STOOKT3
De Voetbal
scheidsrechter.
Hei
UITKEERING VAN HONDERD
GULDEN.
51e Jaargang No. 15518
VerscHijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 26 Januari 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNtMtlN I L.N per week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post ,'0.72)4.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.Y.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN: i5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0,60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 1 50-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000— Overlijden f 600— Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75— Verlies Wijsvinger f75— Verlies andere vinger f30—
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 26 Januari
Dat Oerinstinct
Het is een tamelijk algemeen verbreide mee
ning, die zegt dat de oorlog wortelt in de
oerinstincten van dsn mensch. Ten eerste is
het een gemakkelijk excuus voor onze ergste
wandaden op deez' aard, en ten tweede nemen
wij gemeenlijk aan dat we beter zijn dan onze
voorvaderen uit de oudste der tijden. Want,
nietwaar, de beschaving is er toch! De be
schaving heeft zooveel verbeterd. Vergelijk
den tegenwoordigen mensch met den holbe
woner. Vergelijk de positie van de tegenwoor
dige vrouw met die van de holbewoonster,
die volgens de algemeen-aanvaarde over
levering door haar machtigen gebieder bij
de nimmer-gekorte, nimmer-gepermanente
lokkenpracht werd aangevat en in de rondte
geslingerd, als zij op de een of andere wijze
zijn ongenoegen had opgewekt. Vergelijk het
hol met de moderne arbeiderswoning, en de
dierenhuid met de jurkjes en de kunstzijden
kousen en hooge hakjes en al de taïióoze an
dere accessoires van de tegenwoordige vrouw.
Denk door over wetenschap, kunst, het ver
keerswezen, al wat ge maar aan beschavings
winst bedenken kunt, en de holbewoner blijkt
alles en alles te hebben gemist. Wat is dus
eenvoudiger dan te concludeeren, dat al onze
feilen datgene moeten zijn dat wij van hem
geërfd hebben, voovzoover die erfenis nog
niet door onze superieure beschaving is teniet
gedaan?
De geleerden zijn het over dat oerinstinct,
dat tot oorlog zou voeren, evenwel volstrekt
niet eens. De tegenstanders van deze theorie
laten zich zelfs niet uit het evenwicht brengen
door de welbekende redeneering, dat „in de
natuur alles strijd en vernietiging toont". Een
beroep op de dieren vinden zij zwak, aangezien
de mensch een hooger bewerktuigd wezen is,
en zij wijzen er ook op dat het in de dieren
wereld zeer ongebruikelijk is. dat volken tegen
elkaar ten strijde gaan. Van een veldslag tus-
schen honderd leeuwen en honderd tijgers
heeft niemand ooit gehoord, van een oorlog
tusschen twee stukken wildernis of twee
hectaren oerwoud evenmin.
In „The Contemporary Review", een zeer
bekend en vermaard Engelsch tijdschrift, be
toogt Julian E. Franklyn in een artikel „De
oorsprong van den oorlog", dat de oorlog
inhaerent is aan de beschaving, niet aan den
mensch. „Het zijn alleen de vlieg tuigbouwen-
de. radio-beluisterende, whisky-drinkende,
kauwgom-smakkende blanken van Europa en
Amerika, of de kano-bouwende, kava-drinken-
de, betel-kauwende zwarten der Zuidzeeën die
er plezier in hebben elkaar te dooden
Plus, voor een groot deel, het gele ras.
Maar het veehtinstinct is niet inhaerent
aan. den mensch.
Julian E. Franklyn voert ten bewijze van zijn
stelling aan, dat de eerste primitieve werk
tuigen, door den oermensch toegepast, voor
gebruik als wapenen ongeschikt waren en
dat hun verdere ontwikkeling wijst in de
richting van kleiner en fijner werktuigen,
maar allerminst van wapens. Oorlogswapenen
maakte hij niet, wel dingen die alleen ge
schikt waren om er dieren mee te dooden,
zooals de eerste steenen pijlpunten en been,
dat gespleten werd om er visch-harpoenen
van te maken. Toch zou het vecht-instinct bij
de primitieve menschen, die immers temidden
van geweldige ongetemde natuurkrachten
leefden, zich eerder en sneller hebben moeten
ontwikkelen dan bij ons als het bestaan
had.
Dan bespreekt Franklyn de „moderne wil
den", omdat men algemeen gelooft dat die
den praehistorischen mensch vertegenwoor
digen. Hij citeert een autoriteit op dit ge
bied. dr. W. H. Rivers, die geconstateerd
heeft dat b.v. de Meianesiërs vechten na een
aangedane beleediging tot aan beide kanten
éen of meer mannen gevallen zijn. Dan komt
aan het gevecht automatisch een einde zon
der gepraat over vredesvoorwaarden. Daarna
wisselen de partijen geschenken van gelijke
waarde uit. Er is geen sprake van dat de be-
leedigers meer moeten geven.
Een wraakzuchtige geest bestaat dus niet.
Men lost zijn conflicten billijker en vooral op
sportiever wijze op dan de „beschaafde" vol
ken dat doen. Overigens is er ook bij de Meia
nesiërs geen werkelijk vreedzame geest. Rivers
constateert evenwel, dat de moderne wilden
geestelijk of psychologisch niet dichter bij
den praehistorischen mensch staan dan wij
zelf.
Op hun eigen wijze zijn ook zij „be
schaafd". Maar de zeer weinige menschen,
die „voedsel-verzamelaars" in den prae
historischen zin zijn gebleven, hebben geen
begrip van oorlogvoeren, koppensnellen of
andere gewelddadige methodes.
Die menschen bestaan in het verre Noor
den en het verre Zuiden van de groote
continenten. Zij zijn nimmer beïnvloed door
de „beschavingsgolven", die over de mensch-
heid zijn gegaan. Zij eten, drinken en slapen
planten zich voort, beschermen zich tegen
wilde dieren, hangen hartstochtelijk aan het
leven en weten van vechten of oorlogvoeren
niets.
„Als het veehtinstinct dus niet inhaerent is
aan den mensch", zegt Franklyn. heeft de
Volkenbond geen onoverkomelijke taak. Hij
hoeft het menschenras niet te herscheppen,
maar alleen opnieuw op te voeden. Oorlog
voeren is een cultus, geen instinct".
Het is bemoedigend deze beschouwingen te
lezen. Al blijkt ook de her-opvoeding niet be
paald een eenvoudige zaak
R. P.
RIKA HOPPER WEER HERSTELD.
AMSTERDAM. 26 Januari. Naar wij
vernemen zal mevr. Rika Hopper Zondag het
Portugeesch Israëlitisch Ziekenhuis, waar zij
eenigen tijd werd verpleegd, vanwege opge-
loopen brandwonden, mogen verlaten.
MOORDAANSLAG TE HAARLEM
BEJAARD MAN MET EEN IJZEREN
VOORWERP GESLAGEN.
De Commissaris van Politie verzoekt de
opsporing van den 21-jarigen zesman W. J.
van Ginkel, gedomicilieerd te Amsterdam,
die Woensdagmiddag bij een bejaarden oom
alhier geprobeerd heeft geld los te krijgen.
Toen dit niet lukte, heeft hij den ouden man.
terwijl diens vrouw in de keuken was, een
slag met een ijzeren voorwerp op het hoofd
gegc-ven, met bet gevolg dat hij gewond
werd en een oogenblik het bewustzijn ver
loor. De dader heeft daarop de vlucht geno
men en is sindsdien spoorloos verdwenen. Hij
is 1.T7 M. lang en flink gebouwd. Hij heelt
een rechte houding, blauwe oogen, blond
krullend haar, blonde wenkbrauwen, ovaal
gezicht, hoog voorhoofd, gave tanden en een
gezonde kleur
STRAF TEGEN DE V. A. R. A.
GEHANDHAAFD.
MINISTER ACHT GEEN TERMEN VOOR
INTREKKING AANWEZIG.
De minister van Binnenlandsche Zaken,
heeft op het verzoek van de V.A.R.A. om in
trekking van de beslissing, genomen bij zijn
beschikking van 17 Januari jl., waarbij aan
de V.A.R.A. de bevoegdheid is ontnomen tot
het uitzenden op Zaterdag 27 Januari geant
woord, dat hij ook na overweging van de te
gen zijn beslissing aangevoerde bezwaren en
na hernieuwde overweging van de gronden
waarop die beslissing berust geen termen
heeft kunnen vinden daarop terug te komen.
ZIJN VADER NAAR HET LEVEN
GESTAAN.
TWEE JAAR WEGENS POGING TOT
MOORD GEëlSCHT.
Een 35-jarig arbeider uit Musselkanaal
heeft voor de Gróningsehè rec"htbank te
recht gestaan, verdacht van poging tot moord
op zijn vader. Hij verklaarde voor de recht
bank, dat hij zijn geheele leven met zijn va
der had gevochten en toen hij op 4 Nov. jl.
met dezen weer ruzie had gekregen, was hij
hem met een mes te lijf gegaan. De vader
was uit angst onder de tafel gekropen en
dank zij de hulp van een anderen zoon slaag
de men er na een hevige vechtpartij in den
aanvaller buiten de deur te werken. Volgens
getuigenverklaring had verd reeds een week
met het plan rondgeloopen zijn vader te ver
moorden.
De Officier eischte twee jaar gevangenis
straf.
PER K. L. M. NAAR HULL.
Luchtlijn wordt vermoedelijk
1 Juni geopend.
TERREIN TE MANCHESTER ONGESCHIKT.
Gisteren zijn de heeren Plesman en de Vries
die de onderhandelingen in Engeland hebben
gevoerd over uitbreiding van het K.L.M.-
net naar Huil en Manchester, uit Huil weer
in ons land gearriveerd. Bij zijn aankomst
op Waalhaven deelde de heer Plesman mede
dat waarschijnlijk reeds op 1 Juni de lucht
lijn AmsterdamHull tot stand zal komen
zoodat dan reeds de dienst tusschen de
beide steden kan worden geopend.
Van een doortrekken van de lijn naar
Manchester zal echter voorloopig niets kun
nen komen .aangezien het vliegveld te Man
chester niet geschikt gemaakt kan worden
voor geregeld verkeer.
In Engeland hebben de K.L.M.-vertegen
woordigers veel medewerking ondervonden,
maar zij hebben eveneens moeten consta-
teeren, dat het vliegveld te Huil, zoowel als
te Manchester niet zoodanig is, dat men
daarmede een gene gelden dienst kan begin
nen. Het vliegveld te Huil moet vergroot
worden, wat vermoedeljk voor 1 Juni kan ge
beuren. Van het vliegveld te Manchester is
de bodem ongeschkt en dit kan niet binnen
korten tijd veranderd worden, zoodat van
een doortrekken der lijn van Huil naar
Manchester nog geen sprake kan zijn. Dit
is te meer jammer, omdat de belangrijkheid
van de nieuwe luchtlijn naar Huil nog aan
merkelijk zou toenemen, indien ook het in
dustriegebied van Manchester erbij betrokken
ken worden.
De vertegenwoordigers der K. L. M. hebben
ook een bezoek gebracht aan Liverpool, waar
zij het vliegveld te Spoke bezichtigden, en het
ook uit de lucht inspecteerden. Men had de
overtuiging dat Spoke groote mogelijkheden
bood. hoewel er nog verschillende verande
ringen in verband met latere uitbreiding noo-
dig waren. Gedurende 2 uren werden de
plannen besproken voor de ontwikkeling van
de luchtvel-binding met het vasteland.
De bekende vlieger Nalet zeide in een on
derhoud, dat de nieuwe onderneming twee
maal daags tusschen Londen en Belfast een
vliegdienst zou instellen met Liverpool als
basis. De datum voor den aanvang van dezen
dienst was definitief op 15 Maart a.s. gesteld.
De regeling zou aansluiten op den dienst
LondenParijs.
ONZE NIET SLAKKENDE PRIMA
Belgische Anthraciet
20 30. a 12.60 PER H.L.
N.V. Hoenderdos'
BRA N DSTOFFEN HAN DEL
Kindcrbuisxiogel 2a, Telefoon 11979 (2 lijne
(Adv. Ingez. Med.)
ENGELSCH ULTIMATUM AAN
DEN ZENDER LUXEMBURG?
OOK CRITIEK OP HUIZEN.
Volgens de „Morning Post" overweegt de
Britsche regeering, om in samenwerking met
andere Europeesche regeeringen, drastische
stappen te nemen ten einde aan den radio-
uitzendingschaos paal en perk te stel
len.
Het betreft hier in het bijzonder Luxem
burg, dat zich hoegenaamd niet stoort aan de
regeling van Luzem en de uitzending van
Warschau ernstig belemmert. Er is een pro
test gezonden aan de Internationale Radio
Organisatie, dat het karakter van een ultima
tum draagt.
Mocht hierop geen bevredigend antwoord
worden ontvangen, dan zal, naar het blad
meent te weten, de bedreiging om het Luxem-
burgsche station te overstemmen door uit
zending van signalen op dezelfde golflengte
stellig worden uitgevoerd.
Hierdoor zouden de uitzendingen van
Luxemburg niet meer door Europeesche luis
teraars buiten de grenzen van het Groot Her
togdom kunnen worden ontvangen. Op het
oogenblik reeds is een der Europeesche sta
tions bezig Luxemburg te „hinderen" door het
uitzenden van morse-teekens in dezelfde fre
quentie of golflengte.
Ook de houding van het Nederlandsche sta
tion Huizen wordt naar wij in de Tel. lezen,
gelaakt. Door niet tot de nieuwe golflengte
van 1350 meter over te gaan, doch de oude
van 1875 meter te handhaven, bederft Huizen
de uitzending van het nieuwe Roe meen sche
station Broesov, dat op dezelfde golflengte
uitzendt
GROOTE BRAND TE ALKMAAR.
WINKELPAND DOOR HET VUUR
VERWOEST.
ALKMAAR, 26 Januari <V.D.) Vanmor
gen omstreeks kwart voor vieren werd de Alk-
maarsche brandweer gewaarschuwd voor een
gevaarlijke brand in de Langestraat alhier,
waar zij bij aankomst het winkelhuis van den
heer Van Zalingen van onder tot boven in
lichter laaie aantrof.
Terstond werd met acht stralen water ge
geven. Het pand, waarin een dameshoeden
en bontzaak was gevestigd, brandde geheel
uit. De bewoners, man, vrouw en een loge,
konden zich met veel moeite in veiligheid
brengen.
Het naastliggend, pand, filiaal van de firma
C. Jamin, werd ook door het vuur aangetast.
De twee bovenverdiepingen brandden geheel
uit, terwijl de winkel veel waterschade kreeg.
Van het groote damesmodemagazijn van de
firma Meyer, dat aan den overkant is gele
gen, sprongen alle ruiten. In de étalage be
gonnen de wassen poppen te smelten.
Het café „De Bierbron", rechts van het
perceel, waar de brand was ontstaan, be
kwam aanzienlijke brand- en waterschade,
terwijl het achter het brandende perceel ge
legen winkelhuis van den opticien M. Kater,
ook waterschade kreeg.
De oorzaak van den brand is waarschijnlijk
te wijten aan het vallen van vonken uit een
brandende kachel, welke in den winkel stond.
De schade, welke zeer aanzienlijk is, wordt
door verzekering gedekt.
Wanneer ik op een voetbalveld aan 't lijntje
sta te kijken.
Dan heb ik in verwondering vaak bij mezelf
gedacht,
Hoe kan zoon scheidsrechter nou toch zijn
zware functie lijken.
En welke overweging heeft hem tot dit vak
gebracht.
Een vak ja zeker is 't een vak, dat valt
niet te weerleggen,
Al is het in den dienst der sport en al betaalt
het niet,
Wel niemand aan het lijntje zal toch ernstig
durven zeggen.
Dat 't een ontspanning is, als hij den man in
functie ziet
Wanneer des Zondags anderen zich rustig
gaan verpoozen.
Dan stapt hij in zijn woonplaats in een stoffig
vollen trein,
Begeeft'zicVnaar de stad, die men voor hem
heeft uitgekozen
En waar hij heerscher van één dag op 't
groene veld mag zijn.
Een heerscher, ja, maar wie brengt hem ooit
als zoodanig eere?
Als hij in 't zweet zijns aanschijns heel den
middag heeft gewerkt,
Dan kan men zeggen, dat men hem heeft
weten te waardeeren,
Als men van zijn aanwezigheid op 't veld
niets heeft gemerkt.
De roem is voor den doelman, voor den spil
of den rechtsbuiten,
Of voor den middenvoor die er den bal heeft
ingetrapt.
Zij krijgen het applaus, waarnaar de scheids
rechter kanfluiten,
Als 't ooit gebeurt, dan wordt voor hem
ironisch slechts geklapt.
Hij is partijdig, zeggen zij, die 't altijd beter
weten,
Al intresseeren hem de clubs, die in het spel
zijn, niet.
Zijn wijsheid wordt-als-plicht aanvaard, maar
breed wordt uitgemeten.
De zonde van zijn fouten iwat men dan als
fouten ziet).
Hij wordt niet aangebeden door een held-
ontvanklijk meisje.
Het eenige dat hem nog moet verzoenen met
zijn lot.
Is geen medaille of een beker, geen figuurlijk
prijsje.
Maar slechts der captains handdruk aan 't
begin en aan het slot.
Wanneer ik voor een scheidsrechter een
grafschrift moest bedenken,
Dan zou het zijn in dezen geest: Hier ligt er
eentje dood.
Dien men bij zijn verscheiden pas waardee
ring wist te schenken,
Maar toen was hij het zelf ook niet, die voor
het einde floot.
P. GASUS.
TOESTAND VAN DR. POSTHUMA.
BEVREDIGEND.
De toestand van dr. Posthuma is naar ge
meld wordt, bevredigend en de doktoren zijn
over het verloop der genezing tevreden.
Omtrent den dag, waarop dr. Posthuma het
Roode Kruisziekenhuis zal mogen verlaten
zal echter eerst aan het einde der volgende
week een beslissing kunnen worden geno
men.
HET DRAMA IN DE BONAIRE-
STRAAT.
TOESTAND VAN DEN DADER
BEVREDIGEND.
De jongeman, die Woensdagavond in een
perceel aan de Bonairestraat te Amsterdam
zijn 17-jarige verloofde heeft doodgeschoten
en zich daarna zelf in de borst schoot, is in
het Wilhelmina-Gasthuis geopereerd. De dok
toren hebben de gang van den kogel nage
gaan en geconstateerd, dat verschillende
deelen geraakt zijn. Men is er niet in ge
slaagd, den kogel te verwijderen. Voor zoo
ver te constafceeren valt, is de toestand van
den jongeman bevredigend.
Bij een scheepsbrand in China zijn 175 per
sonen om het leven gekomen.
pag. 1
Men vreest, dat er bij de jongste overstroo
mingen in China duizenden slachtoffers te
betreuren zijn.
pag. 1
De minister van Binnenlandsche Zaken hand
haaft de maatregel tegen de V. A. R. A.
pag. 1
De Fransche Kamer zal een extra parlemen
taire commissie benoemen voor het onder
zoek naar de jongste schandalen.
pag. 3
Moordaanslag te Haarlem.
oag. 1
Comité voor de ontwikkeling van N.-Guinea
opgericht.
pag. 4
Raadsvergadering van Heemstede.
pag 6
Ds. Muller en het conflict in de Duitsche ker
ken.
pag 3
De werkloozenstcunregeling in Zandvoort.
pag.11
Dr. Goebbels over de Oostenrijksche kwestie.
pag 3
Christelijke school te Aerdenhout geopend.
bag. 6
Op 1 Mei a.s. gaat de loonsverlaging voor het
Spoorwegpersoneel in.
pag. 4
De K. L. M. gaat voorloonig nog niet naar
Manchester.
pag. 1
Wijziging der wet inzake opruiming van vaar
tuigen.
pag. 4
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Dat Oerinstinct.
pag. 1
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk; De
ontwapningsconferentie.
pag. 3
J. B. Schuil: Tooneelstukken.
pae 8
H. G. Cannegieter: Een Afrika-film van Udct.
na? 8
Mol Ier us: De invloed van Japan in Neder-
landsch-Indic.
ai" 8
Van onzen Londenschen corresnondent: Lon-
den's misten.
pag. 5
Sport in 't kort.
pag. 13
Voor onze Jeugd.
pag. 9 en 10
ONZE GRATIS ONGEVALLENVER
ZEKERING VOOR WEEK- EN MAAHD-
ABONNéS.
Aan een onzer abonnés, de heer A. VAN
DER WEIDEN. Ravelingsteeg 5 rood. te
Haarlem, betaalden wij heden, ingevolge onze
verzekeringsvoorwaarden, een bedrag van
100.wegens het breken van een been.
DE ADMINISTRATIE.
FATALE SCHEEPSRAMP OP
DE JANCSTE.
175 slachtoffers.
SJANGHAI. 25 Jan. (Reuter). Op de
Jangtsekiang is een ramp van grooten omvang
voorgevallen. Door een kleine ontploffing ont
stond op een passagiersschip een brand, die
zich snel uitbreidde en waaraan ongeveer 175
passagiers ten offer vielen.
De overlevenden verhalen dat het schip en
de lichter, die werd gesleept, met katoen en
talk waren geladen, en bovendien stampvol
waren met passagiers. De vlammen grepen
met groote snelheid om zich heen. De passa
giers en de bemanning wierpen zich in het ijs
koude water, waarin zij spoedig omkwamen.
Vler-en-dertig overlevenden, die op de com
mandobrug waren gevlucht, werden door een
Chineesch schip gered.
DUIZENDEN SLACHTOFFERS
IN CHINA?
HEELE DORPEN VERDWENEN.
De arrestatie van Georges Alexandre, hoofd
persoon uit de Fransche millioenenzaak, waar
van autoriteiten zoowel als kleine spaarders
de dupe zijn. geworden
SJANGHAI. 25 Jan. (Reuter). De over
strooming van de Gele Rivier aan de grens
van de provincies Honan en Tsjili nemen een
steeds zorgwekkender karakter aan. Betrouw
bare gegevens over het verlies aan menschen-
levens zijn nog niet beschikbaar; naar ver
luidt moeten echter vele dorpen door het
water zijn weggeslagen. Duizenden menschen,
die naar de daken der huizen waren gevlucht,
zouden verdonken zijn, omdat de huizen dooi
de kracht van het water instortten.
