Aankomst van Lindbergh te Kopenhagen. Het jubileum van de Schermer.
De schat in 't oude Holland
TE GRONINGEN hebben Maandag dc feesten plaats gehad ter herdenking
van het ontzet der stad. De parade op dc Grootc Markt van de deel
nemende ruiters.
DE VOORBEREIDINGEN voor de
Jaarbeurs te Utrecht, welke van 5—14
September gehouden zal worden. De
reclameschilder aan het werk»
MARTIN MARIE (inzet) is met ccn
zeiljacht van nauwelijks 12 meter
lengte geheel alleen den Atlantischen
oceaan van Frankrijk naar Amerika
overgestoken en behouden te New York
aangekomen.
LUITENANT SE1DEMANN, die het snelst de Duitsche rondvlucht
volbracht, bij aankomst op het vliegveld Tempelhof- te Berlijn.
WÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊÊBKÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ
FEUILLETON
(Een geval uit de practijk van
Wil J. Sanders, detective).
door UDO VAN EWOUD.
(Nadruk verboden.
11
Een courantenbericht, dat de aandacht trok.
Op het bureau van de „Mercuur", een der
te Amsterdam verschijnende dagbladen, was
de nieuwe werkdag juist begonnen.
In de kantoren, waar de „Administratie"
was ondergebracht, wisselde het ratelen der
schrijfmachines af met het gerinkel der te
lefoons en met 't gegons van vele stemmen
vóór en achter de loketten, waar haastige
bezoekers aan leidzame employés hun wen-
schen ten aanzien van een te plaatsen ad
vertentie of een tusschentijdsche adreswij
ziging kenbaar maakten.
Slechts wanneer een deur achter in deze
ruime vertrekken geopend werd door een lid
van het personeel, dat zich met een stapeltje
advertentie-copieën naar de, slechts door een
gang van deze afdeeling gescheiden zetterij
spoedde, drong even het geratel der zetma
chines tot de bezoekers door en onwillekeu
rig wierpen deze dan een haastigen blik door
het loket, in de hoop althans iets op te van
gen van de, toch steeds de nieuwsgierigheid
prikkelende technische inrichting van dit
moderne courantenbedrijf.
In de redactiekamers heerschte nog niet
die geagiteerde stemming, welke het tijdstip
van het ter perse gaan van het blad pleegt
te kenmerken. In de morgenuren, wanneer
nog geen belangrijke laatste berichten, welke
wegens chronisch plaatsgebrek dreigden te
moeten worden uitgesteld, de gemoedsrust
van redacteuren trachten te verstoren, ging
het hier gewoonlijk vrij kalm toe. Op alle
afdeelingen hield men zich bezig met het
persklaar maken van de met de ochtendpost
ontvangen berichten, het lezen van alle mo
gelijke buitenlandse he en binnenlandsche
bladen of met het schrijven van artikelen en
verslagen over actueele onderwerpen en ge
beurtenissen, waarvan slechts verwacht kon
worden, dat althans een deel van het kran
tenlezend publiek er zich voor zou interes
seeren.
Op „Binnenland" zat ik dezen morgen min
of meer verdeeld achter m'n schrijftafel.
Hoewel de kalender eerst den lOen Juni aan
wees, leek het, of we reeds midden in den
vooral ook in de krantenwereld zoo beruch-
ten komkommertijd zaten. Sinds dagen had
geen enkel bericht van meer dan gewone be-
teekenis mijn bijzondere belangstelling ver
mogen op te wekken en ook dezen morgen
verwachtte ik van den vrij omvangrijken
stapel brieven, welke de jongste bediende mij
zoo juist gebracht had, weinig emotioneels.
Wanneer er vandaag al iets gebeuren mocht
dat mij uit mijn apatischen toestand zou
kunnen verlossen, dan zou dit toch zeker wel
per telefoon of telegraaf te mijner kennis
worden gebracht; van de dagelijksche leve-
rancies onzer correspondenten viel in dit op
zicht thans weinig heil te verwachten.
Lusteloos begon ik met het openen der,
alle gelijk gekleurde, met het adres der re
dactie bedrukte envelopen. Een bericht uit
Enschedé over het zooveelste arbeidsconflict
op een der textielfabrieken, uit den Helder
over de spoedig te verwachten aankomst van
een van Hare Majesteit's torpedojagers, uit
Leiden over de jongste ontvluchting van een
verpleegde uit het Psychopatenasyl
Niets! M'n stemming daalde meer en meer
en met een nauw bedwongen gebaar van er
gernis greep ik naar het volgende couv-.-rt
Twee voor de rechtbank te Arnhem behan
delde strafzaken: een aanranding een po
ging tot doodslag. Voorbijgangers in de Sas-
senstraat te Zwolle waren, volgens den daar
gevestigde correspondent opgeschrikt door
het geroep van „Brand", dat uit een perceel
bleek te komenVan de schrik, die den
Directeur van de Verzekeringsmaatschappij
bij het vernemen van de schade om het hart
moet zijn geslagen, repte hij niet. In Hel
mond was proces-verbaal opgemaakt tegen 'n
vrachtrijder, die zijn paard mishandelde en
in Heerenveen had een landbouwer een trap
van een dergelijken viervoeter opgeloopen
zonder dat de politie zich tot ingrijpen ge
roepen achtte. Een echtpaar in het woon
wagenkamp te Meppel mocht zich verheugen
in de geboorte van het tachtigste kleinkind
en in Boskoop bleek de gemeente een ge
voelig verlies te hebben geleden door het
plotseling overlijden van den oudsten inge
zetene. die den gezegenden leeftijd bereikte
van 103 jaar't Was of deze schrille te
genstellingen. die zich toch dagelijks in het
leven voordoen den spot wilden drijven met
mijn, naar opwinding en afleiding hunke
rend gemoed.
De volgende. Haarlem vermeldde het post
stempel. Zonder een zweem van belangstel
ling nam ik kennis van den inhoud van het
epistel. Een kort verslag van de opening van
een nieuwe school, een aanrijding, waarbij
slechts materieele schade was aangericht en
een kort bericht, dat. misschien door de ro
mantiek. die er in lag opgesloten, tegen alle
verwachting plotseling mijn aandacht op-
eischte.
Het luidde als volgt:
Bij de slooping van eenig oude perceelen
aan de Bakenessergracht alhier, welke werk
zaamheden worden uitgevoerd voor rekening
van het Woningbureau en Assurantiekantoor
..Hermes", dat ter plaatse een groot kantoor
gebouw zal doen verrijzen, is door werklieden
antiek ijzeren kistje gevonden, dat bij
opening eenige oude gouden en zilveren mun
ten, alsmede een bundel perkamenten rollen
bleek te bevatten.
Het kistje werd ontdekt in den kelder van
een der perceelen, waar het in een muur was
ingemetseld. De oorsprong der munten, waar
op slechts een wapen, doch geen jaartal voor
komt, kon nog niet worden vastgesteld. Het
perkament bleek beschreven te zijn en ver
meldt, voor zoover men tot dusver heeft
kunnen vaststellen, eenige gegevens betref
fende Preussisch Holland, een oude Holland-
sche nederzetting in Duitschland.
Het vermoeden ligt voor de hand, dat deze
documenten afkomstig zijn van een vroege-
ren bewoner van het perceel, die als een der
Hollandsche pioniers naar Duitschland is ge
trokken om zich daar op waterbouwkundig
gebied verdienstelijk te maken.
Hoewel ik er van overtuigd was, dat dit
bericht hét gros van de ,,Mercuur"-lezers
maar matig zou interesseeren en vermoede
lijk slechts de belangstelling zou vermogen
op te wekken van eenige antiquairs en histo
rici, besloot ik toch het niet aan mijn collega
van „Wetenschap en Kunst" door te geven,
doch dit nieuws uit de oude Spaarnestad in
mijn eigpn rubriek op te nemen.
De conclusie aan het eind kon ik gevoeglijk
voor rekening van den correspondent laten.
Vermoedelijk had deze hier of daar zijn licht
opgestoken. Het bestaan van het, in het be
richt genoemde Duitsche stadje was mij wel
iswaar niet geheel onbekend, maar ik had
mij tot dusver nooit verdiept in den oor
sprong van dit, buiten de brandpunten van
het wereldverkeer liggend gehucht, zoodat
ik bezwaarlijk kon beoordeelen of de veron
derstelling, dat een voor eeuwen levende
Haarlemmer zich daar als waterbouwkundige
zou hebben onderscheiden, juist kon zijn.
Preussisch HollandWaar lag het eigen
lijk precies? Ik moest er een atias bij halen.
Ergens in Oost-Pruisen natuurlijk. Ah juist,
daar had ik het al. Dicht bij Elbing aan de
spoorlijn Berlijn—Königsberg. Misschien fcou
het aardrijkskundig woordenboek mij nadere
opheldering met betrekking tot het ontstaan
van het stadje kunnen gever». Ik sloeg het
lijvige boekdeel, dat reeds menige geografi
sche puzzle voor me had opgelost, open. Te
vergeefs zocht ik eerst onder de H., daarna
onder de P. En zoowaar daar stond het:
Preussisch Holland in de provincie Oost-
Pruisen (Duitschland). 48 meter boven den
zeespiegel gelegen aan den spoorweg Elbing-
Maldeuten. 5200 inwoners. Is omstreeks 1250
door uitgeweken Hollanders gesticht.
Veel was het niet, maar ik wist nu ten
minste iets. Bovendien riep de laatste mede-
deeling een herinnering aan Vondel's „Gijs-
breght van Amstel" in mij wakker. Gewaag
de Rafaël daarin niet aan het eind van een
stad ..Nieuw Holland"? Preussisch Holland en
Nieuw Holland het zou hetzelfde kunnen
zijn. Op „Kunst" zou men zeker wel over een
exemplaar van Vondel's treurspel beschikken.
Een telefoontje bracht me binnen enkele mi
nuten in het bezit van het verlangde en weer
een oogenblik later had ik de bedoelde pas
sage reeds gevonden:
Schep moed. en wanhoop niet,
Maer volgh gehoorzaem na het geen u God
gebied.
Zijn wil is. dat ghij treckt na 'et vette land
van Pruissen,
Daer uit het Poolsch geberght de Wissel
stroom koomt ruischen,
Die d'oevers rijck van vrucht genoeghelyck
bespoeit.
Verhou u daer, en wacht tot dat de wraeck
verkoelt,
Ghij zult in dit gewest een stad. Nieuw Hol
land, bouwen,
En in gezonde lucht, en weelige landouwen,
Vergeten al uw leet. en overbrogten druck;
Waerdoor uw naezaet klimt den bergh op
van 't geluck.
(Wordt vervolgd^.
KOLONEL LINDBERGH te Kopenhagen. De aviateur wordt bij de landing geholpen door marinepersoneel, om het vliegtuig
veilig te-meren.
RUIM 300 STUKS pluimvee ziin Maandag van het Centraal Station
te Utrecht verzonden, bestemd voor het 5e wereld-pluimveecongres,
dat van 6—15 September a.s. te Rome gehouden zal worden.
DE SCHERMERPOLDER bestaat 6 September a s. 300 jaar, welk
jubileum met verschillende festiviteiten herdacht zal worden. Een
kijkje in het om zijn molens beroemde land
