N. VAN BREEMEN'S Brandstoffenhandel Schouwtjeslaan 23 Poeha! Hei BefauftijfkóU 51e Jaargang No. 15514 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Maandag 22 Januari 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week q.25, per maand 1.10, per 3 maanden 'f 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post ,"0.72^. UITGAVE LOURENS COSTEK MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN: j5 regels ƒ1.75, elke regel meer f035. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels f 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.- Wijsvinger f 1 50-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 00.-. idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN HAARLEM, 22 Januari Ir. Van Mourik Broekman Bij zijn aftreden. De officieele ontslagaanvrage van Ir. W. C. G. H. van Mourik Broekman als directeur der le H. B. S., komt voor op de agenda, welke de leden van den Haarlemschen gemeente raad heeft bereikt. Het ontslag zal dus in de zitting van Woensdag a.s. verleend wor den. Het zal geschieden „eervol" zooals de ge- Ijkte term luidt. Dit kille, formeele woord schiet in dit geval wel verre tekort. De Raad behoorde daarvan af te kunnen wijken en de zeer groote dankbaarheid, die Haarlem aan hem verschuldigd is, in veel warmer bewoor dingen tot uiting te kunnen brengen. In elk geval kan dat gebeuren op een plaats als deze. Van Mourik Broekman is gedwongen af te treden door zijn gezondheidstoestand. Hij is langen tijd ernstig ziek geweest, gelukkig her steld, zoodat hij nu al weer sinds geruimen tijd zijn taak heeft kunnen hervatten, maar de medici hebben hem geadviseerd zijn pen sioen te vragen, omdat een rustiger leven voor hem noodzakelijk is. Het besluit is hem, dat weet ik zeker, zeer zwaar gevallen. Op zijn 56ste jaar moet hij een post verlaten, waarop hij steeds het beste heeft gegeven dat in hem was, waarop hij met warme toewijding ge arbeid heeft en ontzaglijk veel voor anderen gedaan, en die hij hoopte nog volle negen jaar te kunnen bekleeden. Dat is hem niet gegeven; deze taak loopt voor hem te» einde. Teveel heeft hij daarin van zichzelf gevergd. De wet kan den leeftijd voor aftreden wel op 65 fixeeren, maar de natuur verdeelt de be schikbare lichaamskracht niet altijd precies zoo als de eigenwijze menschenwet dat uitre kent. Maar het lijdt geen twijfel dat Van Mou rik Broekman tot op dezen leeftijd veel meer goeds bereikt heeft, veel meer voor anderen, heeft gedaan dan zoovelen. die hun vollen tijd hebben uitgediend. Bijzondere gaven, een bij zonder karakter hebben hem daartoe in staat gesteld. Hij heeft mij eens gezegd dat hij wist dat het moeilijk voor hem zou zijn, als hij dit werk niet meer had en al die jeugd niet meer dagelijks om zich heen zag. Maar het is ze ker dat er ook na zijn heengaan uit deze functie nog veel van hem zal uitgaan. Ik heb het voorrecht hem ook te kennen als mede lid in een gansch anderen kring dan die van het onderwijs. En ik weet uit ervaring hoe buitengewoon groote waarde daar, door men- schen die allen een andere arbeidstaak te vervullen hebben, aan zijn persoonlijkheid wordt toegekend. Hij geldt daar als een der eersten en besten; naar zijn eenvoudig, rustig woord wordt immer in geboeide aandacht ge luisterd. Dat is de invloed die van een nobel mensch uitgaat, en die een man als hij zal blijven uitoefenen waar hij ook komt, en al tijd ten voordeele van anderen. Hij behoort tot die weinige gelukkigen, voor wie in alle omstandigheden een schoone taak is wegge legd. De directeur van de H. E. S. gaat straks heen, maar voor zijn tallooze oud-leerlingen, voor zijn leeraren en zijn vele andere vrien den blijft de mensch Van Mourik Broekman, onveranderd. Het is goed en bemoedigend te weten dat er zulke menschen zijn en mis schien is dat wel het allerbeste dat hij ons in onze schooljaren heeft meegegeven. Ik hoor hem al zeggen ,als hij dit leest: ..Je hebt het veel te mooi gemaakt". Maar als oud-leerling kan ik dat beter beoordeelen dan hij, en ik weet zeker dat de anderen met mij zullen instemmen. Zijn loopbaan begon in 1903, als leeraar in wis- en werktuigkunde aan deze zelfde Haar- lemsche H. B. S., nadat hij in 1902 te Delft was afgestudeerd als civiel ingenieur en één jaar bij de Staatsspoorwegen te Utrecht ge werkt had. Hij voelde daar dat zijn roeping bij het onderwijs lag, werd in Haarlem eerst tijdelijk en een jaar later (1904) vast be noemd en bewees al heel spoedig zijn bijzon dere qualiteiten. Ik zou aarzelen mijn eigen schooljongens-getuigenis uit dien tijd daar voor aan te halen, ware het niet dat ik ge loof. dat dQ schooljongens van alle tijden altijd heel juist gevoeld hebben wie een goed en begaafd leeraar is. Orde houden? De mo gelijkheid, dat er wel eens geen orde in een klas zou kunnen zijn, deed zich bij hem een voudig niet voor. Daar dacht je niet eens aan. Er was orde. Deze leeraar, de jongste van allen, scheen ons merkwaardigerwijze allen precies te kennen en te begrijpen. Onverklaar baar, maar niet te loochenen. Het stemde ons tot uiterste bescheidenheid. Hij wist ook dat wij allen verschillend van aard en aanleg waren. Hij was zeer ernstig, vond wiskunde heel belangrijk, maar scheen niettemin de jongens die daar weisig natuurlijken aanleg voor hadden ook volkomen begrijpelijk te vinden. Hij zei nooit tegen iemand: „Er zal van jou niet veel terecht komen". Ik geloof ook niet. dat een slecht cijfer hem dit ooit deed denken. Het rapportcijfer was bij hem geenszins een onfeilbare maatstaf. Ook scheen hij altijd nog meer belang te stellen in ons, dan in ons werk. Hij doceerde op een heel so bere, eenvoudige manier. Het moet ook wel zeer helder geweest zijn, want mijn weinige „voldoendes" voor wiskunde heb ik bij hem gehaald. Velen van ons hadden een hekel aan wiskunde. Niemand had een hekel aan hem. In 1909 begon op school het gerucht te loo- pen dat de oude directeur, dr. Brongersma, met pensioen zou gaan. Meteen waren wij jongens er allemaal van overtuigd dat Broek man hem zou opvolgen. Er was geen twijfel aan, ofschoon hij de jongste leeraar was. Eer het eerste advies over de benoeming werd uit gebracht, was hij door zijn leerlingen al uit verkoren. Wonderlijk toch, dat wij dat net zoo goed begrepen als de oude directeur, die zijn benoeming warm aanbeval, en ook als de leeraren, en de Commissie van Toezicht. Op 22 December 1909 werd Van Mourik Broek man benoemd, op 1 Maart 1910 trad hij als zoodanig in functie. De H. B. S. telde toen 273 leerlingen. Het was al een groote school. Hij was even in de dertig, al zijn leeraren waren ouder, sommigen hadden naar hun leeftijd zijn vader kunnen zijn, en hij volgde een man op dr. Brongersma die een zeer geliefd di recteur was geweest en in en buiten zijn school algemeen respect genoot. Het was een zware taak. maar ook daarin moet Van Mourik Broekman van den aanvang af dien indruk gewekt hebben, dat hij allen begreep en kende. Hoeveel inspanning, hoe veel concentratie en toewijding dat begrij pen kostte, kan een schooljongen niet ver moeden. Als ouderen hebben wij het later wel beseft. .Nooit zal ik den dag vergeten", heeft Broekman mij wel eens gezegd, „waarop de leeraren en de jongens mij als directeur fees telijk inhaalden, en hoe ik ontvangen werd in de versierde hal, met zoo'n overstelpende hartelijkheid". - De school groeide snel. De nieuwe directeur verwierf al heel spoedig het volle vertrouwen van de ouders, die hem gaarne raadpleeg den en merkten dat hun kinderen geen num mers, maar persoonlijkheden voor hem wa ren, dat hij hen allen wou kennen en helpen en een goeden „aanloop" in het leven bezor gen. In het Haarlemsche onderwijs, dat in den lande een bijzondere reputatie heeft, werd en bleef de jonge directeur een leidende fi guur. Velen stuurden hun kinderen naar de Haarlemsche H. B. S. omdat hij er de leider was. Het tempo waarin de school groeide werd steeds hooger in de jaren 19141918, toen het aantal leerlingen steeg van 275 tot 435. In 1918 moest een hulpgebouw op den Zijlweg betrokken worden. In 1919 werd be sloten tot stichting van een tweede H. B. S.. aanvankelijk gevestigd aan het Prinsenbol- werk. In 1920 werd Ir. van Mourik Broekman benoemd tot lid van den Onderwijsraad, in 1919 was hij gekozen tot voorzitter van de vereeniging van Directeuren, maar wegens de zware eischen die zijn betrekking aan hem stelde legde hij deze beide functies na kor ten tijd neer. Een belangrijke wijziging in het onderwijs was de invoering van sport in de middaguren, waarbij de aan operfluchtspel bestede tijd als schooltijd werd beschouwd. Van Mourik Broekman begon daar in Haarlem mee. In 1918 werd ook de eerste der jaarlijksche „Openluchtspeldagen" van de school gehou den. en in Juli 1920 de eerste gemeenschap pelijke fietstocht van alle leeraren en leer lingen. Velen zullen zich nu meer nauwelijks kunnen voorstellen, hoe vervaarlijk modern en ongehoord deze nieuwigheid in die jaren scheen. De resultaten bleken uitstekend, zoo wel voor den onderlingen band onder de leer lingen als voor de verhouding tusschen leera ren en leerlingen. En die onderlinge band op school, die goede geestdaarvoor heeft de directeur Van Mourik Broekman wel ontzaglijk veel gedaan en daarbij heeft hij resultaten bereikt, waarop hij altijd met blijde voldoe ning zal kunnen terugzien. Het zestigjarig bestaan van de school werd in 1924 luisterrijk gevierd. Ettelijke oud leerlingen kwamen het feest meemaken. „On der zijn (v. Mourik Broekman's) leiding is ook de naaste toekomst veilig van deze schooi, die door groote veranderingen en moeilijk heden heen de reputatie van Haarlem, als van een stad. waar men voortreffelijk onderwijs geniet, hoog gehouden heeft. Hij zal het dan ook in September hooren, dat dit de algemee- ne wensch is: moge Broekman nog lang de kracht vinden, om onze eerste H. B. S. met 5-jaiflgen cursus te besturen". Dat schreef mijn vader op 20 Juni 1924 in zijn rubriek „Om ons Heen" in dit blad. De naaste toekomst bleek wel zeer veel kracht te vereischen. Want nadat de school in omvang verminderd was door de stichting van de tweede H. B. S. zette een nieuwe snelle groeiperiode in, en een belangrijke uit breiding van het onderwijs kwam met de om zetting in Gemeentelijk Lyceum in 1925. De stichting daarvan beteekende dat de ouders van leerlingen bij het Openbaar Onderwijs alle keuzen voor de opleiding van hun kinderen verkregen, die het Bijzonder Onderwijs in zijn lycea ook bood. Krachtig werd deze stichting bevorderd door mr, A Bruch, toen wethouder van Onderwijs, en als A. R. zelf voorstander van „het Bijzonder". Des wethouders breede en juiste opvatting van zijn gemeenschaps taak noopte hem ertoe, het Bijzonder en het Openbaar Onderwijs steeds in gelijke mate recht te doen wedervaren. Ik weet dat Ir. Broekman evenals de andere leiders van het Openbaar Onderwijs altijd hoogen prijs heeft gesteld op mr. Bruch's leiding der Haarlem sche onderwijszaken, en dat de aftredende di recteur het prettig zal vinden dat hieraan herinnerd wordt. Het Lyceum groeide zoo snel dat het in 1932 tot' ruim 500 leerlingen was gestegen, en de grootste school in Nederland was geworden. Deze tweede periode van geweldig-snelle op komst bracht veel zorgen mee: groote muta ties in het leerarenkorps, en natuurlijk ook weer de stichting van een filiaal: ditmaal in de Tempeliersstraat. Inmiddels waren de crisisjaren gekomen en in 1933 leidde bezuiniging tot de harde nood zaak, het Lyceum op te geven en weer terug te brengen tot den H. B. S.-vorm Een besluit dat voor den directeur in de eerste plaats wel een diepe teleurstelling moest zijn. Evenals trou wens de maatregel, waarbij de klassen ver groot en op 30 leerlingen werden gebracht. Maar waarbij Ir. Broekman wel de overtuiging heeft opgedaan, dat die teleurstelling door het gemeentebestuur werd gedeeld en dat het niet dan noodgedwongen tot deze afbraak overging. De school telt nu 420 leerlingen en is, door dat alle klassen zoo groot zijn, weer in één gebouw vereenigd. Er zou nog veel meer te schrijven zijn over de dertigjarige onderwijscarrière van een directeur als Van Mourik Broekman. Ik heb alleen een aantal hoofdpunten kunnen aan stippen. Dat hij sinds 1916 bestuurslid en sinds 1922 voorzitter is van de Schuurman- Schimmel-van Outeren-Stichting, die zoo bui tengewoon veel goed heeft gedaan door het verstrekken van studiebeurzen moge er nog aan toegevoegd worden. In 1928 werd hij be noemd tot officier in de Oranje Nassau-orde: een wel zeer verdiende onderscheiding. En nu zal hij dus weldra zijn geliefde school moeten verlaten. Wij allen die hem kennen zullen beseffen dat de nuttige levenstaak van een man als hij daarmee niet ten einde is. Evenmin kan hij zijn werk aan de school als beëindigd beschouwen. Dat is het niet, want de geest die een voornaam, fijnvoelend mensch, een vriend der jeugd als hij daar heeft weten te scheppen in dertig jaren van noesten, zelfverloochenenden arbeid, zal er blijven voortleven. Als een der velen, die hem persoonlijke dankbaarheid verschuldigd zijn, besluit ik met den wensch te uiten dat nog vele gelukkige jaren voor hem weggelegd mogen zijn. R. P. GETUIGEN GEZOCHT. Op Vrijdag 19 Januari omstreeks kwart over 12, 's middags is een 9-jarig meisje op de Raaks vermoedelijk aangereden. Door een automobilist is het kind naar huis vervoerd. De politie verzoekt hun, die bij dit ongeluk zijn tegenwoordig geweest, zich hij haar te willen melden. BERICHT! ECHTE WALES-ANTHRAC IET o.a. a f 2.60 WITTOP KONING - HAARLEM HARMENJANSWEG 67A - TELEFOON 16100 (Adv. Ingez. MedJ bericht hiermede, dat met ingang van heden hare kantoren en magazijnen, ALLEEN GEVESTIGD ZIJN Telefoon ALLEEN 10070, na zes uur n.m. 12621 (De bevolking van Mandsjoekico heeft aan den regent Poe-Nji officieel verzocht den troon te bestijgen en deze heeft het aanbod aanvaard). Het is Poe-Nji formeel verzocht En hij heeft ja gezegd. Ik wil niet oneerbiedig zijn, Maar 't ei is dus gelegd. Als ik bedenk hoe deze Poe Door 't machtige Japan Met zoo'n succes is gepoe-seerd. Word 'k er Poelierisch van. Ik stem wel toe. dat het misschien Nog wat voorbarig is. Maar hoe zal men Poe-Nji eens zien In de geschiedenis? Hij heeft 't nu nog in de hand, Zijn veld ligt nu nog braak, Poe-Nji is voor zijn vaderland Als vorst nog in den maak. 't Kan zijn dat Poe de Goede blijkt, 't Kan Poe de Schoone zijn. Of Poe de Groote, als hij slaagt, Als heer van zijn domein. Op Poe de Kale is een kans, Maar daarop hoop ik niet, 't Is mooglijk dat zijn volk in hem Straks Poe de Stoute ziet. En Poe de Dikke, dat kan ook, Als Karei, lang gelee, Poe de Verschrikkelijke, maar Dat is een eng idee. Wanneer hij in het ver verschiet Tot Poe-der is vergaan, Dan hoop ik, dat zijn dynastie Nog eeuwen zal bestaan. Poe één, Poe twee. Poe drie, Poe vier, Desnoods tot twintig toe. Ik wensch hun allen veel succes, Lang leve elke Poe! DE „BRION" GEZONKEN. MAAR DE BEMANNING IS GERED. Naar Reuter meldt, is het Hollandsche vrachtschip „Brion" dat met een lading stuk goed op weg is door het Panama-Kanaal, in het meer van Gatun gezonken. Sleepbooten hebben den kapitein Rohling en alle 22 leden der bemanning van boord gehaald en gered. De ruimen staan onder water. Bij de aardbeving in Nepal (Br.-Indië) is een stad van 80.000 inwoners vermoedelijk weg- gev -aagd. pag. 3 Doodelijk ongeval op onbewaakten overweg te Bilthoven. pag. 4 De Ainsterdamsche assurantiebezorgcr. die in verband met de brandstichtingsaffaire was gearresteerd, is uit het politiebureau Raampoort ontsnapt. pag. 2 Een bericht dat een geheim Engelsch-Ncder- landsch verdrag zou zijn gesloten, wordt door de regeering tegengesproken. pag. 4 Poe Nji heeft de keizerskroon van Mandsjoe- kwo aanvaard. pag 3 Nieuwe Engelsche voorstellen voor een Duitsch-Fransche gedachtenwisseling? pag 3 De heer S. P. van Eeghen te Doorn overleden. pag 4 Het Nederlandsche vrachtschip „Brion" is ge zonken; de bemanning is gered. pag. 1 Moet het Sportfondsenbad op f 14.000 verlies rekenen? pag. 2 Contingenteering van den vleeschinvoer in 1934. pag 4 In den Volkenbondsraad is Zaterdag de Saar- kwestie behandeld pag 3 ARTIKELEN, ENZ. R. P. Ir. van Mourik Broekman. Bij zijn af treden. pag. 1 J. B. Schuil. Tnoneelver. „Herman He:ier- mans". Cabaretavond. pag. 11 K. de Jong. Het concert der H. O. V. pag 11 H. G. Cannegieter. Tooneelvertoonuv ten bate van Blindenzorg. pag. 11 EEN GOEDE VANGST. AANGEHOUDEN VROUW PLEEGDE 18 INSLUIPINGEN. Eenigen tijd geleden is een vrouw in IJmu.- den woonachtig betrapt, toen zij in een per ceel aan de Zuiderstraat in een woning was ingeslopen. Zij is gevlucht en op de Oude Gracht ingehaald. Daarna werd ze naar het Gasthuis gebracht, vanwaar zij Zaterdag morgen naar het Huis van Bewaring werd overgebracht. De vrouw heeft. zich. naar thans gebleken is, aan 18 insluipingen schuldig gemaakt, voornamelijk in Haarlem-Noord en in de buurt van den Zijlweg. Dertien bewoners heb ben haar herkend STRANDJUTTERS AAN HET WERK? MOTORBOOT BIJ DE „OAKFORD". Zaterdagmiddag te ongeveer half vijf werd bij het wrak van de „Oakibrd" bij Texel een circa 25 meter lang motorvaartuig waarge nomen, vermoedelijk het eigendom van een schipper, woonachtig te Zoutkamp Van Texel af heeft men waargenomen, dat personen om het gestrande schip heen liepen. De Burgemeester-strandvonder van Texel verzocht bij eventueele aankomst in een ha venplaats, wellicht Harlingen, beslag te leg gen op goederen, welke vermoedelijk van het wrak afkomstig zouden zijn. Begrafenis der slachtoffers. Bij den bu'-gemeester van Texel is Zater dagavond bericht ingekomen, dat de slacht offers van de schipbreuk van de „Oakford" naar Engeland zullen worden vervoerd om daar ter aarde te worden besteld Het staat echter nog niet vast op welke wijze en wan neer het overbrengen zal geschieden. De reddingboot „Eierland", die uitvoer, om het elfde slachtoffer van het nabij Texel gestrande Engelsche s.s. „Oakford" te zoeken, doch onver richterzake terugkeerde. Op den achtergrond het wrak. PERSONALIA De heer W. C. G. H. Keegstra, alhier, slaagde voor het te Amsterdam gehm'd^r» o- -o.. -->n den Bond van Belastingconsulenten. Voor het te Amsterdam afgenomen exa men Mass .-:i Heilgymnastiek, ingesteld vanwege de Ned. Ver. voor Massage. Heil gymnastiek en Sportmassage, is geslaagd de heer J. H. Ouwerkerk te Haarlem.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1