Jubiia
resse.
Hei Betouqeifiste
51e Jaargang No. 15526
VerscKijnt dagelijks, KeKalvè op Zon- en Feestdagen
Maandag 5 Februari 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
325, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week 0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post ,'0.72$4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN:
1-5 regels 1.75, elke regel meer 0-35. Reclames
0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(lederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f 250.- Wijsvinger f 1 50-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 1 00.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
HAARLEM, 5 Februari.
De Particuliere Wapen
industrie.
Een buitengewone algemeene vergadering
van de Nederiandsche Vereeniging voor Vol
kenbond en Vrede heeft Zaterdag met alge
meene stemmen een tweetal resoluties aange
nomen, die gericht zijn tegen de misstanden,
ontstaan door het beleid der particuliere
wapenindustrie. U vindt deze resoluties in het
verslag der vergadering in ditzelfde nummer.
Zij zijn nogal langademig, maar haar bedoe
ling is duidelijk genoeg, en met die bedoeling-
worden zij ter kennis gebracht van de regee
ring, de beide Kamers der Staten-Generaal.
de Ontwapeningsconferentie, de Unie van
Volkenbondsvereenigingen en de pers.
De eerste resolutie spreekt de wenschelijk-
heid uit van een internationaal verbod van de
particuliere wapenindustrie, geeft zich reken
schap van de bezwaren die dit op het moment
nog voor zijn praetische verwezenlijking ont
moet en vraagt in afwachting daarvan om
internationale controle zoowel op de particu
liere als op de staatsfabricage van wapenen.
De tweede resolutie vraagt uitbreiding en
verscherping van de nationale controle door
uitbreiding van de Nederiandsche wetgeving,
waardoor alle fabricage zoowel als alle in-,
uit- en doorvoer onder staatscontrole zou
komen, en vergunningen alleen verleend zou
den worden aan ondernemingen, waarvan alle
bestuurders en commissarissen in het Ko
ninkrijk wonende Nederlanders zijn.
De aanneming van deze resoluties is een
gevolg van het initiatief van de afdeeling
Haarlem van „Volkenbond en Vrede", die
anderhalf jaar geleden een voorstel ter alge
meene vergadering indiende, dat leidde tot de
benoeming van de „commissie-Joekes". Deze
bracht verleden jaar een zeer uitvoerig en
scherp gesteld rapport uit over de geëties dei-
internationale wapenindustrie, dat in druk
verscheen en thans in den handel verkrijgbaar
is gesteld. Ter jaarlijksche algemeene verga
dering van ..Volkenbond en Vrede" in
Dordrecht diende het hoofdbestuur toen een
ontwerp-resolutie in, die evenwel door de af-
deelingen Haarlem en Den Haag te slap werd
geacht. De ontwikkelde bezwaren bleken sterke
instemming, bij de vergadering te vinden, met
het gevolg dat de zaak in Dordrecht werd
aangehouden. Het Hoofdbestuur herzag daarop
zijn houding, onderving in twee nieuwe reso
luties de geopperde bezwaren en de Zaterdag
gehouden buitengewone algemeene vergade
ring kon met algemeene stemmen tot aanne
ming besluiten.
Misschien zullen velen uwer de vraag stel
len: maar wat bereikt men nu met de aan
neming van zulke resoluties?
Het antwoord is: een klein stapje verder,
maar op zichzelf geen onbelangrijk stapje.
De Vereeniging voor Volkenbond en Vrede
geldt als de gematigdste aller anti-oorlogs-
vereenigingen en is dat ook inderdaad, omdat
alle richtingen zonder uitzondering er in
vereenigd zijn. Maar ook juist daarom wordt
aan een scherp-gesteld, veroordeelend rap
port als dat der commissie-Joekes en aan de
beide resoluties, die er uit voortvloeien en die
tenslotte zeggen: „zoo kan het niet langer",
bijzondere beteekenis gehecht. Dat zij met
algemeene stemmen zijn aangenomen kan
niet nalaten vooral in Den Haag en bij de
Unie van Volkenbondsvereenigingen indruk
te maken. En uit haar principieelen aan
drang op een vei'bod van de particuliere wa
penindustrie blijkt dat in alle kringen in
ons land de bestaande misstanden veroor
deeld worden.
Niemand kan van deze besluiten zeggen: nu
ja. er is een groep, of er zijn eenige bevol
kingsgroepen, die zoo veroordeelen en op zulk
ingrijpen aandringen, maar anderen zijn het
er niet, of wellicht niet, mee eens. Neen. Hier
blijkt een algemeene veroordeeling, hier
klinkt ook de algemeene wenseh: regee
ring, verscherp door wettelijke maatregelen
uw controle op dit bedrijf. Het rapport der
commissie-Joekes heeft het trouwens on
omwonden gezegd: aan deze nationale con
trole hapert nog veel.
Het is zeker niet teveel gezegd als ik aan
neem. dat deze besluiten hun indruk zullen
maken en als ik de verwachting uitspreek,
dat zij binnen afzienbaren tijd tot verscherpte
wetgeving in Nederland zullen leiden. Daarbij
is het rapport der commissie-Joekes een nieuw
en deugdelijk wapen in den strijd tegen den
oorlog, dat het steeds toenemend aantal
actieve deelnemers aan dezen strijd goed te
stade zal komen. Het is reeds in groote aan
tallen bij afdeelingen van verschillende ver-
eenigingen verspreid; het zal bovendien als
voortreffelijke leiddraad in vele propaganda-
vergaderingen kunnen dienen.
Dit alles heeft de afdeeling Haarlem met
haar initiatief bereikt, en daarom wenscht zij
zich daarmee geluk.
R. P.
DOOR EEN TAXI AANGEREDEN EN
GEDOOD.
ROERMOND, 5 Febr. Hedennacht omstreeks
half een werd W. uit Reuver, die zwervende
was, op den Hornerweg door een taxi uit
Roermond bestuurd door een chauffeur uit
Hom gegrepen en oip slag gedood. Men ver
moedt. dat W. dronken is geweest. In een
van zijn zakken werd een fleschje met spiritus
gevonden. De marechaussee heeft de zaak in
onderzoek.
WERKLOOZEN-STRIJDCOMITé
Het Werklcozen-Strijdccanité houdt een
openbare vergadering cp Donderdagavond 8
Februari in 't Volksgebouw, Zuiderstraat.
Het woord zal worden gevoerd door de hee—
a-en G. Overstegen (Haarlem) en G. Dieters
(Amsterdam)Er is gelegenheid voor debat.
HET DRAMA DER
„ZEVEN PROVINCIëN".
TWEEDE GROEP IN HOOGER BEROEP.
BATAVIA, g Februari (Aneta).
Het Hoog Militair Gerechtshof van Neder-
landsch-Indië ving aan met de behandeling
in hooger beroep van de zaak der tweede
groep van „De Zeven Provinciën" bestaande
uit den korporaal-bootsman Boshart en 7
anderen.
De president stelde Boshart de vraag waar
om hij hooger beroep had aangeteekend. Hij
antwoordde, dat hij da ai-voor twee redenen
had, le de strafregel en ten 2e de strafmaat.
AANBESTEDING MET
2 BILJETTEN.
TWEE AANNEMERSBONDEN WEIGEREN IN
TE SCHRIJVEN.
Maandagmorgen heeft ten raadhuize door
het gemeentebestuur van Haarlem de aanbe
steding plaats gehad van het ophoogen van
straatbanen op een terrein ten zuiden en
ten noorden van de Zomervaart, Ofschoon
vele aannemers aanwezig waren, bleken bij
opening van de bus slechts 2 biljetten te zijn
binnengekomen. De reden hiervan werd door
den heer Nelissen uiteengezet, toen hij sprak
namens de afdeelingen Haarlem van den Ned.
Aannemersbond en den R. K. Bond van Bouw-
patroons en een groote groep niet-aangeslo
ten aannemers.
Het bezwaar der aannemers was, dat niet
tegenstaande de collectieve loonen in het be
stek zijn voorgeschreven, er voor een groep
van werklieden gelegenheid was in te schrij
ven zonder dat zij de collectieve loonen be
hoefden aan te houden. De aannemers meen
den dat er bij zulk een zware ongelijkheid in
bepalingen voor hen geen kans was het werk
te kunnen aannemen.
De loonen door een aannemer uit te betalen
bedragen met inbegrip der sociale bepalingen
c.a. f 36 terwijl gebleken is op een vorig werk,
uitgevoerd door een combinatie van werklie
den, dat de loonen nooit meer dan f 22 per
week hebben bedragen.
Het standpunt der aannemers is enkele
dagen voor de aanbesteding aan de directie
medegedeeld.Aan hun bezwaren is echter niet
tegemoet gekomen, zoo deelen ons de aan
nemers mede.
Ingeschreven was door Y. de Vries te Haar
lem voor f 32.900 (perceel 1) en f 47.900 (per
ceel 2). In massa voor f 74.000.
De Vletterschippersvereeniging Door Een
dracht Verbetering had ingeschreven voor
f 33.100 (perceel 1) en f 63,100 (perceel 2) niet
in massa.
Wij hebben ons naar aanleiding van de
weigering van vele aannemers tot inschrij
ving gewend tot den directeur van Openbare
Werken, ir. M. H. Maas, die ons mededeelde
na onderzoek advies over deze aangelegen
heid aan B. en W. te zullen uitbrengen. Wat
het resultaat hiervan zal zijn kon ir. Maas
ons uiteraard nog niet meedeelen.
JAPANSCH-NEDERLANDSCH
ARBITRAGEVERDRAG.
WORDT DOOR HET JAPANSCHE KABINET
BESPROKEN.
Het Japansche kabinet zal op 9 Februari
het nieuwe arbitrageverdrag tusschen Neder
land en Japan, dat op 19 April 1933 te 's-Gra-
venhage werd geteekend. behandelen, waarna
het ter ratificatie zal worden doorgezonden
aan den staatsraad
RIJWIELDIEVEN AANGEHOUDEN?
Zaterdagavond omstreeks half tien heb
ben twee rechercheurs in de Paul Kruger-
straat twee mannen aangehouden, die elk in
het bezit waren van een dames fiets. De man
nen zijn naar het bureau gebracht verdacht,
van diefstal van deze rijwielen. Een half uur
later deden twee meisjes aangifte van de
vermissing van haar rijwielen, die zij in een
achtertuintje van de woning van een hunner
aan het Kennemerplein neergezet hadden. De
mannen, die ontkennen, zijn in bewaring ge
houden
INVOERCONTINGENTEN VOOR
VERSCHE ZEEVISCH.
REEDERSVEREENIGING PROTESTEERT
TEGEN TIJDELIJKE VERHOOGING.
Zooals wij j.l. Zaterdag hebben gemeld
kunnen gedurende de maand Februari im
porteurs van versche zeevisch, in verband met
den geringen aanvoer van eigen vloot een
extra-contingent bekomen.
Naar aanleiding van deze verhooging der
contingenten heeft de Vereeniging van Ree-
ders van Visschersvaartuigen te Umuiden tele
grafisch aan den minister van Economische
Zaken medegedeeld, dat op grond van het
contingenteeringsbesluit tientallen scheper,
meer in de vaart zijn gebracht, welke bij
eventueelen grooteren invoer van vreemde
visch weer uit de vaart genomen zullen moe
ten worden.
ECHTE WALES-ANTHRACIET
o.a. a I 2.60
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
EEN INBRAAK EN TWEE
INSLUIPINGEN.
DE BUIT ECHTER NIET GROOT.
Op Zaterdag en Zondag hebben in onze
stad niet minder dan twee insluipingen en
inbraken plaatè gehad.
Zaterdagmorgen is aangifte gedaan, dat
iemand in perceel Badhuisstraat 38 vermoe
delijk met een valschen sleutel was binnen
gedrongen en een ijzeren geldkistje heeft
ontvreemd, slechts papieren en geen geld be
vattende.
Zondagmiddag tusschen 1 en 6 heeft men
zich waarschijnlijk met een valschen sleutel
toegang verschaft tot perceel Anthoniestraat
57. De woning werd doorzocht en een geld
kistje inhoudende 15 gulden is meegenomen.
Maandagmorgen kwam het bericht bij de
politie binnen, dat in perceel Spaarnelaan 39
een inbraak had plaats gehad. Na verbre
king van een ruitje aan de achterzijde van de
woning kon men binnenkomen. Vele kasten en
het buffet zijn doorzocht. Of er iets gestolen
is, kon nog niet worden meegedeeld.
VERKEER VAN RECHTS KREEG
GEEN VOORRANG.
EN DE OVERTREDER BRAK ZIJN
KNIESCHIJF.
Zondagmorgen verleende een 24-jarige mo
torrijder uit Santpoort op den hoek van de
Saenredamstraat en de Maarten van Heems
kerkstraat geen voorrang aan een auto. die
voor hem van rechts kwam. De motorrijder
botste tegen de auto -fn. viel en brak zijn lln-
kerknieschijf. Na voorloopig geholpen te zijn
door een lid van den Óngevallendienst is hij
per ziekenauto naar St. Joannes de Deo ge
bracht. De motor en de auto, bestuurd door
den 21-jarigen A. uit Huizum, Friesland, wer
den beschadigd.
DE STUURMAN VAN DE SPAARNE-
STROOM OP VRIJE VOETEN.
Op verzoek van den verdediger, mr. T. A.
M. A. Löben Seis, heeft de rechtbank alhier
den stuurman van den Spaarnestroom, een
der verdachten in deze zaak, op vrije voeten
gesteld.
DE ZWARTE ZEE IN ACTIE.
AMERIKAANSCH STOOMSCHIP TE
FALMOUTH BINNENGESLEEPT.
Toen het Amerikaansche stoomschip Syros,
dat van Rotterdam in ballast op weg naar
Amerika op 200 mijlen van Bishops Light
house (Scilly eilanden) een schroef verloor
werden de daarop uitgezonden noodseinen
opgevangen door den schipper van de Neder
iandsche sleepboot „Zwarte Zee". Dit schip
zette ijlings koers naar de Syros. maakte
vast en sleepte de Syros Zondag de haven
van Falmouth binnen.
Woensdag a.sviert mej. Griet
Lueske te Enkhuizen haar gouden
jubileum als barbier ster).
Grietje Lueske van Enkhuizen
't Is een prachtig jubilé,
Dat gij Woensdag denkt te vieren,
En ik jubel met u mee.
Vijftig jaren mannen scheren,
Vast. maar tevens zacht van hand,
Dat is, durf ik wel beweren,
Eenig in ons vaderland.
Hoeveel duizend mannen zettet
Gij het mes niet op de keel,
Hoeveel ruige kaken maaktet
Gij niet zacht weer als fluweel?
Vijftig jaren schraapt gij nu al
Andrer kelen met succes.
Maar nu is uw beurt gekomen,
Nu moet gij toch onder 't mes.
En, hoewel geen vrouw in Holland
(En dat zegt toch nogal wat)
Zulk een machtig aantal mannen
Bij de neuzen heeft gehad,
Zult gij Woensdag ondervinden,
Op uw gouden jubilé,
Hoe d'Enkhuizenaar nog jubelt,
Over u en met u mee.
GEWELDIGE LAWINE IN DE
APENIJNEN.
Vele dorpen bedolven.
TAL VAN SLACHTOFFERS.
PARIJS, 5 Februari (Reuter). In de Ape-
nijnen, nabij Ancona, is een geweldige lawine
omlaag gekomen.
Vele dorpen en buurtschappen moeten door
de neerstortende sneeuw en aardmassa's
ernstig hebben geleden.
Troepen werden naar het getroffen.gebied
gezonden om de eerste hulp te bieden.
Het plaatsje Monte Robbisno is bijna geheel
bedolven. Tot nu toe telt men 18 dooden en
55 gewonden.
In andere be.richten wordt evenwel ge
sproken en twee dooden en tier, gewonden.
ROME 5 Febr. (Reuter.) Volgens de
nijnen 8 personen om het leven gekomen en
nijnen 8 personen om met leven gekomen en
10 gewond..
DR. BORNIIAUPT OVERLEDEN.
De bekende geneesheer Dr. K. W. Born-
haupt uit Weltevreden is tijdens een autorit
aan hartverlamming overleden.
DE OVERSTROOMINGEN IN
MIDDEN-JAVA.
HET WATER ZAKT.
Volgens de uit Midden-Java ontvangen be
richten is thans overal het water aan het
zakken.
Het peil van de Kalibodri is weer normaal
De bandjirs zijn geheel verdwenen. Er zijn in
totaal 120 huizen vernield.
De ministers Fabry en Piétri zijn uit het
kabinet Daladier getreden en vervangen
door Marchandeau en Paul Boncour.
pag. 3
Chiappe is ontslagen als politieprcfect van
Parijs; hij weigerde een overplaatsing naar
Marokko als resident-generaal.
pas- 3
Volgens berichten van het D. X. B. zou Star
hemberg aan den Oostenrijksche bondskan
selier Dolll'uss een ultimatum hebben ge
steld.
pas. 3
Een derde deel van Nederlands arbeidersbe
volking werkloos.
pag. 4
Geweldige lawine in de Apenijnen heeft vele
dorpen bedolven.
pag. 1
Twee aannemersbonden weigeren bij een aan
besteding te Haarlem in te schrijven.
pag. 1
Tweede groep muiters der „Zeven Provinciën"
in hooger beroep.
pag. 1
Twee insluipingen en één inbraak te Haarlem
pas 1
Volkenbond en Vrede te Zaltbommel bijeen.
pag 2
Het mysterie van de postzak; de gearresteer
de weer vrijgelaten.
pag. 4
De ontwikkeling der Indische oliepolitiek.
pag. 2
Door mist en ijsvorming hebben verschillende
vliegtuigen noodlandingen moeten maken.
pag. 4
Is er hevige concurrentiestrijd in den brand-
stoffenliandel te wachten?
pag. 4
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.; De particuliere wapenindustrie.
pag. 1
K. de Jong, Concert der H. O. V.
pag. 11
J. B. Schuil: Tooneelgroep „Het Masker":
Vorstelijke emigranten.
pag. 11
DE GOEDKOOPE MARGARINE.
GEEN TEKORT.
Naar aanleiding van ons bericht van j.l.
Zaterdag, betreffende de goedkoope marga
rine, wordt ons van officieele zijde bericht,
dat in Haarlem geen tekort aan deze mar
garine bestaat.
De kwestie is echter dat, daar de nieuwe
aanvragers voorheen onmiddellijk waren
geholpen, door een plotselinge belangrijke
stijging van het aantal aanvragen, de voor
raad (welke vier weken te voren moet wor
den aangevraagd) daartoe niet toereikend
was en deze aanvragers thans, overeenkom
stig de voorschriften van de Crisis Zuivel
Centrale, moeten wachten tot het begin van
het volgende vier-wekelijksche tijdvak.
Dit tijdvak gaat deze week in, zoodat ook
alle nieuwe aanvragers deze margarine bin
nen enkele dagen kunnen verkrijgen.
VROUW DOOR STOOMTRAM DOOD
GEREDEN.
Gisteravond is nabij het kerkgebouw der
Herv. Kerk te Bennekom een 54-jarige vrouw
door de stoomtram aangereden en op slag
gedood. Het ongeluk is vermoedelijk te wij
ten aan het feit, dat de vrouw hardhoorend
was en dus waarschijnlijk de tram niet heeft
hooren aankomen. Conducteur noch machi
nist hebben iets van het ongeval bemerkt.
HET VERGIFTIGINGSGEVAL TE THORN.
Naae de Crt. verneemt, is 't levensgevaar bij
de drie anderen te Thorn, die ondeugdelijke
kaas hadden gegeten, sedert Zondagmorgen
geweken. Gebleken is. dat de kinderen herfst-
kaas hadden gegeten. Bij den venter, die deze
had geleverd zijn nog 74 herfstkaasjes aange
troffen en in beslag genomen.
STADS EVANGELISATIEKOOR
„EBEN HAaZER".
Dezer dagen hield het alom bekende Stads-
Evangelisatie koor ..Eben Haëzer". zijn al
gemeene jaarvergadering, onder leiding van
den voorzitter, den heer J. F. Snoeks. tevens
directeur. De voorzitter memoreerde o.a. het
15-jarig bestaan, en liet verschillende feiten
uit dien afgeloopen 15 jaar de revue passee-
ren.
Tot bestuurslid werd gekozen de heer H.
Steffers. Ongeveer half April zal het 15-jarig
bestaan gevierd worden op een intiemen
feestavond. Er werd hiervoor een commissie
benoemd, waarin zitting namen de heeren H.
Steffers en H. Blansert.
Het luchtpostverkeer tusschen Europa en Zuid-Amerika ivordt binnenkort geopend. De
lijn loopt van Stuttgart over Spanje, West- Afrika naar Natal. Het stoomschip „Westfalen'
dobbert op den Oceaan als vliegtuig-hulpschip. De toestellen kumien aan boord worden ge
nomen en worden vandaar weer door een katapult weggeschoten. Boven enkele vlieg
tuigen welke aan den dienst deelnemen.
DE LUCHTRACE LONDEN—
MELBOURNE.
AMSTERDAM. 5 Februari. Naar wij ver
nemen zijn twee bekende Nederiandsche sport
vliegers in onderhandeling met een Neder
iandsche firma over den bouw van een sport-
vliegtuig, waarmee zij willen deelnemen aan
de in October van dit jaar te houden lucht-
race LondenMelbourne.
Deze race, welke als een nog ongekend feit
l in de internationale aviatiek kan worden ge
kwalificeerd, zal bestaan uit een snelheids
race en een handicaprace. ilet ligt in de be
doeling der beide Nederiandsche sportvliegers
voor laatstgenoemde race in te schrijven.
De groote moeilijkheid vormt echter de
kwestie der financiën, omdat voor deelneming
aan deze race zeker f 40.000 noodig zijn.
