die in den hoek onder de ruit zat bleef gelukkig ongedeerd. Over wat eigenlijk gebeurd is. tast men in het duister. Of er uit een juist voorbij gereden trein iets is geworpen, dan wel of steenen van het land naar den trein geworpen zijn, of iets anders de oorzaak is, staat niet vast. De spannitig op Cuba stijgt met den dag. Thans zou zelfs muiierij in het leger ingebroken. Op de foto. ecu groep, rebeilen met links generaalHernandez, UIT HET RAAM VAN EERSTE VERDIEPING GEVALLEN ANDERHALFJARIG KIND BREEKT DIJBEEN Vrijdagmiddag te ruim 2 uur was een 1 1/2 jarig jongetje, Frans S. wonende op de Jan Gijzenkaae door zijn moeder naai- bed ge bracht. Even later wist hei kind uit het bedje te komen en op een stoel te klimmen, die voor het open raam stond. Het klauterde in de vensterbank en viel in den voortuin, van een hoogte van 4 M. De Ongevaliendienst en de huisdokter verleenden de eerste hulp het kindje had de rechterdij gebroken waarna het kina naar de Mariastichting vervoerd is. Het is daar opgenomen. BEGIN VAN BRAND. DOOR SPELEN MET LUCIFERS Zaterdagmorgen om ruim 7 uur ontdekten werklieden in de Schneevoogtstraat, dat er brand was in perceel la. Zij waarschuwden den bewoner, den heer Z.. die met hulp van anderen het brandje met emmers water ge- bluscht heeft. De brandweer was aanwezig doch behoefde geen dienst te doen. Het is gebleken. dat het 5-jarig zoon tje met lucifers had gespeeld, waardoor hel behang, de divan en het vloerkleed in een zijkamertje van de bovenverdieping in brand raakten. MR. D. FOCK GAAT HEEN. VOORZITTERSVERWISSELING BIJ DEN VRIJHEIDSBOND. De Tel. verneemt dat Mi-. D. Fock, voor zitter van de Liberale Staatspartij De Vrij heidsbond tegen 15 October die functie zal neerleggen. De Partijraad van den Bond is samengeroepen op 23 September, te Amster dam, de buitengewone algemeene vergade ring op 14 October te Utrecht. Men noemt als opvolger Mr. W. C. Wendelaar, burgemeester van Alkmaar*, een der beide vice-voorzitters. van de partij. TEGEN ONTDUIKEN VAN BENZINE- BELASTING. DE WET HEDEN IN WERKING. Op 12 dezer treedt in werking de wel van 5 Augustus 1933 waarbij in de gewijzigde wel van 19 December 1931 tot tijdelijke heffing van een bijzonder invoerrecht op benzine is ingevoegd een artikel 2 bis. In dit artikel wordt verboden: a) benzine te vermengen met petroleum en met de door den minister van financiën aan te wijzen andere stoffen die geacht kunnen worden aan benzine te worden toegevoegd om de heffing volgens deze wet gedeeltelijk te ontgaan, bi met in gang van door den minister te bepalen data petroleum en volgens letter a) aangewezen andere stoffen welke niet een door den mi nister bepaald percentage van een of meer door hem voorgescheven herkenningmidde len bevatten en benzine waarin zich deze herkenningmiddelen, of bestanddeelen welke daarvan afkomstig kunnen zijn. bevinden, in het vrije verkeer te brengen, ten uitvoer aan te bieden, te vervoeren, of in voorraad te hebben. IERLAND'S HITLER BINDT IN. OPMARSCH DER BLAUWHEMDEN GAAT NIET DOOR. DUBLIN. 12 Augustus (V.D.) Vannacht tegen 1 uur werd officieel medegedeeld dat. de regeering-de Valera had besloten den op marsch der Fascistische blauwhemden on der leiding van generaal O'Duffy op Zondag a.s. op grond van de anti-terreurwet te ver bieden. Kort daarop besloot de leider der blauw hemden. generaal O'Duffy tegen ieders ver wachting in. den opmarsch af te gelasten, nadat hij Vrijdag nog had verklaard dat deze in elk geval zou doorgaan Thans zullen in plaats van dezen grooten opmarsch te Dublin Zondag over een week in alle Iersche steden en dorpen herdenkings- pleehtigheden ter eere van den stichter van den Ierse hen vrijstaat gehouden worden. In een officieele verklaring in zake het op- marsehverbod wordt o.a. gezegd: ..De regeering is van meening dat de natio nale garde een gevaar voor de open bare veiligheid vormt, aangezien haar poli tiek is gericht op den val der bestaande par lementaire instellingen". Staat van beleg? De regeering heeft nog in den afgeloopen nacht tot omvangrijke beschermingsmaatre gelen besloten, die veel gelijkenis vertoonen met de afkondiging van den staat van beleg Pantserauto's en pui it ie troepen zijn van ver schillende punten in Dublin samengetrokken. De troepen in de kazerne van Curragh heb ben bevel gekregen zich gereed te houden om onmiddellijk naar Dublin te kur.nen ver trekken. Nu generaal O'Duffy besloten heeft den opmarsch niet te laten doorgaan beoor deelt men den toestand veel kalmer. In een onderhoud verklaarde O'Duffy: ..De nationale garde kan door geen regeering onderdrukt worden. Niemand zal ons bre ken. De nationale garde gaat voorwaarts, elk van haar 40.000 man is bereid elk offer voor ons land te brengen." Stratosfcergondel van Cosijns ontploft. Een (loodc en twee gewonden. pag. I De opmarsch der Iersche blauwhemden door Dc Valera verboden. pag. 1 Duizend Duitsche Joden naar Palestina. pag. S President Machado van Cuba gevlucht? pag. 3 Een tweede ontwerp Marchant betreffende bezuinigingen op het L. O. pag I Mr. Fock treedt af als voorzitter van den Vrijheidsbond. pag. 1 Cricket: M. C. C. slaat het Nederlandsche team. pag. 5 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Opera Studio. pag. 1 Jhr. dr. J. C. Mollerus: De stand van het ge vogelte in Europa. pag. 4 Jan P. Strijbos: Met tent en camera op de Shetlands. pag. 7 Dc klokken van Haarlem. pag. 7 Dr. W. G. W. van der Sleen: Panama. pag.8 K. Pk.: Hoe oud-Zandvoort leeft en werkt. pag. 8 J. H. dc Bois: Litteraire Kantteckeningen. pag. 9 J. B. Schuil: „Dc zonde van koning David". pag. 9 K. de Jong: Radioniuziek der week. pag, 9 Uit de wereld van .de film. pag. 7 A. J. C. VI.: Het particuliere leven van. de filmsterren. pag. 7 OPZIENBARENDE INBRAAK TE AMSTERDAM BERECHT. „WILLEM DE VLIEGENIER VOOR DE RECHTBANK. Voor de Vaeantiekamer der Rechtbank te Amsterdam heeft terecht gestaan een 30-ja rige koopman, in dc onderwereld bekend als Willem de Vliegenier, die verdacht wordt van het plegen van de inbraak in den nacht van 29 op 30 Mei in de juwelierszaak Culli- nan House in de Kalverstraat te Amsterdam, welke inbraak veel opzien baarde. Er werd voor een inkoopwaarde van f 5600 gestolen. De diefstal is gepleegd, nadat men zich toe gang had verschaft door een naast gelegen perceel en een luik in het dak, Met een touw liet de dief zich door een gat in het plafond zakken. De politie heeft eenige personen gearres teerd, die van de gestolen juwcclen in hun bezit hadden. Dezen stonden wegens heling terecht. Bij den eersten verdachte is echter niets gevonden. Een der medeverdachten verklaarde, dat Willem dc Vliegenier hem kostbaarheden te koop had geboden. Hij had deze en den vol genden avond een andere partij, .overgeno men, Verdachte loochende deze verklaring. Hij meende een alibi te kunnen bewijzen met een getuige, die niet verschenen was. De rechtbank besloot deze. een juffrouw, nader te hooren. De zaak werd deswege terug ver wezen naar den rechtercommissaris. De zaak van dc drie andere verdachten werd wel behandeld. Een 30-jarige man stond terecht, verdacht van heling. Hij ontkende en stond er op. dat inspecteur v. d. IIcul gehoord zou worden. Daar deze in het buitenland vertoeft, werd ook deze zaak aangehouden, n.l. tot 12 Sep tember. Daarna stond een winkeljuffrouw terecht, in wier taschje ringen gevonden waren. Zij bekende thans ze gekocht te hebben van den vorigen verdachte, en wel voor slechts vijf gulden. Eerst had zij ontkend, thans gaf zij toe geweten te hebben, dat het gestolen goed was. Er werd drie maanden tegen haar geëlscht. Op verzoek van den verdediger is zij onmiddellijk in vrijheid gesteld. De uit spraak is 18 Augustus, Tenslotte stond een 3S-jarige ovenbouwer terecht, verdacht* van heling, resp. schuld- heling. Hij had ook een ring gehad maar wist niet. dat deze van diefstal afkomstig was. gelijk hij zelde. Volgens de winkeljuffrouw wist hij het echter wel degelijk. Deze verdachte gaf geen erg zekere verkla ringen. Hij keek alles in een dik schrift na. en verwekte groote hilariteit door op een van den president te antwoorden: ..Een oogen blikje. Edelachtbare, ik zal het even nakij ken". Verdachte verzekerde, dat hij niets ge kocht had. hij had de voorwerpen slechts bewaard. De officier cischte een jaar gevangenis straf. Dc uitspraak is 18 Augustus. IJZEREN BALK TREFT TWEE ARBEIDERS. EEN DOODE, EEN ZWAAR GEWONDE. Tijdens werkzaamheden aan de sluis in het meertje aan den Ubbergschenweg te Nij megen is Vrijdagmiddag bij het transport van ijzeren balken, een balk losgeschoten en terechtgekomen op den voorbijganger De Haan. De Haan was op slag dood. De voor man Ido. die hem wilde wegtrekken, liep zware inwendige kneuzingen op en is in le vensgevaarlijken toestand naar het zieken huis vervoerd. De Haan was ongeveer 40 jaar oud en gehuwd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1