Het proces te Leipzig.
Snorverbod.
De collecte voor het
Crisis-Comité.
Bericht
51e Jaargang No. 15415
VerscKijnt dagelijks, Eehalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 25 September 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post f 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 4 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNj.5 regels ƒ1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0-10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijde
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijde
1 f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.- Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
1 f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
Van der Lubbe wil verklaringen
afleggen.
Van der Lubbe wil verklaringen
afleggen.
LEIPZIG, 25 September (V.D.) Hoewel
Van der Lubbe hedenmorgen nog niet was
voorgeleid, zou hij zich volgens mededee-
lingen van zijn verdediger, den advocaat
Seuffert, gisteren in den gevangenistuin zeer
opgeruimd hebben gedragen. Als een nor
maal krachtig mensch had hij gewandeld en
ook voedsel tot zich genomen. Als voornaam
ste bijzonderheid werd echter meegedeeld,
dat hij het voornemen heeft te kennen gege
ven heden eenige verklaringen te zullen af
leggen. Of dit inderdaad zal geschieden zal
afgewacht moeten worden.
In de zaal bevond zich hedenmorgen de
Nederlandsche consul-generaal te Leipzig
Knobel, die de Nederlandsche regeering op
de hoogte houdt van den gang van zaken
tijdens het proces. Knobel zou verklaard
hebben dat hij de vaste overtuiging was toe
gedaan, dat Van der Lubbe tijdens het voor
onderzoek op geen enkele wijze eenig onrecht
was geschie en dat hij ook thans een uitste
kende en zorgvuldige behandeling had.
Ook heden, op den vierden dag van het
proces, was de publieke belangstelling weer
zeer groot. De zitting kon pas te tien uur ge
opend worden, aangezien de verdediger van
Torgler, dr. Sack, niet eerder aanwezig kon
zijn.
Van der Lubbe, die inmiddels wordt bin
nengeleide maakt weer denzelfden indruk als
Zaterdag, doodsbleek, zonder eenige belang
stelling voor wat om hem heen gebeurt. Of
hij, zooals bij beloofd heeft, zijn houding zal
wijzigen, zal afgewacht dienen te worden.
Voor het begin van de zitting deelt de ver
dediger van den Bulgaar Dimitroff, Dr. Tei-
chert mede ,dat een zuster van den beklaag
de te Leipzig is aangekomen en verzoekt als
getuige te worden gehoord.
Na een korte beraadslaging van het Hof
wordt besloten mej. Dimitroff als getuige te
hooren. Het eerste wat de tolk tot haar heeft
te zeggen is een waarschuwing van den pre
sident Dr. Buenger: „U behoeft hier niet te
lachen, het gaat hier om ezre ernstige za
ken".
Zij verklaart uit Parijs te komen en zij be
vestigt dat haar broer lid was van de Bul-
gaarsche communistische partij en deel uit
maakte van het Centraal Comité.
Voorzittel: „U hebt gecorrespondeerd met
uw broer, toen hij in Duitschland was. Wat
heeft hij u toen meegedeeld?"
Getuige: „Hij schreef mij dat hij het zich
plicht achtte van Duitschland uit voor de
Bulgaarsche communistische beweging te
werken, omdat hij naar gijn.land niet meer
kon terug keeren.
Overigens' bevestigt zijn zuster op vragen
van Dimitroff dat hij haar heeft geschreven,
dat hij wekelijks twee of drie artikelen lever
de voor internationale pers-correspondentie
en dat hij materiaal over de Bulgaarsche
communistische beweging had verzameld.
Ook van zijn pogingen om de buitenlandsche
pers te interesseeren voor een amnestie voor
de Bulgaarsche Immigranten had hij verslag
gedaan.
Getuige verklaart dan, dat Dimitroff sedert
1905 secrétaris generaal van het arbeiders-
syndicaat van de comunistische partij is.
Beklaagde roept hiertusschen: „De vertaling
is niet juist."
Voorzitter: „Dimitroff, U hebt te zwijgen.
Indien deze zaak afgeloopen is kunt U protes
ts er en.
Wanneer Dimitroff opnieuw opmerkingen
roept, roept de voorzitter: U most nu zwijgen.
In antwoord op vragen van den voorzitter
verklaart getuige verder, dat haar broer ook
lid is van de Bulgaarsche communistische
partij, ook bevestigd zij, dat hij lid is van het
centraal comité van de partij; bovendien is hij
sedert 12 jaar onafgebroken vertegenwoor
diger van de partij in het parlement geweest.
De voorzitter verklaart dan, dat hieraan
niet getwijfeld is en vraagt dan getuige of zij
met haar broer in briefwisseling heeft' ge
staan.
Getuige bevestigt dit en zegt, dat haar
broer haar geschreven heeft, dat hij het voor
zijn plicht hield in Duitschland voor de Bul
gaarsche comunistische partij te werken en
artikelen te schrijven, welke zich met de Bul
gaarsche partij bezig houden.
Dimitroff roept hiertusschen: ,de Arbei
dersklasse!"
Voorzitter: Dimitroff. dit is de laatste
maal, dat ik u er aan herinner, dat u geen
opmerkingen moogt maken".
Dimitroff: De vertaling is niet juist. Ik
vraag beklaagde of ik haar geschreven heb.
dat de Internationale Partij correspondentie
niet elke week een tot drie artikelen over de
Bulgaarsche toestanden van mijn hand heeft
bevat.
Getuige: „Ja dat heeft hij mij geschreven".
Dimitroff: ..Heb'ik haar ook niet geschre
ven dat ik werk aan eeri geschiedenis van de
revolutionnaire arbeiders-beweging in Bulga
rije".
Getuige bevestigt dit, evenals de verdere
vragen, of hij haar niet medegedeeld heeft,
dat hij, de campagne in Bulgarije wilde be
vorderen door zijn werken en reizen naar
Parijs.
Ten slotte wordt naar aanleiding van vra
gen van La ndgsrichtsdirekbor Parisius ge
constateerd. dat de getuige van einde 1926
tot Juni 1933 ononderbroken te Moskou heeft
yertc*®:! en daar in begin November 1932
voor hot laatst ook den huidigen beklaagde
Popof laad gezien.
Het valt op dat tijdens dit verhoor de be
klaagde Van der Lubbe op zijn stoel geheel
in elkaar Is gezakt, en schijnt te slapen.
Get.: „Ik heb hem niet eenmaal, doch dik
wijls gezien."
Popof: „Was de getuige in het midden van
Mei dn een vacantieverblijf in de buurt van
Moskou?"
Oberreichsantwalt Werner: „Dat is een
suggestieve vraag, waardoor de getuige in
den mond wordt gegeven wat zij moet ant
woorden."
Popof ontkent opgewonden dat hij een
suggestieve vraag heeft willen stellen.
Get.: „Ik weet dat hij daar i= "-veest."
Verdere vragen heeft Popof niet te steken,
daareri' -"en vraagt de Bulgaarsche beklaag
de Tanef of de getuige weet, dat hij in 1928
leider van een opleidingsschool geweest.
C.p deze vraag weet juffrouw Dimitroff geen
antwoord te geven.
(Ongecorrigeerd.)
HET GEBRUIK VAN GAS.
EEN MAATREGEL VAN B. EN W. OM DIT TE
BEVORDEREN.
Het komt B. en W. van Haarlem gewenscht
voor, dat de thans geldende verordening, re
gelende de voorwaarden voor de levering van
gas door de gemeente Haarlem, welke gedeel
telijk als verouderd kan worden beschouwd,
wordt ingetrokken en opnieuw vastgesteld.
Ten aanzien van de nieuwe bepaling met
betrekking tot de voorwaarden waaraan nieu
we of vernieuwde binnenleidingen moeten
voldoen (art. 5) merken B. en W. op: Dik
wijls wordt bezwaar gemaakt tegen het leg
gen of uitbreiden van gasleidingen in vol
tooide nieuwe woningen of reeds bewoonde
perceelen. Wanneer van gemeentewege ech
ter de verplichting wordt opgelegd om bij
den bouw van perceelen dadelijk reeds zorg
te dragen voor een aanleg van de bij ge
noemd artikel 5 omschreven aansluitingen
(daarin wordt geëischt een aansluiting met
een aftakking in de keuken, een gelegenheid
tot aansluiting in de badkamer en een in de
woonkamers) zal zulks het aansluiten van
gasverbruikstoestellen ten zeerste in de hand
werken. Dit is zoowel in het belang van het
gasdebiet, als van den gasverbruiker te ach
ten. De bouwkosten van een perceel zullen
slechts weinig worden beïnvloed. B. en W. ra
men de meerdere kosten van een en ander op
pl.m. 10.per perceel.
In verband met het bepaalde bij art. 2G
(Voorschrift voor aanleg binnenleidingen)
deelen B. en W. mede, dat het in hun voorne
men ligt goedkeuring te hechten aan de voor
de raadsleden ter inzage gelegde gasinstallatie
voorschriften en regeling voor de erkenning
van gasfitters, uitgegeven vanwege de veree-
niging van gasfabrikanten in Nederland.
Met betrekking tot de zooeven genoemde
regeling voor de erkenning van gasfitters
merken B. en W. op, dat in de afgeloopen
jaren herhaaldelijk is gebleken dat vele ook
in deze gemeente gevestigde gasfitters moci-
lijkhedenvoor het gemeente-gasbedrijf hebben
opgeleverd, hoofdzakelijk wegens hun onbe
kendheid met de eischen van den nieuwen
tijd, verbonden aan het aansluiten en afre
gelen van gasverbruikstoestellen.
Door het houden van „fitters-cursussen" is
getracht aan de deelnemrs die bekwaamheid
bij te brengen, welke voor dat doel als nood
zakelijk is te beschouwen.
HET GEM. CONCERTGEBOUW.
WAAROM DE ZAAL GEWEIGERD?
Het communistische raadslid L. Peper heeft
verzocht in de raadszitting van Woensdag 27
September de volgende vragen aan de orde
te stellen:
Willen burgemeester en Wethouders den
Raad mededeelen, waarom de, aan den
Strijdhond tegen het fascisme verhuurde
groote zaal van het gemeentelijke concert
gebouw, voor een op 5 September jj.l. te hou
den openbare'vergadering, op het laatste
oogenblik, aan .die organisatie geweigerd is,
niettegenstaande, een uur voor dat de ver
gadering beginnen zou, het bedrag van de
huur ter beschikking van de concertgebouw
directie werd gesteld.?.
Willen Burgemeester en Wethouders voorts
aan den Raad meedeelen, waarom aan de
afdeeling Haarlem van de Communistische
Partij, diezelfde, geruimen tijd te voren ver
huurde zaal, voor een vergadering met film-
vertooning, op 16 September j.l. den ochtend
van dien dag, plotseling geweigerd is, on
danks dat aan alle gestelde voorwaarden vol
daan zou worden en zelfs een bedrag, door
een andere organisatie aan de gemeente ver
schuldigd, daar dit geëischt werdwas
betaald?
TWEEJARIG KNAAPJE
VERDRONKEN.
IN DE JAN GIJZENVAART GERAAKT.
Zondagmorgen heeft in de Jan Gijzen-
vaart een ernstig ongeluk plaats gehad, dat
aan een tweejarig knaapje het leven gekost
heeft. Omstreeks half tien was het ventje
met een sportkarretje gaan spelen. Eenige
uren later werd de kleine door de ouders
gemist en werd de politie gewaarschuwd.
Buurkinderen hebben aan den kant het wa
gentje gevonden.
De politie is onmiddellijk begonnen met
dreggen en slaagde er in om kwart voor vier
het lijkje te vinden.
Het was de tweejarige H. de Groot, Jan Gij-
zenkade 191.
Laatste Wee-k 2otnecptij.zen
ECHTE WALES-ANTHRACIET
o.a. a f 2.40 Geldig lot I October
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
(B. en W. van Haarlem stellen den
raad voor een snorverbod voor
alle taxis in te stellen).
Het bedrijf der taxis weet wel,
Wat de zorg voor banden zegt,
't Is dus hard, als het aan nog weer
Nieuwe banden wordt gelegd.
Weinig baart zoo velé zorgen,
Als het taxverkeersprobleem.
Wie vindt, als ik 't zco mag noemen,
Eens een afdoend t-axisteem
Taxiklanten op te snorren
Op de openbare straat,
Is een vak dat in den vreemde,
Meen ik, algemeen bestaat.
Hier te lande snorverboden.
Nu is Haarlem aa-n de beurt,
Weer een soheer-je-weg-oekase.
Voor de tax, die klanten leurt.
En het allerzonderlingste
Is in zoo'n geschiedenis.
Dat het vak door „snor"verbieden,
Juist zoo erg ge„kneveld'' is.
P. GASUS.
Opbrengst f4750.-
Het bestuur van het Crisis Comité schrijft
ons:
Met hartelijken dank aan de Haarlemsche
burgerij, aan de volijverige collectanten en
•collectriees en voorts aan allen, die op een
of andere wijze aan de collecte hebben me-
degeholpen, de,len wij mede, dat de collecte
van Zaterdag 23 September ongeveer f 4750.-
heeft opgehaald.
Wie maakt de f 5000.- vol?
Men zende zijn gift aan het bureau Lange
Begynestraat 13 rd. hoek Klokhuisplein, of
storte op Postgiro No. 4000 Twentsche Bank,
onder vermelding van „nagift collecte Crisis
Comité.
Zij, die zich mei ingang van 1 October
per kwartaal abonneeren, ontvangen de
in September nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
IN HAAR HUIS AANGEREDEN.
Auto rijdt een woning binnen
VROUW DES HUIZES ZWAAR GEWOND.
Te Dussen (N.-Br.) zijn naar het Handels
blad meldt, Zaterdagmorgen een zeswielige
vrachtauto en een personenauto op het kruis
punt van den rijksweg met elkaar In botsing
gekomen. De chauffeur van den personen
wagen raakte het stuur kwijt en reed de wo
ning binnen van den landbouwer J. van den
Anker. Alle meubelen werden totaal ver
nield. De huisvrouw die in de kamer eenige
werkzaamheden verrichtte werd zwaar ge
wond. De beide wagens zijn vernield.
DRUKTE IN DE BALLONVAART.
DRIE DÜITSCHE BALLONS GEDAALD.
In den afgeloopen nacht is te Meppel een
Duitsche ballon gedaald, waarin een fabri
kant, een dokter en twee journalisten uit
Keulen waren gezeten. De ballon was Zater
dag om 17.37 (Duitsche tijd) in Dusseldorf op
gestegen en daalde te 21.55 uur te Wijk. De
ballon is eigendom van de „Deutsche Luftfahrt
Verein."
Zaterdagavond ongeveer half elf is op een
weiland van den heer Rinkema te Rotterdam
bij Heerenveen. de Duitsche luchtballon „Stad
Keldert" waarin twee dames en twee heeren
waren gezeten, gedaald. De ballon was Zater
dagmiddag met vijf andere ballon op de Stau-
fenplatz te Dusseldorf gestart, orn de
„Wander Preis des Deutsches Luft-
sportverbandes". Bij het opstijgen dacht men
in Oostelijke richting te drijven. Op ongeveer
1000 meter hoogte, draaide de wind waardoor
men in westelijke richting afdreef. De daling
had een vlotten loop. De reizigers zijn per trein
naar Dusseldorf teruggekeerd.
Zaterdagavond te 12 uur Is ook t,e Goutum
bij Leeuwarden een Duitsche ballon uit Dus
seldorf geland. Er zaten vier personen in den
gondel.
MINISTER DECKERS
GEHULDIGD.
IN HEEZE, ZIJN GEBOORTEPLAATS.
Bij den Zaterdagmiddag gehouden land
stormdag te Heeze (Noord-Brabant) was de
minister van Defensie, mr. dr. L. N. Deckers,
tegenwoordig.
Minister Deckers, die Heezenaar van ge
boorte is, is na afloop van den landstormdag
door de Heezenaren gehuldigd.
Men heeft minister Deckers een pastel van
den Amsterdamschen schilder Gerard van
Vliet, voorstellende den ouden molen te
Heeze, aangeboden.
DIEFSTAL NA INKLIMMING.
De heer L., Middenlaan 75, deed er aangifte
van bij de politie, dat Zondag tusschen 3 en
6 uur in zijn woning was ingebroken. Bij on
derzoek bleek, dat een biljet van f 10. eenig
klein geld en een halve taart verdwenen
waren. Door een W.C.-raam had men zich toe
gang verschaft.
Hd Be&iutQ&ijksle
Een tweejarig knaapje is in de Jan Gijzen-
vaart geraakt en verdronken.
Pag 1
Blijkens de begrooting van het wegenfonds
zal de bouw van den nieuwen Rijksweg door
de Haarlemmermeer met kracht worden
voortgezet.
pag. 4
Steeds meer invallen in Amsterdamschc
nachthuizen.
pag. 4
De ministers Colijn en De Graeff zijn resp.
naar Londen en Genève vertrokken.
pag. 4
Fransch-Italiaanschc overeenstemming over
het vraagstuk der bewapeningscontrole?
pag. 3
Een uiteenzetting van Mussolini over het Ita-
liaansch-Russische non-agressiepact.
pag. 3
Slovenië wordt door geweldige overstroomin
gen geteisterd. Twee steden zijn van de
buitenwereld afgesneden.
pag. 3
Malaria-epidemie maakt duizenden slacht
offers in Peru.
pag. 3
Byrd's Zuidpoolexpeditie zal vandaag uit
Boston vertrekken.
pag. 4
Het proces te Leipzig: Van der Lubbe heeft
11a aanvankelijk in hongerstaking te zijn
gegaan, weer voedsel tot zich genomen,
pag. 3
Voetbal: De wedstrijd HaarlemH. F. C. ein
digde in gelijk spel: 22.
pag. 6
ARTIKELEN. ENZ.
Van een onzer redacteuren: Vliegfeest op
Schiphol.
pag. 11
De oude strijd herleefd. HaarlemH.F.C.'sche
indrukken.
pag. 7
DE AFSLUITDIJK HEDEN
OPENGESTELD.
TERUGBLIK VAN DEN DIRECTEUR-
GENERAAL.
Vandaag vertrekt de Amerikaan Byrd met midden en luitenant Noville flinks)-, rechts
de Zuidpool. Boven: de beide leiders Byrd Beneden: de bemanning van de „Bear", .en
de financier van de onderneming Ruppert. expeditieschepen.
der beide zijn uit 70 menschen bestaand gezelschap naar.
Bij het openstellen van den Afsluitdijk he
denmiddag te 3 uur zou de directeur-gene
raal der Zuiderzeewerken, ir. V. J. P. de Blocq
van Kuffeler een rede houden.
In deze rede geeft hij een overzicht van
de tot stand koming van Lely's plan. hij
spreekt zijn dank uit aan den Zuiderzeeraad
als adviescollege en prijst de vrijheid van
werken, die de dienst* der Zuiderzeewerken
genoot. Hij herinnert aan het werk der staats
commissie Lorentz over het getijwezen,
spreekt zijn dankbaarheid jegens wijlen prof.
Lorentz uit, en vestigt er de aandacht op. dat
reeds voldoende aanwijzingen zijn verkregen,
dat de berekende stormvloedsverhoogingen
slechts zeer weinig van de werkelijkheid zul
len afwijken.
Verder memoreert de directeur-generaal
in zijn rede de andere onderzoekingen, zoo
als die naar de grondgesteldheid. waarbij de
voorlichting door den Rijks Geologischen
Dienst goede diensten bewees. Hij prijst de
goede samenwerking, die ontstaan is door de
vorming van de Maatschappij tot Uitvoering
van Zuiderzeewerken, gevormd door vier
groote aannemersfirma's. Ook gewaagt spre
ker van de toewijding der arbeiders, waarvan
hij een aardig staaltje in zijn toespraak ver
meldt. De administratieve werkzaamheden
wil de directeur-generaal geenszins de min
ste achten.
Allen, die aan het werk gearbeid hebben,
hebben iets van den gloed, die er van uit
ging. gevoeld. Spreker brengt hulde aan zijn
voorganger, dr. ir. H. Wortman. een ernstig
en onbevooroordeeld man. die als harde wer
ker steeds een voorbeeld voor allen was.
Tenslotte acht spreker de economische be-
teekenis van het werk voor ons land groot.
Hij brengt dank aan het personeel om daar
na den minister van Waterstaat te verzoe
ken het laatste beletsel weg te nemen op-fut
het werk aan zijn volle bestemming zal be
antwoorden.
ROODE VALKEN LOOPEN EEN
BEKEURING OP.
PRINCIPIEELE KWESTIE OVER IIET
UNIFORMVERBOD.
Een inspecteur van politie te Amsterdam
heeft Zaterdag op den Dam proces-verbaal
opgemaakt tegen een groep „Roode Valken",
de jongste leden der A. J. C„ die blauwe blou
ses met roode dassen dragen en die roode
vlaggen en vaantjes meedroegen.
Het proces-verbaal is opgemaakt in volko
men harmonie met de leiders om een prin-
cipieele beslissing uit te lokken of het Uni
formverbod ook geldt voor de Arbeiders jeugd
organisatie.
Na de bekeuring kon men gewoon verder
trekken.
BRANDJE IN BIOSCOOPCABINE.
Zondagmiddag brak onder de voorstelling de
film af in het Spaarne Sound Theater in de
Kleine Houtstraat, waarbij de film vlam vatte.
De automatische installatie om de cabine te
isoleeren trad onmiddellijk in werking. De
operateur bluschte het vuurtje. Op verzoek
van den eigenaar verliet het publiek rustig
de zaal. 's Avonds konden de voorstellingen
weer worden voortgezet. De brandweer was ter
plaatse, doch hoefde geen. dienst te doen.
