SUd HUeiaas Dollarprinses. 51e Jaargang No. 15467 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrijdag 24 November 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week f0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post f 0.72& Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: i.5 regels ƒ1.75, elke regel meer f035. Reclames 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.- Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000... Overlijden f600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIC BLADZIJDEN. HAARLEM, 24 November. Sisyphus. Mr. M. Slingenberg, wethouder van finan ciën, heeft gisteren in zijn begrootingsrede zichzelf (en het college van B. en W. als ge heel) vergeleken met Sisyphus, zoon van Aeolus, die veroordeeld werd om een zwaren steen een berg op te rollen. Telkens als-ie bijna boven was rolde de steen weer omlaaj en moest hij weer opnieuw beginnen. Een aardig beeld van de wijze waarop de goden, nl. de regeering, de gemeentebesturen tegenwoordig behandelen. Ze maken een be grooting gereed, zijn blij dat het ding sluit, hebben de hun toegewijde neuzen in den Raad geteldnog één duw en de zware steen is erdaar komen de goden en verordinee- ren een nieuwe korting op de uitkeeringen aan de gemeenten, of een nieuwe bezwarende voorwaarde, en de steen rolt weer omlaag. Alle B.t en W.'en kunnen opnieuw beginnen. Toch'geloof ik niet dat mr. Slingenberg zijn Sisyphus-vergelijking in de Eerste Kamer zal herhalen. Want daar loopt-ie het gevaar dat zijn partijgenoot de god Mèrcurius, anders gezegd mr. Oud, de Sisyphus-sage verder gaat uitspinnen. Waarom werd Sisyphus tot die straf veroordeeld? Omdat hij „de goden ver raden had". „Mijnheer de president, het ge achte lid vestigt er op deze wijze zelf de aan dacht op, dat de gemeenten te royaal geleefd hebben in voorgaande jaren". Zoo'n handigheidje zou de minister zich zeker niet laten ontgaan, en het geachte lid zou slechts de schrale troost overblijven, erop te wijzen dat Sisyphus in de Grieksche fabelleer wordt voorgesteld als de schran derste der menschen. Hetgeëii'mr. Slingenberg gisteren, met bescheidenheid, verzweeg. Ook sprak hij niet over het „sisyphisme", waarmee economen de opvatting aanduiden van hen, die den arbeid zoozeer liefhebben om den arbeid zelf, dat zij niet op zijn uitkomsten letten. In tegendeel: hij deed een beroep op den Raad om te helpen, den steen boven op den berg te krijgen. De Raad was eerst een beetje verbaasd. Mr. Slingenberg droeg de Sisyphus-sage in dicht vorm voor niet in de oorspronkelijke hexa meters van Homerus, maar dan toch in een vertaling daarvan. De wethouder van finan ciën als verzenzegger was iet-s^ nieuws, en zeer onverwachts. Zijn voordrach't"bïeek sober van expressie en gebaar, schoon gescandeerd en indrukwekkend. Het eindigde in applaus, en wij hopen dat hij het er niet bij laten zal en ons ook eens op moderner dichters vergasten. Zou men Werumeus Buning, Roland Holst, Nijhoff, Slauerhoff, Marsman e.t.cj. een groo- ter verrassing kunnen bereiden dan de ontr dekking, dat zij een wethouder van financiën hadden geïnspireerd? In zijn beantwoording van het debat had de wethouder geen al te ondankbare taak. Hij loopt geen kans dat er een motie van wantrou wen tegen B. en W. gericht en aangenomen zal worden, zooals zijn Amsterdamsche collega's. Ook was hem in het debat reeds lof toege zwaaid ik meen door mevrouw Scheltema omdat hij eerder dan zijn collega's in andere groote gemeenten de bezuinigings-noodzaak had ingezien en was gaan doordrijven. Waar mee hij dan de goden in Den Haag gediend instede van „verraden" zou hebbenOp de wethouders van financiën drukt trouwens in het algemeen gesproken, de schuld der te groote royaliteit-in-beter-jaren niet. Mr. Slingenberg wil geen belastingverhoo- ging. Hij zegt niet dat hij erbuiten kan blij ven, maar hij wil zoo lang mogelijk uitstellen. Het kohier is van '32 op '33 gedaald van 93 tot 83 millioen. hij voorziet dat het in '34 tot 75 millioen zal zakken, hij schakelt belasting- verhooging niet uit maar wil er in de eerste plaats komen door verlaging van de uitgaven. Het oude spook: de vrees voor verdere kapi taal vlucht naar de randgemeenten, doet zich nog steeds en met onverminderde kracht gelden. De nivelleeringswet de GeerKan heeft ons geenszins van dit spectrum bevrijd. Heb ik den heer Reinalda niet in het debat hooren zeggen: „We zouden moeten gaan aan nemen dat' de annexatie onvoldoende is ge weest"en mij met weemoed vele artikelen anno 192(5 en 1927 in deze rubriek herinne rend, waarin ik dat hardnekkig betoogd heb? Er is nu een strijd tusschen den wethouder en een deel van den Raad of men somsnige bezuinigingen, plus een verhooging van het electriciteitstarief. moet toepassen of er ko men door belastingverhooging. Maar in de droevige practijk komt de zaak eigenlijk hier op neer: „We zullen het allemaal wel moeten doen: de vraag is alleen: wat gaat voor? Dus, om in Raadstaal te spreken: de kwestie van prioriteit. Of dé kat het eerst zal bijten, of de kater Wel zei de wethouder dat de financiëele vooruitzichten van Haarlem niet zoo ongunstig zijn als het lijkt, omdat er maar heel weinig gemeenten bestaan die erin geslaagd zijn de dreigende tekorten op de begrooting-1934 te dekken. Ook is het verblijdend dat er minder werkloozen zijn dan een jaar geleden. Maar omtrent verlaging van kindertoeslag en vacantietoeslag voor het overheidsperso neel bleef de wethouder op zijn stuk staan, al neigde hij dan naar het voorstel-Kuiper in- plaats van dat van B. en W. over. Hij wees erop dat het overheidspersoneel nog steeds in een bevoorrechte positie is, en critiseerde het optreden der organisaties in het Georganiseerd Overleg. Het voorbereidend L.O. zal zoo lang mogelijk gratie krijgen Als de toestand in 1934 niet verslechtert zullen B. en W. niet voorstellen, het op te heffen. Maar ten aanzien van de opheffing van den schooltandartsendienst gaf de wethouder niet toe, en hij vond dat- de heer Reinalda overdreven had door die als „een vermindering van volkskracht" te bestempelen. Een kwestie van appreciatie Cs nCei alleen de. geaole vciend vxm uwe lundeeen, maat kif to» li zelf een eegenUik Cui den zeeg. van alien, dag bevegden. neen, een kwestie van woorden. Het is een onloochenbaar verlies. De wethouder verklaarde voorts dat aan het totaal der subsidies niet getornd „mag" worden. Als de Raad er een wil verhoogen moet hij dat, volgens hem, op de andere ver halen. Dit standpunt schijnt alvast een pret tige voorbereiding voor het debat over de H.O.V.-subsidie, over die van Vreemdelingen verkeer en wellicht nog een paar andere. De thans uitgetrokken subsidies zijn zoowat een half procent van het begrootingstotaal; waar om nu juist deze post in zichzelf opgesloten moet blijven en 011 verrekenbaar met alle an dere zou zijn, is niet duidelijk. Omtrent de H.O.V. kent men ons standpunt; omtrent Vreemdelingenverkeer citeer ik met instem ming de opmerking in het heden gepubli ceerde adres dier verèeniging, waarbij zij zich op „werkverschaffing" beroept. Het totale gebrek aan ondernemingsgeest van de ge meente op het gebied van het vreemdelingen verkeer is mij altijd een raadsel geweest en ebleven. Na de Sisyphu^-rede van mr. Slingenberg hebben de overige wethouders het woord ge voerd. Zij hadden maar weinig te beantwoor den. Mr. Gerritsz trad in dispuut met den heer Visser over de practische uitvoerbaar heid van zijn plan, om den werkloozensteun productief te maken, en was boos op den heer Niemöller, die beweerd had dat hij de ver gaderingen van het Overleg zóó leidt, dat er geen overeenstemming komt, terwijl de orga nisaties uit tactische overwegingen die tac tiek steunen. Het leek mij inderdaad een vol komen-onbewezen en dus ongegronde ver dachtmaking. De heer Roodenburg was vrijwel geheel on verstaanbaar. Hij is niet de eenige in den Raad dien men slechts ten deele hooren kan. Zou het niet practisch zijn, al is het dan wel erg modem, een geluidsversterker in de zaal te plaatsen en de sprekers daarachter het woord te laten voeren? Slechts een minderheid van den Raad de heeren Bijvoet, Kuiper, Slingenberg, Reinalda en Joosten zijn daarin de uitblinkers is woord voor woord ver staanbaar. De heer Van Liemt had ook weinig te be antwoorden en richtte zich eveneens in hoofd zaak tot den heer Visser, over het bekende onderwerp. Waar is zijn lijst van objecten? Tenslotte de burgemeester, die zeer op dreef was en die de verwijten van R.K. zijde, dat er niet genoeg Katholieken bij het politie korps zouden zijn benoemd, met de cijfers in de hand volkomen weerlegde. Uit die cijfers bleek zelfs, dat er naar verhouding meer R.K. in het korps zijn dan de verhouding der be volkingscijfers aangeeft. De burgemeester uitte zijn verbazing over dergelijke klachten, en dat was te begrijpen. Waarom vraagt men niet eerst inlichtingen, alvorens ze te uiten? R. P. VERKIEZING KAMER VAN KOOPHANDEL. Zooals wij gisteren reeds als waarschijnlijk vermeldden, heeft de verkiezing voor 12 le den van de Kamer van Koophandel en Fa brieken alhier bij enkele candidaatstelling plaats gehad, zoodat gekozen zijn voor het Grootbedrijf de heeren: Ir. W. J. Burgers- dijk, G. J. Droste Jr., F. C. Breitenstein, A. H. baron van Hardenbroek van Ammerstol, Joan H. A. Kruimel -én D. D. Treur. En voor het Kleinbedrijf de heeren: A. F. C. Buckmann. J. Hylkema. B. W. Lasschuit, G. J. W. Mathot, D. W. Miezerus en H. H. Meyer. NIEUWE GETUIGEN TE LEIPZIG Van Grot he's beweringen niets bewezen. (Zie ook pag. 3) LEIPZIG, 24 November (Wolffbureau) In het proces van de brandstichting in het Rijksdag-gebouw is heden het getuigen-ver- hoor voortgezet. Als getuige wordt gehoord de huishoudster van Barz, Frau Beyer. Zij verklaart, dat de verklaring van Grothe,. dat bij Barz een vergadering van communisten heeft plaats gehad onjuist moet zijn. Over hetzelfde onderwerp wordt juffrouw Nacke gehoord, die bij Barz op kamers woonde. Ook zij verklaart, dat zij niets weet van een dergelijke bijeenkomst, doch met zekerheid kan zij niets zeggen, aangezien zij zelden in de woning kwam. Vervolgens wordt gehoord getuige Meyer, die lid is geweest van dezelfde communisti sche cel als Grothe. Hij is in 1931 uit de partij getreden, omdat hij niet meer mee wilde doen aan het aanplakken van biljet ten enz. Ook hij spreekt de verklaringen"van Grothe tegen, hij weet niets van een alarm-toestand van de Rood-Frontstrijders. Getuige was trouwens geen lid van d£t orgaan. Wel was hem het paróal: „Sla de Fascisten waar je ze treft" bekend. Dimitrof: Wat heeft getuige onder dit pa rool verstaan? Getuige Meyer: In de cel hebben we hier over gesproken en vonden dat het ongelukkig gekozen was. We zijn tot de slotsom gekomen, dat men bedoelde, de bewerking" van de fascisten. Voorzitter: Hebt U ooit in uw leven „slaan" gehoord in de beteekenis van met woorden overtuigen? Getuige schudt het hoofd en de voorzitter zegt: Ik ook niet. Dimitrof: Ik zou bijvoorbeeld graag de aan klacht stukslaan, maar dat beteekent voor mij nog niet, dat ik den Officier van Justitie wil doodslaan! (Hilariteit). De voorzitter verzoekt beklaagde zich meer parlementair uit te laten. Vervolgens verklaart de justitie-beambte Kynast, dat in de laatste dagen Popof en Tarief nog geconfronteerd zijn met de kell- ners van café Aschinger, doch de verkla ringen van de kellners zijn zeer onzeker. Voor de middagpauze wordt dan nog ge hoord de kok Kraus van het filiaal van Aschinger in de Bahnhof Friedrichstrasse, die hier op den avond van den brand om streeks kwart over acht Torgler en Koenen heeft zien binnenkomen. Het O.M. vraagt dan. of getuige iets weet van den kellner Stuebling, die naar in bui- tenlandsche kranten wordt beweerd, zou zijn vermoord omdat hij te lastig was. Kraus zegt, dat hij gehoord heeft, dat Stuebling wegens familieomstandigheden zelfmoord heeft gepleegd. DE VOETBALLER ADAM. SPEELT VOORLOOPIG NIET. Naar de Tel. veneemt zal Adam voorioopig niet meer voetballen. Reeds eenigen tijd gele den gaf een der bekendste sportmedici hem het advies niet meer actief aan wedstrijden deel te nemen, maar de liefde van den inter national voor het spel was te groot. Een nieuw geneeskundig onderzoek in het militaire hos- jitaal heeft hem doen besluiten, althans voor ioopig rust te nemen. Tot zoover de Tel. Dti beteekent behalve voor H. V. V. ook een ernstig verlies voor onze nationale ploeg. (Het rijkste meisje ter wereld, de Amerikaansche Miss Doris Duke, die dezer dagen 75 millioen erfde, verschijnt zoo weinig mogelijk, in het openbaar en wordt wegens gevaar van ontvoering dag en nacht bewaakt). 't Aller-allerrijkste meisje Van ons aardsche tranendal, Er zal menig meisje wezen, Dat haar dit benijden zal Mag de dollar dan gezakt zijn, Vijf en zeventig millioen Is en blijft toch een fortuintje, Waar je alles mee kunt doen. In de eerste plaats natuurlijk Bouw je een geweldig huis, Met een reeks van mooie zalen, En een groote stalen kluis. Overal alarmsignalen, Een volledig arsenaal, Zware tralies voor de ramen. Deuren van gehard metaal. Een klein leger detectives, Dat je dag en nacht bewaakt, Anders word je, ondanks alles, Misschien toch nog eens geschaakt. En dan blijf je zitten pejvtzen In je zwaarvergulde kooi: O, wat is het jonge leven Van het rijkste meisje mooi; 'k Zou dit alles toch niet hebben, Had ik niet zooveel millioen, Enals ik niet zooveel geld had, Zou 'k het ook niet hoeven doen 't Aller-allerrijkste meisje Van ons aardsche tranendal, Dat het allerarmste meisje In haar hart benijden zal AMSTERDAM'S POSITIE NIET SLECHT. WERNER VON ALVENSLEBEN, de 20-jarige Duitscher tijdeus het proces dat. tegen hem wegens een aanslag op den Oostenrijkschen minister dr. Steidle gevoerd werd. Hij kreeg drie jaar zware kerkerstraf. Wethouder Abrahams somt op wat gedaan werd. SOC.-DEM. VOORSTELLEN AFGEWEZEN. In den gemeenteraad van Amsterdam heeft Donderdag de wethouder van finan ciën. dr. E. J. Abrahams de sprekers beant woord. Hij heeft een lange rede over den finan- cieelen toestand van de gemeente gehou den, waarin hij, volgens het Handelsblad, o.a. het volgende heeft meegedeeld: Vermogens- en kaspositie van Amsterdam zijn niet slecht. Er is geen schuld aan het Rijk: wel is met Januari een storting van zeven millioen aan het Rijkspensioenfonds verplicht .maar dit bedrag kan tegen vijf procent blijven staan. De schuld van het Giro kantoor is met 9 1/2 milloen verminderd; een Rijksgarantie voor deze instelling meenen B. en W. niet noodig te hebben, omdat in 1934 voor twaalf millioen aan anticipatie- biljetten kan worden opgenomen, en boven dien zou zulk een garantie ook een Rijks controle tengevolge hebben die het aanvaar den van den waarborg zonder dringende nood zaak niet wenschelijk maakt. Aan den anderen kant zijn er toch wel don kere wolken boven het hoofd: in de eerste plaats zal de korting van de uitkeering uit het Gemeentefonds, nader vastgesteld op 2.9 millioen, toch moeten worden gedekt, al wis ten B. en W. iil de herziene begrooting er nog niets op te vinden. Zij denken nu aan het volgende: Met goedvinden van de Regeering zal de afschrijving op het geconcessioneerde tele foonbedrijf vier ton lager gesteld kunnen worden, het bedrag waarmede de afschrijving die van de Rijkstelefoon overtreft; de pre mie aan het Rijkspensïoenfonds kon volgens wiskundige berekening 13 pet zijn, maar is nog altijd 15 1/2 pet. en dat scheelt voor Amsterdam 1,1 millioen. Samen anderhalf millioen. Er rest 1,4 millioen om toch nog zelf uit de zoo krappe begrooting te halen. In de vermindering van vier millioen in de Rijksbijdrage in den werkloozensteun zal het Rijk Amsterdam tegeboet moeten komen. B. en W. verwachten dit ook. De heer Abrahams heeft zich verder uit voerig gekeerd tegen den heer Miranda en diens bezuinigingsvoorstellen bestreden. Niet- De Haarlemsche wethouders spreken over de begrooting. Voornaamste onderwerpen zijn de bezuiniging, de belastingpolitiek en de zorg voor de werkloozen. pag. 6 Te Haarlem is overleden Dr. C. II. Kuenen. pag. 2 De Tweede Kamer heeft de begrooting van Justitie z. h. s. aangenomen. pag. 12 Minister Van Schaik heeft in de Tweede Ka mer meegedeeld, dat hij een nieuwe rege ling van het civiele kinderrecht in voorbe reiding heeft, pag. 12 Vijf fractieleiders hebben een wetsontwerp ingediend voor strenger ordehandhaving in de Tweede Kamer. pag 1 Bij het voortgezette proces over malversatiën bij het marktwezen te Amsterdam is geble ken, dat de leiding controle saboteerde. pag. 4 Te Amsterdam zijn jongens, die met een ka tapult lantaarns stuk schoten tot een maand tuchtschool veroordeeld. pag. 4 Een eierhandelaar te Barneveld heeft een methode gevonden om gekookte eieren in koelhuizen te bewaren. pag. 4 Tijdens de herleving in de zitting van Donder dag heeft v. d. Lubbe verteld, hoe hij den brand stichtte. Op het critieke punt ver viel hij weer tot zwijgen. pag. 3 De Amsterdamsche Zesdaagsche is door het Nederlandsche koppel PijnenburgWals gewonnen. pag. 12 Het Fransche ministerie Sarraut is afgetre den in verband met bezwaren tegen zijn fi- nanciceie politiek. pag. 3 Bij den stratosfeertocht steeg de Amerikaan Settle tot 18.300 M. pag. 3 50.000 mark uitgeloofd voor het bewijzen van echtheid van de beweringen van de „Petit Parisien". pag. 3 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Sisyphus pag. 1 II. L. Correspondentie uit Berlijn. „Hoe de Duitschc Winterhulp" werkt. pag. 3 W. Scli.: De laatste ronden in de laatste uren. pag. 12 Kinderrubriek. pag. 15 en 16. Sport in 't kort. pag. 11 Schaakrubriek. pag. 11 K. de Jong: Uitvoering door Zang en Vriendschap. pag. 13 J. II. de Bois: Tentoonstelling van J. C. Tiele bij Reeker. pag. 13 H. G. Cannegieter: Combinatie Het Neder- landsch Tooneel. „Maar 'n droom". pag. 13 verlaging der haventarieven zou de concur rentie met Rotterdam onmogelijk maken, van andere bezuinigingen is niet zooveel als de heer De Miranda meent, of geen onmiddel lijk voordeel te verwachten. Het Neutraal Blok aller Middenstanders, zei de wethouder, dat het college daarvan den steun niet eens begeert, op de S.D.A.P. heb ben zoowel dr. Abrahams en mr. Kropman echter een zeer dringend beroep gedaan. Voor den wethouder hebben nog gesproken prof. Woltjer (a.r.) die de S.D.A.P. verweet de democratie te verwoesten en de Duitsche partij ten voorbeeld stelde van den onder gang. De heer Wijnkoop richtte op zijn beurt verwijten aan de sociaal-democraten en den oud-wethouder Wibaut, die hij zeide. dat het kapitalisme gediend had, waarna dé commu nistische afgevaardigde bevestigde dat het zijn bedoeling was het college zooveel mogelijk te hinderen. Heden zullen de raadsleden repliceeren. EEN STRENGER ORDE REGLEMENT IN DE KAMER? VIJF FRACTIEVOORZITTERS STELLEN HET VOOR. De leiders van de r-k., de liberale, de c.-h., de v.-d. en de a.-r. fracties, respectievelijk de heeren Aalberse, Bierema, De Geer, Joekes en Schouten, hebben een voorstel ingediend tot wijziging van het reglement van orde der Tweede Kamer. Zij achten het ongewenscht, dat verwijdering van een lid slechts kan ge schieden, wanneer de Kamer daartoe heeft besloten. De voorgestelde bepalingen verkla ren den voorzitter tot uitsluiting voor één dag bevoegd. Meent deze. dat de uitsluiting langer moet duren, dan doet hij daartoe een voorstel aan de Kamer. Voorts wordt voorgesteld te doen vervallen, dat de voorzitter hem, die beleedigende uit drukkingen bezigt, eerst tot de orde moet roe pen, alvorens verdere maatregelen te kunnen toepassen. Verder wenscht men verwijdering uit de vergadering mogelijk te maken voor hen die instemming te kennen geven met onwet tige handelingen, en voor hen, die interrup ties plaatsen, die beleedigend of ontoelaat baar zijn of den gang van zaken op andere wijze belemmeren. Ook wordt voorgesteld den voorzitter de bevoegdheid te geven uit het stenografisch verslag te doen verwijderen gedeelten van de redevoeringen van het lid, dat het woord is ontnomen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1