pMftofOMla
I» Fortgens In.
Met den wintertijd
in 9t zicht
toom faede
Uoiêmakdte fHesdden
Jo to !®SI€tMPS> I©@ IM
Utiumees
Nederlandsche Handeis-Vereeniging
TIJDENS ONZE
van 25 Oct. tot 1 Nov. alle
MEUBELEN EN KARPETTEN
HAAST VOOR NIETS
1
s
TIJDELIJKE AANBIEDING:
©WiüVEiü
IÖGEN @NTWI§IP IW 10GIN
IFAÜÜBI&AAT
WOENSDAG 25 OCTOBER 1933
HAARLEM'S DAGBL
13
Reeds sedert 33 jaar gevestigd Koningstraat 12
Geen Filialen
Inkoop en inruilen van
ONTVANGEN SCHITTERENDE
COLLECTIE KLOKKEN, WAAR
ONDER ELECTRISCHE, REEDS
VANAF 15.00. PRACHT
KEUZE ECHTE KORALEN
COLLIERS VANAF ƒ4.00 PER
SNOER. VERTROUWD ADRES
VOOR ALLE VOORKOMENDE
REPARATION AAN UUR
WERKEN, GOUD EN ZILVER.
SPECIAAL INGERICHT VOOR
HET VERMAKEN EN MODERNI-
SEEREN VAN OUDE 3UWEELEN.
goud, zilver sn juweelen
De stervende zomer.
Vogels die voor de koude vluchten.
in een opmerkelijke natuurfilm, een rolprent
die onder den naam van „Pandion, de Visch-
arend" thans haar zegetocht door Nederland
begonnen is, een meesterwerk van Walter
Hege, waarop ik binnenkort nog eens hoop te
rug te komen.
Zoo zoetjesaan wordt het drukker, want als
„de zingende trek" zijn einde nadert en alle
zomervogels voor eenige maanden afscheid
hebben genomen, trekt een indrukwekkend
vogelleger over ons land heen en ongehoorde
aantallen wintergasten komen zich vestigen
in hun winterkwartieren. Als de laatste visch-
diefjes en groote sterns krijschend en vis-
sehend langs onze stranden naar het warme
Zuiden reizen, gaan ook de laatste boeren
zwaluwen ons verlaten en verschijnen de voor
posten van het bonte kraaienleger. Dagen
aaneen trekken ze in gesloten gelederen over
het herfstland en langs den zeereep en als ze
alle hun winterdomicilie weer betrokken heb
ben huist er in ons land een vogelbevolking,
minstens even talrijk en soortenrijk als in
Mei en Juni; den besten vogeltijd van het ge-
heele jaar. Horden koperwieken, spreeuwen en
kramsvogels, keepen en vinken doen zich te
goed aan de vruchten en zaden van meidoorn
vlier, Geldersche roos, braam en liguster, van
beuk en els en berk, en tal van roofvogels
trachten hun slag te slaan in dezen voorraad
van goed doorvoede doortrekkers en winter
gasten. Leeuweriken en piepers vluchten nog
steeds naar het zuiden, overal bemerken we de
gele sijsjes in de elzensingels en als de eerste
najaarsstorm de laatste verdorde bladen van
de boomen veegt, zijn we haast ongemerkt in
den winter verzeild geraakt.
Een paar vorstdagen kunnen dan plotseling j
het karakter van het landschap doen veran
deren, want alle niet winterharde planten
laten dan onmiddellijk hun stengels en bladen
slap hangen en de vorst is het ook die ruineus
huishoudt in die wonderwereld van zwammen
en paddestoelen, waardoor heel veel van de
feestelijkheid in het herfstwoud verloren gaat,
Maar de vorst is het ook die de vogels weer
tot hernieuwde actie dwingt, want elke, plot
seling invallende koude voert een stroom van
vogels binnen onze landspalen. Als door een
stoot van den pooladem voortgedreven ijlen
de vogels naar het Zuiden en deze massale
trekbewegingen die wij „rushes" noemen, tre
den steeds op bij plotselinge temperatuurda
lingen of sneeuwval. Dan kunnen er in een
enkelen nacht weer duizenden koperwieken
overtrekken, dan is de lucht !s morgens weer
vervuld van pieper- en leeuwerikgeluidjes,
kramsvogels vertoonen zich in groote scharen,
groote troepen spreeuwen ijlen voort met on
gekende haast en ook de kieviten vluchten
voor de koude. Lang de kust reizen lange
slingers plevieren, duikers, futen, allerlei
ganzen en eenden en zwanen: de opschuiving
van den Poolkap af naar den evenaar wordt
door de barre koude opnieuw gestimuleerd en
deze uiterst boeiende gebeurtenissen, die ons
onvermengde vreugde kunnen verschaffen zijn
vaak reeds eenige dagen va.n te voren te voor
spellen. Meldt Oslo strenge vorst en laat het
weerkaartje zien dat de koudegolf zich ook
over onze gewesten zal uitstrekken, dan kun
nen we weer bewegingen in de vogelwereld
verwachten. Houdt de koudeperiode aan,
dan vallen al spoedig de eerste slachtoffers.
Reigers, ijsvogeltjes, watersnippen, roerdom
pen. tal van eenden waterhoentjes en meer
koeten en allerlei vogels die gebonden zijn
aan open zoet water krijgen gebrek en raken
spoedig uitgeput.
Stervende Jan vcsn Gent, slachtoffer van de
stookoliën elden.
Ook een stormperiode kan een geduchte op
schudding onder de vogels verwekken, vooral
als deze samenvalt met het felst van den trek-
tijd, welke meestal bereikt wordt in de laatste
October- en de eerste Novemberweken. Hon
derden roeken, bonte kraaien, leeuweriken,
vinken, tal van eenden, zeekoeten, alken,
meeuwen en plevieren spoelen dan aan op
onze stranden. Die alken en zeekoeten en zee-
eenden zijn echter in den regel geen directe
slachtoffers van den storm, maar vonden den
dood door de taaie stookolieresten welke de
oppervlakte der zee bezoedelen, Taaie, dikke
teerresten plekken aan de borst en buikvee-
ren en al mocht zoo'n ongeluksvogel nog le
vend de kust bereiken, ze zijn reddeloos ver
loren, want ze zijn niet meer tot duiken en
zwemmen in staat en kunnen dan ook geen
voedsel meer bemachtigen. Honderdduizenden
zeevogels komen elk jaar op deze wijze om
en zoolang het kwaad door internationale
samenwerking niet bestreden wordt, zullen wij
deze tragische wintel-verschijningen op ons
strand blijven aantreffen.
JAN P. STRTJBOS.
op onze kusten in de branding.
Modern Salonameublement 2
crapauds 4 stoelen, alles vee-
rend van 75 voor 48.50
Leeren Crapauds van 25 voor 17.50
Pracht Dressoirs met 2 laden
en ing. theevitrine v. 35 voor 22.50
Bureau-ministre zwaar eiken
van 39 voor 25.—
Bureaustoel veerend van 14
voor 8.50
Pracht Waaier Salon ameuble
ment van 120 voor80.—
Hyper Modern Salongarndtuur
zeer solide van 105 voor74.50
Pracht handgepolitoerde eet-
kamer, geheel compleet, iets
voor kenners van 175 voor 127.50
Onze reclame eetkamer be
staande uit pracht eiken dres
soir, 2 fauteuils 4 stoelen en
uitschuiftafel 48.50
Origineele karpetten het
beste van het beste van
57.50 voor 35.—
Karpetten alle soorten v.a8.50
Wollen dekens de beste met
loodje en garantiebewijs van
14.75 voor 8.75
Damesfauceuils nu 9.50
Massief eiken slaapkamer zeer
zware uitvoering compleet
van f 95 voor 75.—
Huiskamers prima moquet
van 25 voor 17.50
Theemeubels eiken met coro-
mandel van 9.50 voor6.
Dressoir geheel noten
van 55 voor 35.
Spiegelkasten van 40 voor 29.50
Orig. Chesterfield salonameu
blement van 140 voor100.
Pracht uitschuif taf els
van 14 voor 10.50
Rookfauteuils m. prima kussens 8.25
Salontafels zeer zwaar 8.
Schitterende slaapkamer met
ingebouwde toilettafel, nieuw
ste model van 165 voor125.
Speeltafels met groen laken 2.75
Bedstellen prima 6-deelig25.
Bedstellen 6-deelig de zwaarste
onvermengde Java kapokvul
ling van 60.— voor 40.
Dezelfde maar met het nieuw
ste systeem afneembare tijk 45.
Origineele schilderstukken van
Tilly Moes, Noor-dam, enz.
nu vanaf 7.50
Eng. -n Old. Finish eetkamers; twee van 245.voor 155, een van
265.voo" 185.een van 345.voor 225.en een van
390.— voor 265.—. Eng. Riet Salongarnituur bestaande uit 3 pers.
bank 2 fauteuils en tafel van 180.voor 130.
TEVENS TIENTALLEN MODELLEN Salonameublementen, Slaap
kamers, Huiskamer ameublementen, Dressoirs, Theemeubels, Spie
gels, Salon-, Schuif- en Rooktafels, Bureaux, boekenkasten, Divans,
Fantasie crapauds, Linnenkasten, Ledikanten, Gezondheidsmatras
sen, Etsen, Schilderstukken, Tafel- en Divankleeden, BloemtaSels,
enz. enz. zoomede pl.m. 600 Karpetten, alles tegen EXCEPTIO
NEEL LAGE PRIJZEN
Afd. Haarlem, ZIJLWEG 23-25-26-28-30, Tel. 14567
Verkoop uitsluitend a contant en onder volle garantie. Gekochte
goederen worden desgewenscht gedurende ombepaalden tijd gra
tis bewaard, betaling dan eventueel bij bezorging. Alle toonkamers
zonder eenige verplichting t- bezichtigen.
1Wintertijdhongertijd. Kapmeeuwen, bij het Spaarne, komen bij honderden op het ge
strooide brood af.
Officieel begint de herfst op den 21sten
van herfstmaand, maar lang voordien
bemerken de wandelaars en allen die
belangstellen in de uitingen, het be
drijf van plant en dier betreffende en zij die
zich aangetrokken voelen tot 't natuurleven,
de allereerste teekenen van kentering. In de
eerste dagen van Juni waren er al dagen waar
op jonge kopmeeuwen naar 't Zuiden reisden
en als we nog meenen volop in den zomer te
toeven, vlucht een indrukwekkend vogelleger
reeds voor den herfst, die nog zoover af lijkt.
Langzaam zien we de sfeer, de stemming bui
ten veranderen en. verworden en als in de eer
ste week van Augustus 's avonds de lucht ver
vuld wordt van zangerige tureluurgeluidjes en
fluittoontjes van oeverloopers die langs de
ongebaande, wegen van den donkeren hemel
trekken, moeten we het elkaar bekennen dat
het' ernst' wordt. De avonden worden anders
en met een zekeren weemoed proef je 's mor
gens vroeg den invloed van den stervenden
zomer.
De nachtegaal zingt allang niet meer, zijn
heerlijk lied is verstomd en laat een leegte
achter in het eikenhakhout, maar de spotvo
gel houdt nog dapper vol en ook in het riet
land weten de karekieten en de rietzangers
nog van geen ophouden. Boven de afgemaaide
hooilanden zwerven de kieviten tot groote troe
pen vereend en overal uit de stoppelveldjes
klinkt de zeurroep van de spreeuwen. In de
duinen wordt het al stiller en stiller, alleen
de wulpen en de scholeksters, die het nog druk
hebben met hun reeds flink uit de kluiten ge
wassen jongen, brengen nog wat leven in de
brouwerij. Maar welk een verschil met mid
den-Mei, als het allerwege davert van vogel
zang en je uren achtereen kunt liggen luiste
ren naar het concert van grasmusch en tuin-
fluiter. van roodstaart en fitis, van kneu en
vink, wielewaal en -koekoek, van boompieper
en nachtegaal. Vooral die dreinende geluidjes
van de voedselzoekende, vale, jonge spreeu
wen geven weer een sterk besef dat die heer
lijke jubeltijd van den voorzomer voorbij is.
We voelen een zekere vermoeidheid, het groen
en blad van plant en boom wordt donkerder
en dieper van toon, het fleurige, het frissche
en jonge van het voorjaar en den voorzomer
raakt zoek onder de weelde van den zomer,
den zomer die maar o zoo kort duurt.
En in dezen tijd, een periode die zich ken
merkt door traagheid en matheid en waarin
het dubbel moeite kost zich in te spannen en
te genieten, volgens mijn begrippen de minst
interessante tijd van het geheele jaar, vallen
de groote vacanties. We bemerken de stilte en
lusteloosheid als reactie op de geweldige in
spanning en krachtverbruik. welke het voor
jaar eischte van plant en dier en daaraan
onttrekken we ons niet licht. We gaan ons
voelen als museum-bezoekers, na een langen
dag van kijken en bewonderen en opnemen.
Overdag kan het drukkend warm zijn, de
nachten zijn zwoel, overal worden we ge
plaagd door de talrijke wespen, de vliegen
zijn stekerig. Meer dan ooit valt het moeilijk
onze belangstelling te concentreeren op de
dingen buiten, wijl vaak de ware lust ont
breekt. Maar lang niet allen ondergaan deze
stemming van traagheid, voelen zich inte
gendeel opgewekt en vol spirit.
De naderende herfst wordt pas goed merk
baar. als we in onzen tuin het rijke kleuren
gamma van tal van nazomerbloemen gaan
ontdekken. Hoog boven de phloxen en dahlia's
rijzen de zonnebloemen en Verbascumsoorten
en de herfstasters beginnen nu pas goed. En
kele zonnebloemen zijn al uitgebloeid en la
ten hun zware bloemschijf, waarin de zaden
rijpen, hangen. Telkens verschijnen er nu
meezenfamilies bij hof en huis en ze vinden
onmiddellijk de olierijke zaden. Als ware acro
baten bungelen ze omgekeerd aan de uitge
bloeide zonnebloemen en peuteren de zaden
er uit. De grootste zaden bevinden zich steeds
in de buitenste zone en deze „pitten" die ook
rijper zijn dan de meer naar binnen gelegen
zaden, worden het eerst soldaat gemaakt. Ook
dë groenlingen komen er op af en weten hun
deel te bemachtigen, maar onder de huis-
musschen zijn er maar enkele die het klaar
spelen.Wel probeerden ze 't steeds weer hangen
„biddend" en onder snel vleugelgetril aan de
groote zaadschijf, trachten zich vast te klem
men, maar het lukt maar bitter slecht. Dan
stellen ze zich tevreden met de door de mee
zeil of groenlingen uitgehakte en op den
grond gevallen zaadjes. Toch kun je merken
dat de huismusschen die veel in contact ko
men met die aarts-klauteraars van meezen de
kunst kunnen afkijken. Maar in den regel zijn
het toch maar enkele individuen die aanleg
jbezitten en lang niet alle musschen zijn zoo
handig dat ze zich meezen-allures kunnen
verwerven.
In den regel bestaan die meezenfamilies uit
een paai' ouden met jongen, wat later in den
tijd zijn bet ook vaak echte zwerftroepen en
dan worden ze gevormd door gemengde fami
lies, Voortdurend roepen ze elkaar toe en als
ze alle boomen, struiken en heesters in den
tuin geïnspecteerd hebben, zwerven ze ver
der, van tuin tot tuin, de geheele buurt door.
Het meerendeel van deze troepen bestaat uit
jonge koolmeezen, meesjes van enkele maan
den oud, wat heel gemakkelijk te zien is aan
hun vale, geelachtige onderzijde met smalle
donkere stropdas en dofzwarte schedelkap en
vuilwitte wangen. Het veeren-pakje zit hun
ook niet aan het lijf gegoten, zooals in het
voorjaar, als elk veertje glanst en strak en
gaaf op zijn plaats zit. Soms zijn de'staar t-
pennen verborgen en krom, alsof ze in een te
korte bedstede geslapen hebben, de kopveer-
tjes zijn rafelig en vaal: in één woord ze zien
er uit als burgerlieden, die wat aan lager wal
zijn geraakt. Maar ook de oude koolmeezen
zien er lang zoo inooi niet uit als eenige maan
den geleden. En dat is ook begrijpelijk, want
zij hebben een zware en moeilijke campagne
achter den rug, een periode van moeizaam
zwoegen en sjouwen voor een eeuwig hongerig
en talrijk kroost en het is hun aan te zien dat
hun dit niet in de kouwe lcleeren is gaan
zitten.
Daar zingt op een zonnigen ochtend plotse
ling een roodborstje: een prachtig, naaldfijn
en zeer hoog liedje in mineur. Dat is dan de
eerst gearriveerde winbergast, want onze eigen
broedvogels, de roodborstjes die in de om
geving van onze woning in boschjes en plant
soenen nestelden en daar hun jonge groot
brachten, waren al vertrokken in Augustus
en nu worden de opengevallen plaatsen weer
ingenomen door exemplaren uit het Noorden,
uit Skandinavië, Denemarken en uit de landen
rondom de Oostzee. En dat heeft in den regel
plaats in de eerste week van September en
een zekere regelmatigheid in het verschijnen
van die eerste wintergasten valt dan ook
moeilijk te ontkennen.
Tegelijk met de eerste winterroodborst'jes
verschijnen ook de kleine goudhaantjes, ook
weer Zweden, Noren of Finnen; kleine, mees
achtige vogeltjes die zich bij voorkeur in
naaldhout ophouden. En de late bramenzoe
ker, die speurend en garend de duinhellingen
afzoekt, ontdekt plotseling een groote roof
vogelfiguur: de eerste buizerd, Soms zijn het
gewone buizerden, een roofvogel die in ver
schillende deelen van ons land met muizen
buizerd betiteld wordt, maar vaak zijn het
ook ruigpootbuizerden, die we gemakkelijk
aan de lichte vleugelonderzij de met de sterk
sprekende en donkere okseiplekken en witte
staartwortel van den buizerd kunnen onder
scheiden. Dan wordt het ook tijd weer uit te
kijken naar den vischarend, een vrij zeldzame
Septemberverschijning. Het is dan ook als een
buitenkansje te beschouwen deze merkwaar
dige roofvogel, buiten en in het wild te ont
moeten. We kunnen hem echter bewonderen
De Zeekoet is een winter verschijning
