h
UIT HET BUITENLAND
natuurlijk
i
even goed
voor hèm geschikt!
15 ct.
De Valera in gunstiger
positie?
E.M.JAARSMA
HAARDEN
VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
3
Hef proces inzake de brand in het Duitsche Rijks
daggebouw. Honderdtien getuigen en des
kundigen gedagvaard. Verdachten zijn Van
der Lubbe, Torgler en drie Bulgaren. Uit Dublin:
O'Duffy blijft zijn actie voeren. Zal De Valera
hem arresteeren?
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
DUITSCHLAND.
De President van de vierde strafkamer van
het „Reichsgericht", voor welke kamer het
proces-Van der Lubbe c.s. zal plaats hebben
heeft zooals bekend bevolen, dat de ge
rechtelijke plaatsopneming in het Rijksdag
gebouw zal geschieden. Het Rijksdagbestuur.
zal naar thans verluidt, onverwijld daartoe cïe
noodige maatregelen treffen. Voor te houden
zittingen zal de grootste commissiezaal. waar
vroeger de begrootingscommissie vergaderde,
ter beschikking worden gesteld. Ook vele
andere vertrekken zijn disponibel voor de
leden van het gerecht, de vertegenwoordigers
van het openbaar ministerie en de verdedi
ging. Een gerechtelijke plaatsopneming in de
uitgebrande zittingszaal biedt generlei ge
vaar meer, daar de ruïnen zijn opgeruimd en
een instorting niet behoeft te worden ge
vreesd. Bovendien is de koepel reeds weder
met glas overdekt. De definitieve beslissing
over alle maatregelen in het Rijksdagge
bouw berust natuurlijk bij den Rijksdag
president.
Marinus van der Lubbe.
Het proces tegen de brandstichters, dat,
zooals gemeld op 21 September te Leipzig zal
aanvangen maakt noodig, dat 110 personen
als getuigen en als deskundigen worden ge
dagvaard. Mogelijk zullen nog meer per
sonen als getuigen worden gedagvaard. Eerst
zal een week lang te Leipzig zitting worden
gehouden, waarna te Berlijn de gerechte
lijke plaatsopneming zal geschieden. Ver
volgens zullen de verdedigers weer te Leipzig
het y/oord voeren.
Als verdachten zijn gedagvaard: De Neder
lander Van der Lubbe. het vroegere Rijks
daglid Torgler, de Bulgaarsche onderdanen
Dimitrof, Popoff en Taneff.
IERLAND.
Uit Dublin: Generaal O'Duffy heeft on
danks de door de regeering aangekondigde
verboden besloten, zijn propaganda-actie in
het land op de oude wijze voort te zetten.
Woensdagmiddag begaf hij zich naar
Cootshill, waar zich op een geheim bevel een
groot aantal blauwhemden, gekleed in hei
blauwe uniform der Iersche fascistische be
weging, verzameld had. Bij aankomst te
Cootshill hield O'Duffy aen rede. waarin hij
verklaarde, dat zijn Nationale Garde thans
45.000 leden in Ierland telde, waarvan onge
veer vier vijfde gedeelte afkomstig' was uit
het graafschap Munster. Het minst vorderde
de beweging in het graafschap Cork.
Tot groote verrassing der aanwezigen kon
digde O'Duffy daarop-aan, dat Zondag a.s. te
Cork een groote parade der blauwhemden
zal worden gehouden, waaraan 40.000 man
zullen deelnemen.
Algemeen verwacht men, dat De Valera de
blauwhemden-organisatie een termijn van
eenige dagen zal geven om zich zelf te ont
binden. Mocht dit niet geschieden, dan zal hij
waarschijnlijk direct daarna tot arrestaties
overgaan. O'Duffy heeft bij enkele gelegen
heden reeds over zijn te verwachten arresta
tie gesproken. Blijkbaar verwacht hij daar
van een groote propagandistische werking
voor zijn zaak.
Te Dublin is een sterke troepenmacht ge
concentreerd. In sommige kringen gelooft
men, dat deze bestemd is voor bewaking van
een concentratiekamp, dat De Valera zou wil
len inrichten als het aantal gearresteerde
blauwhemden te groot mocht worden.
DuitscMand,
Maatregelen tegen de dubbele
inkomens.
In een drukbezochte vergadering van het
personeel der Berlijnsche verkeersmaat-
schappij heeft staatssecretaris Engel radica
le maatregelen aangekondigd tegen de
..Schwarzarbeiter" en de lieden die dubbele
inkomsten hebben. In de beroepen, waar
vele „Schwarsarbeiter" zijn zullen arbeids-
passen worden ingevoerd. Daar waar men
een arbeider zonder arbeidspas zal aantref
fen. zal niet alleen deze, doch in de eerste
plaats ook de werkgever worden gestraft.
Voor alles, aldus besloot Engel, dient ook een
einde te worden gemaakt aan het liberalis
tische uitbuitersstandpunt volgens hetwelk
een werknemer na 40 jaren als „oud roest
wordt beschouwd.
De passagegeldenkwestie
thans geregeld.
De nieuwe richtlijnen, van belang voor de
Duitsche vertegenwoordigingen van buiten-
landsche scheepvaartlijnen, zijn thans naar
uic Berlijn wordt gemeld bekend gemaakt.
Volgens deze bepalingen worden aan deze
agenturen algemecne goedkeuringen ver
leend tot het ontvangen van betalingen in
Rijksmarken voor passage op buitenlandsche
schepen, zonder dat een maximum bedrag
wordt genoemd. Met de bedragen die door de
Duitsche agentschappen worden ontvangen,
kunnen, betalingen worden verricht van bin-
nenlandsche verplichtingen der buitenland
sche scheepvaartmaatschappijen.
Als Duitscher geroyeerd
Het blad van Goering, de National Zeitung
te Essen, publiceert een eerste lijst van lie
den. aan wie het Duitsche burgerschap zal
worden ontnomen: prof. Einstein, de voor
malige prefect van politie te Berlijn Grze-
sinski, diens adjudant Weis, de sociaal-demo
craten Wels en Breitcheid. de voormalige
Pruisische ministers Abegg en Weismann, en
de vroegere hoofdredacteur van de Vossische
Ztg. George Bernhard.
(N. R. Ct.>
Balkan.
Politieke moord in Zuid-
Slavië.
Te Zlatari bij Zagreb (Agram) is gisteren
een revolveraansiag gepleegd op oud-minis
ter Neudoerfer. Neudoerfer werd door drie
kogels in den rug getroffen en was onmid
dellijk dood.
Desmiddags tegen half drie verschenen
twee onbekende jongens op het landgoed van
den oud-minister, die hem een brief over
handigden. Terwijl de een een gesprek aan
knoopte met de vrouw van den minister,
haalde de ander een revolver te voorschijn,
en schoot op den lezenden Neudoerfer. Daar
na vluchten zij beiden in 't bosch in de na
bijheid. Zij werden achtervolgd door het
huispersoneel en de gendarmerie. Ook uit
Zagreb, arriveerde een sterke afdeeling poli
tie op vrachtauto's. Het bosch, waarin de aan
slagplegers zich schuil houden, is omsingeld.
Oud-minister Neudoerfer was Kroaat en
vroeger lid van de Pacitspartij. Na de afkon
diging van de dictatuur op 6 Januari 1929
werd hij aanhanger van de nieuwe regeering.
In het kabinet-Siwkowitsj had hij zitting als
minister van landbouw. De aanslag is ver
moedelijk een daad van wraak in verband
met den onlangs gepleegden aanslag op den
Kroatischen volksleider Predawitz.
TREIN BIJ WASHINGTON IN
RIVIER GESTORT.
VIER DOODEN EN 40 GEWONDEN
WASHINGTON. 24 Aug. (V. D.) De snel
trein New-YorkNew Orleans is in de nabij
heid van Washington ontspoord. De locomo
tief en de drie eerste wagens stortten in de
Potomac-rivier. Vier personen, onder wie de
machinist en de stoker, kwamen om het le
ven. Meer dan 40 passagiers werden gewond,
van wie 5 ernstig.
Nader wordt gemeld, dat het ongeluk is
veroorzaakt door het instorten van de spoor
brug over den Oostelijken arm van de Poto
mac, die door het aanhoudende noodweer
sterk is gezwollen. De passagiers vluchtten in
nachtgewaad uit de wagons en werden in
een reddingstrein naar Washington gebracht.
BANKDIRECTEUR WERPT ZICII UIT EEN
RAAM.
DANZIG. 24 Aug. (V. D.) Dr. Martin
Pohle. directeur van de Dresdener Bank te
Danzig, heeft zich uit het raam van de derde
verdieping van het bankgebouw geworpen.
Zwaar gewond bleef hij op straat liggen. Bij
aankomst in het ziekenhuis bleek hij reeds
te zijn overleden.
FRANSCHE SUCCESSEN IN NOORD-AFRIK A
RABAT. 24 Augustus. (Reuter). In den
Djebel Badoe hebben zich in totaal 600 fa
milies onderworpen, zij leverden 340 gewe
ren in.
Deze families beschikken samen over 24.000
stuks vee.
Het garnizoen van Tadla heeft zonder inci
denten het plateau van Louanerghi bezet.
HOLLANDER IN ENGELAND GEWOND.
LONDEN 24 Augustus (Reuter). Bij een
auto-ongeval werd de Hollandsche exporteur
J, Heimig en drie andere personen zoodanig
gewond, dat hij in het ziekenhuis moest wor
den opgenomen.
Het ongeluk had plaats te Atherstone in
Warwickshire.
WEER WERK IN HOLLYWOOD!
WASHINGTON. 24 Augustus (V. D.) De
nationale raad van den arbeid die door
Roosevelt is ingesteld heeft bemiddeld in het
arbeidsconflict dat was ontstaan in de film
studio's te Hollywood, zoodat eenige dui
zenden technische medewerkers het werk
hebben gestaakt.
De bemiddelingspogingen hebben succes
gehad zoodat het werk thans hervat zal
worden.
MACHADO S PERIKELEN.
NEW-YORK. 24 Aug. 'Reuter) Hier
loopt het gerucht, dat een vliegtuig met een
ercep mannen aan boord, die van plan zijn
den voormaligen president van '"uba. Ma-
chado. te dooden. Havana heeft verlaten op
weg naar de hoofdplaats' van Bahama
Nassau.
Nader wordt gemeld, dat het bedoelde
vliegtuig aan dranksmokkelaars toebehoort,
die zich op een zakenreis hebben begeven.
Ex president Machado was echter zóó ont
steld over het aanvankelijke gerucht, dat de
autoriteiten hem twee man ter speciale be
waking beschikbaar hebben gesteld.
RUTH LITZIG WILDE OPGEVEN.
Moeder en begeleiders bleven
echter aanvuren.
HET MEISJE INWENDIG VERWOEST
Ruth Litzig. de 19-jarige Duitsche zwem
ster. die na een waanzinnige poging om 100
uur onafgebroken te zwemmen, in het zie
kenhuis te Essen overleed, had. aldus weet de
Tel. mede te deelen, reeds verleden jaar een
record gevestigd, toen zij 73 uur achter elkaar
in het Rijn-Hernekanaal heen en weer was
gezwommen. Hoe groot was echter de teleur
stelling toen enkele dagen daarna uit Rus
land een bericht kwam. dat daar een jong
meisje ruim negentig uur onafgebroken had
gezwommen. Ruth Litzig wilde zich echter
niet gewonnen geven. Zij nam zich voor het
record op 100 uur te brengen. Haar vrienden,
zelfs haar moeder, moedigden het meisje
aan. Het resultaat was.dat zij enkele dagen
geleden in het Baldernevmeer bij Essen de
poging waagde met het bekende noodlottige
gevolg.
Thans pas wordt bekend dat de zwemster
haar begeleiders herhaaldelijk had medege
deeld. dat zij het in het koude water niet
langer kon uithouden, maar steeds moedigde
men haar aan vol te houden. Zelfs haar moe
der bleek de dringende woorden van Ruth
niet ernstig op te vatten en wenschte geen
einde aan de kwellerij van het geheel uitge
putte meisje te maken.
Toen het arme kind dreigde in slaap te
vallen, hield men haar wakker met pistool
schoten en met oefeninghandgranaten, welke
men aan den oever liet ontploffen, terwijl
men in het begeleidende roeibootje met pot
deksels en andere instrumenten een- helsch
lawaai maakte.
De dikke vetlaag waarmede het lichaam
van het meisje was bedekt om het verlies van
lichaamswarmte zooveel mogelijk te beletten,
verhinderde tevens de ademhaling van de
huid. zoodat ernstige organische storingen
intraden.
Bij het medisch onderzoek hetwelk
helaas te laatin het ziekenhuis werd in
gesteld. moest geconstateerd worden, dat
zoowel hart als longen volkomen verwoest
waren.
NOODWEER RICHT GROOTE
SCHADE AAN.
En eischt 20 menschenlevens.
FAKKEL VAN HET VRIJHEIDSBEELD
DOOFDE UIT
NEW-YORK. 24 Aug. (V. D.) Door het
noodweer is een groot aantal electrische lei
dingen vernield. Voor het eerst sedert 1886 is
de fakkel van het Vrijheidsbeeld uitgedoofd.
Gemeld wordt, dat het totale aantal doo
den 20 bedraagt. De materieele schade, daar
onder begrepen de schade aan den oogst
wordt geschat op vele millioenen dollars.
300.000 MENSCHEN DAKLOOS.
GELE RIVTER OVERSTROOMDE
500 DORPEN.
PEKING, 24 ugustus (V. D.) De Gele rivier
heeft groote gedeelten van de provincie
Honan overstroomd. Nabij Hwasiën staan 590
dorpen onder water en zijn 300.000 menschcn
dakloos. Zoowel levensmiddelen als kleeding
en dek ontbreken geheel. In de stad Lioelin
verdronken twee duizend menschen. Te
Paoteh staat het water ruim 3 meter hoog in
de straten en honderden huizen zijn er in
gestort
STTICFNO nOOnUNAANTAT.
ST. LOUIS.
TE
23 SLACHTOFFERS VAN DE SLAAPZIEKTE
NEW-YORK, 24 Aug. (V. D.) De te St.
Louis heerschende slaapziekte heeft tot dus
verre 23 dooden gcëischt.
„GOERING HEEFT HET GEDAAN".
PARIJSCH ADVOCAAT OVER DE
BRANDSTICHTING
PARIJS. 24 Aug. (V.D.) De bekende Fran-
sche advocaat De Moro Giafferi deelt in de
pers mede. dat hij op zijn verzoek aan het
Rijksgerechtshof te Leipzig om eenigen der
beschuldigden van den Rijksdagbrand te mo
gen verdedigen, geen antwoord heeft ontvan
gen. Hij voegt er aan toe. dat hij als advocaat
alle stukken, die op den brand betrekking
hebben, heeft bestudeerd en tot de conclusie is
gekomen, dat de geheele zaak gearrangeerd is
door den Pruisischen Minister-President Goe
ring. die opdracht tot het stichten van den
brand gaf.
TARWECONFERENTIE NOG
ZONDER RESULTAAT.
GEEN BESLISSING OVER DEN INTER
NATIONALEN PRIJS.
LONDEN, 24 Augustus. De tarweconfe-
rentie is op de zitting van heden verdaagd
tot morgen, zonder dat een beslissing is ge
nomen over den internationalen prijs, die
noodig is om de overeenkomst in werking te
doen treden.
De zitting van heden was gewijd aan be
sprekingen over het ontwerp-accoord. dat
Maandag door de uitvoerende landen is inge
diend. Een adviseerende commissie zal wor
den ingesteld, die controle zal uitoefenen op
de tenuitvoerlegging van alle overeenkom
sten. Vertegenwoordigd zullen daarin zijn
Frankrijk. Italië. Duitschland, Spanje, Zwit
serland. Vereenigae Staten en één van de
Noordelijke landen, te kiezen uit Zweden,
Noorwegen, Denemarken, Finland, Estland
en Letland.
Juist omdat de teere kinderhuid
steeds verpleging noodig heeft,
is Palmolive zeep zoo geschikt.
De groote hoeveelheid olijf- en
palmoliën, bij haar bereiding ge
bruikt, verzacht de huid en be
schermt haar tevens.
De zeep, die Uw teint frisch en
jeugdig houdt, is onontbeerlijk voor
het dagelijksch bad der kinderen.
(Adv. Ingez. Med.)
BINNENSCHIPPERS GEVEN HET
NIET OP.
FRANSCHE GENDARMERIE VERSTERKT
PARIJS, 2) Aug. (V. D.) Algemeen schet
sen de ingewijden den toestand van vandaag
in het conflict, in de binnenscheepvaart als
de stilte die den storm vooraf gaat,
Nadat de stakers in den afgeloopen nacht
de Oise bij Eragny tusschen Pontoise en de
plaats waar zij in de Seine uitmondt door 19
aan elkaar gevoegde rijen schepen volkomen
versperd hebben, zijn de autoriteiten tot de
overtuiging gekomen, dat zij hun strijd
krachten aanzienlijk moeten versterken al
vorens een aanval op deze rivierbarricade te
kunnen doen, temeer omdat niet ver van
deze groote barricade een kleinere barricade
door vijf rijen schepen dwars over de rivier
wordt gevormd. In den loop van vandaag zijn
nabij Pontoise nieuwe afdeelingen gendarme
rie en matrozen geconcentreerd .De Seine heeft
men tot nog toe vrij weten te houden. De
meeste schepen zijn door met marine-solda
ten bezette sleepbooten in een doodloopende
zijtak gesleept. In het Kanaal naar de Ar
dennen nabij Berry-au-Bae hebben gendar
mes uit Reims en Laon een barricade van
schepen uit elkaar weten te krijgen, zoodat
het verkeer hier hersteld is.
LINDBERGH ZAL ENGELAND BEZOEKEN
De Engelsche minister van luchtvaart heeft
de Lindbergh's vergunning verleend naar de
Shetlandeilanden te vliegen en verder naar
Schotland en Engeland. Men weet nog niet
wanneer Lindbergh in Engeland verwacht
kan worden.
KOPENHAGEN. 24 Aug. «V. D.) Lind
bergh is te 16 uur op de Shetland-eilanden
aangekomen. Het staat thans vast, dat het
echtpaar binnenkort een bezoek aan Kopen
hagen zal brengen.
TOESTAND VAN MGR. SCHREIBER
KRITIEK.
BERLIJN. 24 Aug. (V. D.) De gezond
heidstoestand van Dr. Schreiber, bisschop
van Berlijn, is in de laatste dagen sterk ach
teruitgegaan. Het verval van krachten is zoo
ernstig, dat er reden is tot groote bezorgd
heid. De Nuntius heeft den zieke bezocht en
hem den bijzonderen groet en zegen van Z.H
den Paus overgebracht.
DE PAUS AAN EEN ONGELUK ONTKOMEN
ROME. 24 Aug. (V. D.) De Paus is he
denmorgen aan een ongeluk ontkomen.
Eenige seconden, nadat de auto. waarin de
Paus zich met zijn gevolg op den terugweg
van het zomerverblijf castel Gaudolfo be
vond. het dorp Ciampino had gepasseerd,
stortte vlak achter de auto een militair vlieg
tuig. dat in de telegraafdraden verward was
geraakt, op den weg. Als door een wonder
heeft de officier, die zich in het vliegtuig be
vond, slechts lichte verwondingen opge-
loopen.
Meeningsverschillen bij de
tegenstanders.
(Van onzen Londenschen correspondent).
Nu dc President van den Ierschen Vrij
staat de Nationale Garde van O'Duffy een
onwettige instelling heeft verklaard kunnen
alle leden van deze macht voor de tegelvjker-
lijd met de afkondiging van onwettigheid be
noemde militaire rechtbank worden ge
bracht. Deze rechtbank kan alle straffen, de
doodstraf er in begrepen, opleggen. De offl-
cleele proclamatie werd laat in den avond, na
een langdurige zitting van de regeeringsman
nen. afgekondigd. Tevoren had cr een debat
plaats gehad in den Senaat, waar het nog al
warm was toegegaan.De anti-regeeringspartU
in den Senaat deed door haar woordvoerders
weten dal de jongste maatregelen van de re
geering. ..zoogenaamd tot handhaving van
orde en vrede", in het geheel niet gerecht
vaardigd waren. Van dien kant werd er ook
op gewezen dat de I. R. A. openlijk veldoefe-
ningen hield en wapens droeg en een kamp
had onder den rook van Dublin. Die gevaar
lijke macht liet De Valera met rust omdat
zijn politiek bestaan er op steunde en zijn
maatregelen tegen de Nationale Garde wa
ren alleen te verklaren uit- het verlangen
geen macht in het land te hebben, die zich
tegenover het Iersch Rcpublikeinsch Leger
kon stellen. Dat zou niet alleen de politieke
positie van den president in gevaar brengen
maar ook leiden tot burgerstrijd. Het verwijt
der anti-regeering senatoren was dat de re
geering onwettigheid gedoogde in een deel
der bevolking en het in een ander deel. dat
tegen de regeering was. meedoogenloos on
derdrukte. Namens de regeering werd op deze
verwijten geen antwoord gegeven. Alleen
werd verklaard dat de voorstelling volgens
welke de Nationale Garde ongewapend was
onjuist was en dat integendeel voor deze
Garde wapenen waren ingevoerd en dat po
gingen werden gedaan meer wapenen in te
voeren.
In Engeland wordt het jongste besluit van
De Valera gezien als een nieuwe overwinning
voor de I. R. A. En dat schijnt het wel te zijn.
Op liet oogenblik ziet het er niet naar uit dat
O' Duffy's organisatie nog een belangrijke rol
zal kunen spelen. Afgescheiden van het
feit dat de instelling wettelijk is verboden,
hetgeen veel aanhangers van O'Duffy moet
afschrikken, heeft de regeering ook aan of
ficieren en manschappen van de legerreserve
het lidmaatschap van militaire of half-mili-
taire of geheime instellingen verboden. Het
is een bedreiging van pensioenen, looncn en
voorrrechten. die haar invloed moet doen
gelden. O' Duffy zelf heeft geen stoutmoedige
woorden gesproken over het regeeringsbe-
slui* en slechts voorzichtig opgemerkt dat hij
„de uitspraak der bevolking" afwacht. Wan
neer hij daarmee bedoelt dat volgende Ver
kiezingen zullen uitmaken hoe men in het
land over hem denkt en indien in de aange
haalde woorden tevens zijn hoop ligt dat die
bevolking De Valera zal wegsturen dan moet
worden opgemerkt dat dit vertrouwen op
weinig berust. De Valera had al zijn formi
dabele oppositie in de partij van Cosgrave.
O'Duffy's bemoeienis met 's lands zaken
heeft die oppositie allicht verzwakt, want ze
heeft ze verdeeld. O'Duffy heeft zich vage
lijk uitgelaten in fascistische termen. On
parlementaire methoden zijn -volgons den
generaal noodig om Ierland tc helpen uit de
ellende. Cosgrave en zijn aanhangers blijven
daarentegen zweren bij de parlementaire
methode. De Valera's tegenstanders zijn dus
verdeeld in geloof en inzicht: en daarom te
genover hem verzwakt.
A. K. VAN R.
ONTPLOFFING BIJ MILITAIRE
OEFENING.
BRATISLAVA (Presburg), 24 Aug. (Reuter)
Bij een oefening van genietroepen nabij
Bratislava heeft een ontploffing plaats ge
had, waarbij een luitenant en een korporaal
werden gedood en een soldaat ernstig ge
wond.
Twee soldaten liepen een hersenschudding
op.
Dit i» Model ATLANTA - F. 120.- compl. geploot»)
LAGE PR'JZEP»
NIEUWE MODELLEN 1955
UITERST ZUINIG
Kon. Hoordenfabriek E. M. Joanmo, Hilversum
(Adv. Ingez. Med.)
AGENDA.
Heden:
VRIJDAG 25 AUGUSTUS
Luxor Sound Theater: Jackie Cooper in
..Twee Vaders". Verder ,,'n Rustkuur".
2.30 en 8.15 uur.
Palace: „Een meisje dat men niet vergeet"
Op het tooneel: Bardinet. Italiaansche straat
muziek. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater- ..Wien nur Wien". Op
het tooneel: Lajos Rigo. de Hongaarsche
viool-virtuoos. 2.30. 7 en 9.15 uur.
Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
ZATERDAG 26 AUGUSTUS
La Gaité. Raaks 13: Heropening, 3 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags' en dej
avonds.
