ENCELSCH SCHIP BIJ TEXEL GESTRAND. Juanita. Tienduizend dooden bij de aardbeving. 51e Jaargang No. 15511 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 18 Januari 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENT ENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week /0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post ,'0-72$4. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN: j.5 regels 1.75, elke regel meer f 035. Reclames 0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels ƒ0.30. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN HAARLEM, 18 Januari De Groote Film Clément Vautel, de in Frankrijk zeer beken de dagelijksehe kroniek-schrijver van Journal", die sinds jaren schrijft onder den titel ,.Mon Film" is tot de ontdekking geko men dat het gansche wereldgebeuren zich tegenwoordig in een filmtempo afspeelt. Merkwaardigerwijze brengt Vautel dit niet in verband met zijn eigen titel. Daar schijnt hij niet aan gedacht te hebben. De snelheid der gebeurtenissen ontstelt hem; men zou eruit kunnen lezen dat hij wil zeggen: „Ik zie geen kans meer om het bij te houden". Ja, wie van ons houdt het eigenlijk nog bij? Wij vermel den het, wij sommen dagelijks op. maar de tijd om de gebeurtenissen te verwerken, om t: „combineeren, deauceeren en concludeeren' schiet overal tekort. Het tempo der gebeurte nissen is te snel geworden. Onze renauto's, tot die van een Malcolm Campbell toe, onze Zeppelin-treinen, onze vliegtuigen zelfs, met de Pelikaan voorop, beginnen het aspect te krijgen van even zooveel mislukte pogingen van den mensch, om het tempo van zijn tijd in te halenlaat staan: bij te houden. „We leven bij den dag", zegt Vautel, „de naties zoowel als de individuen pogen dit helsche tempo te volgen. Een paar weken geleden werd Painlevé plechtig naar zijn laatste rust plaats in het Panthéon gevoerden onmid dellijk na het laatste woord van de laatste redevoering is de herinnering aan hem in vol komen stilte verdwenen. En professor Cal- mette en dokter Roux? Schaduwen reeds, van een ver verleden. De lichtstraal van het pro jectie-apparaat heeft hen onmiddellijk losge laten. Doumer? Vergeten, evenals de anderen. De eenige doode van onzen tijd, wiens herin nering in Frankrijk eenigszins schijnt te blij ven voortleven, is Rodolphe ValentinoZijn roem scheen de vluchtigste van alle, en toch leeft zij nog voort, dank zij de toewijding van enkele fanatieke bewaarsters van dit „heilige vuur".... de Laatsten. Het is de eeuw van de snelheid, voor leven den zoowel als voor dooden, voor gebeurtenis sen zoowel als voor menschen. Er is geen tijd meer voor grootsch-opgezette plannen en voor groote gedachten. Regeeren is niet meer voor zien, het is zelfs niet voortduren. Het is slechts het „oplossen" niet het „ontwarren", het geen heel iets anders is van de problemen die zich in steeds toenemende snelheid aan ons voordoen. Het is overweldigendEn elk op onze beurt worden wij er draaierig van Zoo voelt niet alleen Clément Vautel het, in .den maalstroom van de wereldstad Parijs, maar zoo voelen wij, in het rustige Holland, het ook. Zoo ondervindt de heele wereld het.. En op zoo'n moment dat ook ik er mij draaie rig' van voelde worden, heb ik mij wel eens trachten voor te stellen hoe weldadig het zou zijn als we eens een week pauze in de vertoo ning van de Groote Wereldfilm konden krij gen. Eén week zonder belangrijke gebeurtenis sen en „coups de théatre" en ontstellende maatregelen van regeeringen, die er gewoon lijk, met min of meer geluk, „met de pet naar gooien", in de hoop dat de maalstroom ze niet naar den volkomen ondergang zal meesleuren. Eén week bezinning! Welk een aanlokke lijk denkbeeld! Alle staatslieden, economen, volksleiders en andere politici, kunstenaars, technici, uitvin ders, journalisten enz. zouden die week aan een volledige nieuwsvacantie moeten wijden, en haar dienen te beginnen met een nacht flink uit te slapen. Daarna zouden zij, met pantoffels en huis jasjes aan, in zeer luie stoelen, een dag moe ten besteden aan het lezen van een ouder- wetsche roman, uit een van die rustige tijd perken die de wereldgeschiedenis veel te zel den heeft opgeleverd. Of desnoods uit een tijdperk, dat als bewogen gold in de een of andere vroegere eeuw. Het zal ons, zooals wij nu zijn, altijd als een beeld van rust en traagheid voorkomen. In dit land zouden wij bijvoorbeeld „De Roos van Dekama" van Jacob van Lennep, of Potgieters „Blauwbes" of de Verzamelde Gedichten van P. A. de Genestet kunnen herlezen. En als we dit doorstaan hadden, en den tweeden nacht in vredige droomen hadden doorgebracht, zou den wij de restende zes dagen moeten wij den aan een rustige overdenking van het geen er sinds 1914 geschied is. Wij zouden er ons minder van herinneren dan van onze vorige twintig levensjare#i dit geldt dan voor diegenen, die er al minsters veertig achter den rug hebben maar al denkende zouden zich zekere groote lijnen voor al die duizenden denkers gaan uit stippelen. De meesten hunner dat bedoelt Vautel ook, en ik ben het met hem eens zien thans geen enkele groote lijn meer. Ten slotte, omstreeks den zesden dag van de Groote Pauze, zouden wij allen een vrij helde ren indruk kunnen hebben van den toestand waarin wij thans Verkeeren, en in de helder ste breinen onder ons zou zich een plan-in- groot-formaat berinnen te ontwikkelen. Een Gedragslijn, een Politiek in den waren zin des woprds.... v/at qurf ik zeggen; wellicht een Wereld-staatkuncfe. Een week bezinriing! Geen kranten, geen radio, geen politieks vergaderingen, aeen regeeringsmaatregelen van tijdelijken or extra-tijdelijken aard, geen reccrdverbeteringen, geen filmjournalen, geen zesdaagschdn, zelfs.Alleen maar die ééne Groote Zevtndaagsche: één heele week 'rustig nadenken en tot bezinning komen. Ei' zou daarna andere taal gesproken wor den dan thans. ï\faar dat zou niet het belang rijkste zijn. Er zou gehandeld worden instede van gerend-ach|er-de-feiten aan. Er zou samengewerkt v/orden inplaats van geruzied. Maar hoe krijgen we een week Pauze voor elkaar? We zijn in staat tot een Lichtweek, een Boekenweek, een Radioweek, een Filmweek en een onbepaald aantal Praatweken. Maar tot een Week Pauze? Helaas: neen. R. P. Bemanning om het leven gekomen Zij durfde of wilde het schip niet verlaten. COCKSDORP, 18 Januari. Gisteravond om kwart over zeven is op de Eierlandsche Gronden ten Noord-Westen van den vuur toren, het Engelsche stoomschip „Oakford" gestrand, dat op weg was van Gent naar Delfzijl en metende 996 ton. De reddingboot „Eierland" is twee maal bij het Engelsche schip geweest, doch de be manning durfde het niet aan het schip te verlaten vanwege de hooge zee. De redding boot van Cocksdorp is daarop hedenmorgen te half vier teruggegaan. Hedenmorgen bleek uit radioberichten, dat de reddingboot „Brandaris" zich bij het schip bevindt. Er wordt evenwel niemand meer aan boord van het Engelsche schip gezien. Daar men tot dusver nergens van de beman ning een spoor heeft gezien en er ook geen berichten zijn binnengekomen, neemt men op Texel aan. dat de bemanning in een eigen boot het schip heeft verlaten en dat zij ver ongelukt is. De sleepboot „Drente" van Bureau Wijs muller is uit Den Helder vertrokken, om zoo mogelijk assistentie te verleenen bij het ver ongelukte stoomschip „Oakford". Volgens later ontvangen berichten schijnt het wel vast te staan, dat de bemanning van het op de Eierlandsche gronden gestrande Britsche stoomschip „Oakford" bestaande uit 15 of 16 man, is verdronken. Hedenmorgen tegen 10 uur is de reddingboot .Brandaris" naar Terschelling teruggekeerd. De hoop, dat de bemanning zich nog aan boord zou bevinden heeft men moeten loslaten. Het is n.l. gebleken dat een van de reddingbooten van de „Oakford" uit de davis is verdwenen. De leden van de bemanning van de „Bran daris" verklaren met stelligheid te weten, dat deze reddingboot gisteravond en ook in het begin van den nacht nog op haar plaats was. Op Texel neemt men eveneens met stellig heid aan, dat de bemanning niet meer in leven is: Een kleine mogelijkheid zou nog be staan, dat het bootje op de Vliehorst zou zijn aangekomen. Deze kans is echter klein, te meer daar zich op dit eilandje een ijzeren huisje op palen bevindt, waarin een telefoon toestel is aangebracht. Bij dit huisje hangt een kaart, waarop in verscheidene talen wordt verzocht, wanneer schepelingen op het eilandje aankomen, hiervan onmiddellijk tele fonisch mededeeling te willen doen. De Vlie horst ligt op korten afstand van het eiland Texel. Het moet vrijwel uitgesloten worden ge acht dat de bemanning van de Oakford zich in den afgeloopen nacht tijdens den hevigen storm in eigen boot heeft kunnen redden. Zelfs de „Brandaris" welk schip speciaal is gebouwd voor het moeilijke reddingswerk bij de Noord -Hollandse he eilanden en welker bemanning voor geen klein geruchtje ver vaard is, heeft een zeer moeilijken nacht gehad. De bemanning van de „Oakford" heeft isteravond geen medewerking willen of kunnen verleenen voor haar redding. Volgens mededeeling van de kustwacht is de Brandaris hedenochtend drie maal langs zij van de Oakford geweest, doch heeft nie mand meer aan boord van het gestrande schip kunnen ontdekken. Naast de veronderstelling dat de beman ning van de gestrande Oakford in den af geloopen nacht het stoomschip heeft verlaten, wordt ook de veronderstelling geuit, dat do bemanning die een zeer moeilijken nacht heeft doorgemaakt, thans in de kooi tn diepe rust ligt. Zekerheid hieromtrent was hedenmorgen echter niet te verkrijgen. 9 lijken gevonden Nader meldt V. D. ons, dat de reddingboot „Eierland" op de Vliehorst P lijken van het vergane Engelsche schip .„Oakford" heeft gevonden. STAVISKY-AFFAIRE BREIDT ZICH UIT. PARIJS, 18 Januari (V.D.) Volgens de „Matin" zal de Fransche ministerraad Maandag a.s. de maatregelen bespreken, aie genomen zullen worden tegen een aantal hoo ge ambtenaren, wegens door hen gepleegde nalatigheid bij de behandeling van de Sta- visky-zaak; o.a. zouden maatregelen worden enomen tegen een officier van Justitie, te gen den prefect van het Département Bas Pyrenees met standplaats Bayonne. tegen een hcogen ambtenaar van het ministerie van handel en tegen verschillende ambtenaren van de prefectuur van politie en van de vei ligheidspolitie. ECHTE WALES- ANTHRACIET o.a. a I 2.60 WITTOP KONING - HAARLEM HARMENJANSWEG 67A TELEFOON 16100 (Adv. lngez. Med.) BRANDSTICHTERS-COMPLOT. Zes verdachte gevallen onderzocht. ASSURANTIEBEZORGER IN HET SPEL. VERBAND MET DE FRANKSTICHTING TE HAARLEM? De Centrale Recherche en de politie van drie bureaux in de hoofdstad houden zich se dert eenigen tijd bezig met het onderzoek naar de oorzaak van een aantal branden, dat het vorige jaar in Amsterdamsche percee- len heeft gewoed Het vermoeden bestaat nl. dat deze branden gesticht zijn teneinde de verzekeringsmaatschappijen tot uitbetaling van de verzekeringssommen te noodzaken. In dit verband is door de recherche te Haarlem gisteren gearresteerd een verzeke ringsagent uit Amsterdam, die voor de be woners familieleden of vrienden van hem van eenige dier perceelen, welke nader hand zwaar door brand werden geteisterd, de verzekering zou hebben bezorgd. Ook in Haarlem hebben zich dergelijke feiten voorgedaan en als gevolg daarvan zijn op verzoek der Haarlemsche politie te Am sterdam ongeveer 14 dagen geleden twee per sonen gearresteerd. De feiten, die de politie tot nu toe ontdekt heeft, wijzen in de rich ting van een complot. De verzekeringsagent is reeds na één der branden door de politie gehoord, maar hij deelde kortweg mede, dat hij de polite niet wenschte te antwoorden en daar kwade trouw niet kon blijken, werd hij heen ge zonden. Meestal was alles na een brand zoo hopeloos verwoest, dat de oorzaak niet meer kon worden vastgesteld. Bij de branden is aanzienlijke schade aan gericht de verzekeringsmaatschappijen zijn voor duizenden guldens benadeeld terwijl ook gevaar voor menschenlevens heeft be staan. Tot nu toe vermoedt men van een zes tal branden: 2 in de Anjelierstraat, 1 in de Noorderstraat, 1 in de O. L. Vrouwesteeg, 1 aan den Nieuwendijk en 1 in de Bethaniën- straat, dat zij zijn aangestoken. De kans be staat, dat er nog meer verdachte branden bij het onderzoek der politie zullen worden be trokken. Het Is opmerkelijk, dat politie noch brandweer in één der gevallen een petroleum- of benzinelucht heeft waargenomen. Hoe geraffineerd te werk is gegaan, moge hieruit blijken, dat soms bij de brandmelding een verkeerd adres werd opgegeven, om den aanval der brandweer te vertragen. Wij hebben ons in verbinding gesteld met Mr. J K. M, Mathuisen. die één der verdach ten van de brandstichting te Haarlem ver dedigt. Mr. Mathuisen was nog onbekend met het feit dat ook brandstichting te A'dam aan dien verdachte wordt toegeschreven. De verdediger deelde mede. dat zijn cliënt de brandstichting te Haarlem met klem ontkent. Voor hem heeft hij een verzoek tot in vrijheidsstelling bij de Haarlemsche Rechtbank aanhangig gemaakt. Ook de andere verdachte ontkent zich aan brandstichting te hebben schuldig gemaakt. Omtrent de arrestatie van den assurantie bezorger vernemen wij nog. dat deze in het paleis van Justitie plaats had. waar hij als getuige gehoord moest worden betreffende de Haarlemsche brandstichting. Hij is naar Amsterdam overgebracht. Nog meer arrestaties te wachten. AMSTERDAM, 18 Januari (V.D.) Naar wij vernemen zijn nog eenige arrestaties te wachten. Ook een vrouw, van wie men ver moedde, dat zij de medeplichtige is van den verzekeringsagent, die gisteren is gearresteerd is ingesloten. Daar zij bovendien goede con necties had met een der beide mannen, die te Haarlem is gearresteerd en gewoond heeft lil een huis in de Anjelierstraat, dat ook be hoorde tot de perceelen, welke door brand zijn geteisterd, is de veronderstelling gewettigd dat tusschen de te Haarlem en de te Amster dam gepleegde feiten verband bestaat en van een complot sprake is. We herinneren er aan, dat we reeds eer der melding hebben gemaakt van de aan houding der twee personen, verdacht van brandstichting' in het perceel aan den Spaarn dammerweg. WELDADIGHEIDSZEGELS. DE OPBRENGST TE HAARLEM. De directeur van het kantoor Haarlem der P. T. T. deelt ons mede. dat gedurende het tijdvak, waarin de weldadigheidszegels ver krijgbaar zijn gesteld, in zijn ressort zijn ver kocht' 44626 stuks a 1 1 2 (3> cent. 42159 a 5 (8» cent, 54482 a 6 (10)) cent en 14949 a 12 1/2 (16) cent. De totale waarde van den verkoop be draagt: f 12.551.54. (Een Spaansche stierenvechtster Juanita geheeten, voert een ver geefschen strijd om erkenning van de vrouw in deze junctie, tegen de Spaansche regeering). Er zijn vele rare dingen, Op dit vreemde ondermaansch, Maar een vrouw als stierenvechter, Is voor Spanje zelfs te Spaansch Juanita stoot effectvol Met haar blinkende rapier, In de zand en bloed-arena Naar den dolgeworden stier, In die andere arena. Van den politieken strijd, Raakt men zelfs door roode lappen, Echter niet zijn kalmte kwijt. Daar is men gewend aan steken, Want men kruist de degens vaak En de sluwste schijnbeweging Is een doodgewone zaak. 't Was niet kwaad, als Juanita, Eens het oude boekwerk kocht. Waarin staat, hoe Don Quichote, Eertijds windmolens bevocht. Nou vind ik het stiei'envechten. Als u wilt dat 'k ronduit schrijf, Op zichzelf, dus ook voor mannen. Al een beestachtig bedrijf, Maar wat leidt, vraag 'k de regeering. In haar strenge houding hier. Is 't bescherming van de vrouwen, De moraal of vanden stier? Geheele steden en dorpen in puin. Een der grootste rampen uit de geschiedenis van Indië. CALCUTTA, 18 Januari (V. D.) De aard beving, die in het begin van deze week Noord-Indië heeft geteisterd, blijkt een der grootste rampen in de geschiedenis van Indië te zijn. Hoewel uit tal van districten nadere bijzonderheden nog ontbreken, schat men het aantal dooden op ongeveer 10.000. Volgens de berichten van ooggetuigen zou dit cijfer zeker niet te hoog zijn. Het randgebied van de Himalya is het ergst getroffen en alle dorpen en steden liggen daar in puin. Alleen reeds te Bettiah bedraagt het aantal dooden naar schatting van de Indische autoriteiten ruim duizend en te Darbhanga meer dan drie honderd. Op het oogenblik ontbreken nadere berichten. In officieele kringen gelooft men, dat het nog weken kan duren alvorens men nadere be richten uit de verst afgelegen geteisterde ge bieden kan ontvangen. i Hei Betaafdikste Volgens de laatste mededeeling zou het aan tal slachtoffers in Br. Indië tienduizend bedragen. pag. 7 Engelsch stoomschip bij Texel gestrand; de bemanning om het leven gekomen pag. 1 De radiorede van minister De Graeff over herziening van het Volkenbondsstatuut. pag. 3 Een brandstichters complot ontdekt. pag. 1 Zestienjarige jongen heeft te Weert zijn oom doodgeschoten. pag. 4 Bij Stalingrad zou een spoorwegcatastrofe hebben plaats gehad; Moskou dementeert evenwel dit gerucht. pag. 3 Frankrijk heeft het handelsverdrag met Duitschland opgezegd. pag. 3 De „Zaanland"-P. E. N.-kwestie voor den Raad van State. pag. 4 Het ontslag der tien marinemannen ge handhaafd. pag. 4 Een nieuw open zwembad te Haarlem. pag. 6 Mr. Duys stelt nadere vragen omtrent het verbod der N. S. B. voor ambtenaren. pag. 4 De gelden van het Wegenfonds. pag. 4 ARTIKELEN. ENZ. R. P.: De groote film. pag. 1 J. B. Schuil: Max Bernhardt: Der Diener zweier Herren. pag. 9 H. G. Cannegieter: Vereenigd Rotterdamsch Hofstad Tooneel: Ex-koning Peter. pag. 9 EXPRESS-TREIN IN BRAND GESTOKEN. Wandaad van Mandsjoerijsche bandieten. VIER DOODEN EN NEGEN EN TWINTIG GEWONDEN. CHARBIN, 18 Jan. (V.D.) Op het gebied van Mandsjoekwo hebben bandieten een in Westelijke richting rijdenden expresstrein van den Trans-Siberischen Spoorweg overvallen. De trein werd tot ontsporing gebracht en ge raakte in brand. Vier personen vonden den dood ir. de vlammen, terwijl negenentwintig gewond werden. Onder de gewonden bevindt zich o.a. een correspondent van het Parijsche middagblad „Paris Midi", die een oog verloor, en een Duitscher, een zekere Kraner uit Tientsin, die een beenfractuur opliep. Alle wa gons werden geheel door het vuur vernield, behalve liet postrijtuig, dat onbeschadigd bleef. CHARBIN. 18 Jan. (Reuter). De vier perso nen, die bij den overval van de bandieten op den trein van den Trans-Siberischen Spoor weg om het leven zijn gekomen, zijn vier Rus sen. waarvan twee missionarissen, de beide anderen waren kooplieden. Verder werden veertig personen gewond, waaronder vijf Japanners. ZEEROOVERS KRIJGEN HUN VERDIENDE LOON. KOFFERS MET VALSCHE BANKBILJETTEN MEEGENOMEN. SJANGHAI. 18 Januari «Reuter). De zee- roovers. die eergisteren het Chmeesche stoom schip „Pooan" hebben geplunderd zijn „het slachtoffer" geworden van een ernstige mys tificatie. Zij hebben namelijk een aantal koffers met nagemaakte bankbiljetten. welke bestemd waren als dooden-offer te worden verbrand aangezien voor echte bankbiljetten. VERDUISTERINGEN BIJ DE BOSSCHE MIDDENSTANDS- BANK. VOORTVLUCHTIGE BEAMBTE TE WEENEN GEARRESTEERD. In Zuid-Calijornië is men er toe overgegaan de scholen in tenten onder te brengeneener- zijds uit een oogpunt van bezuiniging, ander zijds als maatregel tegen het aardbevings gevaar. Te Weenen is gearresteerd de man. die voortvluchtig was, nadat de door hem bij de Middenstandsbank te 's-Hertogenbosch ge pleegde verduisteringen aan het licht waren gekomen. De man heeft een bekentenis afgelegd. GELUIDSFILM VAN NEDER LAND. OPDRACHT VOOR DE GROEP „VISIE". De A.N.V.V., die haar filmpropaganda thans in het meer moderne genre gaat geven, heeft aan de filmmaatschappij Visie opdracht ge geven tot het vervaardigen van een geluids film over Nederland. De film zal naar een manuscript van Max de Haas door de Visie operateurs Jo de Haas en O. Keyzer worden opgenomen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1