*ll» 1 Regeering wijst den corporatieven staat af. K. N. I. L. M. v f 'f Auto met vijf menschen in het Merwedekanaal. 51e Jaargang No. 15448 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen: Donderdag 2 November 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. VV. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMEW 1 KW per Week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week f0.05, per maand 0.22. per 3 mnd. 0.65 franco per post '0-7214 Bureaux: Groote Houtstraat 93 o Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: I5 regels 1.75, elke regel meer 035. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels ƒ0.30. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering vooi Maand- en Weekabonnés Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand. Voet ot Oog f 400.-, Duim f 250.- Wijsvinger f 1 50... Elke andere vinger f 50.-. Arm- ot Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. ZondagsbladLevenslange ongeschiktheid f 2000.-. Overlijden f 600- Verlies van Hand. Voet of Oog f400... Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f 30- DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 2 November. Het Tragische Proces- Het zich moeizaam voortslepende Rijksdag brand-proces is nu in een nieuw stadium ge treden. Het is tragisch geworden. Voor de vijf verdachten moet het dat steeds geweest zijn. Voor den objectieven buitenstaander, die er andere kanten aan ziet dan de hunxxe, dringen zich factoren van algemeen belang op. De tragiek daarin is. dat dit proces wordt voortgezet, terwijl men zeer kennelijk de zaa,k niet meer beheerscht. Aanvankelijk was het alleen ongewoon te noemen dat er zoo veel vuldig gereageerd werd op buitenlandsche publicaties over de zaak. Men neemt in andere landen aan dat een juiste en zuivere berech ting van een proces eischt, dat men zich tot de zaak zelf bepaalt, en dat de waardigheid van den rechter zich boven commentaren- van-buitenaf moet stellen. Maar nu is het wel heel duidelijk geworden dat allerlei andere dingen hun invloed op den gang van zaken doen gelden. Ten eerste een slordige, onvolle dige soms min of meer fantastische voorbe reiding der zaak in de instructie, ten tweede verschijnselen, die leiden tot het hooren van de zonderlingste getuigen. Enkele dagen ge leden is in deze rubriek al gewezen op het treurige optreden van een kwebbelende juf frouw met haar leuterenden zoon en van oen rijksdagbeambte, wiens verklaringen niet de geringste critiek konden doorstaan en van wien men op z'n best. kon veronderstellen, dat hij zich eens in het openbaar wou vertoonen en zijn naam in de kranten krijgen. Sindsdien is het van kwaad tot erger ge gaan, en men kan er in Duitschland wel ze ker van zijn, dat het optreden van een ge tuige, die recidivist is en dien men niet eens onder eede durft te hooren, een allertreurig- sten indruk heeft gemaakt. Na dit individu heeft men nog een dergelijk verschijnsel la ten optreden, dat al verscheidene veroordee lingen achter den rug had en uit de com munistische partij was gesmeten. Dr. Sack, Torglers verdediger, heeft dit' heer zoo scherp aangevallen, dat er van zijn verkla ringen vrijwel niets schijnt overgebleven te zijn („schijnt"!.maar wat heeft het voor zin, door dergelijke kerels niet-beëedigde ver klaringen te laten afleggen? Als men ze zoo weinig vertrouwt, dat men uit blijkbaren eerbied jegens den eed, hen niet laat zweren dat zij de waarheid zullen zeggen, waartoe dient hun geklets dan? Als bewijsmateriaal zal het toch bezwaarlijk kun nen dienen. Wat moeten zij dan eigenlijk ■doen? Stemming maken tegen de wijze van procesvoering? Dit is inderdaad, althans in het buitenland, het onvermijdelijke resultaat. Het wekt verwondering dat de president dr. Bünger, wiens onpartijdigheid en onkreuk baarheid overigens nog steeds algemeen aan genomen wordt, niet weigert om dergelijke getuigen te hooren. De oude president schijnt zich iedereen maar op zijn "dak te laten sturen, en wie zich beleefd genoeg tegenover hem uitdrukt laat hij genoegelijk getuigen. Wie daarentegen uit den ban dspringt, althans niet precies volgens zijn opvattingen zich gedraagt, heeft het bij hem gedaan en zoo is de Bulgaarsche verdachte Dimitrof er nu weer voor de zoo- veels te maal uitgesmeten, hetgeen weinig te be teekenen heeft want vandaag zit de man er natuurlijk weer, en bestookt den armen ouden president opnieuw Tot dusver is in steeds sterker mate de indruk gewekt dat Dimitrof onschuldig is aan den Rijksdag brand, Dat een onschuldig man zijn geduld verliest als men getuigen tegen hem laat optreden, die te verdacht zijn om onder eede gehoord te worden, is toch waarachtig be- grïipelijk. Zelfs als Dimitrof schuldig was zou hij ge lijk hebben als hij zich over deze individuen verontwaardigde. Blijft de steeds raadselachtiger wordende vraag: hoe moet dit verwarde proces, dat blijk baar door zijn leiders niet meer beheerscht wordt en den indruk wekt van een volkomen warwinkel, afloopen? Is er misschien een schorsing en een last tot nieuwe instructie op til? Of gaat men maar op deze manier door.? Waarheen eigenlijk? Hel mag ook merkwaardig heeten dat de perskoelies van de Duitsche regeering geen bevel krijgen om er zich buiten te houden. Het wordt steeds vreemder. R. P. STEUN VOOR MIDDEN5TANDSBEDRIJVEN. WETSONTWERP ZAL SPOEDIG KOMEN. In de Memorie van Antwoord op de Alge- meene Beschouwingen der Tweede Kamer over de Rijksbegrooting deelt de regeering mede, dat het wetsontwerp eener steunrege ling voor ten gevolge van de crisis in liquida tiemoeilijkheden geraakte middenstandsbe- drijven niet lang meer op zich zal laten wach- ilfiftpens een vereenvoudigde regeling voor het £l|gigs gerechtelijken weg ineasseeren van kleine vorderingen is overleg tusschen de de partementen gaande. De regeering is niet de meening toegedaan, dat een toezicht op het bankwezen wensche- lijk.is. Aan een Industriebank bestaat geen behoefte F. S. NOLST TRENITé f Te Ascona in Zwitserland is, 69 jaar oud, overleden de heer F. S. Nolst Trenité, ge- pensionneerd kapitein te zee van de Neder- landsche marèine, oud-lid van het Hoog Mili- Jair Gerechtshof. Wel wenscht zij een corporatieve maatschappij. Resultaten der Bedrijfsradenwet worden afgewacht. Werkverschaffingsplan van f 60 milïioen voor 1934. In de memorie van antwoord op de algemeene beschouwingen der Tweede Kamer over de Rijks begrooting doet de regeering hoogst belangrijke mededeelin- gen. Ten eerste over, den corporatieven staat. Zij trekt een vergelijking met 1848, toen de wil tot wijziging van de staatsinrichting op een doelbewuste actie berustte, geleid door vooraanstaande personen op staatkun dig gebied en op de basis van een wel om lijnd program. De beweging thans hier en daar onder het volk merkbaar iets anders dan een volksbeweging waarop door de leden die op herziening aandrongen wordt gedoeld, is noch algemeen noc-h concreet. Ze is gegrond op een bij velen nog slechts vaag begrip van een corporatieven staat, een begrip, dat in zijn meest gangbare beteekenis de regeering volstrekt verwerpelijk acht, omdat het het maatschappelijk leven in al zijn geledingen aan de slliatsmaeht onderwerpt, omdat het kerk en godsdienst, wetenschap en bedrijf van zijn natuurlijke vrijheden berooft en alles dienstbaar wil maken aan de belangen van den staat. Ter beoordeeling van dit begrip heeft de regeering de voorlichting eener staatscom missie niet noodig. Zij heeft daarover een gevestigd oordeel. De regeering deelt verder mede. dat zij an ders staat -tegenover de ontwikkeling dei- maatschappij in corporatieven zin, al moet daarbij om misverstand uit te sluiten, al da delijk worden opgemerkt-,, dat zijdaarbij in de eerste plaats denkt aan wat tot dusver als publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie werd aangeduid. De regeering wil aan die ont wikkeling, naar mate der mogelijkheden, medewerken, gelijk blijkt uit haar voornemen de uitvoering der Bedrijfsradenwet zooveel mogelijk te bevorderen. Maar aan den ande ren kant wenscht zij er tegen te waarschu wen om zich niet te spoedig gevangen te ge ven aan de leuzen van den dag. Daar de grenzen tusschen beide begrippen corporatieve staat - en corporatieve maat schappij nog niet nauwkeurig bepaald zijn, is de regeering van oordeel, dat eerst nauw keurig moet worden gadegeslagen de resulta ten der geleidelijke uitvoering van de Be drijfsradenwet. Tegen te veèl partijtjes. De regeering meent, dat bij een eventueele wijziging der kieswet, die dan tijdig en niet in het zicht van Kamerverkiezingen moet geschieden, ook aam de versnippering dei- politieke partijen aandacht zal moeten wor den geschonken. Versnelde bruggenbouw. De regeering is voornemens den versnel den bruggenbouw door te zetten en heeft daartoe een plan ontworpen, waarbij samen werking met partioulieren zal worden ge zocht en dat, indien het slaagt, intrekking van het aanhangige wetsontwerp betreffende den bruggenbouw ten gevolge zal hebben. Het is overigens aan twijfel onderhevig, of uitvoering op groote schaal van werken door particulieren geheel zonder invloed zou blijven op de leeningscapaciteit van den staat. De regeering is zoodanig overtuigd van de groote moreele en economische beteekenis van de vermeerdering van werkgelegenheid, dat zij een voor de uitvoering van groote werken noodig beroep op de geldmarkt zal doen, zoodra dit eenigszins mogelijk zal zijn. Zij vertrouwt.'dat, indien, ook door het aan nemen van de aanhangige begrootingsvoor- stellen, de ernstige wil van regeering en volks vertegenwoordiging zal zijn gebleken om het in de millioenennota ontwikkelde financieele plan ten uitvoer te brengen en zoodoen de in den kortst mogelijken tijd de begroo ting te doen sluiten, dat beroep niet tever- geefsch zal zijn. Een voorloopig plan van vervroegd en ver sneld uit te voeren werken, waarvan een ge deelte reeds is voorbereid, omvat o.m. den aanleg van kanalen en veerhavens, normali satie van rivieren, wegenbouw (die de ge vreesde vertraging zal voorkomen), brug genbouw, spoorwegwerken, aanleg van vlieg velden, ontginningswerken en ook het be gin van de droogmaking van de N.O. Zuider zeepolder, te zamen tot een bedrag, dat voor 1934 op rond f 60 milïioen is geraamd. Dit geheele bedrag in een jaar te vei'werken zal door den vereischten tijd voor voorbereiding en onteigening exx met het oog op het be- noodigde technische personeel, groote in spanning kosten en hoogstwaarschijnlijk het nemen van bijzondere maatregelen mede brengen. (De Kon. Ned. Ind. Luchtvaart Mij. bestaat thans 5 jaar en heeft in dien tijd 82000 passagiers, 70000 K.G. post en 400.000 K.G. goederen vervoerd. Zij vloog 3.850.000 K.M. of bijna honderd maal rondom de aarde) Ons vaderlandsche hart gaat trotsch Op Neerland's vaart door hooger sferen, Want menig land kan op dit puixt Van ons. dat weten wij, nog leeren. Dat danken wij de K. L M., Zij is de draagster van de eere, Die letterlijk de hoogste is, Die wij de wereld presenteer en. Zij vliegt met regelmaat der klok. Niet slechts naar onze nabuurlanden Maar onderhoudt van week tot week Met onzen Oost familiebanden. Doch hoe rechtvaardig ook die dank, Hij mag ons waarlijk niet bedriegen, Dat er ook nog een tweede is, Die onder onze vlag kan vliegen. Aan d' ommezijde van den bol, Waarop wij zelf door 't luchtruim snellen, Vex-vult de Knilm een hooge rol, Die ook terdege mee mag tellen. Daar vliegen Nederlanders ook Naar Oosten, Westen, Zuiden, Noorden, Hoewel wij, in het moederland Hen nimmer zien en nimmer hoorden. Kijkt u de cijfers maar eens aan, Die ik hierboven heb gegeven, In 't kort en vluchtige bestaan Mocht ook de Knilm al wat beleven. Haast honderdmaal de aarde rond, Het is om duizelig te worden Ook dat bedrijf is kerngezond. Van hoogste Nederlandsche orde, De Knilm heeft nu vijf jaar bestaan, Te kort voor plechtig jubileeren, Maar voor wij haar weer laten gaan, Wou 'k haar toch even memoreeren. P. GASUS. Jonge vrouw en haar zoontje verdronken. Haar moeder, dochtertje en de chauffeur gered. In Italië is op initiatief van Mussolini het „feest van het huwelijkgevierd, waarop hon derden paartjes in den echt vereenigd teerden. Aan 60.000 jonge echtparen schonk de Duce een pakket babygoed. Woensdagmiddag omstreeks 3 uur is onder Loenersloot, gemeente Abcoude-Baambrug- ge een ernstig autoongeluk gebeurd, dat twee slachtoffers heeft geëischt. Een auto van een taxi-maatschappij uit Den Haag bevond zich op weg van de residentie - naar LaTen. In den wagen waren, behalve de bestuurder, nog vier personen gezeten, n.l. de ongeveer 60-jarige mevrouw Muller, echtgenoote van een gepensionneerd arts uit Nederlandsch- Indië en thans woonachtig in Den Haag voorts een schoondochter van mevr. M. en haar twee jonge kinderen, een jongen van tien en een meisje van acht jaar. De familie was op weg naar Laren om daar een zoon tje, dat te Laren in een rusthuis verpleegd wordt, te bezoeken. Bij de brug over het Merwedekanaal on der Loenersloot is de bestuurder van den wagen, een ongeveer 18-jarige chauffeur uit Den Haag, den verkeerden weg ingesla gen. In plaats van den hoofdweg te volgen is hij vermoedelijk door onbekendheid met den weg ter plaatse het zandweggetje naar Nigtevecht opgereden. Plotseling schijnt de wagen te zijn gaan slingeren met hei noodlottige gevolg, dat de auto met de vijf pei-sonen in het Merwedekanaal terecht kwam. Onmiddellijk schoten verschillende menschen die het ongeluk zagen gebeuren te hulp. Vrij spoedig konden de vijf perso nen dan ook uit den wagen en op het droge worden gebracht. De chauffeur en mevr. Muller hadden zich direct uit den wagen kunnen bevrijden, ter wijl de drie anderen er uit moesten worden gehaald. O.m. hebben omstanders enkele malen gedoken. In tusschen was dr. Van Doorn uit Abcoude gewaarschuwd, die slechts den dood kon constateeren bij de jonge vrouw en haar tienjarig zoontje. Het kleine meisje alsmede mevr. Muller kwamen er vrij goed af. Mevr. M. had zelfs nog ge poogd door kunstmatige ademhaling toe te passen de levensgeesten van haar schoon dochter op te wekken, evenwel zonder re sultaat. Ook dr. Van Doorn mocht daarin niet meer slagen. De auto is later in den middag met een kraanwagen op het droge gebracht en in beslag genomen. De drie geredde personen zijn per auto naar Den Haag vervoerd. De burgemeester van Abcoude, Jhr. Dedel. was spoedig ter plaatse en leidde persoonlijk de verschillende werkzaamheden. Bij het réddingwerk wist men niet. dat naast de chauffeur nog het 10-jarig jonge tje gezeten had. Eerst 's middags, toen een kraanwagen de auto lichtte, heeft men het knaapje gevonden. De grootmoeder en de chauffeur waren te overstuur geweest om van zijn aanwezigheid op de bestuurdei'sbank kennis te geven. De echtgenoot van de verongelukte dame, die in Indië vertooft, is door den burgemees ter van Abcoude-Baambrugge telegrafisch op de hoogte gesteld. De verdronken dame was 40 jaar oud. De chauffeur studeerde voor marconist en was pas drie dagen bij de taxionderneming in betrekking. Geheel verkeerde weg genomen. .Blijkbaar door volslagen onbekendheid met de route is hij over Harmeien in stede van over Amsterdam gegaan en daarna op polder wegen aan het dwalen geraakt. Klaarblijkelijk wilde hij over Vreeland naar Hilversum gaan en vandaar naar Laren. In stede van op den Oostelijken kanaaldijk rechts af te slaan is hij echter doorgereden op den ongebaanden dijk weg, waarbij een bord staat „Eigen Weg. Rijks waterstaat". Toen de chauffeur de Vreelandschelaan on geveer een Kilometer voorbij was, vroeg hij aan den pontwachter A. Barneveld, of hij op den goeden weg was, waarop deze hem het te gendeel verzekerde. De chauffeur heeft toen zijn auto, laten keeren en wilde den kanaal dijk afrijden, om vervolgens de Vreelandsche laan in te slaan. B'ij het terugrijden is de wagen van den dijk af geraakt en met een geweldige plons ixx het water terecht gekomen en over den kop ge slagen. Een ploeg arbeiders, die aan den weg werk zaam was. kwam onmiddellijk aansnellen, om zoo mogelijk hulp te bieden. Ook de veehou der J. Verhoef, en de pontwachter A. Barne veld stelden alle pogingen in het werk, om de drenkelingen te bereiken. Inmiddels hadden de inzittenden van de auto kans gezien, de portieren te openen, en, met groote moeite, uit het voertuig te krui pen. Dat de oudste der beide dames dit deed, was nog een gevolg van hetgeen baar schoon dochter haar had toegeroepen, want eerstge noemde was eerst niet voornemens, daartoe over te gaan, uit vrees voor het water, dat als dan met kracht zou binnenstroomen. De schoonmoeder en haar kleindochtertje kon den veilig uit de auto komen en ook den chauf feur gelukte dit. Zoodra deze drenkelingen werden opgemerkt door hen, die zich op deix oever bevonden, werd hulp geboden. De vo rengenoemde J. Verhoef stak een langen stok toe, waarmede hij er in slaagde, de grootmoe der en het meisje te bereiken. De pontwach ter Barneveld sprong met anderen in een jkè Beüuqeijkste Te Loenersloot is een auto te water geraakt. Een moeder en haar zoontje verdronken. Ilaar schoonmoeder, dochtertje en de chauf feur gered. pag. 1 De regeering deelt aan de Tweede Kamer me de, dat zij den corporatieven staat beslist afwijst, aan een corporatieve maatschappij echter wel medewerken. pag. 1 De regeering deelt mede. dat groote werken be spoedigd en ondernomen zullen worden als werkverschaffing. Voor 1934 is f fa'O milïioen uitgetrokken. pag. 1 Bij de groote te ondernemen werken is het maken van den N. O. Zuiderzeepolder en opvanging van de vertraging in den wegen bouw. pag. 1 Spoedig zal een wetsontwerp verschijnen voor steun aan in moeilijkheden verkeerende middenstandsbedrijven. pag. 1 Spoedig wordt een wetsontwerp ingediend ter beteugeling van excessieve uitlatingen in het openbaar. pag. 1 De regeering heeft besloten tot verlaging der loodsgelden. pag. 2 Minister De Wilde verklaart, dat de omroep- vereenigingen moeten samenwerken tot exploitatie van de zenders. pag 4 Als gevolg van den gespannen toestand op Malta, wordt opschorting van de grondwet verwacht. pag. 3 De Labour partij behaalt in Engeland grcole successen bij de gemeenteraadsverkiezingen. pag. 3 De in Duitschland gearresteerde Britsche journalist Noel Panter is op vrije voeten ge steld; hij moet Duitschland verlaten. pag 3 In het proces te Berlijn heeft een geroyeerde communist gezegd, dat Torgler terreurplan- nen had, wat door dezen werd bestreden. pag 3 ARTIKELEN. ENZ. R. P.; Het Tragische Proces. nag. 1 Jhr. dr. B. c?e Jong van Beek en Donk; Uit de herfstzitting van het Internationale Ar beidsbureau. pag 3 Van onzen Londenschen correspondent: Jour nalistieke verwording in Engeland. pag. 5 Sport in t' kort. pag. 5 H. G. Cannegieter; Film nieuws: Greta Garbo in „Zooals gij mij begeert". pag. 9 J. B. Schuil: De tooneelwedstrijd van „Jacob van Lennep". pag. 9 K. de Jong: Orgel- en vocaalconcert in de Con certzaal. pag. 9 Voor de vrouw. pag. 8 Vr. S.: Langs de Straat. „Poppekast". pag. 5 ECHTE WALES-ANTHRACIET o.a. a 2.50 WITTOP KONING - HAARLEM HAR M EN J AN S WEG 67A TELEFOON 16100 (Adv. Ingez. Med.) roeiboot en roeide ijlings naar de in levens gevaar verkeerende personen. Op deze wijze mochten zij er in slagen, de oudste der beide dames, alsmede de« chauf feur en het- 6-jarig meisje behouden op den vasten wal te brengen. De schoondochter (moeder van het 10-jarig knaapje, dat ook nog in de auto was) had geen kans gezien, den wagen te verlaten; hal verwege h.et portier heeft zij de reddingspo gingen moeten opgeven. Wel werd, zoodra men deze dame met behulp van een roeiboot naar den oever had gebracht, door den pont- wachter en even later door dr. van Doorn uit Abcoude, de kunstmatige ademhaling toege past. doch deze pogingen mochten niet meer baten. Het leven bleek reeds geweken. Liefderijke hulp werd aan de drenkelingen verleend door de familie J. Kroon, in wier boerderij allen van droge kleeding werden voorzien. Afgaande op het klokje, dat zich in de auto bevond, moet het ongeluk geschied zijn om 5 minuten voor half 3. De auto is door de po litie in beslag gexxomen. EEN WET OP EXCESSIEVE UITLATINGEN. REGEERING ZAL HAAR INDIENEN. In de memorie van antwoord op de alge meene beschouwingen der Tweede Kamer over de Rijksbegrooting 1934 doet de regeering de volgende belangrijke mededeelingen: Een wetsontwerp, beoogende o.a. een scher pere repressie van ontoelaatbare uitingen in het openbaar, zal de Kamer weldra bereiken. De kwestie van het zich houden aan door volksvertegenwoordigers afgelegde eeden of beloften wil de regeering aan een commissie voorleggen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1