UIT DE WERELD VAN DE FILM
ZATERDAG 21 OCTOBER 1933
H A A R L E M'S DAGBLAD
14
Hoe het eens was. HET HAARLEMSCHE STADSBEELD. Hoe het geworden is.
PAPENTORENVEST.
Links geven wij een reproductie van een
teekening van C. van Noorde, gedateerd 1763.
Het is een gezicht op het Harmenj ansveld met
den Papentoren, op den achtergrond de Am-
sterdamsche vaart. Op die plek vindt men nu
de Papentorenvest.
Het vroegere Harmenj ansveld.
STUDIO-SNUFJES.
In de nieuwe Charlie Chanfilm, n.l. Charlie
Chan's greatest Case, zuilen optreden: War
ner Olancl die Charlie Chan beroemd maakte
op het witte doek, Heather Angel, Frank
Atkinson en Roger Imhoff.
Voor deze film zijn twintig artisten noodig,
de grootste bezetting van de ,,Chan"-serie
De regie is in handen van Hamilton Mac
Faüden.
Janet Gaynor zal tot 1937 uitsluitend voor
Fox werken. Dit heeft zij te danken aan haar
schitterend spel in' „Paddy, the next best
Thing".
Voordat Miss Gaynor de studio's verliet
om een lange vacant-iereis te gaan maken,
verklaarde zij: „Ik ben erg blij met dit
nieuwe contract bij de firma, welke mij
mijn eerste kans bij de film gaf. Ik zou er
niet aan denken, in een andere studio te
gaan werken, dan in een van Fox Film".
Er komen drie schlagers in „My Weakness"
voor.
De eerste is: .Gather Lip Rouge while you
may" en wordt gezongen door Lilian
Harvey.
De tweede is: „How do I look?", gezongen
door acht meisjes.
De derde is: ,Be carefiil".
Deze schlagers werden gecomponeerd en
van tekst voorzien door Buddy De Sylva,
Leo Robtoins en Dick Whiting voor de Lilian
Harvey Lew Ayres film „My Weakness".
Spoedig zal men in de Metro
Goldwyn Mayer studio's beginnen met de
verfilming van Living in a big way, naar
een roman van Louis Bromfield. De hoofd
rollen zullen vervuld worden door Marie
Dressier en Jean Harllow.
Greta Garbo's portret kan men nu in de
National Gallery te Londen vinden. Boris
Anrep, de Russische mozaïekkunstenaar, ge
bruikte haar gezicht voor de dramatische
muse in een van de drie. mozïekvloeren voor
den ingang.
Ann Dvorak is de -zevende actrice die de
eer zal hebben Maurice Chevalier's tegen
speelster te zijn. Alleen Jeanette. Mac Donald
en Claudette Colbert zijn in meen dan één
van zijn tiien Paraurióuntfilms opgetreden.
Chevalier maakte zijn debuut met „Inno
cents of Paris", waarin Sylvia Beecher de
vrouwelijke hoofdrol vervulde. Jeanette Mac
DE GESTOLEN WOENSDAG.
De opnemingen van Szöke Szakall's
nieuwste groote filmklucht „Der Ge-
stohlene Mittwoc'h" in Boedapest zijn ge
ëindigd. De vrouwelijke hoofdrol rust in
handen van de jonge actrice Eta von Hajdu,
waarvan een foto hierbij is afgedrukt in de
kleederdracht van een Hongaarsche boerin
tijdens het oogstfeest. De film speelt in een
Hongaarsch dorp en schildert de oude zeden
en gewoonten, die daar dioor de eeuwen heen
zich gehandhaafd hebben.
Waar nu de Papentorenvest is.
Donald speelde in zijn volgende, „De Liefdes-
parade" en eveneens in „Een Uur met Jou"
en „Love me Tonight".
Claudette Colbert was het voorwerp van
zijn liefde in De Groote Vijver en moest zijn
genegenheid deelen met Mirmian Hopkins in
„De Lachende Luitenant".
Frances Dee begon haar carrière met een
hoofdrol in ,,'t Cafétjè" en Helen Twelvetrees
werd door den charmanten Franschanan be
mind in „Bedtime Story".
Ann Dvorak is zijn tegenspeelster in „The
Way to Love" die onder regie van Norman
Taurog in productie is.
Voor de rol van een Japansch zeekapitein
in „Captain Jericho" engageerde Paramount
de Japansche filmacteur Suisei Matsui. H'et
bleek echter dat Matsui zulk perfect Engelsch
sprak, dat men het noodig oordeelde hem
door Frank Wanatabe, een in Amerika be'-
kend expert op het gebied van dialecten, te
laten onderrichten in het spreken van
Engelsch met een Japansch accent. In Holly-
Wood is nu eenmaal de omgekeerde wereld
normaal.
Baby Le Roy, Paramout's jongste film-
acteurtje, die zijn debuut maakte in Che
valier's „Bedtime Story", is voor een nieuwe
hoofdrol geëngageerd. Zijn nieuwe film heet
„Miss Fane's Baby is Stolen", naar de roman
van Rupert Hughes.
Baby Le Roy, die een contract van 10 jaar
heeft gekregen, vervult nog kleinere rollen
in drie andere films: „Torch Singer" met
Claudette Colbert, „Ti 11 ie and Gus" met W.
C. Fields en Alison Skipworth. en „Captain
Jericho" met Richard Arlen en Frances Ful
ler.
BLINDEN EN ESPERANTO.
Vele nieuwe uitvindingen hebben in den
loop der tijden niet direct de waardeering
ondervonden, waarop zij aanspraak konden
maken, vaak zelfs kon van tegenwerking ge
sproken worden; vele uitvinders zijn dan ook
arm gestorven, terwijl na hun dood anderen
die over geld en koopmanschap beschikken,
de vruchten van zulke uitvindingen plukken.
Met de uitvindingen der laatste jaren is het
niet anders gegaan, zooals bijv. met het Es
peranto.
Het aantal der beoefenaars moge in elk
land ter wereld voortdurend toenemen, de
practische toepassing door geleerden, koop
lieden, jaarbeurzen, postzegelverzamelaars,
congressisten op elk terrein moge ook al ja
ren bewezen zijn, vele autoriteiten op weten
schappelijk gebied mogen zich gunstig er over
hebben uitgelaten, er blijft toch altijd als bij
iedere vinding of nieuwigheid een groot aan
tal twijfelaars die eerst de kat eens uit den
boom willen kijken en het per slot van reke
ning daarbij maar laten. Maar er zijn er ook,
evenals bij vorige nieuwe „vindingen", die zon
der onderzoek maar eens als hun meening te
kennen geven, dat' die nieuwigheid „nooit
wat wordt".
Vermakelijk was in dit opzicht een artikel
van een vooraanstaand Nederlander, die een
paar jaar geleden als zijn meening te kennen
gaf, dat men met Esperanto allicht eens wat
briefwisseling over het weer kon voeren,
maar dat' men toch nooit zijn gedachten zoo
volledig daarin kon uitdrukken als in eenige
levende taal. Direct daarop werd door iemand,
die zich teekende „Een zeventigjarige" in één
der Esperanto-organen, ongeveer het volgende
geantwoord
„De heer N. N. heeft mij een groote desil
lusie bezorgd, want al sinds jaren correspon
deer ik met diverse buitenlanders, in het Es
peranto over opvoedkundige, politieke en tech
nische onderwerpen en ik meende dat mijn
correspondenten, mij begrepen en ik hen; doch
thans blijkt het dat wij waarschijnlijk steeds
met elkaar over het weer hebben gecorrespon
deerd!"
Nu zullen dergelijke afkeurenswaardige uit
latingen misschien te goeder trouw gedaan
zijn, maar het blijft toch altijd gevaarlijk
openlijk iets af te keuren als men dat niet ter
dege onderzocht heeft en vooral als men tot
de gelukkigen behoort die alle zintuigen, ook
dus het gezichtsvermogen nog tot hunne be
schikking hebben.
Dan zijn er gelukkig nog anderen die, hoe
wel zij het zoo belangrijke zintuig als het ge
zichtsvermogen niet meer hebben, toch de
wilskracht hebben gehad om zich het Espe
ranto eigen te maken, en voor wie deze hulp
taal, welke voor kooplieden, touristen enz.
een groot gemak moge worden genoemd, een
ware weldaad is geworden. Het Esperanto
wordt dan ook al jaren lang in de meeste blin
deninstituten der wereld beoefend.
Zelfs nemen de blinde esperantisten aan de
wereldcongressen deel en hoe zij het Espe
ranto als een zegen aanvoelen, moge blijken
uit een brief van den heer W. Percy Merrick,
voorkomende in „Heroldo de Esperanto" naar
aanleiding van het in Augustus te Keulen ge
houden wereldcongres, waarin o.a. staat:
„Al was het alleen maar om het vroolijke
clubje van 27 blinde esperantisten uit 10 lan
den met de 25 ziende geleiders, dan reeds zou
Esperanto grenzeloozen dank verdienen als
middel om het menschdom gelukkig te maken.
Vooral zal lang in ons geheugen blijven het
prachtige blindenconcert, waar zóo schitte
rend zongen de dames Josefiak en Saxer,, en
het koor van de Keulsehe blinden, waar de
heer Dick Schipper meesterlijk de piano be
speelde en verrukkend klonk de guitaar van
den heer Zapater, vermaard door de Engel-
sche radio. O, het was een prachtige week en
ik, als buitenlander, constateer, van gansclier
harte, dat ik over mijn Duitsche geestverwan
ten slechts één klacht heb, n.l. dat zij overal'
en altijd den tijd te snel deden omvliegen.
Echter de herinnering zal blijven, ook zal het
gevoel van dankbaarheid blijven voortleven
tegenover den heer Kreiz en al degenen, door
wier hulp en medewerking wij in de gelegen
heid gesteld werden dit heerlijke samenzijn
medé te maken."
Het is niet louter toeval dat het Esperanto
onder de blinden zooveel eerder algemeen, ge
worden is, dan onder dé zienden. De overbren
ging Van boeken in brailleschrift is n.l. vrij
kostbaar en slechts met een klein gedeelte van
de nieuw uitgegeven boeken kan overzetting
dan ook plaats hebben, daar het debiet in
elke nationale taal niet zoo groot is. dat de
kosten ook maar eenigszins zouden worden
gedekt, ondanks het feit,dat op dit gebied
veel werk belangeloos wordt gedaan. Geheel
anders is dit met boeken en vooral met tijd
schriften welke in het Esperanto worden ge
schreven of vertaald en welke dus door de
blinde esperantisten over de geheele wereld
kunnen worden gelezen.
In de Haagsche braille-bibliotheek zijn aan
wezig ongeveer 30 Esperantowerken, waaron
der enkele boeken van Bulthuis, van Eeden,
(La malgranda Johano) De kleine Johannes,
en Prusj La Farano.
In de Anisterdamsche Braille-afdeeling der
Openbare Leeszaal, zijn ongeveer 40 Esperan
towerken. Verschillende leerboeken kan men
hier vinden bijv. Het leerboek van Heilker voor
diploma B. Benink, Esperanto-leerboek, Voor
naamste werken van Baghy, Bulthuis, Remar
que, (En Okcidento nenio nova) Van het Wes
telijk front geen nieuws, Ook de leerboeken
van Möbusz en Privat zijn aanwezig. Er wordt
veel naar Esperanto-boeken gevraagd.
Er heerscht nog geen 100 pet. tevredenheid
onder de blinde esperantisten want zij hebben
nog een vurigen wenseh, die tot nu toe niet
vervuld kon worden, omdat de kasmiddelen
der vereeniging van blinden dat niet toelaten,
n.l. het doen verschijnen van een braille-
woordenboek. Wij hopen niet te veel uit de
„Esperanto-school" te klappen, wanneer wij
een stukje vertalen uit de circulaire der Blin
den-esperantisten vereeniging „NO. SO. B. E."
gericht aan de ziende esperantisten:
„Als wij zeggen dat de beweging onder ons-
bloeit, beweren wij heusch niet te veel. Zie
slechts het groote aantal gediplomeerden A
en B onder ons. Dat is niet te verwonderen.
Gij allen weet dat Esperanto een belangrijke
rol speelt en zal blijven spelen in het leven
der menschheid. Zeer zeker! Maar de meest
belangrijke rol zal het spelen in het leven der
blinden, waarin het licht doet schijnen. Hier
maakt het volledig internationaal contact en
samenwerking mogelijk en uitgebreide
vriendschapsbanden, uitgifte van braille cou
ranten en revues, het doen drukken van boe
ken en landkaarten en het leenen van boe
ken uit buitenlandsche bibliotheken."
Tot zoover deze circulaire. Het adres en het
gironummer van den penningmeester ddr
B'linden-Esperantistenvereenjging NO. SO.
B. E. luiden: P. van der Wel, Cronjéstraat 20,
Den Haag; postgiro no. 194703, die ongetwij
feld bijdragen van niet-Esperantisten voor
Braille-Esperantowoordenboeken niet zullen
weigeren. Er is f 2500 voor noodig.
Aan onze ziende lezers tot slot nog de vraag:
zoudt gij ook niet dezen winter op Esperanto-
gebied trachten te bereiken, wat zelfs al aan
zoovelen van uw blinde landgenooten ge
lukt is?
VAN ALLES EN NOG WAT.
Bizons en oerossen in den
Haarlemmerhout.
Ten tijde der Kelten leefden beer, eland,
bizon en oerossen in onze bosschen, vier
reuzen uit het dierenrijk, die reeds sedert
eeuwen uit ons land verdwenen zijn.
Douglas Fairbanks, die dezer dagen te Madrid
aankwam, verklaarde in een interview, dat
hem niets bekend was van de plannen van
zijn echtgenoote, Mary Pickford, om deze
maand in Mexico van hem te scheiden. Hij
verklaarde de desbetreffende berichten niet
te gelooven, omdat er geen enkele aanleiding
tot echtscheiding tusschen het echtpaar be-
gtond.
DE TWEEDE ROEMPERIODE
VAN MARIE DRESSLER.
„Marie Dressier is film-moe, zij zal zich
terugtrekken".
„Marie zal tóch ophouden met filmen".
„Na Tugboat Annie speelt ze nog eens met
Beery samen".
„Marie is óp".
„Marie is met frisschen moed weer in de
studio's aan het werk gegaan
Deze en dergelijke berichten zijn bij bosjes
rondgezonden. Ze zijn in Hollywood nogal
snel met het verspreiden van allerlei mede-
deelingen, waar en vooral onwaar, van de
filmsterren dat heet reclame maar
aangezien het onmogelijk is na te gaan, welke
daarvan juist zijn, en welke niet, kan men
niet beter. ..doen, dan zich aan' de feiten
nouden, en die zijn, dat telkens nog films
van '.Marie Dressier verschijnen. Nu weer
Prosperity, waarin ze met Polly Moran samen
speelt.
Marie heeft thans een zeer groote hoogte
bereikt. Wie herinnert zich niet haar prach
tig-gespeelde rollen in Min and Bill i.De
vreemde Moeder), in Emma, in De Vermage
ringskuur en Als Kostjuff rouwen speculeer en,
welke laatste twee komisch waren, maar
welke haar toonden als een vrouw met een
hart van goud. die aller sympathie door haar
diep-menschelijk spel heeft? Zij won dan ook
de prijzen van de Kunst-Academie.
Voor ze zoover was, heeft ze moeilijke
dagen doorgemaakt. Zelf zegt ze daarvan het
volgende;
„Ik kon den roep van de film niet langer
weerstaan en alle waarschuwingen en
smeekbeden van mijn vrienden ten spijt,
kocht ik een kaartje naar Californië. Ik
kwam op 7 Maart 1927 in Los Angeles aan,
probeerde twee maanden werk te vinden bij
de film, doch zonder succes. Ilc zag de be
kende sterren in auto's rijden, ik hoorde gas
ten in onderscheidene restaurants met ont
zag den naam noemen van een passeerend
meisje, dat uit een koor gekomen was en nu
in het „star"-dom was opgenomen, ik be
wonderde met afgunst de paleis-woningen
der acteurs. En onderwijl wachtte ik op een
film en bleef in mijn hotel wonen.
Daar dachten ze, dat ik voor een film ge-
engageerd was. „Vertel eens, welke film?"
vroegen m'n kennissen. Dan glimlachte ik
geheimzinnig. Maar het is moeilijk voor
iemand met mijn open natuur om twee maan
den geheimzinnig te doen. Toen, langzamer
hand kwam twijfel, en men vroeg mij, wan
neer ik weer naar New-York terugging. Ik
verliet het hotel en huurde een huisje.
Nu heb ik al eerder huizen gehad. O.a. een
boerderij met koeien, en kuikens, die maar
niet groot werden, en eenden, die stierven,
en groente, die niet groeien wilde. Toen zwoer
ik nooit meer iets met eigen huizen te doen
te willen hebben. Echter waren nu de om
standigheden veranderd, want in Californië
''wil alles groeien. Gewoonlijk koop of bouw
je een huis en legt er later een tuin bij aan.
In Californië begin je met een tuin en hoopt
op een huis. Ik zag een tuin. En er stond een
huis op!
En ik bleef hopen, dat de film mij een
reddingboei zou toegooien en mij tot haar
trekken. Maar zelfs in mijn wildste droomen
kwam het niet bij me op, dat iemand tot
roem kon geraken, terugvallen in de duis
tere onbekendheid en wéér klimmen tot een
triomf, hooger dan ik vroeger op de planken
gekend had.
Het was Frances Marion, die me opmerkte.
Ik speelde Ma Callahan in „The Callahans
and the Murphies", waarin Polly Moran en
ik ons samenspel begonnen. Ik v/as gelukkig,
omdat ik weer werkte en ik heb naar mijn
kennissen geschreven, dat ik bij de film was.
Na enkele kalme maanden kreeg ik een rol
in „Gevaarlijke Vrouwen". Nu, ik mag er
dan vervaarlijk uitzien, in werkelijkheid ben
ik zeer mak. En toen kwamen Anna Christie,
met Greta Garbo, Let us be^ gay, enz."
Filmsterren zeggen niet graag hoe oud zij
zijn, vooral niet de vrouwelijke, ofschoon dit
niet beperkt blijft tot filmsterren alleen! Ten
zij, en Marie Dressier is in zoo'n geval, tenzij
ze t'rotsch kunnen zijn op haar leeftijd in
verband met haar prestaties. Marie Dressier
is ver over de zestig, en zij filmt nog met
een enthousiasme, en vuur, waaraan vele
jongeren een voorbeeld kunnen nemen.
In 32 jaar.
De terugkeer van Nils Ashter.
In Leiiy ILynton met Joan Crawford.
Charlie Ckaplti, verpooziny zoeteend na mspannenuen studio-arbeid, geniet van zijn
welverdiende rust-tusschen een groep vrienden en vriendinnen in gezelschap van zijn vrouw
Paulette Goddard aan boord van het zeiljacht van een zijner, vrienden,
Het eerste Zeppelinluchtschip, de LZ 12
werd in het jaar 1900 gebouwd en had een
totaal-prestatie van 30 P„K. In het jaar
1932 bouwde men de LZ 129, die over 34QQ
P.K. beschikt,
Nils Ashter is in de studio's teruggekomen
en het is hem gelukt direct weer zijn oude
plaats in te nemen.
Nils was niet vergeten. Zijn laatste film,
uit de zwijgende periode nog, was de Zee
duivel (the sea Bat), die weinig aandacht
trok. Hij speelde hierin een halfbloed van
de Zuidzee Eilanden. Toen kwam de spre
kende film en Nils trok zich voor eenige
jaren terug om Er.gelsch te leeren. Hij
bleef in Hollywood, waar het gemakkelijk
is uit het publieke leven te verdwijnen en
hij vermeed ontmoetingen met collega's.
En plotseling kwam
hij terug in dezelf
de studio, waaruit
hij verdwenen was
en vervulde een
kleine rol an de
Montgomery film
Maar het vleesch is
zwak. Het. resultaat
was, dat Ndls een
langdurig contract
met de Metro af
sloot.
Nils Ashter werd
.in lt90(2 geboren, in
een Zweedseh pro
vincieplaatsje waar
NILS ASHTER. hij een eenzame jeugd
doorbracht niet om
dat hij geen vrienden kon krijgen, maar
omdat hij van eenzaamheid hield. Zijn vader
was eigenaar van een eilandje vlak bij de
kust en daar mocht hij steeds zijn vacantie
doorbrengen in gezeldschap van een .paar
jachtopzieners.
Toen hij 16 jaar was, zou hij naar de Uni-
-versiteit dn Stockholm worden gezonden om
opgeleid te worden voor de diplomatie. En
kele weken slechts hield Nils het daar uit.
„Ik zou nooit een goed diplomaat gewor
den zijn", zegt hij zelf. „Hiervoor moet men
een gemakkelijkheid van omgang hebben,
die mij absoluut ontbreekt. Ik interesseerde
mij meer voor het tooneel en wilde acteur
worden".
Maar daartegen verzetten zich zijn ouders
dóch Nils had zich het tooneel nu eenmaal
in zijn hoofd gezet en tenslotte gebeurde
het: hij ging naar een tconeelschool in
Kopenhagen. Hier en in Stockholm speelde
hij ettelijke kleine rollen, tot. hij werd op
gemerkt door. den regisseur Maurice Stiller,
die ook Greta Garbo heeft ontdekt. Van
een proef opnoeming was het gevolg, dat
Ashter bij de film kwam. Hij speelde eenige
jaren bij de Ufa,, ging naar Amerika en
speelde daar o.a. in de film Wings. Met
Greta Garbo trad hij op in Om het Kind
the Single Standard) en Wilde Orchideeën
(Wild Orchids).
In 1927 werd hij door Schenck opgemerkt
die hem in Sorrell and Son als de zoon liet
optreden. Het succes was groot, doch Nils
bleef teruggetrokken en een van de een
zaamste figuren in Hollywood. Zijn vrienden
waren meestal landgenooten.
Toen kwam de sprekende film en Nils,
een fiasco vreezend, trok zich terug, zocht
een werkkring en legde zich t>>e op het
Engelsch (het zal wel Amerikaansch zijn!)
.en bij zijn terugkomst bleek hij de taal vol
komen machtig te zijn.
Nils Ashter en zijn wouw de blonde Vdrvian
Duncan, wonen met hun dochtertje in een
Spaansch huis bij Hollywood.
GEEN ECHTSCHEIDING TUSSCHEN
DOUG EN MARY?
