Gezwam.
51e Jaargang No. 15427
Verschijnt dagelijlcs, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 9 October 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMEN 1 EN: per week 0.25, pier maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post f 0-7214-
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: GrooÊe Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 <t> Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëNI5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Ovedijden f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
MOORDENAAR UIT DEN
IJ-POLDER GEVAT
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
GEVECHT OP LEVEN EN DOOD.
De eene smokkelaar vermoordt
den andere.
BROER VAN DEN VERMOORDE ERNSTIG
GEWOND.
In den nacht van Zaterdag op Zondag werd
de heer H. Puts wonende aan den Napoleon-
weg te Haelen. (L.) uit zijn huis geroepen.
Buiten zijn woning gekomen werd hij aange
vallen en door een onbekende den hals door
gesneden. De man was spoedig dood. Zijn
broer die bij hem in huis woont werd ernstig
gewond en moest naar het St. Laurentiuszie-
kenhuis worden overgebracht. De dader heeft
zijn fiets en jas achtergelaten.
Het drama blijkt een smokkelgeschiedenis
tq.t achtergrond te hebben, waarvan alle.bij
zonderheden nog niet bekend zijn, doch wel
ke iets van het leven van de smokkelaars in
deze streken aan de openbaarheid prijs geeft.
Volgens de inlichtingen, welke wij tot dus
ver omtrent den moord konden verkrijgen,
kwam Zaterdagavond laat de 29-jarige P. J.
van Rooy uit Nederweert aan de woning van
de geboeders Puts aan den Napoleonsweg
den Rijksstraatweg te Haelen. De 45-jari
ge Bendrikus Puts, voor wien Van R. eigen
lijk kwam, was nog niet thuis. Eerst te on
geveer half twee in den nacht arriveerde hij
met een vrachtauto, waarmede hij suiker
over de grens had gesmokkeld, en welke hij
naar het in den nabijheid gelegen Roggel
moest vervoeren.
Van R. moest H. Puts spreken over het
smokkelen van wapens. Daarover had hij
met hem onderhandeld in een café te Roer
mond Hij Van Rooy zou in België honderd
revolvers koopen en deze zouden door Puts
over de grens naar Duitschland worden ge
bracht. Van R. zou, daar hij den toestand
aan de grens goed kende, meegaan.
Plet schijnt de bedoeling geweest te zijn,
dat de smokkelwaar dezen nacht over de
grens zou worden gebracht. Vgn R. en Puts
bevonden zich in de garage, die naast de
woning van de gebroeders P. ligt. Wat er
toen' gebeurd is staat nog niet precies vast.
De broer van H. Puts, de ruim dertigjarige P,
Puts, die op de bovenkamer gekleed te bed
lag te slapen hoorde plotseling een twist tus-
sch-en zijn broer en Van R. Toen hij in de ga
rage kwam, lag H. Puts in een hoek en gaf
nagenoeg geen teekenen van leven meer. Van
R; stond met een mes in de hand. Toen ont
stond er een vechtpartij tusschen P. Puts en
Van R., Eerstgenoemde trachtte Van R. het
mes te ontrukken, doch dit gelukte niet voor
dat hij zelf vrij ernstig was gewond. Puts riep
naar boven waar ook een zuster van de
beide broeders was om een geweer. Toen
het meisje hiermede naar beneden kwam,
schijnt Van R. op de vlucht gegaan te zijn.
Puts trachtte hem ondanks zijn wonden,
achterna te gaan, doch viel spoedig tenge
volge van het vele bloedverlies neer. Het
meisje heeft daarop onmiddellijk de politie
gewaarschuwd en hulp gehaald. Toen genees
kundige hulp ter plaatse kwam, bleek H.
Puts reeds te zijn overleden. De rechter hals
slagader bleek te zijn doorgesneden, terwijl
nog eenige andere snij- en steekwonden wa
ren toegebracht. In afwachting van de komst
van de justitie die Zondagmiddag ter
plaatse een onderzoek heeft ingesteld is het
lijk voorloöpig in de garage gebleven. P. Puts
werd per auto naar het St.-Laurentiuszieken-
huis overgebracht, waar hij ter verpleging is
opgenomen. Hij is ernstig aan het gelaat,
hoofd en armen gewond. Zijn toestand was
Zondagmiddag echter redelijk wel.
De dader is, toen het meisje met het jacht
geweer kwam, gevlucht. Hij is het bosch in-
gerend en heeft den geheelen nacht rondge
zworven, geruimen tijd zonder te weten waar
hij zich bevond.
Zich zelf aangemeld.
Zondagochtend tegen half zeven heeft hij
zich echter zelf aangemeld bij de ma
rechaussee te Grathem. Tengevolge van den
hevigen regen, die des nachts was gevallen,
was hij door en door nat.
Uit het verhoor, dat hem direct werd af
genomen, blijkt naar wij vernemen dat
van R. niet wist waar hij naar toe moest. Hij
vertelde den wachtmeester van de mare
chaussee Martens, die hem het eerst sprak,
dat hij voornemens was geweest zich bij de
politie te Roermond aan te melden. Hij was
echter in het bosch verdwaald. Zondagoch
tend in de vroegte was hij bij de kerk te
Baexum gekomen, waar hij zich- weer kon
oriënteeren. Hij is toen gegaan naar den boer
Kessels, dien hij kende, en hij heeft hem het
verhaal van het drama verteld en hem te
vens den weg gevraagd naai; de marechaus
seekazerne. Boer Kessels heeft hem daarop
den weg gewezen naar Grathem. Aldaar bij
de kerk had van R. nog drie vrouwen aange
sproken en den weg gevraagd, doch deze
waren in de kerk gevlucht. Wachtmeester
Martens, bij wien van R. zich meldde, lag
nog te bed. Eerst te drie uur in den nacht
waren hij en een collega thuis gekomen van
een tocht naar de grens, waar zij veertien
woonwagens met zigeuners die uit Belgie
naar ons land wilden komen, hadden tegen
gehouden.
Van R. is voorloopig per auto naar de ma
rechaussee-kazerne te Heythuizen overge
bracht in afwachting van het verder onder
zoek door de justitie..
DE WEKKLOOZEN.
VERZOEKEN VAN HET WERKLOOZEN-
STRIJDCQMITé EN HET
VROUWEN-COMITé.
Het Werkloozen-Strijdcomité en het Vrou
wen-comité hebben aan het college van B. en
W. van Haarlem de volgende verzoeken ge
richt:
1. De vele afsnijdingen van gas en electra,
die in den laatsten tijd plaats vinden bij de
werkloozen, te niet te doen.
2. Annuleering van de nog resteerende
schulden.
3. Verstrekking van gas, electra en water
aan de werkloozen tegen kostenden prijs.
4. Verstrekking van kolenveld ten bedrage
van 1.50 per week, ingaande 15 Oct. a.'s.
In de toelichting wordt gezegd:
Het zal Uw College bekend zijn, dat van de
ongeorganiseerde evenals van de georganiseer
de werkloozen van één tot vier gulden per
week wordt ingehouden van hun schamele
ondersteuning om de gemaakte schulden
aan gas, water en electra af te betalen. Bo
vendien moeten dezelfde werkloozen nog plus
minus twee gulden per week opbrengen voor
't tegenwoordige gebruik van deze noodzake
lijke producten. Deze groote sommen kunnen
de werkloozen onmogelijk betalen, zoodat op
nieuw afsnijding en boete volgt. Om op een
gezondere basis te komen is dus annuleering
van de nog resteerende schulden als genoemd
in punt 2 noodzakelijk.
Om gas, electra en water aan de werkloo
zen tegen kostenden prijs te verstrekken als
genoemd in punt 3, is al meermalen door Uw
Colege afgewezen. Mocht ook nu weer Uw
College het zelfde standpunt innemen, dan
verzoeken ondergeteekenden Uw College het
hier heen te leiden, dat deze producten be
schikbaar gesteld worden voor werkloozen
tegen 50 pCt. van het geldende tarief. Punt
4 spreekt voor zich zelve, zoodat toelichting
hiervan onverbodig zou zijn.
Om de nooden van de werkloozen en hunne
gezinnen aan Uw College kenbaar te maken,
vooral in verband met de aangekondigde nieu
we steunverlagingen van regeeringswege, ver
zoeken ondergeteekenden Uw College tevens
hen op een door U nader te bepalen datum
en uur een -mondeling onderhoud toe te staan.
Is V. d. LUBBE VAN DER LUBBE
NIET?
Twijfel in Leiden.
CONFRONTATIE GEVRAAGD.
Te Leiden doen hardnekkige geruchten de
ronde, dat de man, die als hoofdbeklaagde te
Leipzigterecht staat, niet de werkelijke Van
der Lubbe is, die vroeger te Leiden gewoond
heeft. Wij kunnen niet nagaan in hoeverre er
eenige aanleiding voor deze geruchten is. Za
terdagmorgen is echter een telegram uit Lei
den gezonden aan den President van het
Rijksgerechtshof te Leipzig, waarin dit bekend
gemaakt wordt. Om deze beweringen te weer
leggen schijnt mij de eenige weg te zijn con
frontatie van den verhoorde met personen uit
de vroegere omgeving van Marinus van der
Lubbe uit Leiden, zegt de verzender van het
telegram.
De Telegraaf vernam van de Leidsche po
litie, dat ook zij eenigen tijd geleden- reeds
van deze geruchten heeft vernomen, doch dat
zij geen termen aanwezig acht om hier veel
waarde aan te hechten. Mensqhen, die
v. d. Lubbe, toen hij te Leiden woonde, van
nabij gekend hebben en van den destijds voor
een onderzoek te Leiden vertoevenden com
missaris, Heisig, foto's van den bij den Rijks
dagbrand gearresteerden jongeman ter inzage
hebben gekregen, hebben ook niet getwijfeld
dat de Leidsche v. d. Lubbe en den gearres
teerde een en dezelfde persoon zijn.
ECHTE WALES-ANTHRAC8ET
o.a. a f 2.50
WITTOP KONING - HAARLEM
HARSWEN JAN SWEG 67A TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
(De Ned. Mycologische Vereeniging
herdenkt haar 25-jarig bestaan).
Mycologie, dat is de leer,
Als u 't misschien mocht zijn veiiïgeten,
Via.n zwammen iets waarvan u eer
Te weinig dan teveel zult weiten.
Om u niet reeds aan het begin
In' een verkeerden waan te laten,
P-rent ik u liever daadlijk in:
't Is niet de leer van zwammend praten.
Dat, trouwens, is geen leer, nietwaar,
Je -hoeft dit amper aan te hoore-n,
Of je beseft, onloochenbaar,
Dat zulk gezwam is aangeboren.
Heit Mycologische verbond,
Of de vereenigiing. .bedoelt 'te
Studeer en, waarlijk in den grond',
In 't zeer veelzijdig padgestoelte.
Een kwarteeuw heeft ze hu bes-taan,
En wat zij nu nog niet mocht weten
Van zwammen neem maar veilig aan,
Dat gij daaraan geen maal kunt eten.
Dat eten van den:paddestoel,
Blijf dat als iets' speciaals beschouwen,
U weet, er zijn een heele boel,
Waarvan een ha;p :u zou bierouwen.
Het allereerst, dat waardie geeft
Aan zw-amgeleerde. studieboeken,
Is wel, dat wie- geen zwamneus heeft,
Ze voor zijn maal maar nooit moet zoeken.
P. GASUS.
DE NIEUWE 4 GELDLEENING
NEDERLAND 1933.
17 OCTOBER DE INSCHRIJVING.
Thans is op 17 October de inschrijving open
gesteld op de 4% tweede geldleening van den
Staat der Nederlanden tot een bedrag van
f 200.000.000, waarvan geplaatst f 30.000.000,
terwijl de deelneming is verzekerd tot een be
drag van f 73.000.000. De koers van uitgifte is
991/2
Oe aflossing van de nieuwe leening begint
op 1 Nov. 1934 tot ten minste 1,05 pCt. van de
geheele' schuld, vermeerderd met het bedrag
der door die verplichte aflossingen vrijgevallen
rente.
De leening zal in uiterlijk 40 jaren zijn af
gelost.
DE BENZINEPRIJS VERHOOGD.
Naar wij vernemen is met ingang van
Maandag 9 October 1933, de prijs van de
Sh-ell-Motorbenzme vastgesteld op 13 cent
per liter aan de benzinepompen en 14 cent
per liter in bussen.
CURSUSSEN INGESTELD DOOR DE KAMER
VAN KOOPHANDEL.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Haarlem en omstreken heeft weer ver
schillende cursussen georganiseerd, die zoo
mogelijk in'de tweede week van October zul
len beginnen. Er wordt les gegeven in
Spaansch; Zweedsch, Maleisch, Handel en
Recht, Warenkennis voor Kruideniers, boek
houden en verkoopkunde.
EEN VERDACHTE, DIE GEEN ARIE HEET.
De politie van het bureau Raampoort te
Amsterdam heeft thans een ongeveer 30 jarigen
lossen werkman gearresteerd, die in de Jordaan
woont, recidivist is, en in den IJpolder goed
bekend, omdat hij er veel gewerkt heeft. Hij
kende er ook goed den vermoorden Gerrit
Verhoeven en wordt verdacht den moord op
dezen gepleegd te hebben. Hij heet echter geen
Arie en de verloofde van Gerrit Verhoeven
blijft pertinent in haar verzekering, dat de
aangevallene den aanvaller met Arie heeft
aangesproken. De verdachte was bij zijn ver
hoor zenuwachtig.
De gearresteerde ontkent tot nu toe het
noodlottige schot te hebben gelost.
De man is 32 jaar oud, en is met het meisje
van den vermoorde geconfonteerd. Zij meent
hem te herkennen, doch zeker is zij niet van
deze bewering. Hij heeft in den polder ge
werkt, is daar ook bekend, en woonde in de
Jordaan.
Ook in andere richtingen zet de politie het
onderzoek voort.
DE VERKEERDE FLESCH
GENOMEN.
ZEEMAN VERGIFTIGT ZICH IN
DRONKENSCHAP.
De 31-jarige kapitein van de sleepboot
Walvósch, C. Baggerman uit Werkendam,
heeft te Wem-eidinge Zaterdagavond, toen hij
terwijl hij onder invloed van sterken drank
verkeerde, nog een flesch bi-er wilde drinken,
een verkeerde flesch gegrepen, waarin een
ver-giftige vloeistof voor' het dooden van in
secten zat. De man heeft hieruit gedronken
en raakte geheel versuft. Zondagochtend is
B. naar het ziekenhuis te Goes vervoerd.
Men vreest voor zijn leven. De flesch met
vergift is door de marechaussee in beslag ge
n-omen.
EERSTE OFFICIER GAAT
VRIJUIT.
ZAAK VAN „DE ZEVEN PROVINCIëN" KOMT
NOG NIET VOOR.
D-e Telegraaf verneemt, dat het nog wel
eenigen tijd zal duren voor de muiterij op
de Zeven Provinciën voor het Hoog Militair
Gerechtshof zal komen. Men vestigde er de
aandacht van het blad op, dat de eerste offi
cier, de heer C. Meijer geheel vrijuit gaat,
daar hij van den commandant toestemming
had om het schip te verlaten. De comman
dant is voor deze beslissing aansprakelijk.
JOHAN HAAN WAS NIET
GELOOFWAARDIG.
DUITSCHE POLITIE LEGT ZIJN
ONTHULLINGEN TER ZIJDE.
De N.R.Ct. verneemt, dat de Duitsche po
litie de zaak van d-en Nederlandschen zwer
ver J-ohan Haan als afgedaan beschouwt,
daar men hem bij een verhoor o-ver het aan
bod, dat men hem zou hebben gedaan om
den Rijksdag in brand te steken, op tegen
strijdigheden heeft betrapt.
OOK AL SCHOKKEN TE
AALSMEER.
Aan de Schotsche kust heeft op een duikboot
een explosie plaats gehad, waarbij twee per
sonen gedood en veertien gewond werden.
pag. 3
In de buurt van Tsjifoe is een Chineesch
stoomschip gezonken, 28 opvarenden ver
dronken.
pag. 3
Popof en Dimitrof uiten in het proces te
Leipzig critiek op het vooronderzoek.
pag. 3
De Duitsche delegatie te Genève verzet zich
tegen inmenging van den Volkenbond in de
kwestie der vluchtelingen.
pag. 3
Te Weenen ging Zaterdag het gerucht dat
ook op prins Starhemberg een aanslag was
gepleegd
pag. 3
Tweeduizend Duitsche predikanten hebben
een ernstig woord van protest laten hooren
tegen de Ariërsformule.
pag. 3
Bij een smokkelaarsdrama in Limburg is een
man gedood, een ander ernstig gewond.
pag. 1
In Utrecht is de landdag van de Nat. Soc. Be
weging gehouden, die door zesduizend deel
nemers werd bijgewoond.
pag. 4
In een bijeenkomst van het Verbond voor
Nationaal Herstel heeft generaal Snijders
zich tegen het parlement gekant.
pag. 4
Wordt het Nationaal Jongeren Verbond
jeugdorganisatie der Musserfc-beweging?
pag. 4
Een uiteenzetting van prof. Gerretson voor
een Nederlandsch fascisme.
pag. 4
Er is te Leiden twijfel gerezen of Van der
Lubbe uit Leipzig wel dezelfde is als Van der
Lubbe uit Leiden.
pag. 1
Naar aanleiding van den moord in den IJpol
der is iemand gearresteerd
pag. 1
Roeien: Het Spaarne wint te Haarlem den
W. R. B.-beker.
pag. 10
De P. T. T. dienst van Kootwijk heeft een vin
ding gedaan die mogelijk een oplossing
brengt voor de golflengteconferentie.
pag. 3
ARTIKELEN, ENZ.
J. B. Schuil; De jubileumavond van Mevr. de
BoerVan Rijk in Haarlem.
p~~ 7
H. G. Cannegieter: Nachtvoorstelling in het
Rembrandt-Theater. 'G. W. Pabst leidt zijn
film Don Quichotte iri.
paa. 7
K. de Jong: Concert der H. O. V. Soliste Miep
Meder.
pag. 7
G. J. Kalt; Muziekavond van het Instituut
voor Arbeidersontwikkeling
Dag. 9
Van een onzer redacteuren: Zal Egmond's
kasteel herrijzen?
pag. 8
DE MOORD OP BLONDE MIEN.
DADER KRIJGT 5 TAAR GEVANGENIS
STRAF.
Het gerechtshof in Den Haag heeft Maan
dag het vonnis der Rotterdamsche recht
bank bevestigd waarbij de 20-jarige Duitsche
matroos der koopvaardij tot vijf jaren ge
vangenisstraf is veroordeeld, wegens dood
slag gepleegd in den nacht van 17 op 18
September 1932 in een perceel aan den
Schiedamschen Dijk te Rotterdam alwaar hij
een vrouw, bijgenaamd „Blonde M'en" door
worging van het leven beroofde en boven
dien diefstal pleegde.
OUD GEBOUW TE VLISSINGEN
GETEISTERD.
BRAND IN DE VROEGERE BEURS.
LINDBERGH IN SOUTHAMPTON. De Oceaan vlieger fungeerde na zijn aankomst als zijn
éigen ■pakjesdrager.
MAAR OP EEN NATTE KLINKERSTRAAT.
De Telegraaf vermeldt dat zich te Aals
meer thans ook electrisc-he schokken op
straat voordoen. Zij komen echter niet voor
op asfalt gelijk te Overv-een, maar op een
klinkerstraat en alleen als deze nat is. Een
jongen sprong door een schok bijna een me
ter in de hoogte. De oorzaak van de schokken
is nog niet opgehelderd.
VRIJSPRAAK NA STRENGEN EISCH.
Het Haagsche gerechtshof zette heden de
onlangs geschorste appel-zaak tegen den
schipper en den bediende die door de Rotter
damsche rechtbank wegens brandstichting in
een perceel aan de Kipstraat te Rotterdam
resp. tot 2 1/2 jaar en 9 maanden gevangenis
straf zijin veroordeeld.
Na het requisitoir van het O.M. dat beves
tiging van het vonnis vorderde, pleitten de
verdedigers Mr. Mazel en mej. Roest Crollius
vrijspraak en verzochten onmiddellijke in
vrijheidstelling van de verdachten.
Na raadskamer wees het Hof. dadelijk ar
rest en sprak de verdachten vrij met bevel
tot onmiddellijke invrijheidsstelling.
Te Vlissingen heeft in den nacht van Vrij
dag op Zaterdag een brand het inwendige
van het oude Beursgebouw verwoest. Het
gebouw, dat uit de zeventiende eeuw dateert,
was aangekocht door de vereeniging Hen-
drick de Keyser, die het verhuurd had voor
hotel-restaurantbedrijf. Het eikenhouten in
terieur daarvan in ten zeerste geschonden.
Daar het kurkdroog was en fel brandde, had
de brandweer een zware taak. Het gebouw is
grootendeels uitgebrand, alleen het torentje,
dat het merkwaardigste van het huis is, bleef
onbeschadigd. Het moet echter gestut wor
den.
NEDERLANDSCHE BESPREKINGEN OVER
HET DUITSCHE TRANSFER-MORATORIUM
Naar het Corr. Bur. verneemt zijn de hee-
ren C. E. ter Meulen (lid van de fa. Hope en
Co. te Amsterdam), Dr. Hirschfeld, (direc
teur-generaal van Handel en Nijverheid) én
i Mr. Ries,. (administrateur aan.het departe
ment van Financiën), die als gemachtigden
der Nederla-ndsche regeering eenige dagen
in Berlijn hebben vertoefd, wegens de onder
handelingen over het Duitsche transfer-mo
ratorium weer in Den Haag teruggekeerd.
De besprekingen zouden nog niet ten einde
zijn, en het wordt niet uitgesloten geacht,
dat deze een dezer dagen te Berlijn zullen
worden voortgezet,