Hei BeÈmt#ëjks&
Een stierviucht.
fmèm'
Mailschip Indrapoera door brand geteisterd
51e Jaargang No. 15472
Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 30 November 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN
per week 0-25, per maand f 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per'post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(lederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 1 50-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 30 November.
Boekenstroom.
Hoeveel er ook al gehokt en tot stilstand
gekomen moge zijn in de huidige maat
schappij de vooze, krakende en welke
liefelijke adjectieven men er nog meer op wil
toepassende Boekenstroom niet. Die
stroomt lustig door. De drukkers verdienen
er een bedroefd schijntje meer aan, de uit
gevers zuchten, de boekhandel kreunt, en
wat de schrijvers-zelf betreft: die zijn er in
dit land altijd armzalig aan toe geweest.
Maar de stroom houdt aan, met volle kracht.
In deze dagen, vlak voor het klassieke feest,
is hij totaaf buiten zijn oevers getreden. Sinds
weken vind ik eiken morgen groote pakken
op mijn schrijftafel: zendingen van uitge
vers, die om recensies vragen, en ik distri
bueer ze over onze recensenten van de Roman
en de Biografie en de Dichtkunst, van het
Jongensboek en het Meisjesboek, en verwon
der mij hoe zij er door zullen komen. De
hoeveelheid is verschrikkelijk.
En onwillekeurig gaan mijn gedachten naai
de litteratuur-experts die ik in Frankrijk en
Engeland heb gekend. Daar was het, in on
vermijdelijke verhouding tot de grootte des
lands en het zielental, nog veel en veel erger.
Toen al. Ik herinner mij een hunner, Robert
Lynd heette hij, die ik meer dan eens zoo
tegen Kerstmis in wanhoop-staat gevonden
heb in de kamer, die de krant voor hem en
zijn boeken gereserveerd had. Ik waadde er
door de stapels nieuwe romans. Ze stonden,
meters hoog, op den vloer, op. de stoelen, op
zijn schrijftafel. Hij greep in zijn grijze haar
bos, verward door het vele gijrpen, en kreet:
„Dit is redeloos!" „Dit is onmenschelijk!"
„Ze worden steeds dikker ook"en der
gelijke dingen.'
„Hoe vindt je de goeie er uit?" heb ik hem
gevraagd, en hij zei dat het stom geluk was
als dat gebeurde.
Merkwaardigerwijze leeft en recenseert
Robert Lynd nog steeds. En nog altijd „wor
den ze dikker", terwijl hij vermagert.
Ook in Nederland worden ze nog steeds
dikker. Het is een der raadselen van het Boek.
In een tijd als deze, waarin het tempo kort-
en-bondigheid eischt, zooals dag- en week
bladen in hun artikelen dan ook steeds meer
zijn gaan tóonen, worden de romans alsmaar
dikker. Albert Helman, een onzer jonge
schrijvers, heeft er een geproduceerd die zoo
wat 1200 pagina's telt J. H. de Bois is er
ook al over gevallen en het boek draagt
den titel „Waarom niet?" Ik heb geen tijd
een dergelijk boek te lezen en ben dus ge
neigd te antwoorden „Waarom wel?" of
„Omdat-ie te dik is"maar de meeste
mensche-n schijnen er anders over te denken.
Zij willen juist lijvige romans. Zelfs poli
tici voelen zich tegenwoordig' genoopt hun
redevoeringen te bekorten. De radio is specia
liteit in lezingen in zakformaat. Tooneelstuk-
ken zijn ook al ingekort. Zwaarwichtige
schrijvers van tijdschrift-artikelen hébben
hun uitingen gecomprimeerd. Enzoovoorts,
enzoovoorts. Overal bekorting. Maar de ro
man dijt rustig uit.
Een andere merkwaardigheid in den Ne-
derlandschen boekenstroom is, dat de man
nelijke auteur zich weer veel meer begint te
doen gelden. De tijd van de dames, die men
zoo vaak en niet altijd even vriendelijk haar
knusse „stille grachten-romans" heeft ver
weten, is nog niet voorbij maar een reeks van
nieuwe mannelijke romanciers heeft zich ne
vens haar ontwikkeld. Zij minnen „de kleine
stad, de stille gracht, het deftig huis met hor
ren" niet en trachten den breeder levensblik
te vinden in reizen.
Ben gansche romanlitteratuur van vreem
de landen begint zich bij ons te ontwikke
len. De Fries Spoelstra heeft er zich zelfs
min of meer aan gebonden door .zijn
pseudoniem den Doolaard. Hij heeft ons
naar Frankrijk, laatstelijk naar Albanië ge
voerd. Johan Fabricius maakt den Hollan
der vertrouwd met Italië, waarvan het
oudere schrijverspaar SchartenAntink, dat
er woont, ons al sinds jaren sprak. Slauer-
hoff zwerft over de zeeën, de dichter
Werumeus Buning is hem in Maria Lécina
ook al naar vreemde landen gevolgd.
Steeds sterker Jiegint onze litteratuur
buitengaats te raken, de grenzep des vader
lands te verlaten, een grooter levensromantiek
te zoeken dan die zich tot eigen land bepaalt.
Is het een voorteeken van groeiend interna
tionaal begrip, van grooter allure, van die al-
gemeene Europeesche toenadering waarop we
voor de toekomst zoo moeten hopen?
Misschien. Het lijkt mij en der merkwaardig
ste verschijnselen in den boekenstroom
samengaand met dat andere dat de jonge
auteurs zichzelf zijn gaan vinden.
Alleen die omvang, die dikte, die lengte
die blijven voor mij onverklaarbaar.
R. P.
DE IJSBAAN ONDER WATER.
De IJsbaan aan de Kleverlaan is onder
water gezet.
DE TENTOONSTELLING VAN ONZE
JEUGDRUBRIEK.
De tentoonstelling, in onze Tijdingzaal ge
houden. van Sint Nicolaasgaven van onze
Jeugdrubriek voor de ziekenhuizen en instel
lingen van maatschapoelijken zorg. heeft ook
ditmaal weder de groote belangstelling ge
trokken waaraan wij sinds vele jaren ge
wend zijn. De dubbeltjes-entrees hebben een
berag opgeleverd van f 44.33 en dit is heden
gezonden" aan de Vereeniging' tot bestrijding
van de tuberculose te Haarlem.
e kinderen zien al
weer met verlangen
naar den goeden Sint
uit. Stelt hen niet teleur.
Vooral nu niet.
(De fokstier Gerard Nico uit
Barendrecht zal dezer dagen per
K.L.M.-vliegtuig naar Parijs wor
den vervoerd).
De K. L. M. krijgt dezer dagen
Een zeer bijzonder passagier,
U las het al, 't is Gerard Nico,
Een forsehe Barendrechtsche stier.
U zult misschien verwonderd vragen,
Waarom hij niet per Pulman gaat,
Maar, daargelaten dat toch Taurus,
De Stier, als sterrenbeeld bestaat,
Waardoor de lucht hem aan moet trekken,
Ligt er het logische verband,
Tusschen een Neder la nd s c hen fokstier
En Fokkers van ons luchtig land.
Wanneer de K.L.M. gaat vliegen
En stieren vliegen met haar mee,
Dan geeft dat, zou je bijna zeggen,
Een soort Luilekkerland-idee.
Men zal er wel voor moeten waken,
Dat men niet de verrassing krijgt,
Dat Gerard Nico angstig steigert,
Wanneer hij in het luchtruim stijgt.
Dat eischt zorgvuldige verpakking,
Een lastige geschiedenis,
Maar noodig, daar de beste vlieger
Toch nog geen stierenvechter is.
't Is mogelijk, dat het wel meevalt,
Want het hoeft nauwelijks vermeld,
Dat hij niet stierlijk 't land kan hebben
Zoolang hij door het luchtruim snelt.
P. GASUS.
(Adv. Ingez. Med.)
Vuurzee in de Rotterdamsche haven.
Brandweer voorkomt verlies van het schip.
De interieurs echter zwaar gehavend.
Geen persoonlijke ongelukken.
Schade van eenige tonnen.
Woensdagmiddag omstreeks kwart over 5 is
een groote brand uitgebroken aan boord
van het motorschip Indrapoera van de N.V.
Rotterdamsche Lloyd, welk schip gelegen is
voor de Lloydkade nabij de terreinen van
den Rotterdamschen Lloyd te Rotterdam.
De brand liet zich zeer ernstig aanzien. De
vlammen waren ver in de stad en in den om
trek, alsmede over een groot gedeelte van de
rivier te zien. Al het beschikbare materiaal
van den brandweer, zoowel te land als te wa
ller werd naar het brandende schip gediri
geerd.
De Indrapoera is in 1925 gebouwd en heeft
een inhoud van 10.678 ton bruto.
De brand is uitgebroken op het voorschip.
De vlammen sloegen zeer snel uit en ver
spreidden zich zeer spoedig over het schip.
Het blusschingswerk werd met kracht ter
hand genomen. De directie van de Rotter
damsche Lloyd was bij de blussching aanwe
zig. Omstreeks half 7 in den avond had men
den indruk, dat men het vuur meester was,
omdat op dat oogenblik geen vlammen meer
uitsloegen.
Lading bijna gelost.
De Indrapoera is Dinsdagochtend j.l. uit In-
dië aangekomen de lading was geheel of al
thans grootendeels gelost.
Elf spuiten aanwezig.
Onmiddellijk toen bekend werd, dat de
Indrapoera in brand stond werd groot alarm
gemaakt, waarop de Rotterdamsche brand
weer met vijf motorspuiten en zes drijvende
spuiten naar het terrein van den brand ver
trok.
Het prachtige mailschip, dat bij loods „Hol
land" aan de Lloydkade gemeerd lag voor los
sing en heden leeg had zullen komen, brandde
als een fakkel. Hoog laaiden de vlammen op
tegen den donkeren avondhemel.
Op voorschip ontstaan?
Het- vuur is waarschijnlijk ontstaan op het
voorste gedeelte van het promenadedek. Met
inspanning van alle krachten wist men
den brand in te sluiten en verdere uitbrei
ding te voorkomen.
Het promenadedek (voorste gedeelte), de
socialhall, de commandobrug, de verblijven
van den kapitein alsmede die der eerste offi
cieren zijn totaal uitgebrand. In stroomen
liep het bluschwater langs de dekken en waai
de brand zijn vernielend werk niet deed,
richtte het water enorme schade aan.
Om 7 uur den brand meester.
Met 25 stralen van de motorspuiten en veel
bluschwater van de drijvende spuit „Hol
land V" werd het vuur bestreden. Om 7 uur
's avonds was men de vuurzee vrijwel mees
ter.
Zooals wij reeds mededeelden, was het
schip bijna geheel gelost, alleen enkele stuk
goederen waren nog in de ruimen aanwezig.
De oorzaak van den brand kon uiteraard
AMUNDSEN'S „SPOOKSCHIP". De Maud, hel beroeuide expeuii.eschip van den Poolonder-
zoeker Roald Amundsen is temidden van pakijs tusschen Groenland en Spitsbergen
gesignaleerd. Na het tragische einde van den ontdekker iverd het schip verkocht. In 1931
liet de Canadeesche bemanning, die zich met jacht op pelsdieren bezig hield, de boot in den
steek. Het schip is echter niet gezonken, maar zwerft thans door het ijs omkneld in het
Poolgebied rond, waar het af en toe door zeevarenden wordt opgemerkt.
Hohttvou Httd, óve-weet*
(Adv. Ingez. Med.)
nog niet met zekerheid worden vastgesteld.
De mogelijkheid is niet uitgesloten te achten,
dat het vuur in de machinekamer is ontstaan.
Geen ongelukken
Een drietal wagens van den Gemeentelijken
Geneeskundigen Dienst dat op het terrein
van den brand aanwezig was, behoefde tot
dusver geen dienst te verleenen. Persoonlijke
ongevallen kwamen niet voor.
Directielid hoofdman der brandweer
Omtrent den brand op de „Indrapoera"
wordt ons nog het volgende medegedeeld:
Woensdagavond om 5 uur was het perso
neel van de Indrapoera weggegaan en eenige
minuten later werd de brand ontdekt. Direct
begon men met eigen leiding van de terreinen
en van het schip den brand te blusschen. Met
zes stralen werd aanvankelijk den brand aan
getast. doch in den beginne met weinig re
sultaat. De Rotterdamsche brandweer was
echter spoedig ter plaatse en onder leiding
van hoofdman Th. Ruys, lid van de firma W.
Ruys Co en van de directie van de Rot
terdamsche Lloyd werden groote hoeveelhe
den water op de vuurzee gestort. Sleepbooten
werden gereed gehouden om de Indrapoera
eventueel van den wal te sleepen.
Wegsleepen niet noodig.
Een houten loods, vol met brandbaar ma
teriaal en goederen, liep door de vlammen
van het schip groot gevaar, doch gelukkig
was de wind gunstig. Het schip behoefde dan
ook niet te worden weggesleept.
De brand is naar alle waarschijnlijkheid
ontstaan in de social-hall, vandaar ging het
vuur naar het promenadedek en toen naar
het trappenhuis. Via het trappenhuis moet
de brand zich verder uitgebreid hebben naar
het brugdek, waar de hutten van de officie
ren, kapitein, voorts de kaartenkamer, de
commandobrug gelegen zijn. Het vuur ging
door het trappenhuis ook naar het lagere
dek, waar zich de eerste klas hutten bevin
den. De bx-andweer slaagde er echter in den
brand hier te stuiten.
Schade eenige tonnen.
De schade valt op het oogenblik nog niet
te ramen, daar ook nog een onderzoek wordt
ingesteld in hoeverre de wanden van schip
door de vuurzee geleden hebben.
Vermoedelijk zal de schade echter eenige
tonnen bedragen.
Het schip zou toch dokken.
Met lossen van het schip was men nog niet
geheel gereed. Het schip zou daarna naar het
dok van Wilton worden gesleept om daar te
dokken voor de verbouwing van het voor
schip. Hierdoor zou de Indrapoera gedui-ende
eenige reizen niet beschikbaar zijn en daar
bij vervangen worden door het s.s. Slamat.
Daar het schip dus toch uit de vaai-t zon zijn
genomen heeft een en ander geen wijzi
ging in den dienst van den Rotterdamschen
Lloyd ten gevolge
Op het promenadedek was wegens het a.s.
dokken een groote voorraad linnengoed, bed
dengoed. rieten stoelen bijeengezet, welke
goederen natuurlijk een gretige prooi der
vlammen werden.
De belangstelling van de zijde van het pu
bliek was natuurlijk zeer groot. Velen waren
naar den rivierkant getrokken om het spook
achtige schouwspel gade te slaan. Ook de
burgemeester van Rotterdam heeft geruimen
tijd het blusschingswerk gadegeslagen.
De brand is ontdekt door arbeiders, die in
de haven met lossing bezig waren en kantoor,
personeel van de Lloyd en ook door de eigen
arbeiders, die juist het schip aan het verla
ten waren.
Men heeft onmiddellijk de branddeuren
gesloten en de luiken dicht geworpen, het
geen het schip wellicht gespaard heeft voor
algeheele vernietiging. De brand kon tot een
gedeelte van het schip beperkt worden. Het
restant lading was zeer brandbaar. Ook was
er nog 100 ton stookolie in het schip.
Doordat op den Westzeedijk een sleepers
wagen door de assen zakte en daar ook de
straat was opgebroken, was het terrein van
den brand moeilijk te bereiken. Sommige mo
torspuiten moesten zelfs omrijden.
Tijdens den brand heeft het schip eenige
slagzij gekregen, naar den wal toe.
Gebleken is echter, dat de huid van het
schip niet geleden heeft.
Vuur bereikte stookolie niet.
Tot begrip van de inrichting van het schip
zij gezegd, dat na het voorschip en de „kuil"
een verhoog'ing komt, waar boven elkaar zich
het A-dek met de eerste klasse hutten, het
promenadedek en de social-hall zich bevin
den, waarachter de kaarteixkamer eix de
hutten van de officieren.
Men wist den brand bij de eerste klasse hut
ten te stuiten, hetgeen gelukkig was, daar
anders de ruimte met de stookolie gevaar
zou hebben geloopen.
Door kortsluiting £ijn de lichten uitgegaan
doch automatisch trad daarbij de reserve
verlichting in werking.
De social-hall was een mooi gebeeldhouwde
en betimmerde ruimte, die geheel verwoest is
Na het uitbreken van den brand zijn vijf
harde knallen gehoord, vermoedelijk veroor
zaakt door explosie van patronen in de hut
ten van de officieren.
P. C. Hooft een jaar geleden.
Wij herinneren er aan, dat de brand op de
P. C. Hooft ongeveer precies een jaar geleden
uitbrak n.l. 14 November. 1932.
De raad van Haarlem behandelde Woensdag
o.a. Openbare Veiligheid, Volksgezondheid
Volkshuisvesting en Openbare Werken.
pag. 6
Brand op het m.s. Indrapoera te Rotterdam
verwoest een groot deel van het interieur.
Schade op eenige tonnen geraamd.
pag. 1
In de Eerste Kamer heeft minister Verschuur
„het versclie kadetje'" afgewezen, vanwege
de consequenties.
pag. 8
In de Tweede Kamer is gepleit voor hulp aan
de verveners, doch de minister mag het
belang der mijnen niet uit het oog verliezen.
pag. 8
Ingediend is een wetsontwerp om excessieve
uitingen tegen te gaan, zoo bijvoorbeeld
anti-semietische.
pag. 8
Aan een maaltijd voor de pers in Den Haag
is gebleken, dat het „regeeringsvleesch" een
uitstekenden smaak heeft.
pag. 4
Een delegatie van Twentsche vrouwen heeft
een verzoekschrift aan dr. Colijn aange
boden.
pag. 4
In Den Haag is een bejaard echtpaar door
gas uit een comfoor om het leven gekomen.
pag. 4
Te Zaandam heeft een wethouder het tap-
verbod overtreden.
pag. 4
De Postjager zal 9 December vertrekken. De
duur is onzeker.
pag. 4
Bij de Nederlandsche Fordfabriek zal 40
op het kapitaal terugbetaald worden. Be
vredigend* dividend ver-wacht.
pag "4
Voor het Haagsche Hof is 7 jaar geëischt
tegen een inbreker, die door de rechtbank
vrijgesproken is. Hij is gevangen genomen.
pag. 4
Het ontwerp wijziging winkelsluitingswet ver
laat heden het departement.
pag. 8
Lord Londonderry heeft in het Britsche Hoo-
gerliuis den wensch te kennen gegeven de
luchtmacht te willen uitbreiden.
pag. 3
Japan zal Amerika voorstellen onderhande
lingen over de vlootsterkte te beginnen.
pag. 3
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Boekenstroom.
pag 1
Van onzen Londenschen correspondent: Ber
nard Shaw's „On the Rocks".
pag. 9
J. B. Schuil: Cabaretavond ten bate van de
Joodsche vluchtelingen.
pag. 9
K. de Jong: Leerlingenuitvoering.
pag. 9
Wilhelmina Baltnester: H. D. Vertelling.
Manje.
pag. 11
Van onzen Zweedschen correspondent: Win
ter in Stockholm.
pag. 3
W. B.Z.: Lectuur voor onze Jeugd.
pag. 9
Nieuwe uitgaven.
pag. 8
NU BREEKT MIJN KLOMP
dat ik daar niet eerder aan gedacht heb. Voor
St. Nicolaas-Cadeau wil ik hebben een
ELECTRISCHE WASCHMACHINE voor 56.-
DE KLOMPENCENTRALE heeft er genoeg.
Op het pleintje, hoek Dr. Leydsstr., Tel. 11784.
(Adv. Ingez. Med.)
ECHTE WALES-ANTHRACIET
o.a. a f 2.50
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
HAARLEMSCHE M. T. S.er
VERDWENEN.
POLITIE VRAAGT ZIJN OPSPORING.
De Commissaris van Politie der afdeeling
C. te 's Gravenhage, verzoekt de opsporing
van de verblijfplaats van: Cristoffel Adriaan
Hendrik Ebbinga Wubben, geboi'en te 's Gra
venhage, 19 October 1909, leerling der Mid
delbare Technische School te Haarlem, die
sedert 12 November j.l. spoorloos is verdwe
nen.
Signalement: lang circa 1.75 M. donker
bruin steil haar, bruine oogen, kleine neus,
neusvleugels niet geheel symetrisch; bleeke
gelaatskleur. Heeft op de kin twee vlekjes.
Hij is vermoedelijk gekleed in een grijs col-»
bertcpstuum en grijze regenjas,
