Record aantal getuigen
te Berlijn.
OVERDEKTE TENNISBANEN KRELAGEHUIS
Haar haar.
51e Jaargang No. 15437
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 20 October 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
RORFRT PFFRFROnM POTTR ANT-TTTTO4VKN F.NT AT.OEMEENF, DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0.72Yz.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 1Ö724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j.5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-. Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-,- Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30-.
Politiepresidenten voor het hekje.
Heines is in Italië.
Na den rustdag van gisteren wacht den
betrokkenen bij het Rijksdagbrandprcces
vandaag weer volop werk. De lijst van ge
daagde getuigen bevat vandaag een record
aantal van 22 namen.
De politiepresiaent van Breslau, Heines,
kan vandaag nog niet verschijnen, aange
zien de dagvaarding werd verzonden terwijl
hij op een buitenlandsche reis was, doch
daarentegen worden drie employés van het
huis „Oberschlesien" te Gleiwitz verhoord,
die verklaren dat Heines in den nacht van
den brand daar gewoond heeft. Behalve
Graaf Helldorf en kapitein Schilat zullen
nog verschillende personen gehoord worden
die verkibringen kunnen afleggen ter be
vestiging van het alibi van beide genoemde
getuigen op den dag van den brand.
Van belang acht men ook de confrontatie
van de getuigen Thales, letterzetter met
Ir. Boehum en den politie-luitenant Lateit,
waaruit moet .blijken of de geheimzinnige
persoon bij portaal II getuige Thales kan
zijn geweest.
De zitting wordt te 9.45 uur geopend.
Politiepresident Heines uit Breslau heeft
een telegram gezonden dat hij met vacantie
in Italië is en pas tegen het eind der maand
terugkeert. Dr. Werner behoudt zich het
recht voor, getuige Heines zoo noodig van
vacantie terug te roepen.
President Dr. Bunger wendt zich dan tot
de getuigen graaf Helldorf en kap. Schulz
met de woorden: .Hoewel het een onzekere
beschuldiging is, die hier tegen de getuigen
Heines, graaf Helldorf en Schulz wordt ge
uit en 'hoewel deze beschuldiging is ontleend
aan een boek dat een smaadschrift tegen
Duitschland en tegen het heele Duitsche
volk is en waarvan ik, zonder mijn objec
tiviteit prijs te geven, kan zeggen, dat het
grootstegedeelte er van volkomen is weer
legd, verzoek ik toch den getuigen bij hun
verhoor hun gelijkmoedigheid te bewaren
en er aan te denken, dat elk staatsburger in
een dergelijke positie kan komen. Niemand
zal zich dus kunnen beklagen dat hij hier
in een positie komt die de verdenking van
de buitenwereld op hem laadt en die hii
als bijzonder moeilijk en pijnlijk voelt. Geen
Staat kan rechtspreken zonder getuigen
verhoor. Ik verzoek u ook, er aan te den
ken, dat het wanneer dergelijke verdacht
makingen werden geuit, juist plicht is dat
de betrokkenen gebruik maken van de mo
gelijkheid, om door hun getuigenis de waar
heid aan het licht te brengen".
In een interview heeft Hitier verklaard, dat
het onwaar is, dat in Nederland groote hoe
veelheden wapens voor Duitschland klaar
liggen.
pag. 8
Lord Robert Cecil candidaat voor Volken
bondscommissaris voor de Joodsche vluch
telingen.
pag. 3
De socialistische partij in Frankrijk wordt
door ernstige scheuring bedreigd.
pag. 3
De vlieger ülm heeft het record van Kingsford
Smith over den afstand EngelandAustra
lië verbeterd.
pag. 3
De Tweede Kamer heeft de motie-Kupers om
geen verandering te brengen in den werk-
loozensteun in de vier grootste steden, ver
worpen.
pag. 9
Minister Slotemaker de Bruine deelt in de
Tweede Kamer mede. dat de nivelleering
der steunregeling nog d ie maand ingaat.
pag. 9
Te Overschie is een raadslid van den Vrij
heidsbond naar de Nationaal Socialistische
Beweging overgegaan.
pag. 4
Nadere bijzonderheden over de dijkdoorbraak
bij Bergtenheim.
pag. 9
Minder vakonderwijzers (essen) bij het L. O.
te Haarlem.
pag. 6
De politiepresidenten weerleggen als getuigen
te Berlijn beschuldigingen van het Bruin-
boek. Van der Lubbe zegt Helldorff niet te
kennen.
c - Pa§ 1
Oefening met den gasbeschermingsdienst bij
Winterswijk.
x,. Pag- 2
tier gastdirigenten bij de concerten van de
H. O. V.
pag. I
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.; Het slagveld Londen.
o pag- 1
Speciale correspondentie: Duitschland uit
den Volkenbond.
pag. 3
Van onzen Weenschen correspondent: Oos
tenrijk en de monarchie.
pag. 9
J. B. Schuil: „Tropenadel" door Nieuw Leven.
V Ar. T T pag- 8
K. de Jong: „lm weissen Rossl" door de Fritz
Hirsch- Operette.
pag 8
J. B. Schuil: Jongensboeken.
pag. 8
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 20 October.
Het slagveld Londen.
Tienduizenden slachtoffers vallen per
neen, niet per jaar, per drie maanden!
op het slagveld van het Londensche verkeer.
De jongste kwartaal-statistiek vestigt een
nieuw record, en geeft onzen Londenschen
correspondent het voigende overzicht van de
situatie in de pen:
„De cijfers der straatongelukken in Londen
voor het afgeloopen kwartaal zijn verschrik
kelijk. Elk kwartaal worden ze hoóger. Het
aantal dooden was ditmaal 381. In hetzelfde
kwartaal van het vorig jaar was het aantal
304. Voor gewonden waren de cijfers respec
tievelijk 162Ö8 en 1-4340. Het aantal straaton
gevallen bedroeg 34897 tegen 29639. Velerlei
verklaringen van het ontstellend verschijnsel
worden gegeven. De hoeveelheid voertuigen
op straten en wegen is door normalen groei
in een jaar weer aanmerkelijk toegenomen en
daarmee ook de kwade kansen dat men er
onder raakt of er door wordt aangereden. De
mooie zomer heeft meer menschen tusschen
de wielen en te voet naar buiten gebracht;
een tweede factor voor verhooging van de
(kwade kansen. Daarbij moet men aannemen
dat bestuurders en voetgangers minder voor
zichtig worden,niettegenstaande de „code van
den weg", dat voortreffelijk propagandaboek
je van het ministerie voor Transport, niet
tegenstaande ook de waarschuwingen en
raadgevingen, welke de groote motor-organi
saties geregeld hun leden doen toekomen. De
vraag wordt gesteld waar de meeste blaam
moet worden gegeven, aan de bestuurders of
aan de voetgangers. De vraag heeft weinig
nuttige beteekenis. De meeste voetgangers
zijn tevens automobilisten of motorbestuur
ders. Wanneer zij te voet over de wegen gaan
moet het him altijd opvallen dat er roeke
loos en met onnoodige vaartwordt gereden.
Wanneer zij aan het stuurwiel zitten staan
zij vaak versteld van de risico's, die wande
laars nemen in het vertrouwen dat de be
stuurder wel op zal letten.
De Safety First-beweging, die al jaren lang
bezig is te beproeven klein en groot de ge
varen van de straat in te. prenten en be
stuurders en voetgangers tracht op te voeden
in het juiste gebruik van straat en weg, is
diep teleurgesteld over de klaarblijkelijke on
vruchtbaarheid van haar werk. De cijfers van
het kwartaal zijn de ernstigste welke ooit zijn
gepubliceerd. De leiders van deze beweging
'zijn altijd van meening geweest, dat een snel-
heidsgrens geen factor van. beteekenis was
in ongelukken, vooropgesteld dat een be
stuurder het besef had dat hij nooit zoo snel
mocht gaan dat zijn snelheid op een gegeven
oogenblik gevaarlijk kon worden. Op die stel
ling werd de nieuwe motorwetgeving, waar
bij een snelheidslimiet werd afgeschaft, ge
baseerd. Nu de cijfers zoo ongunstig zijn
wordt er wederom van vele kanten geroepen
om wederinstelling van een snelheidslimiet
en dat de middalen zullen worden gevonden
om deze te doen eerbiedigen.
In dit land, waar het beginsel diep gewor
teld is dat de straat van iedereen is, heeft
men nog niet beproefd de bewegingen van
voetgangers op straat aan banden te leggen.
Maar men hoort steeds luider de meening
verkondigen dat menschen die loopen met
gevaar voor de openbare veiligheid even zeer
voor straf in aanmerking komen als bestuur
ders van voertuigen, die rijden met gevaar
voor de openbare veiligheid. Men ziet in Lon
den inderdaad „jay walkers" bij overvloed.
Men meent in ruimen kring dat deze men
schen" op straffe van boete of erger gedwon
gen moeten worden voorzichtigheid te be
trachten. Politierapporten hebben reeds doen
beseffen dat de zoogenaamde jay walker een
belangri:ke factor is in de ongelukkencijfers
en hun g'-oei".
H kkendste in deze beschouwing
var. de is wel, dat de afschaffing van de
snelheidslimiet, die nog wel voorgestaan is
ook door de Safety First-beweging, een mis
lukking blijkt te zijn. Althans in Europa's
dichtste en grootste bevolkingscentrum. De
Londensche ervaringen zullen zeker niet zon
der invloed blijven op de „verkeerspoliiiek"
in andere groote steden van Europa, waar de
deskundigen de uitwerking van het Londen
sche experiment natuurlijk met belangstelling
hebben afgewacht.
Het ligt voor de hand dat zij er meer van
zullen willen weten. B v. hoeveel ongelukken
er in de drukste straten van het centrum, waar
het verkeer geforceerd-traag is, hebben plaats
gehad en hoeveel in ruimere buitenwijken,
waar groote snelheden mogelijk zijn. Uit mijn
Londensche jaren herinner ik 'me dat de
meeste ongelukken niet in het drukste deel
-an het centrum gebeurden, maar veeleer op
ie grens daarvan waar het verkeer „ruimte
segon te krijgen". Vermoedelijk zal dat nog
vel zoo zijn. Het is zeer verklaarbaar. Heel
evaarlijk waren toen al kruispunten, waar
uime straten zoowel als nauwe op uitmond
den. en Blackfriars Circus gold indertijd als
het ergste van alle en had den bijnaam „Dead
Man's Corner" verworven.
Het voornaamste punt in de beschouwing
van onzen correspondent betreft de voetgan
gers. Het principe „de weg is van iedereen" is
Theoretisch heel aardig maar practisch ver
ouderd. Als men daar in Engeland koppig aan
vasthoudt zal het nog heel wat slachtoffers
kosten. Intusschen blijft dit een feit: zoolang
de voetganger en de fietser geen voldoende
besef toonen van de verkeersgevaren, die hen
bedreigen, en de vreemdste onverwachte ma
noeuvres maken, moeten de automobilisten
daarmee rekening houden en zichzelf de ver-
eischte snelheidslimiet opleggen. Doen zij dat
in de practijk niet, dan zal een wettelijke li
miet nog wel onmisbaar blijken. Maar dit
geldt niet voor alle landen en steden in de
zelfde mate.
De Parijsche voetganger is in het algemeen
veel minder roekeloos dan de Londensche, al
zou men uit de verschillen in volkskarakter
precies het tegenovergestelde willen afleiden.
Ook verhoudingsgewijs is het aantal onge
lukken in Parijs altijd veel lager geweest dan
in Londen. Men kan over de oorzaken daarvan
philosopheeren, waarschijnlijk zonder veel
verder te komen. Het feit blijft.
Onze steden zijn slecht te vergelijken met
Londen en Parijs, in de eerste plaats al omdat
de fiets in de Londensche en Parijsche cen
tra heelemaal niet en in de buitenwijken
maar in gering aantal voorkomt, en bij ons
daarentegen de heele situatie beheerscht.
Fietsrijders, en vooral fietsrijdsters, leveren
veel meer kans op ongelukken op dan voet
gangers, en hun aanwezigheid remt onze auto
mobilisten ten zeerste en is tevens hoofdoor
zaak van het lawaai, dat thans bestreden
wordt en dat voort zal duren, zoolang het de
hoofdgetuige-a-décharge voor alle Nederland-
sche rechters blijft.
Het Londensche verkeer, als een der voor
naamste kernpunten van het verkeersvraag-
stuk in Europa, blijft intusschen ook voor
ons belangrijk. Doordat eu zooveel slachtof
fers vallen zal men daar ook wel het eerst
tot de toepassing van drastische nieuwe
maatregelen moeten komen. Er wordt nu al
over gesproken om den voetganger strafbaar
te stellen die gevaar voor het verkeer ople
vert. Een volgende maatregel zal zijn, het
oversteken of bewandelen van den rijweg te
verbieden op alle andere punten dan de
daarvoor aangewezen oversteekplaatsen.
Voetgangers-bruggen over de drukste en
gevaarlijkste punten heen zullen snel in aan
tal gaan toenemen. Wij zouden zoo zeggen:
zonder het fietsen-raadsel is het heel wat
eenvoudiger, en met een aantal bekeuringen
van die roekelooze kuieraars, die men in
Londen „jay-walkers" noemt, zal al heel
wat bereikt worden.
R. P.
NIEUWE HUISZOEKINGEN.
BENKOELEN, 19 Oct. (Aneta). Bij verschil
lende leden en bestuursleden van de P.M.I.
werd huiszoeking gedaan.
Groote hoeveelheden materiaal werden ge-
confisceerd.
RECORDDAG IN DE
VEILIGHEIDSLAAN.
Verraste chauffeurs-
DE TOELATING SLUIT REEDS VROEG.
Naar de K.N.A.C. meedeelt is het Donderdag
in alle opzichten een recorddag geweest voor
de veiligheidslaan van de K.N.A.C. in de re
sidentie. De routine in de voorgaande dagen
door de verschillende controleurs bij de appa
raten opgedaan, heeft het mogelijk gemaakt
dezen vierden dag niet minder dan 388 auto
mobielen af te werken, het grootste aantal tot
nu toe bereikt. Daarvan konden 227 met een
veiligheidswimpels worden versierd, terwijl er
161 moesten worden afgekeurd.
De directie van De Bijenkorf in Den Haag
had aan de chauffeurs van haar bestelauto's,
welke met een wimpel de laan zouden verlaten,
een verrassing beloofd. Verscheidene chauf
feurs werden deze verrassing deelachtig. Ook
tal van auto's van de posterijen doorstonden
de verschillende proeven met glans.
In tegenstelling met de voorgaande dagen
werd Donderdag reeds om kwart voor 3 de file
afgesloten, zoodat auto's, die later kwamen,
niet meer konden worden geholpen. Men
wordt dus aangeraden vóór 3 uur aanwezig-
te zijn, wil men de verschillende proeven nog
ondergaan.
TELEFOON 14824
TENNISLESINCL. BAANHUUR f3.50 PER UUR.
Oefenmeesters
C. CONSTANDSE en R. W1JBRANDTS
(Adv. Ingez. Med.)
(De Haagsche Marcel Club heeft
in verband met de te houden
Kappersbedrijfstentoonstelling te
den Haag verklaard, dat ook in
Nederland sprake kan zijn van
het lanceeren van een vrouwelijke
haarmode, die nader wordt om
schreven).
Wat een nieuwe kapselkapsies
Worden ons nu weer gemeld,
't Haar der dames zal roodbruin zijn,
Wordt eenvoudig vastgesteld.
Platina is uit de mode,
't Raakte op den achtergrond,
Dat is plotseling niet mooi meer,
Roodbruin komt in plaats van blond.
Dat is nog niet eens het sterkste
Van wat voorgeschreven wordt:
's Avonds zal de haardracht lang zijn,
Maar bij daglicht is ze kort.
Het kan zijn, dat ik naïef ben,
Maar ik snap nog niet erg goed.
Hoe een vrouw die variatie,
Dag aan dag bereiken moet.
Is mij deze vraag geoorloofd,
Met bedeesde mannenstem:
Als de vrouw zoo veel aan haar denkt,
Denkt ze dan ook eens aan hem?
Want wanneer ze zich steeds anders
Naar de haardrachtmode tooit.
Draagt hij 't zijne nolens volens,
Vrees ik, vroeger grijs dan ooit.
P. GASUS.
DE CONCERTEN DER H. O. V.
VIER GASTDIRIGENTEN.
Tijdens de afwezigheid van den eersten
dirigent, den heer Frits Schuurman, wegens
ziekte, zullen vier gastdirigenten bij de H. O. V.
optreden n.l.: op 31 Oct. Th. Mathieu. dirigent
der vermaarde Lamoureux et Pasdeloup con
certen te Parijs, op 5 Nov. Eduard van Bei-
num, tweede dirigent van het Concertgebouw
orkest, ex-dirigent van de H. O. V., op 12
Nov. Felix Mendelssohn, op 14 Nov. Albert
van Raalte.
Het optreden van vier zoo vermaarde or
kestleiders zal ongetwijfeld zeer groote be
langstelling voor de bewuste vier concerten
tengevolge hebben.
«illiort ©u, ik'uti'djcv Wou», unb ©u, ÈeuffdK Srau, bic IpDlïnhj
j ©finer SKtittfiridgjcrsna, mil) bift ©li ticrcif, ï?c als öcn aiusbruchj
I ©cincr eujcncti ïluffuffiina ünö ©cincs- eiyettcn TOiIfcno _;u erMiirtnl
j unb ©iet fcierltd) jtt iljr iu bchpnucn?
Het stembriefje voor de a.s. „verkiezingen"
in Duitschland. Boven de vakken met „ja" en
„neen" staat: Keur je de politiek van je rijks-
regeering goed, Duitsche man en Duitsche
vrouw en ben je bereid haar als uiting van je
eigen opvatting en eigen roil te verklaren en
je er plechtig voor uit te spreken?
Het alibi van Heines.
Als eerste getuige worden gehoord de
gedaagden, die opheldering moeten geven
over het verblijf van Heines op 27 Februari.
De eigenaar van Hotel „Haus Oberschlesiën"
te Gleiwitz, Joseph Bonn, verklaart dat
Heines van 25 tot 28 Februari in zijn hotel
te Gleiwitz heeft gelogeerd en in den mid
dag van 28 Februari per auto is vertrokken.
Get. was bij dit vertrek aanwezig. Toen get.
den avond van den 27en hoorde, dat de
Rijksdag in brand stond, kwam Heines juist
van een lezing in het Schützenhaus terug.
Een der bijzitters: de bewering dat politie
president Heines eenige uren voor den
brand per auto in Berlijn was geweest, is
dus uitgesloten?
Get.: Volkomen uitgesloten.
Verder wordt een knipsel voorgelezen uit
het orgaan „Deutsche Ostfront" van 28 Feb.
dat als kop heeft: De groote opmarsch van
Standaard 22 te Gleiwitz. De groepsleider
p.g. Heines in de overvolle zaal van het
Schutzenhaus".
De vergadering was om 8 uur begonnen.
Bovendien heeft getuige Bonn de politie-
aanmelding, het gastenboek en de rekenin
gen overlegd, waarlit duidelijk blijkt dat
Heines al dien tijd te Gleiwitz is geweest.
Dr. Sack: Er wordt beweerd dat politie
president Heines op Zondag 26 Februari bij
het zoogenaamde algemeen appèl der brand-
stichterscoloniie te Berlijn aanwezig was".
(Vroolijkheid)
Get. Bonn: Op dien dag was Heines te
Gleiwitz op de Adolf Hitler Platz
Dimitrof wil verschillende vragen stellen
die de President, gelet op de overgelegde
bewijsstukken, grootendeels overbodig acht.
Een deel der vragen laat hij echter toe. De
overige wijst hij af.
Dimitrof wil voornamelijk weten hoe vaak
politie-pxesident Heines naar Berlijn is ge
weest; hie lang de afstand BerlijnGleiwitz
per auto duurt, enz.
De portier van het hotel Dammert ver
klaart, dat Heines nooit lang genoeg na
elkaar uit het hotel weg was. om per auto
of per vliegtuig heen en weer naar Eerlijn
te kunnen reizen.
Op den dag voor den brand, Zondag 26
Februari had getuige Heines even-ens in het
hotel gezien, zoowel 's middags als 's avonds
Ook de étage-kellner zegt, dat Heines op 27
Februari in het hotel was; op Zondag 26
Februari had getuige hem bij den groeten
opmarsch gezien.
De volgende getuige is de politie-president
van Potsdam graaf Helldorf.
Getuige verklaarde: Ik heb tot pl.m. 7
uur 's avonds op mijn bureau gewerkt. Ik
was toen groepsleider van de S. A. te Eer'ijn.
Tusscljen 7 en 7.30 ben ik weggegaan voor
het avondmaal. In mijn gezelschap fc .d
zich de toenmalige leider van den'staf van
de groep Berlijn-Breslau: Prof. Von Arnim.
Tijdens het avondeten kwam een telefoon
gesprek. Als ik mij niet vergis werd door
het bureau van de S. A.-groep meegedeeld,
dat brand :'1 :°n Rijksdag was uitgebroken.
I'"- nioet ongeveer tegen 9 uur zijn geweest.
Wij waren in het restaurant Clinger. Ik ben
o".::iadell:jk naar. mijn woning - en
kreeg daar tegen 10 uur bericht van Von
Arnim, dat. mijn aanwezigheid in den Rijks
dag n:et noodig was. De omgeving was af
gezet. Tegen 11 uur 's avonds ben ik naar
'mijn bureau gekeerd en h~ ?n
bespreking. Bij de bespreking, waaraan de
tegenwoordige groepsleider Ernst en de
hoofdleider Pretzel deelnamen, hadden wij
het over den Rijksdagbrand en op mijn be
vel werd den volgenden morgen een groot
aantal communistische en SRjD.-function-
narissen gearresteerd".
Pres.: „Wat had u voor 7 uur gedaan?"
Getuige: „Ik wals den geheelen middag in
de Hedemannstrasse op het groepsbureau".
Pres.: ..Was u ik moet deze vraag stel
len bij den brand betrokken?"
Get. „Natuurlijk niet. Volkomen uit de
lucht gegrepen waanzin".
De Procureur-generaal dr. Werner verzoekt
getuige voorzichtigheidshalve ook mee te
deelen, wat hij den Zondag te voren heeft ge
daan.
Getuige kan zich dat niet meer in details
herinneren. Er zou een S. A. appèl geweest
kunnen zijn.
Dr. Sack; ..Was u op Zondag 26 Febr. in den
tunnel onder het Rijksdaggebouw met een co
lonne. waarin u op de tweede plaats en Van
der Lubbe op de vijfde of zesde plaats liep?"
Getuige: „Neen".
Dr. Sack: Kent u Van der Lubbe?"
Getuige: „Neen".
Dr. Sack: „Hebt u den tegenwoordigen
groepsleider Ernst eenig bevel gegeven, dat hij
zich om ongeveer 9 uur in de nabijheid van het
Rijksdaggebouw moest bevinden en dat hij
zijn motorrijders opdracht moest geven voor
bijzondere alarmmeldingen in Groot-Berlijn?"
Getuige: „Neen".
Torgler wil weten of Helldorf de arrestatie
van communistische en sociaal democratische
functionarissen heeft gelast in zijn officieele
functie of in zijn kwaliteit van S.A.-leider.
Graaf Helldorff antwoordt hierop dat hij
deze order op eigen verantwoording heeft ge
geven en van niemand eenige opdracht ertoe
had. Als groepsleider der S.A. te Berlijn had
hij naar zijn meening het recht vijanden van
den staat te arresteeren in het bizonder na
dezen brand in den Rijksdag.
Hij voegt hieraan toe „Naar ons aller mee
ning was het volkomen duidelijk, wie de da
ders waren'.
Dimitrof vraagt, welke aanleiding Helldorff
voor deze veronderstelling had.
Tijdens het proces van den Rijksdagbrand hebben de journalisten een bezoek mogen
brengen aan de onderaardsche gang, die van het gebouw naar de ambtswoning van den
Rijksdagpresident loopt.
