h Miitöike tijde*
Ified Sint Mkeê
Haie Mm Hmit 6v.uve.tn
pméeuBttf gas
MM Bêêê&êéikMê
Meer muziek.
51 e Jaargang No. 15468
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 25 November 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper weck 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post f355, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post f 0-7214.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
AD VER 1 ENTIëN: j.5 regels 1.75, elke regel meer f 035. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75-, Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 25 November.
Weer een Brand.
Het casino te Nice, „Palais de la Méditer-
ranée", is door brand grootendeels verwoest.
Het werd in het begin van dit jaar geopend.
De schade schijnt zes of zeven millioen francs
te bedragen, en vermoedelijk bedoelt deze
taxatie dan alleen nog maar de directe scha
de. Want dit „Paleis van de Middellandsche
Zee" is in brand gevlogen juist aan den voor
avond van het seizoen, zoodat ook exploitatie
verlies het gevolg moet zijn. Aangezien er een
speelbank in gevestigd is, moet die exploitatie
zelfs in deze tijden nog wel als voordeelig
gelden. Te oordeelen tenminste naar de Ne-
derlandsche ervaringen met. Straperlo, Spi-
ralo en hoe heet het nog meer
teeren van een speelbank niets aan te trek-
teeren van egen speelbank niets aan te trek
ken. In de mislukking van deze seizoen -
expioitatie zit vermoedelijk meer geluk voor
veel menschen verborgen dan ongeluk. Ook
zijn er zelfs in de huidige wereld maar wei
nig „vermaken" te vinden die nog onnoozeler
zijn dan het gokken op ronddraaiende
paardjes, of balletjes die door gootjes loopen,
en zoo.
Van meer belang is, dat ook deze brand
weer aangestoken schijnt te zijn. De blus-
schers hebben drie brandhaarden in het ge
bouw ontdekt, en een danseresje, zekere
mile. Cbamel, heeft een jongen man de trap
zien afrennen vlak na het uitbreken van den
brand. Op haar vragen antwoordde hij niet.
Hij verdween. Er wordt bij gemeld dat het
„een jonge Duitscher" was, die drie dagen
tevoren bij de directie van het casino vergeef-
sche pogingen had gedaan om feestartikelen
te verkoopen.
Dat zegt juffrouw Chamel. Misschien zal
het nog wel meevallen met den landaard en
het daderschap van dien jongen man. Al
thans met den landaard. De mentaliteit van
koristjes en danseresjes staat veelal op éen
lijn met de berichtgevings-methodes der
goedkoope sensatiebladen, en in de huidige
prettige stemming, die in Europa heerscht,
kan men er volmaakt zeker van zijn, dat bij
iedere ramp, die in Frankrijk gebeurt, er on
middellijk menschen zullen zijn die een
Duitscher van het daderschap verdenken. Het
zou eigenlijk veel vreemder (en tevens ver
heugend) zijn als het er niet bij gemeld
werd.
Wel is het opmerkelijk, dat er nog steeds
geen eind komt aan de reeks „sensatie-bran
den" der laatste jaren. Misschien zijn velen
alweer vergeten, dat die reeks aanvanke
lijk een heele serie groote stoomschepen
trof. De twee grootste waren ook alweer
Fransch de „Georges Philippar" en de
„Atlantique" maar ook de Engelsche
koopvaardijvloot werd ernstig getroffen en
ieder herinnert zich nog wel de historie van
dat Nederlandsche ongeluksschip, de P. C.
Hooft.
Aan de scheepsbranden kwam een eind,
maar dit jaar bracht eerst den Rijksdagbrand,
waarvan de motieven, die tot brandstichting
leidden, nog steeds duister zijn, en nu weer
deze Casino-historie. Het is wel opmerke
lijk. Het lijkt wel heel eenvoudig dit alles
maar aan „een internationaal communistisch
complot" toe te schrijven, maar de bewijzen
daarvoor ontbreken totaal, en als er zoon
complot zou bestaan is het toch wel erg
vreemd dat de politie van zooveel landen er
in zooveel jaren nog geen houvast aan zou
hebben gekregen.
Wel krijgt men sterk den indruk dat er
maar voortdurend aanleidingen komen om
het Fransche volk in opwinding en m ver-
sterke achterdocht te brengen. Haast al die
rampen schijnen „b' ~ndhaarden" te zijn, ge
schikt om het uitbars'van den grooten brand
van Europa te bevorderen. Wat kan daar
achter zitten? Ik weet het niet, maar het is
wel merkwaardig dat dit nu weer volgt op de
vmblicatie van „Duitsche geheime documen
ten" door de Petit. Parisien een publicatie
waarvan de echtheid cp vele punten hoogst
twijfelachtig is. Eerlijk gezegd geloof ik van
de echtheid van die documenten geen steek.
Welke regeering zou zoo dom wezen, aan
haar ondergeschikte vertegenwoordigers in
Amerika te 'gaan berichten wat haar gehei
me politieke doeleinden in Europa zi Wie
iets te verbergen heeft, wie een plan koestert
voor welks verwezenlijking geheimhouding de
eerste voorwaarde is, gaat daar toch geen
menschen in betrekken die het niet behoeven
te weten, en onder wie er allicht een rond
loopt die zijn mond niet kan houden?
Ook deze publicatie is kennelijk „een
brandhaard". En het mag wel zeer bizonder
heeten dat zij onmiddellijk volgde op Sar-
raut's toenaderings-rede jegens Duitschland
Erg toevallig, nietwaar? Hoe trof het zoo
precies! De brand in het Casino te Nice,
„vermoedelijk door een jongen Duitscher
aangestoken", komt vlak na Hitler's bereid
verklaringen tot samenwerking, tegenover
een journalist van de Matin afgelegd en in
dat blad gepubliceerd. Allermerkwaardigst
toch! En men schijnt maar nooit te ont
dekken hoe al die coïncidenties toch wel in
elkaar zitten.
- Nu, ik weet het ook niet, en ben niet in
staat het te onderzoeken, maar wijs er al
leen opnieuw op. Als er weer iets op het
gebied der internationale samenwerking
de eenige uitweg uit de gansche huidige
ellende bereikt schijnt te zullen worden
kan men zich alvast wel de vraag gaan
stellen: Wat zal er nu morgen weer ge
beuren? Onthullingen, of een sensatie-
brand. of een andere geweldigheid waar
door de volksmassa in F^mv-k of in
Duitschland domweg in ge
bracht?
R. P.
moeten de weinige feestdagen
dubbel in eere worden gehouden.
■IIIIIDIIIlUilllUIIIIIIÜinill!iIllUillt!l(IIUIIIIUUIIIIIHI»in>;!li?l!!;ii:!n!UI[|inill!l!llil!!!E!i!!l!!l[;illllll!Illlllillillll!llRIl!nL'llli!lli;iliiJII!lilll!IIIUIIHinmU
als feestdag voor klein en groot.
LOONSVERLAGING TE AMSTER
DAM AANGENOMEN.
De kindertoeslag echter niet
DE R.-K. NU TEGEN DE HEELE
LOONVOORDRACHT?
Voor het Vrijdag tot stemming kwam in
den gemeenteraad van Amsterdam, heeft de
heer Bruinsma namens het blok aller Mid
denstanders verklaard, dat zijn fractie het
college van B. en W. zooveel als mogelijk is,
zou steunen.
De heer De Miranda verklaarde, dat de
sociaal-democraten hun standpunt hand
haven. Hun voorstellen zullen voor de toe
komst van meer belang zijn dan de loonsver
laging, zei hij.
De opheffing van het crisisfonds, vervolgens
in stemming gebracht, werd aangenomen
met 23 tegen 19 stemmen. Tegen waren de
communisten en de sociaal-democraten.
Het- voorstel tot korting op de loonen en
salarissen werd toen op verzoek van den heer
Pothuis (S.D.) gesplitst in stemming ge
bracht.
De korting zelf werd aangenomen met 23
tegen 20 stemmen. Tegen waren de sociaal
democraten en de revolutionairen. Alle ver
dere onderdeelen als herclassificatie van ze
kere groepen, opschorting van periodieke
verhoogingen en wijziging in de werktijden
aan de ziekenhuizen werden aangenomen met
22 tegen 21 stemmen.
Verworpen werd echter het voorstel voor
kindertoeslag. De middenstanders én dr. M.
de Hartogh (onafh. Lib.) stemden thans te
gen. Tot aller verrassing deelde de voorzitter
daarna mee, dat B. en W. zich over de loon-
voordracht. nog beraden willen, voor deze
in eindstemming komt. De vergadering werd
daartoe tot Dinsdagmiddag verdaagd.
Naar men wil, zou de Katholieke raads
fractie verklaard hebben, nu de kindertoe
slag was gevallen, zij niet kon stemmen voor
de loonvoordracht in zijn geheel.
VERLICHTING OP DEN WEG
HAARLEM-AMSTERDAM?
TE IJMUIDEN EEN PROEFTERREIN.
Op een desbetreffend verzoek kregen de
A.N.W.B. en de K.N.A.C. bericht van den
hoofdingenieur van den Rijkswaterstaat in
de directie Noord-Holland, dat op het sluis-
terrein te IJmuiden een Philips natriumver-
lichting met Philoralampen in exploitatie
is, als proef voor deze verlichtingswijze. Of
de weg HaarlemAmsterdam echter verlicht
zal worden, hangt samen met de beginsel-
kwestie, of het Rijk zoodanige verlichting
zal gaan betalen. Het tijdstip ter beoor
deeling van die vraag wordt wegens de
tijdsomstandiheden niet gunstig geacht.
Verder kregen de bonden mededeeling
van de verbreeding, die op dezen weg zal
worden uitgevoerd.
DE HEER VLIEGEN TOCH NIET
NAAR GENèVE,
ONTSLAG WORDT GEHANDHAAFD.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
Van der Hoeven over den heer Vliegen en
de Ontwapeningsconferentie heeft minister
De Graeff geantwoord, dar- hij in de woor
den van den heer Vliegen, na de uiteen
zetting van den minister in de Tweede Ka
mer gesproken aanleiding heeft gevonden
deze mede te deelen, dat hij het verzoek
aan hem, om op zijn ontslagaanvrage terug
te komen, moest terugnemen. Dienovereen
komstig heeft de minister de Koningin het
verzoek van den heer Vliegen om ontheffing
uit die functie met gunstig advies voorge
legd.
De verantwoordelijkheid voor de samen
stelling der delegatie berust bij den Mi
nister van Buitenlandsche Zaken. Tegen
mededeeling met wien de Minister al of niet
overleg heeft gepleegd, heeft hij bezwaar.
Kennisgeving
Wegens werkzaamheden in het telefoonnet
te Overveen, zijn wij
Maandag 27 November a.s. enkel
aangesloten op ons huistelefoon
nummer 14106.
Na Maandag as. is ons telefoonnummer:
kantoor 23517. Wij vertrouwen, dat U
hiervan goede nota zult willen nemen.
Hoogachtend,
N.V. Steenkolenhandel voorheen J. H. Krul Jr.
de directie
Overveen, 25 November 1933
Telefoon 14106
(Adv. Ingez. Med.)
STRAPERLO-EXPLOITANT
VRAAGT ZIJN GELD TERUG.
MAAR HET IS ER NIET MEER
Bij den gemeenteraad van Schiebroek is
ingekomen een verzoek van den ondernemer
van het Straperlospel aldaar, waarin hij de
f 5000 terug verzoekt, die hij indertijd aan
de gemeente heeft geschonken, toen hem
door den burgemeester was toegezegd, dat hij
een jaar vergunning kreeg voor een speel
zaal. Het bleek echter, dat het geld reeds ge
bruikt was voor liefdadige doeleinden, waarna
de Raad besloot het verzoek in handen van
B. en W. te stellen om prae-advies. De burge
meester bestreed, dat de schenking als voor
waarde aan de vergunning verbonden zou
zijn.
DE H. O. V.
DE HAARLEMSCHE SUBSIDIE OP
15000. —GEBRACHT.
In de Vrijdag' gehouden raadszitting heeft
de raad het voorstel van B. en W! om de sub
sidie aan de H. O. V. op f 15.000 te brengen
aangenomen met 26—9 stemmen.
De heer Groenendaal o.a. had gepleit voor
behoud van de subsidie van f 20.000, doch zijn
voorstel in deze richting werd met 23-12
stemmen verworpen.
De uitvoerige behandeling hiervan is te
vinden in het verslag van den gemeenteraad
in dit nummer.
Het bestuur der H. O. V. zal Maandag
avond vergaderen om den stand van zaken
te bespreken.
DE RECHTSCHE RAADSFRACTIE
DE HEER CASTRICUM BEDANKT ALS
VOORZITTER.
1 JANUARI DE OMZETBELASTING.
De wet op de omzetbelasting treedt 1
Januari in werking
De heer Castricum had aan den raad eenige
voorstellen ingediend over kinder- en vacan-
tietoeslag en electriciteitstarieven. Naar aan
leiding van de houding van den wethouder eh
eenige politieke geestverwanten trok hij die
voorstellen in. Tevens deelde hij Vrijdag
avond mede. niet meer te zullen optreden als
voorzitter der rechtsche raadsfractie. Hij zal
als lid der RK. fractie zitting blijven nemen.
HET HAARLEMSCHE
GEMEENTEPERSONEEL.
DE VOORSTELLEN INZAKE VERLAGING
VAN DEN KINDERTOESLAG VERWORPEN.
De raad verwierp Vrijdag alle voorstellen
inzake verlaging van den kindertoeslag, eerst
het voorstel-Joosten. daarna het gewijzigde
voorstel-Kuiper en tenslotte het voorstel-B.
en W Wethouder Slingenberg deelde hierna
mee in den loop dezer begroting met een
compromisvoorstel te zullen komen.
Nadere bijzonderheden vindt men in het
verslag van de raadszitting in dit nummer.
(Binnenkort zal in Amsterdam tot
één uur 's nachts muziek mogen
worden gemaakt).
Amsterdam zit zwaar te broeden
Op een nieuw begrootings-ei,
Zooals ik broed, op een rijmpje
Is daar maar een grapje bij.
Maar het vindt ondanks de zorgen
Der gemeente politiek.
Toch nog aandacht voor iets anders,
Zelfs zoowaar nog voor muziek.
Amsterdam mag musiceeren
Binnenkort, tot één uur 's nachts,
Velen zien dit eensklaps als iets
Toch gekregen nooit gedachts.
En al lijkt hun dan de toestand
In de hoofdstad zeer critiek
Er 's een troost, in Amsterdam zit
Strakjes weer wat meer muziek.
ZAAK-NIJENRODE SPOEDIG
VOOR.
INSTRUCTIE GESLOTEN.
Naar wij vernemen, is het vooronderzoek
in de zaak Nijenrode thans gesloten, zoodas
binnen afzienbaren tijd de behandeling ter
openbare terechtzitting tegemoet kan wor
den gezien
MORGEN WEER EEN NIEUWE
FRANSCHE REGEERING?
CAMILLE CHAUTEMPS WELLICHT
FORMATEUR.
PARIJS, 25 Nov. (Reuter). De groep so
cialisten, die aan de Radicaal Socialistische
Partij heeft voorgesteld dat deze het initiatief
neemt tot het bijeenbrengen van de gedele
geerden van alle groepen die bereid zijn de
eenheid der linkerzijde te handhaven, heeft
bericht ontvangen dat de Radicalen dit voor
stel aanvaarden.
Camille Chautemps is door president Lebrun
ontvangen en heeft met hem een uur lang
geconfereerd. Men denkt dat hem is opgedra
gen morgen een nieuw kabinet te vormen. Men
acht het onwaarschijnlijk dat een kartelmeer
derheid kan worden gevormd met deelneming
der Neo-Socialisten. De regeering zoude in
hoofdzaak op dezelfde wijze zijn samengesteld
als de vorige.
Op het financieel program zal zij moeten
trachten een concentratiemeerderheid te vor
men die zich bij het jongste debat in de Kamer
voordeed.
HET MUSEUM-SCHEURLEER IN
DEN HAAG GERED?
B. EN W. WILLEN HET KOOPEN.
B. en W. van Den Haag stellen thans
voor over te gaan tot aankoop van het
muziekhistorisch museum Scheurleer aan de
Carnegielaan voor f 75.000.
Hoewel de waarde aanvankelijk geschat
was op f 135.000 zijn curatoren in het fail
lissement bereid den verkoop te doen ge
schieden voor f 100.000 waarbij het Rijk de
boekerij zal overnemen ten behoeve van de
Koninklijke Bibliotheek voor f 25.000.
Het comité heeft aan B. en W. medege
deeld, dat het een vereeniging van vrien
den van het muziek-historisch museum in
het leven zal roepen, welke vereeniging door
het comité in staat zal worden ge
steld om in de jaarlijksche kosten bij te
dragen, waarvoor een minimum van f 2000
gedurende vijf jaren wordt gegarandeerd.
Hierdoor zullen de kosten voor de gemeenten
niet meer behoeven te bedragen dan onge
veer f 4000 (rente inbegrepen).
Het is de bedoeling van B. en W. bet
museum onder te brengen in het thans in
aanbouw zijnde gemeentemuseum aan den
Stadhouders^an.
B. en W. stellen voor de f 75.000 te ver
strekken uit het fonds voor verzamelingen
van kunst en wetenschap.
N.V. TECHNISCH BUREAU R A D I O J
SPECIALISTEN.
87a
Telefoon 11322.1
(Adv. Ingez. Med.)
De raad van Haarlem heeft besloten de sub
sidie aan de H. O. V. op f 15.000 te stellen.
De heer Castricum deelde in den raad mede
als voorzitter van de rechtsche raadsfrac
tie te bedanken.
pag. 5
De voorstellen inzake verlaging van den
kindertoeslag ook dat van B. en W. zijn
door den raad verworpen. De raad besloot
aan de Haarlemsche burgerwacht een sub
sidie van f 1000 toe te kennen.
pag. 5
De Tweede Kamer heeft de begrooting van
Bïnnenlandsclie Zaken aangenomen.
pag. 9
De gemeenteraad van Amsterdam heeft de
loonsverlaging aangenomen, echter niet de
kindertoeslag. B. en W. zullen zich nader
beraden.
pag. 1
De heer Vliegen krijgt ontslag als lid van de
Nederlandsche delegatie te Genève.
pag. 1
De omzetbelasting treedt 1 Januari in wer
king.
pag. 1
Door andere organisatie zal een groote be
spoediging op het vrachtstukgoederenver-
voer bij de spoorwegen verkregen worden.
pag. 4
Het grootste casino van Nice is gisteren uit
gebrand; men vermoedt, dat kwaadwillig
heid in het spel is.
pag. 8
In een rede in het Britsche Lagerhuis liseft
Sir John Simon zich voor hernieuwd con
tact met Duitschland uitgesproken.
pag. 8
Morgen weer een nieuwe Fransche regeering?
pag. 1
De moord te Oss nog niet opgehelderd.
pag. 1
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Weer een brand.
pag 1
Een jurist: Vrouwe Justitia. Het opsporings
onderzoek.
pag. 2
J. B. Schuil: Het tooneel. „Een geloovige".
pag. 9
J. B. Schuil: „Daar klopt iets niet."
pag. 2
K. de Jong: Radiomuziek der week.
pag. 9
HET PROCES TE LEIPZIG
(Zie ook elders in dit nummer.)
LEIPZIG, 25 Nov. (Wolffbureau). In het
proces van de brandstichting in het Rijksdag
gebouw werd hedenochtend de schrijver
Hirsch, die thans in een concentratiekamp
gedetineerd is, gehoord.
Get. was in 1918 tot 1930 redacteur van de
„Rothe Fahne" en nadien medewerker van
het Centraal Comité van de Communistische
partij. In December 1932 is hij uit den partij-
dienst getreden.
Popof wordt gevraagd of hij Hirsch kent en
hij verklaart Hirsch eerst tijdens de hechtenis
in Maart te hebben gezien. Hirsch bevestigt
dit.
Nu volgt het hoogtepunt van de ondervra
ging. Hirsch verklaart in de Duitsche partij
nooit het pseudoniem Peter te hebben ge
voerd. Wel voerde hij dezen naam in 1924 en
1925 in Oostenrijk. Wel werd hij, in Duitsch
land teruggekeerd, door zijn vrienden Peter
genoemd, doch verder heeft hij steeds zijn
werkelijken naam gevoerd.
MOORD TE OSS NIET
OPGEHELDERD.
GEARRESTEERDE NEEF IN VRIJHEID.
De rechtbank te 's-Hertogenbosch heeft in
vrijheid gesteld den neef van den te Oss op 8
Augustus vermoorden jongeman G. J. de Bie,
welke neef verdacht werd van het plegen van
dien moord.
ONDERZOEK NAAR DE WERKLOOSHEID
WORDT INGESTELD.
De Minister van Sociale Zaken deelt in
de Memorie van Antwoord over Hoofdstuk
X A der Rijks begrooting voor 1934 mede,
dat er een onderzoek naar de werkloosheid
in de verschillende industrietakken wordt
ingesteld. Dit onderzoek geschiedt door de
Arbeidsinspectie. Er wordt zooveel mogelijk
spoed mee betracht.
HAARLEMSCH OPERETTE ENSEMBLE.
Bovengenoemde vereeniging waarvan mej.
T. Krijnen directrice is. viert Zondag 2S Nov.
haar le Lustrum door het geven van een
feestavond in den Schouwburg Jansweg waar
een operette wordt opgevoerd. Na afloop
hiervan ba'.
Medewerking wordt verleend door het
Symphonie Orkest Orpheus, dir. den heer
Lindenborn.